장음표시 사용
191쪽
xerat ex Iudaeis & getibus,& postqua ex scriptura declarauit Illam particulam ex gentibus,declarat ex scriptura quoque illam
particulam ex Iudaeis,& inducit Esaia clamante, clamore suspi-τij, seu doloris,propter paucitatem electorum ex Iudaeis. si 'serit numerus filiorum Israia tanquam arena maris, reliquiae saluaefent. Coniunctio si,non tenetur coditionaliter,sed aduersative. Et est sensus,quanuis fuerit numerus filioru Israel taquam arena maris,reliquiae salue fient: hoc est tam pauci salui net,ut sint similex reliquiis,quae paucae communiter sunt. Reliquiarum liquide nomine solemus appellare residua quasi fragmeta. Intendit enim ad litera significare paucitatem electorum ad Christi fidem ex Israel,quanuis populus Israel esset in umerabilis tanquam areisna maris. Vorbum autem. pro,enim. Prosequitur Paulus authoritatem Etate. Vbi aduerte non errorem,sed obscuritatem textus
Latini: quia interpres usus est vocabulo verbi, quod est neutri generis,similem habes nominatiuu accusativo:poterat remouere hanc obscuritatem dicendo,sermonem enim .quonia verbu a cusativi casus est. Consummans γ abbrevians. Vtrunque est nominatiui easus,& significatur deus perficiens & concidens sermonem. Dictio siquidem Graeca interpretata abbrevians,concidentem significat proprie:& transfertur ad abbreviantem: quia co-cidendo fit abbreviatio. In aequitate. pro,in iustitia .Ratio subiungitur reliquiarum ex hoc quod Deus iustitia exigente concidit& perficit sermonem suum: ipse siquidem derelictio innumerabilis populi Israel saluando tam paucos ex eis,concisio est ex iustitia procedens meritorum eoru qui derelinquuntur,& est perfectio sermonis diuini de iustitia eius. Quia verbum breuiatis aciet domin super terram. hoc est, quia sermonem concisum, & sic breuiatum in paucorum salute faciet dominus super terram ex sua gratia. Et redditur ratio salutis reliquiarum, postquam reddita est ratio derelictionis tantae multitudinis. Etsicut praedixit Esaae r. Nisi dominu sabaotb. Hebraea dictione utitur Paulus, designificat virtutum,no ut virtus est nomen moralis habitus, sed summae potestatis. Reliquisset nobis semen. Diuina gratia com- medatur in hoc quod etiam paucos saluauit. Quasi Sodoma facti essemus, 'sicut Gomorrba similisfuissemus. Merita Iudaeoru similia meritis Sodomae de Gomorrhae per hoc significatur,ad commendandam diuina gratiam relinquentem gratuito seme, saluante gratuito aliquos.WQuanuis etiam hoc possit referri ad
diuinam seruationem innumerabilis populi relicti, pro quanto
192쪽
no est deletus in hae vita sicut Sodomitar&Gomorrhaei deleti sunt.Derelictu siquidem est senae eoru non ex eoru meritis, sed ex diuina gratia: ut quandoque in fine scilicet in udi fructificet Christo.s disgολInterrogando intedit cocludere. Estq; sensus, quid ergo ex allatis vis inferre 3 Et statim subiungit responsi
nem. Dicemus. pro dicimus, quod gentes. dc reliqua. Aduerte it
