장음표시 사용
301쪽
signifieationem noster secutus videtur, & est sensiis: Qui diligit rebellio nem , atque ideo apud se meditatur discordias introducere, hic declarat ipso facto se diligere rixas,rem minime diligibilem. Nam ex rubellione
ac distordia animorum ,rixae cosequuntur. Aut qui per animi superbiam sic est a flectu ut semper eontrarium sentiat, do defendere Vesit conti rium alterius sententiae,declarat se amare rixas, quae hinc semper conse quuntur,& multa asi erunt mala. Similiter&quod uis peccatum ac praeuaricatio rixam generat, ut etiam verum sit, Qui diligit peccatum, dili- sit litem,Sc qui eadem superbia,qua rebellionem amatae meditatur dis. cordias,ostium,hoc est, domum suam exaltati pars enim pro toto ponis tur alijs se praeserens,nee quibus debet subiici voles,ralis ipso facto γα-rit ruinam Sc casum quia omnis qui se exaltat tu miliabitur,fc domus in altum aedificata,ruinae magis est obnoxia. Condemnat ergo haec sententia superbiae malum,ut quod sit rixarum d ruinae ac contritionis causa.
incidet in malum. Ondemnat haec sententiat eum qui peruersum habet coro eum qui inuersam aut peruersam habet linguam,hoc est,& eu qui praui est cordis, omnia maligne apud se interpretans, praua corde alijsmaclainans,ac peruersitatem cordis tegens atque dissimulas. Et eum qui sic vertit linguam iam ut aliud loquatur quam cogitet,ad decipiendum simplices,ut aliud in praesentia dicat adulado,aliud in absentia,aut ut pranua loquatur Merronea. Vtrunque vult significare Sapiens eccariturum bono & casurum in malum, quamuis elegantiae causa de peruertacordet solum dicat,quod non inueniet bonum . de peruersa lingua,quod incide: in malum Non enim Deus tantum puniet peruersitaten operum,sed Acordisti lingvq.Caietanus intelligit de priore dictu Non inueniet bo num,de posteriore, incidet in malum, ad significandum quod iste peio isit illo,quanto peius est incidere ii malum, quam carere bono. Natus eustultus ini ominiamsuumsed necpater inf:uo latabitura
Hoc est, Natum esse eedit stulto in ignominia, sed Sc generasse stultum cedit patri in maerorem Hebrea habet, inli generat stultumi ad maerorem sibi, Sc non laetabitur pater laeti. Quo significatur quod cum parentes ex generatione sua expectent gaudium, gaudeantq; homines se habere proles,tamen contra euenit in stultorum parentibi. qui generando stultos moerorem sibi generant, i ut praestitisset notr ereare nec tabere liberos,quatri habere improbos,quos pater sino tristitia non potest intueri,& unde propter illorum improbitatem in vano mc .
rores Sc mala frequenter incidit. Noster interprς pro participio actius,
302쪽
legisse videtur participium passivum, punctis scilicet vocalibus mittatis, significatur hominem improbum sua stultitia efiicere, ut cum alioquinatus iit ad bonum suum atque ad viuendum, natus sit ad proprium de- Getis,iuxta illud Saluatoris: Bonum erat ei si natus non fuisset homo ille. Itaque significatur quod eius vitio ad natiuitatem eius sequatur ipsus ignom ama. Male ergo legitur in plerisque libris, In ignominia sua . Simili sensu i. Mach. r. dicitur. Vt quid natus sum videre cotritione populi mei.
