장음표시 사용
271쪽
perandum quod dixerat,nonne carnales estis. Quum emm Quis Boi eorum verbis quod sim carnales: xplicando qualitatem mulatronis,contentionisin distensionu. Ego quinium Apollo,nonne carnatis G ZAemuir enim, cotendere S distentire pro praeceptoribus,ex carnali procedit actctu. st util igitur es Apodos, quia merio 2 mirim ordo qua ve ba egent correctione.Legendus igiιur est Paul lotitio moMHactenus tanqua spectacula seipsum desieripia Paulus,tum in ossicio baptizandi,tum in ossicio euagelizandi, non in sapientia secularitam verborum quam rerum,nec in sublimi
mes gradu ossicii : ut explicato gradu auertat Cori thios ab huiusmodi gloriationibus in praeteptoribus. Et intedit quod ta ipse quam alis apostoli & praedicatores no sunt nisi mi iustii & operarat,quorum opera sunt examinanda apud diuinutribu nal,&c. Ne igitur cellioris gradus reputetur doctores ecclesiarum vicit,quis est Paulus,quis verbApollos.Et breuiado qum
monem subiungit taurione. nutrietin eui. Deest nisi, & cotrapta est luera .Legedum est o i ministri per quos crediditas3 No suffecit Paulo assirmare quod sunt ministri, sed inlusit quod nosunt plus qua ministri,dicendo nisi ministri. Et explicat ad quid di quibus ministrant,dicendo per quos credidistis.Ac si apertius dixisset ut etiam infra declarabit nisi minimi fidei ad vestram
capita,led minum unius comunas domini ac capitis. Et ' cui-
Usicut dominus dedit. Explicatio est diuersi ministerii diuersoluministrorum, prout communis dominus non commisit, sed dedit,ut etiam hunc infimum gradum quod sunt minimi & diuerlitatem ministeris significet no habere ex seipsis, sed ex dono comunis do m.uopiatavi polus rigauit. More suo Paulus ex quitur,pposita,inchoas ab ultimo. l. a diuersitate ministerioris Et primo tractat adhibita metaphora agriculturi putare enim& rigare agricolam est Et sub his similitudinibus explicat ostiacia diuersa ministiora Et cum hoc secundum rei Rest, historia verum nil quod apud Corinthios Paulus plantauit& Apollos rigauit,ut patet Actu. I 8.quonia Paulus plantauit fidem Christi apud eos,& Apollos postmodii multu illis contulit,sicut riuatio Plantis.Sed dein nunc incrementum dedit Superfluit nunc. Vide disterentiam actionum Ministri eatenus operantur plantando Serigando
272쪽
CAPUT III. Iosrigando: deus aute interius incrementii dando.Solus enim deus est qui in corde hominis operari potestat γη neque qui putat est saliquiit,neque qui rigat.hoc est,neuter est aliquid quo ad essicacia efficiendi. vana liquide est tam plantatio quam rigatio, nisi intus detur incrementum:& propterea subiugit, sed qui incrementa
dat Ipse enim solus est aliquid quo ad vim producendi in
cium.2μι autem plantat m qui rigat νn sunt. terendo platante de rigante ad vim facti,dixit quod neuter aliquid est: referendo autem eos inter se dicit quod unum sunt in esse ministri: neuter enim est nisi minister.Velvnu sunt in termino ad que tendunt: ambo enim tendunt ad opus quod intus operatur deus. Unusquis
