장음표시 사용
261쪽
sed omnino ad principes seculares quasi hoe aliquando In Eoesesia consuetusta fuerit cum nullus sit,qui non certo intelligat Concilia semper ex episcopis coacta esse. Agnoscitis in confessione vestra Concilium Nicaenum, illud ex trecentis decem αocto episcopis constitit, agnoscitis Constantinopolitanum,illud a iso.episcopis celebratum est Denique Ephesinum halcedonense,quae pariter confitemini, ex episcopis suerunt, nec ulla mentio quod attinet ad causas fidei definiendas rincipii secularium, regum,vel imperatorum fit, sed hoc tantum manifeste legimus, astitisse imperatores & sua auctoritate praestitis. se,ut ritὸ pera3erentur,& peracta obser rentur,& tenerentur ab omnibus. Et ne quis calumniose respondeat, in quibusdam antiquis Concilijs interfuisse iudices ab imperatore datos, vel ipsos etiam imperatores,quorum iussu,& sententia omnia fiebant,ut synodussext atque septima ostendunt qtialiter id. α qua ratione it accipiendum ex verbis Chalcedonensis synodi ostendamus,quorum superiori loco mentionem fecimus. Sed quoniam ad haec,de quibus nunc agimus, confirmanda pluri muni valent audienda sunt a principio. Sic igitur in relatione ad papam Leonem,ut habetur actione tertia,scribunt congre gati episcopi: repletum est gaudio os nostrum, & lingua nostra exultatione: hanc tanquam protriam nobis prophetiam gratia coaptauit,a quibus pietatis est restitutio confirmata hoc dicunt propter damnatam haeresim Eutychetis,de confii
sone naturarum iteChristo: Audi quod sequitur quid enim, inquiunt fide sublimius ad ictandum3 quid agnitione dominiaca festiuius ad coronas λ ostenil ut in his cautam sui gaudij esse
quod vera fides, ct Christi doctrina filisset agnita, ct quasi de
tenebris educta in eo Coticilio Sed audi iam illos ostendentes Concili, sui originem ordinem,& auctoritatem,& confirmatites omnia quae diximus:sic igitur loquuntur de agnitione d .aninica, ostendentes quid agnouerint a Christo sibi praecepturquam nobis olim Saluator ipse tradidit ad salutem, inquiens Mutes docete omnes gentes , baptizantes eos inmomine P rris,& Filia,& Spiritus sancti,docetes eos seruare omnia,quae cunque m a vobis: quam velut auro textiun seriem,
262쪽
veste Christi,&praecepto legislatoris venientem usque ad nos, ipse seruasti vocis beati Petri oi nibus famis interpres, eius fidei beatisitationem super omnes adducens. Vides qualiter ex minione Christi suam au inritatem intelligunt derivatam, deserie successionis,tanquam vestem contextam, unius successoris Petri cognitione unita. En itaque originem, & ordinem, quibus Concilia constat. Audi adhuc quae sequuntur, unde &Dos, inquiunt, ut in coactore bonorum te ad utilitatem utentes Ecclesiae filiis haereditate, sortemque veritatis ostendimus: non sigillatim faciente in occulto unoquoque doctrinam , sed Vno spiritu ,Vna conspiratione, atque concordia consessionem fidei declarantes:&eramus in communi corona gaudij, quasi in imperialibus coenis deliths spiritualibus epulantes,quas Per tuas literas Christus praeparauerat inuitatis: de supercaelestem sponsam inter nos conuersantem, nos cernere putabamus: senim ubi sunt duo,aut tres congregati in nomine eius, ibi se in medio eorum fore perhibuit,quantam circa sacerdotes peculiaritatem potuit demonstrare,qui de patriae,& liberis suae consessionis notitiam protulerunt: quibus tu quidem , sicut mens eis,caput,praeeras in his, qui tuum tenebant ordinem benevolentiam D raeserens .Imperatores vero ad ornandum decentinia
me praeudebant, sicut Zorobabel Iesu Eccletiae Hierusalem
aedificationem renouare circa dogmata adnitentes . Haec dicit
synodus malcedonensis, quam in sua confestione venerantur Vulatenbergeses,ibi agnoscunt,ut caput Romanu pontificem: ab eo se congregatosti tentur,literas eius suscipiunt de fide,α agnoscunt exauctoritate pr dicandi,quam 2 Christo habent, sed in Concilio conuenire,& dubia definire fidei Imperatores
vero Ornare, de adiuuare, ut veritas dogmatum restauretur.
