장음표시 사용
121쪽
Pars II cultu sanctorum. Prop. XXII. OQ
Cf. S. Thoma 2, 2 q. 3, a. 4 II; Supplem. q. 72 area De incarn disp. 32; Varminus, De ecclesia triumphante Beneae ius IV De servorum Dei beatificatione et canonigatione: . . sescis, Die Lehre on de Gemelnschas de Helligen in christia
lichen Alterium, Maing I9oo: MuncunUI, De Verbi divini incarnatione o sqq: Ahia, Lehrbuch de Dogmati II 33 sqq.
Prop. XXII. Sancti caelites Cultu ullae igni sunt. I 84. Stat. UROSt. SupponimuS SSe angelo et homine beatos, qui visione beatifica Dei fruantur cf. I n. 333 II, n 379 393 Is)
Hos comprehendimu nomine Sanctorum Caelitum. Cultus est honor Xhibitu Cum SubmiSSione erga Superiorem OX-cellentiam. Cum Deo debeatur cultu ut supremo principio et domino omnium rerum, hi CultuS, Deo XCluSive Xhibendus, vocatur latria S. Au ustinus, QuaeSt in eptateuch. 2, 4 Contra FRUSt. O, I). Cultus vero, qui Sancti eXhibetur, Vocatur ulla S. Thomas 2 2 q. O3, a. ). UOX adorationis indeterminata St, quae potest ignificare cultum latriae, cultum ullae, immo et Cultum Civilem S. Ioannes DamaS . De imag. Orat. 3, 33Sqq) ergo e Subiecta materia vel κConteXt Sermoni Uidendum St, quo SenS dicatur adoratio. Sanctos esse iam digno ut amicos Dei Si des de Inter veteres Vigilantius, inter poSteriore paene omne protestante hunc Cultum impugnant, et CatholicoS, quia Sancto Colunt, idololatriae ACCUSAnt. Cultus Sanctorum est cultu abSolutus CL Supra n. I), quia OS colimus propter excellentiam ipsis inhaerentem. Quia hic cultu eSSentialiter inferior est cultu latriae, quaeri poteSt, num pertineat ad CtUS religionis, quia religio eum respicit. Responderi potest SSe per Se actum ObServantiae, actum ero religioni indirecte Seu arguitiUO, Uatenu in Sancti colimus Deum, qui ii tantam excellentiam contulit et propter an excellentiam eo a nobis coli vult cf. Praelect dogm. IX,n QO Sqq).185. Arg. I. Ex S. ScripturH. In Vetere teStamento homine Saepe Colunt et a Deo iubentur
unum teXtum Ecce ego mittam angelum meum, qui praecedat te ObServa eum et audi vocem eiuS, ne Contemnendum PuteS, quia non
dimittet, Cum PeccaveriS, et est nomen meum in illos E 23, 2OSqq). In novo testamento ChriStus inculcat Speciali modo reverentiam angelorum M 18, O . Si angelos colere licet, idem valet de sanctis hominibus caelicolis. Horum Cultum Scriptura non meminit, quia ante Christi ScenSionem
122쪽
11 Tract. I. De beata virgine Maria et de cultu sanctorum.
homines mom erant in Caelis Narratur tamen cultu Sanctorum Vivo
186. m. a. Ex traditione. Iam primis Saeculi post Christum martyribus cultum tributum esse ostendunt Sepulchra et epitaphia in ii facta, testantur Acta martyrum, probant Sermone SS. Patrum, in honorem Sanctorum habiti. Cum haec nota Sint, Sufficit pauca proponere. In Mart 'rio obcarsi, C. 8 narratur: No poStea SSa illius, gemmis pretioSiSSimi eXquiSitiora et Super aurum probatiora, tollentes, ubi decebat, depoSuimuS. Quo etiam loci nobis, ut fieri poterit, in gaudio et XSultatione congregati Dominus praebebit natalem martyrii eius diem celebrare, tum in memoriam eorum, qui certamina iam pertulerunt, tum ut PoSteri Xcitati Sint et parati ad eadem sustinenda. , Tertullianus: Oblationes pro natalitiis martyrum annua die facimus, De corona C. ). S. CyprianuS: Martyrum paSSione et die anniversaria commemoratione CelebramuS Ep. 39, ed. Harull). ΡΟ-
Steriorum atrum Sermone magno numero habentur in Breviario. S. Gres oris Nas ait: omnium martyrum memoria Celebranda est, omnibusque et linguae et aure et mente prompte aperiendae, ut de
eorum laudibus libenter aliquid dicamus et audiamuS Orat. 24, ). Concilium Modicenum saeculo IV can. 3I: Quod non oportet in
QuadrageSima martyrum natale peragere Sed Sanctorum martyrum facere commemoratione in Sabbati et dominicis. Huc pertinent immias, quarum nulla XStat SiV in ecclesia orientali sive in occidentali, in qua non frequen appareat Cultu Sanctorum huc bullae canonisationis huc templa vel Sacella in honorem Sanctorum erecta liu ingen numeruS hymnorum et Sermonum quibuS Omnibu SenSu ecclesiae Clarissime manifeStRtUr. 187. m. Ex ratione. a Sancti digni sunt cultu proster excellentiam Supernaruralem, quam XCellentiam mente, Voce Signi agnoSCere Si rationi Congruum. Atqui in hoc consistit cultus sanctorum. Si licet rege et alios homine Colere cultu Civili, licet etiam sancto Colere cultu Sacro Catech.
