장음표시 사용
441쪽
quod modo habemus, prima est terrestris, seeunda nostra domus,tertia tabernaculi,quarta dissoluta suerit. Et considera qui subiungit. Aedificationem ex deo habemus domum no manufactam aeternam in euelu. E regione nanque singularum coditionum eos poris eorruptibilis locat conditiones eo oris gloriosi. Contra terrestris dicit in coelis. contra nostra domus, dicit aedificatione ex deo habemus :otra tabernaculi dicit domum non manufactamontra distatuaturidicit ternam.WVide singula.Co ut in primis nostrum corruptibile,terrestre hic dicitur, non secundum substantiam ouia eiusdem etiam erit naturae quando erit
gloriosum sed secudum grauitatis dominium, ob quod fatiga
mur ambulantes:& praecipue ascendentes. Et nihilominus sicut terra contra coelum distincta,omnia eontinet elementa,ita te restre dicitur eorpus nostru quod est elementorsi dominiis su Iectum .gloriosum aute futuru nostrum corpus non dicitur coeleste sed i n coelis.ut dominiu terrae ex loco coeli sublatum intelligas per gloriam. Dicitur domus nostra,domus quidem quia velut in quo habitat anima: nostra aute,quia conaturalis est nobis.gloriosum autem dicitur habitatio quam habemus ex deo: quoniam & est velut in quo habitat anima gloriosa,& non habemus illud habitaculii ex natura, sed ex diuino miraculo mutante eorpus in tam diui nas conditiones. Corruptibile corpus dicitur domus tabernaculi, ad significadsi τ est animae domus, ut ab extrinseco ei facta, quemadmoda tabernaculum. nullius enim Eois anima essest sibi ipsi corpus, quan uis alat & augeat. Quo contra gloriosum corpus qua tenus gloriosum,dicitur domus non manufacta:quia ab ipsa anima gloriona fit corpus stloriosum,& non ab extrinseco.fieri siquide ab extrinseco siqnineatur per fieri manu:quia manu facta fiunt m nisestisssime ab eo trinseco. Et demum illud dissolui, hoc aeternum dicitur. Colliste cuncta. Nostru corruptibile corpus deinibitur ad similitudine domus nostrae hoc est,domus natur iis respectu animς,no quomodolibet,sed ad modum tabernaculi; hoc est,ita naturalis do mus ' tamen non est facta ab ipsa anima sibimet,sed ad moda extrinsecus fastorv.Terrestris autem, hoc est,subie he eleme tom potentiis& dissolubilis ab anima, imo,si dissoluetur habemus eorW3loriosum,ad similitudin quoq; domus respectu anima ,sed no a natura,sed a deo miraculose aedificata no tamε manufactae:hoe est velut ab extriseco,sed ab intima animae gloria prouenietis.in coctis Dera oes elemetoru potestates,& aetem
442쪽
uae extunc durationis.Et dicit si dissoluta fuerit, ad disserEtiam illorum electoru quorsi terrestris haec domus nunq di sibi uetur: illorum videlicet qui residui erui in aduetu domini. Et dicit habemus. quonia sancti migrantes a corpore habet ius quaesitum corporis gloriosi. quod non est habere in spe ut habent hio sed est habere iure quaesito,& solam executione quae modo disse
tur tepore,donec copleatur numerus electoru) expectare. Nam O in Me ingemiscimus.pro, gemimus,habitatione no oram quae pro, domicilium nostrum quo Me coelo Ulsuperindui cupientes. Dixerat stimus quod fi terrestris,Sc. probat nostrum scire ex nostro ge mitu. Ardentis enim affectus gemitus testis est certitudinis ii
strae respectu rei desideratae: quonia ut infra subiunget deus est qui effecit in nobis tale affectum. Et subiungit nostrum gemiatum suspirare ad domicilium este: boc est, ad gloriosum cor superinduendii. iam enim dixerat se scire corpus gloriosum esse domicilium in coelis a deo aedificatum,&c illud enim idem g
mentes cupimus. Et quod prius dixerat adeo in coelis,&c.m do unico complectitur verbo, dicedo quod de coelo est. et Si mi-iaris domiciliu indui quia non domiciliti, sed veste induimur