Haec inquam est synodos Chalcedonentis sancta, o Gelasius inquit,mediante Martiano Augusto,in qua Nestoriana, &Eutychiana haereses damnatae sunt, hic erantsexcenti triginta episeopi: Et ne testimoniam hoc episcoporum suspectum ab aliquo haberi possit in eodem Concilio habemus Martiani imperatoris manifestam confessionem,actione enim sexta Conci
263쪽
sutuimus, quatenus omni errore caligine tersa , religio nostra, quae pura,& sancta est, prout Deus te manifestare voluit,& doctrina patrum ostendit, uniuersorum mentibiis insinu ta suae veritatis luce fulgescat: re postea, nos ait non ad potentiam aliquam exercendam,sed ad fidem corroborandam exemplo religiosi principis Constantini synodo interesse voluimus. , quinta etia,& sexta atq; septima synodis aperta sunt imperatoi u de hac re testimonia. Igitur contra tanta' ta manifestis sima testimonia, qua temeritate audet aliquis contraria assereo & vnico verbo ab ipsisApostolis usque in hodiernum diem consuetudinem conseruatam velle conuellere quod nullus unquam ausus est usurpare, quod semperdelatum est ab omnib. ad episcopos tam breui momento Brentius auferet certe hoc non est neque modestὸ de omnium hominum iudici)s sentire, nec de se quidem. Dicam tibi Brenti qui sis, ergo tu es solus homo:& tecum morietur sapientia. Erratum est in Ecclesia totis mille quingentis annis: erratum est ab omnibus principi bus in Germania, quoties Concilium generale serendum esse, di quidem ὶ Romano pontifice iudicar unt errauit & imper tor , qui hoc in gratiam Germaniae curauit. Haec omnia tam manifesta sunt,ut rerrehendi Possim quod tam aperta putau rim reserenda esse: sed etiam si nihil horum, quae tam manis
sta sunt haberemus: merito sententiam hanc Brentu nihil vel robabile,vel verisimile habere exipsa Christi inuitutione eoat. Ostendat Brentius ubi Christus potestatem euangelium raedicandi secularibus principibus dederit,ostedat si aliquano dictum est eis,Docete omnes gentes: quod si haec affirmas, merito irrideri potest quid enim maiori irrisione dignu,quam quod seculares principes,eo ipso quod principatum tenent membra sunt nobilistima Ecclesiae, potestatem habeant illius supremi muneris, ad quod Christus missus est a Patre, & ipse Apostolos misit, asserere merito multo magis irridendus est qui ad eos transsert auctoritatem dubia sdei definiendi, quod non aliud est,quam supremus doctiinae actus. Itaque di institationi Christi certillime,& consuetudini Ecclesiet repugnat,b temeritas.α haec ostenduntad doctores Ecclesiae,hoc est: ep copos,
264쪽
scopos,& per eos ad id missos,tantummodo pertinere hoe iudicium. Sed quo veritas haec magis ostendatur,& com capita. firmentur ph,attentius est hoc tractandum,& altius exordien- origine
dum: constat sane docente Paulo sublimiores potestates regu, potestatis sedi principum etiam infidelium , & impiorum a Deo & esse, & eulariu prinordinari: quare iuxta hanc ordinationem parendum illis esse, cipum,ut inis eodem loco docet non solam, inquit,propter iram,sed etiam de, quo pera propter conscientiam:&,qui resistit potestati,Dei ordinationi aeniat, agno resistit:qui autem resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt. Di posit. Hoc eo tempore Paulus docet,quo omnes principes infideles ad Rom.i3. erant, & hanc Dei ordinationem docet, tanti esse faciendam, ut & pro illis orare praeciniat in Ecclesia huic etiam doctrinae i.Timotb. 