장음표시 사용
201쪽
litus , Patremque indutus filium Absalonem dum luget deperditum ; ita molliter se gerit , ut distimulare nesciret
rui enim eaput suum , si T clamabat voce magna se iis mi Absaloni, Absalon fili mi . neque id vero clam , aut ad horam. diuturnus maeror suit , & manifestus . Contrisiatus enim Rex. ascendit caena
culum porta , s r fleuit ; si Dauidem , si patrem , si hominem,
con sic eras , succurret fortasse excusatio aliquae tanti doloris uillio . Sed si Regem iustum ac prudentem , populorum quo rectorem ; vereor ut ulla possit illumitam indulgenter palam tristandi caussa defendere . Audi qua hunc oratione ob -i iurgauit Ioab , exercitus ductor . neque vero integram ora-
l tionem transcribo , sed partem . igitur surge , ν proced,
s r assoquens satissae seruis tuis e iuro enim tibi per dominum , quod si non exieris , ne unus quidem remansurus sit tecum nocte hac. Nempe si Rex maerore se nimio opprimat , populis lux deerit, nox
i vero ingruet , & ad sua quisque rege demissis abit.
202쪽
HV C ad sis spes alma tuo me protege amictu ; non illa caduca , & sortunae fallacis filia fallax : sed constans fidelis a
Deo veniens in Deum serens . Huc adsis , quae me in se tem pupillum sinu fouisti.&in exteris agentem terris educasti, prouexisti, quam in meis corporis animique aegritudinibus alumnam matrem sum semper expertus . qua monente, atque adiuuante suffurabar negoti js horas, & veluti subsecabam, quas studijs hisce in spem tuam impenderem, neque me, o, mea fefellisti. nunc huic meo labori esto,o spes corona sertum ornamentum,hic re locus me libente in opere meo excipiat, tu mihi apud Deu spei, & consolationis patrem, locum Optatum volens aperias.
Definitionis communis erasura : alia allata . de arduitate in I ereiecta quorumdam opinio. Item alia aborum valide: expec tatio quid; quid arduitas in obiecto spei duplex : natura
in se ijs meticulosis, stres et de Plinio , or Lucretio iudιcιum Consibum sine Lye nultam: Atheorum, Stoicorum, Epicureorum Iunt stes abfua . E S esse dicitur . Appetitus excellentis boni, cum fiducia cridore. obtinendi. Quid necesse est fiduciam apponere , quae aut idem est cum spe aut videtur praesupponere ilia intellectu fidem ,& credulitatem quamdam R dipi s.T..t.xs scendi eo praesertim quod in brutis fiducia non sit, ad a. spes autem sit. Excellentia boni necessario admittitur, significat enim arduitatem, & difficultatem quamdam in bono consequendo positam. ad quam exsuperandam spes insurgit. Quamobrem quo clarius spei natura cognoscatur, ita eius definitio statuatur . Spes es molis πή με appetuus troibilis ad bonum arduum possibile acquira, gh futurum . Per arduitatem differt a cupiditate , seu desiderio, ut docuimus ovi Miamiacum Sancto Thoma , nunc haec arduitas in re praesenti explicanda ie 'lii perest . quidam existimant per hanc non constitui essentia lenia disse-
203쪽
differentiam , sed solum accidentalem, quandoquidem arduitas malum quidpiam est , quare constituere in spe rationem sormalem nequit. his abunde responsum est. Volunt autem aliqui arduitatem spei in eo esse, quod acquisitio obiecti pendeat ab alio potentiore , & superiore , in cuius potestate sit praestare , aut impedire eius consecutionem et quae quidem potestas, seu facultas facit, ut ille dicatur in re propoma superior,&potentior , etiam si alijs deinde rationibus sit re vera superior , ut Deus , ut Rex , ut Pater: siue non sit, ut famulus , ut filias , ut uxor , habent enim hi facultatem ,& voluntatem liberam, quae absolure possiunt, si velint, etiam nolentibus illis, obsistere, atque ne id quod sperant, consequantur, impedire.Solius Dei comparatione nemo unquam homo facultatem nactus est ullam , qua eius possit resistere voluntati, qua de re apud Theologos late agitur . Contra hanc expositionem acriter inuehitur recentior quidam .
