장음표시 사용
131쪽
Cap. I. Me natura gratiae actualis. Prop. XXIV. 10 gratia divina actuali, alopiae I 885 Cam Mazzelga, De gratia Christi, ed. 3, Romae 188a Sanct Schi ni, De gratia divina, Friburg I9o M. TabareVi, De gratia Christi, Romae I9o8 Ludov. NUDI De gratia Christi et libero hominis arbitrio, Romae I9o8; G. an Noon, De gratia Christi, ed. 2, Amstelodami I9II L. an de Mersch, De divina gratia, rugis Ι9IO AD Lehrbuch de Dogmati II, ed. 3, aderbor I9Ia, 353 sqq; . Guben, ouvelle theologie dogmatique VI, Paris I9os L. LabaNche, Mons de theologie dogmatique II, ed. 3, Pari I9II, 143 qq.
Prop. XXIV. Gratia actuali est motio, qua illuStratur intellectus vel inspiratur volunta in ordine a vitam aeternam. ao a. Stat QuHOSt. a Cum gratia Sit en Spirituale et supernaturale, immediate et per Se a nobi Cognosci nequit. Ut ergo aliquomodo conceptibus analogi Concipiamu quid Sit, imprimis determinandum est, in quo Subiecto proXimo Sit. Nam Si ConStat eam esse motionem quandam intellectu et Voluntatis, etiam constat eius formalem effectum eSSe, Ut OgnOSCamu et elimu ea, quae pertinent ad salutem Supernaturalem.
Cum gratia actualis detur ad hoc, ut homo eliciat actus Supernaturales liberos, gratia actuali eSt principium actuum liberorum, ipsi vero actus liberi Sunt fructu gratiae. Unde gratia actualis praecipue invenitur in actibus indeliberatis. Nihilominus etiam actus liberi, quatenu Sunt principium sequentium bonorum Perum, Vocari poSSunt et reapse a S. Patribu et a theologi Vocantur gratiae actualeS. Principaliter tamen hic in quaestionem veniunt actu indeliberati, quia gratia hic consideratur ut principium Vel causa efficiens actuum
b Quia gratia est aliquid, quod a Deo efficitur in nobis, potest
quidem benevolentia ipsa divina ut efficiens in nobis supernaturalem motionem vocari gratia; attamen hic est Sermo non de Deo efficiente sed de effectu eius ii nobis. Hi effectus dicuntur SSe salutaro, quia iis bonum aliquod ad salutem vitae aeternae pertinen CognoSCimVS aut volumus, ut expedit vel ut oportet ad Salutem, quemadmodum concilia loquuntur. Illuminatio intellectus hic non intellegitur externa doctrina sed internus influxus Dei in mentem humanam ergo illustratio immediata. In quantum e hac illustratione oritur motio in voluntate, habetur inspiratio voluntatis mediata in quantum vero praeterea Deus directe influit in voluntatem, habetur immediata inspiratio voluntatis Thesis ipsa est de fide, sed non omne eXplicatione eius, quae a theologiS
aO3. Arno. Ex S. Scriptura. S. Scriptura SuppoSita praedicatione evangelii docet Deum SSe, qui mentes hominum moveat ad credendum vel ad bene agendum. Ego plantavi, Apollo rigavit, Sed Deus incrementum dedit. Itaque neque qui plantat Si aliquid, meque qui rigat, Sed qui incrementum
132쪽
IIo Tract. III. Me gratia. Tarses. me gratia actuali.
