장음표시 사용
181쪽
fair bus meli.Aperit ipse Paulus zelum suum quem habuerat etiIudaismo contra Christum fuisse propter Iudaeos: ne cilicet Iudas a statu iudaismi tanquam seducti transiret ad statu na Christianum. Iudaeos siquidem fratres suos appellat: utpote ex eodem patre, stilicet Iacob. Qui sunt eornati mei secuit .m carne. Hoc est si dicere licet eongeneres, ex uno genere secudum carnem. Quos cosanguineos appellates .no oportet addere secundu ea nem. Qui sunt Israelitae. Explicat a communi patre generis earn a Iis nomen .Quorum adoptio eotiorsi. Superfluunt duae ultimae dictiones, est filiorum. Incipit exponere priuilegia Iudaeorum: ut tanto maior materia significetur tristitit ex maiori perditione r& simul primitas Iudaes secundu dignitatem priuilegioru diuinorum explicetur.Utraque adoptio fuit Israelitarum: Se vetus Exo. .primogenitus meus Israel. noua, non est bonu sumere
panem filioru & dare eanibus.& rursus Apostolis Israelitis dicit Iesus,filioli adhue modicum S e. FQkria.Vtraque similiter gloria Israelitarum fuit, tum vetus, apparente gloria domini apud illos. & super tabernaculum & in mole sina,& in columna decitum noua , quum apparuit gloria Christi coram tribus Apost
Iis.Et testamentum .pro,& testamenta. Ipsemet Paulus ad Galatas duo explicat testamenta,alterii vetus in monte Sina ralterv n
uum,quod Christus fecit. Et utruque constat Israelitis datum Est Misatio. Lex nanque vetus constituta est ad Israelitas:& similiter lex Euangelica per Christu Israelitis data est tam verbo qua spiritu in Pentecoste. Et sesequium. pro, & cultus. Nam & vetus euItus diuinus de nouus ad euchar stiae sacrificium baptismi queritum, datus est Israelitis. Et premissa. Pro & promissiones tum tot bonorum, & praecipue Messiae, tum aeternae vitae de resurrectionis a Christo.In his enim omnibus priuilegiati sunt Israelitae. nam & vetera propria eorum fuerunt,& noua primum suerunt. Ita P per eos ad alios derivatur,quo ad ipsolum magnam spectat digni latent:& maiore monstrat esse Israelitarum iacturam. Quorum patres. Septimum priuilegium Israelitarum proprium ac maximum postremo scribitur,sciliceis Christus natus est ex eoru partibus, o Christus secundum earnem est frater eorum. Ex quibus eli Superfluit est; isu secundum Ornem.Non secundum totum id quod est,no secundum diuinam sed humanam naturam. Qui em Ueibum verbo reddendo legendum est. Ex quibus C iliu fecundum earnem,enssuper omnia deus bene limis
in secula: aran. Hic cst primus locus in quo habemus a Paulo,
182쪽
CAPUT IX. Christum esse deum: hoc est quod explicite appellat Christum
deum,non qualitercuque sed super omnia benedictum insecu-S anten.Vt nulla relinquatur Arrianis exceptio: quum hae conia ditiones non nisi de summo deo veri ficentur:& de solo summo deo fas sit haec dicere. Non a tem. ro, Non sic autem. SuppleIsraelitae optant anathema esse a Christo. Quod exciderit , si in . . A veracitate adoptionis Israel. Non enim omnes qui ex Israel Dut, Iu suut Israelitae. Interores addidit pro claritate utrobique sunt: & loco Israel posuit Israelitae, sensum magis quam verba sectatus. Intentio Pauli est patefacere quod ob tantam ruinam Iud rum , non est diminuta veracitas diuinae promisitoni quia Israelitae quotcunque ruentes non sunt in numero Israelitarum quibus facta est promissio: quia non sunt filii ' ἴsionis sed carnis. Quum ergo dicit, non omnes qui ex Istael. intelligit secundum carnem descendunt. Ad quum subdit, hi Israelitae, intendit hi computantur Israelitae. Neque qui pro quia semen sunt Abrahae , Omnes 'M. Similis est sensus quod non propterea quod carnaliter destendunt ab Abraham, eo omnes tales computantur fili j Abrahae. Sed in Isaae vocabitur id ιμ- Ne putares sine scripturae authoritate inducere Paulum, id , i. sti' 'i'I in Mir descen&ntestam ex Israel quam ex Abrtham quod aliqui computantur inter filios,& aliqui non
