Compendium theologiae dogmaticae

231쪽

Cap. I. Me actu fidei Prop. XL. 2IQ

c Vox credendi, quae actum fidei Significat, tum in communi vitatum etiam interdum apud theologos dicitur de actibus, qui habent aliquam similitudinem cum fide, etsi sub aliis rationibus ab ea differunt.

Imprimis quia fides est cognitio obScura, interdum RSAenSUS, qui none persecta evidentia procedit, Sed vel cum dubitatione iunctus est vel firmitatem e Solo imperio Voluntati habet, Xprimitur Verbo

Credendi. E. g. Credo, i. e. Pinor Craifuturam SSe bonam tempestatem

vel aliquis dicitur credere id, quod valde desiderat ita esse. Secundo

quarenus sis nititur auctoritate EStis, dicimur Credere ea, quae X multorum teStimonio per argumentationem ColligimUS, ut re tempore

vel loco distantes, re hiStoricas et geographicas. Talis fides non est fides stricte dicta, quia nititur evidentia testimoniorum ut sonte argumentationis. Habet igitur cum fide proprie dicta hoc Commune, quod e testimonio procedit Sed cum Cientia habet hoc commune, quod conclusionem admittit propter Consequentiam Syllogismi. Quare poteSt vocari de Scientisca, a qua omnino distinguenda est fides auctoritate ut auctoritate niXa, quali est fides theologica Fides igitur proprie dicta est fides credulitati bono SenSu acceptae), qua qui Se auctoritati testis subicit. S. Thomas distinguit intellectum principiorum evidentium, scientiam

ConcluSionum evidentium, fidem non evidentium Sed e influX voluntatiS determinctiam C. g. 2, 2, . , a. ). Ergo quae ab alii vocatur certitudo libera seu SSenSu evidentia non extortuS, a S. Thoma appellatur fides. Hoc St memoria tenendum, ne omnia eiu dicta

de fide statim explicentur de fide proprie dicta, de qua ait: Ad fidem pertinet aliquid et alicui Crederes 2, 2 q. 29, a. ). Ad fidem autem improprie dictam solum pertinet aliquid Credere. Sicut actu credendi, ita etiam obiacta credenda Solent aspellari des. Haec igitur est fide obiective Sumpta, de qua loquitur e g. Θmbolum athanasianum: Haec est fide Catholica, quam nisi quiSque fideliter firmiterque crediderit, alvu eSSe non Poteritisd Secundum multos protestantes fides Supponit quidem notitiam reVelationi et SSenSum in res revelatas, Sed ipsa fides iustificans consistit in ducia, qua homo firmiter confidit merita Christi sibi esse imputata cf. Supra n. OS). Legitur in Scriptura unus alterve teXtUS, in quo pro fide potest poni fiducia, ut e g. Postulet in fide, nihilhaeSitans s Ia I, ). Sensu non mutatur, Si ponitur Postulet Cum fiducia, nihil haesitans. Nihilominus etiam talibus locis fides potest intellegi fides dogmatica, in quantum robur addit Spei. Ceterum deS, qua homo iuStificatur numquam in Scriptura Xplicatur ut fiducia imputationis meritorum ChriSti CL Supra n QO9).

philosophi et theolo i recentiores, qui loquentes de fide. intellegunt

aut POStulatum rationi Practicaes, Ut Nant, aut SenSum quendam Vel intuitionem rerum tranScendentalium in Subconscientia, ut Aug. Sabatier

232쪽

22 Tract. V. Me virtutibus theologicis Pars fide theologica

et plurimi modernistae cf. . PSSmer, Philosophie und Theologie des odernismuS, Freiburg I9I 2, 49 Sqq), aut tendentiam quandam

cordis in Deum immanenter Se manis Stantem, ut si , aut moralem dispositionem totius hominis Versu Deum, aut myStica quasdam animi

commotiones. De his plura Scripsi in Theologische eitfragens IV 4 SQ II Sqq 39 Sqq. Alia Vide in Commentariis periodicise ludes, MXIII, Paris I9O7, 3OO Sqq).

Contra hos errore definita Si doctrina catholica, quam in thesistatuimus. Nostra aetate adversari ecclesiae Catholicae magis impugnant conceptum fidei ut assensus intellectualis quam obiecta fidei. Ideo ecclesia novis definitionibus et Constitutionibus hanc partem doctrinae

343. m. I. Ex S. Scriptura. Fides, quae est radi iustificationis, praecipue describitur in epistula

ad hebraeos: Est autem de . . . Rr Umentum non PParentium . . . .

