Sermones quadragesimales de poenitentia

51쪽

ad dominum deum tuum M audie suocem erus quta deus miserieois dominus deus tuus. Et sapiens eccl. ii. Pius ad misericors est deus Mremittit in die tribulationis peccata. El. e. xvi. Quam magna mi/sericordia domini se propiciatio illius conuertensibus ad se. Et e. N iit . Quis adiciet enarrare misericordiam eius. Et li. e. Leteitae anima uestra in misericordita eius. Et sapie .ii. Misereris omnium quoniam omnia potes. Et . M. Tu autem dominus suauisse uerus es patiens Min misericordio dis sonens omnia. Et per Isa. liui. dominus ait Derelinquat impius uiam suam x uir iniquus co .LS

Inuocabis se dominus exaudiet clamabis se dicte Ecce assum quia misericors sum dominus deus tuus. Et .lvii. Inimi eraeordia sem piterna misertus iu tui dicit redemptor tuus dominus. Et Ioel . it. C6uertimini ad dominum deum uesti um quia benignus ει miserit cors est patiens M multe misericordieat prestabilis supermis tuta populi. Et Ionas. vii. Scio inquit quia tu deus clemel εἰ misericors

es patiens M multe miserationis. Et David psal. lxxx X ut . Laui date nomen eius quoniam suauisest dominus in eternu miseriordia eius. Et psal Nκviiii. Manificata Eu't ad celos misericordia tua Et psal. lxxx M. Tu autem domine suauis Re misia multe mise vicordie omnibus inuocaritibus te. Et psal. l. Misere mei deui set eundum magnam misericordiam tu A. Et psal .cκκυ tui. idem hee Et Petrus. i. epist cia. i. e. Benedictus deus M pater domini nostri Iesu Xpi qui secundum magnam misericordiam sua regenerauit nos in spem uiuam Et Paulus eph.ii. c. Deus diues et misercordia

quia in . ln O. tri .nostra. Et cytharista spiritus sancti uligo glori oussima. Luce . it. Et misericovdiamus a progente iri pro .il eum. Et Luc. Ui. Estote misericordes sicut M pater uester celestis mih rieorse Et Hieronymus de . di i. in. c. Quia diuinitatis natura

ait. Diuinitatis natura demens est se a magis ad indulgentiam prona si ad uindust om que non uult morte peccatoris sed ut magis

conuertatur Re uiuat Eodem Hieroa ymus iri. c. vide. d. P. dici. Vide benignum domin Um misericordiam cum sese eritate misceιEEt λmbrosias I i. depe. Deus misericordia suam omni s promisiex rela κondi licentrom socerdotibtis suis sine ulla exceptione cori cessis. Ez. x xvi q. i. c. His q. Misericordie domini nec mesuras

52쪽

possemus ponere nee tempora dissinire. Eκ euibus omnibus p/prehendimus deum nostri:m benignum ei 'e misericorde Secundo manifestatur M reuelatur preconium misericordie dei ineri igmatibus δὲ figuras. Loquebatur sepe dominus Iesus spabilis

secundum morem potest morum ut dicit Nico. de lira. quoniam sic clarius potuit ueritas elucescere maxime idiotis ste rudibus prout testatur Dyonisius. i. e. Glestis bierareb. Et ideo ad sua patris eius sericordiam notis icandam usus est inplici enigmate seu mepta fora in pabola per eum dicta. Prima fuit de egroto patiente de ei Mathi. i κ. c. ubi audi Es murmurationes pharise oram qui et de trahebane quia cci publieariis 3 ctatoribus ιnanduedret ait. 6est opus ualentibLs medietis sed mole haberitibus. Euntes autem di scite quid est misericordiam uolo K oon sacrificium. Non enim lieni uocare iustol sed peccatores Secti da parabola e de pastore perditam ouem requirente de ri L uc. 1 M.fcribitur inod dimissislκxxxviiii. aliis ovibus iri diserto soli titul pastor ob errantem una ovem .i deus peccatricem anima perquisiuit diligenter suetia custodiuir imael a imposuit 3 super humeros suos gaudens remit tendo. s. sib penitenti potetia sua os precata atqι delicta. I eitia