Abraliae sed Isaae tantum in semen asscistitur. Id est non qui frdes. Iuxta duos patres scilicet Israel & Abraham exponit se sum distinctionis dupliciter, ad idem tame. primum inter filios carnis & filios dei.& hinc habet quὁd non omnes descendentes carnaliter ab Israel sunt fili j adoptiui dei ac per hoc a m - , a
Israes secundum carnem: utpote non filiorum adoptioni nae. Sed qui Νη sunt promissionis. Ne locum inquire Ii relinuus res clui dei , declarat hoc, dicendo quod sunt filii oro missionis: itaqubd contra filios carnis filios pro orta
stinguit, Nec opus est laborare circa sensum di Cctionisa dueniam ipse Paulus ad Gala. . explicat Ismaelem natum selu dum carnem, Isaac vero per promistionem. σRes gesta patet
nitum. Sed differentia consistit in hoc quod Ismael see in Atim carnem praecise: Isaac autem no praecise secundum carnem, sed ratione
183쪽
tatione diuini miraculi promissi a deo: miraculose enim restNeuta est virtus generativa tam sarae quam Abrahae promittendo filium Abrahae ex Sara. Aestimantur in semen. Vitio seripi tum legitur aestimantur pro exi stimantur seu reputantur. Non sat fuit Paulo distinguere in re, sed etia in reputatione: ut hine haberet quod omnes Israelitae ruentes no reputantur in semen
Israel & Abrahae: ac per hoc ob illorum perditionem nihil perie veracitatis diuinae.Igitur fili j Abrahae,& Israel distinguutur in filios earnis & filios det,qui sunt filii promissionis,qui soli reputantur in semen Abrahae & Israel. Hoc est quod intendit & dicie
Paulus. Promissionis enim verbum hoc est .seeundum hoc ι in veniam,
est erit Sara sivi. Probat filios promissionis ex verbis domini. Gene. i8. Ninsolum autem illa. Superfluit illa. Ne electio diuina Inter filios Abrahae solos scripta eredatur, affert diuina quoque electionem inter filios Isaac: ut ex his duobus testimoniis credatur quam docere intendit diuina electio inter filios Israel, quorum tam magna pars ruit. Non solum autem in Sarae filio apparuit diuina promissio. Sed σ Reberea. Uxor Isaac. Ex uno eo ubitu tabes Isaac patris nostri.Corrupta est litera.nam in textu Graeco non habetur concubitu, nec potest dictio illa coniungi cu ex uno: quia uno est generis masculini, & casus genitivi pro ablativo, dictio vero interpretata concubitu quae significat cubile est generis sceminini Sc casus accusativi, & regitur a participio hanens. Legendum est, Ex uno eubile habensΔed ambiguistate no caret an Isaac in genitivo positum quoque sit loco abi liui,& iungatur cum ex uno,ita quod litera sit ex uno cubile habens Isaac patre nostro, an legendum sit ex uno cubile habens Isaae patris nostri. si omnes illi genitivi mutantur in ablatiuum, excluditur pluralitas patrum respectu plurium filiorum Rebeccae, identitasque patris & matris respectu duorum filiorum explicatur. Si vero in genitivo relinquitur Isaac patris nostri, magis quadrat explicatio V electus sit unus filius,ita quod non solum ex uno filio Abrahae nempe quem genuit illi Sara sed etiam ex uno filio que genuit Reuecca habens cubile Isaae
patris nostri, electio diuina patet. Honesto autem vocabulo Aloco hoc est cubili actum matrimonii significauit: ut discamus de Venereis pudice loqui. Iuxta hunc siquidem sensum non solum pater Isaae, sed etiam unus filiorum electus significatur. Ee quadrat huic sensui coniunctio enim,subiuncta dicendo, Quismonim nondum nat3μ sint. Redditur siquide manifeste ratio v nius filiorum