Fide intellegimus aptata esse Saecula Verbo Dei. . . . Sine fide impossibile est placere Deo credere enim oportet accedentem ad Deum, quia est et inquirentibus Se remunerator ita Hebr II, 36). Argumentum, quo Convincitur intellectuid Veritate rerum non apparentium actuS, quo intellegimu mundum Creatum SSe a Deo Credere Deum OSSO et remuneraturum SSe bona opera, hae pertinent ad intellectum aSSentientem iis, quae Deus de his rebus revelavit. Propterea ibidem II, I fides Vocatur Sperandarum SubStantia rerum s , Ut bona caeleStia, a Deo nobi revelata et promissa, per actum fidei in mentibuScredentium iam firmam Subsistentiam habent. Christu ait: Haec est vita aeterna, ut cognoscant te Solum DeUmVerum, et quem miSiSti, eSum Christum . . . . Verba, quae dediStimihi dedi iis, et ipsi acceperunt et cognoverunt Vere, quia a te CXiVi, et crediderunt, quia tu me misistis Io 7, 3 ). S. Ioanne apOStoluS: Haec Scribo obiS, ut Sciatis, quoniam Vitam habeti aeternam, qui creditiS, in nomine Filii Dei. . . . Et scimus, quoniam Filius Dei venit et dedit nobis SenSum, ut cognoscamus verum Deum et Simia in Uero Filio eius Io 3 13 O). His et multis aliis locis manifeste docetur fidem esse firmum assensum intellectus, quo redimu Deo, quae ab eo revelata Sunt CL Supra n. O9 . 344. m. a. Ex traditione. 1 CFrillus Hieros. Est unum genus fidei dogmaticum, quod habet ASSenSum mentis circa aliquam rem et ad animae utilitatem pertinet, Sicut ait Dominus Io 3, 24 Qui audit verba mea et Credit ei, qui miSit me, habet vitam aeternam Catech. . n. O . S. IoannESCh SoSt. Verba apostoli Hebri 1 3 sic explicat rγo dicitur de iis, quae sunt valde evidentia. Fides igitur, inquit, Si viSi eorum, quae Sunt in evidentia, et ea, quae mom videntur. evehit ad eandem

233쪽

Cap. I. Me actu fidei Prop. XL. 22Ι

persectam Certitudinem atque ea, quae Videntur . . . Si de iiS, quae non cadunt Sub Spectum, non apertiti sierit Cuiquam perSuaSum, quam de iiS, quae videntur, non PoteS OSSe fideS. . . . Undenam dicis,

quod Deu Verbo omnia fecit λ. . . undenam ConStat Fide fidei enim opus est intellegentia. Ideo dicit Fide intellegimus. S. Au ustinus loquens de fide iustificante, qua Credimus Deo revelanti CL De Spir.

et liti C. 32 n. 33), ait et Credere nihil aliud est quam Cum Ssensione Cogitare. Non enim omniS, Ut cogitat, Credit, Cum ideo Cogitent plerique, ne Credant Sed Cogitat OmniS, qui Credit, et Credendo Cogitat, et Cogitando redits De praedeSt. Sanct C. , . ). S. BaSUAS: FideSest assensu haud haesitan Super iS, quae audita Sunt, Veritatem eorum, quae Dei munere praedicata Sunt, perSuaSiSSimam habenSs Sermo de fide n. H). Praeterea S. Patre docent obiectum fidei esse veritate a Deo revelataS Uerum autem est obiectum intellectus. E. g. 5 Leo M. 4 HOC St, quod iuStificat impios, hoc est, quod e peccatoribus facit

SanctOS, Si in uno eodemque Domino nostro Iesu Christo et vera deitas et Vera credatur humanitaS, . . . Cum UStificari omnino non OSSent, nisi qui Dominum Iesum et Verum Deum et Verum hominem CredidiSSenis

Sermo q). Quando Patre Catechumenis Xplicant Symbolum, dicunt articulo Symboli esse praecipua obiecta fidei Atqui hi articuli continent Vera, quae Sunt obiectum intellectus, Ut Deum SS Unum et trinum, Creatorem Caeli et terrae etc. Ergo fide est aSSensus intellectus in veritate a Deo revelRtRS.