dat Deus Cor 3, 6 sq). Deus det vobis Spiritum Sapientiae et revelationis in agnitione eius, illuminato oculos Cordi VeStri, ut Sciatis, quae Sit Spes vocationi eiuSs Eph I, 7 sq). Non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis quasi e nobis, sed Sufficientia nostra ex Deo sis a Corra, ). Agitur ibi de cogitatione rerum Salutarium, ut e conteXtu patet ChriStuS, loquens de ordine Supernaturali, ait 4 Sine me nihil potestis saceres Io S, ), ergo neque CognoSCereneque velle salutariter Alio teXtus paulatim videbimus. ao 4 Arg. a. Ex SS. Patribus. a S. Frillus Alex. Cognitionem sui filii non sono aut voce Pater nobis immittit sed illuminatione mentis, qua recte divinas Scriptura percipimus In Ioan 6, O . . Aufustinus, Cuiu auctoritas est maxima in quaestionibus de gratia Cf. Dens. n. 28): Magisteria
sorinsecus adiutoria quaedam Sunt et admonitiones cathedram in caelo habet, qui Corda tenet. . . . Ubi illiu inSpiratio et unctio non St, sorinsecus inaniter perStrepunt Verbas In Ioan traCt. 3 n. 3). Qua gratia agitur, non Solum ut facienda noverimus, Verum etiam ut cognita faciamus nec Solum ut diligenda redamus, Verum etiam ut credita
diligamus, De gratia Christi c. 2). Coeleninus J Ep. 2Ι, C. )docet: Quod ita Deus in cordibus hom1num atque in ipso libero
operetur arbitrio, ut Sancta Cogitatio, pium Consilium omnisque motus
bonae voluntatis e Deo sit, quia per illum aliquid boni possumus, sine quo nihil possumus Dens. n. Q 33) Similiter alii Patres. b Itaque secundum hanc doctrinam Deus gratia sua et intellectum
et voluntatem movet. Si qui autem censet sufficere, ut Deus dicatur voluntatem mediate tantum movere per illustrationem intellectus, non
esset quidem haeretica locutio sed falsa et improbabilis, quia vis vferretur dictis atrum et Conciliorum S. Mustinus contra Pelagium urget, non Solum minu donum, quod St Scientia, sed etiam maius donum, quod Si caritas, donum Dei supernaturale esse. Et cum Sit utrumque Dei donum, Sed unum minuS, alterum maius, non sic iuStitiam
nostram supra laudem iustificatoris nostri Xtollat, ut horum duorum quod minus est, divino tribuat adiutorio, quod autem malu eSt, humano usurpet arbitrios De gratia Christi c. 26).c Quia ad operationes rationales etiam facultates sensitivae O- operantur, S. Patre interdum monent omnia, quibus homo salutariter
mOVeatur, POSSe vocari gratiam; Sunt enim Saltem eatenu gratia, quatenus ad has motiones Deus Specialiter Concurrit, ut homo moVeatur VerSu finem Supernaturalem. S. Prospere Si nemo venit niSi attractu Io 6, 44J, omneS, qui, quocumque modo veniunt, attrahuntur. Trahit itaque ad Deum contemplatio elementorum. . . . TrRhunt rerum geStarum relatoreS. . . . Trahit timor. . . . Trahit laetitia . . . . Trahit deSiderium. . . . Trahunt deleCtationeS. . . . Et qui perSpicere OSSit,
per quos affectus visitatio Dei animum ducat humanum ξ, Contra Col-
133쪽
Cap. I. Me natura gratiae actualis. Prop. XXIV. I 2I
latorem C. 7, 2. Cor meUm et Caro mea XSultaverunt in Deum
aO5. Arg. S. Ex definitionibu Conciliorum. Concitium Hevitanum II cuius canones recepti sunt a concilio XVJcarthaginiensi a. Ι 8 can. 4: Quisquis diXerit eandem gratiam Dei
per Iesum Christum Dominum noStrum propter o tantum nos adiuvare ad non peccandum, quia per ipSam nobi revelatur et aperitur intellegentia mandatorum, ut SciamuS, quid appetere, quid Vitare debeamus, non autem per illam nobi praeStari, ut quod faciendum cognoverimus, etiam facere diligamus atque valeamuS, A. S. Dens. n. O4). Concilium arausican m I can. 7: Si qui per naturae vigorem bonum aliquid, quod ad Salutem pertinet vitae aeternae, Cogitare ut Xpedit, aut eligere, SiVe Salutari, i. e. evangelicae Praedicationi ConSentire posse
confirmat absque illuminatione et inspiratione Spiritus Sancti, qui dat omnibus Suavitatem in Consentiendo et Credendo veritati, haeretico fallitur spiritu Dens. n. Ι 8O CL G33 Sq 799 I79 I) aO6. Arg. 4. Ex ratione theologica. Homo destinatus est, ut in hac vita ponat actu proportionatos fini supernaturali. Atqui ponere actus proportionatos fini supernaturali homo non potest, nisi eius intellectus et volunta iuvantur Supernaturali Dei auxilio. Ergo gratia est illustratio intellectu et inspiratio voluntatis
Maior probatur. Nam homo destinatu est ad finem Supernaturalem suis actibus rationalibus promerendum Μt 6, 27 23, 34). Atqui nisi actus hominis sunt proportionati fini Supernaturali, homo non veremeretur Vitam aeternam, quia inter meritum et Praemium proportionem
Prob. min. Inter actu naturales intellectus et voluntatis et finem SuPernaturalem non est proportio. Atqui sine supernaturali Dei auxilio homo non poteSt ponere niSi actus naturales. Ergo ut Sit proportio inter actus hominis et finem supernaturalem, requiritur Supernaturale
Dei auxilium. Motus autem in finem incipit in intellectu et perficitur
in Voluntate. Ergo per gratiam intellectus supernaturaliter illustrandus et voluntas supernaturaliter inSpiranda St.