184쪽
slioruelecti. Et dicit hoe ad excludedum praesagἰu futuroru ex
hora natiuitatis., ut aliquid boni egissent, aut mali. Adiunxit l, ad excludendu errore tam ponentium circulu animaru, quam opinantiu animas creatas prius, quam infundatur corporibus,& in illo priori aliquid boni aut mali egisse. Visecundum electio
nem prepositum mei maneret. Antequam proserat authoritate scriptura reddit rationem illius. Quam magis explicat subiungen
eget expositione locus iste sed applicatione metis, ad qua ipsemet Paulus explicauit ratione. Nihil enim aliud ex hac autho-x itate Paulus intedir. nisi quod hinc apparet,quod no ex operi. bus nostris, sed ex voluntate dei eligentis Sc vocantis unus eligitur,& alter reprobatur. Et quoniam haec aut boritas mostrae unum praeeliῆi alteri,adiungit alteram authoritatem,testatem de eisdem quod unus eligitur, de alter odio habetur. Meuiscriptum est.Malae. i. Iacob dilexi, Esau autem odio habui.Ubi aduertes odio habere no sonat solam priuationem dilectionis, sed significat velle malit. Et propterea dura quaestio occurrit, quo pacto verificatur deus velit malu alicui non ex operibus illius. Q Solutio est,quod deus ab aeterno vere quosda eligit, Se quondam reprobat quosda diligit,& quosdam odio habet,pro quanto quibusdam ab arterno vult conferre ope gratiae suae, de adiuuare illos usque ad gloria aeternam,quosdam autem ab aeterno quoque vult permittere sibi ipsis,nec adiuuare eos gratuito auxilio,quod electis deereuit eoserre. Et hoc est, deum illos odio habere,hoe est deu reprobare illos non ex operibus. Cum quo tamen stat quod nullus danatur nisi ex propriis operibus. Nee sententia si quidem,nee executio damnationis sit antequam huiusmodi reprobi peccent. Nee ex hac aeterna dispositione diuina potest inferri iniustitia in deo sed libertas summa, quoniam neutris tenetur,& ex sua mera libertate pendet, velle daretra. tuitu bonu aliquibus,& velle no dare aliquibus, sed permittere eos in sui naturalibus. Quid ergo dicemu Animaduertit Paulus quam tetigimus quaestione a multis inserendam. Et propterea praeuenit eos mouendo eandem quaestionem. Nunquidiniquita apud deum Apparet enim prima fronte quod .velle uni malum x alteri bonum absque quacuque diuersita te meritorum,iniu stitiae sit. . t. Horrentis est resiponsio. Dasi enim dieit. Exodi trigesimotertio. riserebor cui m sertu sum, pro, cuius misereor
185쪽
erm reliori iam praestabo eui miserebor . pro, & miserabor quem
miseror.Primum enim verbum est misereor, secundum autem
miseror. Et hoc quidem affectionem animi condolentis proprie sonat: illud autem ad effectus gratuiti collationem trannfertur quum in miseria aliqua constitutis confertur. Et ad hoc inducitur haec authoritas,ut libertas diuina tam ad miserendu . quam ad miserandum explicetur. Dicedo siquidem,miserebori cuius misereor,monstrat essectum misericordiae se daturum no omnibus,sed illis,quorum miseretur:hoc est,quorum eligit m sereri ab aeterno. Et similis sententia est de miseratione,quae noeadit in deum nisi metaphorice: sicut ira, & reliquae passiones aliae. Et ponitur in deo respectu malorum nostroru illud autem respectu bonorum gratuitoru, secunduliteralem sensum Ex di:penuria vocabulorum utente misereri,quod etiam passionis animi constat esse verbum. Tota ergo resposio consistit in manifestando libertatem dei: quoniam constat,iniustitiam no hobere locum in mere gratuitoru collatione, & negatione: iuxta parabolam euangelicam, An non licet mihi quod volo facete3 tolle quod tuum est. itur non volentis. hoc est, non operum internorum. Neqμe currentis . hoc est, neque operum exteriorum.