cato si. Imilis est haec sententia illi qua superius habetur in cap. t .versu i . ut ibi dictum est Caeterum pro aetatem floridam facit, alii fere vertunt bene facit medicina, ut subaudiatur particula similitudinis, ut, sit sensius Animiis laetus bene disponit corpus sicut medicina. Est enim laetitia mentis optima corporis medicina. Aut verti potest, bonam facit medicinam,hoc est,eficacem eam reddit. Nam aegroto medicina parum prodest,nili animo sit laeto&expedito. Dictio enim Hebraica Gessi hic posita proprie significat medicinam Tanationem. Videri tamen hic potest polita potius pro sanitate taletu lines, unde vertit quidam, bene disponit valetudino, alius,bona reddit habitudine, Iuxta quod bene donoster vertit aetate florida facit, sicut &jo .pulchre habent,Kα Ac υς ξογνομένη insidi πο iei. i. cor latu bene habere, aut bene dispositum esse tacit. Cotra spiritus tristis exiccat ossa,hoc est, membra corporis quae ossibus eo stat. Sic enim s p Hebraei usurpat nomen ossis, ut supra est an-hotatum.Caietanus intelligit ossa exiccari,cum exiccantur medulliqu os ibus continentur.Simile est Ecclesiastici o. Iucunditas cordis haec est vita hominis, exultatio viri est longaeuitas. Et Hippocrates φροντὰ χαλεπή νόσος hoc est,cura grauis est morbus. Et Lucretius Et dolor δίmorbus lyti fabricator uterque Mystice hanc sententiam sic pulchrὸ explicat Beda: Qui interna spiritus consolatione laetatur,etia bonae a stionis flore decoraturin fructus praemiorum praestolatur coelestium . Qui ver,tristitia seculi quae mortem operatur, angitur, pinguedinem diuinae. charitatis in robore virtutum ouas exercere Videtur, habere nullatenus
vale. sed quasi exiccatis ossidus marcescit, quia in bonis artibus qucrificis gratiam dilectionis amisit.: funer. de sinu impiiu accipit, et I peruertat semitas iudici'.
D Vpliciter accipi potest quod dicitur impius accipere munera desinu Aut enim intelligi potest de accipiente munus a dante illud, ut de iudice vel aduocato,aut teste impio,accipiente munus ab aliquo ui ei dat illud ad corrumpendum psium. Et timc accipere de sinu,
est accipere secreto Sc latviter, ita ut ipse accipied modus, magis arguae
303쪽
εmpietatem quam accipiens munus cupit tegere. Aut intelligi potest de accipiente munus e sinu suo dandum illud alicui quem cupit in iudicio peruertere ut ut est significatur non quodlibet delictum esse, sed impietatem esse siue aecipere ab aliquo,siue dare alic qihi mis ad conu-
pendum iustitiam. Vtrunque simul videri potest apsins imbiguo stumo ne in originali litera significasse. Nam dictio sinu ponitur apud li braeos in regimine genitivi, ut videatur vertestum iuius de inuam ph. Et tam ei verbum,accipit,desiderat nominatiuum,impius. Itaque significatur: impium es e qui accipit munus, eum a quo accipitur. Quod si impius est qui pro munere peruertit vias iudici; hoc est, leges iustitiae. Vbi de caducis agitur rebus,quanto magis qui foro conscrentiae praesides Episcopus aut sacerdos cum iactura animarum pecunias accipit, ut reseuertat iudicium φα Infacie prudentis lucus entia inculistultorum in finibus terrae. P Rior huius parabolae pars dupliciter accipi poteli Fere enim sic a
cipitur, significetur sapientiam prudentis relucere telaque quani uis in corde abdita sit,ostentaret . declarare in vultu prius, iquod hic dicitur, coincidat cum illo Eccli. Sapientia hominis lucet in vultu eiu ς. Iuxta quem sensiim , quae sequitia pars significat oculos stultorum vagos esse Sc instabiles, ut qui vel adfines terra resipiciant, nunc huc,nucilluc deflexi ac proinde sita instabilitate,hominis stultitiam coarguentes, sicut contra vultus sapientis, grauitatevi maturitate,hominis sapientiam testatur. Hunc sensum S graeca significant quae habent et ρ ρ coetropa vi πομαι ορ- ος ου,id est viri sapientis facies est intellCens. Aliter tamen etiam accipi potest ut sit sensus. Sapientiam semper esse in oculis pruderitis,ipsique eam videri claram: eximiam,prae omnibus alijs ipsum ad ea semper intendere respicere ut secundum eam vitam suam instituat,aede omnibus rebus recte iudicet. Hic enim sensus magis videtur conuenire hebraic veritati, quae non habet in facie, nec habet verbuni, lucet, sed tantum.Cum facie prudentis sapientia, scilicet est,hoc est,coram prudente est sapietitia. Iuxta que sensum quod sequitur ex opposito oculi stultorum in finibus terrae, significat oculos stultorum terrena tantum respicere,quibus adeo non saturantur, praesentibus nequaquam contenti,etiam aliena quae procul sunt, desiderent,vel orbis dominium ambientes.
