장음표시 사용
91쪽
eoctum cum tertia parte salis triti cogis inpitulas, ita ut collyria ad ovi magnitudinem facias, similiterque prono animali in intestianum vel quinque, vel septem, aut noveri collyria inserere curabis. post solvitur venterct mitigatur dolor. Item, physicum traditur Os limacis neque manu immunda, nequae terra, neque dente contacto in alligare umbrutico dolentis curare continuo.
CAP. LXIII. Plerumque dorsum anima- Iibus aut sarcina laedit, aut sella, proptes stramenti negligentiam vel oneris injuriam. quod in itineribus interdum necesse est evenire , sed recens tumor hac ratione curatur: mallonem ceparum vel ipsas cepas in se venti aqua decoques, & calentes, quantum corium valet sust nere, tumori superimpones, ct fascia ligabis. una nocte omnis aufertur in statio. Praeterea sal tritum cum aceto mis cebis, additoque vitello ovi, loca, quae tu mere coeperint, perfricabis, recens indignatio destricta siccabitur. De potione probatissima, Diapente. CAP. LXIV. Cui curae est animalium salus, potionem superius declaratam, quam
specierum numero diapenten Graeco voeλ-
92쪽
Milo nuneupant, gentianae, aristologiae, murrae, baccarum Iauri, rasurae eboris, paria pondera diligenter trita atque permiXta, domi, sive in itineribus prius condita, his re oportet in promtu, ut, quoties moestum aut horridum videris animal, aut morbi alicujus labe tentatum, statim plenum cochleare eX pulvere memorato cum sextario vini
optimi per sauces diffundas, & per triduum, etiam equo in labore constituto, digeras, ut adversus virus internum subveniat. probata curatio. Tussienti autem cum passi hemianam dabis, & statim sentiet curam. Si liber, cui jam ponendus est finis, legentium non offendit auditum, sequenti volumine inchο-
antes a vertice usque ad ungulas ex diversis auctoribus enucleatas animalium publicabimuS curas, ut ordo, qui a natura datus est, in medendi dispositione servetur, ne indigesta ac membrorum consequentiae repugnans p- gina quaerentem confundat, aut tardet.
93쪽
PROLOGUS M uxo Μκn1c1NAκ ars iamdudum Vistio cupiditatis & exiguitate mercedisp, nullo studiosius discente, collapsa est. Numquid vero exemplo Hunnorum sive gentium aliarum artis ipsius etiam usus intercidet, dum homines refugientes expensas, barbarorum consuetudinem imitari velle se simulant, &incurata animalia hibernis pascuis, & negligentiae casibus dedunt y Quae res nulli compendium, plurimis attulit damnum. Primo quod Barbarorum animalium aliae naturae,& ad omnem injuriam durius corpus est. Deinde quod sic instituuntur a parvulis, ut nec potionem medicinalem requirant, & hibernis pascuis vigeant, ac sine pernicie triagora pruinasque sustineant. Nostra vero j menta & mollioris generis sunt, & tectis se
94쪽
quentioribus assueta, calidissimis etiam stabulis imbuta, cum indignationem ex aliqua necessitate contraxerint, continuo in aliquod senus incidunt morbi. Diligens itaque paterfamilias, cum mortibus animalium suorum & cum medicinae expensis atque mercedibus faciat rationem, intelliget, unius v Iissimi jumenti pretium ad multorum, quResine dubio peritura sunt, si curata non fuerint, salutem posta sufficere. c A P v T I.
IN universo animantium genere caput Obtinet principatum, quod eminentius caeteris, dominatum quendam circa loci ipsius condiationem sortitur. In eo est odor, gustus, auditus ac visus: quod, quantum habet potest iis, tantum sustinet ex labore discriminis. Causas itaque, ex quibus aegritudines gen rentur, & signa, per quae qualitas eorundem possit agnosci, curas etiam, quarum medela sanitas revocetur, per ordinem indicare tentabimus. Plerumque autem tu corporibus jumentorum indigestionis vitio sanguis com rumpitur : quod evenit, cum ex aestu vel stis
95쪽
gore debilitata sunt membra, & in capito frixus sanguis vertitur in virus. tunc enim repletis venis cerebri membrana distenditur,& somni salubritatem frequenter excludit. Ex quo necessario dolor capitis, moestitia, &imbecillitas subit. Quae valetudo & prima videtur, & levior, si velox medicina subvenerit.
De Anio D. CAP. II. Caeterum cum noxius sanguis membranam cerebri & ex una parte pert derit, & eandem dolore nimio coeperit praegravare, efficitur animal appiosum: cujus &mens hebetatur, & visas. Nam oerebri incolumitas & oculos pascit & sensus. In qua passione, quia una pars capitis praegravatur, tanquam ad molam vadit in gyrum.
CAP. III. Cum vero medium cerebrum corrupti tanguinis virus infecerit, animal freneticum redditur, ut repente salias, & velut effugere velit, parietibus se tanquam irregibilis impingat, nec possit ratione aliqua contineri. De Cardiacis.
CAP. IV. Cardiacus is est, cui cor dolet. cardiacus autem fit, quoties sanguinis illa
96쪽
corruptio stomaehi vel thoracis impleverit venas, cerebrumque percusserit, cor etiam pestiseri humoris labe constrinxerit. Quae valetudo inducit mentis alienationem, & comporis sudore monstratur, ex quo dissiculime liberatur. De Babisso.