Eadem est doctrina theologorum. S. Thomas ait: In fide per auctoritatem divinam intellectus Credenti convincitur ad SSentiendum hiS, qua non Videt a 2 2, . , a. ). Credere immediate St actuSintellectuS, quia obiectum huius actu eS Verum, quod proprie pertinet

ad intellectunas ibid. a. ). Bellarminus: Tribus in rebus ab haereticis catholici dissentiunt primo in obiecto fidei iustificantis . . . Deinde in facultate et potentia animi, quae sedes est fidei. Siquidem illi fidem Collocant in Voluntate, . . . Catholici fidem in intellectu sedem habere docent. Denique in ipso actu intellectus; pSi enim per notitiam fidem definiunt, o per assensums De iuStific. l. I, C. ). Eadem doctrina traditur a theologis catholicis nostrae aetatiS, ut a Milmers

De fide 123) a Schi ni De virtutibus infusis 67 sqq), ab aliis

Omnibus, qui tractatus de fide ediderunt. 345 TR. S. Ex declarationibus CCleSicte.

Concilium vaticanum SeSS. 3, C. 3 Ocet et Fidem, quae Umanae Salutis initium est, ctaeSia catholica profitetur, Virtutem SSO SUPer- naturalem, qua Dei Spirante et adiuvante gratia, ab eo reVelata eraeSSO CredimuS, non propter intrinSecam rerum veritatem naturali rationiS

lumine perSpectam, Sed propter auctoritatem ipsius Dei revelantiS, qui

234쪽

222 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Pars fide theologica.

nec falli nec fallere potestis Additur fidei SSenSum nequaquam Ssemotum animi Caecum Dens. n. Q 789 I79 I). Cum nihilominus moderniStae CoepiSSent docere fidem SSe Sensum caecum Pius X non Solum hanc doctrinam damnavit encyclica Pascendi dominici gregiss, Sed etiam omnibu epiSCOpi et preSbyteris ecclesiae occidentalis iuramentum praescripSit, in quo inter alia haec dicuntur:

Certissime teneo a Sincere profiteor idem non SSe Caecum SenSum religionis, e latebris SubconScientiae erumPentem, Sub preSSione Cordis et inflexionis voluntatis moraliter infirmatae, Sed Verum SSenSUm intellectus veritati extrinsecu acceptae e auditu, quo nempe quae a Deo perSonali, Creatore a Domino nOStro dicta, testata et revelata Sunt, Vera SSe Credimu Propter auctoritatem Dei Summe veraciss Dens. n. 2I43).

Virtutes theologicae infunduntur, ut homo in operando it recte Conversu ad finem ultimum Supernaturalem. Atqui conversio ad finem incipit ab intellectu recte iudicante de fine. Ergo prima Virtus theologicaeSt virtus, qua intellectu hominis disponitur ad recte iudicandum de fine ultimo. Et quia finis ultimus Supernaturali non poteSt innoteSCerenis per revelationem divinam, cui e parte hominis respondet fideS, actu primae Virtutis theologicae est SSenSus, quo homo Deo redit, quae Deus revelavit de fine ultimo et de modo SSequendi hun finem. Volunta enim non potest finem appetere nisi sub proportionato iudicio intellectu Cf. S. Thoma I, . I, R. I, 2 q. 62, R. LSq 2, 2,

q. 2 R. 3).347. Ob L. Finis est bonum. Atqui bonum est obieCtum voluntatiS, non intellectus. Ergo fides aut non est actus intellectus, aut non est motu in Deum finem ultimum. Resp. Conc. mai. Dist. min. Bonum non est obiectum intellectus nudein Se OnSiderati, conc. min. non est obiectum intelleCtus, in quantum intellectu movetur a voluntate in finem, ex min. Et eodem modo dist. conSeg. Concilium ridentinum ess 6 C. 6 docet et Fidem ex auditu ConCipientes, libere moventur in Deum, Credentes vera esse, quae divinitu reVelata

et promiSSa Sunis Dens. n. 708 . Theologi cum . A ustino In Ioan traCt. 29 n. 6 et Sermo 44 n. a distinguunt tres relationes actus fidei ad obiectum. . . . Thomas: Cum credere ad intellectum pertineat, prout Sta Voluntate motu ad assentiendum, potest obiectum fidei accipi vel ex parte ipsius intellectus vel ex parte voluntatis intellectum moventis. Si quidem X parte intellectus, si in obiecto fidei duo possunt considerari, quorum Unum est materiale obiectum fidei et sic ponitur actus fidei credere Deum, quia nihil proponitur nobis ad credendum, nisi secundum quod ad Deum Per tinet. Aliud autem est formalis ratio obiecti, quod est sicut medium, Propter quod tali credibili assentitur; et sic ponitur actus fidei credere Deo, quia formalin obiectum ridei est veritas prima. cui inhaeret homo, ut Propter

