장음표시 사용
61쪽
sed demta nota non statim Senatore in pristinuni decus et in pristinum munus restituebantur, Sed de integro debebant per gradus quasi ad honores adscendere 1), cujus rei exemplum Praebet Lentulus, qui post Co
sulatum e Senatu motu POSte Praeturam gessit, ut rursus ad pristinunx
munus pervenire posset 2 . Deriique Cum censoribus incumberet morunx inspectio , debebant quoque Curare , ne haec vel illa in urbem Romam reciperentur, quae luxuriam augerent, Vel mores civium corrumperent: quare eorum edicta plerumque Pertinuerunt ad mores. Huc pertinet censorum edictum, ne qui unguentum venderet 3 . Ita censores edixerunt, sibi minime placere, inveniri homines, qui sibi nomen Latinorum Rhetorum imposuissent, et apud quos adolescentuli totos dies desiderenti ).
Inter haec censorum edicta quoque referendum videtur illud, quo vetuerunt, ne carnifex in urbem ingrederetur 5 et huius generis multa edicta, quae ad Sumtus cenarum pertinebant, memorantur apud Plinium 6 . Ita quoque caelibes ad matrimonium hortabantur censores P);
primi enim M. Furius Camillus et M. Posthumius Censores aera pendere iusserunt eos, qui usque ad Senectutem Coelibes permansissent, quod dicebatur te uxorium 8). Sed licet censores edicta edere potuerint, tamen non cum Nieupoortio 9 Statuendum est, censores potestatem legesserendi habuisse 10 quod et exinde patet, quod CensoreS, ut ante OS tendimus, non comitia habere, ideoque non cum Opes agere Poterant. Censoriarum legum quidem apud Ciceronem aliosque mentionem invenimus, sed hae non sunt leges proprie dictae, sed sormulae tantum, quae
, Uid. AureI. Vici eaP. 59. a Vid. VeII. Paterc. lib. II cap. 34. 3 Vid. Plin. lib. XIII. cap. 5. 4 Vid. Suet de Iar Rhel initio. 5 Vid. Cic. Rabir caP. 5. 6 Vid. lin. lib. VIII cap. 5 . lib. XIV. cap. 14. lib. XXXVI. cap. I. De his elegantem commentationem conscripsit Leop. Andreas uadam deue eggi censorie, irenae
r vid. Aul. Geu lib. I. caP. 6. 8 vid. Ual. in lib. II cap. 9. x. I. Iut in vita Camilli principio et Fest in voce uxorium ibique Scalig. s Vid. Nieupoort. I. I. Seci. II cap. 9. Pag. 15 .
62쪽
vel ad vectigalia, vel ad opera publica locanda pertinerent : ut in s quentibus monstrabimus.
Cum ad censorum munus quoque cura pertineret vectigalium, multi Sunt, qui utent, Censores potestatem vectigalia instituendi habuisse; idque ex eo conjiciunt, quod apud Livium dicuntur censores portoria et multa vectigalia instituisse 1); et alio loco Livius Salinator dicitur, xum vectigal ex salaria annona statuisse 2 . Sed haec loca ita intelligenda sunt, Censores Sua auctoritate et suasiSSe et effecisse, ut haec e
tigalia a Senatu instituerentur 3 , Penes quem saltem tempore reipublicae, haec potestas erat 4 . Censores itaque exercebant et locabant vectigalia, de qua locatione egregius Livii locus est in censura Catonis. Ait enim Livius et et vectigalia summis pretiis, ultro tributa infimis locaverunt, x, quas locationes quum Senatus precibus et Iachrymis publicanorum vic- tus induci et de integro locari jussisset, censores edicto, submotis abes hasta qui ludificati priorem locationem erant, omnia eadem Paullo imminutis pretiis locaverunt 5 . V Quum