b Deus sanctos glori cat. Quicumque glorificaverit me, glorificabo eum Re 2, O . Quos autem iustificavit, illo et glorificavit a Romra, O). Cf. Ap c. 7. Ergo licet Deum imitari et SanctOS glorificare ut amico Dei, cin laudem gloriae gratiae s Epho, 6 .c Nobis utilis est cultus sanctorum, quia nobis indit rectam aeStimationem et Studium rerum caelestium, et ad imitando Sancto pro vocat Hebr II, 4 Sqq).I88. Bi. I. Iam apostolus ait Nemo vos seducat . . . religione angeriorum s Coi 2, 18ὶ Angelus monet Ioannem, me Se adoret Ap I9, O .
123쪽
Pars I. Me cultu sanctorum. Prop. XXII. Schol. I. III
S. Irenaeus ait: Ne invocationibus angelicis facit aliquid ecclesia Contra haer. 2, 32, 5 . Similia dicunt alii PatreS. Ergo angeli non sunt colendi.
Ress. Conc antec. Dist comess. Angeli non sunt colendi cultu falso vel superstitiOSO, conc comes. non Sunt Colendi Cultu debito, Q. conseq. Iamprimis temporibus religioni Christianae quidam iudaei et haeretici excogitaverant quendam falSum Cultum eonum Seu angelorum 6Seb. H. E. 3, 28 , de quo cavendo monentur fidele Cf. Dens. n. 82 . Ita S renaeus . . loquitur de magicis incantationibus. Rectum autem Cultum angelorum testatur e g. S. Iustinus M. Bonorum angelorum exercitum colimus' Apol. 1, J.
S. Ioannes in Apocalypsi 19, o probabiliter putabat Christum sibi apparuisse, et angelu dedocet eum aut angelus declinat cultum, ut doceat apostolos Vectos esSe ad dignitatem, quae par sit dignitati angelorum cs. S. Thomas 2, 2 q. O3, a. 2 ad J. I 89. BL L Cultus Sanctorum suapte natura abducit homines a Creatore ad creaturas. Ergo malus est hi Cultus. REAp. Nem antec et conses. Si in Sanctis veneraremur dignitatem et excellentiam, quae iis inesset ex eorum natura et viribu naturalibus, Valeret fortasse obiectio. Sed quia in iis dona Dei supernaturalia colimus, tota obiectio non habet sensum. Est tamen satis antiqua nam aus, manichaeus iam Calumniabatur, et quod martyrum memorias honoramus in OC dicens nos idola convertisse . Respondet S. Augustinus: Populus Christianu memorias martyrum religiosa sollemnitate concelebrat et ad excitandam imitationem et ut meritis eorum consocietur atque orationibus adiUVetur, ita tamen, ut nulli martyrum sed ipsi Deo martyrum, quamvis in memoritSmartyrum, ConStituamus altaria. Quis enim antistitum, in locis sanctorum corporum Ssisten altari, aliquando dixit Offerimus tibi, etre, aut Paule, aut Cypriane Sed quod offertur, offertur Deo, qui martyres CoronaVit, apud memoria eorum, quo Coronavit, ut X pSorum locorum admonitione maior affectu exsurgat ad acuendam caritatem et in illos, quos imitari posSumUS, et in illum, quo adiuvante poSSumus' Contra FaUSt. O, I).SCDOI. De cultu hyperduliae. I9O. Cultu hyperduliae vocatur cultus, quo beatam virginem Mariam ecclesia honorat. Qui cultus infinite quidem distat a latria soli Deo
Beata Virgo prophetice praediXit: Ecce, X hoc beatam me dicent omne generationeSy L I, 48). Praeconium virginis iussu Dei incohavit angelus, instinctu divino excepit Elisabeth, impellente Spiritu Sancto CCCleSi per omnia Saecula continuavit et continuabit usque ad finem mundi. Qui praedictionem beatae virginis effectu fruStrare Conantur, Solent mox progredi ad impugnandam Christi divinitatem et ad evertenda fundamenta religionis christianae. Qui vero beatam Virginem de-VOte Olunt, profitentur fidem Trinitatis, incarnationi aliorumque og-
124쪽
11 a Tract. II. Me beata virgine Maria et de cultu Sanctorum.
