장음표시 사용
71쪽
post quod manum in interiorem partem longa- nonis protendis, & si inveneris ipsum long nonem clibano subtili patere, scias eum strophum pati, & continuo stercora ejicies paulatim ad manum, quibus egestis cito noveris animal percurandum. Si vero minu iniecta longanonis praeclusionem inveneris, & ste coris modicum, hoc est, duas aut tres pilutas squibala, & praelacatum longanonem, qua manus vix introeat, scias eum emphradi
t ma pati & periclitari, & ideo curandi sunt
renes medicaminibus supra scriptis, & clystere utendum, quod indignationem intestini resolvat & curet. De tuo. CAP. XLVIII. Si manum injeceris, &totum ventrem tympano similem pertractando senseris, scias eum iteum pati, & cito periclitari. Et ideo unctionibus calidis fricandus est vehementer & diu. Si ventum coeperit emittere, tunc in illo spes incipit esse vivendi.
CAP. XLIX. Item si manum miseris, &lnveneris valde patere longanonem, & stercora non multa habere, nec esse vehementer
inflatum, scias ipsum ventrem dolere, id est,
72쪽
aqualiculum. cito requiescere soles, si celeriter supra dictas & calidas acceperit potiο-nes , diligenterque ex calido unguento fuerit perfricatum. Si moram curationis non abstuleris, difficile evadet. nam ex hac passione chordapsus neri consuevit.
cAP. L. Si manum miseris, & similiter
longanonem patere sine ulla inflatione, repereris , & non frequenter volutantem se, sed projicientem subinde in dexteram partem, &quasi extensionem interdum ad conameu minctionis, invenies duritiem in intestinis inge tem cucurbitae similem, scias animal coli dolore vexari: & quanto durius intestinum in- Veneris, tanto pluribus diebus dolore cruciatur. EX qua causa raro periclitantur, & dο-Ient biduo, vel triduo, vel si nimium qui que diebus. Sed quanto inveneris molliorem ipsum locum, tanto velocius mitigabitur dolor. nam quaedam stercora in longa-none reperies. & erit salubris curatio, si post clysterem vel potionem multum stercoris adsolla tus ediderit. Quo facto, statim intestinum,quqd a colo induratum fuerat & tumebat, non apparebit, reddita sanitate.
73쪽
CAP. LI. Si fvesicaJ currendo fuerit i
versa, similis dolor sine inflatione ex cursus injuria & nimietate frequenter emergit. Huic manum subjicies in anum, & deprimes useque ad veretrum versus, ubi invenies ves cam ejus lotio plenam, quam a dextra & Gnistra parte leniter adducis sursum ad anum versus cum oleo,J & minctionem provocas, tam diu donec urinam faciat: liberabitur per culo, de quo animalia dissicile evadunt. Cossi γ lumbrici qua cura tollantur ad manum.
CAP. LII. Sunt alii, qui assidue dolorem ventris patiuntur sine ulla inflatione, nec ve- hementer se volutant, & quasi in cursu pro-VOeant, aliquando se projiciunt, & ilia sibi corrodunt, & quasi scalpunt. In hujusmodi
dolore manum immittis in longanonem per circuitum & interiore parte per plurima loca diligenter tentabis, & invenies vermes CONIectos exisse in singulis locis, & intestinum Pertundere. ex qua necessitate nascitur dolor Periculosus. Digitis evelle eos, qui quidem vix evelluntur, & ipsa tibi in manu colla rent, ut dissicile eos projicias. ex qua ratione multa jumenta caudam frequenter pari libas fricant, propter morsum vermium, quos
74쪽
potionem dare per plurim dies eam, quae ad lumbricos faciat. ita omneS vermes, quos mos appellamus & tineolas, purgabis. Sia militer etiam, qui lumbricos habent in ve ire, sic eos convenit mederi. Pice liquida &oleo calido renes & totam spinam cum dorso perfricari oportet tam diu, donec calefactionem patiantur ex manibus. & auriculas eorum & anum ex oleo complebis. ventrem
quoque & testiculos perunges. sal tritum cum melle decoctum mixtum in anum subjicies, animal f potionibus J crebris ambulationibus potionatum exercebis. Si ex hac ratione non mitigaverit, clysteriabis eum calida, &afronitro & sale. Praeterea super renes &dorsum saccellos calidos ex furfure plenos imponis, & tam diu innov*bis calefactionem idoneo ventum reddat. Potionabis cum p0- ltionibus supra dictis & clysteriis, ut a discri- lmine liberetur. De syncopalis c, confixis.
