장음표시 사용
141쪽
Cap. II. Me necessitate gratiae actualis. Prop. XXVI. 2Q
Hos errores saeculo XUII innovavit Cornelius ansenius, prensis epiScopuS, qui in libro, Cuiu inscriptio St Augustinus a docet e Arbitrium voluntati post lapsum primi hominis, antequam divina
gratia viSitetur . . . Sub Cupiditatibu terrenicita arte Captivum possidetur, ut libertas illa voluntatis, velut ferreis vinculi adStricta, nullo modo possit Surgere, ut bonum velit aut faciat, Sed tantummodo captivo motu Versetur in malos De Statu nat lapSae l. 3, C. ). Quando vero gratia deSt, homo neceSSario bene agit, quia interiori gratiae numquam reSiStitur. Itaque neque ad merendum neque ad demerendum requiritur liberta a neceSSitate Totum opus IanSenii damnatum est ab
Urbano VIII a. 64Ι; ab Innocenti X a. 16 33 haereticae declaratae sunt quinque propoSitione e IanSenii opere eXcerptae Dens. n. IO92 Sqq), rursus damnatae Sunt ab Alexandro VII a. 1636 et 1664, at mente fa. 7O3. IanSeniSti autem a. 664 iniunctum S iuramentum, quo declararent se incero animo reicere illa propositiones in sensu Iansenti intellecta Dens. n. O98 Sq), et a. 7O declaratum Si non Sufficere gobSequiosum Silentiums, Sed propositione damnata Corde reiciendas esse Dens. n. 33O). Item a Clemente XI a. 7I multae propoSitiones Paschasii uesnelli, ansenismo faventes, damnatae Sunt Dens.
n. 33 Sqq), et a PD VI a. 79 propositione unodi sistoriensis
et imprimis dicimus hominem per vires liberi arbitrii aliquid boni honesti
posse Sine UXilio gratiae. Omittimu quaestionem de GnoScendo vero, quia iam Stendimus homine poSSe per principia naturalia CognoScere exsistentiam Dei, quod definivit concitium vaticanum CSS. 3, C. Dens. n. 793 Cf. 8O6). Plura de hac quaestione in tomori n. 74 qqet in om II n. 3 sqq. Hic agimus de Solis actibus voluntatis Thesis non est de fide, sed est conclusio theologice Certa quia Continet quandam abStractionem, de qua non Xplicite loquuntur fontes theologici Aliud enim est posse hominem sine auXilio gratiae aliquid facere, et aliud est auxilium gratiae reapse interdum plane abeSSe, quando homo bene agit De hac re Sunt variae theologorum opinioneS, de quibu postea. Hi abstrahimus ab hac quaeStione, et dicimus Sive in omni actu honesto adest auXilium gratiae, SiVe non SemPer adeSt, homo, Sive iustus est et fidelis, Sive iniustus est et infidelis, habet Vires naturales sufficientes ad aliquos actus naturaliter honeStoSponendoS, qui quidem actus si fiunt, non habent ullam proportionem
S. AuguStinus ait: Non usque adeo in anima humana imago Dei terrenorum affectuum labe detrita est, ut nulla in ea velut lineamenta Xtrema remanserint, unde merito dici possit etiam in ipsa
impietate vitae suae facere aliqua legis cs Rona , Qq vel Sapere.
142쪽
1 o Tract. III. me gratia. Pars I. me gratia actuali.