Irapuris iussulim, se dolor arris quae nuit eam. SI milis est haec sententia ali: plerisque huius libri, significans stultum
filium. parentibus malas reddere vices,pro beneficiis acceptis ab eis, ut qui in patre excitet iram: indignationem ad vindietam ipsum commmientem in matre dolorem: amaritudinem animi. Itaque cau-
304쪽
saliter accipiendum est quod dicit,silium stultum esse iram patris ves dolorem matris Pulchre autem iram patri tanquam viro magis conuenientem dolorem matri tanquam mulieri magis accommodum tribuit.
Non eu boni. damnum inferre iusti, nec percutere principem Diu recte iudicit. SIgnificat haec sententia duo mala plerosque contra iussit iam admittere dum Sc primum, iusto inius lenocent, damnum ei in bonis aut corpore inserentes,& deinde principibus iudicibus, qui corraeos indefensionem iusti sententiam protulerunt molelli sum, lingua eos aut e tiam ninnu insectantes Jc percutientes. Vtrumq; dicit non esse bonum,
plus tamen significare volens quam dicit, nimirum utrumq; esse valde malum lc impium,nec apud deum ac homines graui cariturum ultione.
M . im moriratur sermone seu, doctussprudens est o preris siritus vir eruditud. P Rior huius sententiae pars satis est manifesta, docens illinc probari
posse hominis doctrinam: prudentiam quia moderari nouit mos sermones,ita ut nec plus nec minus qua deceat loquatur, nec quouis tempore aut loco quod nouit estutiat,sed ut habent hebraea, cotineat apud se eloquia sua,tacenda reticenso tempori oportuno quae dicenda
sunt, eruans ,eaque debito cum moderamine proferens. Caeterum secun
da pars quae significare videtur,virum eruditum habere preciosum spiritum,vel valis vertunt,nobilem animum, non bene conuenire videtur priori parti .Nam ea requirit ut ostendatur quis sit vir eruditus,non quid sit. Itaque vertendum erat Et qui est preciosi spiratos vel qui preeiosus est spiritu, est vir eruditus. In quem sensumi nostra litera facile accipi potest,si iic ordinetur,Et homo vel vir preciosi piritus, est vir eruditus. Vt autem intelligatur quem dicat preciosi spiritus vel potius preciosum spiritu obseruandae quaedam apud hunc sapientem sententiae,unde huliis intellectus pendet. Dicit enim cap.r'. Totum spiritum sutrin profert lubtus sapiens differt& reseruat in posterum. Quo significatur stultum temere prosundere quicquid habet in animo suo,contra,sapientem pleraq; apud retinere secreta,mo tempore proserenda. Et cap.as urbi parenti comparatur vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum, id est, reticere quod habet in animo. Itaque preciosum spiritu vel hominem preciosi spiritus dicit,qui nouit spiritum sitium retinea es cohibere,ita ut non temere quod habet in animovi quod sentit profundat, quique non facile,sed gre docum deliberatione matura sipiritum sitium ostedat,quem nos nostro idiomate dicimus carum in verbis suis,hoc est parcum, phrasi non dissimili ab ea locutione quae est . Reg. 3.Sermo domini erat preciosius in diebus illis id esιrarus de parcus. Huc sensum priori parti bene co-
305쪽
uenientem habent Eeptuaginta qui verterut ιακροθυμος Goxκρse viside, id e onganimis autem est vir prudens. Habet doquidam recentior qui vertit Et animi frigidi,homo prudens est,exponens animum sti-gidum,animum remissum et non temerarium in loquendo. Vt aute veris terit animum stigidum,in causa est quod vocem Hebraeam Vecarlegerit, Sc interpretatus sit ut scribitur, quod sic videretur este sensire priori parti conuenientior. Sic enim didii Hebraea valet idem quod Et frigidus,cum alii legant aliterquam scribatur,nempe Iecar, quod preciosum significat, quae significatio bene loco etiam coii uenit,& cum illius versione coincidit siphrasis scripturae bene intelligitur.