autem censores vectigalia locare essent, Romae tabula Proponebant, in quibus inveniebantur conditiones, quibus Iocarent, quae tabulae censoriae vel etiam leges censoriae dicebantur. Sic apud Ciceronem si lex censoria, monente Ernesto est formula, qua a censoribus Vectigalia sim locata publicanis, quaeque et vectigalia, vise locabantur, et conditiones, quibus Iocabantur, eo tinebat Haec autem Iocatio fiebat in foro liasta posita, quo modo etiam aliarum rerum Iocatione Censores peragebant 8 et quidem plerumque mense Martio, quum ex antiquo instituto hoc mense magistratusci Vid. Livius Itb. XL. cap. I. α Vid. Livius lib. XXIX. cap. 7. 5 Vid. et Burmann Disa de Vectig. Pop. Rom. eas. 7. Pag. T. 4 Uid Burmann. l. I. Pag. 4 et seqq. 5 Vid. Livius lib. XXXIX. cap. 44. 6 id Cic. de Provinc consuL eap. 5. Cicer Agrar. I. cap. 4 et Plin. lib. XVIII. cap. 5. id Ernest. Clav. Cicer in Voce lege censoriae. 8 Vid. Livius lib. XXIV eap. 18 lib. XLIII. cap. 16. et Cic. in Verr. III. caP. 6.
63쪽
et honores auspicarentur 1 . Omnium praeterea vectigalium Iocatio , quae in quinquennium fiebat 2), debebat Romae fieri quare Cicero et vecti- galia locare nusquam licet, nisi in hac urbe, hoc ex loco, hac estrum frequentia 3 .' Haec denique vectigalia a censoribus redimebant Equi tes Romani, qui publicani dicebantur, in societates quasdam divisi quique tali societati praeerat magister societatis appellabatur 4). Pecunia , quae
ex his vectigalibus comparabatur, a Censoribus in aerarium deferebatur, et hinc censores apud Ciceronem dicuntur aliquam curam aerarii habuisse; cum aerarii cura proprie ad quaestores Pertinuerit 5 . Non plura addemus, cum haec sussiciant ad scopum quaestionis nostrae, cumque de Vectigalibus ex professo agant quatuor viri doctrina clari, nimirum Besengerus , u
Censores quocpae curabant loca publica et privata, ut arta tecta manerent, id est, ut integra essent P); praeterea curabant, ne quIS OCasacra e Public occuparet, quandoquidem et potestatem habebant iuben si eum, qui in publico quodam Ioco aliquid aedificasset, hoc dem siri, mulctamque dicendi s). Et cum Cicero ait crat in iis sedibus, quas
tu, Q. Sejo, Equite Romano, viro optimo, Per te apertistime in tersecto, tenes, sacellum dico fuisse et aras Tabulis hoc censorum memoria multorum firmabo ac docebo 9 ,' censores videntur laca
64쪽
saeva ac publica in tabulis annotame; verum haec loca non solum locabant mancipibus, verum etiam , Si nova opera iacienda essent, ea locabant Ihsic, Mi unum exemplum asseram. C. Iulius Bubulcus censor aedis Salutis locavit st). - censoribus quoque viae publicae tam intra urbem, quam extra urbem locabantur 3): quae viae Saepenumer nomen a missoribus, qui eas Iocarent, desumserunt. Sic via Flaminia a ta Flaminio, qui ea n censor munivit, nomen tulit 4 . Si via, quam Appius Claudius
censor stravit, Appia dicta est 5 . Ius quoque habebant censores aquam concedendi civibus : nam cum omnia loca circa urbem Romam sicca essent, publicis impensis aquam e longinqui regionibus per canales e ducebant censores, datoque vectigali concedebant civibus huius quae partem haurire cuius rei multa exempla apud Frontinum inveniuntur R.
