장음표시 사용
521쪽
gelieam veritatem,de tollentibus euangelicam veritate loquitur.ad differentiam aliorum impertinentium ad euangelicam veritatem. et Anathema autem Graeca dictio est,significans se iunctionem a communi usu:quod in hominibus dicimus exc6-
municatum.Sicini praedixi. pro praediximus, O nune iterum dico.
Repetit sententiam, ad significandum matura deliberatione &immobili animo sententiam hane dicere: ne putaretur laquam ex impetu haec scripsisse. Si quis vobis eua litaueritpraeter id quod accepistis anathema sit. ut hinc omnino Galatae cognoscant immutabilitatem Euangeliodo enim hominibu suadeo. pro,conia fido, an deo Rationem reddit suae authoritatis qua audet de alios Apostolos& angelos excommunicare. Et interrogatiue significat se in hoc confidere non hominibus sed deo. Est enim sensus quia confidentia authoritatis meae non innititur homi nibus sed deo. Coniunctio enim,monstrat quod rationem reddit excommunicationis prolatae. Et dicit interrogatiue modo enim,ad confutandum dicentes quod ipse innititur authoritati hominum,modo excommunicans angelos confido ne in hominibus an deo λχasi dicat,aperte videtis quod non hominibus, sed deo confido, excommunicans non solum Apostolos. sed an gelos. sn quam hominibvi placere Non solum alienum est a me 1nniti authoritati humanae, sed etiam aliena est a me intentio
placendi hominibus. Intellige ut homines distinguutur eontradeu m: hominibus enim relative ad deu Paulus alibi dieit se placere. Et iuxta hane distinctionem subiungit. Si. Deficit enim, adhue hominibus placerem, Christi seruin non essem. Loquitur enim de hominibus e regione dei & Christi locatis. Et dicit m Christi seruus no esset,quia si placeret hominibus e regione ad Christum, displiceret Christo. Et dixit hoc,ut quicquid humani est, alienum explicaret ab apostolatu suo, ab euangelizatione sua. Crediderim quoque addidisse hoe, ad significandum quod non ut complaceat gentilibus praedicat libertatem a legalibus, sed solummodo ut quod Christi est, euangelizet. Notum enim iobis Deio Iratres Euangelium quod evangelilatum e st a me.Coniunctio enim, rationem reddit: significat exclusorum hominum tam ab authoritate quam a studio placendi, manifestat siquide hoe ex eo quod Euangelium nec habuit nec didicit ab homine. Oma.pro,quὁd, non est secundum hominem. Prius declarauerat quod apostolatus suus neque ab hominibus, neque per hominem fuerat,modo declarat ide de Euangelio. Apostolatus enim
522쪽
legationem significat Euagelium aute executionem & doctrinam. Neque enim ego ab homine accepi illud neque didici Quod dixerat non est secundum hominem, manifestat per partes distini uendo,quod nec accepi nee didici ab homine. Quod dicit nonidici,ad intellectum plane spectat: unde & Graxe proprie dicitur non doctus sui. Quod vero dicitur non accepi, ad res quaestia narratione cognoscuntur,resertur. Et est sensus quod non accepi Euangelium quo ad notitiam reru gestarum, neque doctus fui quo ad notitiam mysteriorum difficilium , ab hominerata quod nec gesta Christi,nec mysteria fidei habuit ab homine. Et hunc esse tensum testatur subluctum e regione unicu oppositum. Sed per Nuclationem Iesis Christi. Reuelatio siquidem Iesa Christi contra ponitur tam ad non accepisse quam ad non didicisse ab homine. Ita quod Christus reuelauit Paulo no solu mysteria difficiliu rerum fidei, sed etia res gestas ab ipso Christo. Audistu enim conuersationem meam aliquando in Iudaismo ani stat quod non ab homine didicit aut accepit Euagelium,sed perieuelatione Iesu Christi ex iis quae ipse Paulus egit ante couessionem suam,& in ipsa & post ipsam ordinate: st uia sena moda persequebar ecclesiam dei. hoc est, i excessive persequebar eces stam dei. Et expugnabam illam. Intellige non quo ad spiritum, sed quo ad corpus. Non enim expugnauit spiritualia Gesesiae imo ipse unus fuerat ex illis qui non poterant resistere sapientiae de spiritui qui loquebatur in Stepnano sed expugnabat e
Hesiam quo ad corpora. nec quo ad corpora in totu sed in parte. expugnaba illa partialiter quo ad corpora. occiderat enim Stephanii,& trahebat vinctos in carcere et ut patet Actu. octavo. Et proficiebam in Iudaismo sura multos eoaetaneos meos. Supersultineos. Profectu olim suu in Iudaismo narrat supra multos coartaneos: tum ad significandum quδd tunc non didicit res gestas Christi:tum ad manifestandum quod vacabat literis antequam conuerteretur. Inserius enim oppositu insinuabit de aliis Ap stolis: ut cognoscant Galatae quod ante conuersionem non erat minor sed maior aliis apostolis:vt undique deseratur authoritati eius.Ingenere meo abundantius aemulator existens paternam mearum traditionum. hoc est,inter Iudaeos non predicando getilibus zelator eram eorum documentoru quae mihi tradita erat apa