ebsidera m de spualibus est sermo metaphori usma neq; domi ciliu proprie, neque indui aut superindui proprie conuenit an mae sed ad diuertas conditiones explicadas diuersis utitur sinat Iitudinibus. Ad explicandu enim st de corpore nostro velut de eo in quo anima habitat,loquitur,utitur note domus seu domi cliij.Ad explicandu aute quod no de separato ab anima,sed ad iacente, sed unito habitaculo ipsi animae loquitur, utitur verbo indui cur aute non dixerit indui,sed superindui, ipsemet Pati lus explanat subiunges.Si tame vestiti no nudi inueniamur. Diari st, cupimus superindui,explicado affectum non rei impossibi
lis sed rei possibilis,quae in quibusdam implebitur pure. Quod
ut intelligas,scito disserentiam inter indui & superindui domi cilium quod est e coelo, sistere in hoc,st, indui est animam separata uniri corpori glorioso ς anima enim separata est velut anima nuda non vestita corpore. Et hoc appellauit Paulus habere, qua dixit si terrestris dissesuta fuerit, habemus aedificationem,&c.Superindui vero est animam nunq a corpore separatam donari Poriosa immortalitate corporis. Anima enim iuncta corpori est velut anima vestita, & superinduitur corpore gloriosis quatenus gloriosum est,qusi absque dissislutione a corporo do
satur gloria immortalis & impassibilis corporis. viros modo se habe
443쪽
inuenientur tepore resurrectionis,& induentur corpore glori
D. Electi verb residui in aduentu domini inuenietur vestiti Vt pote habentes corpus & superinduetur:quia absque hoe quod moriantur,induentur gloriam immortalis & impassibilis corporis. Quod apta similitudine appellatur superindui: quia super
veste corporis adiacente adiungitur velut supremum indumeniatu. Quia, inqua, possibilis res est superindui gloria impassibilitatis corporalis,& de facto quibus la cocedenda, ideo dicit Paulus dixi Luperindui .si tame vestiti corpore,ut refidui in aduentu domini,& non nudi,corporea extra veste ut reliqui Cancti, inueniamur,tepore aduentus domini quo corporali donabimur gloria.Et aduerte prudes lector φ quemadmodum dixit sub coditionali si terrestris,&ciita dicit sub coditionali si tamen vestiti: ad significandum * neutrum est necessariu ad domiciliu coeleste habendii, ad significandu quod altero etia modo possiim uetassequi eceleste illud domiciliu . nam & absque dissolutione temrestris corporis habebimus illud qui residui sumus in aduentu domini,& absq; hoc quod inueniamur vestiti,habebimus illud etiam nos qui nudi inueniemur electi migrantes a corpore. Si miraris cur scientiam habendi domiciliu gloriosi corporis diia soluta terrestri domo probet ex gemitu superinduendi ide domicilium, scito i Paulus ex eo quod formaliter de per se desideratur doctrinam tradit.In corporis gloriosi appetitu nostro corpus materialiter concurrit: ipsa aute gloria impassibilitatis corporalis concurrit formaliter.quo fit ut qui inuenientur nudi,tamul induentur,& superinduetum quia simul resument materiare & formale: corpus & gloriam corporis,quae est velut supremum indumentu:illi vero qui inuenientur vestiti corpore, tantummodo superinduetur gloriam. Quia itaque formale in desiderato corpore glorioso est ipsa gloria quae est superindumentum,ideo Paulus ab appetitu superinduendi ut tantu doctorem decet subtiliter scientiam nostram habendi coeleste domiciliuprobauit. Nam G qui μmiu in hoc tabernaculo. Superfluit hoc. Ingemiscimus. pro,gemimus, grauati o quod nolamin expoliarisia supervestiri , ut absorbeatur quia mortale est a vita. Proposuerat cupidinem superinduendi, & declarauerat quibus conuenit superindui pure scilicet qui inuenientur tunc vestiti) ac per hoe
quibus conuenit mistum cum vestiri: videlicet qui inuenien
tur nudi .Eadem enim est doctrina & disciplina oppositorum.