rum erudite lector i ideo dixi apparere non dixi esse desecti,uam literam ab illa particula si autem deus volens:quoniam nodesunt di tes perspicaciter pedere litera ab illo loco usque ad. haec verba quid ergo. Ita quod ordo literae est: si autem Deus volens ostendere,& reliqua,quid ergo,supple dici potest adue
sus eum Apparet enim ex dictis confutatam argumetationem& rationabiliter deum eligere ae reprobare.Et deinde subditur quid nos intelligimus rationis esse ex parte getium & Israel.dicendo dicimus quod getes.siua non sectabantur iustitiam. utpote sine cultu dei de sine lege. Apprehenderunt iustitiam. Et declarando qualem subiungit.Iutatia auirm qua ex Me est. Interpres addidit est.Quae ut iustitia ex fide, superius declaratu est: est enim iustitia Christi,communicata nobis per fidem: hac enim iustificamur:& hanc apprehenderunt gentes credendo. Israel verose ctando legem iustitiae. Quae est lex Moysi,quae praecipit iustitiam, de in his quae sunt ad deum in tribus primis praeceptis, dc in bis quae sunt ad homines in reliquis praeceptis. In lege n stitia non permenit. pro,praeuenit.-Vbi nota duo. Primum quod sermo est de multitudine innumerabili populi Israel. De hac enim dicitur quod in legem iustitiae non priuenit. Secundum quod Paulus utitur metaphora euntium ad terminum aliquem, ad quem alter praeoccupat alterum:& gentes introducit euntes non sectando praecepta iustitiae,& tamen apprehendentes iustitia fidei: Israelitas vero euntes seruando praecepta legis,& tamen non praeuenerunt Sentiles, quum appareat quod debuissent praeuenire: utpote expeditiores per praecepta legis incedentes.Et dicit non prquenit, ut intelligamus populum Iti ael quandoque licet sero,perueturum.squum intrauerit plenitudo gentiu a qua praeuetus est.
Quod aute dicit in legem iustitiae: potest dupliciter exponi, vel intestigedo per lege iustitiae,iustitia quae est ex fide, vel quod
magis quadrat usitatis verbis Pauli intelligitur plena executio ipsius legis Moysi:de qua in praecedeti ca.dixit,ut iustificatio legis impleretur in nobis. Et est sensus s Israel sectado lege praeceptorum iustitiae, non praeuenit gentiles ad plena obseruati
193쪽
nem praeceptorum iustitiae.Et hoc est veru:quia adhue nos per uenerunt ad huiusmodi plenam obseruationem,ut superius m5stratum est: gentiles autem mediante fide peruenerunt ad pi na obseruatione lenis iustitiae. Ita quδd gentiles non solii apprehederunt iustitia Christi,sed etiam praeuenerunt ad plenam obseruationε legis iustitiae.Nec propterea mutatur terminus quo tendunt gentes & quo Israel quoniam haec duo scilicet iustitia ex fide & plena legis obseruatio mutuo sese inserunt,ut in pra cedeti patet cap. no enim aliter quam per iustitiam fidei, quam per lege spiritus vitae in Christo iustificatio legis impleri votest
Sed Paulus ex industria seruata identitate termini secundum redescripsit unum atq; eundem terminu sub diuersis rationibus. unicuique secundum aspectum & intentionem suam correspoodentibus:gentiles quidem ad iustitia Christi,Iudaei vero ad plenam legis obseruationem tendunt directe. Quare Quaerit causam huius disparitatis. Quia non exsile.Reddit rationem dispa vitatis.primo ex radice:dicendo,quia no ex fide, Israelitae iuerui.