Cum opus absolutum esset, quod Censores vel reficiendum, vel exstrue dum locaverant, examinabant, an Consectum esset e undum leges a se praescriptas qua in re duabus locutionibus utebantur veteres, nimirum probare et a mBare CenSOre enim dicebantur opera Probar in quae locarent, Cum ea Secundum leges Consecta invenirent. Contra dicebantur redemtores a rotare, tu demonstrarent omnia secundum sormulam
vel delineaticinem a se esse constructa P . Quum autem aerarii cura ad censores non Pertineret, in eo nihil solvere poterant, nisi cum probatione
Senatus, qui et pecuniae summam definiebat, quam Censores ad reficimta vel exstruenda opera impendere possent quod egregie probatur ex Ioco uvii, ubi ait, Ad opera publica facienda, quin eis dimidium ea e B ligalibus ejus anni attributim ex senatus consulto a Quaestoribus esset; Tib. Sempronius ex ea pecunia, quae ipsi attributa erat, sedes P. AD
D cani pone Veteres ad ortumni signiun, lanienasque et tabernas con-
co Vid. Livius lib. XXI v. eap. 8 lib. XXVII. eap. H. Dian. H. Iib. III. cap. 67. et Aseon. Pedian ad Cic. in Uerr. I. cap. 5o et est in voce redemtoc .ca Vid. Livius Iib. IX. cap. 45.
5 Vid. Cie de Leg. Iib. III cap. 5. et Livius L . 4 Vid. Livius Epist. Iib. XX.
65쪽
v iunctas in publictim emit basilicamque iaciendam curavit, quae postea S aproma miniuilas1 .' Sed ot avia min- ossicia curabant censores sic cibaria anserum, qui in Capitolio alebantur, Iocabant 2 , et equos ad ludos circenses 3 . - Ex his omnibus igitur reparet maximam fuisse potestatem
censorum, qui omnes ines Sis Censebant, ut ex eorum censu omnium civium status, ordo , aetasque perciperetur; qui quemque dignum ordine Senatorio in Senatum legebant, quemque indignum eo movebant; qui Basaites reliquosque Cives secundiu conditiones vel merita in classes dividebant quibus denique omnium locorum tum publicorum tum Privatorum cura incumbebat.
Q vid. Livius lib. XLIV. eap. 16. et Polyb. lib. I. pag. 464. Iiit. C. ca Uid. min. Iib. X. eam a. ibique inprimis miniam , et Hotoman ad Cic. orat. Pro Sexto Roscio caP. o. 3 Vid. Livius lib. XXIV. cap. 18.
66쪽
I capite I, ubi de censu egimus, vidimus eum institutum esse a Servio Tullio, qui cives iussit iure iurando obstrictos apud se profiteri omnia sua bona , et Simul nomina Xorum, liberorum , servorum, atque etiam domicilii locum indicare. Pro vario censu cives in varias descripsit classes et centurias quo peraCto, diXit, ut omnes adessent in Campo Martio, ibique exercitum lustravit Sacrificio suovetaurilium, quod Iustrum appellabatur 1 . Omnes veteres auctores, qui hujus rei mentionem secerunt, in eo conveniunt, Servium istum huius rei auctorem fuisse; recentiores vero, qui de Fastis scripserunt, maxime dissentiunt in anno desiniendo, quo censum instituit histrumque condidit. Apud Golletium enim legimus Servium ullium primum censum egisse et lustrum Condidisse anno urbis CLXXXVI, cui adsentitur nuptarius Patavinius, qui hoc probare conatus est ex verbis Censorini 2 , qui tuter primum Ius
si VH. Livius lib. I. cap. 4 et 44. Florus lib. I. cap. 6. Eutrop. lib. I. 3P. T. Dion. IIal. lib. IV cap. 1 et 22. α Vid. Censorin de Diemat cap. 18.