q.e autem propria mercedem accipiet secundum suum labore. Ne e rates intelligendo eos etiam esse unum secundum mercede. biungit diuersitatem ta laboris quam mercedis: ut intelligamus quod quanuis sint indistincti in hoc quod uterque est latum minister,dc in essectu ad quem tendunt,sunt tamen distincti secundum laborem & mercedem: unusquisque enim proprium sortitur laborem operis,& propriam secundum labore habebit mercede,quod ultimum intellige proportionaliter. Tei enimsumus adiutores. pro,cooperari, .Ratione reddit utriusq; dicti .s.& quod unum sunt,& quod unusquisque propria mercede accipiet secudum proprium laborem. nam ex hoc quod dei sumus cooper rij infertur & quod unu sunt ut pote cooperarii ad unum te lentes & op eis a deo merces secundum operis labore dabitur. Seiagriculim .pro,agricolatio.enu. Superfluit estis:quonia in Gra co iungitur parabola parabolae sub eodem verbo. Ita quia legitur dei aedificatio estis. Verum similitudo de agricultura ad conriusione praecedentiu assertur.Similitudo vero de aedificio,initia est subsequentium,& ad contexendum sequentia praecedetibus Paulus sub eodem verbo iunxit: ut etiam secundum utrant parabola,labores de mercedes distingui intelligeremus. et Quum dixisset ergo st dei sumus cooperarij,plantando & rigado,explicat quod dei agricolatio estis,ut intelligat in quo plantant de rugant .Lin ipsis Corinthiis,qui sunt tanquam agricolatio det,passive sumpta agricolatione: sunt em velut ager qui colitur a deo& ad deli:& ad hoc adhibet sibi deus cooperarios homines plantantes ,rigantes, dc reliqua extrinseca huiusmodi essicientes. Dea
adibisatio estu.Copleta prima parabola,inchoat alteram ad ide: assimilans Corinthios aedificationi passiuae,non cuiuscuns, sed dei,tum ut aedificatorii intrinseci, tu ut domini aedificij, ut limb
273쪽
IIter intelligant apostolos dei esse ministros cooperantes cxwἴnsece ad huiusmodi aedificationem. Secundum gratia dei, quae data os mihi. hoc est secundum gratiam Apostolatus. Vt sapiens archia tectu undamentum posui. Ilitellige extrinseca opera tione, scilicet docendo fidem Christi. lius autem superaedificat. Ecce diuersitas ministeriorum. Quemadmodu in agricultura dixerat,ego placitaui, Apollos rigavit,ita modo in aedificio distinguit,ego scindamentum posui, alius autem minister superaedificat, docendo ea
quae sunt vitae, moru,& triani si nodi. Unusquisque autem videat qu
modo superaedificet.Quia diuerti mode potest luperaedificari, ει de huiusnaodi superaedificatione erat tota quaestio, ideo monet in genere doctores Corinthiorii, ut unusquisq; diligenter attedae quomodo edi ficet super fidei fund amentu: hoc est, quomodo doceat ea quae spectant ad vita, ad mores,ad notitiaque fidelium. Fundameutum enim aliud nemo potest ponere praeter id quia positas.
Occurrit tacitae quaestioni,quare mones de valia viperaedificatione,& non mones de diuerso fundamento occurrit inqua e
Hudedo possibile diuersi tale fundamenti. Quod est Christus Iesus.
Et est sermo de fundameto simpliciter & absolute.hoc enim s Ius Christus est.OEod dico propter fundamentum relative ad aliquos: huiusmodi enim fundamentum multiplicatu est: na MApost. Ap . it.& Apostoli simul & prophetae ad Ephe.1.sundamenta appellantur respectu posteriorum.Christus aute est fumdamentum limpliciter & absolute: quoniam nullus unqua saluatus est nili in fide Christi. Ii quis autem super aedificat superfundamelumboe. De ministris loquitur,de quibus dixerat,alius autem superaedificat:& consequenter loquitur de superaedificatione do. ctrinae,quae fit non tantum verbo, sed praecipue exemplari vita.