a OT OBL . Homo gratia instructus non Cognoscit quidquam neque Vult, quod non potest Cognoscere et velle homo sine gratia. Atqui supernaturalis illustratio intellectus et inspiratio voluntatis, qua non CognoSCimu neque Volumus quidquam, quod non poSsumu etiam naturaliter cognoscere et Velle, dicenda est non exsistere. Ergo non exsistit gratia consistens in illustratione intellectus et inspiratione VoluntatiS. Ress. Dis mai: Homo Cum gratia non alia cognoscit et vult atque Sine gratia, trans mai non alio modo CognosCit et vult, ex mai DAL
134쪽
ia a Tract. III. me gratia. Pars . Me gratia actuali.
min. Dicenda est non exsistere illustratio et inspiratio, qua neque alia
Gratia supernaturalis est principaliter gratia elevans, quae efficit, ut actus nostri habeant internam proportionem ad vitam aeternam, Seu ut fiant, sicut expedit ad salutem. an supernaturalem qualitatem aCtuum nOStrorum non directe cognoscimus, sed e revelatione discimus. Itaque in actibus ex gratia factis distinguendum duplex elementum vitalitas et supernaturalitas, quae non sunt duae res sed una eademque res Sub diverso reSpectu In quantum actu procedit a principio immanente intellectu, voluntate), est actus vitalis. In quantum actus fit Cum Supernaturali Concursu divino est Ctus Supernaturalis. SiCut autem naturalem ConCurSum non immediate percipimus, ita neque Supernaturalem, quia DeuS, intime praeSens rebus, tam perfecte cum iis Concurrit, ut nullus influxus extrinsecus adveniens percipiatur, Sed solum ratiocinio aut revelatione manifeStetur. Ceterum quoad alteram partem maioris dixi Transeat. Nam gratia non solum elevat, Sed est etiam gratia sanans, quia sanat Vulnus ignorantiae in
intellectu et vulnus infirmitatis in voluntate hominis lapsi. Quapropter quasi ad oculos manifestatur maxima differentia inter homines, qui unice naturam ducem Sequuntur, et eos, qui divina gratia regi Se sinunt. Nam eadem bona Supernaturalia, quae sub influxu gratiae hominibus apparent maxime desiderabilia, sine influxu gratiae videntur esse vilia, nullo labore digna. Sive igitur dixeris homines gratia adiutos alia CognoScere et velle, Sive alio modo Cognoscere et Velle, tam fide quam experientia Certum est longe aliter iudicari et aestimari bona supernaturalia ab hominibus, qui suis tantum viribus naturalibus insistunt, atque ab iis, qui Dei auxilio Supernaturali confidunt.
