장음표시 사용
131쪽
indicat febrem : & ideo conveniens leptip risis, id est, pirotran adhibenda curatio est. Crassus autem, spumosus & pallidus, a pul- .monibus nascitur, qui suspiriosos ostendit: quibus dissicile, nisi sestinatum fuerit, subvenitur. Fabaceus vero a glandulis serpit, quae celeriter aut eximendae sunt, aut ferro
curandae, ne conVertantur in morbum. De cuferino, i. e. cima cursinn sanguis io narib&S Isuit.
CAp. XXXVIL Saope ictu vulneris animalibus per nares sanguis fluit, quod vitium
cularion vocant, quod praecipue contingit, si equus ultra vires agatur ad cursum: omni corpore oleo & aceto perungendum est animal. ac loco tepido statuendum, cooperiendum etiam diligenter, dandaque Opera, ut molliter cubet, nec ad deambulandum cogatur, sed cibo diligentius reparetur. tunc erucae unciam 1 cum lacte conteres, & per cornu naribus hi fundes. Quod si eruca desuerit, aristolochiae unciam I, croci semiunciam
cum vino dulci conterito, & dejicito per nares. Similiter coriandri viridis succum e primes & naribus infundes. De polypos .
CAP. XXXVIII. Si polypus oritur in
132쪽
naribus, praecluso spiramine strangulabitur, stertet, humidi profluent inuci, pericula passonis plurima. haec medicina subvetiit. Si prope polypus suerit, acutissimo execabitur
serramento. Curandum his rebus, quibus circumcisa sanantur. Si vero altius fuerit, cauterium plumbeum quadratum lacies, ex
quo calefacto polypum frequenter inures,& sic polypum sanas.
CAp. XXXIX. Jumentum si fuerit sileratum, his agnoscitur signis. Labia ejus
maxillae nec non etiam nareS ejus depravantur in parte, ita ut vix cibaria dentibus inlidat. Quae etiam humoribus plena reperies, & cum voluerit bibere, os usque ad nares demerges in aquam; quia infirma sunt labia, quibus haustus attrahitur. Aeeto &salo lingua ejus di labia diutissime perfricantur, donec sanguis emanat. Tertia die casesticum crudum in illa parte labii imponis, quae sentit injuriam, eum cautela, ut prius alliges linguam, ne medicamenti violentia noceat. Cum medicamento labia perusta vim deris, aqua lavabis, deinde aceto & Oleo fovebis, sicut alia vulnera, & hac ratione curabitur. Si vero maxillam sideratam habuerit
133쪽
xit & tortam, haec est cura. De temporiabus partis ipsit iis sanguinem detrahes, simum bubulum acerrimo aceto permiscebis, & dii tissime decoques, & parti temp0rum, eX qua sanguinem extraxeris, calidum induces saepius, ut exsiccetur & curet, hac usus potione. Trixaginem, hyssispum silvaticum, origanum, serpillum, aristolochiam, ma
nam Croci, pro aequis p0nderibus contundito atque cribrato, ex quo pulvere plenum cochleare, cum aqua mulsa, oleo & vino per narem sinistram ad unam heminam quotidie oportet infandi.
De observatione flebotomi. CAP. XL. Convenit de cervicis curatione dicturo observationem indicare flebot'mia quia circa ea loca frequenter operatur. D tradiuras sanguinem animal a cibo abstinebis& potu, aequali l0cο constitues. tunc Iο- cum supra cervicem alius teneat, & adstri gat ad normam, ut Vena facilius appareat.
Deinde supra laqueum, de sinistrae manus pollice, venam deprimas, ne ludat, tum sagi
ta tangas. Duae autem venae a capite summo descendunt, & conveniunt se sub maxi lis usque ad gulam, inde a geminis venis i serius quatuor digitis serramentum depri- Vegetiur. I
134쪽
33Omis, ne in gulam mittas, & bifurcum tangas, & jumentum occidas. Statim sagittam duobus digitis tenebis, nec plus ferri imprimas , quam extra digitos eminebat. Nihilominus etiam mediano digito manum tuam moderando suspende, ut sit levior, ne vehementius imprimas, quam oportet. quia non
plus debet, quam mucro descendere. Si parum apte profluat sanguis, jumento foenum dabis, aut aliquid, quod manducet. Agitatione maxillarum lus sanguinis vena prosuet.