235쪽

Cap. I. Me actu fidei Prop. XLI. 223

eam creditis assentiatur. Si vero Consideretur tertio modo obiectum fidei, secundum quod intellectus S motus a Voluntate, si ponitur actus fidei credere in Deum. Veritas enim prima ad Voluntatem refertur, SeCundum quod habet rationem finis . . . Per Sta tria non designantur diversi actus fidei sed unus et idem actus, habens diversam relationem ad fidei obiectum s 2, 2 q. 2, a. in Singula OStea magi explicabuntur. Ceterum credere in etiam interdum dicitur de obiectis materialibus, ut et Credimus in unam Catholicam et apostolicam CClesiam et in unum paenitentiae baptismum γ Dens. n. a 4 Cf. 86J.348. OBL IL Fides est virtus vel actus virtutis. Atqui assentiri alicui vero non St Ctu virtutis. Ergo fides non Consistit in eo, quod intellectus

assentitur Vero. Ress. Conc. mai. Dist. min. ASSentiri Vero non est Ctus virtutis, si RSSenSUS Xtorquetur per Videntiam rei, conc. min. aSSentiri vero non ob

evidentiam rei sed ex reverentia Dei revelantis verum non est actu Virtutis,nem min. Dis . conseq. Ergo fide non Consistit in eo, quod intellectus aSSentitur Vero, evidentia rei neceSSitatuS, conc conseq. non ConSiStit in eo, quod intellectus assentitur vero ob reverentiam Dei revelantiS nes comess. 349. BL II. Obiectum intellectus non est nisi Verum ut verum. Ergo intellectus non potest ob reverentiam Dei moveri ad aliquid affirmandum, quod Verum esSe non PerSpiCit. Ressp. Diu anuc. Obiectum intelleCtus est verum hoc Sensu, quod intellectus non potest moveri ad affirmandum, quod ei falSUm apparet, Vel quod nullo modo manifestatur ut verum, conci antec. obiectum intelleCtus est verum o sensu, quod intellectu potest Solum affirmare Verum e rationibus internis evidens, non autem verum in se inevidens Sed per auctoritatem manifeStatum nes antec. Dist conseq. Intellectu non poteSt e reverentia Dei moveri ad affirmandum, quod falSum esSe apprehendit, conc comes. non potest moveri ad affirmandum, quod in se est ei inevidens sed per auctoritatem Dei manifestatum, nex conSeg. HOC est de OnCeptu omniS fidei, etiam humanae, quae tanti momenti in communi vita est, ut aliquid admittatur, quod credenti non est per se manifestum sed per alterius teStimonium manis Statur.

35O. Supposuimus in thesi praecedenti fidem non Xtorqueri Videntia, Sed a voluntate libere imperari. Hoc iam demonStrandum St. Neganthan theSim omnes, qui negant hominem in hoc statu frui libertate indifferentiae in rebus moralibus et religiosis. Ita utile S, anSeniuS, alii. Negat etiam Hermes, sed ob aliam rationem. Distinguit enim

fidem cognitionis et fidem cordis s. Fides Cognitioni est SSenSUS praestitu veritati revelatae, Si fide passivas, quae ConSiStit in Con-SCnSU OCOSSario, Per Rr Umenta pro veritatibus religionis Christianae induCto, et in necessaria persuasione de veritate demonstrata. FideScordi eSt fideS, quae per caritatem operatur haec est libera. Me hoc

236쪽

224 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Par I De fide theologica.

errore actum est in concilio vaticano Cf. Coll. ac VII, 3 29) error damnatus et contraria doctrina catholica definita est. 35Ι. m. I. Ex S. ScripturR. S. Scriptura docet suppoSita notitia rerum revelatarum homines poSSe Credere et non Credere. Atqui qui poteS Credere et non credere, liber est in credendo. Ergo actus fidei est actus liber. Prob. mai. Fide praecipitur PropOSiti praemii et poenis. Hoc autem Supponit fidem pendere e Voluntate hominiS. Ho est mandatum eius, ut credamus in nomine Filii eius Iesu Christi Io 3, 23).