Sed miseretis est dei. supple electio,hoc est, quod homo sit electus. misit enim scriptura Pharaoni. Exodi nono. Postquam enim Pa Ius authoritate scripturae monstrauit, no esse iniustitiam in deo in hoc quod aliquos eligit: nunc cosequenter authoritate qumque scripturae monstrat,non esse iniustitiam in deo in hoe quod aliquos odio habet,seu reprobat.stina in boe ipsum excitaui te, ut dimittas populum meum: hoc est,ideo excitaui te per Moysen& Aaron ut dimittas populum meum. Vt ostenda in te potentiam meam. Ac si apertius dixisset,non ideo excitaui te ut cum essectu dimittas, scio enim te no dimissurum sed ideo excitaui te
ad dimittendum, ut ostendam in te potentiam mea, per tot miracula,& submersionem tandem tui & tuorum. Et ut annunti tur nomen mea in uniuersa terra. Quod & subsecutum est. Ex qua
authoritate habet Paulus non iniustam, sed bonam ei voluntatem,etiam in intelione,& gubernatione reproborum, quum illos excitat,& ordinat ad demonstratione potentiae suar& gloriae nominis sui ,etiam illis nolentibus. Ergo cui. pro,cuius, vult miseretur,oe quem vult indurat. Concludit consistere negotium tam electionis,quam reprobationis,in velle ipsius dei. Et nota
quod utrobique ponit actum positiuu voluntatis diuinae: & quar
186쪽
superius nominauit dilectionem de odium, modo utrunque n minat velle. Et, ut declaratum est, utrobique concurrit velle diuinum: sed in electione velle diuinum habet pro volito hominem cum gratuito auxilio usque ad aeternam gloriam: in reprobatione autem habet pro volito hominem cum dimissione sui ipsius in suis naturalibus. In hoc enim volito clauditur negatio gratuiti auxilij ad vitam aeternam,clauditur permissio canis. Et propterea dicit quod illius miseretur, cuius vult misereri: de similiter illum indurat,quem vult indurare.Indurare autem intellige,relinquere hominem sibiipsi. Ita quod sensus est, Illum relinquit sibiim homini,quem vult sibi ipsi homini relinquere.*icu itaque mihi. Mouet Paulus aliam quaestione quae nascitur ex dictis. Quid actue queritur Non a quaero quaeris, sed arueror quereris dictio haec formatur. Ita quod non est senaus,quid adhuc interrogatur: sed, quid adhuc eonqueritur. Scsubauditur, deus. Et dicit ad Ic :i quearetae diuinae,quam perprop exemcet. Significatur enim quod non remanet deo locus querelae deperditione reproboru. Et rationem subdit,in persona disputantis contra deum .Holuntati enim eius quis respit. pro, restitit3 quasi dicat,nullus.Ex hoc enim quod fit voluntas dei tam in reprobatione,quam in electione,ex hoc quod nullus unquam restitit voluntati eius nam electus processit secundum electionem dei,& reprobus processit secundum reprobationem adimplendo voluntatem dei consequens est quod deus non habet unde conqueratur de perditione reproborum. Vbi aduerte quod quuHicitur,voluntati enim eius quis restitit, pronomen Elus,moniactrat quod in pr edenti particula scilicet,quid adhue queritur
subintelligitur deus . alioquin subiunxisset, voluntati enim dei rosed subiungendo pronomen Eius, deus repetitur. O homo. Deest una dictio, quam alij interpretantur vere,alij quin imo, alij atqui, dc deinde subiungitur, ε homo. Dupliciter confutat Paulus hanc quaestionem. Primo arguendo praesumptionis. m. quis es, qui restondeas Deo. pro, contra respondens Deo Praesumptionis esse dicit, quὁd homo non solum respondear, sed ex aduerso respondeat deo. Huiusmodi siquidem verba, quid adhue deus conqueritur, nihil aliud sunt, quam respondere deo eligenti & reprobanti, tanquam si homo homini exaduerso respondeat,inquirendo causam querelae: arguendo con
