장음표시 사용
371쪽
H, lib., furoris in clementissimam, Venite benedicti patris mei, pos idete
paratum vobis regnum constitutione mundi. Et omnino verisimile est hutic sensum proprie intentum, idque sub similitudine simplicis intelligentiae,ut ex his quae inter homines sunt , intelligamus quid liberalitatvaleat apud Deum, sicque commendetur misericordia in pauperes, sicuti superiori versiculo.
pliciter haec sententia accipi potest Primum, seorsum signifi-icetur quid iusto sit gavilium, d quid operantibus iniquitatem sivit pauor. Et iusto quidem gaudium esse facere iudicium,hoc est,iustitiam & aequitatem,tum quia cum gaudio facit quod bonuelivi aequum, tum quod ex operatione iustitiae gaudium concipit costientiatulli.Contra operantibus iniquitatem esse pavorem ex eo scilicet quod operantur iniquitatem,quia ex eo sibi metuunt ultionem,sive temporale sitae aeternam. Sic Beda Malis Secundo accipi potest 5 melius, ut unum de idem significetur&iusto esse gaudium Scoperantibus iniquitatem esse pauorem , nempe facere iudicium Facere enim iudicium iustis est gaudium, malis autem pavor, vel contritio. Nam ξ sic Hebraea verti
possunto quia dc iusti gaudent cum quod aequum est ac bonum
eis aggrediendum est, Sc mali cum tale quid eis incumbit,cum metu animoque languido illud aggrediuntur,atque a bene operando sibi metuunt tanquam re ipsis dissicili insolita. Rurim iusticum alios videt facientes, quod iustum est gaudent, mali verbiauent animoque franguntur. Hi enim sibi male metuunt , iustitia illi verb gaudet per iustitiam ius suum pom. ii unicuiq; tribui. Vnde Paulus iustitiae ministrum dicit in bonum este bonis,in malum malis. Similis est haec sententia ei quae est cap. io Fortitudo simplicis via domini,&pauor his qui operantur malum. Vbii: cuda pars eodem modo habetur hoc loco. Vis qui errauerita via docuinae, is coetu Iguntum commeralitura
H Ebraica dieito,quam noster secutus septuaginta verti gigantum,
praeter hanc significationem etiam significat mortuos . Vnde alii Vertunt in cogregatione mortuorum requiescet. Nam requiescet proprie est Hebraeis. Per congregationem autem mortuorum significatur latus damnatorum, qui vere mortui sunt, utpote qui in in morte secunda,quae vera mors est, destituti sipe felicis & beatae re irrectionis.
Est autem via doctrinae velit est Hebraeis via intelligentiae lex diuina, quae rationi intelligentiae quadrat,& homine vere docet ac intelligere facit. Significat ergo eum qui ab hac via errauerit, hoc est, qui ea deser viam
372쪽
'am carnisvi huius seculi ambulauerit, psitandum vera vita ad quam via doetrinae hominem perducit ac proinde partem habitu tum in cosortio mortuorum. Idem 4 mificatur 5c in nostra lectione . Nam iuxta Bedam,per gigantes daemones sunt intelligedi,de quibus iuxta Gregorium dicitur Iob 16. Ecce gigantes genuit sub aquis,in qui habitant cum eis. Itaque significatur eos qui via quae ducit ad vitam deserta hic maluerunt sequi impulsus ac consilia daemonum, tu velut superbi gigantes, se Deo opposuerunt ac aequare voluerunt,ssicios futuros danationis eorum cum eis dicetur: Ite malediisti in ignem sternum,qui paratus est diabolo de an : ubselis eius. Aut eos qui hic Deo obedire nolueriat, partem habituros cum gigantibus illis,ob quorum scelera mundus in initio periit diluvio. Consistit autem versiis huius elegantia in oppositione erroris & quietis, nepequi qui errauit a recta via,post longos errores tandem quies cet, sed insceliciter,icit meruit,l in coetu mortuorum atque gigantum.