Sed quasi ex operibus. deest legis. Radicalis ratio disparitatis est: quia Israelitae no fundarunt gressum animi sui super fidem, sed progressi sunt tanqua fundantes iter situ super opera legis. Ee' apposuit quasi seu tanqua ad significandu assectu I ud aeorum citra exclusione fidei a mentibus eoru. Sicut enim videmus super
bos Christianos absque perditione fidei operari tanqua confideles in seipsis ratioe assechus ad seipsos,ita describit Paulus Israelitas quan uis habentes fidem unius veri dei ,&c. affectu tamen suum fundantes non ex parte fidei, sed ex parte operu legis quuta me prccipuli fundamentu debuisset esse fides. enderunt enimi in lapidem offensionis. pro offendiculi.Manifestat disparitatem ex ipso progressu. Iam enim dictum est quod iuxta metaphora itinerantium loquitur. Et propterea quid subsecutu est in itinere
ex antedicta radice,modo affert:apperte mostrans ratione non
praeueniendi,quia impegerunt in itinere in lapide offendiculi. qui Christus est.Et vere impegerunt in sua ruina,dum occurrentem Christit,infidelitatis actu attigerunt. Sicutscriptum est. Assere testimoniti scripturae ex Esa. Vbi aduerte quod tam prima, qua ultima pars subiunctae sententiae sumpta est ex Ela. 18.ca. media autem pars sumpta est ex Esaiae cap. 8 . Nec sumpta sunt verba omnino: sed partim verba,partim sensus. Ecce pono in Sion Iapidem. Haec est prima pars. Et loquitur Deus de Christo: ecce fundo lapidem ia Sion, ecce pono Radamentalem lapidem in Sion
194쪽
CAPUT X. o Sion. Ad literam enim Christus in Iudaea de ex Iud Is originem
duxit.ibique tantum pridicauit: & in Hierusalem crucifixus est ac resurrexit. Ussensionis. Pro offendiculi. oe petram scandali pro,
Oisensionis. Hic est media pars.Vbi in Hebreo haberi dicitur la pide percussionis, loco eius quod nos habemus ossensionis. Sed hoc parui refert.Christus enim est lapis & ossensionis & percusisionis & offendiculi: nam est. in que potest impingi, & in quem impingitur,& a quo percutitur in ipsum impingens. Quae omnia impleta videmus in Iud is c citate &inauratione percustis, ex eo quod infidelitatis motu impegerut in Christum. Et omnis qui credit in eum non confundetur. pro, Non pudefiet. Hanc vltima particulam Paulus ex industria non attulit secundum verba sed sensum: ut scilicet exponeret sensum prophetiae. In Esaia siquiadem habetur,qui creati non festinet ut videat hoc Paulus exponit non pudefiet: ut intelligamus prophetam idem significare metaphora festinantis ad videndum . monendo enim i credens non festinet ad videndum, timorem tollit confusionis seu vermcundiae. Qui enim festinat ad videndu quod credit,scilicitus est ne forte aliter sit:& timet pudore seu verecundia affici credendo. Et propterea propheta monens quod credes non festinet ad videndu hoc, curum eum reddit m no pudefiet credens Se expectans.Ut itaque nos liberaret Pausus a labore intelligendi prophetam,posuit ipse no verba sed sensum .Et per hoe habet quod Christus ita est incredulis lapis offensionis de petra sodali,quod
tamen credetibus in eum est salus credita & expectata:ita quod nullus credens in eum erubescet de expectatione sua.
FRatres, voluntas quidem eordis mei. Quum declarasset eua gelium esse in salutem Iudaeis& gentilibus verum paucos ex Iudaeis electos, multos autem ex gentibus & ex parte gentium ac Iudaeorum reddidisset quandam rationem, quod gentes ex fide, Iudaei vero tanquam ex operibus legis progressi sunt: prosequitur modo hanc rationem casus Iudae
Ium: monstrans ignorantiam habere annexam, non tamen
excusantem. hoc enim intendit in hoc capitulo: inserens declarationem illius in principio propolitae particulae, Iustus
ex fide vivet. Et merito : quoniam ratio Iudaeorum , ii stitiae innititur. Inducturus autem ignorantiam Iudaeo- Tu in , modestissime affert eam ut rationem orandi pro ipsis.