2. concordans Petrus Apoitolus a Deo illos constitutos esse di- I.Pet. 2.cit, Subiecti,inquiens,estote omni humanae creaturae propter Deum,sive regi quasi prςcellenti,siue ducibus,tanquam ab eo missic ad vindictam malefactorum, laudem vero bonorum, quia sic est voluntas Dei: quibus Apostolicis testimonijs, principum secularium potcstas,& confirmatur, & proprijs termianis circunscribitur dum enim a Deo esse potestas haec secularis dicitur,origo ostenditur,atque principium eius: ordinatio scilicet diuina, ordinatio inquam , non lege aliqua externa,&l ositiua,quam vocant promulgata, sed naturae ipsi indicta, eoumine,quod signatum super nos Psalmista dicit , quod merito legem naturae vocarunt,quia regula quaedam sit, quae oblitigat,& astringit omnes homines,ut rationabiliter,sapienterque iuxta naturam suam vitiant.Haec est lex quae quicquid in deca-
logo Deus locutus est, ct in lapide postea schupsit , docet ornones, & cordib.indelebiliter inscribit. propter quod Paulus imquit de sentibus bona operantibus, quod legem non habenis Rom.2 tes ipsi tibi sunt lex,qui ostendunt opus legis s criptum in cor dibus suis ab hac lege cordibus hominum inditum est multitudinem omnem gubernatore egere, nec posse pacificὰμ o dinate in societate coire homines, nisi potestas aliqua fit, quae
in ossicio omnes contineat,malefactores puniat,& remuneret
bonos,itaque in hae parte natura ipsa a Deo eius auctore di dici no tantum hominibus legem necessariam esse, qua quid. R. 3 facere,
265쪽
ficere,&quid cauere debeat praeripiatur: sed etiam ut lex haee Vnum,& praesentem propugnatorem, ac vindicem habeat: ne videlicet impunὸ liceat an hominibus hanc diuinae procul dubio ordinationis maiestatem praeteriri, I contemni: nullique sit liberum, imaginem hanc diuinam, cuius haec lex maxima pars est qua emeris praecellimus,animantibus,in Dei,& hominum omnium iniuriam conspurcare,& violare, docuit itaque natura,quod leges omnes posteriores amplexae sunt,sive co ctiva vi,siue praemijs,& poenis,sive praesente executore minus efficaces esse leges omnes: & quidem habet haeclex naturae etiam in ipsis cordibus situm defensorem, situm executorem,&ut ita dicam carnificem,punientem transgressiones, quae est Dierem. r. reprehesio ipsa cordis: arguet,inquit propheta, te malitia tua, quam & Paulus vocat conscientiam,& cogitationem accus intem in iudicio Dei, sicut adest etiam in animo pretinium bonos xum operu quies,& tranquillitas conscientiae. Haec enim duo tam naturaliter nobis haerent, ut in aeternum non separentura nobis.poena enim illa,quae torquet peccantem inqternu, non separat ab eo, nee ipso igne minor est. Ignis eorum, inquit Propheta,non extinguitur,& vermis eorum no moritur.Ve mem manifeste hanc accusationem eos cientiae intelligens quet non minima est,ut diximus, damnationis portio: sicut bovidi
conscientiae testimonium non minima pars aeternae remunerationis credenda est.Dicite,inquit,Prophetabusto quoniam bene: quoniam fructum adinventionum suarum comedet. Haec
etsi verbis sacrae Scripturet probauimus, quiet solis fidelibus loquitur ,certissime tamen infidelibus etiam futura non dubit mus,quippe quς naturalem legem sequuntur:& eidem tanquasatellites quidam assistunt.quae quanquam ita sint, voluit eadenatura,vt propter miniis sapientes, propter propensionem hominum in malum,& multitudinem corruptorum,qui legis huius diuinitiis inditae nobilitatem,&,ut tradicamus, ingenuit
tem,atque suauitatem minus considerantes alios etiam in co ruptionem facile traherent,insipientiores maxime, adsint etiapraesentes,& vivi homines, quorum sit curae,ut inuiolata serue. ux haec lex ut haec apud homines seruentur,aur omittantur,ci
266쪽
la eorum iudicio: hos autem illos merito suturos qui sapie