pabola est de filio prodigo ad patrem postsio ma dis uerae reuertente. per quem ut Hieronymus inquit ad Damasum papade 'filio prodigo Peceator homo uere pretieris intelligitur diae

cum uidisset a longe pater misericordia motus occurrit illi cades supra collum illiui oscillatus est eum nihil illi improperauit ri triste utaltrim aut turbulentam faciem os endit mori asperat uerbis con tristavit sed si letanter in doma eum introduκie afferri fecitiae stimenta ia annulum eonvivium solene preparauit choreas catusae seriorum melodias iri domo esse iusti e quia recapauerat filium mortua M perdita per que ita telligimus peceatorem comparietiam cui deus segrosissimum exlhibet. Tertio manifestatur reuelae preconium misericordie dei in exemplis. Qitotquot enim inuent sant peceatores qui ab ε'lo ueritam ponat arcat omnes fuerunt 'extauditi sieus pater in uetera M nouo testamento. David equidem p penit etiam adulterii similiter M homicidii a misericorde deo uenia

immo aut t. euius penitentia Hieronmus ad Sabinianum diaeonem lapsum ita scribit Totam penitentiam ostendit psalmiast . quando ingressus est David ad uxorem urie ae a Natta. Ppheta

53쪽

correptus respondit dicens. eravi meruit audiri. Et i fisabstulit peccatum tuum a te. Rdulterio enim iunxerat homicidia Minde conuersusad lacrimas.Miserere ait mei deus sectidsi magna

misericordia tuam. Magnum ens peccatum magna indigebat mi ericordia Vnde togie se dicie. Multa laua me ab iniquitate mea

Ma Peccato meo munda me quoniam iniquitatem meam ego cogenosco delidis mis cenita mei men. rex tibi sesi peccavi. Rex enim alium non timebat moliam cotem te seci ut iustiseceris iri

sermonibus tuisse uincas cum iudicaris Conclusit deos cn a sub peccato ut omnibus miseriatur tantoqi propieit ut dudii peccator se penitens transierit in magistrum ut dieat. Docebo iniquo uias

tuas. hec ille. Et idem ad Ceeanc de Dauid loquεs inquit Dauid

sancti εἰ mulaetissinu uiri homicidium pariter se adulerium septEdierum emendauit Famestacebat in terra uolutabatur in cinere se oblitus regie maiestatis lumen querebat in tenebris illumη tantum respiciens quem offenderat lacrimabili uoce dicebat. Tibi soli pe caui Be malum coram te se ci-redde mihi leticiam salutaris tui Mspiritu principali confirma me. As Q ita factum est ut a me do euerat uirtutibus suisqo ostens non cadere doceret per penit etiaqsio eodens resurgerem. hec ille .ine omnia notarie. II. reg. xli. c. t Est ad de niniustisexemplum de quibus habetiar li. I ne per totuM depe di. i. m. e. Niniuite. ubi dicitur. Niniuite quos dominus in euangelio commendat peniteritia egerunt in predicatione sone M ex misericordia domini indulgentiam consecuti subuersionis interitu subterfugere meruertit .hee ibi. Et ut breuiter per strsga exempla adduco illud dicium. Bernardi sermone. xxii. ad Iesum de sua misericordia loquenti ubi ait. Omnino propter mansue ludinem que de te predicatur curremuspost te domine Iesu audi

ente sv paupere no spernas peceatore non horreas non horruisti

consuentem latrone non lacrimante peccatricem charianeam is plica mem non deprehensam in adulterio non sedentem in the loneo non suplicantem publicania non negaritem discipuli m non persecutorem discipulorum no ipsoscrucifixores tuos. hec ille.Eκ pergiscimini igitur o peccatrices orii me. Rudiuistis o peccatores uocem dei qui misericordiam sua infinita nobis declamauit Nolite obdurare corda uestra aposte peccata atet delicta. Accedite ad ea