187쪽
superfluit se. Quid mesci'sic Probat crimen praesumptionis ab exemplo operis figuli: ut intelligamus perinde esse,hominem quaerere a deo rationem voluntatis eius, ac figmetum respondeat figulo cur me sic fecisti 3 homo siquidem figmentum est dei. An non babet potestatem ligulin luti ex eadem massa farere
alius quidem vas in honorem liva vero in eontumeliam Diceret forte aliquis quδd si figmentum haberet rationem diceret figulo. cur me sic fecisti Et propterea rationem praesumptuos huius dicti subiungit libera potestatem figuli ex eodem luto faciendi vas unum ad honorabiles usus, puta ad bibendu)alteru vero inhonorabiles,puta ad bes. Ex hac enim libera potestate irr mrehensibilis monstratur figulus:& querela figmenti monstratur no fundata super ius aliquod. Quodsi. pro si autem, dem. Vbi prius repressit praesumptionem hominis audentis quodammmdo imputare deo superfluam querelam, soluit quaestionem,reddedo rationem ex parte finis: & declarando diuersitatem actionis diuinae hinc & inde. Et prius patefacit finem propinquum
reprobationis, dicendo, Volens ostendere iram. Obiectum diuini velle non describitur ita, hoc est, vindicatiua iustitia ,sed ostendere illam. Quod directe spectat ad gloriam dei inter creaturas, & ad utilitatem creaturarum: quibus monstratur in re hic diuine bonitatis radius,qui est iustitia vindicativa.Quae in hae vita non monstratur,tum quia non exercetur , deo in hac vitarouoniam praesentis temporis poenet non sunt congruae peccat1s. um cuia illa paruula vindicta, quae quandoque fit in hae vita adeo,non aperte monstrat se esse iustitiam dei,sed aliis causis a Dseribitur.Vindicta enim reproborum monstrabit deus uniuersi, & singulis iustitiam suam vindicatiuam. Unde & nunc quia monstratur haec iustitia , non glorificatur deus ut vindex : sed eune glorificabitur ut iustus vindex. Et notam facere potentia seua.
Hic est alter finis propinquus similis praedicto: quia scilicet vultdeus notificare in opere potentia suam. Quanuis deus exercu tit potentiam suam creando, & miracula faciendo, & exerceae continue conseruando ac gubernado uniuersum,hominibus tamen non fit euidenter nota potentia dei: quum autem rebeIIesoraeceptis suis reprobos subiiciet aeternis poenis multos foram ideter omnibus,etiam ipsis incredulis,faciet potentia suam. O uae notitia & creaturis utilis, & diuinae est gloriae in creatu- i, plorificabitur enim tunc deus potens. Sustinuit in multa pri
ἰ ita Nota verba:quoniam hinc pendet quaestionis solutio, hine
188쪽
hine patefit ratio querelae diuinae.nam significatur quod peccata quae reprobi committunt, ratione quorum exercenda est vindicia & potentia diuina manifeste no sunt volita a deo.Non dicit quod propter hos fines voluit aut fecit vasa irata sed dicit, stinuit.que enim volumus, non toleramus patienter, sed probamus. Et longe plus significatur quam deu no velle illa:quoniam significatur quod sultinuit,quoa permisit illos peccare, no qualitercunque,ted in multa patientia,non statim exterminado ut merentur:quod gratiqest, ut homines mutabilis voluntatis spatium haberent mutandi voluntate a patrandis criminibus. Vasa ira. Alludendo ad similitudinem diuersorum vasorum figuli, dicit vasa irae. Et verὸ reprobi sunt vasa irae.sunt enim contentiva in seipsis