Cui diligit epulas, in egesiale erit, qui amat vinum es inguia, non Aiabitur. A verbum Hebraea habent,Vir egestatis diligens laetitiam, diliges
vinum& oleum non ditabit. Quod dupliciter accipi potest . Aut ut una sit clausula totius sententiae.& si sensus: Vir egestatis, hoe est,qui pauper est, si diligat laetitiam iligatque vinum: pinguia,non es-ficietur diues. Non enim hac ratione fiet pauper diues, sed laboribus utilibus et parcimonia. In hunc sensium vertit quidam ex recentioribus. Aut accipi potest aliter, ut duae sint clausulae,sicut omnium sere huius libri sententiarum. Et sit sensunt qui diligit laetitiam erit vir egestatis,hoc est vir egenus et pauperra Et qui diligit vinum et pinguia , non ditabitur.Sicaccepit nolle interpres,et rectius, tum quod fere semper sententiae sint bimembres in hoc libro,tum quod nihil sit singulare, dicere pauperem sectando laetitiam et epulas non fore diuitem. Pro laetitiam,nostervertit epulas,quod de huiusmodi laetitia videatur ex secudo membro loqui Sapiens,quae est in epulis i compotationibus, quamuis possit generaliter accipi de omni laetitia huius seculi varia scilicet, quae in temporis consistit iactura. Pro oleum,ut alii vertunt noster vertit pinguia quia omnem pinguedinem dictio Hebraea significat quod de pinguioribus lautioribus cibis videretur Sapiens loqui,quia adiungit de vino. Potest tamen de oleo accipi, quod in Palestina adhibebatur in delitiis & conuiuiis pro unctionibus corporum . Vnde est illud oleo caput meum non :vnxisti.Caeterum quemadmodum iuxta simplicem intelligentiam, diui tiae terrenae excluduntur ab eo qui voluptatibus indulget, ita secundum subtiliorem intelligentiam multo magis excluduntur coelestes quae sub specie terrenarum significantur. Qui emnaeeu diuite epulone a m tepulit quotidie splendide ion solum non erit apud Deum diuςsi quomodo
373쪽
a.Tim Paulus monet nos diuites fieri in operibus bonis, sed in summa postea erit egestate, quando nihil inuenient omnes viri diuitiarum in manibus R. 7 suis Aduerte tamen sapientem non detestari bibentes vinum comedentes pinguia sed amantes,hoc est, affectus sitos his apponentes Massi- gentes. Qui enim haec avide semper sectantur,ec temporalibus,ut in plurimum, M aeternis excident diuitiis.
νῖ Pro lucto datur impius, o pro rem inissa π.Arum resert quδd in quibusdam libris legitur,dabitur in aliis datur. V Quod autem dicitur impium dari vel dandum pro iusto, quomodo sit intelligendum,videndum est. Beda intelligit impium dari pro iusto Miniquum pro recto, quia impius aut iniquus punitur pro malo iustis illato,aut pro eo quhd iustorum lc rectorum exempla quae vidit, noest imitatus. Itaque videtur in verbo datur aliquid subintellexisse nempe datur insapplicium aut poena Aut potius legiste videtur no datur, sed
danatur. Na cu verbo datur,nihil tale addat,declaraturus quod dixit,ὶbiicit. Danatur Herodes notatum pro in nocetibus,quos impie neci tradidit sed & augmentu sic enim potius legedii puto qua argumentu danationis accipit: quia fide magoru sequi ad quaeredu dominu noluit,cu esset Mattiis Iudaeus & Prophetarum dicta cognosceret. Hinc enim dominus ait Regina Austri surget in iudicio cum generatione ista locondemnabit eam. Non quia ipsa sua virtuteri potentia condemnabit,sed quia in eius comparatione condemnabuntur, qui deuotionem eius scientes cum multo facilius possent, sapientiae curam dissimulabant habere: Haec .ille. Quor sum autem de damnatione Herodisti augmento damnationis esus, Item quomodo Regina Austri eonden abit, Iudaeos, subiicit ad declarationem huius siententiae si non legit, Pro iusto damnatur impius imaeterum ut Verus huius sententiae senisus habeatur sciendum est hebraea ad Ierbum habere sic redemptio iusto impius, vel propitiatio aut expiatio iusto est impius, proetectis praeuaricator,hoc est,peccator. Idem autem utrius que partis sensus est ideoque sicut ipsemet Sapiens priorem partem exposuit, subiungendo, pro rectis peccator vel iniquus, ita non male noster interpres priorem partem etiam vertit, Pro iusto datur impius,fimo db recte intelligatur iuxta exigentiam hebraeae lectionis. Dicitur autem
impius esse redemptio ipsi iisto quia cum malum aliquod impendet iusso frequenter fit ut illud iustus euadat te impius illud pro eo patiatur.