Nam remanSerat utique id, quod anima homini nisi rationalis esse non potest ita etiam ibi te Dei non e omni parte deleta per iniustitiam. Nam et ipsi gentiles homines erant, et i illa naturae inerat iis, qua legitimum aliquid anima rationalis et sentit et facit,
De Spir et liti C. 28 n. 48 . Secundum S. ProUErum etiam poSt praevaricationem manserunt in hominibus illa bona, quae Vitam mortalem honestare possunt Contra Collat. n. 36). S. Fulgentius: LeXlaCtorum . . . PoteSi quidem naturaliter esse et in corde gentium et in
corde infidelium iudaeorum, quae tamen sine fide Christi nullatenus iustificat sectatore SuoS EP. 7, 27, 32). Cum Patribus consentiunt theologi, qui paucissimi eXCeptis docent poSSe hominem Cum Solo generali Dei concursu interdum moraliter bene agere. Ita Dominicus Soto ait: Ante Gregorium Ariminensem neminem legisse memini, qui negare hoc cogitaverit poSSe hominem,
dum S in CCCato, Suapte natura, Citra Specialem SuccurSum Dei Cum noSSe tum velle et XSequi officium aliquod naturali honestate Praeditum . . . . Reliquia theologorum coetu nobiSCum Sentit, ut ipSe
fatetur GregoriuSs De nat et grat. l. I, C. O). Idem ait Mares Degrcti. l. I, C. , . ). Idem recente omnes. Solus, ut videtur, Schi ninonnihil haesitat, idque ob rationes non valde efficace De grat. n. IOPSqq). Hanc theologorum Sententiam ecclesia defendit a fati censuris dicentis: Cum Pelagio sentit, qui boni aliquid naturalis, hoc eSt, quod e naturae Soliu Viribu Ortum ducit, agnoSciis prop. 37 Dens. n. O37). Schi ni l. c. n. O6 Cum Vasque monet hanc et alias propositione Baii damnatas esse propter nimis acre iudicium de aliorum theologorum sententia. Sit ita quod alii negant, ut miscebur enSES, De grat. n. O Sq) at Sine dubio CCleSi Contra Cre CenSura non defendit sententiam, quae ipsi displicet. Praeterea damnatae Sunt etiam propOSitioneS, in quibu nulla censura est, ut a Paschasii uesnelli: Iesu Christi gratia, principium effica boni cuiuscumque generiS ne-CeSSaria Si ad omne opu bonum absque illa non solum nihil fit, Sed nec fieri poteSis Dens. n. 332). Similiter propoSitio 39 VoluntaS, quam gratia non praevenit, nihil habet luminis nisi ad aberrandum, ardori nisi ad Se praecipitandum, virium nisi ad se vulnerandum; StCapa omni mali et incapaX ad omne bonum, Dens. n. 1389 . Item aliae propoSitione cf. Dens. n. O27 sqqQO65 324) Ergo doctrina noStra, etsi non est ab ecclesia formaliter definita, tamen Sensui eccleSiae
a I 8 Arg. a. Ex ratione. Si homini impossibile est sine auxilio gratiae ullum praecePtum legi implere, hoc Si aut propter impotentiam phySicam aut propter impotentiam moralem. Atqui neutrum dici potest. Ergo non Stimpossibile.
143쪽
Cap. II. Me necessitate gratiae actualis. Prop. XXVI. I sa
ob min. e naturaliS, i. e. lumen rationis dictantis, quid faciendum, quid mittendum Sit, Certe non Praecipit nisi ea, quaepissice possibilia Sunt Secus ipSa ratio SSet irrationabilis. Neque liberum arbitrium per Adae peccatum periit Dens. n. Is). Neque propter moralem impotentiam homo ullum praeceptum legis implere nequit. Nam Sunt multa praecepta, quae nullam difficultatem Specialem habent, immo saltem quibusdam hominibus faciliora sunt quam contraria inhonesta. Ita multi hominibus facilius est parentes diligere, vera loqui, indigenti e miSericordia eleemOSynam dare, quam
contrario aCtu malo ponere. Ut erit homo, qui non habet inclinationem ad aliquos actu honeStoS. Neque tentatio ad actu inhonestos ObStat, tum quia Saepe non deSt, tum quia naturalis inclinatio ad bonum aliquod honeStum poteS eSSe tanta, ut Contraria tentatio parvam tantum difficultatem creet. Itaque merito damnata Si propoSitio OBaii negantis tentationi ulli sine gratiae ipsius adiutorio resistere
hominem OSSe, Si ut in eam non inducatur a ab ea non Superetur s Dens. n. HO3O)a I9. Bi. . . Mustinus docet et Neque liberum arbitrium quicquam nisi ad peccandum valet, si lateat veritatis via et Cum id, quod agendum et quo nitendum sit, Coeperit non latere, niSi etiam delectet et ametur, non agitur, non SUSCipitur, non bene vivitur. Ut autem diligatur, caritas Dei diffunditur in cordibus nostris, non per arbitrium liberum, quod surgit ex nobis, sed per Spiritum Sanctum, qui datus Si nobiS De Spir et liti C. , n. in . Atqui si liberum arbitrium sine gratia Spiritus Sancti non valet nisi