matum, et Deum in operibus Sui maXime mirabilibus magnificant
SOBOL . De cultu sacrarum imaginum et reliquiarum. I9 I. a Sicut in cultu civili e g. non Solus re honoratur, Sed etiam imago eiu Certi occasionibu Ornatur et Salutatur, ita etiam in cultu Sacro non Sancti tantum coluntur Sed etiam eorum ima ines. Est tamen inter Cultum Sanctorum et Cultum imaginum eorum haec differentia, quod cultu imaginum Si cultu relativus. Nam imagines sunt reiimperSonaleS, quibu perSona non poteS Se rationabiliter Submittere, Submissio autem Si de ratione cultuS. Ergo non possumu imagines colere propter XCellentiam ii inhaerentem, Sed Solum propter X-cellentiam Sanctorum Caelestium, quam Significant. Venerando imagine eo ColimVS, UOrum Similitudinem gerunt, et quam vi actuSeXternus dirigatur ad imagineS, internu tamen affectu honoris et Submissionis resertur ad SanctoS, UOS CPraeSentant. Cum saeculo VIII eo Isauricus imperator Cultum Sacrarum imaginum interdiXiSSet, Statim S. Germanu et OS eum alii, inter quoSS. Ioanne DamaSQ, Se ui errori oppoSuerunt et pro antiqua doctrina et praxi Catholica fortiter pugnaUerunt. Convocatum est concilium nicaenum II a. 787, quod definivit et Venerabile a Sanctas imagines proponendaS, tam quae de OloribUS et teSSelliS, quam quae e alia materia Congruenter, in Sancti Dei CCleSii et Sacri vasis et vestibus et in parietibus ac tabulis, domibus et UitS. . . . Quanto enim frequentius per imaginalem formationem Videntur, tant qui ha Contemplantur, alacrius eriguntur ad primitivorum earum memoriam et deSiderium, ad osculum et ad honorariam hi adorationem tribuendam, non tamen ad veram latriam, quae Secundum fidem St, quaeque Solam divinam naturam decet, impartiendam. . . . Imagini enim honor ad primitivum transit et qui adorat imaginem, adorat in ea depicti subsistentiam s Dens. n. O2). Saeculo XUI rursus conoctastae exstiterunt, maxime inter SSeci RS
Calvini, qui cultum imaginum ut idololatriam reicit InSt. I, 2 4 9, ). Quare concilium tridentinum ess 23 iterum definivit: Imagine porro Christi, Deiparae virginis et aliorum Sanctorum in templi praeSertim habendas et retinendas, iisque debitum honorem et Venerationem in1- pertiendam, non quod Credatur inesse aliqua in iis divinitas vel virtus propter quam in Colendae, vel quod ab iis sit aliquid petendum, vel quod fiducia in imaginibus sit figenda, veluti olim fiebat a gentibuS, quae in idolis Spem Suam Collocabant, Sed quoniam honoS, qui ii eX-hibetur, refertur ad prototypa quae illae repraeSentant, ita ut per imagineS, qua OSCulamur, et Coram quibu Caput Perimu et procumbimuS, Christum adoremuS, et Sanctos, quorum illae Similitudinem gerunt, eneremur Dens. n. 986 Cf. 998).