444쪽
Ixplicat modo ratione liuius concupiscentis gemitus: de simul Au 4 est superindui .Ratio cupiendi superindutione quae formaliter appetitur esto nos qui sumus in tabernaculo scorpus no-istrum corruptibile quod prius tot coditionibus descripsit dimodo domus terrestris,&c. modo unico coplectitur vocabulo, dicendo in tabernaculo,utpote suapte natura deponendo genim mus grauati.Ecce ratio gemitus grauedo corporis: hoc est,eo ruptibiles conditiones.s0rporis. Hae enim sunt quae nos grauat, quae sunt nobis onerosariob quas gemimus,m nolumus expoliari .Ecce clare redditur ratio formalis 3ppetiti. Gemimus gra- uati mortalitate,non quod velimus mori,sed quia nolumus e
poliari corpore, sed supervestiri gloria corporis. EI vere nolle expoliari est adeo nobis congenita ut etia ipse saluator orauerit: Pater si possόbile est, verutame non sicut ego volo,&e. Quid ero est hoe superindui, subiungit di cedo: ut absorbe tur quod
mortale est, i. quicquid mortalitatis est in tabexnaculo corporis a vita,ut tanta sit vis,tanta efficacia vitae animae,ut velut a b
sorbendo tollat quicquid est mortalitatis in corpor Sub mom talit te autem elauditur omnis passibilitas, Hoc autem sormale quod superindui vocatur,assequemur omnes tam vestiti u nudi: diuersimode tamen,ut dictum est, Qui autem ess est nos in Meipsum dem.Probauerat scientia ex desiderio:& poterat obiici mdesiderium est ad id quod excedit mensura d esideri j humani.Ee
propterea huic obiectioni occurrit: dices s no natura,sed deus est qui effecit nos ad hoc ipsum,scilicet ad induendii seu superinduendu domiciliueoeleste, ad habendum corpus gloriosum. Ex hoc enim φ deus praeparauit n0 ad hoc, constat quod non ad excessiva & incommensurata tendimus. Qui etiam dedit no bis piguus. pro arram stiri us Quia non lassicit ad certitudinem praemij commesuratio, sed requiritur aliqua securitas,ideo sub iunxit quod ide deus non solum pr parauit nos ad habendu corpus gloriosum,sed etiam dedit nobis tanti praemij arram, non corporea,sed spiritualem Epiritus enim sanctur in nostro spiritu habitans, non solum facit nos defideirantes & amantes, sed etiam securos tanti praemis & haec securitas,arra spiritus vocotur. Vt dictu est, Paulus de cribit hec in summo gradu viatoru: in quo gradu ipse erax.Et propterea securum se dicit.In aliis autem proficientibus & incipientibus,arra spiritus,ipsa spes chari tate informata est, maior in uno Q in alio . . ntes. pro, confidentes,ic insemper oescientes.Declarata certitudine perman
445쪽
itae noui testamenti quo ad praemium,quod est gloria eorporis
aeterna ,declarat consequenter certitudinem & confidentia permanentiae quo ad praemiuinterim animae separatae a corpore. Et scito quantu ad textum,quod interpres antiquus mutauit vo
cabula, nolens forte toties repetere absentes & praesentes.Dicit itaque confidentes,in assectiva parte,& scientes 1' parte intelle Eisua. stuoniam dum sumus in hoc corpore. pro,quod praesentes in
eorpore, peregrinamur. pro , absentes sumus, a domino. Duo pro- potu it reonfidentes de scientes. Exequitur modo rem scita, deinde rem cuius habetur fiducia. Res itaque scita est,il, praesentes in corpore absentes sumus a domino. Et ne libera cuique ut libet interpretadi sit facultas de quo eorpore,de qua pr tentia,de
quEve absentia loquatur.subiungit ratione omnia expla natem.