Quae neque mihi arridet; primum quia Sanctus Thomas hanc spem , cuius arduitas sit, tanquam ab aliquo superiore pendens,
vocat expectationem . proprie en i m dicitur expectare , qui sperat in auxilio virtutis alienae, dicitur enim expectare, quasi ex alio spectare. At vero Sancto Thomae non omnis spes est expectatio, d tamen omnis spes est ardua ; igitur non omnis arduitas versatur in auxilio, aut impedimento potentioris , aut superioris Prieterea esse qtHedam ardua Hon dependentia ex alicrius auxilio , aut impedimento patet, non in hominibus solum, sed in bes-lijs ipsis sperantibus . vi in cane sperante se iam iam assecuturum leporem non nimis distantem ; aut in eodem cane per odorem inuestigante , & sperante propinquam praedam. Respondent quidam , canem tunc non aliter se habere, quam si interstantem cum baculo aliquem videret a quo esset abigendus , si insistat insecutioni leporis . Ridicula responsio, & animalis, seu puerilis potius . fugeret sane canis, si id in phantasia et , quis imprimeret . at ille tunc hilarior, & velocior apparet, & clamores, quos edit laetitiae esse videntur Inon timoris, credibilius affingerent cani quodammodo apparere aliquem inter se , & leporemis, qui hunc stimulet, atque adiuuet ad iugam ,& ut eum obtegae apericulo ; sic enim acuitur magis cursus, & solertia canis, & tamen arduitas oriretur ab aliquo impediente . Haec autem responso nimis acuta est, ut postea dicam Vlterius nulla res, ne minima quidem, aut maxima sperari ab homine dicitur, quam statim in sua habeat potestate, si velit; ut Sanctus Thomas docet, sed nulla res ne . minima quidem non a Dei voluntate, ac potestate pendet valente impedire , ne statim ,
aut ne ullo modo fiat. Quod in multis sepe saetis praestitum vidc-
204쪽
mus . ut spuere , ridere , hiare, hi scere, spirare, ire ,redire,ergo haec etiam sperantur Quis autem haec sperare dicitur ob hanc ratione, quia eorum executio pendet a Deo potente impedire . Neque vis argumenti effugitur,si dicatur exinde haec non este sub spe , quia certum homini eli caussiim uniuersalem non deesse ad exigentiam caussarum particularium . Nam, ut dixi saepe haec impedita repentino vidimus; & nulla afferri caussa, aut fingi potest. Cur non a Dei libera voluntate pendeamus . Neq; vero declaratio illa nobis cordi eth, quae arduitatem om
nem spei ponit in ipso solo obiecto, quod hi se habere debeat hanc
dissicultate, ut spes sudet in illo. Na S. Thomas expectationem, qua pars spei est,uult esse illam,cuius.obiectu in , eiusque possibilitas ,& acquisitio pendeat ex alterius auxilio. impedimento uc . Declaranda igitur est arduitas obiecti spei, spei, inquam,quae sit terturbatio animae enasces ab appetitu selisitiuo irascibili. id quod oc fiet pacto Arduitas, seu dissicultas debet eminere , atque emi care in bono obiecto, ita ut, id,quod sperandum est,dicatur esse, aut apparere tanquam acquisitu dissicile,& sedulam operam spera tis exigens. Hoc docet Sanctus Thomas .Haec autem arduitas potest esse intrinseca,& innata ipsi obiecto non dependens ab alio potente illam tollere, vel ponere,si velit. sicut accidit in lepore , quando est obiectum canis vestigantis,aut sequentis . lepus enim in se ipso talem habet inclinationem, facultatem , aut assum , ut facile se ab oculis insequentium subducat, quem natura,quamuis ad mensas ,& usum hominum factum voluit, huiusmodi tamen finxit, ut sotueri posset . Is