Euntes in mundum univerSum, praedicate Uangelium omni Creaturae. Qui Crediderit, ... Salvu erit; qui Vero non Crediderit, Condemnabitur s

Μ 16, 3 sq). Qui credit in eum Filium Dei , non iudicatur: qui

autem non redit, iam iudicatu eSt. . . . HOC Si iudicium, quia luX venit in mundum, et dileXerunt homine magis tenebra quam lucem Io , I Sq). Fides, quia S libera, vocatur oboedientia Romo, 3 IO, 6. Acti, ). S. Paulus de praedicatione sua ait Pugnamu armis spiritualibus, in captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium

35 a. m. a. Ex traditione. Clemens lex fidem vocat animae libero arbitrio utenti rationalem ASSOnSionem . . . . Nam Credere et oboedire S in noStra potestates Strom. l. 3, l. 7, C. ). TheodoremS: Fide eSi voluntaria animi SSenSios Graec affect Cur. Sermo ). S. VariuS: FideS habet oboedientiae meritum In Ps. 18, iit. X, n. 2). S. AmbroSAS: Credere aut non Credere Voluntati est. Neque enim qui Cogi poteStad id, quod manifestum non est, Sed invitatur, quia non Xtorquetur, Sed Suadetur. Quam ob rem assentiens praemiis afficiendus est In Rom. 4 4). S. AuguStinuS: Credere non potest nisi volens s In Ioan tract. 26 n. 2). Idem fusius Xponit in libro De spir et litti,

C. VI q. Eadem est doctrina theologorum. S. ThomaS: Credere Si CtUS intellectUS, Secundum quod movetur a Voluntate ad SSentiendum 2, 2 q. 4, a. ). Ide Credere Si meritorium. Actu noStri Sunt meritorii, in quantum procedunt e libero arbitrio moto a Deo PergratiZm . . . . PSum autem Credere est actu intellectu assentientiSVeritati divinae e imperio voluntatis a Deo motae per gratiam et sic subiacet libero arbitrio in ordine ad Deum unde actus fidei poteStesse meritoriUS 2, 2 q. 2, 3. ).353. m. S. Ex definitionibus CCleSiae. Concilium tridentinum ess 6, c. 6 docet: Disponuntur ad PSamiustitiam, dum MXcitati divina Cratia et adiuti. fidem in auditu Con-

237쪽

Cap. I. Me actu fidei Prop. XLL 22 scipientes, libere moventur in Deum, Credente Vera SSe, quae divinituS revelata et promiSSa Sunis Dens. n. 798). Concilium Naticanum SeSS. 3, c. Q Actus fidei eSt opus ad Salutem pertinenS quo homo liberam praestat ipsi Deo oboedientiam, gratiae eiUS, Cui CSiStere OSSet, Con Sentiendo et cooperandos Can. 3 de fide et S. q. d. assensum fidei christianae non esse liberum, Sed argumenti S Umanae rationi ne- COSSArio Produci . . . . S. Dens. m. I79U I 8 Ιο).

Intellectu non necesSitatur ni Si per Uerum eUidenter Se mani StanS.

Atqui obiecta fidei non solum non evidenter Se mani Stant, Sed primaria obiecta et per se fidei propria Sunt mysteria impenetrabilia, quae per auctoritatem Dei Credenda proponuntur. Ergo intellectus

non neceSSitatur ad ii aSSentiendum, Sed ad SSenSum per imperium voluntatis determinatur. Itaque duplici de cauSa ConcurSUS voluntatiS ad actum fidei requiritur, tum quia S ASSenSUS in rem non Videntem, tum quia Si SSensu ob auctoritatem Dei revelanti praeStitus; nam neque assentiri inevidentibus intellectu potest niSi motu a Voluntate, neque auctoritati testi no SubicimuS, niSi VolumuS. 355. Obi. . Actus intellectus est intellegere. Atqui voluntas non potest imperio suo efficere, ut intellectus aliquid intellegat. Ergo voluntas non