peccantibus enim ex ignorantia utiles sunt aliorum oratio-
195쪽
nes.vnde de domin' orauit,pater ignosce illis: quia nesti ut quII faciunt. Ad hoc enim spectat quod Romana ecclesiam alloques ex Iudaeis&gentibus conflata explicat eis duas conditiones sui ipsius Pauli erga Iudaeos qui non sunt conuersi ad Christum. Prima conditio est voluntas cordis: hoc est prorsus animus ad salutem eorum. Et obsecratio ad meumstpra ilia. Pro, Et deprecatio ad deu pro Israel est. Adsalutem. Secunda conditio est quod preces effundit pro Israel,no desperatas sed salutares. hinc enim ingreditur ad propalandam ignorantiam eorum. Testimonium enim perhibeo illis. Reddit rationem quare preces pro Israel sunt
ad salutem. Quod aemulatione quidem iri habent. Superfluit quidem. Et haec aemulatio laudabilis est. Sed nonsecundum mentiam Pro cognitionem. Hoc est habent zelum dei, sed no regulatum necessaria cognitione.& haec est Iudaeorum ignorantia. Ignoram es enim iuintiam Dei, suam. Deest, sumtiam, quaerentessatu re unitia Dei nonsunt. Pro inueruntsubiecti. Iustitiam secat Pa
Ius in iustitiam dei & iustitiam legis: qua appellat iustitia propriam Iudaeorum.& dicit Iudaeos ignorare iustitia dei & stud re ad statuendum iustitia legis. Et ne inuoluatur lector obscuritate terminorum ,recolat superius dicta,quod iustitia dei est iustitia satisfactionis deo pro humano genere per morte Christi. Et haec appellatur iustitia ex fide seu iustitia fidei. Iustitia vero legis est ipsa obseruatio praeceptorum legis,iudicialium, rimonialium & moralium. Hanc dei iustitiam qua solus Christus e ercuit,Iudaei increduli ignoraueriit, & sectado lege Moysi qum runt stabilire iustitiam praeceptoru legis tanquam sufficientem ad salute sine iustitia dei per Christu facta. Hic est sensus prς oculis habendus in ista materia. Et propterea de illis dicitur quod iustitiae dei no fuerunt subditi:hoc est noluerunt subiici.Subiicitur enim quilibet iustitiae dei credendo in Christum, Sc non aliter .Finis enim legu chris Evi ad ianitiam omni credenti. Ne intelligeremus has duas iustitias disparatas ct tanquam e regione separatas aut confictas absque testimonio scripturarum subiugit ordinem. Minus dico,probat ex ordine causae finalis inter has
iustitias particulam ultimo dictam scilicet iustitiae dei non fu runt subiecti. huiusmodi siquide ordo significatur dicedo quod Christus est finis legis,non qualitercuque sed ad iustitiam communicandam omni credenti.Et quidem quod Christus sit finia legis,etia increduli Iudaei fatentur: dum dicunt prophetas usque
ad Messia prophetasse. Quyd vero Messias per propria iustitia salvet
196쪽
raluet ora credentes,sorte Iudaei increduli neganti sed hoe Paulus superius manifestavit. Et per hoc quod Christus finis est ad quem ordinatur lex vlois credes consequatur iustitia probat PIudaei non fuerunt subditi iustitie dei .nam repellendo finem legis Christu, repulerunt iustitiam dei. H e more suo Paulus proposuit declaraturus singula. Ico es enimscripsit. pro, scribit L ui. 18.Simul declarat dictas duas iustitias & earum ordine ex authoritate Moysi. 2uoniam.Superfluit quoniam. Iumtiam qua ex DP est. Haec sunt verba Pauli, no Moysi.praedeclarat enim subiecta Moysi verba describere iustitiam quae ex lege est.stui femrit.Deest coniunctio quod. Legendum est, Quia ciuifecerit haec ho-nio,vivet in eis. ct non in ea .Et est sensus quod faciens secundum praecepta legis vivet in illis: hoc est vitam temporalem habebit. ad differetiam enim futurae vitae dicitur in illis. Et hoc est quod intendit Paulus ex hac authoritate habere: quod scilicet iustitia legis praestat praesentem vitam,dum pristat vivere in praeceptis legis.Iustitia autem dei pristat salutem aeternam: ut subiunget.
