장음표시 사용
101쪽
tumor c1rca oculos apparebit, pabulum recusabit, lingua eius & palatum labiaque tumebunt, quanto vehementius increverit momhus, tanto exoritur amplius tumor: ambulantes toto corpore vacillant, umbramque
suam velut odorantes expavescunt. Cujus passionis ex corruptione sanguinis nascitur causa, cum indigestio ciborum naturali meatu intercluso, vel certe derelicto, in eas venas, quae circa tempora sunt, defluit, mem .
branamque cerebri vitiat. Cui sanguinem dotemporibus oportet minui, & continuo oleo acetoque permixto caput largiter perungia Quod si hiems fuerit, hordeum pridie infundes in aquam & decoques, calidamque in sa cellos immittes, jumentorumque caput sumentando diutius vaporabis. Alii auctore tolli de palato sanguinem jubent. Tunc cimoliam Cretam ex aceto insulam, & merdam bubulam recentem cum nitro trito miscent, in cacabo super carbones decoquunt, caliadumque cerebro languentis imponunt, aceto rigantes, ne creta astringatur ad pilos usque, cum prius calida sumentaverunt caput. DO-Ιorem capitis prope ad insaniam ista signa demonstrant. Quoties grave est, & in prae pio se deponit, lacrymae frequenter ortu
102쪽
tur, auriculae stabunt, oculi graviores erunt, anhelitus creber, aridus pilus, tremores frequentes, tristis aspectus. Quem in primis ab aqua abstinebis, ne nimium bibat; de utraque parte colli sanguinem detrahes ; caput, sicut scriptum est, curabis.
CAP. IX. Dii tentionis quoque valetudo ad capitis praecipue causam refertur; cujus haec erunt signa. Impediente caligine obscurabitur visus, tremor & sudor totius corporis insequitur. quod Vitium contingit ex aqua,
si sudans jumentum biberit: vel ex indigestione cibi, si non dormiat, vel substrictus
manserit. Huic capitis membrana distendistur. quae passio caetyrarum valetudinum &fons probatur & mater. Nisi enim inter iniatia curaveris caput, ut unimal dormiat competenter, fiunt appiosi, insani. rabiosi, is netici , cardiaci. Igitur cum animal diste tionis aegritudo comprehenderit, de cervic eidem sanguinem tolle pro magnitudine comporis & aetatis. Et si aestas erit, oleo &aceto caput totumque corpus perunges, &diutissime confricabis, loco refrigerato & opaco inclusum continebis, substernes etiam ste cora sicca vel paleas, ut provoget ipsa molia
103쪽
lities ad cubandum. locum calidum declina bis, nam impedit somnum. furfure, vel paleis, vel soliis lactucariani reficies. praeterea potum praebebis exiguum. Cum convalescere coeperit, modicis ambulatio uibus exes e g. ubi idoneum visum fuerit, ad cibaria largiora in usum hordeum ad pristinam consuetia di nem paulatim per inerementa revocabitur. Si die septimo non prosecerit, sanguinem iterum de temporibus emittes, & caput sine inistermissione curabis. Potionem dabis, qua sanantur appiosi: nasturtii seminis, apii seminis, seminis lactucae, anagallici, petroselini, aneti, papaveris salvatici seminis uncias sngulas, piperis crupulos 3, cro et drachmam
unam. Quae omnia bene cribrata atque com mixta ex aqua temperabis. trochischos facies, ut habeant non minus, quam singulas drachmas. In dieta unum trochischum in aqua
di lutum per os digeres. quod quotidie
oportet ser , donec sanitas redeat. Si non appetit cibum, singulos trochischos solutos cum succo ptisanae quotidie praebeb1s. Vinum nunquam dabis. Capitis enim valetudo sumto mero deterior efficitur. De spisso.
CAP. X. Si quod jumentum appiosum
104쪽
saeris, In praesepio incumbit, oculos tensos habebit, micabit auriculis, visus caliginem patietur, & gyrat in circulo tanquam ad molas.
