장음표시 사용
141쪽
eum dioisio est suo diviso, id est, quanis
. do minus recenset . quam in eo coΠtinetur, quod vitium alias enumeratio Voc tuo ex. gr. Omnis color es vel 'albus, vel niger, Omnis homo vel senex, ve puer. ' cum di- .visio dest latior suo diviso, id est, quando plus recenset, quam in eo Continetur, ex. gr. Subis, santia vel es stiritualis, vel corporea, vel neutra. Homo vel est μαι, vel feminais, vel hermaphro-
. αὶ Divisionii ni a debent esse
tes moximae, Don remotae.' Contra hanc seq. exemplo peccaretur :- An in .mal es vel homo, vel simia, vel canis, Coin rollarium hu)us leg;s est: ut prima divisio cor tineat membra quantum licet pauci mina, ii e ut velo utplurimiti 'instω
Species secundanae Gyilionas quinque: I . eumi impie mam' per sua aecidentia vel ad juficta)ividiaer, ljc eragr: Corpus liud es lucidum I alis' peltacidum, aliud opacum: ca Cum accidentia vel adjuΠ-
142쪽
cta per suas substantias vel subjecta dividuntur, siC ex. gr. Morbus alius es capitis, alius pectoris, , alius ventris, &c. 3 ) ' Cum causae pers suos eia sectus dividuntur, ex. gr. Cibi in salubην noxios, Libri in utiles ct inutiles. Osectus per suas causas dividuntur, ex. gr. 'Libri in Philosophorum, Theologorum, Poetarum, &c. s) Cum res per sua objecta dividuntur , sic
ex. gr. Amor alius es ergo Deum, aliu= erga pro trimum, alius erga seipsum l
Ι. Quo iudicium fiat solidum, sacere apparatum Idearum, quae simplices, persectae, clarae
atque distinctae sint. . f t ι
ΙΙ. Versando circa objectum aliquod non deproperare judicium , sed diu ac multoties omnique modo illud considerare, priusquam' aliquid judicio decernatur. 'III. Objecta composita per partes sigillatim
4 IV. Quia mens nostri est fragilis, cavere sibia nimia in jussi fando licent a. 'V. Ouemadmodum res plurimae captum ex cedunt humanum, igitur circa illas ingenue inis
143쪽
scitiam' confiteri potius, quam temere iudi
Ubi desunt Ideae clarat & distincta, judiacium suspendere. I, VII. Studiose cavere, ne ab animi affectibus, ira; odio, superbia, tristitia, metu, amore, dic. in errores abducamuri VIII. Quia mens nbstra ab incunabulἱs innumeros errores trahit, idcirco novam ineundo rerum omnium considerationem eos stuMose deponere. IX. Omnia ad trutinam rectae rationis exigere.
X. Quia Deus est ins libilis, idcirco quae
per reVelationem innotescunt, pro certissimis ubere.
absque assectibus, hos ad numinis & Veritatis amorem unice dirigere. Quia ex sensuum siopem'ltoties erraVimus praepropere judicando, idcirco illis quam cautissime uti. ' . . , XIII. Cum ex paucis judiciis alia atque alia ad insignem multitudinem nascantur, igitur, sedulo curare, ut illa quibus principii loco utimur sint quam solidissima. XIV. Iudicia quae tantum iniboritate nituntur quoad licet evitare.
144쪽
ex alio elicientis. Vel est unius piopositionis veritatis3 ex alia
deductio, , sive trogressus Μentis a rebus notis ad ignotas i quemadmodum ex. gr. ex hac Veritate : Deusυμ-mum bonum, colligo taliam,sc. -ies actiones di referendas, hunc iri modum: Omnes actiones nos ad summum bonum sunt referenda, atqui Deus by I imum b
145쪽
num , ergo omnes gmon ad Deum sunt ref
Ρrogressust in veritassi obgnu
3. omam in Discursu quolibet sunt distinguen J Resp. Materia & forma. - . Quaenium es materia os i
componunt. - . Ideae vel termini materia discursitis remota Iudicia vel propositiones Vteris ejusdemproxima nuncupantur. 3
. tu aliquo ratiocinio tantum duo judicia , Verbis sXprimmtur, sicut in .enthamemate fieri seset, tunc semper in ment iter. 1- ser v tur; ex, gr. in hoc syllo simplniunt, ergo sunt nobis.utula, supintelligitur te xi p positio, sci . ---μ ψω veni π
146쪽
'EMOTEMATICAE Iar. 6. Quid est forma disiursus ' se Est apta connexio judiciorum propositionum ad inferendam com
Rem ' Ρars estera, quae prius nota supp'nitur, anteoedens Vel inferens, al- texa quae : ex illa notiori deinceps eruitur , pars consequens, , stata, Vel 'conclu- .sio ; semum utriusque neXUS .a mente conceptus consequemia, sequela, deductio
I. Quid sunt principia o mus . Resp. Sunt judicia fundamentalia, ex quibus primo cognitis alia atque alia
dedUcuntur per consequentiam. Horum alia videas abolute prima, adeo per se nota, ut prorsusiet, illa indigeant demonstratione, , xiomatu sic dicta: ' alia ex iis orta, de per demonstrationes proximas ostensa, deinceps ulterioribus judiciis eliciendis fundamenti loco
147쪽
' Resp, Quod ex paucissimis phineses
piis innumerabiles fluant consequen-i
Si principia sint vera, isnumer biles novae veritates, j1n secus salsa, infiniti errores na suntur. Observant prinici, frequentiu &Copioi1us errare mentem nostram, ex eo quod
ad ratiocinandum salsa principia usurpet , quam quod ex assumptis qualibuscunque 'iatiosas consequentias ducat. ' ' :
a. Quotvlicia alias sum ejus - modi principia 'Resp. Universalia & particularia.