ι ueniam obtinebitis quia ipse est deus misericordiarum qui per

54쪽

Ezechisem propheta. e. xviii Rure. Si autem s use e peni

tentiam abcsbus peccatissuisque operatu est M custodierit omnia Precepta mea ae fecerac iudiciu Se iustitiam uita uiuet M no morietaomnium iniqu1ωtum eius quas operatus est Dori recordabor. In iustitia sua quam operatusest uiuet. Nunquid uoluntatis mee est mors imp i. quasi dicat non. Et infra Nolo mortem morieritis. si peccatoris sed ut conuertatur M uiuat. Reuertemini Re taliaet s. De amplitudine x magnificetia misericordie dei que remittit omnia peccata grauia replicata se antiquata peccatoribus penitentibus. Capituliam . it.

Eeundum mysterium eontemplandum cirea misericordia de peccatores uocantis ad penitentiam dicitur ampliatio in quo patefaciendum esse duxi quo ampla lata profunda ac copiosa fieipsa misericordia dei benedic ii que licet s se sit s finita quia su nihil aliud q ipse deus est. securid si illud Aug. de fide ad Petrum. Quic qii id es h in deo est ipse deus tamen etiam iri suo eis et u cosiderata

tam grandis inuenitur vomnia nostra su pol peccata atq umcit. Tria enim fiant in peeeatis horrenda M timenda ualdeque tametra misericordia dei sci pane Primo proximo iis condicio. Sec du Fre quens iteratio. Tertia duiturna cotentio. Primsi qa in peccatis consideratur horrendum dim- arauseatis conditio. quando LPreeatum ex stuaedditione εἰ ercruo genere graue est δι ne sata V utamen rarita eis misericordia dei m nullum est pereatum adeo execraridum de quo si quis penitentiam egerit indat Dinuan non recipiat. in in imo clementis imus deus misericordia sua illud peniteriti plene remittit. Hinc Cri .dem .di. in.in . . Talis. ait.

Talis mihi crede talis est erga homines dei pietas nou spernit petnitentiam si ei pure M simpliciter ciseratur etiam si ad summu quis peruentot malorum-iride tamen reuerti uelit Suscipit enim deus illum libenter M amplectitur. Et hoe e quod dicitur de Pe .di. l. c. In actione. Cor contritum se humiliatum deιis nund spernit. Sed

circa hee dubitatur de peccato in spiritum sariclum. Vtrum deus msericors remittat illud penatentibus. Et videtur u no. Quia petcatum iri spiritum sancti est irremi Sibile. Vnde Aug.in litae fide ad Petrum ait. Hi qui peccatum iri spiritu sanetum neu Hς nec tri puturo remissione peccatorta accipiunt. Et ide init de sermone domini in monte. Peccare in spiritum sanetum est per maliciam M

55쪽

inuidiam fraternam impugnare charitatem post acceptis spiritus saneti gratiam quod peccatum neq hic neq in futuro remitti discimus. Hoc ipsum magister sententiarum tonfirmat. xliii. dl. u. Ergo uidetur Q dei misericordia non superat omne peccata. Re spondet ad hoc Mex. de ales m. it. u. in .ui. summe ubi tractat de irremissibilitate peccati R de . Quod peccatu tripliciter dicitur lx remissibile.s. Negatriae. Priuatitie. Contrarie. Negative dicitur irremissibile quod nullo modo potest remitti sicut peccata luciferi aliorum qi damno torum. Privative dicitur irremissibile peccatum quod non habet aliquid dignia ut remittatur. M sic omne peccata mortale E irremissibile quia nullum mortale habet aliquid per qssit remissione dignum. Contrarie uero dicitur irremi sibi e qa hercontrariam dispositionem ad gratiam sine qua peccat si nullo mopotest remitti. Et sic est irremis ibile peccatum in spiritu sim di si luta directe est contra effectum s. qui quidem dicitur Rr Itia penitentiorialis. Sunt autem huius peccata seri spei ut patet per Rug.s Erich. M de fide ad Petrum x de sei mone domini in m 6. ege de baptismo paruulorum. i. Desperatio. presumptio. In uestritti a fraterne gratie . obstinatio. finalis impenitentia M sp tignatiaueritatis agnite, quarum spe as numerus secundia hora. ita. di. xliti. ii. sic assignatur. Omne peccaso in spiri ra. s. est contra periit cito, natem gratiam. Tunc autem est' contra ipsam ratione siri aut ra tione antecedentiam aut ratione subsequeritiam. Si rati ine ante cedentium cum ad peniteri iam anteced me larid due mole . spes ad timor contra timorem est presumptio contra sipem est desperatio. Si ratione consequentiu cii ad pinitentia cori sequatur e med attoque consistit in duobus uice licet in uera confessi cne M bona satis factio e . sic stimune due spectes quarum una est implagmatio ueritatis gnite altera detestario hom. Si ratione sui sic est obstinatioque conprehendit etia in finale penitentia. Dicitur ergo peccatuita sp: s. irremissibile magis si alia naccator si genera quia secundum agistrum. Viκ aut raro aut dispiciater remittitur pro eo φ Non tantum repugnat gratie sed etiam dispositioi ad ueniam Ag granasii scipiendam. J Leimssibile uero est securi dum flori . tum rotione dita irae peniteritie remittentis. tti cluia homo potest de illo penitere excepto finali si penitent se que etiam dupliciter sumitur. Vno mo P Pposito non penitendi. alio modo pro continua Permanen. Ia

56쪽

iri. alo. Impenitetra primo modo sumpta est peceatsi irremissibila fatrarie non negatiae eo φ claudit latam Δου gratism N impediemgressum sp s. tame possit,ile e ut homo de illa peniteat se remis sibilis fiat Impenitentia secundo inodo die a nullo modo potes

remitti. Hec autem nemini est attribu da usqi ad illud instans in

quo dici de aliquo postre Q finaliter sit spei ites. Hinc Leo popa

di Pe .di. MN. c. Nemo a te. Nemo desperandusest dii in hoc cor PoIe constitutus est Idem dicitur .vκvit. q. ii. c. Ancilla M. XX lui. q.lu. ea. Oarripi ne, ritet ergo omne peccatum per penitentiam

lique efieri ad contrecthuni misericordie dei qui nihil tantum abho

minatur quant si imperiuetia M desperatione. Hinc Hieronymus ad rμjicum monachum ait. Nihil sic ost endit deum sicut eor ina petiitriis solam despei attorulcra mori in quod uenis in consequi npot. Secunata v in pcccatis consideratur horreridum εἰ piculosa est pςccatorum f1equerit iteratio quando s.frequentius iterJtar.

1 n tanta est mi ericbrdia dei φ si quis inciperet peccare a prima hora diei M per octo peccato stat s perattentiam ageret M penitet iasAeta subito laberetur se post lapsum iterum surgeret ac post

surrectionem iterum caderet M poth castim denuo contritionem h. hipret semper deum s mobiliter propiciu traueri tred ad remit tedii. Huis Axig. de pe. di. iii ira. e. Acil e tristarit. ait Quoniam cotti diano est qssensiboportet ut cottidiaria sit remisio. Cur docmaeedontinus orantes dicere dimitte nobis debita nostra nisi ipse nobis misericors perseueraret qui nos ab hae petione non uult deficere

Et Leo papa depe di. t c. Multipleκ misericordia det. inquit Multiplex nil serico dia dei ita lapsibus humanis subuenit ut iacis olu p bapti mi gratia sed etiam penitetιe mediciriam spes uite retriaretur eterne tit qui repenerationis dona uiolassent proprio sei ic scio condemnotes ad remisssionem criminia perueniret. Et Lacteontius irili. di inni. ad. g. sic loquitur. Nemo potest esse tam e tr

cosi esur tam prudens qui non aliqciando labatur. Idcirco deus indicillitar m hostram sciens operuit homni portum salutis uehuic necessitati cui Fragilitas nostra subiecta e medicina pentecie subueniat Et Hieronymus ad rusticum monachiam de m .di. illi. c. iit. Septies ait Septies s die eadit iustasse resurgit Si iustus quo cadit Si cadit quo iustuta Sed iusti uocabulum non amittit qui Ppeniteritiam semper resurgit. Et non solum septies sed septuagies septie deliquenti si conuertanar ad perutentiam peccata donatua

57쪽

Hoe Xpus Petrum docuit Math.xum e. Sed n6nulli heretici

temere osseruerunt duo falsa M merito reprobanda. Primsi,si cadat a penitentia P No ucre penituit Contra quod dicta Rie .

de ales m. tui. uolumine summe ducit distinctionem deueritate perisscite. d. Qtiod dupliciter pol stami Uno m6 ut penitetis uera dicatur que uerum babet utitutis actum qui est detest ari malumc6 missum se pro illo tempore nullum committere M a ponere NON committere de futuro in quo statu si quis decederet soluus esset. Et ab hac potest ho cadere M in peccata labi A lio modo ut dicae penitentia uera que perducit in finem ut finalis M continuata Mab hac non est' cadere. Sed adhuc heretici ad sui erroris robur auctor states ae dici a sanctorum adductit Et pruno illud Ambro.m sermone quadragesime. d. Penitentia est mala preterita puri gere M plangenda iterum nori c5mittere ergo qui iterum peccatueram penitentiam nori fecit. Secundo ad idem Allegant Greg. sic d. Qui ira alia peccata deplorat ut tamen alia committat adhuc perit teritiam Ogere aut ignorat aut dissimulat. Insuper ad hoc

propositum habent Isidorum inli. de summo bono sic loquentem Irrisor est non penitent qui adhue agit quod penitet nec uidetur dea poscere subditus sed subsanare superbus Ut his cocordat Rug. in h. solitoquiorum quado dicit. Inanis es periuentia qua seque culpa inquinat. Que auctoritates M alie similes habens in decretis depe. di. in . de quibus pro solutione Gratiarius ibidem in . . Sed

uerba. ait. Quod illa uerba auctoritatum non ad diuersa tem pora sed ad idem tempus re runtur ut .seo tempore quo us afleemata que commisit M penit etiam Facit non peccet se scelera no c5 mittat. Qiiod autem undiuersis temporibus post quis facere pe/nit etiam ueram M post illam iteram postit peccare probatur rotaeco cI, penitentia habet esse in libero arbitrio secundum stat uni utequod uertibile est M potest: o bono in malum α δ malo in bonum tepius exire. Hoc etiam apparet euidenti eNemplo, Naniniuite proprer uer a penitentia gratiam consecuti sui sed post ad uomitu redeuntes deum prouocar ut ad iracundiam M eorta ciuitas ut bit

rodotu scribit a rege medorti subuersa est apud Febreos regnate Iosia Est M de hoc exemplum conuenies peccantis Dauid qui pejniteritia quam fecit de peccoto mortis urie deum sibi placabilem

fecit M tamen post peccauit iterum in numerarido populum pro ut hetur. ii. Reg. c, penultimo Qitare simulat heretici ee cossidis tur.

58쪽

Secundum salsum quod ipsi predicanten q, de iis non nisi semel peccata dimittit. Qiabusia si obstet auetoritates allega te s prin

cipio huius lac si de particule t fi ipsi cum o se suum errorem constri mare conorit debent tr. Qtiod si bapti simus non iteratur ergo nec penitentia Ad quod dominus Bora m. illi. di Aliti. sic respodet. d.