Ita enim& in humanis iudiciis saepὲ fit, ut innocens ab alio accusa tus euadat liber,& accusator improbus loco illius purnatur, incidens in foveam quam alteri parauit. Ita diuino frequenter euenit iudicio,
cum ipsi Mardochaeo mam factus est redemptio eius, siuspensius in patibulo quod illi parauerat. In hunc sensum nostraliter accipien- rupea, Ia. da est,ut haec sententia conueniat cum illa quae est superius. Iustus de an
374쪽
gustia liberatus siti tradetur impius pro eo.Quod si prolandius quis verum huius loci sensum eruere volet, intelliget impium non simpliciter dici redemptionem quasi liberationem iusti, hoc est, non tantum lignificari quod a malo iustis intentato iusti liberabunturo in locum illorum impii punientur Od quod impii velut preci sunt dopropitiatio aut expiatio iustorum. Hoc enim proprie significat dictio hebrea Copher. Itaq; significare vult sapiens quod cum exiquitate diuinae uilitiae magnum aliquod malum imminet vel irruit super prouinciam aliquam aut urbem,quod etiam iustis debeatur cum non iit iustus super terram qui non peccet 'pius tunc iustus siupplicio malorum redimetur, expiabitur quodammodo. Erunt enim impis preci uini redemptio,quibus punitis cessabit ira Dei. Exemplum huius insigne est, et Reg. ri. Vbi legimus famem illam factam in diebus David ob crudelitatem a Saule exercitam in Gabaonitas, expiatam Sc redempta morte prolium Saulis septem . Vbi inter caetera dicit David Gabaonitis . Quid faciam vobis se quod erit vestri piaculum. Vbi pro quod erit vestri piaculum hebraeis est verbum unde dictio hic posita derivata est. Sensum hunc secuti ro qui habent hoc loco περ καθαρσα δικαίου lxve ter,hoc est, purgamentum vel expiatio iusti est impius. Sic enim hic dicitur impius purgamentum iusti, sicut Paulus Apostolus dicit factos tanquam purgamenta huius mundi, i. c. nimirum quod per eorum caedes mundus iudicaretur purgari&expiari. Ita enim credebant idololatrae Apostolos persequentes, quasi illis caesis
internetis deorum ipsorum ira placaretur. Vtitur autem Paulus eoi cieade dictione qua hic Septuaginta in περ καθα es ατα,inquit τοῖ κοσ-μου. Qui locus Pauli cum hoc collatus longe fit clarior quam plerisque
Mehu in habitare in terra deserta Pam cum muliere rixosa
Similis sententia superuis est habita hoc eapite, sed lite mulieris rixosae magis exaggerat malitiam,quando non solum incommoda quae-uis habitatio cum hominibus praesertur commodae habitationi cum tali muliere, sed etiam habitatio cum bestiis 5 fer ij quae incolunt loca deserta,quemadmodum apertius dicit Ecclesiasticus:Commorari,inquit, peci . leoni & draconi placebit,quam habitare cum muliere nequam.