enim pernicitate pedum pollet velocissima , & Q-giendo ingenium non in pedibus sbium habet, sed in ingenio, modo enim cum recto cursu se iturum demonstrauit, &canes eo impetu post se insequentes vidit, repente cursum,vel retorquet in latus , vel intra obuiam glebam penetrans abrumpit canes vero suo impetu delati praeda, & spe praedae destituuntur. Huic concolorem terrae pilum concessit, & infra pedum plantas etiam apposuit, ne inter gradiendum sentiatur, huic ut somnos captaret leuissimos. Vt patentibus obdormisceret oculis datum. Eodem se modo habent obiecta nautarum in tempestatibus summis: tranquilla sperantium . Venatorum , aucupum , piscatorum, cetariorum, agria
colarum in suis , quae a superiore potente impedimentum creare, non pendent. A Deo, inquies; sed tu paulo ante caussam uniuersale causabaris nuqua deficie te particularibus.Vnde spe ridendi, spue diauserebas: cur ego ad eam nunc tanquam ad machinam recurris 'Sed fac homines hosce sperantes Stoicos , Epicureos , Atheosesie ; primi enim fato omnia serri , alteri Deum inferiora non curare , tertiJ Deum nullum esse autumant. igitur hi non sperabunt
igitur illi nunquam quicquam sperauerunt Ce An
205쪽
Aia Plinius, qui se inter Atheos ponit ipse, cum classis praesec
tus in magna maris tempestate nauigaret in timoribus Nauarchi, quem confirmabat, ipse, nulla interim spe niteretur An cum, Vesuuium ascenderet, sine spe ibat descendendi Z An cum Vesuuio fruiente consilium capta Dat cum amicis cunia um ne, an ibidem commorandum esset, ea consilia sine spe crant, cum sine spe con silia nulla ineantur Epicureorum de Deo doctrina est. Omnis enim per se deuium natura necesse ea, mi Immortali aeuo summa cum pace fruatur
Semota ἁ nostris rebus , seiunctaque longe. . . at . Nam priuata dolore omni , riuata pericbsos suis pollens opibus, nihil indeta noriri .
Nee bene pro meritis capitur, nec tangItur ι .
Ita Lucretiys ex ipsis unus. & tamen hunc hominem spes tetigere multae.
Non me animi fallit quam sint obsecura , sed acri Percussit thys laudis spes magna meum cor. Stoicis Elpisticorum quidem spes non placuit, omnia in spe sola ponentium, eaque una contineri vitam alentium , unde, & nomen a spe s uni sortiti. Sed spes metu temperata non displicuit , ut scilicet in secundis nemo confidat, in aduersis nemo dissidat ;quandoque dixit Venusinus. Sperat inferiis , metuit secundis , Alteram sortem bene praeparatum p. tus . Potest etiam arduitas in obiecto spei esse non intrinseca, sed aliunde , & ab alio ascita . quod & sanctas Thomas fatetur. & patet . Potest enim vir strenuus, & sortis ab Imperatore suo , & Rege praemium sperare, potest filius a patre haereditatem locupletem, , seruus a Domino libertatem , potest aegrotus a medico potum frigidae, valetudinem , amicus ab amico subsidium, beneficium. Haec tamen arduitas, quae ab extrinseco in iobiectum profluit, perinde se habet respectu spei, ac si obiecto intima ellet. Iam enim per hanc eleuatur supra facultatem ordinariam eius, qui est speraturus . quod Samstus Thomas docet.
QUA RATIONE SPES SIT DE FUTURO .
Hoc duplix: sita depraesenti non e t. an de eo quod serum esse potes ρ nequaquam . Tibultas elueidatus . Spes cur credula eius vituperationes, ς' laudes non nulla e Jes eri de eo μή
206쪽
sis duplex . Potest accipi suturum , ut ei, quod praesens est opponitur; Et hoc pacto spes semper est de futuro , nunquam de praesenti .