in iod penitentia potest: iterari bapti simus autem no . Primo quia in baptismo imprimitur caraeter qui est indelebilis iri pententia non . secundo quia baptismus est: centra morbo no iterabile pilis est morbus originalis. Sed peniteritia contra morbsi iterabile qlis e morbus peccati ae Lialis. Et medicina debet aptari morbo. Et i5 baptismus iterat: si penitetia uero iteroc sectid si Q uolotas nostra collertitur Ag r Oertis. Concludimus ergo Q deus benedictus mi sericorditer stit, uenit nos re fragilitati. Qui finia no nisi spe de illocoqueri ' O peccator ne igiens. O peccator obduratist me di Drope iri tactil. 1 colligaraonis agnosce blandi rite tibi dnm q rio tui si seni et sed nulli es millita 8 toties quoties ponti Iaueris indulgentiam tibi conseret indefesse. Tertiis qs i peccatisco sideratur borredsi diciti diuturnii detentio qs peccata diu retenta sunt ita ut de illis Pert etiam qs differat usq ad decrepita senectute extremti Q lsius uite. Et licet piculosum sit sic differre posito in Q aliqs excedere ea nos mathusalem quos expedit siniuriam dei proposuit Q in ason unu benefacere. ea anima iii a corpore egrediu uere ingemiscit Mdolet tanta esst dei mia φ ei liebralissime P cit. Hinc Hironymus ad paulis de dormitio e blesille. Secura esto o mi Blesilla. Confidi musa bantes uera es se que dicimus nuri id est fera conuersio. Uox hec primu inlacri ric dedicata est. A me dico tibi hodie meesi eris sp .idis . Ut Ide ad damasci papia x po. de . P .dι .us. c. 'in Porti tria Chri Lis de cruce s padisu latrone tulit At ne qui aliqn seram c5 uersione putaret fecit homicidii peno mortyrium. Et Iulius papa

XXV l. q. i. c. Si presbiter. Vera erit cori fessio in ultio ipe poeesse quia diis non solii temporis sed etia cordis in speetor E. Sicut latro unitas momi ci pris a meruit est s padiso in hora ulisa c6fessi

onis. Et Celestinus papa ici. c. Cognouimus eadem causa i I. q, ait

Perdidisset latro scruce premium ad Api dextera pedens si illum

hore uritus pntario iuviss t. Cia esset in pena penituit M P unius co fessione sermonis tutaculum padisi eo promittente a meruit.

Vera ergo ad de si eouersio s ultis positor m te potiuse est ima epe ppheta hoc taliter asserente. Caeci uersus ingemueris tune

59쪽

saluus eris. Et ad ide facit it g die si Ciptianis epistola. ii ad de/metrianui isto ms do maneti penitetis nulla sera e . Patet ad s/dulgentia dei aditus ia querentibus at Q intelligentibus ueritatem pacili se accessus. O atriplissima msa dei . O largissima ear itas scinii creatoris que tanta est ut si daretur b5 uiator seca m feres peceataosa que diaboli comiser ut M omnes hosesq in iudicio danabune imo quot sunt scelo i esse go in mari aque gutte in nemore frodesse in pratis lilia ae de illis penitentia faceret ac humili mente dea

exoraret pro uenia semper audiretur benigne.

Quod deus remittit penitet ibus propter misericordi 1 suam peccata sine dilatione ae a iustificatione spii ac eius conditio nibus. Capitulum .il ι. Eritum mysterium c6t plandia circa misericordia dei dicitur acceleratios s. N6. n. differt deus remittere peccata peniteti

bus non istus aliqa ster ponte. Videtur ei si sitire salute peccator qbus si primo fuerint contriti uel conpuncti stat s eis pcit illos

iustificat. De ipsa uero peccatoris N impii iustificatione solet a doctoribus dubitari maxime circa tria. Primo circa temporis circ sistantia. Secundo circa operis excellentia. Tertio circa tru raculi relucentia . Primo solet dui itari circa temporis circustacia Vtrum. s. impius iustificetur in inflati. Et od hoc intellige dum

notanda sunt tria. Primum notandu secsidia. I. hO. l. ii. q. c. xli.