Vod supra vertit interpres pinguia modo vertit oleum , cui hic
bene coueniret verti pinguia,ut per thesaurum desiderabilem accipiantur diuitiae quae oculis sunt gratae, per pinguia diuitiae, quae palatoriacent. Inlus enim duobus diuitiae humana consistunt. Si tamen oleum
375쪽
oleum accipere placeat,per illud ad diteramin enta fiunt intelligenda, quae ita: e preciosa apud Palellinos habebantur ad netiones corporum honor incas: delicatas. Thesauri ver,nomine proprie significantur diuitiae auri S argenti. Itaque his duobus omnis generis diuitiae , siue quae oculis desiderantur siue quae corpori reficiendo coimeniunt,designatur. Et signi licatur ullum vel sapientem, Nam sapienteria habent Hebraea, cui opponitur homo imprudens parare tibi sua sapientia vel iustitia,atq; dono Dei obtinere diuitias stultum vero haeredem decoquere eas, et frequenter experientia docet. Vnde inter caeteras vanitates Ecclesastes refer quod cum alius laboret in Capietia 6 dodirina φ solicitudine homini octos,quae lita dimittat. Et hoc inquit vanitas elide magnum malum. Atque ad hac vanitatem intinuanda,verisimile ei hanc sententiam Sapiente hic prolatam,ut ostederet sapienti sic iusti diuitias praecipuas non eas eis quae videnturvi aestimatur horninum diuitiae, sedi uilitiam ipsam& sapientiam,quam nemo tolleres dispergere potest. inlidari olei pe-ciatim mentionem intelligunt hic factam, ad insinuandum nocturnas vigilias ulli aut lucubrationes sapienti si labor Ad oleum d lucernam factos: Relatiuum illud refertur ad oleum,Sc ex consequenti similiter referendum est ad thesaurum,unde melius vertisset,ea,ne quis putet ad habitaculum reserendum,quomodo resei Beda in secundo sensu mystico, quem hic reddit,sic scribens:Potest sane hic versus e de quolibet martyrum accipi,in cuius habitaculinid est,corpore anima saneta,Dei videlicet thesauru seruetur,abundat, unctio gratiet spiritualis. At persecutor imprudens liti ius modi habitaculum disrumpere potest, thesaurum verbqui in habitaculo tenebatur: oleum nequaquam tangere potest,etc. Alter sensus mysticus qui conuenientior est,sic ab eodem redditur.Claritas bonorum operum Deo semper amabilis & pinguedo dilectionis in sanctorum Ecclesia resulget Verum reprobi non tantii virtutes non assequi,sed: persequi, quantum valent in bonis obruere festinant. Haec ille, secundum quem posteriorem sensium relatiuum illud& adoleum Sethesaurum refertur notat habitaculum,quemadmodum in altero sen u.
'ui seiquitur iuBDA: Ur misericordiam, inueniet vitam, iustiti ambo misericordiam. PR O sequitur,dictio Hebraea, significat ii sequitur, vel sectatur. Cui
pulchre respondet verbum inueniet quod Hebraica phrasi pro consequi ponitur, ut ibi, Inuenisti gratiam apud Deum. Significaturergo eum qui sectatur iustitiam& misericordiam, consecuturum vitam, etc. Per iustitianam misericordiam quae frequenter hic dc alibi coitanguntur,
ut supradietum est,omnes virtutes comprehenduntur,Nam de eas, aut
debitum aut gratuitum officium impendimus .Et alioqui quelibet virtusta iustitia ellac misericordia. Iustitia quatenus quod uillum elicii quum praestat,
376쪽
praestat,misericordia vel pietas. Nam hoc proprie dictio Hebraea significat quatenus ex benigno fit assectu. Itaque qui lite insequitur vel iectatur, ioc est, qui summo studio haec praestare studet, perinde ac si ea persequeretur, vel co sequeretur talis cosequetur imprimis vita potissimu ani-mq,hici gratia,poster per gloria. Ite vita corporis,qui Dei beneficio fiaquenter iustis hic diuturnale fcelix contingit, 'uae in veteri lege iustis singulariter promittitur.Consequitur item iustitiam,quam stilicet semitus est,ne frustra eam sectari quis putetur, sed praeter vitam etia iustitiam adipiscatur,per quam vere iuste vivat,& iustus habeatur apud Deum M
homineς. Per quam etiam deinde eo equitur gloriam et hie apud homines temporalem, postea apud Deum aeternam Vita enim vera non est sine iust tia,& iustitiam semper eonii latur gloria. Itaque his tribus significatur quod dicere solemus bene beateque viuere. Alij quod in secudo membro dicitur de iustitia consequenda accipiunt de iustitia qua Deus retribuet iusto secundum meritum eius,ut quod sequitur,declaret quam iust tiam cum vita iustus consequeturo inueniet, nempe gloriam, uam ultra vitam Deus iusto reddet secundum meritum eius.