C, D. XI. Quod si etiam fuerit conversus in rabiem, sic intelliges : Subito hinniet tanquam sanus, parem suum appetit morsu, vel hominem, praesepia, aut ilia sibi mordicans rodit: quem sicut appiosum curabis. Prorsus abstinebis ab hordeo, mollibus cibariis sustentabis. Praecipue tamen apium viridem, quantum voluerit, praebebis. Sanguinem de temporibus aut de cervice emittes, loco tenebroso stptues, caput eidem hujusmodi acopi consectione curabis : opopanacis librami, resinae, terbentinae ana uncias et, galbani unciam I, resinae frixae uncias 3, masticis tritae uncias a, olei veteris libram T. ex hoc ei cerebrum & auriculas confricabis, oleum famen solum ae liquidum in aures ejus sus-sundes. cujus tamen prius quam acopo utaris, saccellationibus caput cerebrumque vaporare te convenit, & caput apposito cere- bello communire. Potiones quoque eX trochischo superius ' nemorato quotidie praebebis, collyrio acri inungis assidue, ut caligo ex oculis possit auferri. Quae cura si non
105쪽
profecerit, caput & tempora sub ipso proto comio semisse inuris cauterio, quod & super venas temporales tacies. Plerique tamen, facies ne deforment jumentum, solo tabulare palati consecto, sani sieri possent. Fervor enim soci debilitatem capitis tollit, & membranam menti pristinae, finitatique restituit. De in fani a canitiS.CAp. XII. Alii auctores insanientis ju menti ardentes & sanguineos oculos & humore suffasos, stantes auriculas dicunt volmicantes, ut ad instar indomitorum, nec capi potui, & captum, parietibus se illidens conetur effugere. terram pedibus sudiet, & multum negmatis ex ore profundet. quod hac ratione curatur, ut auseratur ei sanguis de angularibus venis, de palato, & post de cruribus. a cibo eadem die abstineatur &potu. Alia autem die aquam frigidam dabis ei bibere. Auserantur stercora, quae in ano ejus sunt, per quatriduum continuato clystere,curabitur venter, ungetur cerebrum, secreto collocabitur loco, accipiet in substantiam porros, & herbam mollissimam, aut mollissimum foenum. His potionibus percurandum. pulveris turis drachmam 1, aceti albi sextarium 1, radicis panacis unciam X, herbae saxifragae uncias 3, eX
106쪽
3 qu a mulsa per os dabis. Ibactis caprini sextaritum unum defundis in fauces. quod si essuerit, ciminum rusticum pondo duo in pulverem rediges, additoquε olei optimi uno ebulo , ex aqua mulsa dis undis ad cornu. Sed caeteris potio haec aptior creditur: apii unciam 1, jus qui ami unciam i, seminis apii
unciam i, seminis lactucae uncias et, papaveris silvestris unciam. quao omnia in pulverem redacta commisces, & unum cochlearium magnum ex aqua dabis, vel si cibum non accipit, ex succo ptisanae. Obscuro &srigido, & laxiore loco statues, silentiumque praebebis ut dormiat. prius tamen oleo aQpice liquida caput per unges, auresque eomplebis, tempora etiam munies eerebellare vel fasciis, miriam quoque aridam conteres, &aceto oleoque miscebis, corpusque ejus totum diutissime constieabis. Solent constringi& obrui stercore , ut sudent & dormiant. Quibus si somnus venerit. a rei sanitatem. Rabiosum vero jumentum ead.m omnia, &majora ostendit, quam insanum. Nam & alia animalia comedit, O: sacit ipsa contagione rabiosa. Plerumque etiam morsibus intestin sua Oxtrahunt & hinniunt sortiter. Quae valetudo ex nimia sanguinis abundantia & a
107쪽
dore contingit. Curatur autem observatione & potione superius declaratis.1 De chirurgia. CAP. X1II. chirurgia appellatur qηοde unque secatur serro, vel cauteriis uritur. quae cum sit omnibus membris animalium, praecipue tamen capitis necessaria est medicina. Quodcunque igitur jumentum in qualibet parte fregerit caput vel nudaverit casu, sollicite curandum, ne indignatio vulneris in
Nervos Cerobrumque penetrando periculum generet. nec in primo medicament1s uti acrioribus convenit, sed magis melle curare. Cum
ad maturitatem venerint illa, quae fracta fuerant, os a laxantur, tenta sollerter, & mobili manu vel forficibus eximito. Reliqua fragmenta ossis, quae asperata sunt, serramentis Caedito atque perradito, ut carnem facilius
inducant. nunquam enim clauditur vulnus,
si non raseris, donec sanguis per os ipsius respondeat. In quo major est adhibenda cai tela, quia solet in locis ossuosis & commissuralibus fistula seri . quae cum evenerit, parumper injuria assicit vulnus, per quod non sanies, sed humor liquidus emanat, nec unquam deducta cicatrice solidatur. Quod fievenerit, hac ratione curabis. Papyrum perto 4 .