diuinae iustitiae vindicat tuae: quoniam in eis locabitur sicut aqua in vase. Huiusmodi enim vasa sustinet patie- ter deus in hac vita. ta .pro,aptata, in interitum.Non dicit quς deus aptauit in intei itum, sed dicit aptata in interitum: ut intelligamus quod ab eodem sunt vasa iri,a quo sunt aptata in interitum: proculdubio aeternae mortis. Constat aute quod propriis peccatis,propriis meritis,quae deus non vult,sed sustinet patienter,reprobi sunt vasa vindictae. Non enim deus prius est ultor, quam homo sit peccator. & consequenter a seipsis reprobi sunt vasa aptata suis meritis in interitum aeternum. H. Deest copulativa colunctio. Legendum est, fit ut ofelleret diuitias gloriae suae. Post propinquos reprobationis fines, diuinamque circa reprobos tolerantiam subiungit finem propinquum electionis, consistentem similiter in ostesione. Sed ubi in reprobis determinatum quid monstratur,in electis per diuitias multitudo & abundantia bonorum spectantium ad gloriam dei praeparare ei ctis significantur.In vasa mhericordiae. proculdubio diuinae, sicut reprobi vasa irae. Qua praeparauit ingloriam. Uide differentiam. Totum,quod est electo tu ,attribuitur deo .ipse praeparator gi ri ipse praeparator vasorum ad gloriam. In reprobis autem aliquid ascribitur deo, scilicet velle ostendere iram & poten-' tiam,& patienter tolerare: aliquid non deo, sed ipsis: scilicet agere toleranda,ob quae sunt vasa irae,i c aptantur in interitum.
Aduerte erudite lector,quod tota haec particula si autem deus volens,&c. manca apparet, & quod subintelligi exigat aliquiaeonfutans respondentem deo: puta, ana est obiectio tua. Ex his enim libratis elucet falsum esse quod reprobi faciant placita voluntati diuinae: saper quod laudabatur obiectio,& propterea
189쪽
merito deus per prophetas & apostolos continud conqueritur
de iniuriis,quae tibi irrogantur a peccantibus: utpote quae deus no vult facietibus. Se cu his omnibus deus ad bonos fines omnia disponit. es Antequam ad reliqua procedatur,occurrit continuighominum curiositati de praedestinatione & reprobatione respodere.Aiunt enim, Si ego sum de numero electorum, tandem ita erit in re quod saluus ero:& similiter si sum de numero reproborum,tandem ita erit quὁd damnatus ero. Et tollendo responsiones theologorum subiungitur: non est mihi curae an necessario an contingenter sic eueniet: satis est mihi quod sic erit, quocunque modo id erit. Et propterea nihil ad hane curiositatem disti cictio de sensu coposito vel diuiso,seu de necessitate consequetiae vel consequentis.non curo,ut dixi, te necessario vel contingenter: sed ut propono nosse velim an vera sint quq propono.QR
spondeo st, dupliciter possumus in hac curiosa quaestione loquitvel inchoando ab iis, quae se tenent ex parte dei,& descedendo ad nos: vel ecouerso,inchoado ab iis,quae se tenent ex parte nostri,& ascedendo ad deum.Si inchoamus a deo, profitemur primo i deus ab aeterno elegit singulariter hunc & illum, quia sic ei placet: secundo φ electio huius infallibiliter non dico necensatio sed standem habebit effectu suum: scilicet salute istius. Inchoando vero a nobis, profitemur primo squilibet est liberi arbitri j ad bonum & malum eligendum: ecundos quilibet faciens quantum in se est ad salute consequenda aeternam, saluus erit per diuinam gratiam. Quo pact9 autem, seu quo vinculo, quo glutino ascensus & descensius iungantur, no apparet: nam ascendendo deficit gradus coniungens hanc nostra libertatem, securitatem quod faciendo quantu in nobis est, diuina non ueerit gratia salvans cum aeternitate & immutabilitate diuinae