CV M in multis aliis rebus,va ij sentensi s pretiam muItum post
.amrmet Sapiens, hic etiam in re bellica sapientiam indicat multum valere, significans etiam plus in ea re valere quam sortitudinem, quae tamen ibi maxime quaeritur&spectatur Nam Sapiens quis unus,siua sapientia ascendit ciuitatem fortium plurimorum , quasi dicat, M ultos robustos & validos superabit vel unus sapiens. Et quod copiosus exercitus facere non potest,aliquando faciet sapies, nempe ascendet ciuitatem sortium,hoc est,expugnabit& vi capiet eam quam multi, fortes inhabitant & tuentiir. Nec tantum ascendet eam , sed & destruet: aut ut habent Hebraea de cendere faciet hoc est etrahet robur omne in
quo ciuitas confidebat. Hoc est ergo quod significare vult Sapiens,quod aperi dicitur in Sapientia: Melior est sapientia quam vires & vir prudes quam sortis, ut autem istud in bello expugnatione urbium usu uenit nonnunquam ad literam,ita iuxta mysticum sensum in Christo haec sentent a perseetissime impleta est. Qtii Dei patris sapientia existens ciuitatem fortium ingressus est,quando per assumpt: onem humanae naturae in mundum hunc natus est,qui quondam malignorum spirituum tyranni Natth .radi stulte subadius seruiebat, quorum omne robur per sei praedicatoressitos subuertit, uniuersa arma eius diripiens in quibus considebat: po-ya eius distribuens. Sedi quotidie, ut Bedae verbis utar, ciuitatem fortium ascendit sapiens, destrii it robur fiduciae eius, eum aliquis fidelis doctor argumenta philosophorum velletreticorum,uel etiam contuma-
377쪽
ces carnalium fratrum contradictiones, quibus scelera sua defendere Ralleuiare nituntur,castigationis disciplina redarguit,dc euisceras annullat.
3 cauodit os suum,c in linguam suam, cu Hodit ab ataucti, an, mam suam.
AQuantis angusti homo custodiat anima suam, hoc est vita suam
aut seipsum, si custodiat os suum de linguam suam ab indebito Sctemerario sermone,quotidiana docet experientia,quae ostendit in quanta mala incidant,qui non ponunt custodiam ori suo, ut sunt qui secreta aut tacenda es Iutiunt,qui in alterius iniuria rem aliter narrat quam se res habet,qui in quemvis non verentur esse contumeliosi , qui etia sua non norunt reticere. Hi enim in varias se coni ciunt angustias,dum multos sibi parant inimicos a quibus tibi male metuunt dum varia cogimtur excogitare media ad defendendum quae temere dicta sunt,etc.
Superbi or arrogans vocaIur indocti , qui in ira operatum- perbiam.
PR ind istus, Hebrais est Leta, quae dictio proprie significat
illuserem aut derisorem,quo modo: Diuus Hieronymus aliquaudo vertit, quam tamen secutus Septuaginta aliquando vertit pestilentiam quomodo&hic habent Septuaginta. Itaque Hebraeis est,Superbus & arrogans, derisor est nomen eius. Quo significatur eum qui superbus est,cum honorem quaerat lc famam maxime, famam tamenvi cele-.britatem nominis non assecuturum, imo ignominiosis nonae claturis appellandum,dignumque imprimis qui vocetur derisor, utiqui alios prae se cotemnat Sc irrideat,ac salutares aliorum monitiones cum derision e reiiciat,ex ira animi fastuosi superbe se contra omnes gerens Superbia enim non tantum sequitur irrisiora contemptus aliorum, sed Mira ac excandescentia contra eos qui non fatis faciunt desidet iis, aut qui contrariantur voluntvi superborum. Mirum quid secutus sit D. Hieronymus quum hoc loco verterit cotra suum morem indoctus Bene tamen, haec nomenclatura in superbum Marrogantem quadrat,qui cum prae superbia alii se doctiorem & prudentiorem putat, per opera sua meretur vocari indoctus M imprudens, quod multa operetur superbe per iram. Superbia enim Sc ira superbiam sequens , efiiciunt, quis pleraque imprudenter Sc lulte agat. Conuenit cum illo quod est cap. is Doctrina viri per patientiam noscitur.
I De sideria occidunt perum oluerunt enim .inus eius quicquam
CLarius priorem partem liabent Hebrae hoc modo. Desiderium pii interficiet eum . Dupliciter autem id potest intelligi Aut quia
378쪽
piger semperet multa desiderans, nee quicquam operari volens suis
desiderijs semper torquetur, ita ut mori videatur, iuxta loquendi mo..du quo enecatos nos dicimus cum magno aliquo malo torquemur. Pi- per enim per pigritiam in variis detinetur desideriis, quia in desideriis est omnisociosius, de non fit unquam votorum suorum compos. Vnde duplici hoc nomine torquetur desideriis . Aut dicit desideria occidere quia in iis desiderijs moritur , non assecutus quod desiderauit, ut desideria eum occidere dicantur,quia eum ad mortem Isque perducunt,aut concomitantur. Istud ut in corporaliter pigris accidere videmus,Ita similiter in spiritualiter pigris,qui cum salutem desiderent,o tamen labores bonorum operum subire detractent, desiderando, nihil praetere,
agendo incidunt in morte animae,& tandem etiam mortem aeternam.
