장음표시 사용
101쪽
ΙΙΙ. Non acquiescere, dum claras, distinctas, ct quantum licet persectas de obj octo ideas so
IV. Nunquam adeo fidere conceptibus suis, quin etsi quam clarissimae videat tur ideae; uia terius tamen examinando insistatur. . V. fCirca Ueas', quae ex seqsibus oriuntur, valde circumspectum esse, cuni arctissimis illos cancellis coerceri certum sit. ' γ ' .i VI Cum ius sensiis modo ad vitae commo dum & necessitatem hominibus a De' honcessi, videantur, idcirςo studioso phservare, quousquesne metu erroris eoruta usus se extendere pos.
VH. Gia ab infantia selisbus abisti incorpimus, investigare erroneas ,' cohsuas; obscu- ras ideas, quibus exinde imbuti stimus, easque
diligenter expungere ac emendare. i VI1I. Cum vocum ac nominum obscuritas,
Confusio, ambiguitas, ideas etiam similiter vitiosas inserant, ideoque istos in sermone des ctus evitare, ubique termini, perspicuis, planis, di quam licet simplicissimiS utendo. . . tu I
102쪽
Ddisium Rest. Est actus mentis ideam Iinam de alia assi mantis vel negantis.
Vel est unius idea cum alia conjunctis, aut dis. iunctior, ex. gr. concipio duas ideas solis δα lucii, easque cum naturaliter invicem conveniant, , Conjungo per assirmationem : Sol es lucidus ;item conceptas ideas ignis &frigoris, tanquam naturaliter distonvenientes,ta separ Per negationem : Ignis non effrigidus.
Resp. Duobus modis: miogd Verb*quoad rem ipsam. Prior
103쪽
Prior consideratio externa s. verbalis, post rior interna creatis dici meretur; hujus dein respectu judicium alias sententia l. axioma, 'illius autem intuitu enunciatio l. propositio vocatur. Qu. 3. Quaenam sunt partes δε- . .
Resp. Duae pluresve ideae de se invi
cem assirmatae Vel negat . stu. . stomodo in iis propositione
, Resp. Subjectum & praedicatum. s. est GHectum propo- stionis 'Risp. Est idea vel terminus, de quo eliquid dicitur. , ,
i /EX. gr. in hac proposit1one: Deus es omum potens, subjectum est Deus, quem dico existe eomnipotentem. Caetera Logici distinguunt in- iter priaicationis L primarium , det subjectum accessionis l. secundarium; ex. gr. 'in hae Prop. Deus, qui es omnipotens, creaυit caelu rerram; subjisum praedicationis est Deus, tam quam primaria idea l. terminus, cui attribuo creavisse coelum &terram, subjectum accessit,nis vero est omnipotens, quasi terminus seeunda rius per pronqmen relativum adjectus. .. s.
Resp. Est idea vel terminus, qui de
104쪽
' Ex . gr. m superiori propositione : Deus es-nipoten P praedicatum est esse omnipotentem, quod sic. de Deo tanquarti subjecto assirmatur.
Terminus sub)ecti licet vulgo priorem O cupet locum .' & terminus praedic ti posteriorem, nihilominus posthabito isto situ potius adsensum propositionis datae respiciendum, si ac
curate ab invicem distingui debeant. En ex empla quartam et Oderunt peccare boni Virtutis amore: Nobilitas sola es atque unica virtus. O n a arses, omnem disciplinam veritas. Odii plenam exercet artem,' veritati qui sudet s Fortiores, qui se,. quam qui fortissima vincit mania. Qu. 8. χomodo cohaeret subjectum or ' praeduasum in Propositi nibus ZResp. Mediante copula verbali. - Quo ideat subjecti & praedicati conjunga
tur vel disjungantur; intercedit verbum es, vel simile, non distinctam propositionis partem, sed fiexum uti ius lue tantum einiens. in multis propositionibus verbalu .cum praedicato sitnu, una Adem illelaictione exprimitus; ςxἰ, a gubernat inati
105쪽
tonat, veni, vidi, Vici, Ac. . Dein4ς copula ver
halis nunc umpliciter curitiniit vel disjungie Partes prop8sitionis, ut in hoc exEmplo: Mun dus es nitus, nunc addit i quod mo in ueMundus necessari) es inisus.