CAP. LIII. Si quod jumentum syncopa- lverit, his agnoscitur signis: Pigrius ambulabit, tanquam suffusione constrictum. Inter suffusos autem & syncopatos haec distantiain, ut suffusi, licet tardiris a terra levent pe-
75쪽
des , flectentes crura incedere solent: Syn-CO pati autem universo corpore constricti &rigidi sunt, etiam cum se projiciunt, non sine gemitu & toto corpore decidunt. Hi vs-ro non sine sebre erunt, cibum & potum fastidiunt, magis jacere cupientes. qui cum se
levare voluerint, impetu conantur exurgere, sed propter dolorem omnium membrorum tardius exurgunt. Quod contingit ex magno
labore & cursu nimio, vel ex humoribus nimiis, cum plurimus sudor fatigatis norvis membra conquasset, unde syncope, id est, desectio nascitur: cujus ista curatio est. Calida cum fore foeni eum lamentabis a spina, armis & renibus, tepefactumque diligenter tergendo siccabis, tunc vino & oleo calido totum perunges, diutissimeque confricabis: coopertum deinde locis calidis statues, molliaque substernes, ut dormiat. Quod cum per triduum feceris, hac potione refovebis. Mir-rae uncias a, draganti uncias ψ, croci drachmas ψ, meliloti unciam unam, anagallici libram, thuris masculi pondus unum. Quae
omnia cribrata in pulverem rediges, eX quo duo cochlearia cum aquae calidae hemina,& mellis cochlearibus duobus, & olei roseieyathis duobus potionem dabis plurimis die-
76쪽
hus, doneo sanum fiat. Etiam vulsis haec potio, & tensione laborantibus prodest.
De his, qui fanguinem per nareS emittunt.
P. LIV. Saepe ex cursu nimio jumenta sanguis infestat, & per nares emanat, qui dissicile, veluti ruptis venis labore & calore, substringitur, & velocissimam etiam postulata aedicinam. Succum itaque viridis coriandri, vel si defuerit, porri sativi succum in naribus periclitantis infundes; pollinis triticei drachmam, thuris pulverigati drachmam X, anagallici unciam 1, amyli semiunciam, commixta & in tres partes divisa, ex vino nigro suffundes naribus, sanguinemque prRe- l
De infestatione fanguinis. CAP. LV. Animal sanguine laborare haec signa declarant: oculi tumebunt, frigidum erit corpus & cervix, tristitia fastidiumque jungetur, dissicileque curabitur, Hac ratione curandum. A cibo potuque temperabitur, somnique indulgebitur copia mollibus stratis, tum de matrice, quantum ratio postulaverit sanguis auferatur, nec potionis cura cessabit. Succum itaque viridis coriandri, vel si desuerit, porri sectivi, trixaginis quoque & cen-raureae violareae, & nitri aequi ponderis
77쪽
mixtura inungitur. Ex quibus tunsis atque cribratis diurnum cochleare ex hemina aquais lapidae infundatur faucibus. Quae potio humores & sanguinem, imminentesque alios m0rbos purgat, prohibet & sanat. tire adhibenda est diligentia, tit ani=nalia fana
CAp. LVI. Obscuras dissicilesque curas prima fronte digessimus, consequenter ad
caetera pergentes: sed necessarium credimus ostendere rationes, ex quibus incolumitas jumentorum incorrupta servetur. Melius enimost diligenti studio custodire sanitatem, quam aegritudinibus praestare remedia. Diligens itaque dominus stabulum frequenter intrabit, & primum dabit operam, ut stratus pontilis emineat, ipsumque sit non ex mollibus lignis, sicut frequenter per imperitiam vel negligentiam evenit, sed roboris vivacis dum ritia & soliditate compactum. Nam hoc genus ligni equorum ungulas ad saxorum instar obdurat. Fossa praeterea, quae lolium recipiat, deductorium debet habere cuniculum, ne pedes jumentorum redundans urina Contingat. Patena, quae appellatur, hoc est, alveus, ad hordeum ministrandum, sit munda semper, M sordes aliquae cibariis admis-