non cessabit . . AD huc sermo est de pigro,Nam est prosecutio sententia superioris eii Diue explanatio. Itaque de pigro dicitur , quod totum tempus si uim consumit desidet ijs in his solum occupatiis, ac proinde necsbi nec aliis utilis. Aut dicit eum semper concupiscere, quia semper aliona desiderat,tantum abest,ut sua tribuat.Contra quod de iusto,qui labore manuum scit paranda esse quibus opus est,dicitur quod non solum sibi sussicit hed&alijs utilis est, tribuens scilicet sine cessatione, ex his quae iuste parauit&possidet, nee inutilibus&vanis desideriis rempus suum consumes sed laboribus si opus est proprijs manibus,ut habeat Inde tri rbuat necessitatem patienti,nee auare retines quod possidet, sed illud alijs incessanter communicans nec aliena desiderans, sed i incessante i partiens .Ex qua explanatione satis patet cur iustu pigro opponat,quanquam ex hac oppositione videri possit, eum dicit desiderium pigri occidere eum intelligi illud potius debere de desideriis rerum alienarii, quas ob pigritiam pigri assidue concupiscunt, per concupiscetiam frequenter rapiunt,maletes ex alienis qui in suis vitiere laboribus, Vnde id mortem sibi non tantum animae, sed & corporis frequenter per iustiti supplicium assciscunt.
Homae impiorum abominabues,quia esseruntur exscelere. OV plex hic est lectio. Nam plerique libit habent qua offeruntur.
Quidam tamen habent,qui offeruntur. Quomodo D. Hieronymum vertisse verisimile est, quod apud Hebraeos nullum sit relati-inam,sed dietio in Ci,quae frequenter causalis est significans quia . Vnde&Septuaginta,q io saepe sequitur D. Hieronymus, habent lita et m ξω κυρίω κο γαρ παροτωρ, προ repερ ινλτας id est,Oblationes impiorum abominatio sunt domino. Etenim inique offeruleas.
379쪽
Itaque iuxta hanc lectrinem redditur causa cur hostiae improrum Deo displiceant,nimirum quia offeruntur plerunque ex male partis, ut ex rapina aut alia quapiam iniustitia aut quia ex scelerato animo dc mala me- te osteruntur, nempe ut in sua improbitate prosperum trabeant succes sum,aut ex hypocrisi, ut cum alijs lancti religiosi habeantur Hebraea tame potius sic sunt vertenda,Sacri lacium impiorum abominatio, tuan eo magis si in scelere obtulerint illud. Quo significatur omne quidem impiorum oblationem Deo displicere, propter inhaerentem animo impietatem,sed multo magis si offerat per scelus, ut ex rapina aut praua aliqua cogitatione,quod tunc oblatio impis dupliciteriit coraminata,impietate hominis praecedente & concurrente. Cui sensui magis consentit altera lectio magis apud nos recepta,quae sic est accipienda, ut non tantum illa impiorum hostiae abominabiles significentur quae offeruntur ex scelere,
sed qubd illae potissimum,ut subintelligas aliquid hoc modo Hostiae impiorum abominabiles, maxime quq offeruntur ex scelere.Idem clarius x ei;.i fortius dicitur in Ecclesiastico mona iniquorum non probat altissimus nec respicit oblationem iniquorum,nec in multitudine sacrificiorum eorum propitiabitur peccatis. Qui ol ert sacri licium ex substantia pauperum,quasi qui victimat filium in consipet tu patris sui. Docet haec tintentia Deum non tam respicere externa quam interna, sacrificia illi perie non esse grata,sed ratione personarum offerentium, ac proinde illum non se muneribus posse corrumpi, ut solent aliquando terreni iudices. Itaque in eos quadrat,qui cum sint scelere aliquo obnoxii,cuius pαnitudine non ducuntur,nihilominus putant per alia pietatis operatiram Dei poste placari,hanc impiam: scelettim cogitationen de Deo concipientes,quasi peccandi licentiam alicui concederet ob quaedam ipsius munera,quemadmodum faciunt nonnunquam terreni iudices.Conuenit cumcaa. hoe illud quod est Esaiae Incensum abominatio est milii, etc. Et valet