Multi quoques tacaerit sapiens reputabitur es compresseris
LMasua,intelligens. A Deo taciturnitas silentium arguit hominis doeti inam 5 prudentiam,iuxta sententiam superiorem ut etiam stultili indocti, si tacere nouerint, sapientes reputentur intelligentes ab his qiii non nouerunt eos,im δι ab his qui nouerunt, qui saltem in ea parte dc pro eo tempore prudenter eos agere satentur.
Ccasiones quaerit qui uti recedere ab amici, omni repere erit exprobrabilis. Ebraea long secus habent,inia anquam & ipsa
varie a diuersis ob sente tiae obscuritatem squam breuitas & dictionum ambiguitis parit trasserantur: eX ponantur. Ex variis autem versionibus A expositionibus' c videtur couenien-ἱtior plerisque consideratis,Pro desideriorius ritesse, paratus saut quari separationem qui in
omni re litibus se immiscet. Quo significatur eum qui qumis cauillatur Zc in omnibus rebus lites excitat e contentiones , ostendere se cupide quaerere, ut sit ab . omnium amicitia separatus, nec magni facere cuiusquam beneuolantiam. Nostra versio imitata est Septuasint qui sic legunt προσασμ
306쪽
Ω cum humilibus sapientia. Ex qua eollatione facilius verus huius loci sensius percipi poterit, cum adiuersis varie explicetur. icut enim ibi significatur superbiam comitari cotemptum Sc desipectionem aut ignominiam . Humilitatem vero sequi sapientiam, nimirum quia superbus praese facile alios contemnit de ignominia assicit,ita hic sigilificatur impietatis comitem esse contemptum quia impius alios prae se contemnit, vilipenditque & iura Sohomines, ita ut nullo vel timore vel pudore a naalo retrahatur,nullisque bene consulentium rationibus moueatur. Similiter in secunda parte cum dicitur: Cum ignominia est opprobrium, significatur eos qui in se ipsi sunt ignominiosi probrosa committunt, opprobrium aliis adferre,quos contumeliis impudenter assiciunt, aut quos propter societatem N amicitiam probro dedecore aspergunt. Noster interpres secutus est Septuaginta,qui in priori membro quaedam de tuo addiderunt. Habent enim Aeci ἔλθηασεβκὶ ις βαθος κακῶν καIατρονδε, πέρx gra δ' i H βοῦτιμίαν μονειδος, hoc est, Cu Venerit impius inprofundum malorum,contemnit,sed sequitur ipsum ignominiavi contem plus,& est sensus , Impium cum iam assueuerit malis eontemnere con- scientiae si remorsus bonaque omnia consilia ac monita Itaq; ibi pec- candi frena relaxat,sed ut ipse omnes cotemnit,ita vicissim ignominiam
opprobriu in hoc seculo de magis in futuro sustinebit apud Deum&homines.