potest intellectum determinare ad Ctum. Ross. Dist. mai. Aliquis Ctu intelleCtu est intellegere, i. e. per-SPiCere Verum, conc. mai non St aliuS Ctu intelleCtUS, i. e. SSentiri Vero,ne . mai. Dist. min. Volunta non potest imperando effiCere, ut intellectus PerSPiCiat Verum, conc. min. non potest effiCere, ut intelleCtus assentiatur Vero, Subdist. min. Si intellectus per evidentiam iam est determinatus ad RSSentiendum, conc. min. Si non Si determinatu per Videntiam, sed per auctoritatem tantum movetur ad aliquid admittendum, ne . min. Dis . conSeg. Voluntas non potest determinare intelleCtum ad perSpiCiendum, consi comes. ἰnon potest determinare intellectum ad assentiendum, Subdist conseq in videntibuS, conc conss. in ineVidentibus, quae per UCtoritatem divinam pro

Supponimus de iudicio, perspicientia, SSensu dictum esse in philosophia Cf. . . Tilm oscis, Institutione psychologicae III n. 89 sqq). Sufficit hic pauca in memoriam revocare, quibu S. Thomas respondet ad

quaeStionem, Utrum actus rationis imperetur ACtus rationis potest considerari dupliciter uno modo quansum ad exercitium auus et Si actus rationi Semper imperari potest, sicut Cum indicitur alicui, quod attendat et ratione utatur. Alio modo quan um ad obiectum, respeCtu Cuius duo Cius rationi attenduntur primo quidem, ut veri alem circa aliquid apprehendat, et hoc non est in pote- State nostra hoc enim contingit per virtutem alicuius luminis vel naturalis vel supernaturalis. Et ideo quantum ad ho actus rationi non Si in pote- State nostra ne imperari potest. Alius autem actus rationis est, dum is, quae apprehendit, assentit. Si igitur fuerint talia apprehensa, quibus naturaliter intellectus assentiat, sicut prima principia, assensus talium Vel diSSenSu non

238쪽

226 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Pars I. Me de theologica.

est in potestate nostra Sed in ordine naturae, et ideo proprie loquendo naturae imperio Subiacet. Sunt autem quaedam apprehenSa, quae non adeo convincunt intellectum, quin possit SSentire Vel diSSentire, Vel Saltem assensum vel diSSensum Suspendere propter aliquam Causam, et in talibus assensus vel dissensus in potestate nostra est, et Sub imperi Cadit I, 2 q. 7, a. in . Haec applicantur ad fidem, in quantum fides distinguitur a scientia: Inscientia duo possunt Considerari, Cilicet ipse SSensus Clentis in rem Citam et consideratio rei scitae Assensus autem 'Cientiae non subicitur libero arbitrio, quia Sciens Cogitur ad assentiendum per efficaciam demonstrationis Sed consideratio actualis rei Citae subiacet libero arbitrio. . . . Sed in deutrumque subiacet libero arbitrio 3 2, 2 q. 2, a. 9 ad ). Sciens habet et

cogitationem et assenSum, Sed Cogitationem Causantem SSenSum et aSSenSum terminantem Cogitationem, . . . et Si non habet assensum et cogitationem

quasi ex aequo, sed Cogitatio inducit ad aSSenSum, et assensus quietat. Sed in fide est assensus et Cogitatio quasi ex aequo. Non enim SSenSUS XCogitatione auSatur sed e Voluntate. Quare per assensum fidei intellectui non est perfecte satiSfactum, sed per voluntatem intellectus captivatur in

obsequium fidei et Cor Io, in Fides igitur distinguitur a simplici apprehensione, quia est iudicium distinguitur ab opinione, quia est assensu firmus distinguitur ab intellectione principiorum, quia Supponit cogitationem seu ratiocinationem distinguitur a Cientia, quia assensus fidei non determinatur per eviden ratiocinium sed per imperium voluntatis De verit.