67쪽
trum et lustrum septuagesimum quintum, quod a Vespasiano conditum est, tradit interfuisse annos plus minus DCXL, et quod ab atino CLXXXVI ad antium DCCCXXVI, quo Vespasianus Iustrum condidit, intersint anni DCXL. Sed praeterea hanc Suam opinionem scribit Onuphrius confirmari Livii auctoritate , qui tradit Servium Tullium instituisse censum post victos Etruscos; et in tabulis Capitolinis secundum Servii uiui de Etruscis triumphum anno CLXXXVI notatum esse. Praeterea Valerius Maximus 1 narrat, quatuor lustra ab hoc rege esSe condita Primo itaque lustro civescensi simi, si Livium 2 sequamur, millia octoginta secundum Dionysium 3 octoginta quinque millia trecentis minus secundum uir pium 4 octoginta tria millia De tribus reliquis lustris vero nihil a veteribus memoriae proditum est. Verum cum quinto quoque anno lustrum
condi soleret, singulo quinquennio haec tria lustra annotaverunt On phrius, Pighius et Gollatus adeo ut e ratione horum virorum Iustrum
secundum condiderit Servius ullius anno urbis CXCH tertium anno CXCVII; quartum anno CCII.
Cons. de hoc histro nuph. anuinius Comment in lib. I. astorum pag. 165 et Seqq. Pighius Ann. Rom. tom. I. pag. 48. Gingius Fast. Magistr et riumph. Rom. pag. 8 edit Brugis Flandr anno MDLXIII; et he Roman histor Doui the uildin os Rome to the ni cis the
Hoc lustrum Conditum est, consulibus . Valerio Poplicola, . Lu- cretio aricipitino, anno urbis CCXLV quod probatur ex MioDysio qui refert, his consulibus nihil memoratu dignum gestum esse praeter censum, qui eo tempore habitus est; et lio I iistro censa esse puberum Romanorum centum triginta millia 5).
68쪽
Quum autem, ut ex Livii Verbis patet l), Senatus, propter bellum
Etrusciun a Porsenna Clusinorum rege illatum arquiniorum ediscendorum causa timeret, ut rurSUS rege in urbem reciperent Romani, inprimis, ut Nebi placeret, annonae curam habuit, et salis, tigal ademit: sed praeterea portoriis et tributo plebem liberavit, ut hae conseri entu adivitibus Hoc autem Senatus callidum propositum nulla ratione melius Perfici poterat, quam Si census populi ageretur, et exem6 Servii Tullii quisque pro vario censu varium tributum Penderet Lustrum autem aio susibus conditum est, quibus post reges eiectos, uti reliquum munua regum, sic quoque jus agendi censum obtigisse, in cap. I. iam ostendiamus. Caeterum huius Iustri vel census nulla mentio apud Veteres invenitum hoc autem lustrum quintum esse, patet non esum ex Valerio qui ut vidimus, tradit Servium ullium quatuor lustra condidisse, rum etiam e lustro octavo, quod in Fastis Capitolinis invenitiis.
Hoc lustrum conditum videtur anno urbis CCLV, Coss. Posthum C minio urunco, T. Lartio Flavo, et quidem, uti constat e Dionysio, a Τ. Lartio , qui primus Dictator creatus erat Scribit enim Dionysius, eum statuisse, ut Romani suarum acultatum censum profiterentiis, atque uxorum et liberorum nomina , et suam liberorumque aetatem et eo lustro censa reser civium capita centum quinquaginta millia et septingenta Praeterea 2 . Hujus census videtur mentionem secisse Eusebius 3), cujus tamen num et numerus civium non respondent ante dictis IIuius Iustri, uti multorum aliorum lustrorum, nulla mentio apud Livium reperitur, vel apud alios, adeo, ut nisi apud Dionysium quaedam horum Vestigia invenirentur, nullius census horum temporum cognitio ad nos pervenisset.