qua profunda verba ex ore viri, o torrens redundans fons sapientia. iloquitur in prima parte non de quouis viro, sed de sapiente , Caeterum quidam intelligunt hac sententia signiscari dii pliciae si ver- 'ba sapientum, quaedam quidem profundae aquae esse similia, ut quae non possunt a quouis intelligi quadam vero torrenti vel flumini redundant i5 fluenti,ut quae sic facile fluunt ad omnes, ut quiuis illa possit haurireti intelligere. Vnda Beda: Quia, inquit,doctorum verba fidelium quae dana mystiς latent: oceulta,quae solertiore comprFhendantur industria, quaedam vero aperta Sc cunctis audientibus facilia ad intelligendum profluunt, reete haec δέ aquam profundamia torrentem dicit redundantem. Verum simplicius suerit intelligere verba sapientis compa-liariin aquis profundisvi flumini redundanti,eo ubd nunqua deficiant, clam unquam exhauriantur, sed ex imo cordis prolata, subinde noua Scnoua pari moderatione: intelligentia suppeditentur hominibus, atque ad eos profluant ex abundantia de prosunditate cordis, ad instar fluminis staturientis& indesinenter profluentis. Itaque aquae profundae comparatur,tum quia nunquam deficiant,tum quia non in ore ut quidam ait)sed in pectore sint nata.Nec philosophandum cur potius torrens dictum sit quam numanicum Hebraea dictio utrunque significet. Bene autem,Vro x habet
307쪽
h t Beda,verba sapientum aqua comparantur, quia inlauant mentes audientium id irrigant, ne vel peccatorum tarde deformes remaneat, vel doctrinae inopia coelestis tabescant 8c qiiasi noctua ariditate deficiant.
L scipere personam impi non eis bonum, ut retines a veritate
in iudicio, ut significetur quanquam semper malu sit accipere per- Tonam impii,nec ulla in re id fieri conueniat,maxime milum esse omnino minime conuenire ut in iudicio id fiat ad opprimendii iustum hominem, Sc causam estis qui iustitiae studet,siibuertendam . Cum enim dicit non est bonum plus vult significare quam dicit,nempe id omnino nota conuenire S rem esse pessimam. Septuaginta verterunt in neutro genere ἐκκλινῶν το δικπιο κρίσει,hoc est declinare quod iustum est in iudicio,quod secutus noller vertit,ut declines a veritate,hoc est,aequitate iudicii,Scredit sensus eodem. Nam declinando a vetitate iudicii opprimitur in iudicio is qui tutium fouet eausam. Catterum accipere perio nam phrasis est scripturae ex Hebraeis Graecis derivata Hebraea enim habent 'aut d Sche ethiene, quod ad verbum sonat suscipere vultum vel faciem,quaquam verti etiam potest,i melius eleuare vultum, hoc est,honorare faciem cuiusquam. Sic enim quodammodo exponitur φMi is haec locutio Levitici p. ubi legimus,Non consi deres per sq0am pauperis, nec honores vultum potentis. Pro quo in prima parte Hebria habent,sicut hoc loco,Non accipies vultum. Septuaginta fere verterunt ἰαυμασια προ ωπο , et λη, Γν πρωωπον,hoc est,admirari vel suscipere vultum Vel personam. Nam dictio ' a virumque significat. Hinc est quod apudii nos vertitur aliquando sumere faciem,ut in Psal Facies peccatorum sit- mitis: aliquando accipere personam. Ut test,hac locutione significatur, quod Latinius dicitur habere ratione 5 reje istum alicuius, ut quia quis talem aut talem sese praeseri,& talem personam gerit,ideo quis ei afficiatur,quod in iudicio 5 his quae ad iustitiam quam vocant distributivam pertinent,seri nefas est.
Labia stulti miscentse rixis,ooseim iurgia prouocat. I Ebraea ad verbum habent, Labia stulti venietit in lite & os eius adi i percussiones vacabit. Venire autem in lite noster interpres intellexit,liti se immiscere.Vnde vertit miscent se rixis,quanqua sin pliciter accipi potest venire inlite,pro venite cum lite S litem secum adferre, ut cum secunda parte magis conueniat. In qua noster pro percutasiones vertit iurgia nimirum intelligens sapientem loqui de percussionibus quae verbis peraguntur lingua, quas digladiationes Vocamus,
quanquam seneralius accipi potest os stulti noniatum prouocare iurgia
308쪽
PROVERBIAE SALOMONI L. Cap. g. ars
inter alios ὀc contra se,sed: percussiones manuum jugnas. Frequenter enim per ex uae temere effundit, non tantum rixas excitat, sed depugnas aliorum inter se, contra se,colaphos nonnunquam reserens vulnera proinde bene subinsertur.