125쪽
Pars II. me cultu sanctorum. Prop. XXII. Schol. 2. II 3
Cum snodus istoriensis in fine saeculi XVIII quaedam falsa deus Sacrarum imaginum StatuisSet Pius VI eius errores proscripsit Dens. n. I 369Sqq). In his documentis ecclesiasticis tam lare Xponitur, quid ibi
velit cultu Sacrarum imaginum, ut necesse non it quidquam addi.b Similiter relativus est cultus reliquiarum, i. e. eorum, quae X corporibu Sanctorum mortuorum relicta Sunt, ut SSa nam hi rebus in se considerati non debetur Submissio ex parte hominum. Sed considerantur et honorantur reliquiae Secundum relationem, quam habent ad sanctos in caelo viventes. Etsi est alia relatio reliquiarum atque imaginum ad SanctoS, quia imagine Solum intentionaliter repraeSentant, reliquiae vero etiam PhySicum quendam nexum Cum Sancti habuerunt, tamen utraque Sancto ipSo in memoriam nobi reVocant, quemadmodum Communi USu hominum seri, ut ea, quae a cari defunctis relicta sunt, diligenter Serventur ad eorum memoriam XCitandam. Corpora Sanctorum erant quondam templa Spiritus Sancti et adiumenta et inStrumenta insignium virtutum, et XSpectant gloriOSamreSurrectionem.
Quaedam vestigia huius cultus habentur in . Scriptura EXI 3, 9. 4' 2, 3 Sq; 3, 1. ECCli 48, 4 49, 8 AC I9, II q). Iam Supra n. 86 audivimuS, quomodo christiani ossa S. Polycarpicum veneratione Collegerint et deposuerint. Similia in Actis martyrum Saepe leguntur CL Ruinari, Acta incera, ecl. Veron. 73I LXVS 67III 63 9 299 q). Cum igilantius coepisSet impugnare cultum
reliquiarum, quaSi SSet idololatria, S. Hieroumus Contra eum ScripSit et Qui enim, o inSanum Caput aliquando martyrem adoraVit ξ. . . Ergo
Sacrilegi SumuS, quando apostolorum basilicas ingredimur Sacrilegus fuit Constantius imperator , qui sancta reliquia Andreae Lucae, imo, thei transtulit Constantinopolim, apud qua daemone rugiunt, et inhabitatores Vigilanti illorum se sentire praesentiam Confitentur ξs Contra Vigil. n. Sq. Saepe S. Patres provocant ad miracula a Deo percontactum reliquiarum patrata. Ita . Ambrosius EP. 22 9 6 sq), S. Au ustinus De civ. Dei 22 8, 2 IOSq; ConseSS. 9 7 Retract. I, 3 7), alii cf. Atavius, De incarn. 4, II qq).
Concilium nicaenum II damnat eos, qui Rudent Pernere . . . Vel Proicere Sancta reliquias martyriSs Dens. n. O4). Concitium latera-nense IV praescribit modum colendi reliquias Dens. n. 44O concilimn constantiens hunc cultum defendit contra ictissita et usitas Dens. n. 679). Concilium tridentinum sess. 23 docet Sanctorum martyrum et aliorum Cum Christo viventium Sancta corpora, quae viva membra fuerunt Christi et templum Spiritus Sancti ab ipso ad aeternam vitam SuScitanda et glorificanda, a fidelibus veneranda esse, per quae multa beneficia De hominibus praestantur ita ut affirmantes Sanctorum reliquit Venerationem atque honorem non deberi, vel ea aliaque Sacra monumenta fidelibus inutiliter honorari, atque eorum opis impetrandae CaUSa anc'