tia,& virtute caeteris praestarent. eadem ratione natura omnes docuit, ut scilicet quam primum multitudo in unum coire vota hierit,eligat ipsa sibi eum,qui inter omnes prudentia,& virtute caeteris praestantiorem, & quoniam natura nos non tantdmin quibusdam doctos in his scilicet primis principias,sed multo magis disciplinabiles etiam condidit, ut ex naturali illo lumine,accedente experientia, attentione, atque solertia, plura vel ad inuenire vel doceri possemus ainc factum est,ut hi,quos sapientiores,& meliores ubi praefecerunt,alij ea,quae ad quietem,atque tranquillitatem, & vitam in virtute agendam expedientia iudicarent , constituere possent, ct aths tanquam praecepta quaedam artis recte vivendi proponere: & ad haec quae utilia 'es singulis vel Reipublicae sunt,peruersos,& malefacto-xes tanquam indisciplinatos pueros seruanda verbere, & cor-xeptione cogere. Haec sunt origines, de radices secularis potestatis,ex his,quanquam diuerni node attemperatis,ut modo ericlectione,vel totius populi,vel paucora modo ex succestione, potestates seculares constituerentur, manat eoru auctoritas,&potestas, his nititur. Quacunq; itaq; ratione legitime in alique
deseratur pietas, haec a prima illa voluntate, α electione pendet populorum:& quacunque via princcps si accesseri non ali cap. 13. ter se habere debet, nec aliter aestimare se, ad hoc peruenisse, Osteditur di quam voluntate eorum,quibus prς est,quae& praecei sit primo versu origo in origine,& postea adest cum illi parent. Ex his sontibus, ex Ecclesiasti, his sundamentis agnoscendum eu quanta. sit haec potestas, caepotestatis ruo usque perueniat,quem gradum, α locum teneat in Eccle- a seculari et a Chri sti. Haee oportebat Brentium cogitare,ct ex his,si quid inde deduci principibus secularibus deferre volebat,deducere,& derivare, tur, secutio quod ,quia ille omisit, iam nos agamus. Si nihil potest res principes supra virtutem suae Originis conscendere : si necesse est fines in his clitae ad principijs respondere: secularis haec potestas,a naturali lege,& doctrina crvoluntate humana orta,nihil potest aliud , quam naturale, M sacramentu uod hominu stibest facultati. Est hςc potestas a Deo,iatemur pertinent,noa Deo creante, a Deo creaturas suas ad proprios, ct naturales habere pote fines gubernante a Deo,inquam,orirante uniuersum hoc,sicut statem. . R 4 vati
267쪽
varietate,de pulchritudine diuersarum erraturarum, Ita etiam humanas Respublicas, regna, monarchias disponente secundum fines humanos hos enim erigit,& exaltati ivphis,dilat tione imperio, de omni humana gloria, ut Romanos, Assyrios, Medos,& Persas: alios verb, aut eosdem ipsos dehcit, priuat que omnibus his, prout ostendit vicissitudo tanta horum , de
quibus mentionem fecimus regnorum : idque agit Deus vel permittendo,malas hominum voluntates in aliorum,quos punire vult ob grauiora peccata, stuire: vel si nondum perfectas,
iustas tamen,' in iudicio humano aequas voluntates aut adi uando, aut premiando quibusdam temporalibus bonis: atque hac ratione,sicut diuersitate temporum ut nocte, dc die , hyeu me,& aestate,& rebus,quae haec consecuuntur, quiete de labore: vigilia de somno & c teris naturalisus vicissitudinibus,quiabus releuatur taedium,& consulitur necessitati,& saluti corporum,visibilem hunc mundum ornat ita imperia & regna,ino rum bonorum,atque malorum diuersitate,& prosperis,atque
aduersis successibus, quae bona, vel mala sunt huius seculi, de
iudicio hominum, non aliud quὶm temporalia cogitantium, pulchra diuersitate admiranda efficit: ita ut sicut diuersitas i porum , dc successio naturalium rerum Dei sapientiam oste Gunt, ita successio regnorum de principatuum specialem eius
prouidentiam circa humanam naturam longὸ aliter, quam caeteras creaturas manifestat. Haec igitur omnia, regna, de mutationes eorum 1 Deo sunt: sed nondum redimente, de ad aeternam beatitudinem vocante humanum genus: nondum Filium