ad peCCandum, homo non potest sine gratia ullum opus naturaliter honestum facere. Ergo falsa est thesis. RE . Diff. H. S. Augustinii docet liberum arbitrium non posse sine gratia salutem Consequi neque semper et in omnibus honeSte agere, Sed Certo Vere in peCCatum, conc. mai. S. Augustinus docet liberum arbitrium ne in ullo quidem singulari casu facere posse, quod naturaliter honestum St, etsi hic actus ad salutem nihil valeat, ex mai. Dist. min. Si liberum arbitrium non valet nisi ad peccandum lio Sensu, quod neque integram legem naturalem Servare neque vitam aeternam per Se Olum ConSequi poteSt, homo non potest umquam sine gratia naturaliter honeSte agere, nem min. οῦ si liberum arbitrium non valet nisi ad peccandum OC SenSu, quod sine gratia neCeSSario semper et in omnibus peccat, homo non potest ullum Ctum naturaliter honestum ponere, conc. min. Et Q. conSN. S. AuguStinus disputat Contra pelagianos, qui docebant hominem per Sola Vire naturales posse omnia peCCata Vitare, Ciu Salutare elicere, Vitam aeternam Consequi. Contra hos igitur statuit Augustinus hominem non posse per naturales Sua vires Salutem Consequi neque ullum actum Salutarem ponere neque integram legem naturalem Servare, sed sine gratiae adiutorio infallibiliter ruere in peccatum et perditionem. Itaque duo negantur a posse arbitrium per vires suas naturale operari Salutem, in posse Servare integram legem et abstinere ab omni peccato. Non tamen ideo negatur posse hominem per naturae vires aliqua Opera Steriliter honesta, i. e. quae non Conferunt
144쪽
1 et a Tract. III. me gratia. Pars I. Me gratia actuali.
ad vitam aeternam, facere. Quomodo talia opera sensu aliquo latiore dici possint peccaminosa, postea videbimus. Similiter exponenda sunt dicta Conciliorum veterum, ex AuguStin haUSta, . . Dens I95 q. aao. Obi. I. Lex naturalis iubet nos diligere Deum super omnia. Atqui per vires naturales non possumus diligere Deum super omnia. Ergo falso dicitur lex naturalis non praecipere nisi naturaliter possibilia. Ress. Conc. mai. Dist. min. Non POSSUmu per ire naturales elicere affectum diligendi Deum super omnia, ne . min. non OSSUmUS esseCti e Deum diligere super omnia Servando integram legem moralem, conc. min. Et dist. conseq. Falsum est lege naturali non praecipi aliquem actum hic et nun ponendum, qui tamen per ire naturales absolute impossibilis est, negi comess. et de a sola re agitur in thesi falsum est universalitatem praeceptorum naturalium in o Ordine non tranSCendere ire noStra naturaleS, conc comeg. de qua re dicemus in thesi XXVIII. Amor autem Dei effectivus comprehendit observantiam totius legis, quae est impossibilis per solas vires naturales hominis lapsi. Etiam homo lapsus potest ratione sua Cognoscere Deum SSe Summum bonum. Summum autem bonum diligere propterea, quod summum bonumeSt, non eSt Ultra vire physiCa hominis, quia voluntas essentialiter est facultas
amandi bonum ut bonum. Neque difficultas moralis dilectioni Dei obstat, si abstrahitur a futura exsecutione, quia non Semper adSunt tentationeS, quae avocant ab amando Deo. Ergo potest aliquis tempore quieto cogitare de infinita amabilitate Dei, nihil cogitans de aliqua futura difficultate, et moveri ad amandum illud summum bonum propter se. Vel etiamsi in Confuso Cogitat de difficultatibus futuris, potest tamen, allectus amabilitate Dei, CenSere Se eius amore difficultates superaturum esse; nam aliud est hoc aliquando in proposito habere, et aliud est o propositum Constanter exsequi. Plerumque enim Cadit in nostram potestatem electio, Sed non exsecutios S. T O-ma 2, 2 q. 37, a. ). Nihilominu hi aCtus nihil valet in ordine supernaturali, neque iustifiCat hominem. Ceterum de possibilitate naturalis amoris Dei super omnia est duplex sententia Meoloiorum. Plurimi theologi Censent amorem pure asseCtiVum Sse possibilem, ut Caietanus, anes, Dom Solo Molina. auCiore Censent non eSse poSSibilem, ut Bella inus Suares, et inter recentiores Stai ni De grat. n. 99, obi. IV , qui tamen ipse monet advertendum esse ad propositionem 34 Baii damnatam et Distinctio illa duplicis amoris, naturalis videlicet, quo DeUS amatur ut auctor naturae, et gratuiti, quo Deu amatur ut beatificator, vana St et Commenticia et ad illudendum Sacris Litteris et plurimis veterum teStimoniis excogitata' Dens. n. Io34 . Etiam de mente S. Thomae I, 2, q. O9, a. 3 diSputant, utrum ab eo solum XCludatur possibilitas amoris effectivi, an etiam possibilitas amoris affectivi. Sunt quae suadeant ab eo solum negari possibilitatem amoris effectivi cf. Pan der Meenta, De grat. n. 84 .