126쪽
11 Tracti II. Me beata virgine Maria et de cultu sanctorum.
torum memoria frustra requentari, omnino damnando esse doceat , prout iam pridem eos damnavit et nunc etiam damnat ecclesias Dens. n. 983 Cf. 998). Prop. XXIII. Rationabilis et utilis est invocatio Sanctorum. 19 a. Stat quaESt. Invocatio intellegitur petitio ad Sancto directa ut ipsi intercessione Sua nobis a Deo aliquid impetrent. Orationes
porrigimu Sancti angeli et hominibus, non ut per eo Deu nostras petitione CognoSCat, Sed ut eorum precibu et meriti Oratione nostrae sortiantur effectum S. Thomas 2, 2 q. 3, a. ). Cum SanctoScolimus, directe intendimu eorum honorem Cum eo inUOCamUS, directe intendimus nostram utilitatem. Nihilominu sancti invocatione honorantur, quia Sic Xprimimu aeStimationem noStram de eorum amicitia et potentia cum Deo. Deum orare abSolute debemuS; Sanctos invocare non est absolute neceSSarium, Sed honestum et utile Thesis
est de fide. Negant hanc thesim Vigilantius, MaidenSeS, Plurimi proteStanteS. 193. AT . . . Ex S. Scriptura. I S. Scriptura narratur Deum avertiSSe mala et contulisse bona propter interceSSionem Sanctorum ViVorum EX 32 IO Sqq. m I 2 9 Sqq. R I7, 7 Sqq. L 7, 3 qq. Ac 27, 24). Deus diXit ad amicos Iob
cIte ad Servum meum Iob. . . . Iob autem SerUu meu orabit pro
vobis faciem eius Suscipiam, ut non vobis imputetur stultitias Iob 42 8 cf. Gn O, ). S. Paulu Scribit et ObSecro ergo OS, DatreS, . . . ut adiuvetis me in orationibu veStri pro me ad Deum a Romos, O), et saepe dicit se pro alii orare. S. IacobuS: Orate pro invicem, Ut salveminis Ia 3, 6 . Christus docuit nos pro aliis orare Μ 3, 44 6, 9 sqq). Atqui Si alii pro nobi orare poSSunt, PoSSumu etiam OS rogare, ut pro nobi orent. Et Si ViVOS POSSumVS ita rogare, POSSumuSa sortiori Sanctos caelites Scriptura XpreSSe teStatur Sancto angelΟS pro hominibus orare Tob 2, 2. Zach I, 2 q. 2 achos, II Sqq.
194. m. a. Ex traditione. EX tribus primis saeculis praxis invocandi Sancto maXime apparet in epitaphiis, in quibus Saepe defuncti invocantur, ut pro Vivi orent. S. Ambrosius ait: Obsecrandi sunt angeli pro nobis, qui nobis ad
praesidium dati Sunt martyres obsecrandi, quorum videmur quodam corporis ignore Patrocinium Vindicare. . . . Non erubeSCRmUS EOS intercessores nostrae infirmitatis adhibere, quia ipsi infirmitates corporiS, etiam cum Vincerent, Cognoverunt a De vidui 9, 33). S. HieronymuS: 4 Si apostoli et martyre adhuc in corpore constituti poSSunt Orare Pro CeteriS, quanto magi POS CoronaS, Victoria et triumphos. . . . . POSt'
127쪽
Pars II. me cultu sanctorum. Prop. XXIII. II d
quam Cum ChriSto SSe coeperint, minu valebunt Ps Contra Vigilant. n. ). S. Augustinus: Non pro martyribu et oratur, Sed eorum rationibus ecclesia commendatur a Sermo 297, 3). S. Frillus Hieros. : Recordamur eorum quoque, qui obdormierunt: primum patriarcharum, apoStolorum, martyrum, Ut Deu eorum Precibu et legationibus orationem nostram SuSCipiata Catech. 23, ). Plura apud BelIarminum, De ecclesia triumph. I, I9. Concitium tridentinum ess 23 monet episcopos, ut fideles doceant Sancto Una cum ChriSto regnanteS, oratione Sua pro hominibus Deo offerre, bonum atque utile SSe Suppliciter eo invocare, et ob
benencia impetranda a Deo per Filium eius Iesum Christum Dominum
noStrum, qui Solu noSter redemptor et Salvator eSt, ad eorum rationeS, opem auXiliumque Confugere illo Vero, qui negant Sancto aeternaselicitate in caelo ruentes invocandos esse, aut qui asserunt vel illos pro hominibus non orare, vel eorum, ut Pro nobi etiam Singuli orent, invocationem esse idololatriam, vel pugnare Cum verbo Dei, adversarique
honori unius mediatoris Dei et hominum Iesu Christi, vel stultum esse in caelo regnantibus voce Vel mente Supplicare, impie Sentires Dens. n. 984) I95. ATL. S. Ex ratione. Rationabilis et utilis est invocatio sanctorum, Si Sancti et Volunt et possunt impetrare nobis bona. Atqui et volunt et possunt. Ergo. Prob. min. Sancti sunt amici nostri, Constituente nobiSCum unum corpus Christi mysticum. Ergo si omnia membra huius corporis mystici debent pro Se invicem orare, etiam sancti volunt hoc caritatis officium implere. Et sicut Deus praecipue iis vult beneficia praeStare, qui ipsum orant, ita etiam Sancti Censendi sunt pro ii maXime intercedere, qui ad ipsos invocando Confugiunt. Possunt etiam bona nobis impetrare, quia Sunt amici Dei, ipsi insolubili amicitiae vinculo coniuncti. Atqui amicus amici petitiones implet, in quantum fieri potest et Christus diserte promisit hoc futurum eSSe Io 4, HLSq. J6, 23 q).