78쪽
ceantur & noceant. Loculi praeterea vel ma
more vel lapide vel ligno facti distinguendi sunt, ut singula jumenta hordeum suum ex
integro nullo praeripiente consumant. Nam sunt animalia ad edendum avidissima, quae cum celeriter propria devoraverunt, partem consortis invadunt. Alia vero naturali fastidio tardius comedunt, & nisi separatim acceperint, vicinis rapientibus macrescunt. Cratis, quae jaeca vocatur a vulgo, pro equorum statura nec nimis alta sit, ne cum iri ria guttur extendatur, nec nimis humilis, ne oculos contingat aut caput. Luminis plurimum stabulo infundi oportet, ne tenebris aiasueta, cum producuntur ad solem vel caligent, vel aciem Visus imminuant. Aestate in apertis locis, tam noctibus quam diebus, jumentis libera aura praestanda est. hieme vero tepere debent stabula potius, quam calere. nam nimius calor licet custodiat pinguedinem & reficere videatur, tamen indigestionem facit, & vehementius nocet natu-Yae. Propter quod diversa genera morborum ex vapore ipsis animalibus generantur. Si producuntur ad frigus insolitum, statim aegritudinem ex frigoris novitate percipiunt.
Curandum est praecipue, at sive laenum, si-
79쪽
ve paleas, vel manipulos viciae pro regionum usu vel copia animalibus praebeas, in-σοrrupta ac bene olentia & munda mittantur. De hordeo quoque non erit sollicitudo dissimiIis, ne aut pulverulentum sit, aut lapidosum, aut mucidum, aut vetustate com ruptum , aut certe recens de areis sumtum,& ipia novitate praeservidum. Aqua etiam limpida ac frigida, etiam perennis ac pron ens ministranda est. Nam quicquid impo tunius fluit, virus non admittit. Bis in die multorum manibus animalia sunt toto corpore confricanda. quae cura & mansuetudinem docet, & laxata cute pinguedinis praestat augmentum. Ηοrdeum quoque non semel nec bis, sed pluribus portionibus praeberic0nveniet. quidquid enim paulatim accsperint , legitima digestione conficiunt: quod vero semel & enormiter sumserint, cum fimo indigestum integrumque transmittunt. Vicinum vero stabulum convenit esse loco arido, stercore vel paleis mollibus adopertum, in quo ante potum animalia volutentur. Quod exercitium & sanitati proficit, & aegritudinis vitium commonstrat. nam quoties animal, aut non solito more se transvolvit, aut
Omnino detrectat accumbere, scias illud ex taedio laborare, & ideo separari debere, λι-
80쪽
que durari. Ad quod opus quoque pluriamum juvat, si saepius & cum moderationes animalia sedeantur. Nam imperitia rector s& incessus eorum debilitat, & mores, praecipue servorum impatientia, qui absentibus dominis ad cursum equos vehementer stimulant, & non solum flagellis, sed etiam calcaribus caedunt, dum aut inter suos velocitatem cupiunt experiri, aut cum alienis v hsmenti obstinatione contendunt, nec rev cant aliquando currentes, nec temperant. neque enim de damno domini cogitant, quod eidem contingere gratulantur. Quam rem
diligens paterfamilias summa severitate prohibebit, & jumenta sua idoneis & moderatis hominibus, scientibusque tractare committet. Post sudorem quoque si aestus sit, pus ea os ablui convenit : si latenis, muria. Vinum quoque & oleum faucibus infundi oportebit ad cornu, aestate frigidum, hieme tepesa -ctum, ita ut hieme meri sextario, olei unciae tres, aestate autem duas tantummddo misceantur. Nec convenientium potionum debet cura cessare. nam languor, macies, &tussis, di internorum dolor facile submovetur, si sulphuris vivi semiunciam ΓΤ. scrup. 12J myrrhae scrup. q. redactos in pulverem, ovoque crudo immixtos cum hemina vini