SCBOI. De sententia Patris Vagque et Patris Ripalea e necessitate gratiae ad actu honeStOS.aa I. I Sques In I, 2, diSp. 89 C. 6 diSp. 9O, C. 2 docet ad quodlibet opus honestum et ad quamlibet tentationem Superandam requiri gratiam Salutarem. Mationem reddit, quia homo ad bonum non
145쪽
Cap. II. Me necessitate gratiae actualis. Prop. XXVI. Schol. Prop. XXVII. I et
movetur niSi Gitatione congrua. Hae Cogitatio, si agitur de actibus naturalibuS, per Se quidem pertinet ad ordinem naturalem. Sed in statu hominum, qui nunc St, hae cogitatio non est Singulis hominibus debita, quae Si a Deo datur propter merita Christi et respectu finis Supernaturalis, dicenda St Vera gratia. Si autem Deus beneficia sua confert in hoc ordine. Ergo homo Sine gratia Dei non potest ullum
Hic loquendi modus plurimi theologi displicet, quia illa congrua
cogitatio non est gratia Sensu theologico Sed aliquid in se naturale et naturae debitum, etsi sorte huic vel illi individuo non praecise debetur. Certe naturae debetur, ut homine intellegant non esse homicidia vel surta Committenda, parente eSSe honorandoS, alia similia. ulta naturaliter honesta Sunt adeo rationi obvia, ut sub ratione boni honesti omnibus innotescant, qui non voluntarii vitii plane corrupti sunt cf. Suares, De grat. l. I, C. G2 Sqq). salia sententiam VaZquesti emendare Studuit in hunc modum Quotiescumque homo Conatur actum honeStum ponere, Statim adest gratia SupernaturaliS, iuvan hominem, ut actu fiat intrinSecu proportionatus fini supernaturali. Sic igitur non quidem a priori et e natura rei requiritur gratia, ut homo aliquem actum naturaliter honestum ponere poSSit, Sed requiritur e decreto Dei, qui vult, ut in hoc ordine omni actu moraliter bonus ad finem Supernaturalem dirigatur Deente Supernat diSp. 2O, Sect. 2). Attamen haec Si SuppoSitio, quae
Solidis argumenti probari nequit, et ab alii theologi communissime negatur. Facilius haec sententia ut probabilis admitti potest, si ad solos fideles restringitur, quia si ad infideles extenditur, difficulter intellegitur, Cur nullus homo adultus sine fide proprie dicta iustificari
Prop. XXVII. Non omnia opera, quae facit homo in Statu
peccati vel infidelitatis, peccata Sunt. aaa. StHt. URESt. Haec theSis, in quantum docet poSSe ante iustificationem fieri opera bona et Salutaria, est de fide. In quantum Vero docet posse etiam ab infidelibus quaedam opera fieri, quae non Sint peccata se moraliter honesta est theologice certa et Corollarium praecedenti thesis. Statuitur haec doctrina contra novatores saeculi XUI, qui docent aut omnia opera hominum aut Saltem opera hominum nondum iuStificatorum esse peccata. Item Contra Baium, anSenium, ueSnellum, docente omne opus, quod non procedat e fide Caritate formata, SSepeccatum. Quidam theologi catholici, qui augustinenSe Vocantur, docent omne opuS, ut Sit vere moraliter bonum, aut a caritate elici auta caritate imperari debere.