Nec loquitur de quacunque doctrina, sed quae apponitur fundamento nuic hoc est,quae praesupponit fide iesu Christi: alioquin
no dixisset super fundamentum hoc. Aurum argentu,titisses tiosos digna, faenum, stipulam. Qua n tu m ad metapliora, a dificatur superfunda metum materiale aurit,argentii,de lapides pretiosi:
ut olim factu est in templo Salomonis:& similiter ligna tanum aute& stipula superaedificatur, ducooperititur aedificia ex ipsis: ut pauperes seciut.Quatii vero ad sensum metaphorae,ipse paulus explicabit statim quid intendit per haec. Vnivj cuiusque usu manifestum erit.pro,fiet. Quado autem erit manifestum & quom
do subiun git.vies enim domini Superflui t d omini :& intextu Graeco dictioni dies praeponitur articulus: Vt intelligamus
274쪽
ibJ ille dies declarabit,qui erit claritas omitium operu. Quem diem costat regulariter non esse diem alique praesentis vitae, sed diem diuini iudicij, in quo singulorum opera manifesta fient. Q Et quan uis nihil reserat ad huiusmodi manifestationem dies viii uersalis iudicii,aut dies singularis iudicii uniuscuiusq; statim
post eius morte: ad litera tamen videtur Paulus loqui de die singularis iudicis cuiusque, Quod ex eo insinuatur m utitur verbos raesentis teporis subiungendo .s uni in igne reuelabitur. pro,reueatur. Hinc enim insinuatur-de die qui continue reuelatur in morte cuiusque, dicit s manifestabit quale sit cuiusq; opus. Appellatione aute ignis, non corporeus ignis,nec tormentum aliquod, sed rigorosum ac undique exactum examen diuini iudicii significatur.Quod ex eo patet in etiam aurum,argentu,& lapides iretiosos dicit igne probandos.Constat enim φ huiusmodi perfectae doctrine opera nec corporeo igne nec tormeto aliquo,
sed rigore diuini iudicij examinanda sunt. Et propterea dicitur, Et uniuscuiusque opus qualesι gni, pro fit.Nullam faciedo diffs Tentiam inter opera auri,argenti,lapides dignit,scenum,& stipulam,quoad hoc p probanda sunt igne. Apte aut rationem reddit quare ille dies manifestabit qualitate operis cuiusque, ex eo P in igne,hoc est exacto diuino iudicio, claritas illius diei det gitur.Nec minus apte rigorosum examen dei nominatur ignis metaphorice: quoniam quemadmodu ignis supremum obtinet in examinando locu , ita diuinum iudiciu cunctas operis conditiones quantumnq; minimas scrutatur, librat ac discutit, & discendo ius& exequedo.Si curis, opin manserit.pro,manet,quod -- peraedificauit. Postquam descripsit in quo coueniunt omnia dicta opera, modo describit in quo disserui:dicedo op si cuius ministri opus quod superaedificauit manet in igne perseuerat illaesum in igne. Metaphorica est locutio .intendit enim st, si opus sustinet examen diuini iudicii, utpote nihil habes reprehensibile. uercadem aecipiet. non opus, sed minister qui superaedificauit. Si cuimum arserit. Ecce differetia qua intedit inter opera, P aliqua manent in igne illaesa,aliqua coburuntur in igne:hoc est reprehesi, bilia inueni utur in examine diuini iudicii, ac per hoc no manet remunerabilia a diuino iudicio.Et propterea subdit, Detrimenti patietur. proculdubio ipsum opus,du repelletur tanqua quod c5huritur.Ipse aute salum erit.Hinc clare patet ' de opere dixit detrimentu patietur: aduersatiue enim subiugit de persona cuius
est opus ipse autem saluus erit. Et hinc habetur st non loquitur demi
275쪽