a O8. BL L Supernaturales actus intellectu et voluntatis Sunt aut supernaturales secundum modum ut visio Caeco miraculose restituta aut Supernaturales Secundum substantiam. Atqui Si sunt solum supernaturale seCundum modum, non Sunt vere SupernaturaleS, quia OSSunt etiam procedere ex principiis naturalibus. Si vero sunt supernaturales Secundum SubStantiam, non OSSunt 8Se Ctus a nostri potentii eliciti, quia nulla potentia Se extendere potest ultra obiectum suum adaequatum, Sicut intelleCtus non poteStCognoSCere nisi verum neque voluntas amare nisi bonum. Ergo actus Stricte
supernaturalis in homine est impossibilis. RεSp. Neio suppositum huius obiectionis, videlicet distinctionem inter
Supernaturale Secundum modum et supernaturale Secundum Substantiam OSSesolum uno sensu accipi immo in obiectione plures Sensus Confunduntur; nam in priore parte minoris Sumitur supernaturale secundum modum in ordine phySiCo, et in altera parte sumitur supernaturale secundum substantiam in
ordine logico. Itaque neque homo neque angelus habet vires naturales, quibus poSSit
ponere Ctum intrinSecus proportionatum ad finem supernaturalem, sed talis aCtu neceSSari postulat Concursum divinum, qui est ultra omnem exigentiam naturalem, et o SenSu Ctus Cum ope gratiae factus est supernaturalis secun
dum substantiam in ordine Drico. Nihilominus quidquid homo cognoscit, semper cognoscit sub ratione Veri, et quidquid vult, semper vult sub ratione boni. Itaque actus intellectus
135쪽
Cap. I. Me natura gratiae actualis. Prop. XXIV. Schol. II
et voluntatis naturales e una parte et Supernaturales ex altera parte in hoc conveniunt, quod substantialiter vel essentialiter sunt cognitio veri et amor boni et ad an substantiam lolice Consideratam Supernaturalitas ut modus quidam accedit, qui etiamsi abeSt, manet tamen Substantia actus cognitionis et volitionis Nisi haec convenientia actus Supernaturalis Cum actu naturali adesset, utique impossibili esset actus supernaturalis. Sed ex hac logica convenientia nullo modo ConCluditur Ctum supernaturalem esse etiam in ordine physico supernaturalem Secundum modum tantum, et posse absolute etiam fieri per vires pure naturales CL almieri, me grat thes 25 n. III).SCDOL Utrum gratia actualis consistat in ipsi actibus vitalibus indeliberatis, an sit aliqui anteceden tio actus. 2O9. Omnes quidem theologi docent actus supernaturales indeliberato recte poSSe Vocari gratiam. Nihilominus multi theologi praecipue thomistae, volunt gratiam actualem pure et Simpliciter dictam esse aliquod en non vitale, quod praecedat etiam actus indeliberatos et eorum principium fractivum sit. Hanc vocant elevationem internam tranSeuntem, quae Cum pSo actu Vitali CeSSat, quam dicunt SSe aut qualitatem aliquam aut motionem. Alii vero plurimi theologi negant hoc, et dicunt Sufficere concursum Dei supernaturalem cum facultate ad eliciendum actum Supernaturalem. Hanc Vocant DPationem Externam.
Secundum hanc sententiam prima elevatio interna transiens ConSistit in actibus supernaturalibus indeliberatis, et hi ipsi actus vocantur gratia aCtualiS, quatenu Sunt principium actuum Supernaturalium deliberatorum. Alterutra Sententia tuto admitti potest, dummodo illud ens non Vitale ne ita Xplicetur, ut respectu actus deliberati sit prae- determinatio antecedens ad unum, qua destruitur libertas. Itaque Solum ad Xpoliendum conceptum gratiae actuali audiantur argumenta et
a In fontibus revelationis gratia dicitur pulSatio, XCitatio, Vocatio. Atqui haec et similia non significant actus vitales sed aliquid praeceden actu vitaleS, quod St eorum principium. Rev. Illis metaphoris significatur aliqui motuS, quem DeuSefficit in intellectu vel voluntate. Atqui motus intellectu eS intellegere, et motus voluntatis est velle. Unde hoc modo ipse gratuitus essectus
in homine non est qualitas Sed motu quidem animae actu enim Ο- Venti in moto est motus, ut ait S. Thomas I, 2 q. IIO, a. ); nam et cognoSCere veritatem est usus quidam vel actus intellectualis luminis USus autem quilibet quendam motum importat, large accipiendo Otum, Secundum quod intellegere et Velle motus quidam esse dicuntur s I, 2 q. IO9, a I). Revera S. Patre vocationem, excitationem, alia Similia Semper explicant per actu vitaleS, numquam Per aliquam entitatem non vitalem. . . . Au ustinus: Vocat per intimam Ο-gnitionem v In s. O2 n. 16). Videte, quomodo trahit Pater Docendo delectat In Ioan traCt. 26, 7).