Idem Confirmatur miraculis, quae Saepe Deus ob inVocationem Sanctorum patravit, ut conStat e bullis canonigationis et aliis documentis authenticiS.I96. BL Sancti ignorant invocationes nostras. Ergo inutile est Sanctos
Resp. Q. antec et comes. Beatis, ut Gregorius dicit in amorat. C. I ante medium, in Verbo manifestatur illud, quod decet eo cognosCerede iis, quae Circa nos agantur, etiam quoad interiores motus Cordis. aXime autem XCellentiam eorum decet, ut Cognoscant petitiones ad eos factas vel Voce Vel cordae et ideo petitiones, quas ad eos dirigimus, Deo manifestante CognOSCunt S. Thomas 2, 2 q. 3, a. 4 ad a). Angeli gaudent de paeni tentia peccatorum L 15, Io). Ergo Cognoscunt re humanaS.
128쪽
I 16 Tract. II. me beata virgine aria et de cultu Sanctorum.
I97. Obi. I. Si sancti caelites res humanas Cognoscunt in essentia divina, iam ante anVOCationem nostram Ciunt, Utrum res, de qua agitur, futura Sit necne. Si ita est, frustra sanctos invocamus. Ergo inutilis est invocatio
Rev. Trans mai. Neque enim necessario sancti et angeli in essentia divina praesciunt omnes Ventus futuro S. Thomas , . ΙΙ3 R. ). Q. min. Nam etsi praesciunt, possunt simul scire illos effectus futuros non esse nisi propter invocationem suam. Deus ipse Certe Scit futura, et tamen vult, ut ipsum oremus, quia dispositiones providentiae divinae factae non sunt sine praevisione orationum nΟStrarum Cf. raelect dogm. IX, n. 25 33 sqq). I98. BL ΙΙΙ. S. atres, ut Ioannes Chus L interdum exhortantur fideles, ut ipsi potius salutem Suam procurent et Deum preCentur, Uam SanCtorum suffragiis confidant. Ergo secundum hos Patres inutilis est invocatio Sanctorum. Nov. Dist antec. Illitatres dicunt non sufficere invocationem sanctorum, nisi sua quisque officia impleat, conc anuci dicunt etiam Supposita nostra cooperatione ad nihil utilem SSe inVocationem SanCtOrUm nes anu . Hanc explicationem ipse S. Ioannes Chrysost dat In Gen. om. 44, 1). Interdum etiam inculcant angelo vel anCto non poSSe propria potentia gratia Conferre, sicut potest Filius, qui est Cum atre Consubstantialis, sed poSse Solum a Deo nobis gratias impetrare. Ita . Athanasius Contra arian.
129쪽
PRAENOTANDA.I99. Christus passione et morte Sua Deum nobis reconciliavit et gratias omne nobi meruit Supra n. 34 Sqq 4 Sqq). Unde Considerato opere Christi iam conSiderandus nobi est fructus huius operis,
Gratia multipliciter dicitur. Omissa illa significatione, qua gratia idem est a venustas CL Pr 3Ι, O , imprimis gratia subiective dicitur benevolentia seu favor Gni, ), obiective vero dicitur beneficium e pura benevolentia datum Ephra, ), tertio dicitur gratitudo pro beneficio accepto Eph , ) s. S. Thoma I, 2 q. IO R. I.