de ministris docentibus haereses, aut corrumpentibus vitam &mores Christiano tu, sed de docetibus curiosa & minus utilia Scsimilia vana occupantia Christianas mentes ac per hoc impedietia a profectu spiritualis vit ,& a notitia utilium & expedientiuad progressum spiritualis vitae. De tame quasi per ignemo Ne err res intelligendo opus doctoris curiosi seu vani examinari & d trimen tu pati repulsionis,ipsum aute doctorem impunem euadere ex eo quod dixerat,ipse vero saluus erit,subiungit modum
quo saluus erit,dicendo,sic tamen quasi per igneo Quod secundum planum suavemq; literae sensum lignificat poenam aliqua purgatoriam post hanc vitam. Quod ex eo uincitur quod Io-quitur de tempore illius diei,quo manifestabitur cuiusq; opus. dies enim ille post hac vita erit.& pro tunc dicitur quod non ει- Ium opus examinabitur, sed quod persona operis non susti notis ignem salua erit,sic tamen tanquam per igne transiens ad salutem. quod sub proprietate verborum diceretur:sic tamen ut purgatu, no curando quod genus poenae significetur per igne. Ignis enim ut dictum est, rigoiosum exame diuini iudici j in altera vita significat: ac per hoc extenditur ad significandum poena huiusmodi iudicio inflictam .Sicut peccatu significat & ipsum peccatum & fomitem effectu peccati:& manus significat manum S literam manu factam. Dicant quaeso refutantes poena significari,quid praeter ignem probantem opera communem perfectis Se impersectis intendit Paulus per ignem quo persena combusti operis salua erit. Iste enim salutis modus non est comunis utrisque,sed proprius istis deficietibus in opere,proprius autem personis, ut textus dicit.Alioquin si ratione ignis probantis opera intelligitur ipse saluus erit,sic tamen quasi per ignem,etia deprimis dici potest quod salui ei ut quasi per igne, quonia omniuopera igne probata describuntur. agorsum ergo Paulus inter opera & personas tam subtiliter distinxit 3quorsum igne non ad personas sed opera tantum priorum applicauit, in aliis autem ignem & operibus & personis cum diuersis effectibus applicauit 3Nam describit ignem afficere detrimento opera horum. ipsos autem saluare.& haec omnia in illa die qua manifestu fiet cuiusque opus quale sit. Fateamur ergo ex hac ultima particula haberi aliquam in altera vita poena purgatoriam qualiscunq; illa sit. Nescitis quia. pro quod . templum dei es Zis. Aduerte erudite lector Paulum tractando diuersitatem ministrorum trifariam distinxisse. nam pilus sub metaphora agricolaru bonos tantum
276쪽
CAPUT III. Iudistinx t D unicuique iuxta suum laborem,mercedem. Deinde sub metaphora aedificatorum distinxit inter bonos de deficietes a bono . curiosos scilicet & vanos,attribuendo bonis opera manentia in igne: deficientibus autem opera quae in igne comburuntur. Et in utroque genere gradus distinxit . bonorii quidem per aurum, argentum,& lapides pretiosos: descientium autemper lignum, enum,& stipulam. Vtrunque aute genus ternario distinxit numero, ut utriusque diuersos gradus intelligeres. Modo autem quia eadem est scientia contrariorum, tertia utitur disinctione,scilicet inter ministros bonos & malos. non dico deficientes,sed malos corruptiuos scilicet aedifici j spiritualis. Et ad hoc declarandum descendit ab aedificio ad speciem aedifici j. Superius enim dixerat dei aedificatio estis: modo in specie explicati nescitis quod templum dei estis non estis aedificium prophanum, sed sacrum sed templum dei. Fupiritin dei habitat in vilis' Declarat quod sunt templum dei ex hoc quod spiri tus dei habitat in illis.Et non dicit hospitatur,sed habitat, ad significandum quod per modum habitantis spiritus sanctus est in ecclesia fide