tribus.Prius prosectum suum in lege & prophetis quibus sulcitur Iudaismus modo zelum suum circa documenta Pharisaica commemorat fuerat enim,ut ipse alibi dicit,Pharissus: quorum
523쪽
secta tune valde a stimabatur. Quum autem placuis eἰ. pro , deo. Manifestaverat quod ante conuersionem non didicerat Euag Iium Christi sed Iudaismum. modo manifestat a quo didicit in conuersione. Pui mesegregauit ex utero matris meae. Eunde deum esse describit a quo vocatus est qui est actor naturae. Hanc enim idelitatem significat ex naturali opere natiuitatis suae ex utero matris attribuens opus illud deo: quia vere est dei ut actoris naturae. Et vocavit per gratiam; iam. Vocationem interna significae non ex meritis. sed gratuito habitam. Vt reuelaret filium fusi iis me.Internam reuelationem,internum discere describit dicedo, in me more prophetarum multorum qui sic locuti sunt deseri-bedo internas reuelationes. Q Ubi & a cluette eundem deu actore naturae vocante se Paulum,& patre Iesu Christi appellare. V euangeli rem illum in Gentibu . No solum explicat a quo & quomodo di)icit,sed quorsum,ad euangestetandum fili si dei in G tibus. Ad differentiam Iudaeoru dixit in gentibus: quoniam pretiscipua Pauli legatio pricipulique studium eius fuit ad euangeli-radum in gentibus. Continuo non acquievi.pro comi ,earni oe sanguini. Subiungit tertiu scilicet op post conuersionem a nullo h mine didicit. Et propterea explicat quid statim post conuersi ne egerit,duabus negationibus & una affirmatioe. Prima negatio est non contuli earni nec sanguini:hoc est, non c5tuli reuelata mihi cum Iudaeis coniunctis mihi carne & sanguine, no consului consanguineos quid mihi agendum esset. Altera negatio est. Neque veni .pro,redij Hieros Imam ad antecessores meos Apo- solis . pro, ad eos qui ante me tuerunt apostoli.Si obiicis quod Actu . nono scribitur Paulum post conuersionem venisse in HieYusalem:scito quod ea quae refert ibi Lucas nerui post reditum Pauli de Arabia. tacet siquidem Lucas peregrinationem Pauli In Arabia,quam Paulus hic explicat. Ita cphistoriae ordo exintegro gesta supputando hinc accipiendus est.Mabilis Arabia. Ecce affirmatio, ad significandum quod illuc luit ubi non erae locus discendi Euangelium Christi ab homine.Tacet aute hie Paulus praedicationem suam in Arabia. Et iterum reuersin sum Damasium. Et ibi ut Lucas dicit multis diebus praedicabat, ct confundebat Iudaeos usqueadeo ut per murum in sporta demissiis sit. Teinde post annos tres. A conuersione supputandi sunt anni. Veni . pro, redi j , Hierosol mam videre ferrum.
Non redii Hierosolymam ad discendum, sed ad visendum Pstrum. Et tunc gesta sunt quae Lucas narrat Hierosolymis.
524쪽
Ei mansi apsi eum diebin quindecim. t ipsa breuitas teporis monstret quod non didicit. Imo ut Lucas refert loquebatur re disputabat ibidem cum Graecis. Et illi quaerebant eum occidere. propter quod tam paruo tepore ibidem fuit: ne scilicet tu ibaretur ecclesia,in partibus illis pacifice agens,ut Lucas expresse narrat. lium autem Apostoiarum vidi neminem nisi Iacobum fatrem dom ni. Intellige quod illa vice illis quindecim diebus nullum alium Apostolorum vidit . alia si quidem vice post annos quatuordecim vidit etiam Ioannem: ut ipse subiunget.. Cur autem Iacobu, Alphei frater domini appelletur,tot diuersa dicuntur ut nihil certi habeatur: nisi quod cosanguineus erat domini Iesu. Dicitur nihilominus frater domini ad differentiam Iacobi fratris Ioannis. Et sorte nulla magis quadrare videtur ratio, quam δ' duod filius fuerit Ioseph ex alia uxore. Qua autem scribo obis, e
is quod vera sunt quae scribit propterea quod pseudoapostoli hoe prccipue imponebant Paulo quod erat discipulus apostolorum.
'Deinde veni in partes pro ,regiones, Dria Cy Ciliciae.Lucas sub aliis verbis dicit quod deduxerunt Paulum Caesaream & dimis runt Tarsum proculdubio Ciliciae. Eram autem ignotin facie e clesiis Iudaea qua erant in Christo. Hoc est conuentibus Christiano rum .Narrat quod in via egrediens ab Hierusalem per Iudaeam nec etiam erat cognitus: ut intelligamus quod nullibi didicit.