qua ratione discriminatur a gaudio , quod tunc exoritur cum rem desideratam , aut speratam, veluti manu tenemus . Ita-Τue exurgente gaudio, spes emoritur, suo defuncta munere con-equendi scilicet eius boni, quod nondum praesens erat, vulgatum est illud Augustini, Cum aderi res, non eri pes. Alia ratione futurum dicitur id, quod potest aliquando praesens esse , siue deinde erit, siue non erit, at spes non solum fertur iliarem hoc posteriore modo suturam, sed quae ulterius acquirenda sit Nemo enim ex eo solo rem quampiam sperauerit , quia potestillam adipisci, sed quam sperando sit adepturus . sic Aristoteles dixit stem se futurorum, de Poeta spei verba esse illa dixit Cras meliussore . cui amne est illud arbitri. Euod hodie non est, eras erit, sic vita truditur.Sed afleramus carmen Tibulli integrum, est enim dignam. Iam mala sinissem leto sed credula vitam Spessuri, O melius Gai fore semper ait.. Quid est illud credula ' An quia id , quod nunquam erit, ipsa tamen credit fore , sibi ipsi ad blandiens, & fuci m faciens ' & quasi de secura possessione rei bonae somnians nam & illud . An qui amant, ipsi se somnia gunt 'Sperantibus etiam somniare datur ab Epuleto , qui stem. gilantium Iomnium vocat , di Iomnia fallaci ludunt temeraria nocte . Ciceroni fallaces, di inanei humanastes sani, ν nauigi' sinulis , quae medio saepe cursis franguntur . Seneca spem incerti nomen boni appellat, sed Amcnilochus Malum, vocat, a Ioue hominibus datum. Cur vero malum
an quia fallax t an quia longa , di stes longa resicandae, iuxta Horatium , ct spes qua disertur ah git animam ' Sed Tertullianus ideo hominibus spem datam dicit, me haberent consolatricem dome tuam , st
buarentur in tot moliritu. Vsam , ait, se alimentum animarum. Quamobrem nihil esse spe communius hominibus pronunciauit Thales Philosophus . hanc enim etiam illi habent, qui praeterea, nihil. nam spes mentibus anxijs succurrit ,& vadem se praestat Artunae melioris. Ex his manifestum est spem non esse semper eius rei, quae reuera praesens erit, sed eius , quae re vera credatur esse futura , quae tamen quandoque sperantem fallit, neque unquam erit. Ita spes . modo in laude est, modo in vituperio. R tque haec credulitas tam arcte coniuncta spei est, ut credatur ab aliquibus esse ratio distinguens spem a desiderio emcaci. Utraque enim passio sertur in futurum , sed spes est cum appreC c 1 hen-Futuram duplici
Eccles TertuIl de pudie. si supra. spes en de ea , quod ereditur fa
207쪽
hensione , seu credulitate , quod res sutura sit, imo aiunt ipsunta' emcax desiderium si adsit illa credulitas esse actum spei. Male, ita me Deus amet, nam spes non esset in parte animae irascibili, neque differret essentialiter a desiderio, sed tantum ex accidente per aliquid ipsum antecedens , aut consequens. Si enim quidpiam desidero tanquam quod possim consequi, & deinde credo illum me consecuturum , anteibit desiderium credulati, sin vero prius credo, postea desidero , hostibit ,&desiderium , siue anterius, siue posterius credulitate in te ipso varietatem accipit nullam , qua propter a spe nonnisi accidentaliter differet, per aliquid , quod sibi accidentarium est. Verum res ita habet, sicut amor sertur in rem tam absentem , quam praesentem , ita desiderium in rem, vel quae possit solum esse futura, vel quae sit sutura . spes autem eiu suem rei non solum , ut quae possit fieri, sed etiam quae reuera sutura sit, est appetitio vim habens exuperandi dissi et ultates , quae adeptioni impediendae occurrunt. Itaque utraque appetitio est quaedam motio , aut itio in rem absentem , & utramque potest credulitas praedusta comitari ; quid enim impedit desiderantem credere sua desideria esse complenda, imo facilius desiderio adiungitur haec fides, quar spei, quae nonnisi in arduis existit. Iam si credulitas vel iudicium de futuro spem comitatur, Videbitur in brutis spes.esse non posse, quis enim dixerit tale m besti j sinesse vim , ut iudicium de re faciant, incitenturque ex eo ad bene sperandum t Adde quod , neque possunt iudicare , 'an res fieri possit, ut manifestum est. Quidam huic quaesito respondet animantes quadam spe sita serri. quod exemplo Accipitris ι & canis confirmat Sanctus Thomas. neque tamen necesse esse , ut ab ipsis apprehendatur ratio futuri ; sed satis esse , si rem absentem apprehendant, ut sibi bonam . qua posita apprehensione ex instinctu naturae illis indito, incitari spe in rem tamquam futuram . No ita habet de rei possibilitate, quam . animantes sua facultate apprehendunt , formantque notitiam quandam ipsius in particulari , ut docet Sanctus Thomas, ita cum Caetano Valentia . Mihi eodem pacto ratiocinandum videtur de apprehensione rei postibilis , ac de suturae; eadem enim ratio videtur utriusque. Intellectus ergo diuinus omnia inferiora gubernans tria appetituum genera rebus indidit, quasdam ornauit appetitu rationali, hisque dedit, ut de suturis rebus, deque his, quae fieri possunt iudicarent, alijs appetitum concestit naturalem sine ulla apprehensiorie, qui
non est aliud, quam inclinatio rei a natura insita, qua inclinatione mouetur ad suum finem, & bonum, ut lapis , nisi detineatur, ad centrum , S aqua ad mare, suis enim elementa locis conquiescunt,&hos naturaliter appetunt.