Ilum: utens scilicet animis eorum ad usus spi rituales, sicut habrutans in domo utitur ea ad proprios usus.Et dixit hoc, quia communis confessio est qubd in templo dei habitat deus. Si quis a tem templum dei violauerit. pro, corrumpit, disserdet. pro,corrumpet, illum dem. Ecce ministri mali: propter quos tractat de fide libus ut teplo, corrumpere enim actio pessima est, & velut pc nam talionis describit Paulus: ut sicut fecit, fiat ei,ut sicut minister corrumpit teplum, ita deus corrumpat illum.Corrumpunt autem praui ministri templum dei doctrina & exemplo cotrariis fidei, vitae aut moribus Cnristianis. Templum enim dei lanctum est quod sis vos. Iusta poena probatur ex hoc quod corrumpunt rem sanctam: multo ergo magis merentur ipsi,no sancti,
corrumpi seu destrui. Appellantur autem fideles sancti. quia mundi ac deo dicati per baptismum sunt. Et est sermo de fideliabus fide formata hi enim soli sunt templum in quo habitat spiritus sanctus. le oves. pro, ipsum seducat.Distinctis trifariam ministris, conuertit sermonem ad instructionem ministrorum
in quibus gloriabatur Corinthi j.& de illis dicit, nemo seipsum fallat sub specie boni errando. Si quis videtur ivter vossapiens esse in hocsecuti. Ecce materia in qua monet huiusmodi primates non decipere seipsos, scilicet in materia sapientiae. Stultu, sat mestsapiens. Et est sensus quod sapientes mundana sapientia e
277쪽
ueant a metiendo ea quae sunt diuinitus reuelata secundum regulas humanae rationis, sed quantum ad huiusmodi reuelata exhibeant seipsos stultos, hoc est sine ratione humanae sapientiar,ad hoc ut fiant sapientes secundum rationes diuinas.Et rationem subdit. Sapietia enim buisti mundistultitia est apud deum. hoc est rationibus caret apud deum,quatenus est author supe naturalium.stultum est enim quod sine ratione est. Scriptum essenim. Probat quod dixit authoritate scripturae,& primδ auth ritate sumpta ex Iob s.cap. comprehendam. pro,qui comprehendit. Sapientes in astutia eorum. Extendentes enim sapientiam h manam ad metiendu mysteria fidei, compreheduntur a deo in sua astu tia,qua callide decipiunt mundum extensione humanarum rationum ad diuina. Et iterum. Affertur alia authoritas ex Psalm. Dominus nouit cogitationessapientium,quoniam. pro, quod, vana sunt. Et est sermo de cogitationibus sapietum extenfis ad metiendum diuina. Sunt enim manifeste vana': utpote omnino inutiles. Nemo itaque glorietur in hominibus. Instructis ministris,
redit ad instruendum populum de gloriatione in ministris, inhibendo uniuersaliter ut nemo glorietur in hominibus quibus cunque. Et ratione subdit declarando alteram particulam propositam, stilicet per quos credidistis: utrunque enim simul exequitur.Omnia enim vestira sunt.Ratio quare nullus debet gloriari in hominibus,redditur:quia omnia sunt eorum: hoe est ordinata ad vestram utilitate: nullus enim rationabiliter gloriatur de iis quae sunt propter ipsum .Qualiter aute omnia sint eoru , iam tetigerat, dicendo, per quos credidistis.Siue Paulus. e Apollas, me Cephas. Et in his comprehendit omnes Christi ministros. Si
ne mudus. uniuersitas creaturarum,quae proculdubio est propter electos. sive vita, siue mors. Utraque enim seruit electis.Siue praesentia, siue sutura. in alia vita. Omnia enim νHArasunt. Supe: fluit enim. Colligit siquidem singula enumerata complendo sententiam inchoatam inde siue Paulus. Vos autem Christi. Omnia sunt propter vos,vos autem estis Christi ut domini accipitis. Chri
aut.m dei. Et est sermo de Christo secudum quod homo:sic enim est dei ut domini & capitis.