suu illi mittente, de infundente in cordibus Spiritu cinctu situ. Haec enim sunt diuinae gratiae opera ad haec dignatus est homines coadiutores,& cooperatores eligere: his ipse, non quam homines dare poterant,sed solus ipse,non ad naturalia quaedabona inter homines curanda, sed ad aeterna illis communicanda potestatem dignatus est dare qua congregarentur homines
in fide rerum omnem humanum captum fugientium, in communicatione caelestium, de omne desiderium humanum exc dentium bonorum, de in aeternorum bonorum expectatione
certissima,sed humilima,manisestae scilicet visionis, de fruiti nia
268쪽
ius Dei,&participationis illius beatitudinis Rua Deus ipse bea tus est, haec est Ecclesia ex iisdem quidem hominibus, quibus
Respublicae humanae constans: sed aliud longe meditantibus alio tendentibus ad hos iuxta haec gubernandos ad diuina,cxlestiaque impartienda illis constituti sunt a Christo ministri:
ut quidam eorum dicit,non ab hominibus,nec per hominem. Et idem rursus:Sic nos existimet homo ut minutros Christi,d: dispensatores minasteriorum Dei, quae si recte cogitemus , dc expendamus,ostendunt quanta sit diuersitas potestatis secula, rium principum , de episcoporum, ministrorumque Christi. Certὸ quantum natura distat a gratia, quanto generatio ex carne,d: sanguine,ab adoptione filiorum Dei tantum necesse est
potestatem temporalem E spirituali potestate distare. Haec necessaria est Ecclesiae Christi,sine ministris enim, ut proximo loco diximus, a. Christo institutis non potest esse Ecclesia illa vero secularis potestas nec necessaria est Ecclesiet, neq; quide illi
contraria. Quando nulli erant reges, aut principes Christiani, non minus integra,non minus persecta erat Ecclesia. Id cenim
illorum potestas,& extra Ecclesiam orta est,& permansit sicut temporalia reliqua: dc quod veristimu est etiam idololatriae seruiens, suum tamen ius, de gradum inter homines non amisit. Sicut enim placuit Deo nec propter peccata alia, nec propter idololatriam homines nobilitate,& pulchritudine eius, quam prius dederat, naturae priuare: sic nec eorum principes auctoritate,dc potestate super eos. Quantu igitur distat inter caelum, dc terram: testem,& terrenum hominem,pacem, & felicit
tem terrenam,dc caelestem quς exuperat omnem sensum:quantum denique inter hominem servientem huic mundo, de primopi eius, dc seruientem Deo ipsi vero est discriminis, tantum. inter principes seculares,& ministros Christi.Si ergo quod natum est ex carne caro est, de ad carnalem hominem pertinet, nec potest huius natiuitatis virtute,ad spiritualia, dc gratia caelestis dona attingere temporalis etiam potestas regum,d principum caro est,ct: scenum,& omnis gloria eius flos foeni,d: omnis potestas eius cum foeno illo, quod exsiccatur, de cuius fi
269쪽
v ae gratῖα sunt, opera: quanta ergo confusio est docilax hoe non agnoscere,& distingueretTemporalis princeps, qua parte hoc principatu fungitur,aut extra Ecclesiam est aut ii ad illam pertinet, ideo est,quia se,& suum principatum Christo subditdc ministris eius: quibus ut proximo loco diximus, Christus. Lueae io. ait,qui Vos audit,me audii:, qui vos 'crnit,me spernit,&illi' inquiunt, ut unus eorum omnium nomine pro Cnimo lega-2. Corin. s. tione sungimur,tanquam Deo exhortante per nos.miror si potest tanta esse caecitas,& consulto in aliquo:vt ei qui a populo electus est,nullo alio sine, quam ut temporalia curet, nec alia virtute,quam humana,a Deo quidem illa ordinata,&. derivata
ut dictum est,sed in temporalem finem:qin denique Pi Christo
ad ministerium verbi non est vocatus,potestatem tribuat,non