contra eos qui cum perseuerent in peccatis,putant se Deum placare eleemosynis,contra quos scripsit D. Augustinus librum de fide operibus. in meliis mendaxperibit,ut ebeiens loquetur victoriam. SEcundam partim,sic habent Hebraea vir audietis in finem loquetur. Quam partem sic intelligunt,Vir audiens, hoc est, qui admittet loquentem, in finem vel semper loqrietur hoc est, is vicissim audietur 5c locum habebit semper loquedi. Alij rectius sic,Vir qui testatur quae audiuit ac certo nouit, nec ex siuo fingit cerebro, sicut testis mendax, is semper loquetur,non imponetur ei silentium sicut mendaci testi, nec anficietur pudore,nec morte,aut aliqua alia poena,sicut testis mendax, contra quem etia prophana lege sancitur Lex talionis Dignus enim est qui suo tellimonio pereat qui per illud alios perdere voluit. Diuina aut res tellis mendax aeteriram incidet mortem: perditionem. Secundum hunc
380쪽
liunc sensum pulchra est oppositio membroriam huius sententiae Noster interpres secutus Septuaginta qui habent tui esu α ρκοος, vertit obediens, quia audire frequenter pro obedire accipitur.5 victoriam vertit, quia
dictio n*a eis ali ambigua est , aliquando significians victoliam
aliquando aeternitatem Diuus Gregorius hanc partem citans libro tri Gregori ueselamoquinto Morali cap. ia in commendationen obedientiae sic explicat,Vir quippe obediens victorias loquiitur,quia dum aliena voci tua militer subdimur, nosmetipsos in corde superamus. Venierabilis Beda ut membrorum oppositionem aliquam indicet sic tractati sic versium. iii Deo seruire testitur,nec sectis dicta exequitur,peribit: qui autem fideliter ut promittit iussissubditur diuinis, huius loquela ad victoriam perueniet: quia dum per obedientiam suam vincere satagit per iustitiam iudicis postmodum victoriae palmam percipit. Haec ille do)ω, simul Scite. Simplieiter significat nostra lectio ad literam,Testem mendacem Momnem qui in perniciem alterius mentitur,quia contra legem agit, male periturum,ita ut siue hic siue alibi dignas persoluat poenas, at omne qui legi diuinae obedit,& ob id mendacia sicut& omnia alia vitia declinat,considenter locuturum quomodo omnia supplicia Vicerit,omnesque inimicos suos superauerit, atque pulchram de omnibus victoria reportauerit,cum
testis mendax tacere cogetur pudore affectus & digne pullitus Aut simpliciter,significatur eum qui contra alique salsum profert testimonium, periturum, illum vero qui innocenter vivit obediendo legi diuinae l. randum a malo quod falsis testimonio ei parabattir, 5 plotiose triumphaturum de illo. Potest 6 ad falsos ac veros doctores haec sententia accommodari,qui ad populum quasi testes se diuinae veritatis prabet. Qiii enim non quod audiuerunt atque ab Ecclesia didiceriat sed siua somnia & dogmata reprobata,pro verbo Dei loquuntur praedicant , meritam incident perditionem,eorumque testimonium cum eis aliquado peribit, nee stabile erit, sed evanescet, quemadmodum in omnibus patuit haeresibus. Qiu ver,quod ab Ecclesia per auditum percepit,loquitur. quiq; in omnibus,quae agit&loquitur,diuinae legi& traditioni Ecclesiasticae obedit, is etsi aliquandiu persecutionem patiatur ab aduersari; veritatisi virtutis,tamen triumphabit tandem ac victoriam suam audenter proloqui poterit. Super omnia enim vincit virtus e veritas, quae haeresibus, instar cerae liquescentis,evanescentibus semper perdurat ac triumphat.
Vir i improcum ob mat vultu -m,qui autem rectus es
corriguviamsuam. PVlchrae sensum reddidit interpres, eum hilrxis ad verbum si Roborat vel sortificat impius vultum vel faciem suam. Et fgnificatur
impium etiamsi reprehendatur vel moueatur, siue interius siue exterius ivllo moveri pudore,qui in faciem suam habet sedem, sedit Q zari lentiquos