146쪽
1 a Tract. III. Me gratia. Par Ι. me gratia actuali.
In praecedenti thesi diXimus de homine, qui agit sine auxilio
gratiae actualiS, et abStraXimus a quaeStione, num homo ita agen sit in statu gratiae vel saltem habeat fidem. In hac thesi supponimus hominem infidelem vel saltem peccatorem, Sed abStrahimu a quaeStione, utrum agat Cum auXilio gratiae actuali an Sine auXilio gratiae. aa 3. m. I. Ex S. Criptura. I S. Scriptura laudantur pecCatore et infidele propter Pera,
quae fecerunt, ut ObStetrice aegyptiacae EX , 3 qq), Rahab Io 2, . Hebro I, I), Cyru Par 36, 22 qq. I 44, 28 43 I). Admonentur ad eleemoSyna dandaS, ad orandum, ad paenitentiam faciendam Eccli 2Ι, Ι ΕΖ Ι 8, 3O. D 4, 24 Zacho, ). Proponuntur eXempla publicani L Ι 8, 3 q), Zachaei L C. 9), aliorum. Scriptura
autem non laudat neque Commendat Peccata. S. Paulus ait: Cum genteS, quae legem non habent, naturaliter ea quae legi Sunt, faCiunt,
eiusmodi legem non habentes, ipsi Sibi Sunt eX Rom 2, 4). Ergo
gentile possunt aliqua opera lege praecepta facere. aa4. AT . a. Ex traditione. S. Augustinus de peccatoribu ait: Et peccatores Xaudit DeuS. Si enim peccatores Deus non Xaudiret, frustra ille publicanus I cI8, 13 oculos in terram demitten et pectu Suum percutiens, diceret Domine, propitius Sto mihi peccatori. Et ista consessio meruit iustificationem In Ioan traCt. 44 n. 3). Ad Salutem aeternam nihil proSunt impio aliqua opera bona, Sine quibus difficillime vita cuiuslibet pessimi hominis invenitur De Spir et liti C. 28 n. 48). De gentilibuS ait: Quorum impiorum nec Deum Verum Veraciter iuSteque Colentium, quaedam tamen facta vel legimu Vel novimu vel audimus, quae
secundum iustitiae regulam non Solum Vituperare non POSSUmUS, Verum
etiam merito recteque laudamus l. C. 27, 48 . Liceat vobis humana caritate diligere coniuges, diligere filios, diligere amico vestros, diligere cives vestros. Sed videli istam caritatem SS POSSe et im- Piorum, i. e. paganorum iudaeorum, haereticorum s Sermo 349 I, Similitem alii Patres cs Bellarm. me grat et lib. arbitr. l. 3, C. ). Concilium tridentinum ess 6 Can. 7 definit et S. q. d. Pera omnia, quae ante iuStificationem fiunt, quacumque ratione facta Sint, Vere SSe peccata et odium Dei mereri . . . A. .s Dens. n. II cf. 642). A S. damnatae sunt hae propositiones Baii 2D: Omnia opera infidelium sunt peccata, et philosophorum virtute Sunt Vitia a 33: Omne, quod agit peccator vel Servu peccati, peccatum St, 4O In omnibus Sui actibus peccator servit dominanti cupiditati Dens. n. O23 O3 IO4O). Ab Alexandro VIIJ damnatae sunt hae PropoSitione ianSenistarum 8: Necesse est infidelem in omni opere PCCCare II: Omne, quod non est e fide Christiana Supernaturali, quae per dilectionem operatur, seccatum est Dens. n. G298 I3OI)
147쪽
Cap. I. . De necessitate gratiae actualis Prop. XXVII. rge