35 6. Bi. I. Voluntas determinat intellectum ad assentiendum aut propter

novum motiVum aut Sine novo motivo. Atqui non propter OVum motivum, quia volunta non proponit motiva, sed ea accipit ab intellectu neque sine novo motivo, quia Si fides esset assensus irrationalis. Ergo volunta non determinat intellectum ad assentiendum. Resp. Dist. mai. Voluntas determinat intellectum aut per OVum Ο-tivum aut sine novo motivo, quo immediate intellectu movetur, ei mai. quo immediate voluntas et per voluntatem intelleCtUS OVetUr, conc. i. Dist. min. Volunta non proponit novum motivum, sed motiva acCipit ab intelleCtU, conc. min. Voluntas credentis non accipit ab intellectu motivum, quo immediate voluntas et per voluntatem intellectus movetur, neg. min. Et

Intellectus proposita revelatione non quidem necessitatur ad Credendum, Sed videt tamen bonum esse credere. Hoc motivum proponit Voluntati, et Volunta mota hoc motivo determinat intellectum ad credendum. Eodem modo in omni assensu libero cooperantur obiective quidem Verum et bonum, subiectiVe perspicientia et amor sed ita ut perspicientia et assenSu intel lectualis pro obiecto formali et motivo habeant solam rationem Veri, VoluntaS autem pro obiecto formali et motivo solam rationem boni. Respectu Volun talis Cognitio veri est Condicio sine qua non respectu intelleCtus amor boni non est obiectum movens sed Causa determinanS. 35T, Obi. III. Homo, antequam redit, scit Deum revelaSSe rem Creden' dam, et Deum esse absolute veracem Atqui hac duplici scientia Supposita

239쪽

Cap. I. Me actu fidei Prop. XLI. 22 intellectus determinatur sine interventu Voluntati ad agnΟSCendam veram rem revelatam. Ergo voluntas non determinat intellectum ad assensum fidei. Ross. Dist. mai. Homo, antequam redit, Cit Deum revelasse et esse Summe eraCem i. e. harum rerum habet Semper et necessario scientiam stricte dictam, nex mai habet sufficientem Certitudinem, conc. H. Dist. min.

Hac duplici scientia determinatur intellectus ad assentiendum rei revelatae, si est scientia stricte dicta, trans min. Si est solum Certitudo sufficiens sed non stricte CientifiCa, ne . min. Et nem comess. Experientia constat factum revelationis plerisque ominibus non tam v, denter suaderi arrumentis, ut necessitentur ad illud admittendum Ratio est duplex tum quia revelatio Christiana nobis non innotescit nisi serie variorum argumentorum, quorum perspicientia diffiCilis est, et a quorum actuali Consideratione et penetratione mens humana facile avertitur tum quia inter res Credenda multae Sunt, quae aptum ΠΟStrum Superant, et quae, quia Sunt mysteria impenetrabilia, intellectum potius deterrent quam alliciunt. Itaque si quis est voluntatis non bonae, potest facile in his obscuritatibus praetextum quaerere dicendi revelationem non esse factam. Hanc viam multi homines infortunati sequuntur. Dixi quoad priorem expositionem minoris et transeat minor', quia siqui per XCeptionem habet perfectam et actualem scientiam facti revelationis et infallibilis veracitatis Dei, is necessario etiam habet sCientiam conclusionis Ergo hae res revelata era St, quamquam hae scientia non e ViSCeribus rei sed ex evidentia auctoritatis hausta est, seu Si scientia rei verae ut testificatae. Tali assensus non est assensus fidei theologicae, sed fidei

scientificae Cf. Supra n. 34 c). Plura de hac re exponit L. Bainvel in libro e La o et l'acte de lai', 32 Sqq. Supposita hac evidentia quaerunt theologi, utrum etiamtum possibilis sis anus dei theolomicae necne. Quidam ut Card de Lugo De fide disp. et n. 78)et eius aSSeClae negant, quia non satis distinguunt illam conclusionem ab actu fidei theologicae Plurimi alii theologi affirmant, ut S. Thomas: Illa sola manifestatio excludit fidei rationem, per quam redditur apparen Vel visum id, de quo prinCipaliter est deSy 2, 2, . , a. ). Nam illa videntia in attestante non mutat auctoritatem testis, quae St motivum fidei, et relinquit in potestate hominis, qui habet illam evidentiam, utrum velit se auctoritati Subicere necne. De qua re ait Ant. Mure et Stante evidentia inattestante voluntas adhu est libera, non quidem ad imperandum vel impediendum omnem asSensum; nam evidentia saltem necessitat ad aliquem actum conclusionis theologicae sed est libera ad imperandum asSensum non propter evidentiam sed propter Solum testimonium Dei, ita ut voluntas parata sit Credere, etsi non haberet evidentiam, sed tantum evidentem Credibilitatem. Verbo, voluntas est libera ad hun actum Volo Credere propter han revelationem divinam, mihi hi et nunc evidenter propositam, ita tamen, ut etiam Crederem, etSi non SSet evidenter proposita. Posset enim voluntas alium actum elicere, scilicet Nollem Credere, si mihi non esset evidenter proposita;