208쪽
'. - . Ignea conuexivis, fidi sine pondere coeli Emicuit, summaque locum sibi legis in arce . Proximus, e t aer illi leuitate, locoque, Densior his tellus, clementaque grandia traxit, Et pressa erepavitat/sa, circumsiuit bu m, Ultima psedit , lidumque eoercuit ovem . Est in animalibus tertium, seu medium appetitus genus , qui siciuam sequitur apprehensionem boni, α conuenientis eius, quod praesens est'; cui naturae sentienti inctus naturaliter instinctus est, ut bonum apprehendat, & appetitum moueat ad quaerendum illud , si praesens non est, sine discursu, aut ratiocinatione ulla . ut Sanctus Thomas docet.
Iuuenes ste faciles non ita senes, ex iniriotele . primit caussa calida natura e Sanctus Thomas ex Virgilio ita batus, Γνhie a nobis . Iuventus ebria imo ebrietas. cor paruum, sedi m gnum quid siqnet. Secunda ea a iuuentus multum habet de Iuturae Expluatur e Iobi locis binis item aberi Eυchiae lux data. Figulis di textoriae deseriptio. Vita vas,'tela est.
. . Tertia caussa ι nexperientia : an experientia auget, vel m . t nuit Jem varaa ιn utramque partem.
DE hoc argumento loquens Aristoteles , iuvenes, inquit,
bona stra sunt, ut enim temulenti , sic calidi sunt iuuenes natura . SI muliero etiam, quia nondum in multis opinione la sunt, Caemiuunt ut plurimum, ste . 2 am Lyrafuturi est . memoria vero praeterati. Iuvenes autem futura multum habent; praeterati parum ; primo enim tempore se meminisse , nihil arbitrantur, Lyerare autem omnia , sedi idonei sunt, qui decipiantur ob id, quod dictam e 1. perant enim facile . Haec ille de iuuenibus .antea autem de senibus dixerat, eos scilicet malae spei esse, quia periti sunt. nam ut plurimum res malaesunt . eadunt igitur plerumque in peius . Elpraeterea quia timidi . Et vivunt memoria magis,quam pe. Nam vitae quod futurum est, exiguum es ,praeteritum vero multum . t autem hyes futuri . memoria vero praeteritorum. In comparatione duorum horum multa elucent declaratione digna . Primum iuuenes ex eo esse spei bonae, id est, facile , vehementerque sperantes, quia calidi sunt. hoc ita a Sancto Thoma declaratur . Iuvenes propter caliditatem naturae habent mulus L ritus, fidi ita in eis cor a batur , ex amplitiatae autem cordis iat, τι aliquis ad indua tendat , P ideo iuuenes sunt animosi, sist bona Ipei . Ita magnus Doctor . Quae
209쪽
Quae magnopere illustrat Virgilius, dum iuuenis nisi spem expli
cat conceptam de Aenea adeundo. Di, ne hunc ardorem mentibus addunt
Euriati, an sua cuique Deus ' δra cupido fArdet . quia iuuenis . & ardet vehementissime , ita, ut coelo delapsus ignis esse credatur . hinc Cupido, ideli spes Hra . Quid est illud , dira magna potens, bona spes . Tantam spem Aristoteles . illustrat ebriorum exemplo, quos alibi bene sperantes appellat. de quibus Horatius ad Amphoram loquens sic habet.
Tu line tormentum ingenio admoves .