Cum piStorienSe renovaSSent errorem quaSi in omnibus Suis actibus peccator serviat dominanti Cupiditatis, haec doctrina a P damnata est ut falsa, pernicioSa, inducen in errorem a Tridentino damnatum ut haereticum, iterum in Baio damnatum art. O Dens. n. I 323).aa5. m. Ex ratione. Si infidelis vel peccator neceSSario in omni opere peccat, hoCideo est, quia malu eiu habitu neCeSSario in omnem eius actum influit. Atqui hoc est falsum. Ergo infideli vel peccator non necessario in omni pere CCCat. Prob. min. Liberum arbitrium manet in infideli et peccatore. Atqui, ut in praecedenti thesi vidimus, liberum arbitrium sufficit adponendo aliquos Ctu bonos. Ergo peccator et infideli non necessario in omnibus suis actibu peccant. Praeterea nullu habitu necessario in omnem actum influit Ergo et iuStu poteSi peccare, et iniustus potest aliquid boni facere. Quod Si verum non SSet, non deberet neque poSSet iniuStu per ulla bona opera e praeparare ad iustificationem, quod non minuS Si Contra rationem quam Contra fidem. aa 6. Obi. . Christus Dominus ait: Non potest arbor bona malos fruCtus DCere, neque arbor mala bono fruCtus faceres Μ 7, 18). Atqui infidelis vel peccator est arbor mala. Ergo non poteSt bona opera DCere. Resp. Dist. Sensum maioris Christus ibi loquitur de quibusvis infidelibus Vel peccatoribus, nec mai. loquitur de falsi doctoribus, ex quorum
mala doctrina oriuntur mali fruCtus, conc. mai. Diu min. PeCCator et infidelis est mala arbor eo sensu, quo ChriStu ibi loquitur, ex. min. alio SenSU, tram. min. Et ex conseq. Valet quidem eadem doctrina etiam de omni malo homine, sed solum cum morali quadam universalitate, quatenuS malu homo generatim solet male agere, sed non de singulis eius actibus. Homo enim non e physiCa necessitate agit, ut arbor, Sed e Voluntate, quae potest a Communi sua ratione agendi in singulis deflectere. Sicut Christus dicens: Non potest arbor bona malo fruCtu laCere Θ, Certe non Vult negare posse hominem iustum peCCare, a pari non Vult negare peCCatorem OSSequidquam boni facere. S. Thomas: ΡeCCatum mortale . . . non totaliter Corrumpit bonum naturae. . . . Unde manifestum est, quod infideles bona opera, ad quae sufficit bonum naturae, aliqualiter operari poSSunt. Unde non oportet, quod in omni pere suo peCCent Sed quandocumque aliquod opus operantur ex infidelitate, tun peCCant' 2, 2 q. O R. J. a a P. hi II. Omne autem, quod non Si ex fide, peccatum est Rom. 14, 23 Ergo opera infidelium omnia Sunt peCCata. Ress. Dist antec SeCundum Contextum omne, quod non ex fide, i. e. e diCtamine ConScientiae, Si peCCatum, conc antec. Omne, quod non est ex fide theologica est peCCatum, ex antec Et nes comess. aa 8. Obi ΙΙΙ. S. Auxustinus Iuliano interroganti: Si gentilis nudum Operuerit, numquid, quia non est ex fide, peccatum est ξ reSpondet g ProrSUS,
148쪽
136 Tract. III. Me gratia. Pars . Me gratia actuali.
in quantum non Si ex fide, peccatum est; non quia per Se ipsum factum, quod est nudum operire, peccatum est, Sed de tali opere non in Domino gloriari solus impius negat esse peCCatum Contra Iulian. l. 4 C. , . O). Ergo secundum . AuguStinum etiam opera per se bona infidelium sunt
Resp. Conc anuc. Dist conseq. Opera bona infidelium sunt peccata a sensu latiore, quatenus nihil Conferunt ad vitam aeternam, b sensu Stricto, in quantum procedunt ex infidelitate, C in quantum plerumque mala intentione
CorrUmPUntur, conc conseq. in quantum infideles necessario in unoquoque opere peCCant, ex comes.