qui esset actus infidelitatis a Theologia schol. de fide n. 468). Itaque si

adest evidentia testimonii et veracitatis testis, excluditur quidem libertas conrea' rietatis, quatenus intellectus non potest moveri ad Contrarium admittendum; manet autem libertas exercitii, quatenus voluntas potest moVere aut non OVere intellectum ad Credendum.

240쪽

228 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Pars I De fide theologica.

358. Ohi. V. Secundum doctrinam ChriSti nemo poteS Credere, nisi tractus

a Patre Io 6, 44 66ὶ, et quidam iudaei non poterant Credere Ι 8, 3:12, 30 . Atqui Si ad fidem requiritur, ut homo trahatur a Patre, et si is

qui non trahitur a Patre, non poteS Credere, de non pendet e voluntate hominis Ergo non est actus liber. Res . Conc. mai Nef. min. et conseq. Om trahitur a Patre per gratiam, gratia autem non neCeSsitat, Sed intaCtam relinquit libertatem arbitrii

supra n. 286). Illi autem iudaei non poterant Credere, quia ad fidem requiritur bona voluntas, quam illi non habebant supra n. 73 .

SOBOL De supernaturalitate fidei. 359. a Fidem non posse elici sine auXili gratiae iam Supra n. 247 sqq)vidimus. Res definita est a concilio arausicano II can. Si quis sicut augmentum, ita etiam initium fidei ipsumque credulitatis affectum, quo in eum credimus, qui iuStificat impium, et ad regenerationem sacri baptismatis pervenimuS, non per gratiae donum, . . Per inspirationem Spiritu Sancti, Corrigentem Voluntatem noStram ab infidelitate ad fidem, ab impietate ad pietatem, Sed naturaliter nobis inesse dicit, apostolici dogmatibus adverSariu approbatur s Can. 7: Si quis per naturae vigorem bonum aliquid, quod ad Salutem pertinet vitae aeternae, Cogitare, Ut CXpedit, aut eligere, Si V Salutari, i. e. Uangelicae praedicationi ConSentire posse confirmat absque illuminatione et inspiratione Spiritu Sancti, qui dat omnibus Suavitatem in ConSentiendo et Credendo veritati, haeretico fallitur spiritus Deras. n. 78 18O). Idem docet concilium tridentinum Supra n. 333), quod

SOSS. 6 Statuit hunc Can. S. q. d. Sine praeveniente Spiritu Sancti inspiratione atque eius adiutorio hominem Credere . . . POSSC, SiCUt oportet, ut ei iustificationis gratia Conferatur, A S. Dens. n. Ι3 . Item concitium vaticanum supra n. 333), quod hunc Can. 3 de fide Statuit et S. q. . . . . ad Solam fidem Vivam, quae per Caritatem operatur, gratiam Dei necessariam esse, A. S. Dens. n. I 8I4 . Non videtur quidem absolute repugnare hominem audientem Vellegentem evangelium a Deo revelatum, viribus naturalibuS OSSe ibi perSuadere agi de vera revelatione divina, et poSSe velle Credere et POSSO ORPS ASSentiri doctrinae revelatae propter auctoritatem Dei revelantiS. Nam nulla apparet in toto hoc proceSSu repugnantia, neque

apparet diffficultas tanta, ut non possit per vires naturales ullius hominiSSuperari. Nihilominus talis homo non crederet, Sicut sorte vel expedit ad salutem, et eius actus nullam haberet relationem ad finem Supernaturalem. Secundo, etsi homo potest actum naturalem fidei licere, non OleSt tamen per Vires naturale firmiter stare in iis, quae fideSCredenda et facienda docet cf. supra n. 23 sqq); ideo ire naturaleSad fidem, qualis requiritur, non sufficiunt, sed homo Sibi relictu mOX tanta difficultates Xperietur, ut non a solis praecepti moralibu Sed

etiam ab ipsa fide deficiat. Tertio. Deus, qui vult omne ad fidem