CAp. XLI. Si jumentum cervicem ejecerit, aut laxaverit, aut certe vertibulas ejecerit vel extorserit, hac ratione curabitur. Deponito jumentum atque constringito, &cervicem ejus extendito supra lassam, donec omnia vertibula laxentur. Post oleum vetus& axungiam veterem tunsam colatamque pe misces, & cum calefacto eodem unguento cervicem diligenter insundis, in locum reponis, & fasciam tenuem & amplam ex oleo tepido & vino madefactam alligabis ad corpus. Lanas quoque succidas ex oleo & vino infusas supra convertes, post regula soleaginiis non minus quatuor digitis, 1ta ut tantum spatii sit inter regulas alligatas & co
135쪽
nexas, & lino constringes. Et si aestas fuerit quater in die suffundis; si hiems, bis. Cum modum secerit, regulas solves. hoc dio quinquagesimo & primo, post unctionibus uteris, donec ad sanitatem perducas. Si tam dius confirmabit vires, regulatim & solenniter usta curabis. De malandria , i. e. de vulneribus cervicis.
CΑΡ. XLII. Si jumento malandria de ce vice auferre Volueris, ita facies. Candentia prius cauteria praeparabis, deinde ferramento decarnabis sic, ne nervos tangas, & venulas quascunque videris emittere sanguinem, aduris, ut possit cruoris fluxus inhiberi. Cave autem, ne cauteriis plus aduras, & indignatione nervorum periculum facias. Post axungia veteri cervicem perfricabis, &fascia munies. Sequenti quoque die cataplasma imponere incipies, ablataque ferunta lotio calido fovebis, deinde aceto & oleo dilues, &medicamentis aptis curabis. Si jam videris cicatricem pilos renovare, pulverem EX Canino capite combusto, & adipem suillum recentem permisces & inducis: ex quo medicamento & sanitas consequitur, & pilorum redit ornatus.
136쪽
De desillatione cerviciS.CAP. XLIII. Si cervix destillatiotioni patiatur, tumidior videbitur, quam oportet, foetorem habebit canceraticum cum humore nigro & liquido. Cujus foramina scrut beris diligenter, ne ulterius inter nervos auo armorsimum destillationem fecerit. Quod si accidit, pauca hinc dissiculter evadunt. nam his signis discrimen ostenditur: stridet de pectore & per nares humorem liquidum prο-jicit. hac ratione curabis. Foramina des per marrubio & salo pariter contuso implebis, atque calcabis, subter autem cataplasmate apposito laxabis. Et si loci conditio patietur, diaeresin dabis, ut laras per plagam humor emanet. Tertio quoque die calida urina lavabis, deinde traumatico & pa nis lineis limpida & purata jam vulnera sanars incipies, cujus compositio talis est: e vi pollinis sextarium, iris Illyricae uncias a, thuris masculi uncias et, miscebis & lacies
cephalicum medicamentum, quo uteris ad consumtionem medelae. De desiliatione scapularum.