sollim docendi fidem: sed dubia,quod maximum est,definie ' di non sollim imperandi populis, sed sacerdotibus de ministris Christi: imperandi inquam utrisque de rebus ad ministeria Christi,& verbi doctrinam pertinentibus. denique imperandi episcopis tanqua seruis, ct mancipi;s.Sic enim ausus est Brentius , nescio quid cogitans de illorum iudicio, qui haec legere poterant, dicere mancipia esse episcopos omnes quotquot hodie sitnt Christi ministri mancipia vilistima Ecclesiae, ct imperatorum seruos subditos, a quibus gubernari debeant, ubi hoc rogo,Brenti in tenvi ut qui Ecclesiae gubernandae a Deo dati sunt loco sui:& sine quibus, Ecclesia esie non potest, gubernentur in his, quae ad ministeria Christi pertinent ab his, quoru potestas extra Ecclesia nota est, sine quibus illa integra manetὸ sed de his satis . nec enim, crede mihi Brenti, unquam peribadebis hoc vel mediocriter de rebus humanis, & Eccle- . ita Christi sentienti: ct ut apertὸ dicam, nec illustrissimo Ducidomino tuo,si haec audiret credam futura esse gratased ingratissima potius .sunt enim manifeste contra ea, quae in praefati ne confessionis vestrς ex eius Persona digna certe illius modestia posuistis. non ignoramus suum esse discrimen inter politiacam,& ecclesiasticam stinctionem: veris sitne quidem diruim, ct proprie explicatum. cum altera politica, altera ecclesiastica vocata est,suum est discrimen ea pingine. qui hac a gratia, illat a1
270쪽
a natura est,at s ne, quia hare ad Hilestia . illa ad terrena tendit:
denique materia, &rebus, circa quae erantur , illa terrenas, haec cclesies contra haec veritatis, i modestiae ninique ratio. ne consona verba clamat Brentius ad principes: summas ea
ias fidei, & nulla ex parte ad episcopos pertinere. satis itaque de his. Ne vero quispiam vel calumnietur, vel putet
nos principes aut ab Ecclesia excludure,aVt contemnere,quod o d tesses
certe nunquam fecimus,nec in priori assertione nostra, nee in pote hoc loco agimus: ne tamen cuiusquam animum haec suspicio se idore rasubeat & denaque ut hunc locum omnino,quantum nobis lac in E currit explicemus,illud est hic attentε cogitandum,quod pς elam. Et quetinet ad modum, rationemque, qua potetias tempor si Prior eradum in re quidem α extra Ecclesiam orta n e m ingressa est, Unde com tenet. subit,quem locum in illa teneato quatenus,quae ad fidem,&pietate pertinent,curanda ab ea sint.& quidem manifeste comisat,eadem ianua principes ingres s Ecclesiam fuisse , qtra e teri oinnes,fide scilicet, enitentia mali; prius actae vitae,& b ptismo. Haec enim sunt ianua illa, quam princeps Apostol uaperuit,cum Draedicato euanselio, credentibus dixit: Poenitentiam agite de baptizetur unusquisque vestrum. Ad hanc porro fidem non sine magno Dei iudicio, qui infirma mundi,& sti ta,& ignobilia, & contemptibilia elegit: ut confundat sapien tes,potentes, & nobiles , actu est vehrermissum Nition solum primi non venerint principes seculi ricut nec lapientes. sed lori .-go potius tempore persecuti fuerint eam fidem, totamque Christi Ecclesiam: de quo superioriloco pauca attigimus si plcbatur tu verEdc quod Christus dixerat: Ante reges,& praesi- .math. Ita des trahemini propter me,intestimonium Iud sis,&. Gentibus: de quod per prophetam ductum fuerat: Asiterunt reges terrae,
dc principes conuenerunt in unum aduersias Dominum,de atauersus Christum eius: de tamen tanta fuit doctrinet Christianae modestia, ut non solum Christiani reuererentur principes , di sub illis se esse in humanae ciuitatis, de pacis societate & com- -
mertio agno sceret omnes: sed etiam pro eis iuxta Christi praecepta, dc institutionem Pauli magno affectu orarent: cum t