electionis,quet habet s soli electi saluantur. Et similiter descendendo ab aeterna immutabili & efficaci diuina electione deficit Iradus coniunges cum his nostris libertatibus & securitatibus. t propterea non est miru si non quieta mus intellectus quaerentium S inducentiu inconuenientia ,scilicet faciat quisque quod vult, tandem implebitur electio, & similia horrenda. Quocirca ad curiositatem dico illa esse vera ex parte diuinae electionis seu
reprobationis, sed non esse vera sola, sed associata aliis veritatibus ex parte nostri, scilicet i sumus liberi arbitrij, s fa ciendo quod ex nobis est, erimus per diuina gratiam salui & s nostris meritis saluamur aut danamur nos adulti. Et cu obiicies,cdiun-
190쪽
ge haec verba simul, respondebo me scire quod verum vero non est contrarium, sed neticire haec iungere: sicut nescio mysterium -trinitatis, sicut nescio anima immortale sicut nescio verbu caro facta est,& similia,qui tame omnia credo. Et sicut credo reliqua fidei mysteria,ita eredo de haec mysteria praedestinationis & reprobationis. Meum est tenere quod mihi certum est scilicet uti libero arbitrio & reliquis bonis mihi adeo concessis omni studio ad consequendam vitam aeternam & expectare ut videam, in patria mysterium diuinae electionis mihi modo ignotum, sicut & reliqua fidei mysteria.Ham ignoratia quietat intellectu
meum. Quos oe vocavit. Deest, nos. Explicat vasa misericordiae, connumerando seipsum aliis. Nonsolum ex Iudaei sed etiam exgera tibus.Vnitatem significauit pronomine Nos,in electis ac vocatis ex utraque natione,ut doceat,vocatos ta ex gentibus, quam
ex Iudetis,esse filios promissionis, esse filios det,esse eos,qui computantur in semine Abrahae de Israel.Siciu in Osee dicit .circa primum & secundum capitulum. Vocabo non plebem meam plebem meam,oe non dilectam d lectam. Propter electos ex gentilibus affertur haec authoritas, qua significatur quod gentiliu populus, qui non erat populus dei secundum cultu, nec dilectus ad dona gratiae,vocabitur populus dei,& dilectus a deo,ut experientia te
statur. Et non misericordiam consecutam,msericordiam consecutam.
Tota haec particula superfluit.Adiuncta est forte ab aliquo, qui legit hanc particulam in Osee: & non aduertit floco eius Pau- Ius dixerat,& non dilectam dilectam. Et erit. Prosequitur Paulus verba Oseae,& faciendum est punctum ibi, & erit: significat quod erit boc,quod subiungam.In Deo rubi dictum es eis, non plebs mea vos, ibi vocabuntur filii 'Dei vivi. pro , viventis. Non solum prophetatur mutatio gentilium de non populo dei in populum Dei, de non dilecto in dilectum, sed etiam prophetatur idelitas Ioci: ita quod absque transmigratione locali ipsarum gentiu mutabutur in filios dei. Et dixit noc propheta ad differentia Iudaeorum,qui in determinato loco scilicet in Hierusale,in terra pr missionis tantummodo habebant integritatem diuini cultus di obseruationis legalis. Ac si apertius diceret,absque eo P transmigrent in Iudaeani absque eo quod veniat in Hierusalem gentiles in suis propriis locis et ut populus dei,dilectus a deo,filii dei. vivetis. Et est haec sentetia eadem cu illa,qua dicit diis Samaritanae, Venit hora quado nec in Hierosolymis, nec in mole hoc adorabitis patre:spus est deus,&c. Esa. μκi e clamat pro Israel .ro .m