CAP. XLIV. . Quod si jumento scapulae fuerint dissolutae, diligenter inspicias, ne quas inter nervos & commissuras pendigines
137쪽
faciat, quod si inveneris, quacunque parte Plagas accipere poterit, cataplasmatibus mol. Iire. & scalpello vel cauterio aperire curabis, ut sanies illa atque collectio defluat. Foraminibus autem traumaticum & linteola sicca dabis. Si quod inter nervos soramen factum
fuerit cautissime curato, ne ulterius aut serrum aut cauterium procedat, neque putorem
neque putredinem lavis , sed magis siccis
omnibus curare festina. Nam omnis humor destillationi praestat augmentum. Quum incisa vel usta duxerint cicatricem, pro Consi matione in ultimo causicum imponitur. De armis lae sis. CAP. XLV. Si armus laesus erit, in medio crure utraeque solventur venae, & pul vere thuris cum eo, qui profluit sanguine copiosissime immisto armi liniantur. Quod si Plus profluat, quam necesse sit, stercus ipsius jumenti suentibus imponitur venis , & fasciis alligatur. Postero quoque die quasi epaphaeresis sit, & ex eisdem loc1s sanguis detrahitur, atque similis in omnibus Cura procedit. Ab hordeo abstinebitur, foeno sustentabitur exiguo per triduum. deinde porri tres cyathos, & olei heminam miscebis, &Per cornu faucibus infundes. Post sextum
138쪽
diem lente ingredi cogatur, & cum ambulaverit, mittatur in piscinam vel flumen aut mare, uti natet, cum spartea & pannis vincto pede. postea firmioribus cibis ad saginam pristinam revocandus. Si leviter dolebit, vinodi oleo tepefacto perfricetur in sole: si validius dolebit, ventum in armum mittito atque perfundito, a summa juba in Da digitos octo ne cartilaginem tangas. Et cum insaveris, serula vel virga molli armum caedito, sale & oleo perfricato, ipso die postero stracta uteris, cujus haec erit compositio: similae sextarios duos, si defuerint, pollinis triticei sextarios duos, cum aceto acri & cum tribus ovis miscebis; sed ovorum solum album mittes, adjicies etiam pulveris thuris unciam semis; quae Omnia manu subigis , & in aris mos inducis, & per dies multos armum aqua calida cum fore laeni fovebis diligenter, ut mollescat, stractam quotidie imponito, de vino puro armum lavato. Additurus unguentum: baccas lauri selibram, olei sextarium, vini boni sextarium, nitri uncias 3, sed nitrum & baccas lauri in pulverem rediges, &cribrabis. Ex quo in sole, cum calida armus lamentatus fuerit, inungatur ex tepido, &diutissime confricetur. Post syncrisma ad cu-
139쪽
randos armos inducitur, & cum melius habuerit natatum mittito. Quod si ejucerit juxta consuetudinem ad rotam armum, reponito,& supra scriptis medicamentis curato. Si non senserit, ultimum est, ut uratur. Armidoloris haec sunt signa: pedem priorem tentum quasi rigidum asoris extrahit. Sed convenit inspici diligenter, utrum ex percussura vel casu coeperit causa; & si ex jectura fuerit, prius locis suis reponenda sunt membra,& sic reliqua facienda. Quod si ex humore vel sanguine armi gravabuntur, sanguinem emittis a pectore, vel unctionibus uteris.
CAP. XLVI. Genu vel basim si semoverit ad tormentum rotae vel machinae, locis suis ejecta restitues, lanam succidam ex oleo& aceto insulam imponis, & alligabis ex more , tertio die solves lamentabisque, post resinam induces & piculam, ad ultimum malagmate uteris aut caustico. De fractura articuli vel cruris, Dei coxae. CAP. XLVII. Impulsu axium vel rotarum in circo vel in aliis locis varietate casuum animalibus crura franguntur, aut coXae
vel articuli, in qua necessitate si extra cutem fractura ossis eruperit, hoc est, si exbercen
140쪽
Deerit, dissicilem noveris & prope insanabN .
Iem curam. Similis desperatio est, 11 coxam fregerit, aut acroteria, aut supra gambam, insanabilis est casus, quia non recipit ligaturam. Si vero fractura sit sine vulnere in his locis, quae constringi possunt, hac ratione curabis. Primo fracturam recompones, & fas ctis mundis scissilibus infusis ex vino & oleo conligabis, insuper lanarum munimenta conjunges & regulas circumduces, jumentum autem in canterio vel in scalis vel in suspenso loco, ne fractura flebiliter commeet, cui quotidie mane & ad vesperam suffundes, te tio die solves, & expleta curatione ligabis. Quinto quoque, VII aut 1 X die eadem sa- Cies, donec corpus inducat. Post haec adjicies muscum de vitice, aut salicis radicem,& ova cruda quinque, verum non regulis,
ut prius, sed circumductis serulis alligabis.
Die tertio solves di lamentabis, de resina a xungia perunges: ubi cura prosecerit, malagma vel causticum inducis, non ante tamen permittis stare jumentum, quam dies quadraginta praetereant. hoc autem tempus est, quo divulsa vel fracta solidantur.