α Perspicacius aute intelligitur vivet in illis, hoc est secundum illorum merita: ad disserentiam vitae simpliciter & absolute. et Et hoc directius quadrat Paulo iuxta superius dictat factores legis iustificabuntur,non simpliciter sed quantum est ex operibus.stua aute ex fide es iustitiase dicit. Adverte quod Paulus non inducit Moysen dicentem quae subiunguntur, sumpta ex Deuta 3o .cap. sed inducit iustitiam quae est ex fide loquentem, non Giae mysterio. Sciebat siquidem verba ista aperte dici in persona Moysi: sed quoniam acutissime vidit quod haec dicebantur ratione iustitiae fidei,ideo induxit iustitiam fidei dicerem quae pro ipsa dicuntur. Quod ut penetres, considera diligentius textum Deutero. & perspicies quod quum Moyses in scriptis redegisset Iegem cotinentem tot prFepta tum moralia tum cetrimonialiatum iudicialia praedixit populo quod si recederet a deo,di spe seretur per orbem,& cu hoc ubicuq; essent per orbem dispersi,
si ex toto corde reuerterentur ad deu, deus reduceret eos de captiuitate,dispersione &c. Et de hac mentis couersione ad deum ex toto corde & ex tota mente diligedo eum loquens,dicit haee
quae Paulus affert. es Vbi perspicax lector intueri facile potest quod ad disserentiam iustitiae legis Moyses scripsit hare de iustiatia internae conuersionis ad deum, de illam scilicet legi, iusti. tiam) pendere ex ista & ordinari ad ista satis significat seribedo sequelam illius ex ista: quod quum ad deu conuersus fuerit fer uabit
197쪽
ut inexcusabiles ab ista ubicunque serent,praediceret. Intendi Cenim Moyses ad litera quod quavis dispersi per orbem possint
excusari a iustitia legis scriptae propterea quod carent ea no tamen possunt excusari a iustitia quae est ex interna conuersione
ad deum quoniam h no est distans loco,sed est prope quemlibet in corde & ore ipsius. Nee est dubiu quin lim sit finis totius legis scriptae:& propterea tantopere I Moyse ponderata α Hissi adiunxeris distinctionem Pauli inter iustitiam legis S. iustitiam dei quae ex fide est,uidebis quod ad literam Moyses loquitur de iustitia ex fide, de iustitia quam Paulus appellat dei Et si ultra progressus consideraueris quod iustitia ex fide etiam ante Movsi tepora implicite saltem erat iustitia ex fide Christi nullus enim unquam saluatus est sine fide Christi explicite vel implicite videbis quod non digreditur Paulus explicando hanc dactam a Mo'se esse iustitiam ex fide quam Apostoli praedicant applicando ad Christum. et Hanc autem distinctionem si praeoculis habueris, habebis clarum intellecta diuersarum script rarum de iustitia seruantium legem. Nam quadoque scriptum loquitur de ipsa lege secundum se solam.&sie de ea dicitur &quod nullus unquam iustificatus est ex operibus legis, & quod Qui fecerit praecepta legis vivet in illis:& similia multa imperiectionis. Quandoque aute est sermo de lege iuncta intern iustitiae fidei,& sic de ea dicitur: si vis ad vitam ingredi, serua mandata:& similia promittentia vitam aeternam obseruantibus legemme diseris in corde tuo. Praeceptu negativum velut latum a
iustitia fidei introducitur,spectans ad cor, in quo est sedes iustitiae fidei. Ouis ascendet in coelum ' In Deutero.tanquam refragium reputatum necessarium quide,sed impossibile prohibetur:Paulus aute tanquam refugium incredibile prohibitum dicitζxp'nendo de Christo, quum subiungit, Noe se Christu dedisceret ei
sensus, quis ascendet in coelum ad deducedum Messiam. uod est dubitare seu impossibile reputare deui a fieri hominem: hoc est enim ascendere ad deducendum Christum . Aut auis det enditio ab)ium: Ine est Christum a mortuis reuocare. pro aeducere E isit sensius, quis descendet in abyssum ad redueendum Christum a mortuis, quod est dubitare aut impossibilem reputare r rectionem Christi ex mortuis. Ita quod in his duobus mysterium incarnationis verbi & resurrectionis Christi in quibus reliqua