CAP. V. Quod si applosum simul passio
thoracis invenerit, facit continuo rabiosum. Ex ardore enim nimio jecinoris & sanguinis, Venae cordis nerviqus praefocantur, ex quλconstrictione fit dolor ipsius loci usque adeo , ut mordendo se comedat. Ex quibus valetudinibus si animal fuerit liberatum, & post eurationem aliqua pars cerebri fuerit imminuta, vel tumor subcreverit, ineptum jume tum, pigrumque redditur. & in illa parto capitis, ubi vitium remansit, dissicile se gyrabit, O ex eo latere se paristibus jungit, &tarde incedens, non sentiens plagam, ambul turae gratiam perdit, & erit sabmisso capite, & cum stare coeperit cum tarditate se movet, minus etiam videbit, nec cibum nec potum recusat. Quem si curare volueris, cyclocurabis. In omnibus supra scriptis valetudinibus, primum de temporibus minuendus est
sanguis, sed & de matrice aliquando tolle
97쪽
lus. Cura autem pene omnium similis est, cujus ordinem sequentia declarabunt.
ta observatione curentur cyclo animalia. attinum exemplariorum habebat, cibo.
CAP. VI. Memineris autem omnes vale in tudines capitis, praecipue veteres, periculosas, cyclo oportere curari. Cui haec observantia & ordo est adhi bendus: Triduo ab hordeo abstinebitur animal, temperabitur etiam mollibus cibis, post diem tertiam de dextra ac sinistra, prout aetas aut vires, vel valetudo permiserint, de matrice sanguis auferetur. Quo facto, per triduum viridi cauliculorum ae lactucarum susteutabitur cibo. Primo uno die a cibo eum sustinebis & aqua;
novo autem die ossas caulium cum liquamine & oleo optimo temperatas non minus Viginti digeras, cui nihilominus lactucam dabis in cibo ter in die. post potionem bibere semper incipiat. Si vero venter vehementer sol vi inceperit, caulium ossas dare desistes: sed dabis paleas & furfures, ita ut sequente die penitus nihil manducet, sed solam aquam percipiat ad bibendum, ac postero die inducatur in cellam balnei calidam, & sudet. Opus est autem diligentia, ut reducatur celeriter de calore, ne intercluso spiritu pereat: tRns
98쪽
extergetur diligenter, vinoque & oleo largiter perfricatus, accipiet cum nitri pulvero
folia ratani conspersa, quantum Commodum est. Postmodum cum radicibus cucumeris asinini viridis minutatim concisis oleum Optiamum misces, & in vase novo ita decoques, ut tertiam perdat. ex quo singulas heminas per capita animalium per triduum dabis, ut potio ventrem resolvat. Sed si ultra modum
fluere coeperit, lenticulam & hordeum pari mensura friges, & de his singulas bilibres per dies singulos cum furfure & paleis dabis. Quinque itaque diebus operam resectioni ejus impendes, & leviter exercebis, ut intelligas,
quantum vires corporis sanitasque profecerit. Post li,ec eum pro arbitrio despumabis. Sequente die caput ejus purgabis exorica, vel radice Dianaria, quam Artemisiam dicimus: si haec non fuerint, eS liquamine Optimo cum oleo mixto. cujus c ut pedesque connectis. Cum bene purgatum agnoveris, solvito, butyrum ex oleo roseo solutum infundes in nares , ut illo purgationis mitigetur asperitas, ita ut singulae cotylae singulis naribus i fundantur. Si supra dictae potiones non solverint ventrem, mellis, hellebori albi pondus unius denarii cum hemina dulcis vini bene
99쪽
itum in potione recipiat, vel certe scam Ozὶ ae Pondus duorum a Hariorum diligese ita a itae ctata dulcis vini hemina simili r ione diffundes in is ea. Quod si et Inter alcra modum distolatus discrimen importat,
anagallicum sicco ptisanae ad restrictionem ipsius dabis, lenticulamque & hosdeum Diaxum, singulas bilibros curn paleis & furfuropraebebis in cibo. Ad ultimum, PRrtes, quae in caula sani, sinapigabis diligenter, sinapia
Zatum cautere ferreo, vel quod utilius creditur, cuprino combures, usta curaturus ex more. Potionem quoque ex antidoto polingresto per dies plurimos dabis, & exerce- his leviter, & ad cibaria ipsius aliquid per
partes semper adjunges, donec ad pristinam consuetudinem revocetur. Insanabiles valetudines cyelo afirmantur posse curari, id est, insani corroborari. Caduci cyclo curati uruntur in capite: morbidi vero, dysenteriaci, coriaginost, orthopusici, strophos, cyclocurentur in renibus.
CAP. VII. cerebrum plerumque diversis passionibus commovetur, quod his deprehenditur signis: Ambulabit pravus, & freque ter offendet, & toto se corpore commovet.
100쪽
Cujus ista curatio est: Baccas lauri numero xx, nitri seli am, rutae minipulum: quas omnia diligenter trita, cum Reeto non aeri,& oleo optimo rosaceo commixta, hieme Ca-Iefacies , perunctoque olso capite ejus & cerebro, vel auriculis cerebellum de lanata perulo convolvis. Quae si sorte defuerint, far,
nam hordeaceam resinamque miscebis, ex quo cataplasma consectum cerebro oportet imponi. Praeterea ceram oleo cyprino conjungis , & linteolo inter auriculas ad ceroti instar imponis. Sed & reliquum corpus potionibus refovendum est. Tres fluviatiles cancros conferes diligenter, & cum duxbus unciis succi caulium, addito lactis sextario, olei duobus cyathis, permiscebis, & colatum per os dissandes ad cormi. Quorum si inopia est, mellis cyathos duos, aquae calidae sextarium 1, coquito, ex quibus pastillos facies, & in aqua frigida dilues, & dabis in potum. Praeterea si hieme curaveris, farianam triticeam; si aestate, hordeaceam, aquae frigidae adinvicem amuli permixtam, in potione praebebis.
CAP. VIII. De capitis dolore multi a flores multa dixerunt. cujus haec sunt signa: