장음표시 사용
331쪽
sic hunc versum tractat,Patet,inquit,literet sensus,quia qui per impaticlia
inopiae furto seruit aut rapinis,dinum suae animae facit,& cum rem proximi tollit etsi non homini,pro hoc certe aeterno iudici rationem redde re habet. Vnde alia aeditio ita hunc versum transtulit, Male cogitan; homo multo damno ani getur, usi perniciosus fuerit,animam suam appo, neci. quia nimirum cum pecuniam violentus ab luteiit pro hac animam suam inuitus dabit. Haec ille.Caeterum alia illa aeditio de qua loquitur,ipsa est secundum versionem Graecorum,apud quos tamen pro niale cogitatu homo est RecRρςρωνα vissi,quod potius ellissae mentis vir,hoc est, insanus vir qualis etiam patiens S ita seruens, enetico similis. 1irii cur quidam pro,magnus ira,verterit tardus ad bile,cum sic dicatur Hebraeis, Magnus ira,sicut eis dicitur, Magnus misericordia, pro eo quod est multum misericors,Vt nos legimus Psal .iq. .
to udi considium orysipe disciplinam, ut si apiens in no i
A filios atque iuniores hec monitio sis ectare videtur,ut postquam
instruxit patres quo pacto filios moneravi calligare debeant, vicissimvi iuuenes doceat obtemperare parentibus, eorumq; disciplinam,hoc est, eruditionem vel castigationem. Nam utrunque accipi potest lubenter admittere,quo tandem in senectutei ipsi ad sapietiam perueniant,hoc est, ut in iuuentute ea capessant crecipiant, per quae senectus echonoreturvi bene se habeat. Nam sapientia maxime senes decet Etalioqui in sine hominis maximbrequirit sapientia cum a fine bono salus tota hominis eiusque bonum pendeat.
rutiliae cogitationes in corde viri, Alari autem domini in aete
PR O voluntas', Hebraeis est consilium, ita ut hic idem dicatur quod
in Psal. Contalium domini in aeternum manet, cogitationes cordis eius in generationes generatione. Non est tamen hoc loco in plarisque libris dictio in aeternum,sicut nec in originalibus. Docet ergo hic sententia varia ecth in corde hominis cogitationes variaq; consilia quibus intra se homo angitur illinetur,studens sibi prospicere aut quippiam perficere etiam sepe contra Dei voluntatem, At frustra se homines variis huiusmodi cogitationibus cruci ire, quum solum consilium ac decretum Dei stabile suturum sit de fixum,nec costi; hominum possit impediri ac proinde se eius voluntati per omnia submittere debea omnem suam solicitudinem pro ijcientes in eum , cui cura est de nobis, cuius rς U I voluntati nemo resistere potest. Aut significatur multas esse: subinde variari hominis cogitationes,quia frequenter in irritum cadunt humana
consili ita ut ob id alia quaerenda sint. At contra, Dei consilium nulla
332쪽
ratione mutari possessed temper stabile persistere,ut significetur disserentia inter consilium Dei hominum.
et Hom indeon misericors ea, , melior e V pauper quam vir
mendax.HEbrae priorem partem long aliter habent. Sic enim est adie
bum, Desideritim hominis beneficentia eius. Et potest lic conuenietis esse sensius. Desiderant homines ut positiat este benefici cliberales iii egenos, praetexunt id suo desiderio auaritiae, aster erit: se desiderare diuitias ob bene licentiam dc misericordiam egenis exhibendam. At melior est vir pauper qui sua sorte contentus vivit, quam is qui mendaciter suo ad conquirendas diuitias deli det io,praetexit opera benescentiae.Vel sic: Omnes quidem homines ex natura desiderant eis beneficii praestat tamen pauperem esse leneficum esse non poste,qua in mendaciter de beneficentia gloriari, Sciam quana quis non exercuit beneficentiam praedicare. Noster interpres desiderium per transsatione sit videtur accepisse pro indigetia, que in admodam verbum desiderare Latinis eleganter pro deficet eponitur, ut cum dicuntur in praelio aliquot
milia desiderata. Vbi enim indigentia eis,ibi est desiderium Significat e so nostra itera, hominem indigentem, ut in plurimum magis esse misericordem quam sint diuites , ut qui per experientiam nouit quam grauis sit miseria&indigentia, ideoque virum pauperem praellare diuiti mendaci, qui ne benefaciat mentitur se non habere quod tribuat. Ille enim quanquam non possit,cupit benefacere, hic verb quum possit,non vult. Aut signincatur indigentiam hoc boni conserre homini ut misericors sit erga alios misero 3,atque inter duo mala nempe paupertatem: mendacium minus malum e :le paupertatem, quaquam illam valde fugianti P. mines, pro extremo malo ducant. lux raptiorem intelligentiam significatur paupertatem duo bona conferre homini nempe voluntatem benefaciendi S praeseruationem peccato mendacij. Vere enim potest dicere se non posse benefacere Beda hanc sententiam mystica intelligentia transfert ad indigentiam 'aupertatem mentis. Indigentem,inquit, dicit humilem qui se perpetuis bonis egere sine cessatione recolit Talis namque ut misericordiam consequatur a domino, nunquam proximo misereri recusat. De quoi subsequenter annectit. Et melior est pauperquam vir mendax Meliores namque humilis corde qui nihil sidit suis operibus,qu am qui seire excellentia virtutum viri nomine dignum ducens fallitur nescius, dum siuperbiendo perdit bona quae gessit. Caeterum quo' ad lectionem attinet Diat qui in hoc versu legunt, Melior est pauper iustus quam vir menda X. At dictionem iustus, ut non habent Hebraea, ita nec nostri codices emendatiores autem ea dictio in qui-
333쪽
bus iam addita ex aliqua editione, quae iuxta Gracos sic habebat, Milior est pauper i ullus qui1m diues mendax.
Timor domini ad vitam , es hi punitudine commorabitur a queo talione pessimi.
Ebraea habent rimor domini ad vita,& caturus pernoctabit, non visitabitur a malo. Itaque quod aetos habemus,in plenitudine acci- pi debet de plenitudine omnium bonorum quae satietatem adfert. Et superlativus penimi, pro positivo mali accipiedus est. Est aut utraq; pars imperfecta,perficienda in hunc modum. Timor domini perducit ad vitam,& in plenitudine, vel saturatus,commorabituris qui timet dominum . Tria autem bona hic timori diuino tribuuntur recto ordine, quae perfecte hominem fidelicem reddunt. Primum est vita quae inprimis ab homine desideratur,ut sine quaesia bona esse non possint.Secundum est plenitudovi satietas omnium bonorum . Et tertium securitas ab omni malo. Haec enim duo viventi desiderantur ut beate vivat. Nam viuere, sed in inopia, miserum est. Et rutim insaturitate Sc diuit ijs vivere , sed cum metu,quemadmodum saepe contingit diuitibus,qui quo plus habet bonorum,plus timent malorum,misierum quoque est. Ad impletur ergo haec sententia perseete quidem post hanc vitam, quia timor domini perducit ad vitam aeternam,qua sola ver persecta vita est. In quavi est saturitas: securitas perfecit si ima . Satiabor, inquit Propheta cum appa - uerit gloria tua. Et tamen etiam in hac vita suo modo impletur,sicuti pleraque similes scripturae temporalem scelicitatem timentibus Deum timici, promittentes,non solum in veteri et tameto, sedi in nouo. Pietas enim ad omnia utilis est,promisisionem haben vitae, quae nunc est 6 suturae. Timor enim domini perducit etiam hic ad vitam, quia essicit ut homo in anima coram Deo vitiae,& ut incorpore liber sit a multis morbis quos Vitia pleraque etiam cum morte afferunt. Item ut liber sit homo ab vltione siue principum,sive Dei, per quam ante tempus plerique ob transegressionem legum e vita tolluntur. Confert item&satietatem uecuripsit. II tatem timor domini, iuxta illud Inquirentes dominu non deficient om-ri ni bono. Et: Non accedet ad te malum,& flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo.Plemnque enim Dei beneficio metuentes eum, praeterquam quod longitudine dierum donantur, inreria hic vivunt abundantia& tranquillitate Dei protectione a multis, talis liberi quae impiiserre coguntur. Et alioqui qui timet amatque dominum, paucis contentus Viuit,terrena non admodum concupistit,satur dum habet nece: Iaria, ita Nili ut cum Paulo dicat: Habeo autem omnia&abudo,Sed focum omnium noriam authorem secum habeat,cuius rei famem sustinere possit Sic etsi quid pati eum contingat, siue pro iustitia, siue pro conditione huius mortalitatis 'amen nouit quod diligentibus Deum, omnia cooperantur inb
334쪽
num,his qui sectantum propositum vocati siunt sancti. Itaque securias
degit 5 mali expers, quia malum illi non est quod patitur.
condit 'gre manum sub scelti,nec ad os suum applicat eam. PIRO ascella vel axilli utrunq; enim dicitur hebraica dicti nn T
Tfallahath proprie significat lebetem vel ollam . Quae dictionis ignificatio propria praesenti loco etiam bene conuenit. Sic enim vehementi hyperbole exaggerabitur hominis pigri torpor desidia , ut qui inaniim suam positierit 6 abdiderit intra ollam ut escam inda accipiat,' tamen taedeat eum educere illam cum cibo ad os Plerisque tamen
hebraeis placet dictione hanc hic posita esse Metaphoricὲ pro sinu quod
quemadmodum aliquid absconditur in olla,ita Scin sinu. Quam transsationem etiam secutus D. Hieronymus, vertit ascellam. Est autem in hac sententia hyperbolica locutio ad insinuandum quorundam hominuadmirandam pigritiam. Nam vix inuenias qui ne ad os quidem manum suam velint admouere prae pigritia. Cum ergo dicitur pigrum abstondere manum suam siub ascella vel in sinu, ob frigus scilicet de linandum&oti Damorem, nec ad suum os reducere eam siue ut cibum capiat siue ut caput curet, significatur quorundam tantam esse pigritiam, ut quae facillima sunt iactu & nece illaria corpori vel animo,detrectentvi recusent. Certe sunt infiniti qui malint famem pati,quam ulli honesto studio aut labori vacare. Et sunt quibus molestum est vel cibum capere,vel faciem lauare aut caput pristinare vel tantillo tempore caloris quem in sinu quaerunt,aut oti suavitate carere. Septuaginta alium secuti sitiat sensium,quem etiam hebraea admittunt. Habent enim, Qui abscondit in sinum sitium manus mas iniuste, neque ori applicabit eas,hoc est,qui operari recusaturon habebit quod ori porrigat,hoc est,quod edat. Beda quoniam ad literam sententia haec parum vera videtur,ad mysticam consu-git intelligentiam valde conuenientem quam ex D. Cregorio rursum
mutuatus est,intelliges post eum hic redargui eorum negligentiam qui '
quod ore profitentur manu δ opere nolunt complere. Sic enim habet D. Gregorius lib. morat tr. cap. io explicans similem sententiam quae
est postea cap.rs Pigro labor est manum suam ad os porrigere,quia desidio fias quisque praedicator nec hoc vult operari quod dicit. Manum quippe ad os porrigere est voci suae opere concordare. Haec ille Repetitur enim haec sententia postea cap. 6 ubi sic legimus. Abscondit manus sub astella suari laborat si ad os suum eas conuerterit
PePisente sale ato stulim sapiensior erit; si autem corripueri sapientem,inteiriget sipientiam. I Ebraea ad verbum habent. Derisbrem per te 5 imperitus fet callidus,&corripe intelligentem et intelliget scientia. Verum Imperativi
335쪽
perativi Ope Inhoesibro pontitur non praeceptiue, sed ut noppsito intelligatur quid secuturum sit, exponendi sint per, Si, ut supra annotatum elicirca versum .cap. i . Proinde non male vertit interpres. Pestilente flagellato,&, si corripueris, sicut similem sententiam mox legimus Versam cap.ri. Mulctato pestilente sapientior erit parinitus, ubi Hebraea habent,Cum affligitur derisor,imperitus fiet sapiens. Qi tanquam etiana praeceptiue in hac sententia imperativi possint accipi, ut significetur derisorem non admonendum esse: arguendum,ut de quo non sit sipes,sed in exeniplum aliorum flagellandum Nisuletandum. Sapientem autem si qua in re peccet non affigendum statim,sed corripi endum Sc monendum ut qui verbis proficere possit,iuxta illud quod eli sit perius,a. 9. Noli arguere derisorem,ne oderit te, Argue sapiente mi diliget te Sc addetur ei si picti a Porrh pro derisore vertit ali itioties noller interpres pestilentem secutus Septuaginta,ut& in Psalmo primo: in cathedra pestilentiae noli sedit. Hi enim qui eo impietatis profecerunt,ut veritatem&4eritatis doetores, ac monitores aequi derideant, homines vere sunt pestilentisi, imi& communitati noxii Significatur ergo hac sententia quod quaquam ex afflictione derisori plane iam impio homini infiteta nulla ad ipsium redeat utilitas,non tamen ab ea celsandum, ut eius exemplo is qui adhuc non est impius, sed stultus hoc est imperitus: insipiens hoe enim proprie significat dictio Hebraica,quam noster nunc stultum,nunc paruulum vertit)fiat sapientior alienoque periculo & malo cautia . At si quis sapientem in aliqua re corripuerit, hoc ipsium proderit ipsi capienti, qui monitus aduertet ad id in quo prius suit negli pensvi imprudens. Nemo enim etiam sapiens alioqui ubique Sc omni hora sepit.
Redo interpretem vertisse non fiagit sed sugat, quum non tantum
hebraea dictio fugare significet sed& Graeca. Est enim απωθρῖμενος, hoc eit,impellens vel expellens. Et alioqui fit parecti uenit cumamigere patrem, vel ut est Hebraeis vastare aut spoliare patrem . Et est sensius, Is qui impia si vita patrem a figit eumque suis bonis exuit, siue per violentiam,sive per decoctionem bonoriim, S matri causa ellit si gere cogatur ac domum iam siue patriam relinquere, vel quia non potest serre insoletiam filii,vel quia per ipsium ad paupertatem redacta diutius in domo ac patria manere non potest, talis plane est ignominiosi omniq; vituperio dignus' opprobrio Dignus item qui hic in suturo in stelix sit,quia infidelices reddit sitos paretes. ii od si quis legere velit,fugit, ut constanter habent nostri codices , Tigere patrem intelligetur qui ipsum contristat nolendo et obedire δ fugere matrem qui ab ea separaturri discedit,nolens eius monitis obtemperare Hebria etiam aliter verti possunt,yt sit sententia maloiis ponderis hoc modo vastat patrem
336쪽
rem: fugat matre, filius pudendus: probrosus,lio est qui pudendam vitam viuit,parentes saepe spoliat de boni, domo, aut tantum peccat, atque qui parentes ad inopiam: exilium adigit.
On cesses dodire fui doctrinam,nec Dor sermones scientiae.
HEbraea non habent has negationes,nondi nec, sed ad verbum sic, Cessa fili mi audire doctrinam ut erres verbis scientiae. Quod ferὲ sic intelligitur ab omnibus t moneat Sapiens filium suu ces sare ab huiusimodi doctrina,quae inducit ad errandum a verbis prudentibus sermonibus vera sapietiq. Qualis est disciplinaac philosophorum,
quae fide est aliena,m haereticorum, quae catholica veritate homines abducere conatu Schominum mundanorum qui quae carnis sunt sapiue alios sapere docent. Huiusmodi doctrinam etiam audire prohibemur. Imminet enim sepe periculum erroris,si vel tantum aures ei accommo. demus Verisimile est interpretem nostrum sententiam hanc legisse per interrogationem in hunc modum, Cessabis ne sit mi audire doliri namVterres a sermonibus scientiae. Aut ironice dictum accepit, Cessa fili mi audire doctrinam, ut quod sequitur demonstret quid hinc mali secuturum sit,scilicet quod errabit a verbis scientiae ac proinde ex consequenti significetur si errare nolit non cessandum ab audienda sapientum doctrina. Iuxta hos modos bene vertit interpres pernegationem . Non cesses audire fili doctrinam,nec ignores sermonem scientiae, qtramuis crediderim potius striptum mille nee ignores. Sic enim signi dicabitur' i id mali secuturum sit si quis cessat audiredoctrinam sapientum , quod hic signi-
ditas iniqui deridet iudicium, se os impiorum decora inue
Trarias hoc libro contra testes iniquos,vet,ut hoc loco est Hebraeis,
testes Belial,prosere sententias Sapiens,qubd ab his multum accedat mali Reipublicae,ut per quos ibuertatur iustitia praecipuum dieipublicae bonum. Porrbque, i dicitur testis iniquus deridere iudicium vatih exponi potest. Nam iudicium simpliciter accipi potest proqquitate N eo quod iustu est ac aequum.Sic enim testis iniquus deridet iudicium, quia non est illi aequitas cordi, flocci facit eam4 contemnit. Nec curat seruare illud quod iuste decretu est a domino, Non falsum testimonium dices. Quia contra quam aequum est non veretur audacter quod falsum esto noxium proloqui .Potest 6 accipi de iudicio iustitiae ciuilis. Illud enim etiam seder dere& contemnere ostendit, dum illud quantum in se est ibuertit,dumque illud non sicut deberet metuitti veretur. Potest
postrem idque simul cum praecedentibus intelligentiis accipi de iudicio diuino e quod testis filius no erit impunitus,ut supra dictum est.Nam
337쪽
ωillud deridere videntur, cuiri suo facto se illud non vareri quasi suturum non sit,declarant: Sic quod ac uitur et ca impiorum deuorat iniquis latena,varie accipi poteli. Pii muni ut os impiorum intolligatur deuorare iniquitatem,quia avide impii iniquitatem desiderant, atque veluti cibo pasci ac refici ardenter quaerunt. Sic enim intelligunt Beda&L ra. Et notat Lyranus bene dictum esse deuorat, quia non masticantilet bene expendunt iniquitatis malum , quod si facerent,sentirent eius maritudinem impij. Aliter exponit quidam , pro eo quod et Melerate sustii et mentiri,ut deuorare iniquitatem ore,iit iniquitatem 5 mendacium sine pudore& remorsu effutire, di quasi rem nilaili non aestimare ne curare, quomodo& Dominumn Euxi gelio dicit quosdam camelum glutire. Sunt qui duo huius sententiae verba,deridet ic deuora aliter vertiat, pro ambiguitate dictionum Hebraicarum. Nam pro priori 'erbo vertunt, interpretatur ut significetur,restem iniquum interpretari audicium,quia illud in alteram malam partem sese inclinar.Et pro altero verbo vertunt abscondit,ut signiscetur os impiorum absicondere intra se iniquitatem,eamque regere,dum veritatem regit, aut dum meditatam iniquit x L - tem apud se seruat suo aen pore effunductura tua illud: Sub lingua eius labor&dolor. holis
Ene postquam dictum est testis iniquus deridet iudicium subiungi-itur generalis sententia.' Parata sunt derisoribus iudicia, ut quod ille deridet,intelligatur aliquado experturus. Iam quidem plerique veritatem irrident, .quasi' inquam quod merentur in perpessuri absq; timore ullo perpetrant malum,quia non profertur cito contra illos sententia. Verum quanquam patienter agat Dominus,expedians hominum poenitentiam , aut ut 'ini pleta mensura peccatorum uo tempore tanto
iustius in licet parata sunt iam apud Deu iudicia ipsis derisoribus, quos fer videt usque in finem perseueraturos in malo, eo quod peccet in Spi ritum sanctum. Et ut sciamus qualia eis iudicia sint parata ibi ungitur. Et mallei percutientes stultorum corporibus. Pro quo Hebrae tantum habent, Et percussiones dorso stultorum. Non enim additur de malleis, quod tamen non male addidit in te pres, quia dictio Hebraica non simpliciter percussiones significat, sed graues petetussiones contusiones quales fiunt malleo, quivi ab eadem dictione Hebrais ob id suum habet nomen. Itaque significatur corpora stultorum aut potius dorsa eorum, Na dorsa flagellari percuti,& contundi solent grauiter colundendis re, quemadmodum dum fustibus quis caeditur,aut quemadmodum incus Psarii malleo conciuiditur iuxta illud: Supra dorsiim meum fabricauerunt peccatores, hoe est,fguifieat dira suppliciati grauia parata his qui sapere
338쪽
PIO VERBI, SALOMONIS F. . . mnune nolunt, quae frequenter illis in hoc secuto 5 humano se diuino iudicio aceibius autem irrogabuntur in futuro,quando veluti serrum candens in fornace gehennae sine fine verberabuntur 5 contundentur Sacro huic oraculo comaenit oraculis datum Pausanis duci L 'conico, Poena luenda tibi est asteri hiuria clades .Et oraculum dat si Phistrato δε te ἀνθρωπαν αδικῶν τισ:yρυκα τῆure ,hoc est, emo hominu delinquens
Uxoriosa res vinum C tumultuos ebrietaου, quicunque his δε- Iectatur,non eriispi s. O luxuriosa res Hebraeis
quam in superioribus vestibus no ster verit nucpestilentem ,huc deri iem ut in proximo yer, Parata sunt derisoribus iudicia Pro ebrietas illis est Sechar,quam noster nunc sice
rana Vertit,' si ebrietatem quum propri ia-nificet omnςm potum Mi nebriar potest ita ;Hebr a qui lam mi ,ertunt,o risu ein vinia',
di tumultuo im icera,visibaudiatur veri sim, facit. Alii vinum est derisor,hoc est,scurrile sicera est tumultuosa, nepequia tale essicit homines Et re vera sic est. Experimur enim vinum si immodice bibatur. Nam sic de eo hic loquitur, ut patex exsecunda sententia parte Moere,ut ebrii alios rigeant, hira omnias cra prophana
contemnant,neminem verentes. Item ut coptentione, rixas excitent
acclamorum tumultus, iuxta illud Ecclesiastici : Vinum multum pota r. i- tum iritationem & rami ruinas multas facit. Noster interpres secu ' xus est,ut saepe alias transsationem Graecorum, qui habent σκολατο ' div ος, quemadmodum: in superiori veri pro derisoribus habent κολο die. Itaque vertit luxuriosia res ut concordet cum illo Pauli: Nolite inebriaticis, sue vano in quo est luxuria. Caetervmqnemadmodum illo loco nome luxuria,non accipitur tantum pro inordinata Venere ac libidine quod tamen
plerique ea diei ione significari proprie putant, quum proprie agnificet omnem superfluitatem tabundantiam in vestitit,potu, aliisq; similibus rebus Ita nec hoc loco dictio luxuristis,tantum ad veneream rem estir hunta,quanquan verum sit inum immodicum vehementer ad vene
339쪽
rem homines impellere. Vt enim apud Paulum dictio ἀσήια, omne genus lasciuiae Scintemperantiae ae prodigalitatis significat, ita ictae κολα; ο:Graecis dicitur prodigus asciuus,libidinosus ac intemperas. Dicitur enim quasi impunitus & incoercitus qui sibi teperaremo potest. Vnde D. Ambrosius legit,Prodigum est vinumi contumeliosa ebrietas, . lib. Odic. cap.ri. Itaque vinum luxuriosa re; dicitur, quod ad luxum, prodigalitatem,libidinem,ac omnem lasciuiam dc petulantiam homines prouocet. Duo ergo mala,vino vel ebrietati tribuit,quorum unum ad immodicas voluptates, Alterum ad turbase iras pertinet, unum ad cocupiscibilem, alterum ad irascibilem vim. In eo autem quod sequitur,quicunq; his delectatur,non erit sapiens. Pro verbo delectatur,plerique vertunt errat, vesit,qui in hoe, nempe vino vel sicer i errat,non erit sapiens. Nam id propribdictio Hebraica signi ilaat, De errantibiis in vino versicora, hoc est, Isiat per vinum Sc siceram fit mentio Esitae r . ubi nos legimus: Hi quoq; praevino nescierunt,ic prae ebrietve errauerunt. Sacerdos tropheta nescierunt prae ebrietate,absorpti sunt vino errauerunt in ebrietate,etc.
Quo loco dari est verbum S similis locutio qualis est hic Sc patet ex illo loco,quod errare in vino sit errare per x ilium. Idem tamen verbu aliquado dicitur significare delectari , Pro ier. . ubi nos legimus: In amore eius delectare iugiter. Quare seduceris fili mi abaliena Hic enim pro pro delectare,&seduceris idem si verbum' u ac hic ponitur, ,ertunt pen omnes ibi delectari. Qui enim in re quapiam delectatur, in ea totus animo errat,hoc es occupatur 5c haeret. Hanc ergo significationem hie hoster interpres secutus est.Et rectius ut apparer, tui nihil singulare ea diceresum ciui per vinuri, Erra i nosore sapientem. Si enim errat non
ea sapiens.Singulire autem est dieere, illum qui delectattia vino no fore sapientem .Et liquitur istud ux praecedenti, quoniam enim vinum excitat as,lόnes oncupiscibilis te irascibilis, ided qui illo immoratur delet latur non potest neri capiens quia sapientia animum requirit sedatum&corpus temperatum unde in se dicitur: Fornicatio vinum 5c ebrie- οῖς lauserunt cor. Quodsi verbum Errandi placet, sensus erit: Qui permit lesse decipi suavitate vini, ita ut eo delectatus sese insurgite frequenter, non esiicietur sapiens., ut rubim isonu D c terror regis, qui prouoc t eum,peccari Rior par se periori capite ecthahiti, bi legimus: Sicut stemitus leonis,itati regis ira. secunda pars manifesta est, quia qui prouocat regem ad iram per inobedientiam .peccatio latum in regem, dic in
nimii Padi in seipsum quia seipsum pericillo exponit mortisetc ultionis animast sua grauiter laedit,qua peccato grauissimo colaminat Sc vulne- fit. Ita erit m dupliciter exponi potest illud,peccat in animam suam.
340쪽
Honor en hominis qui sipara e a contentionibus, omnes autem solii miscentur contumeli'.
Docet haec sententia pacem concordiam sectandam lite sque sugiendas,quod sic facientes non tantum tae utilitati bene c6sulanticum se a multis molest ijs& malis liberat, sed etiam honori,quem apud homines consequuntur Sc Deu,quia per hoc declarat se eis sapientes,&apud Deum merentur ob pacis ludium exaltari Contra quilitea amatri eo tentiones stultos se esse declarat, quod tam multis se molestiis stibisciantri incommodis,ac proinde non tantum sibi incommodum acineersunt,sed et ignominiam. Non habent autem Hebraea,omnes aure stulti miscentur contumeliis, sed tantum omnis stultus miscetur vel mistet se scilicet litibus. Proinde quδd nos legimus, Miscentur contumeliis, intel Agendum quod miscentie contumelijs irrogatis ad defendendum vel refellendum eas quod sit litigando et contendendo. Aut contumeli; aciscipitur pro litibus,quae contumelij serEperaguntur.
Propter strigininiger arare noluit,mendicabit ergo uate, non es dissituris. Dictio Hebraica quam noster frigus vertit,proprie hyemem significa et quam vertit aestatem,proprie significat messem,ied idem significatur. Nam piger ob hyemem non detrectat arare nisi propter frigus hyemis. Hyemi autem couuenit aratio,aellat messis Significatur ergo pigrum nolle oportuno tempore cum aliis sedulis arare propter temporis frigus,atque ob id cum ali suo tempore fructus colligent cum voluptate,ob egestatem mendicaturum , nec accepturum, qubd nemo erga ipsum sit miserizordia commouendus, iuxta illud Pauli Q ii non icis tvult laborare,nsi manducet. Iuxta mysticam intellige uiam significatur eum qui nune causans vitae huius et virtutis asperitatem et niolellias, ob desidiam in Dei seruitio laborare neglexerit, et terram corporis sui, exercitio virtutum velut aratro prosicindere,venturo die regni, cum alis Venientes venient cum exultatione portantes manipulos mos, ipsin egenum mendicaturum et non dabitur ei, quia quaecunque seminauerie homo haec et metet,quando nusquisque recipiet secundum suum labo sita, rem. Bene autem praesens vita hyemi,regnum autem Dei aestati coparatur,quia vita haec plena est moeroris,asperitatis dotenebrarunt. In regno Dei discussa huius vitae caligine Mirigore,dies aeterna solis perpetuo fit lingore 3ceatores larescet.Vnde dicitur in Canticis: Iam hyems transete cant 1 recessit flores apparuerunt in terra nostra.
Sicut aqua profunda,sic consilium in corde viri,sed homos irer