Hic loquimur de gratia Secundo SenS accepta, i. e. de dono gratis dato, Seu non e titulo iuStitiae debito, neque e necessitate vel intuitu proprii commodi collato De qua re S. Mustinus ait: Quid est gratia Gratis data. Quid est gratis data Donata non redditas In Ioan tract. 3 n. ). Hauritur hi conceptu e S. Scriptura
Omnia quidem dona Dei eatenus sunt grati data, quatenu Perse Deus nihil ulli creaturae debet, sed libere et e puro amore omnia creavit. Unde quidquid res vi creationis sunt vel habent, gratia vocari poteSt. S. Augustinus: Quadam non improbanda ratione dicitur gratia Dei, qua Creati sumuS, ut non nihil SSemuS. . . . Sta gratia dici poteSt, quia non praecedentium aliquorum operum meriti Sed gratuita Dei bonitate collata est Ep. 77, 7). Nihilominus quando insontibus theologicis simpliciter sermo Si de gratia, intellegitur non donum ipsa creatione datum vel e creatione fluens Sed donum aliquod naturae Creatae Superadditum ultra potentiam et Xigentiam naturae, Seu intellegitur donum supernaturale. S. Augustinus: Numquid natura erit gratia . . . Sed non hae est gratia, quam commendat apoStoluSper fidem Iesu Christis De grat et lib. arbitr. I 3, 23).a OO. Gratia supernaturati est donum, quod secundum totum genuSpotentiam et exi entiam naturae Superat, scilicet ratione subiecti et ratione termini Ratione subiecti gratia Si Supra naturam, quia neque constitutive meque conSecutive neque exigitive id naturam pertinet.
130쪽
LI Tract. III. me gratia. iar I. me gratia actuali.
Non conStitutive, quia non Si essentia neque par eSSentialis hominis vel angeli. Non ConSecutive, quia non fluit X SSentia, ut proprietateS, operationeS, accidentia naturalia. Non Xigitive, quia non poStulatur, ne natura ruStra Sit, Sicut PoStulatur ConcurSu generaliS, providentia naturaliS, alia, Sine quibu natura finem Suum SSequi non poteSt.
Ratione termini gratia Supernaturalis est, quia vel constituit nemsupernaturalem vel ad eum internam relationem habet. Cum non Solum natura per Se non poStulet visionem beatificam, Sed neque homo quidquam viribus suis naturalibu facere POSSit, quo ad eam Perveniat, gratia Xcludit tum debitum naturae tum debitum meriti. Ita gratia est donum rorsus indebisum, a Deo homini vel vel concessum in ordine ad visionem beati cam. Breviter idem exprimitur, si dicitur: Gratia est donum Supernaturule. a I. Itaque hic non agimus de gratia increata, quae est ipse Deus homini e Communicans, Sed de gratia creata. Neque agimus de gratia patriae, quae est lumen gloriae et alia dona ad visionem beatificam pertinentia, Sed agimu de gratia viae, quae St praeparatio ad beatitudinem. Neque agimu de gratia externa, i. e. de doctrina revelata, de lege divina, de incarnatione, de eccleSia, de SacramentiS, quia haec sunt obiecta aliorum tractatuum, Sed agimus de gratia interna. Neque agimus de gratiis gratis alis, ut de prophetia, miraculis, aliis, quae S. Paulu recenset Cor I 2 84qq; CL S. Thomas I, 2 q. III, a. ), quibuS S, qui ea recipit, non tam ipse ordinatur ad vitam aeternam quam instruitur ad aliorum Salutem, Sed agimus de gratia gratum facientes, qua homo mediate vel immediate disponitur ad finem supernaturalem S. Thoma I, 2 q. ΙΙΙ, . I). Gratia gratum faciens dividitur in gratiam actualem et gratiam haδitualem Gratia actualis est, quae consistit in motibus quibusdam intellectus et voluntatis Gratia vero habitualis permanet ad instar habitus in homine, etiam quando homo non actualiter intellegit aut vult. Gratia omnis in hoc ordine vocatur gratia Christi, ut distinguatura gratia Dei, non quasi hae sint duae gratiae essentia diversae, Sed quia ante primum peccatum gratia data erat unice e benevolentia Dei, nunc autem omni gratia datur etiam propter merita Christi. Divisio tractam haec erit Prima parte agemuid gratia actuali, Secunda de gratia habituali, tertia de fructu gratiae Seu de merito.
Cf. S. Thomas I, 2 q. IIO; me verit. q. 27 Macus amares, De auxiliis divinae gratiae Domini s Solo, De natura et gratia Lx ov. Molina, Concordia liberi arbitrii cum gratiae donis Sua=es, De gratia Bel armintis, De gratia et libero arbitrio; om. Palmieri, De