Ad a 4 Ad salutem aeternam nihil prosunt impio aliqua bona opera, Sine quibus difficillime vita cuiuslibet pessimi hominis invenitur De spir et liti. C. 28 n. 48j. Si ergo ad OnSequendam Veram beatitudinem, quam nobis immortalem fides, quae in Christo est, vera promittit, nihil prosunt homini virtutes, nullo modo Verae OSSunt eSSe VirtuteS' Contra Iulian. l. 4 C. , n. 10). Ergo per infidelium peCCata sunt, quatenus in iis est privatio debitae ordinationis in finem ultimum supernaturalem. Propter defectum debitae ordinationis etiam aliquid, quod vitari non potest, peccatum dici potest De perfeci. USt. C. , . 5). Ad b Quando is, qui agit, non solum infidelis est, sed ex infidelitate agit, peccat. De a re praecipue agit S. Augustinus loco, qui in obiectione citatur, ubi supponit infidelem agere ex intentione vanae gloriae. Ad c Iulianus loquebatur, quasi etiam gentiles CommuniSSime e reCta
intentione agerent. S. Augustinu vero Censet Secundum Communiter Contingentia gentiles non ex recta intentione agere. Ita ubi loquitur de eorum factis, quae merito recteque laudamus , addit et Quamquam si disCutiantur, quo fine fiant, vix inveniuntur, quae iustitiae debitam laudem defensionemque mereantur De Spir et liti C. 27 n. 48). S. Augustinus nomine fidei et caritatis non solum comprehendit duas virtutes theologicas, sed fidem vocat omnem actum, quo homo agnoscit Dei per Conscientiam loquentis auctoritatem et Caritatem Vocat omnem amorem
boni honesti. Quidquid ne hoc quidem lato sensu ex fide et caritate fit, peccatum est Cf. Mi ni, De grat. 176 sqq).aa9. Bi. V. Nullus actus bonus sine fine bono. Atqui infidelis non agit
ex fine bono, quia actum suum non refert ad debitum finem ultimum. Ergo nullus actus infidelium est bonus. Resp. Dist. mai. Nullus actus est bonus, qui non refertur ad finem proXimum bonum, conc. mai. qui non refertur explicite ad finem ultimum,ne . mai. Diu min. Infidelis non potest agere ex fine proximo bono, nec min. non refert explicite Ctus suos ad finem ultimum, trans min. Et ne conseq. in quantum agitur de imperfecta bonitate, de qua in thesi loquimur, non de merito Vitae aeternae CL S. Thomas et, et q. 23, a. 7 ad ). Si infidelis honorat parentes ex motivo honestatis huius actus, facit, quod Deus Vult eum faCere ergo honeste agit Potest etiam explicite velle per aliquem actum honestum Colere Deum. Potest dare eleemosynam, ut a Deo miSeri cordiam impetret. Saepe infideles inducendi sunt, ut prius meliorem vitam agant et orent, quam poteSt SSe ulla Spes ConverSioni eorum.
149쪽
Cap. II. Me necessitate gratiae actualis. Prop. XXVIII. 27
Prop. XXVIII. In hoc statu homo Sine auxilio gratiae non potest diu Servare totam legem naturalem, ne quoad SubStantiam quidem.
23o. Stat quaΘSt a Saeculo V Pelagius monachus docebat posse
quemvis hominem per ire Sua naturale Servare totam legem moralem.
Gratiam Dei ad servandam legem neceSSariam dicebat esse ipsum liberum arbitrium, Cui ut te naturali faciliu Servaretur, Deus addidisset doctrinam et praecepta OSitiva. Aliam autem interiorem gratiam necessariam esse negabat. Huic Pelagii et pelagianorum Sententiae maxime se oppoSuit S. Mustinus, qui docet gratiam omnino requiri ad integram legem naturalem SerUandRm.b Ratio cur homo non diu possit Servare totam legona, non Siphysica impotentia sed morali difficultas i. e. tentatio seu sollicitatio alliciens ad faciendum, quod est prohibitum, vel deterrens a faciendare praecepta quae Sollicitatio oritur aut ab pSa natura Corrupta aut ab hominibus aut a diabolo aut ab obiectis externis aut ab his omnibus vel pluribus simul. Praecipua difficulta est in concupiscentia seu in appetitu inferiore in bona Sua praeter dictamen rationi tendente. Tentatio est gravis, Si vehementer Sollicitat ad peCCandum, levi autem, si parvam tantum difficultatem parat. Hi Solum quaeritur de gravibus tentationibus ad gravia peccata Committenda.c Tripliciter potest aliquis tentationem Superare et Praeceptum
aliquod Servare: I. e malo motivo, ut Si qui e avaritia Superat tentationem gulae et Servat temperantiam 2 modo Supernaturali 3 modo naturaliter honesto. Loquimur hic de tertio modo, et dicimus hominem non poSSe diu totam legem Servare, ne quoad SubStantiam quidem, i. e. modo naturaliter honesto, Sed Sine auxilio Dei vinci tentatione et incidere in peccatum. Dius intellegitur moraliter considerata condicione humana, neque poteSt Xactius definiri Sed Certe qui per annoSServat legem naturalem integram diu SerVat.