c comprehenditur negatur. Quod quia secundum sensum
198쪽
m3 st laum Paulus ex Deute. traxit, ideo no inducit Moysen Ioaquentem.Nec mireris Paulu afferre quis descendet in abyssum. quum in Deut.legatur quis transfretabit. quonia Hebraei quam interpretes transfretationem vocant,descensionem in abyssum hoc est in profundas aquas appellant: iuxta illud ,qui descendunt in mare in nauibus &c. Sed quid dicitscriptura Superflui escriptura. Quoniam primu dictum fuit negativum, subiungit, sed quid dicit.ac si dixisset, sed quid affirmat.1 ope. Deest,te. υverbum in ore tuo oe in eoiae tuo. Haec sunt verba Deute. de verbo internae couersionis ad deum . prope te est,in promptu ubicuque fueris apud te est,no est opus libris aut transmigratione aliqua, verbum inquam corde credendu & ore confitendum. es me bum fidei quod praedicamus. Hoc de quo loquitur Deut.inquit Paulus est vel bum fidei quod nos apostoli Christi praedicamus.non praedicamus nouum aliquid, sed illud idem quod Moyses tantopere comendauit, quod ubique apud omnes propinquum inuenitur. 2uodsi confitearis. Declarat illa verba Deuter.In ore tuo di in corde tuo, quo ad materiam tunc implicitὰ significatam. In ore tuo dominum Iesum. Duobus nominibus integrum incarnationis mysterium significat.Dicedo dominum,diuinitatem : dicendo Iesum,humanitatem significat. Perinde ac dixisset, si co fitearis verum deum, Iesum verum hominem .Et in corde tuo re dideris quod dem ita uscitauit a mortuu. Mysterium mortis, resurrectionis, & gloriar Christi his verbis comprehendit. Saluus erv. De iustitia legis dictum est, vivet in eis: de iustitia fidei diacitur, saluus eris. ut intelligamus aeternam salutem dari per istam: per illam vero vitam praesentem. Et per hoc declaratum est illud, Iustus autem ex fide vivet. corde enim creditar adi litiam. Declarat eadem verba scilicet in ore & in corde ex parte necessitatis. explicando quod oportet corde credere ad habendam iustitiam quae appellatur iustitia dei & iustitia fidei . Et attribuitur cordi credere. tum ad excludendum Mctionem simulantium se credere, tum ad significandum quod a voluntate imperatur credere conserens iustitiam. Et hoe ad disserentiam fidei coactae , qualis est in daemonibus, qui eoacti ab euidentia factorum credunt mysteria fidei, sed non ad iustitiam. Ore autem consesso fit ad salutem. Necessitas confitendi veritatem creditam etiam sermone vocali explicatur necessitas salutis. Quando enim oportet loqui ad salutem s*uandam,tunc neceste est ore confiteri : alioquin qui me eruisbuerit
199쪽
buerit eora hominibus, & filius hominis erubescet eum eoram angelis dei. vult enim scriptura Esa. 18.superiusquocue inducta. Omnis qui credit in eum non confisudetur. Pro, Non pudefiet. Et r iniit hoc ad declarandum hoc quod assumpserat,quod si credi- eris saluus eris: sutura siquidem salus credentis explicatur di-eendo.quod omnis qui credit no pudefiet. Non enim emistinmisI Ei d Graei .pro Iudaeique & Gr i,hoc est Gentilis .Prosequa - ur declarado illam particulam,omnis. Et hoc ut declaret quocinioerius proposuit, scilicet ad iustitia omni credenti. Iam enim declarauerat & duas iustitias & ordine earum, adlucta necessitate iustitiae dei.Tractat itaque modo uniuersalitatem dicendo
ouod non est distinctio Iudaei & Gentilis,quo ad fructum fidei r oe est iustitiam & salute ex fide babendam. uis enim quoad multa priuilegia distinctio sit inter Iudium & gentilem,ouo ad fructu tamen fidei non est distinctio Iudaei & gentilis .Et hoe
Mobat. Nam idem dominus omnium,diues in omnes qus inuecant 1