SP nos exirima homo. Magis quadrat ut legatur estimet.dictio enim Graaea utrunque significat. Postquam Paulus prosecutus est reliquas duas particulas propositas scilicet unicuique Gcut dominus dedit,& per quos credidistis modo exequitur rellia
278쪽
quam scilicet nisi ministri,inchoando a reputatione qua debent haberi.Sic, inquit, nos, Apostolos,pastores,& doctores,aestimet homo. Vt ministros C sit. non ut principes, non ut dominos, sed ut ministros, non cuiuscunque domini, sed Christi. Et dissensatores ministeriorum. pro, mysteriorum , M. dispensatores arcanorum dei: qualia sunt reuelata in sacra scriptura, hoc enim praecipuum est ossicium Apostolorum & successorum .dispensare siquidem cibum animatum prout cuique expedit, hoc est quod superius dixerat,milit me Christus evagelizare. Et hoc ossicium dispensationem nominat:quia iuxta domini sententiam seruus constitutus super familiam ad hoc debet esse prudens,ut det illis tritici mensuram in tempore. Et in hoc Paulus confutat ministros Christi dispensatores sapientiae humanar, aut aliorum Vanorum:Quemadmodum per hoc quod dicit ministros Christi confutat illos qui praedicado aut docendo sunt ministri sui ipsorum,no Christi. Eie iam P ritur inter dissensatores. pro,quod autem reliquum requiritur in dispenatoribus est. Sensus clarus est ex subiunctis. Vt sculis quis inueniatur. Hoc est illud reliquu quod requiritur in ossicio,in executione dispensatorii,scilicet ut inue niatur fidelis: hoc est, absque fallacia dispensans. fidelis enim est qui no fallit sed exequitur iussa prout iussa sunt. ibi autem pro minimo est. Circa hanc conditionem requisitam ad dispensatores instruit consequenter Paulus tam ipsos dispensatores quam eox
quibus dispensatur. Et dispensatores quide instruit queamdmodum superius in reliquis secit exhibendo seipsum spectaculum, de propterea seipsum describit qualiter se habet circa hoe m aestimetur dispensator fidelis. Et prima eius conditio est, pro minimo habere hominum iudicia de seipso. Non dicit pro nihilo est, sed pro minimo est: vi intelligamus etsi humana iudicia de
nobis magni facere non debemus,no tamen pro nihilo habere: sed medium amplectendo aliquantuli aestimare ea. Vt a vobis i dieer. pro, diiudicer ut ab humano die. Minimi pendit non solum Corinthiorum iudicia,sedquorumcunque hominum. humanus enim dies, humana cognitio seu claritas appellatur. Sed iteraue meipsum i dico. pro,diiudico. Haec est secunda conditio satis clara. Nibdenim mihi consciuUιm,sed no in hoc iustifcattusum. Occia rit tacitae quaestioni cur teipsum no iudicas fidum dispensatore,
quum cognoscas de teipso fideliterne an infideliter dispenses
Occurrit inquam:quia coscientia no accusans me coram me, n5
sussicit ad iustificatione mei. Ego enim nihil mihi conscius sum
279쪽
infidelis dispensationis, sed non in hoc non in hac conscientia,
iustificatus sum in veritate, & ideo no iudico meipsum. Qui a rem iudicat me ominus er . iudicia vestra minimi pendo: iudicio meo non utori reliquum ergo est ut diuino reseruer iudicio. Hic est serma dispensatorum circa iudicium ipsorum mei.Ita' e n lite aure tempus iussicare. pro,itaque ne ante tempus quicquam ii dicetis. Instructis ab exemplo suo dispensatoribus, instruit pollulum inhibedo eis iudicium huiusmodi occultorum: quis sti-icet est fidus Christi minister & dispessator,& quis non. seu quis est magis Christi minister, & quis minus. Et hic sensus magis
videtur literatis. Vtroque tamen sensu sermo est de conditionis bus animi: quoniam exteriora possunt libere iudieari.& hoc si nificatur in textu, licendo ante tempus .tempus enim iudicani non est ante certam notitiam .Quantum aute duret hoc tempus subiungit, quoadusque veniat dominus.procialdubio ad iudiaeium uniuersale. Qui illuminabit absicon lita teu brarum. hoc est clara reddet quaecunque fuerunt occulta hominibus, tanquam in tenebris abscondita,exteriora facta. Et manifstabit consilia cordium. Tam opera exteriora latentia, quam interiora cordiu palam producet coram uniuerso: de tunc erit tempus notitiae gestorum quae modo latent. Et tune iam erit unicuique a deo. non a