1 Vid. Livius lib. II cap. s. ibique Interpr. a Vid. Dion Hal. Iib. V. cap. 5 sub finem. 5 Vid. Euaeb in Chron. d. h. a.
69쪽
Quamquam Di u sius quidem censum actum esse scribat, sed nullam Iustri mentionem faciat, tamen conditum esse existimant Fastorum Ed tores, quod hic auctor sub census nomine aliquando iustrum comprehendisse videtur. Cons. Sigon pag. I. Onuph. PanV. l. l. pag. 186. qui hoc lustrum anno CCLVI posuit. igh. l. l. pag. M. Ging. l. I. pag. II. et ΗOAe
Coss. Sp. Cassio Viscellino, Posthum Cominio Aurunco anno CCLX hoc Iustrum conditum est hos consules enim censum egisse, et ab his Censa fuisse civi in capita centum et decem missi et amplius, scribit solus Dionysius 1 in alii de hoc censu omnino taceant. Cons. Sigon pag. 4. Onuph. Panu pag. 188. Pigh pag. o. Oitz. pag. 16. Hosi pag. 16.
LUSTRUM UI no uria CCLXXIX Cam L. Furio Medullino A. Manlio Volsone
hoc Iustrum conditum esse monstrant tabulae Capitolinae, quo musa sunt civium capita autum tria millia η. Praeter Dionysium huius census nudamentio apud veteres invenitur. Cons. Sigon pag. 8. Onuph. auV pag. 94. iis pag. 115. Goliz. pag. 7. οὐ pag. 22.
Hoc lustrum conditum est anno urbis CCLXXXVIII, Coss. Q. Fabio Vibulano T. Quinctio Barbato Capitolino et quidem a Quinctio Barbato consule, ut e Livio constat, qui his consulibus censum actum eme Scribit, et lustrum conditum a Quinctio, censaquo civium capita centum
1 vid. Dion Hai. Iib. VI cap. 96 in fine. a Vid. Dion Hal. Iib. IX. cap. 36.
70쪽
quatuor millia et ducenta quatuordecim, praeter orbos orbasque 1 . Nonum autem hoc lustrum esse probant viri docti, quod et proxime superius lustrum octavum notatum est in tabulis Capitolinis, et proximum, quod sequitur, Livius decimum esse scribit. Huius census vel lustri neque apud Dionysium, neque apud alios ullam mentionem reperimus.
Anno urbis CCXCIV hoc histrum conditum est Coss. Q. Fabio Viu
latio, L. Cornelio Ialuginensi clim cenSus jam anno Superiore esset actus, et lustrum condere religiosum Met, quod Capitolium captum erat, et consul occisus. IIOC lustro cenSa Sunt civium Capita Cetitum sertemdecim millia trecenta novemdecim, uti constat e Livio 2 . Hujus census etiam memini Eutropius 3 , licet numerus civium apud Eutro pium non Convenit Cum CiVium numero apud Livium quam dissicultatem plane eruerunt viri docti, inprimis Drahenborchius 4). Dionysius quoque confirmat ab his Consulibus Censum esse actum, cum scribat συδεμιιες τιμιησεως ἐντὸς ἔπτα καὶ δέκα των γενομιένης amrb G Λευκιου Κορνηλίου κρὰ Κοίντου Φαβίου πατεία 5 . Et cum Livius hoc lustrum decimum esse scribat, apparet ante hoc novem lustra esse condita quod igitvi cum iis convenit, quae Supra diximus. Cons. Sigon pag. 52. Onuph. PanV pag. I96 Pigh. pag. 127. GobZ. pag. 19.
α Vid. Livius lib. III. cap. 2 et 24. 5 Vid. Eutrop. lib. I. cap. χ6 ibique Verheyk. 4 Cum unus Eutropi Leidensis et duo Oxonienses Codices numerum taIem Praebeant, qualis apud Livium Iegitur, et Paeonius Graecus Eutropi Metaphrastes ita habeat, και συνηριθμηθη πλῆθος ἀνδρι 4 ετο δίκα καὶ ἔπνα χιλιαδ, , κα τριακόσιοι, - δεκα, και ἐπια V in utroPio hanc Iectionem recipiendam esse existimat Drahenborchius ad Liv. lib. III. caP. 4.cb id Dion Hal. lib. l. cap. 65.