136쪽
124 Tract. III. Me gratia. Tars I. me gratia actuali.
b SS. Patres dicunt gratiam fieri in nobis sine nobis. Atqui actus vitales non fiunt sine nobis. Ergo gratia Si aliud atque actus vitales. Rev. S. Patres illud diserte dicunt de actibus vitalibus; hi
autem CtuS, in quantum sunt indeliberati, fiunt quidem sine nobis libere eligentibus, non vero Sine nobi Vitaliter CooperantibuS. S. Ber- nardus: Deu tria haec, h. e. Cogitare, Velle, Perficere, operatur in nobis. Primum prosecto Sine nobiS, Secundum nobiscum, tertium per nos De grat et lib. arbitr. C. 4 n. 6).c Actus supernaturale produci nequeunt a potentia naturali. Atqui intellectus et voluntas nostra Sine elevatione interna Sunt potentiae naturales. Ergo requiritur interna elevatio, ut posSint producere actus
Nov. Negandum est SuppoSitum uiu argumentationis, videlicet potentia Sola esse auSa actuum Supernaturalium. Nam hi actus etiam producuntur a Deo Supernaturaliter Concurrente. Deu autem, quidquid potest efficere per inStrumentum Creatum poteSt etiam efficere per SeipSum. Ergo Si Deu poteSt efficere actus Supernaturales per qualitates vel motione non Vitale ut per CauSa inStrumentaleS, potest etiam efficere immediate sine tali inStrumento. Et Deus cen-SenduS S ita agere, quia omne actu Supernaturales iustificationem praecedente eo tendunt, ut homo perveniat ad elevationem internam Permanentem, quae ConSiStit in gratia habituali. Ergo admittendum non Si Deum iam antea producere entitateS innumerabiles, intrinsecus elevanteS, quae o ut productae Sunt in nihilum abeunt. Cui tamen placent tale entitates, potest ea Statuere pro arbitrio, sed probare
Prop. XXV. Gratia vires et morale et physica confert ad
2IO. Stat. URESt. Cum gratia consistat in actibus quibusdam vitalibus indeliberatis, quibus homini consertur potentia ponendi actus
deliberato Salutares, quaeritur, quomodo iuvent actus indeliberati Supernaturale ad ponendos actu deliberato SupernaturaleS, Utrum moraliter an phySice an utroque modo. Morale adiutorium in eo consistit, quod homo propositis bonis allicitur ad agendum vel comminatione malorum deterretur. Ergo morale adiutorium Supponit vires physicas, et Solum auget inclinationein in bonum et minuit inclinationem in malum P Sicum vero adiutorium internum in eo ConSiStit, quod vireS, quae Sunt principium Ctuum, en litative augentur, mi possint actum entitative Persectiorem Producere. Dicimus igitur gratia actuali hominem non solum allici, ut ireS, qua iam habet, Xserat, sed etiam intrinsecus confortari, ut tu Virium habeat quam sine gratia. Gratia morale vires consert quatenuS St
137쪽
Cap. I. Me natura gratiae actualis. Prop. XXV. 12 et
actus intentionalis i. e. quatenus efficit, ut homo motiva agendi clarius et vividius percipiat phySica autem ire Consert, quatenuS S ens supernaturale et hominem aptum reddit ad ponendo actus salutares liberos Gratia, in quantum morale Uire Conseri, Si gratia SananS seu medicinalis in quantum autem phySica Vire Conseri, Si gratia
a II HOB. iam . Gratia confert vires morales A S. Patribus et conciliis gratia vocatur illustratio, delectatio, suavitas, inclinatio ad agendum Salutariter. S. ProSser: Qui PerSPicere aut enarrare poSSit, per quos affectus visitatio Dei animum ducat humanum, ut quae fugiebat, Sequatur quae oderat, diligat; quae HStidiebat, esuriat ac subito commutatione mirabili, quae ClauSa ei fuerant, fiant aperta quae oneroSa, Sint levia quae amara, Sint dulcia quae obscura, sint lucidas Contra Collat. C. , . ). Concilium arausicanum IIcan. 7 loquitur de illuminatione et inspiratione Spiritus Sancti, qui dat omnibus Suavitatem in ConSentiendo et credendo veritatis Dens. n. 8O). Atqui illustratio, delectatio et Similia sunt respectu actus liberi secuturi cauSae moraleS, non phySicae, Per qua homo non accipit novas vires physicas, Sed fit promptior ad utendum viribus, quas habet. Confrmatur idem ratione. Nam homo, utpote agen rationale, non debet ut res inanimis vel brutum impelli ad actu suoS, Sed Cognitione et dilectione moveri ad agendum. Ergo DeuS, qui movet hominem ad agendum, Secundum quod Convenit naturae humanae, per illustrationem et inspirationem allicit hominem, ut ipSe Se determinet
ad agendum, Seu movet eum influX morali. Hic influxus potest esse tantuS, ut diSSenSu Voluntati prorSUS X-Cludatur. Nam potest cognitio et delectatio boni adeo augeri, et ita minui inclinatio in malum oppositum, ut vi ulla maneat propenSi ad male agendum, et voluntas toto nisu seratur in bonum. Cor regis in manu Domini; quocumque voluerit, inclinabit illud a Pr 2Ι, I . Domine . . . ad te noStra etiam rebelle Compelle propitiu voluntates s Missate Rom. Secret. Dona. IV OS Penteα). a Ia. HOD. Mara II. Gratia confert vires sisSicas. Nam Secundum S. Scripturam omne opus salutare est absolute impossibile Sine gratia neque gratia requiritur, ut facilius fieri possit, sed ut impliciter fieri possit. Sine me nihil potestis saceres Io 3, ). Sufficientia nostra e Deo est Corra, ). Deus est enim, qui operatur in vobis et velle et perficeres Phil , 13 . Secundum concilium arau-
Sicanum II can. 6 gratia necessaria est, ut Sicut portet, agere alea-mUS Can. 7 Neque Sine gratia bonum aliquid quod ad Salutem Pertinet Vitae aeternae, Cogitare ut Xpedit, aut eligere POSSumuS
Dens. n. Q 79 sq) Coelestinus , Omnis motus bonae voluntatis X
138쪽
126 Tract. III. Me gratia. Pars I. me gratia actuali.
Deo est, quia per illum aliquid boni OSSumus, sine quo nihil possumus a Dens. n. 33). Atqui Si quid omnino non OSSumVS, Vires physicae ad illud faciendum desunt. Ergo gratia ire phySica Consert. Idem aut ex ratione theolo ica. Nam multi aCtu Salutare Sunt, qui non habent anneXam magnam difficultatem moralem, Ut amor parentum vel cogitatio et desiderium beatitudinis caelestis. Ergo si iactu absolute fieri non possunt, Sicut oportet, non obstat difficultas moralis sed desectu virium physicarum. Ergo a Vire gratia confert.
Et revera actus, Ut fiat, Sicut oportet ad Salutem, neceSSe S transcendat totum ordinem naturalem. Atqui ire naturale e Conceptu suo solum sufficiunt ad id, quod est intra ordinem naturalem. Ergo ut actu fiant, Sicut oportet, gratia confert ire phySicaS. a I 3. Obi. . Auxilium morale supponit vires physicas. Atqui gratia non supponit Vires physicas ad agendum supernaturaliter. Ergo gratia non est
auxilium morale. Ress. Dist. mai. Auxilium morale supponit vires physicas aut aliunde iam adesse, aut est Simul auxilium phySiCum, quo ire ConferUntur, concmai. neceSSario Supponit vires phySiCaciam aliunde adeSSe, ei mai. Confra- dist. min. Gratia non supponit vires physiCaciam aliunde adeSSe conc. min. ἰnon est simul auxilium physicum, quo ire Conseruntur, ne . min. Et π.