Tangitur in hae ratione tum identitas domini Iudaeorum& getilium tum affluentia diuitiam ipsius domini erga omnes inuocantes ipsum.Vtraque enim conditio exigitur. nam quantumcunque quis affluat diuitiis, satis ei est cura de sibi subditi si& similiter quantumcunque idem sit dominus,excusatur si non asiluit diuitiis usqueadeo ut in omnes subditos possit eitandere Utraque itaque coditione iuncta,probatur no esse distincti nem circa minus fidei ex parte dei. Omnis enim quicunque inuoca erit nomen domini saluus erit. Quum prius authoritate lcripturae declara stet salutem credentis: modo consequenter declarat salutem confitentis.Et propterea transit a credetibus ad inuocates: inuocatio enim consessionis est species. Et affert authoritatem Ioel. 1.de inuocantibus .haec enim verba,Omnis quicuque m uocauerit nomen domini saluus erit,scripta sunt Ioelis 1.2uomogo inureabunt.Tractata illa authoritate Deuteronomii quo aditis particulas,in ore tuo & in eorde tuo: tractat consequenter inuo ad illa in particula,prope te est. simul declarando quod ipse Paulus adiunxerat scilicet quod predicamus.Declarat enim n cessitatem praedicationis Apostolic'. qua verbum fidei est prodie auemlibet. Declarat autem praedicationis necessitatem inchoando ab ultimo scilicet a consessione oris sub inuocationis nomine: dicendo,Quomodo ergo inuocabunt, In quem non er didreunt Inuocatio enim pristipponit fidem. Quomodo a tem in il ut ei quem non a temni secundum communem cursu mer
200쪽
dere praesupponit auditionem corporale quan uis deus quadominius doceat sine exteriori auditu: ut docuit Paulum. Quomodo aurem audient sine praedicante Hinc clare patet quod de auditione exteriori est sermo,sicut & de praedicatione. Quomodo ve- αδ praedicabunt nisi mittantur Supple adeo. praedicare enim quae dei sunt,quae diuini consilij sunt,nullus recte attentat nisi missus a deo: sicut nullus nisi missus a rege,absque temeritate consilium regium piredicare potest. Sicutscriptum est. Affert ad hocvltimum authoritate Esaiae quinquagesimosecundo, sinam syso i pedes euangeliontium pacem, Ungeliontium bonas Ex sp eiositate seu pulchritudine pedum declarat quod mittuturinam siue affectus siue progressus significentur per pedes ex hoe ipso quod pulchri sunt, omne habent rectae rationis proportionem di formam: qua nisi mitterentur constat quod carerent. Unde quotquot praesumpserunt aut praesumunt evageli Zare, tandem nilaces inueti sunt: ut & Christus dixit Apostolis, Sicut me misit pater,& ego mitto vos es Per pacem autem & bona, uniuersa materia Euangelica significatur: ut facile est applicare. sed
non omnes obediunt. prO,Obedierunt. Evangelio. Quod ideo suba
iungit,ut inserat declarationem illius particulae propositae, scilicet iustitiae dei non fuerunt subiecti. hoc est enim quod modo explicat quod non omnes obedierunt euangelio:quauis per praedicatores euangelicos verbum fidei prope quelibet sit, non tamen omnes obedierunt euangelio. Et dicit obedierunt: quo niam credere in Christum, obedientia quidem est intellectust imperati a voluntate assecta paci & euangelicis bonis. Esaias enim dicit. cap.sumomine quis credidit auditui nostrοὶ anuis in Esaia non habeatur domine: quia tamen ro .addiderunt haedi
ctionem, Paulus secutus interpretationem Io .attulit, domine
quis eredidit auditui nostro Et est sensus, domine quis credidit auditis a nobis dicentibus Z appellat enim Esaias auditum nostrum hoc est prophetarum auditionem populi ex ore prophetarum. σQuanuis etiam pronomen nostro monstrare possit deum & prophetam. Et sic auditio populi ex ore Esaiae ex larte dei,appellatur auditus noster.WEt dicitur quis credidit. non quasi dicat nullus,sed quasi dicat pauci Iudaeorum. Ereosides ex auditu. Hinc clare apparet quod non de auditione passiua
ipsius Esaiae qua sicilicet ipse audiuit a deo sed de auditione passiva populi,qua scilicet populus audiuit ab Esaia, dixit quis Medidit auditui nostro.na costat quod ex auditu populi ipω-