Os sint i contritio eisu, es alia ipsius rΔina anima eius. Voniam enim iurgia prouocat . digladiationes, suo sibi ore perniciem&contritionem adfert juamque animam perdit, aut illaqueat. Nam probruin Hebraeis est,iaqueus. Fiequenter enim bis sermonibus perit stultus eisq; in mala sic illa queatur ut effugere hypos sit. Non solum autem mitti ideo dicitur contritio eius ruina dc a uetis, quia adseriei contritione Aperditione,sedecia quia sui ipse sermonibus sese confundit,dum contrarat biloquitur,5 suis lapitur erbis.
nrba bilinguis quasi pluia, ct ipsi perueniunt seque ad inte-
ronis quasi implicia, et ipsa pervestiunt ad intim icordii. Hebrῆisertim eaedem suiu omnino dictiones, quavis 4c verterit4nterpres linguis. ibi susiurronis ibi intima cordis hic interiora, aris. Vnde apud Graecos' sententia hic omittitur,et tantum illo capite in sequentibus
ponitur. Porro pro dictione,simplicia, Flebraeis est dictio ambiguae significationis,utpote quae in Bibliis tantum hoc loco habetur,et os ea in eodem sententia repetita. Est autem radix dictionis utroque loco positae uini Laham,qtLim Hlabraei plerique, teste Pagniriisputant ligni laxare, e .
blandiri, lenire, quod secuti Septuarant Verterunt λργdlκ ρκω e ce I in
λακοῖ,hoc est, verba adulantium molli sunt. Nec ab hoc sensu multum diuetium est,quod noster vertit simplicia. Estergiliis Genius, verba eurum qui coram bene blandeque hominiloquuntur,at post tergum susurrando hominis famam laedunt, in quidem in specie implicia,quia 'ullus eis dolus inesse videtur,quantum ad ea q*31 coram loquunt i r stirint enim blanda et mollia, at eadem perueniunt v qui ad interiora ventrIs, hoc est,non secus atq; acutus gladius in interiora hominis depressus,fra ue homini vulnus inserunt grauemque dolorem, suntque valde noctua et morti sera,perinde atque visc*yum itine; a Cum enim quis simplicibus,blanditque illis verbis,quae coram loquuntur,credens, postia deceptum se deprehemiit,grauiter in Vimo suci torquetur,magisque, quam ii ab aperto hoste io malum aliquod accepisti: t. Aut si hanc sententia quis in alit accipere de verbis casu santibus, ilibus susurrones homini de trahunt sensus erit, Verba calumniatoris aut susurronis ut habet secydii locus Caepe sunt blanda ac sine omni milo viderui esse, quia quod criminantur,causantur bdjcere inuitos ac ipsa aequitate aut veritate coactos,
309쪽
nec prima facie apparet illorum verba noxia esse, at frequenter non mi nus nocent quam vulnera in intimis hominis inflicta, si avemque mentibus hominum maerorem atque laesionem inserunt, quae non facile curari possit, unde in plerisq; scripturae locis taliu limita gladio acuto comparatur aut sagittis curis. Alii dictionem Hebraeam vertiat percussiones, vel percussores,virin Laham, per Nathesim literarum positum sit pro Halam quod est percutere et vulnerare. Itaque in priore parte simpliciter verba calumniatorum comparantur percussionibus aut vulneribu , in secunda vero parte exaggerando dicitur ea non quibustibet percussionibus aut vulneribus esse similia,sed Da de dunt in intima,
hoc est,quam pyzisera intac incurabili an a X illi ciue noxia. Quida Te
tit, alumniatoris verba int quasi seipsum fierictis, nimirum quia dictio hic posita est participium in coniugatione reciprocisignificationis Hilh- .pas,intelligitque calumniatorem quasi seipsum ferire, quia ita criminatur,ut inuitus d vero coactus facere videatur.
M 4 um meu imor,animae autem esseminatorum esurient. scies estiste versus apud hebraeos nec in quibusda veteribus ex-l emplaribus. Est tamen in graecis unde hic asscriptus est Significat autem timorem laboris subeundi deterrere ab opere, ani
modetjcere pigrum,ideoque fieti vitalis eis minatus, minimeque virili animo penuriam pati cogatur,quemadmodum hoc libro plar que similes sententitae docent.