2)er fidem enim amsulamu aer non persteciem. Ecce de quali corpore Ioquitura . corri tibili,quo durante ambulamus, hoc est, sumus viatores. Eece de quali absentia. ambulare enim per fidem.
est absentia a domino distincta c5tra pr sentiam apud domina per specie. Ex hoc itaque quod ambulamus hoc est,uiatores sumus ad coelestem patria per fideis: non clare videmus deu,manifestat Paulus ii, nos praesentes in corpore eorruptibili, sumus ablatites a domino, ut intelligamus praesentia apud dommuni sore,quando videbimus ipsum per speciem 1 est,per naturam
di pulchritudinem propriam ipsius dei. Illud idem quod in prioere episto a nominauit videre facie ad facie,modo nominat petspecie, utrobique hoc locas E regione sdei. dodemiu. pro, conrudimus utem.Exequitur confidentes, declarando rem cuius habent conadentiam .Et bonam voluntate habemustro de volumus, metu peregrinari. pro, absentes esse,a corpore, praesentis esse apud dominum. Ecce quid confidenter volumus. Scimus praesentiam nostram in hoc corpore esse absentiam a deo ,& ediuerso,praesentiam nostra apud dontinum, esse absentiam a corpore:& ca hac certitudine c6fidenter malamus absentet esse a corpore, depraesentes esse apud dominum quam ediuerso. Vbi elare Pau ius e sutat errorem dicentiu animas a corpore separatas non
beati usque ad resurrectionem corporu. Clare enim dicit quod magis volumus absentes esse a corpore,& praesentes apud do eminum: quam praesentiam decurauerat esse videre per speciει quam pra entia constat esse beatitudine.Et dicit volumus magis, quia dixerat nollamus expoliari: aperte significado in quin vis ariesute nolimus expoliari cresatiue tamen ad presentiata
446쪽
apud deum & absentiam a deo, malumus expoliari ut prqsentes
simus apud deum,quam manere in corpore absentes a deo. Et ideo contendimus .hoc est,certamus tanquam ambientes arduum honorem. Sive absentessiue praesentes placere ita. Illam particulam quam prius proposuerat dicendo,noui testamenti,quamque resumpserat clarius dicendo,interior noster homo renouatur Π
ue,tractare incipit. explicas primo id in quo consistit interni hominis renouatio: videlicet in studio non qualicunq; sed vehemuti ad similitudinem certantis pro honore. In tali,inquam,studio placendi .deo tam in praesenti statu qua in futuro post hanc viatam utruque liquide statum significat per absentiam & praesentiam) consistit renouatio animi nostri. hoc enim est proprium nostrarerga deu verae ac feruetis dilectionis studiu: hoc est propriu verae amicitiae nostra: cu deo officium redundans in nostri
renouatione.Omnes enim nos manifestari oportet ante tribunal Chri-
si,ut referat unusquisquepropria corporis. quae per corpus, subaudi eveniunt.Prout. pro, ad laae,gestit. e bonum fue malum.Non ea sola quet egimus siue bona moraliter liue mala moraliter fuerint,sed etiam quae per corpus euenerunt contristantia aut delectantia referenda ante tribunal Christi dicit. Et haec per corpus euenietia no quomodolibet,sed collata ad moralia quq egimus bona vel mala manifestanda esse dicit ante tribunal Christi. Et dixit hoc tum reddendo rationem dicti immediate ante scilicet contendimus placere deo.tum reddendo simul ratione prius dicti,quod afflictiones praesentes operantur nobis mire excellens. pondus gloriae corporis. Nisi enim euenientiu per corpus ratio baberetur ante tribunal Christi,impertines videretur causa corporis afflicti ad operandu gloriam corporis: ex eo autem'euenientia nobis per corpus ante tribunal Christi iudicanda sunt ad praemium vel poenam,collata ad bonum vel malum voluntarium quod homo hic fecit, omni u dicto ru clara ratio habetur. Scientes ergo timorem domini hominibu si demus:ilio aute manis'. pro,manifestati, sumus. Poterat obiici Paulo'minus quadrae antedictis ratio timoris cora tribunali Christi: quandoquidem prius dixerat se habere arram spiritus,& multa alia excludetiatimorem diuini iudicij. Et propterea huic obiectioni occurrit: explicando huiusmodi timorem non propter se dicit,sed propter alios:quoniam ipse non expectat manifestari coram tribunali Christi quia iam manifestatus est. Et est sermo de manifestatione laudis, & non de manifestatione notitiae,qua oes ima