108쪽
ipsam fistulam trajicies, ita ut capita papyri,
quae extra fistulam eminent, ex utraque Parte alngas lino, ne cadat, & diebus V vel pluribus, donec callositas sistulae papyri distentione turgescat, & majus vulneris foramen fiat. Tunc ad mensuram vulneris ex fistulari medicamento collyrium laetens, eXemto papyro intra fistulam injicies, ut impleatur ex integro, plane ne excidat, munies diligenter. Post dies quatuor vel quinque solvis. si fist0la ceciderit, traumatico curabis, quod vulneri semper immittes, donec spissa sanies &non multa in eo lo*ο reperiatur. Cum autem jam limpidum videris collyrium, fac pollunem herbi, Sc thus masculum tritum aequis ponderibus cum melle decoquito, & plagaci ipsi imponito, per dies plurimos quotidie cur to ita, ut deprimas ipsas partes vulneris, quatinus junctae citius eohaerescant. Si graviter offenderis caput, ut cerebrum vexet i trinsecus, continuo de temporibus sanguinem eidem oportet auferri, & spongiam aqua, si aestas fuerit, oleo roseo, & aceto aequa parte commixto capiti ejus imponi, fasciaquo connecti, & cibos virides praeberi. si nee ipsos appetit, quia omnem cibum recusat,
Rham moles & convertes in pollinem, saris
109쪽
nam quoque triticeam pariter admisces, &eum mulsa per corini ad substantiam animali tam diu saucibus ejus infundes, donec cibos virides appetat, quos aqua marina vel salsa oportet aspergi.
CAP. XIV. Aurium ut vicinitate prox, ma , ita periculi non discrepans cura est. quae si casu aliquo fuerit a radice contusa,& collectionem fecerit, eam Cum maturaverit, scalpello secato, & pus sinito fluere. tum linis aceto acerrimo & oleo per triduum, quarta die traumatico curato, donec sanetur. Etiam si cartilaginem veXaverit, ejusdem medicinae observatione proficiet. Si vero a radice auriculae, vel commis ura capitis tumor magnus cum duritia extabit, ex laenigraeci& lini semine, & tritici polline cataplasma
imponito, maturatam collectionem scalpella secato, ita ut inferius plaga spectet, quatinus humor per prona decurrat. Vino, oleo, & sale mixto infusos lemniscos inducis, &vulnus per quatriduum fovebis, post traumatico uteris. Sed dissicilis cura est, quia fistulae in talibus locis frequenter oriuntur. quae si evenerint, supra scripta curatione curantur. Si tamen aegritudo vulneris ulterius
110쪽
etiam post medicamenta procedat, vicinae urendae sunt partes, & cauterio in ipsis collectionibus infigenda sunt puncta vehementius, ut & cutis, & causa perrumpatur interior. post solerter usta curanda sunt. Non enim aurium est negligenda curatio, ne eX dolore nimio generetur insania. Primum purganda est auris diligenter intrinsecus, ut auferatur, quod dolorem movet, aut laedit. Si nihil invenitur, spongiam nitro & aqua molliter infundes & dilues, unamque noctem intra auriculam insulam spongiam manere patieris. De tertio nitro & aqua calida fovere
incipies frequenter & diu, donec dolor recedat. Quod si aqua fuerit ingressa, oleum vetus & acetum aequis ponderibus adjecto nitro in aurem mittito, & succidam lanam superimponito. Si vulnera fuerint lyparem auribus inseres & curasti.
De pilis , qui nascetinitur in oculis.
CAP. XU. Quodcunque jumentum in oci
mullis tritiacem patietur, id est, ut pili aliam
palpebram urentes lacrymas moveant, Visumque conturbent, hac ratione Curatur.
Non longe a pilis ab interiori parte scalpello plagam dabis in cute palpebrae, post forpi-sibus per longum ad mensuram oculi fascio-