Universalia, quae in omnibus disciplinis pro- ue usia venire possitnis particularia Vero, quae his illisve tantum propritiobtingunt.
Axiomata quaedam: universaliar Est aliquod ens persectissimum, s. e. inis finitum, aeternum, omnipotens, omniscium, sapientissimum, jussissimum, clementissimum, Veraciss1mum, immutabile, quod mundu'creavit, dirigit atque gubernat. ii s a) Ab hoc ente Μens hominis obtinuit existentiam suam, cum facultate cogitandi, judicandi, volendi, accepit e leges, Verum a ' falso, bonum a malo recte dignoscendi. , O QEia lumen rationis a Deo 'ccensum est, igitur quae per illud clare dc distincte cognos.cuntur, certissima sunt. .
148쪽
ci . Qua per revelationem divinam nobilinnotescunι infallibilem habent certitudinem, di longe persectissimam. s Est ae natura Mentis finitae, quod nosspossit comprehendere infinitum. O Sunt res omnino multae tam difficiles . atque abstrusae, ut ab humana mente hactenus percipi nequeant.
7 Gicquid in alicuius rei clara & distincta
. idea continetur, potest vere de illo assumari. ' 8 Nulla res mutabilis a seipsa esse potest
9) Quaecunque conveniunt vel disconveni ues in aliquo tertio , etiam inter se come niunt, vel 41sconveniunt. io) Quae de aliquo universali affirmantur Vel neg ntur, ea etiam affirmantur vel negantur de omnibus speciebus & individuis sub eodem genere conte itis.' ii Nihil non potest esse alicujus rei
Ia) Idem non potest simul esse, & non
149쪽
I) Deum sedulo implorare pro selthiops
ca De omnibus nonnisi ex amore virtutisci veritatis judicare. a) Objecta singula quam attentissime conis siderare. O Partes objecti successive omnes; ac iarate ac diu specularii priusquam judicio quic-
s) Nihil asserere nisi quod satis evidenter
solideque intellectum s1t. i . si obieeta jam considerata majoris certitui, dinis causa iterutri atque iterum expendore, in terdum quoque aliorum ingenio scrutanda onferre, . quo omnis commim forsan lapsis.*- .spicio removς tur. ' , . . Si tam evidenter solideque aliquid. Conis Cipiamus, quam nos existere intelligimus, ibiasquiescere tanquam in summo c*rtitudinis hu- manae gradu. . si . 8) Quod ex divina revelatione itinotescit citra haesitationem devota fide amplecti, ibique , : iosas speculationes vitare. 'b 9 Cum sensus nostri , conversatio popularis , prava te consortia gravissimas rationi insidias struant, idcirco. eas causas quam si diosissime vitare. . to) Sedulo cavere; ne affectus pravi, phi- lautia, odium, ira, superbia, metus, ambitio, RVaritia, &c. ceu pestilentes rationis hostes in errorem nos abducant.
150쪽
1 3 In authoritate hominum vix ac ne ViXi quidem judicando acquiescere. i. Ia Postremo in omnibus memorem esses fragilitatis. suae, nusquam ultra captum rationis humanae se attollere, citiusque passim inscitiam confiteri, quain otiose ratiocinari.
Resp: Sunt fontes communes argumentorum iud probandam aliquam veritatem. '
Doctrina de hujusmodNoc1s promiscue Dispica, Inventio logica, vel, Methodus inveniendi am
stu. a. Q tuplicia sunt arguiuenta ' Resp. artifica a B: inartifici 'a Priora dicuntur, qu1 artis logicae beneficio