447쪽
n festi sunt geo ta electi qua reprobi Et dicit scietes sutura his
quae dixi ante tribunal Christi) ne 'comminando ad terrorem
credatur han dicere. ηεro autem er in conscient s vestris mani- .stos. pro,manifestatos,nine J..Huic de renouatione interni hominis secundum nouitatem noui testamenti tractatui interserie
Paulus differentiam inter se suique similes ministros noui testamenti & ministros aemulos. Interserit aute absque digressione, eos haec spectant ad declarandum idoneitatem ministrorum noui testamenti,de quibus proposuerat, aut de idoneos nos secieministros noui testamenti.Et propterea dicit quod deo quidem sumus iam manifestati,hoc est,apud deii laudabiles declarati:&spero quod in futurum etiam in conscientiis vestris, in intimis coliderationibus vestris,erimus maoise stati,manifestatioe quoque laudis. Et dixit hoc propter Corinthios aliquos non habentes adhuc claram de sanctitate Pauli credulitatem. Non iterum commendamus nos vobis. Sol citus est Paulus ad excludendum opinionem quod haec scribat ad hoc ut laudet se apud Corinthios. Sed occasionem damus vobis gloriandi pro nobis. Non ad laudandum nos scribimus,sed ad dandum vobis occasione gloriandi, quod habetis nos in apostolos ac doctores. 'haeatu ad.pro,aduersus eos qui infacie gloriantur non in corde. Ecce necessitas gloriationis vestrae de nobis, contra doctores qui gloriantur secundum exteriora,& non secundia in intima cordis, nabeatis quid respondeatis, ut gloriar illorum vanae opponatis gloriam vestram de nobis veram. Apparet ex his quod aemuli Pauli iactantes seipsos de scientia & multis,detrahebat Paulo,ad subtrahendit Corinthios ab obedientia & veneratione Pauli.Et propterea Paulus no vise comendet,sed ut Corinthios armet aduersus iactabundos & detractores,baec scripsit. Sive enim me te excessimus deo. Superfluit mente. Dixerat QP non ad commendatione propriam
tendit:& propterea declarat quod nihil pro se facit, sed omnia
facit commensurata vel deo vel proximis.Excessus enim noster deo, sobrietas vero proximi s commensuratur. Et intendit per excessum scribere proprias conditiones excellenti laude digni csimas: per sobrietatem vero communem doctrinam. Ille enim actus non est commensuratus secundum humanam rationem
imo reputatur insanire sed secundum deum , sed ratione dei a nobis fit, hic autem directe est commensuratus vobis. Ratio itaque redditur non tendendi ad propria: ex eo quod Gue excedimus seu insanimus scribendo exczlsiora quam dec
448쪽
re videatur, deo, hoc est,non nobis, sed deo hoc conserimus- Sine sobrii sumus. scribendo. Vobis. hoc est,non nobis, sed vobis hoc conserimus. Charito enim Chrim urget. pro,constringit, nos. Ecce ratio non studendi nobis,sed deo & vobis,non timor iudi-oj,sed quia dilectio Christi erga humanu genus costringit nos. Christus enim no sibi,sed humano generi,sed eis quae dei sunt,
studuit. Aenimantes, pro, iudicantes, hoe. Redit Paulus ad coeptum tractatu de renouatione prosequedu. Redit autem contianuado hec quae renouationis sunt, cu interpositis aduersus aemulos: nam dilectionem Christi erga humanu genus assert, tum verationem constringente ipsos veros ministros ad studendum non sibi,sed deo & proximis,tum ut initiu renouationis nostrae internae.Huiusmodi liquidem initiu coniungit adiungendo, i dicantes hoc,proculdubio charitatis Christi opus subiunctum.