iudicio humano, sed a diuino iudicio unusquisque minister secundu opera sua laudabitur plus vel minus. propter varia enim iudicia quae Corinthii faciebant de ministris pra lonendo hunc
illi,attulit hec Apostolus. Et propterea tanquam omnes sint b ni dici t,3e tunc erit unicuique laus a deo. me autem farres transfouraui in me ipsum O . MD. Manifestat hic Paulus Corinthios no fuisse diuisos propter ipsum Paulum, Apollo& Petrum: sed
propter alios praeceptores,quoru nomina tacet,& loco ipsorum nominauit seipsum,& Apollo ratione superius di ista,quam sub iungit dicendo. propter vos ut in vobis.pro, nobis, discati .Ecce r tio quare nos bonos praeceptores nominaui, ut in nobis specta
iij disceretis tria subiuncta. Ne seupra quam scriptum s. pro, non supra id quod scriptum est,sentire. Hoc est primum a vobis diascendum spectatis nobis a conditionibus nostris, & pertinet ad intellectu, scilicet non sentire supra id quod scriptum est, supra id quod traditu est in sacris libris: propterea enim toties reprehendit sapienti mundanae usum.Insinuatur nanque hinc quod praeceptores illi innitebantur sapientiae humanae: Paulus autem vult ipsos esse contentos doruina sacrae scripturae. quemadmo-
280쪽
dum Ip se & alii apostoli docebant. Vnus aduersus asterum ἰu tur
pro alio. In Graeco habentur duae sententiae: legitur enim sic, in non unus. pro,vno,ne inflamini aduersu alterum. Ubi duo discenda subiungit.Alterum est ut unus pro uno no certet: & in hoc pro bibet scissiones, secundum quas unus certabat pro uno praeceptore,& alius pro alio. Alterum est ne inflamini aduersus alte rum,& in hoc prohibetur vana gloriatio,no pura, sed aduersuualterum .non solum enim scindebantur diuersis praeceptoribus, sed una secta gloriabatur aduersus alteram, se exaltando & alia teram deprimendo. Haec tria sunt ob quae discenda in ipsis apo stolis Paulus se & apostolos quasi spectaculum fecit: non enim
docebant nisi sacras scripturas, nec ulla erat inter eos scissura, nulla erat inssatio unius aduersus alterum. enim te discernit.
pro, diiudicat3More suo postquam proposuit,exequitur proposita. Et inchoat ab ultimis, cschismate & inflatione. Et primo monstrat inconueniens quod nascitur ex huiusmodi scissura dicendo,quis enim te diiudicat.Demonstrat autem pronomen te,
quelibet praeceptoru qui erant capita scissionum & inflationu: ut contextus subiunctoru insinuat.ssi Et dicit quis enim te diiudicat quasi dicat nullus: nullum relinquis iudicem scindendo quonia oes essicimini partes. Primu ergo incoueniens est quod priuatis ecclesiam iudice. Quid autem habes quod non accepisti3Dia recte aduersus doctores inflatos dicit arguendo de abusu do norum quae in veritate habebant. Si autem accepi pi quidgloriaris
quasi non acceperisὶ Dicit tanquam non acceperis reddendo rati
nem eius quod dixerat quid gloriaris Et intendit quod ideo est peccatum gloriari de bonis quae quis habet, quia ipsa gloriatio
prae se fert tanquam non acceperit. Quum enim quis gloriatur se sapientem, in hoc ipso quod gloriatur, tanquam propria utitur sapietia,& quanuis nec atactu nec verbo sentiat seno acce pisse sapientiam a deo , facto tamen gloriationis tanquam non acceperit usurpat sibi gloriam,dum gloriam illam non refert
in authorem,dum non quaerit gloriam relative ad deum, sicut habet in veritate sapientiam relative ad deum. Iamsaturati sis. Arguit eosdem doctores de bonis quae non habebant,& tamen tanquam illa haberent, se gerebant. Et quantu textus insinuat, arguit eos de usurpata excellentia donorum. Verbi gratia,erat sapientes,& tamen gerebant se tanqua e cellenter sapientes,&sie de similibus donis.Vnde prius reprehendit eos de gloriatioe secundum id quod habebant.modo autem de usurpata excellen