a I BL L Gratia consistit in actibus intentionalibus, qui solum moraliter movent. Atqui quod solum moraliter movet, non Confert vires physiCas. Ergo gratia non Confert ire phySiCaS. Ross. Dist. mai: Gratia Consistit in actibus intellectus et voluntatis
indeliberatis in cognitione et indeliberata inclinatione), qui natura sua Sunt
intentionales, conc mai non est simul entitas supernaturaliS, quae a Deo in nobis ultra potentiam et exigentiam naturalem produCitur, nem mai. Confra dist. min. Quod solum moraliter movet, non Confert ire phySiCaS, conc. min. quod non Solum moraliter movet, sed simul est entitas Supernaturalis, non Confert vires physiCas, ne . min. Et nes comes. Itaque Cum Molina, essio, Ripalda, aliis censemus ipsos actus illustrationis et inspirationis, ut sunt entia supernaturalia, SSe CaUSam phySiCam, quae SuppoSit Concursu divino producat rationem supernaturalitatis in actibus
deliberatis. Nam cum opera salutaria libera teste Scriptura Eph 5, 8 sqq)Sint fructu lucis supernaturalis, actus autem praecedentes indeliberati intellectus et voluntatis iam sint lux supernaturalis, hae lux ex actu primo communiCatur Cum Ct Secundo, seu ex actu indeliberato cum actu deliberato, non intentionaliter tantum sed etiam secundum entitatem physicam Super naturalem, quia actus deliberatus semper aliquo modo in se continet actum indeliberatum eiusque persectionem partiCipat Cf. Suares, De grat. l. 4 C. ,
n. 6 Gregorius de Val. Ino, a diSp. 8 q. 5, punct. Masaesia Degrat. n. 683 . Thomistae et alii theologi censent physicam causalitatem esse in illisentitatibus non Vitalibus, quae antecedunt actus indeliberatos et liberos
139쪽
Cap. I. Me natura gratiae actualis Prop. XXV. Schol. II τ area, Tanner, alii CenSent CauSam phySiC Confortantem non SSequidquam creatum sed esse Spiritum Sanctum, qui immediate adiuvet voluntatem ad actus liberos supernaturales eliciendo Cf. Suares, De grat. l. 3, disp. 7 sqq). Ratio est, quia hi theologi actu indeliberatos unice considerant SeCundum intentionalem Suam efficaciam, quae utique non efficit quidquam physice in actibus deliberatis. Sed hic considerandi modus est incompletus, quia actus illi indeliberati non solum sunt Causae intentionales, sed etiam sunt entitate physiCae Supernaturales.
a15 Quae hucusque diXimuS, ad omnem gratiam actualem pertinent. Sed sunt etiam quaedam, quae gratiae Conveniunt Secundum VariaSeius habitudine et munera. Vnde oriuntur appellationes et divisiones gratiae, quae breviter Proponendae SVnt. a Gratia, quae et quatenu Consistit in actibus indeliberatis, Vocatur gratia operanS, qua Scilicet aliquid fit in nobis sine nobis libere
Cooperantibus. Quando Vero gratia Cum nostra voluntate libere con- Sentiente Cooperatur, Si gratia cooseranS. Deu et cooperando perficit,
quod operando incipit. Quoniam pSe, ut Velimus, operatur incipienS
qui volentibu Cooperatur perficienS. . . . Ut ergo VelimuS, Sine nobiSoperatur, Cum autem Olumu et Si VolumUS, Ut faciamus, nobiscum
cooperatur S. Au intinus, De grat et lib. arbitr. C. 7, Π. 33 . Cf. S. Thoma I, 2 q. III, a. 2, qui etiam gratiam habitualem dividit
b Quatenus gratia operan eXCitat ad agendum, Vocatur gratia excitans et quatenus gratia Cooperan iuVat in agendo, Vocatur gratia adiuvans. S. AuxustinuS: Quod ad Deum no convertimus, nisi ipso excitante atque adiuvante non POSSUmuS' De CCC. merit et remiSS. l. 2 C. 8, N. I). S. Bernar S: Conatu noStri ad bonum et cassi Sunt, Si a gratia non adiuventur, et nulli, Si non XCitentur De grat. et lib. arbitr. c. 3 n. 42). f. concilium tridentinum SeSS. 6 Can. 4 Dens. n. Ιη Gratia XCitan interdum dicitur vocans.c Quatenus liber ConsenSu ConSideratur ut terminuS, UOCum gratia comparatur, ea gratia, quae ante liberum ConSonSum deSt, vocatur gratia praeveniens; ea autem, quae liberam voluntatem iuvat ad CXSequendum, quod Vult, Vocatur gratia SubsequenS. S. Au uStinus: Nolentem praevenit, ut Velit volentem SubSequitur, ne frustra velit s Enchir. c. 2). Gratia igitur praevenien Conincidit cum Vocante Seu excitante Conc tri S. 6 C. L Dens. n. 797). Inter gratiam Praevenientem Vel antecedentem et SubSequentem, media Si gratia concomitans, quae Simul est Cum actu salutari libero ibid. c. 16;Dens. n. 8O9). Notandum tamen est easdem divisiones non semper ab omnibus eodem sensu accipi. Ita interdum gratia praevenien dicitur, quae praecedit iustificationem gratia subsequens, quae equitur iuStificationem. Vel praeveniens dicitur, quae datur ad incohandum SubSequenS, quae