Quouia,pro,Pήι Nnu pro omnibus mortuus est. Ecce charitas Christi in opere tam excellenti,ut unus ipse pro omnibus hominiabus mortuus sit.Et quide quantum ad sufficientia unus pro omnium salute mortuus est: quantu vero ad essectu,etiam unus pro omnibus mortuus est,pro quato vita corporalem omnibus per suam mortem conseret in resurrectione generali:quanquam noomnibus colaret vitam gloriosam.Vtitur autem coditionali Gambiguitatis gratia,sed ad significanda necessaria sequelam c5 sequetis illati ex hoc antecedente:omnis enim conditionalis vera est necessaria. Erra omnes mortui sunt. Ecce consequens necessario confitendu ex morte Christi pro omnibus.Et proculdubio est sermo de omnium hominu morte,morte peccati originalis. Nec a proposito digreditur Paulus, sed radice propositi asserti Tractat nanque de renouatioe interni hominis: renouatio aut non est nec intelligi potest sine consumpta seu perdita re ad qua quis renouatur. Et propterea Paulus de renouatione interni h minis ad spiritualem vita tractas declarat omnes homines perdidisse vitam spirituale incurrendo morte peccati originalis: videscribat vera renouatione spirituale interni nostri hominis in statu noui testamenti ex charitate Christi erga nos. Et pro Omnibus mortuin es Christas:H qui vivunt iam nonsi riuased ei quipis eis mortum est resurrex t. Ex morte Christi pro omnibus, non solum insere Paulus in omnibus hominibus indigentiam ren uationis,sed etiam affirmat ea intentione Chrisiu mortuu pro omnibus, ut quadiu in hac vita sunt homines,renovetur non subiipsis vivedo,uo quaerendo quae sua sunt,quae eis sunt comoda
449쪽
& delectabilia,sed vivendo ipsi Christo,repedendovicunq; vices
Christo,qui pro ipsis mortuus est,& resurrexit pro ipsoru vita. hoc est enim renouari spiritu.Itas nos ex hoc. Deest, nunc, hoc est ex tepore quo resurrexit Christus lepus siquidem restirrectionis Christi mostrat istud nunc. Nemine nouimu secunda carnem : cirs cognovimu secundis carnem c bradi sed nunc ia no nouimm. Ex hoc PPaulus in numero plurali primae personae loquitur dicedo nos, cogor particula secundu carnem construere cu accusativo neminem:& similiter cu accusativo Christu.Non enim video aliquid ad propositu spectans comune Paulo & aliis ministris ei similibus,significans in eis notitia secundu carnu respectu Chi isti.Tractans itaq; de renouatione nostri intenta per mortem & resu rectionem Christi,non egrediendo a materia , subtiliter infert aduersus Iudaeos-ex Christi resurrectione didicimus & nouiamus renouatorem nemine secundum carnem. Iudaei siquidem expectabant dc expectat renouatorem secundu carnem:hoc est, secundum carnis officia vivente. Expectabant enim & expectat Messiam secundum carnis officia uiuetem ad renovandu lsrael& mundum.Hoc liquide directe excludit Paulus ex hoc quod Christus mortuus est & resurrexit ad renovandu humanum g nus: hinc enim clare apparuit quod renouatio no erat promista nec exercenda ab aliquo secundum carnis officia vivente. Quod dicitur ad disserentiam Christi viventis in corpore tost resurrectionem,sed non secundu carnem hoc est carnis officia sed secudum spiritus officia: vicit enim secundu carnem,ut earo est nomen substantiae: sed non secundum carnem, ut caro est nomen officij.Sic enim ad Ro. quoq; utitur carnis nomine dicendo:Caro re sanguis regnu dei non