Plerumque duro . Tu sapientium 'si Curas, δ' arcanum i cose a Consilium retegis lyaeo , Tti Lyem reducis mentibus anxijs Viresue , di addis cornua pauperi, Et iuuentae sua inest ebrietas, nisi ipsa sit mera ebrietas Me quoque pecto , inquit Venusinus,
Tentauit in dulci iuuenta Feruor, in celeres iambos
Misit furentem. Et alibi eat dum iuuenta se fuisse dixit, C r feruidam Seneca dixit
adolesientiam. 6c quae ardeat. Ouidius . Hic seruor in adolescente magnum , & amplum cor facit, atque adeo animosum, ut Sanctus Thomas docuit. At Plinius audaciam tribuit, quibus paruum cor est . pauida esse , quibus praegrande, Vnde muribus, lepori, asino , ceruo, pantherae , Mustelis, Hyenis , & omnibus timidis , aut propter metum male ficis, maximum cor inest. Sed aliud est amplitudinem cordis causari ex seruore spirituum, qui cor ex sta exiguum dilatant: aliud habere cor mole quidem masnum, Mamplum, cui calefaciendo spiritus illi seruidi non sufficiant,quod in timidis, & senibus solet accidere . . Altera sperandi caussa in iuuenibus est, quia multum habent. aut habere se credunt de suturo, & circa sutura spes versatur.N am iuuenes vitam semper sibi longam, & hanc veluti ex debito, & iure suo sibi promittunt. ne frustra in mundi theatrum producti a natura esse videantur. in hunc sensum querebatur Sanctus ille Iob. Manus tuae fecerunt me, i Ualmaverunt me totum in circuitu sie r pente praecipitas me e quasi dicat, non dum a me Armando manum amouisti , sed etiamnum ita digitis tuis argilla versatur . adhuc supra rotam figularis creta conuoluitur, & in habitum hominis, similitudineque confingitur, di tu veluti operi tuo subiratus fictile hoc tuum imperfectum , impolitum repentino impulsu de rota proij cis, ct proiectum , tractumque de vitae figlina praecipitas i Idem Iob paulo ante vitam suam operi textorio compa arat. D c
210쪽
mci velocius transiurunt quam a texente tela succiditur consumpti sBariuem a f. quidam sic vertunt, dies mei velocius fugiunt quam tela , de trama deficiente statuntur. Quod ipsum de se Ezechias Rex dixit. Praecis es velut a texente vita mea, di dum adhuc ordirersuccidit me , de mane usiue ad vesteram in me: orabam v jue ad mane . t Quam vero plena spei tela esset, si sperare posset, dum pensa linea, aut serica ad textrinum in Calathis ferri videret, tum extrui textrinam, dc iugo stamen inuolui, ac circum duci, tum ca-I ita pectini inserta , usque ad liciatorium protendi, atque in eo aligari scapo . Tum vero textricem assidentcni alterna manus adium stamini hinc illinc immittentem tramam insertantem, Mtelam subinde liciatorio conuoluentem operam paulatim, atque laborem suum producere. Quam laetabunda se tunc tela, dc quanta spe hilaris, productionem suam expectaret sic in mundi textrino fit. textris natura est ;' textura corpus, tela vita, hanc ordimur, cum nascimur, stamini trama intuitur cum dies diei innectitur,& producitur tela vitae per annos , & liciatorio temporis voluitur infantia primum, tum pueritia post adolescentia; in hac, quae per aetatem cognoscere incipit vitae commoda , spes , diui boni, quam multae, quam acutae, quam vehementes insurgunt vitae prorogandae, nonorum comparandorum, opum , pecuniae, magistratus acquirendi. quae omnia dum repente aui erri ab se vident immane quantum debent, quantum quaeruntur. Tertia sperandi ca usta est inexperientia rerum. Adolescentes enim suorum desideriorum repulsas non dum passi fiant, neque
impedimenta sitis obstantia cupiditatibus experti; itaque facile se omnia consequi poste sperant, neque pericula aduertunt, quamobrem plus habent desideris. Quod spectat ad hanc partem, quam spei quamquam ex alia cum calidisIimae naturae sint, atque ideo audaces , ac sortes, facillime in illis potentia irascibilis ad sperandum excitatur , atque adeo ad operandum quod spes praestat. Sed quaerendum occurrit, Augeat ne spem potius experientia , quam impediat; disputabilis enim quaestio est, re agitari dupliciter potest primum ut quaeratur an ad sperandum inclinetur magis is, qui expertus est multa ; an vero qui non dum est expertus. Et hanc quaestionem diluisse, videtur Aristoteles, cum dixit, Iuvenes bonae spei esse, propter inexperientiam , senes vero malae, propter experientiam, sic unus , idemque homo plurima in adolescente aetate sperat, pauca timet, contra , ingrauescentibus annis, multa timet, per pauca cupit, poene nulla sperat. Alter sensus quaestionis est, ut secum ipsa comparetur experientia , quaeraturque, an ipsa minuat potius, vel augeat spem . Sanctus Thomas augere potius docet, quam diminuere: Augere ilia homi-