Quod iusti picatio est quidam motus quo anima mouetur adeo astatu culpe in stoto iustitie. Iustitia aute dicitur tripliciter V nomodo prout importat rectitudinem ordinantem actum hominis in e5peratione od altum singulare hominem Et sic est iustitia pii cularisse uirtus cardinalis Secundo mε dicis p ut i portat recti tudinem ordinantem actum hominis in comperatione ad bonum commune multitudinis. Et sic dicitur iustitia legalis. Tertio modo dicitur iustitia secudum importat rectitudinem ordinante actat 1 ominis in c6patione ad bonum propria ea homo subicitur deoge uires inferiores subduntur anime rationi, Et hane iustitia phi flosophus . . et hi. appellat me thapboricam. p. b hac igitur iustitia terti0 m 5 supta sumitur iustificatio passive aecepta. s. pro fieri iustum n5 pro facere iustum. Et hoc etia non per modii simplicis generationis quia sic possiet competere ei qui non est et in peccatopam iust a tιam . cciperet a deo sicut A dam in principio accepit iu stitiam originalem cum adhuc non baberet peccatum. Sed sumi e

60쪽

pro ut huiusmoi tuistificatio in nomine includit rationem motus de contrario in c6trarita. s. iustitia adiri rastitia. Secundu notadal ad iustificatione impii cocurriat quatuor per ordinem. Primues h gratie infusio. Secundum motus liberi arbitrat per fide re por/matam in deum. Tertiam motus liberi arbitrii ita deteshationem peccati. Qtiartum est remissio culpe. Tertium norandum securidis ILic. in . lis i. di x Vii. Quod iustificatio impu quantum ad ea questant de eius essentia. s. quantum ad peccatorii retrassione gratie

inpusionem fit sis anti quia secundum glo. Actus. it. c. super illa uerbo Ua ctus est repente de celo sonus tansi aduenientis spiritusue mentis. Nescit tarda molimina spiritas sancti gratia Secudo

contingit dubitare de lanificatione impii circa operis excellericia Vtrum sit mavimu optii dei. Et videtur sic. Na s psal. dicitur Miseratioes eius super omnia opera eius. Et ecclesia cantat. Deus qui o potentiam thiam pcendo maxime M miserando mas festas. Et Rug. exponens illud Iob. xvii. Maiora horum Faciet ait. Maius e ut ex impio iustus fiat si creare cela M terram. Sed in cotraria arguere possumus. Primo quia per iustificationem impii t5sequie aliquis gratiam vie sed per glorificatione conseqtur aliqui grati a patrie que maior est ergo glorificatio angelorum ues hominum ematas optas si impii iustificatio. Secundo arguimus quoniai itisti picatio impii ordinatur ad bonum particulare unius hominis. Sed bonum tintuersale. s. uniuersi est maius si bonum unius hominis uep.itet iri primo ethi. erRo maius opus est creatio celi terre4tu stificatio impii. Biandet I bo. i. tibi supra. Quod opus aliqa puer dici magnum da pliciter. Vno modo eκ pie m6t agendi. Et sic maximia est opus creatio is in quo eκ nihilo pit aliquid. Alio mo'p5t dici magnum aliquid a pler eius magnitudinem quod fit. Η e secundu Iboc maius opus e sustificatio impia que terminae ad bonaeternia diu irae pticipatios sacreatio celi M terre que ter natur ad bonum nature mutabilis. Unde Rug.c si di, isset. Quod maius est ut ex immo fiat iustus etc. biiixit. Celsi. n. M terra tris ibit

pdestinatorsi asit salui se iustificatio pmaebit Ad prim6 aute ars gumenta qd infero. Quod glorificatio angelor hocm e maius opus si impii iustificatio dicenda. Qtiodali magnu dicitur fpliciter. Vno mo securidci cintitate absolutam Et hoe mo donis

glorie est maius si dona gratie iustificatis impiis. Ee secundu hoe glorificatio iustoas e malis opus si iustificatis spιι. Alio mo diciu