haereditabunt.es Et quoniam csitrahoe dictum Pauli poterat obiici quod etiam ipsi Apostoli & mianistri noui testamenti susceperunt Christu secundu carnem,hoc est secudu carnis officia viventem: ideo huic obiectioni occurrit respondedo illi quod hoc est ad lepus & non simpliciter. Sust pimus enim & suscipimus Christu secundum carnem modico tempore:donec scilicet copleret mysterium redeptionis mudi. sed de caetero in aeternum ia non nouimus,non suscipimus Christum secundu carne hoc est,secundu carnis ossicia vivente sed vivente secundu spiritu in carne immortali. Apparet aute hunc esse sensum germanu literae huius,tum ex eo let quae tractatur materiae manifeste quadrat,tu ex eo Φ particula secundu carnε absque ulla varietate conuenit tam nemini quam Christo,tum
450쪽
ex eo quod subiuncta imo illata hunc sensum exigunt: bia
gitur enim laseredo in qua ergo in Christo, noua creatura. Et est do literae, si qua ergo in Chri lio, subauditur est creatura , no Ecreatura est.Optime insertur ex hoc quod Christus non eam a libus octiciis,sed nouo modo vivens est renouator, quod si qua est creatura in Christo,est creatura noua.Creaturam in Christo appellat hominem in fide Christi formatu Et appellatur creatura,quia gratia fidei creatur: utpote quae non educitur de potentia materiar, sed fit ex nihilo. Noxia autem dicitur, quia nunquaveterascit, sed continue magis ac magis renouatur Gera transierunt: ecceDe la sunt omnia noua. Crediderim ego Paulu aceepisso haec ex testamento veteri,& forte ex Leui.16.ubi dicitur,& vetara nouis superuenientibus proiicietis,ad mysticu sensum trabodo quae de corporeis rebus scripta sunt. Ad propositum enim huius literae est quod ea quae sunt vetustatis qualia sunt peccata de fomes ad peccandum transierunt per renouationem Christi,Mfacta sunt omnia nova:hic quidem inchoatiue,du internus ho
mo renouatur,demu aute colum mate. Ecce status noui testame
ti secundit que internus noster homo renouari declaratur noue, charitatem Christi renouatoris imitando. Omnia autem ex deo. Dixerat in Christo omnia noua,resoluit modo omnia in deum: Christus enim nomen est hominis,qui mortuus est & resurrexit pro nobis .Re luendo aut omnia in deu taqua primu autore,patrem & filium & spiritum sanctu sub dei nomine comprehedit. ui uos recociliauit sibi. Postremo tractat illam particula ministerium seu ministerio iustitiae. Dixerat enim superius, na si minias ratio damnationis gloria,multo magis ministratio iustitiae in gloria.Tractat autem & iustitiam noui testameti & ministratione eius multipliciter.Coplet enim hic tractatu illius quoq; particular idoneos nos fecit ministros noui testamenti. Et inchoat amodo quo est iustitia dei collata ipsis ministris, dicens Deus r cociliauit nos ministros quii inimici essemus sibi.Per.Deficit Iesum Chri inis. Ecce gratia recociliationis collata a deo per homine Iesum Christu. Et dedit nobis ministeriis recteibationis. Ecce omctu,no solii nos de inimicis fecit amicos,sed effecit nos ministros rec6ciliatio is alioru.Vide hic celsum officiu ministroru noui testa menti. Quandoquidem.pro sicci,. Decla rat modum simul & ratione ministrationis sibi concessae.veus erat in Christa mussu reco
risiaisH.Tripliciter costrui potest litera,vel deus erat in Christo personaliter,uel deus erat recocilians in Christo: quia per Christum