140쪽
128 Tract. III. me gratia. Tars I. me gratia actuali.
datur ad perficiendum. Vel in serie gratiarum gratia aliqua dicitur
subsequen reSpectu Praecedenti esseCtuS, et PraeUenien reSpectu Sequentis effectu cf. S. Thoma I, 2 q. III, a. ). EXPliCationeS, UaS dedimuS, Sunt eae, quae Communiu receptae Sunt Si ero apud alios aliae Xplicatione leguntur, non necessario est diversa doctrina sed diversus modus loquendi. De divisione gratiae sufficientis et efficaci postea dicemus. CAPUT II.
DE NECESSITATE GRATIAE ACTUALIS.
Cf. S. Thomas I, 2 q. O9 - De Verit. q. 24, a. a Sqq; Suarea, De grat. l. I, C. I Sqq; Earminus, De grat et lib. arbitr. l. saliua, De ente Supernat tomus 3 Steph. Decha s, De haeresi angeniana, Parisiis 645 Mazaelu, De grat disp. 2 Palmieri, Degrat thes I9 sqq; Schioni, De grat disp. his, Lehrbuch de Dogmati II 38 sqq.
Prop. XXVI. Ut homo ponat aliquo opus naturaliter honestum, non requiritur auXilium gratiae.
a16. Stat. iacteSL praecedentibus patet gratiam dari ad
duplicem finem ad sanandam infirmitatem naturae lapsae et ad elevandum hominem in ordinem Supernaturalem unde distinguitur gratia sanans seu medicinaliS, et gratia elevanS. Iam Videndum St, quomodo gratia sub hoc duplici reSpectu neceSSaria sit. Imprimis igitur quaerimuS, quid homo sine gratia Sanante poSSit aut non possit quoad bonum honestum ordini naturalis. Quae quaestio iterum dupliciter intellegi potest o num homo Sine gratia omnino posSit aliquem actum naturaliter honeStum ponere; . num homo Sine gratia possit integram legem naturalem ordinis morali Servare. Hi Sermo Si de priore quaeStione Potestne homo sine gratia aliquem actum honeStum ponere, an omniSactus liber, qui Sine gratia fit, Si necessario peccatum Contra legem naturalem λb Lutherus et alii novatores saeculi XV adeo Xaggerarunt effectum peccati originalis, ut dicerent liberum arbitrium poSi peccatum originale non iam valere nisi ad peccandum. Liberum arbitrium poStpeccatum est res de Solo titulo et dum facit, quod in e St, peccat
mortaliter Dens. n. 776 cf. Moeriter, Symbolik ). Novatorum erroribus insectus erat Michae Baius D Bay), qui inde ab anno 33 salsas doctrinas Spargere coepit, qua R. 367 Piu V, et iterum a. 1579 Gregorius XIII et . 164 Urbanus VIII
damnarunt CL Dens. n. OOI sqq). Fundamentali eiu error erat, quod nullum ordinem Vere supernaturalem admittebat, Sed enSebat Omnia dona Adamo et angelis ante peccatum concessa debita suiSSenaturae integrae, Cum liberum arbitrium his donis destitutum non valeret nisi ad peccandum. Ergo cum haec dona ablata sint in poenam peccati originalis, in ordine naturae lapsae homo peccat, quotieSCumque Sine auXilio gratiae agit.