Resp. Duplices regatae, G Io. Curis is sint di eremiae
M . Alia assirmativa; al1a negati a) Alia universalis, alia particula ris, alia siligularis, '
s) Alia pura 6 Alia persp1cua, alia obscurao n Asia distincta, alia coniusto
106쪽
Pure simplices dicuntur, in quibus subiectuti, A praedicatum uno simplicique termino expri- iuitur , ex. gr. Virtus es honesas complexa ait fem , in quibuῖ subjecturn vel praedicatum cliῶeet unum) termino nihilominus complexo exat fimittit, ruti in hoe exemplo tectis ui qua Christi est ι
g. inomodo vocatur terminus Iuba jecto vel praedicato ρὸν decidens Resp. Τern11nus iecundarius Vel a
propositio incidens in examine dati ex8mpli quoad vetitatem, seorsissi a primaria propositio ne est consideranda, cum uir que seiunaim per se vera aut falsa esse possit , veluti in hoc e emplo i Ar oteles, qui nunquam erravit, gra eus fuit, pr pόsitis priniaria qui leni velea, inacidens autem salsa est ι atquου vice versa in noeae Arbioteles, qui Dis graecus, 'i, quum erravi ny ...
107쪽
A parte subjem es praedicati si-
eX. gr. Herennius, qui fuis' ab Antonio missin, iceronemjui avis, oratorum uno facun-
dissimum, A parte copulae V talis, ex. gr. Vinin juber odisse mundum.
sp. Quae subjectis vel marescatis
pluribus constat. . Ut Dein creavis Iam se terram Tribus autem modis propositio eomposita
esse potest i a parte subjecti, ut mors ct viata bunt in manibus ingua. G ae parae praedicati, ex. gr. Et prodesse volunt se selectare Poeta. 6, 9 a parte subjecti & praedicati simul, aut aυavis o superbus sibi o proximo vocessi. in ap
108쪽
.:. .Resp. Duplices: explicitae seu rex
pressae, & impliciis seu exponibiles
Quae propositiones habent subjectum vel praedicatum ap*rte compositum explicitin i vel expresse dicuntur, ut Deus creavit caelum ct temeram; quarum Vero compositio sub verbis deselitescit, ac in sensit tantum depreheliditur, illae vulgo implicitae vἡl expovirileg homin/ntur , ut Sulus Deus es sapieἡs. .,
'DE PROPOMTIONIBUS EXPRESSE . ,
Resp. Cujus partes conjungunt γο- lae copulativae. Ut n rastvita μην
in manibus lingis L. Ad veritatem propositioisisseeopulativae' rea quiritur, vel byconamentant eidem p dicato, vel ca) singula praedicata eidem
subiecto, Vel ς singula subiecta singulis praedia
catis. Contra quos canones istis exemplis pe
109쪽
'Resp.' Cujus partes ςonjungit hocu la conditionisis. si μ- es, tunc
. MDrs propositionis c0nditionalia,quae con- dit onem cont1ne , antisedens, 'ltera quae eo ditionatum, cons cluens, & utriusque neXus conseqMentia dicituri. . Veritatern , ps'politiones hypotheticae modo conditiunalem habent, unde valor ipsarum'nlotinis1 R pyrtium nexu congruo dependet, GV ein antecedens & consequens per se sit verum, sive salsum. ex. gr. Si animis es corporea: , ho mortalis, haec propositioiveia est, etsi nec antecedetis, nec consequens ab linte at verum ι i vice seria cum quenix se res habet: Si Aristoteles fuit graeus, tunc δε-ctus, haec salsa ebetsi antecedem di consequens per se sint VerimmR. q. I bi t. i
110쪽
H Λ i' ontra quos Fanones istis exemplis pec- , caretur a Torma' vel es corpus, vel Biritur. a) Aut esurit aut siti, homo. o Omnis homo . fauster est, vel δυυ. .'
culae discrutivae. , Ut caelum non animum sistans qui trans mare currunt.. veritatem istius propositionis requiritue i) st mirasi per Mefit vera ut antithesis
periuri sit vera ut ipsa discretio adbibitis st
Noa 3 Contra qMos. canones istis exemplis
species propositionum relativarum sunt v riae, si 'ubist comparatio loci, ex. gr. 'Grben, ibi calamitates, ca) qualitatis, ut qualis rex talis nex, 3 quantitatis, ut quanta hominum opes, taUta superbia, O tempori , ut cis Deris felix, - Μ Mumerabis amicos, cum fueris pamκper, solus eris, s numeri, ex. gr. quot capit totsensus. . Ad veritatem propositionis relativae cumprimis r*quiritur, ut comparatio inte par . tes recte sit instituta, contra quem canonem