Vxifam rima de mi, adiec, rite res explic Maea simpliciter habens. Elia remissus in opere suo frater est dis- sipanti . hoc est dόcomo Η otio ' aificatu eum qui in negocio M , te ope ne tibieinthumbit cessa cit' est, ita ut non studeat suum ne-όbciun, promouine sim iliti esse ei qui iam parta dissipat. Nam ut hieperdit iam parta,ita ill perdit te quae coepit; siue quae nancisci poterat,
quaeque in Danu eius erant iii sit ut hic aperta profusione sua perdit ita ille negligentia. Verum id est,non ratissa in temporalibus ebus,sed muta totius to magis in spiritualibus unde Grεstotius hunc lotum citans si se libit inrertia parte passi ratis cum,admonitione s. Si inchoata bona sortis .perantis manus ad persectionem non subleuat, ipsa operandi remis io' contra hoc quod operatum est pugnat. Hinc est enim quod per Salomonem dicitur aut mollis ec dissolutiis inopere suo fuerit frater est mi pera dissipantis. Quia videlicet,qui cepta bona districte non exequitur, dissolutione negligentiae manu uestruentis imitatur. Ex quo loco iuιommentitium mutilatus est venerabilis Beda,Hec alias, Monet ergo
310쪽
hi versiis idem fere quod vulgaris versiculus. Non minor est virtus. quam quaerere,parra tueri, docetque quod non tantii profusio.sed etiam negligentia Patri familias reddit rem familiarem deteriorem. Sic 5 magili aluum negligentia non minus nocet Reipub: quam ulli hostes. Et eccletiam Epistoporum iniuria & inscitia non minus pene fili xit,quam sevitia tyrannorum qui eam armis opprimere conati sunt.
Turrisorii ima nomen Amini , adimam curru solii x
Nomen domini scripturae more est eius potentiai quicquid de
eo celebriter praedicatur ac dicitur. Huiusmodi nomen recte as similatur turri fortis imae, aut ut habent thebraea turri fortitudinis,quia instar turris confugientes ad se protegit & securos facit. Vnda sequitur, Ad ipsam currit iust ,hoc est,quemadmodum homines solent quo tuti sint ab inimicis corrigere ad turrim sortem, ita iustus qui fiduciam i m .non ςollocat in rebus terrenis nec in hominibus potissimum. currit ad nomen domini,inuocando illud contra suos hostes suasque necesiitates,nec frustra id facit quia exaltabitur in eo nomine, hoc est,quasi in turri alta sublatus viis hostibusac eleuatus, protegetur. Hoc enim hic significatur perexaltabitur, nempe quod veluti in excelso loco, quoad ipsum hostes accidere non poterunt,constituetur. Vnde alis vertunt. Et protegetur. Caeteriim quod in genere dicitur de nomine domini, culiariter accommodari potest ad nomen illud, quod solum datum est hominibus, in illo,seluti esse possint.
bstantia tuitis urbs obbris eius, quasi murus alidi circundans eum.
PR O circundans eum hebraice est, In imaginatione eius. Dixerat siuperiori sententia quae sit sortitudo iusti, qua re vera ille sortis est Sctutus: subiicit nunc quae sit diuitis sortitudo, sed quae tantum sit sortitudo eius opinione d imaginatione,hoc est,non in rei veritate, sed hominum aestimatione, quae ipsos frequenter fallit. Plerunque enim diuitiis suis non sunt tuti homines,sed insidiis aliorum magis obnoxij.Vnde Ecclesiastes quaeritur se vidisse pessimam sub Sole amictionem,diuitias conseruatas in malum domini sui. Habetur prior pars huius sententiae,& supra cap. io.sed hic iam alia repetitur ratione. tequam conteratur exaltatur cor homiris, se antenuam lmrificetur, ιν niliatur.
AD 'erbum Hebrae habent, Ante contritionem exaltabitur cor
viri, ante gloriam humilitas. Prior pars sere eodem modo ha-
beturin eaptis. ubi nos legimus,Contritionem praecedit superbia.