d Gratia potest tripliciter sumi gratia habitualis, gratia actualisentitative Supernaturalis, gratiamCtuali Secundum modum SupernaturaliS, i. e. auXilium aliquod divinum, quod quidem per Se non transgreditur totum ordinem naturalem, sed hic et nunc e speciali benevolentia
Dei datur intuitu meritorum Christi et respectu finis supernaturalis. EX dicendis patebit, quodnam e his auXilii Sit neCeSSarium. Thesis non est de fide, quia non est sub his terminis definita, Sede definitis per modum conclusionis deducitur. Concilia enim et alii sontes non distinguunt inter observantiam legis et victoriam de tentatione naturaliter honestam et supernaturalem. Sed omnes fere theologi concedunt thesim esse certam CL Mares, De grat. l. I, C. 6,n. 2 Schi ni, De grat. n. 93).231. Arg. I. Ex S. ScripturR. S. Paulus in duobus primis capitibus epistulae ad romano docet et gentiles non obstante lege naturali it udaeo non obstante lege
150쪽
1 18 Tract. III. Me gratia. Pars I. Me gratia actuali.
per mandatum, SeduXit me et per illud occidit, . e quidem est bona, at non quod Volo bonum, o ago, sed quod odi malum, illud facio. . . . Condelector enim legi Dei Secundum interiorem hominem, video autem aliam legem in membri meis, repugnantem legi mentis meae et Captivantem me in lege peccati, quae S in membri meiSy Rom , ΙΙ qq). Ergo omne homines ibi relicti incidunt in peccata propter dominantem ConcupiSCentiam. Et quodnam est remedium Contra hunc Statum mortiSP Inseli ego homo, quis me liberabit de Corpore mortis huius Gratia Dei per Iesum Christum, Dominum noStrum Rom 7, 24 Sq). Ergo gratia St unicum remedium Contra
Μ 6, 3). Nam de omnibus valet, quod ait ad apostolos: Vigilate
et orate, ut non intreti in tentationem Spiritu quidem promptu eSt, caro autem infirmas Μ 26, I). Ideo oportet Semper orare et non deficeres L 18, I). Atqui Si instanti oratione a Deo petenda Stvictoria de tentationibus, efficitur nobi Victoriam per Sola Vire naturales esse impossibilem vel difficillimam. Et quia nobis est etiam Colluctatio cum diabolici potestatibus, apostolu monet: ACcipite armaturam Dei, ut possitis resistere in die malo et in omnibus persecti Stare,
S. Augustinus toto libro De spiritu et litteras Stendit, quomodo sola te positiva et doctrina non Sufficiant. Illa enim Sine adiuvante spiritu procul dubio est littera occidens cum vero adest vivificans Spiritus, hoc ipsum intus Conscriptum facit diligi, quod foris scriptum lex faciebat timeris C. 9 n. 32 . Libri vero De natura et gratias et De Correptione et gratias ostendit sine gratia hominem tentationibus Succumbere. Miror, quo Corde Pelagius etiam Sine adiutorio medicinae Salvatoris nostri noStrum putet SSe On CCCare, POSS Vero non PCCCare Riurne SSe Contendat, quam Si apparet eSSe vitiatam, ut hoc
maioris Sit vitii non videres De nat et grat. C. 48 n. 56). FideleSenim orante dicunt: Ne nos inseras in tentationem. Si adest poSsibilitas, ut quid orant Aut a quo malo e liberari orant nisi maXime de Corpore morti huiuS . . . De vitii carnalibus, unde non liberatur homo Sine gratia SalvatoriS. . . . Orare Sinatur, ut Sanetur. Quid tantum de naturae poSSibilitate praesumis Vulnerata, Sauciata, VOXata, Per dita St Vera ConseSSione, non falsa defensione opus habet sibid. n. 62). InnocenIius I in epistula ad concilium carthaginense n. 7 DeUS Cotidiana praestat remedia, quibus nisi freti confisique nitamur, nullatenus hu-