Tantum autem au situm habebant, hoc est,auditione perceperant. uomam .pro, quod, quipersequebatur nos aliquando, nunc euange-hrit fidem quam aliquando expugnabat. Intellige expugnare niatebatur. Expugnabat affectu non effectu, nisi quo ad corpora credentium: ut superius declarauimus. Et in me clarificabant.pro, glorificabant,demm .
quatuordecim annos.Iterum ascendi Ηιerosol mam cum Pa
naba, a sumpto cir Dito. Narrat ita singulariter ut histolia credatur. Et cum plures habuerit socios in hoc itinere. horum tantum duorum meminit,quia hi tantum spectant ad ea quae subiuncturus est.. cendi amem secundum reuelationem. Declarat Paulus quod ascensus iste principaliter fuit ex reuelatione spiritus sancti: ut intelligamus quod non fuit principaliter ex decreto ecclesiae Antiochensis. Narrat si qui de Lucas Actu .decimoquinato,quod facta seditione non minima in Antiochia de citcucisi
525쪽
ne Gentilium,statuerunt ut ascenderent Paulus te Barnabas ad apostolos & presbyteros in Hierusalem super hac questione: verum Paulus diuina reuelatione motus, ascen dit tunc in Hierusalem ad conferedum euangelium suum cum Apostolis, ut intelligamus quod a census ille ad conferendum,nit ex diuina reuelatione: ad tutandam aut libertatem Gentilium, fuit ex decreto ecclesiae Antiochenae. Et contuti eum illis euangelium quod predico in GentibM. Non dicit & contuli cum illis euangelium quod praedico, sed adiungit in gentibus: ad significandum quod contulit cum illis euangelicam libertatem ab onere legalium , qua praedicabat in gentibus.Verum quia non cum omnibus hoc c5- tulit.subiungit, seorsum autem iis qui xidebantur aliquid esse. Su- perfluit aliquid esse. Explicat modo, scilicet secreto, & cum quibus contulit: videlicet cum iis qui videbantur,hoc est,cu iis qui spectabantur eaquam pricipui. Cur autem cotulerit subiungit,
Neforte.pro ne aliquo pacto,in vacuum currerem aut cucurrissem.
hoc est, ne aliquo modo frustra laborarem aut laborassem p rq- dicando hanc libertatem Gentibus. No sunt hare verba dubitantis an verum euagelizaverit,sed dubitantis de fructu: an scilicet fructuose euangelizavit & euagelietaturus esset hanc libertate. de fructu enim aperte loquitur dicendo ne in vacuu. Dubitabat siquidem impediri fructum libertatis in gentibus si alij apostolino approbassent eadem libertatem. Et merito erat dubitandu, tot Iudaeis Chri stianis resistentibus Paulo & praedicantibus op- potum.Ideo itaque reuelatione spiritus sancti motus est ad e5ferendum hanc libertatem euangelicam cum aliis apostolis: ut illis laudantibus hac libertate,excluderetur timor infructuosae quo ad hoc praedicationis Pauli apud gentes. Sed neque ratusquι mecum erat. Manifestat ex facto conclusionem apostolorum re seniorum in Hierusalem circa circucisione Gentilium. Ascenderat enim Paulus ut dictum est propter duo,scilicet ad conserendum euangelium , & ad tutandam libertate gentium a circuncisione. Et propterea ex facto circa Titum manifestat libertatem gentium probatam ab apostolis. stuum essetgentilis, g nere. Compulsus es circuneidi. ab Apostolis & senioribus. Tunc si quidem facta est illa diffinitio de libertate Gentilium a legalibus quae scripta est Actu .is. Sed propter subintroductosfalses Ir tres quis bintroierunt explorare libertatem nosram quam habemus in christo Iesu,ut nos inseruitutem redigerent. Dictio ad uetiativa sed,
quadam sequela styli annexa est post primum, sed neque Titus. G iij Verum
526쪽
Verum alio resertur.nam resertur ad reddendam ratione eius
quod dixerat,seorsum autem iis qui videbatur. Ita quod quemadmodum diffinitionem Apostolicam manifestauit dicedo, sed neque Titius,ita rationem secreto coferendi cum primatibus refert dicendo, sed propter subintroductos.Ac si apertius dixisset, non ob pudorem, non quod alios spunerem secreto contuli caprimatibus: sed ad euitandu subintrocluctos falsos fratres Christianos ex Iudaeis conuersos ad baptismu,eo quod legalia velut necessaria putabant seruanda falsos fratres appellat: utpote notivere Christianos .Haec siquide fuit vera ratio quare no in publi
ca synodo Paulus contulit Euangelium,quod praedicabat in Getibus. Quibus nee ad horam cewmus pubie Tioni. In illa synodo veresert Lucas Act.is. multi Christiani de secta Pharisaeoru diem bant quod oportet circuncidi Gentiles & seruari legem Moysi. inquit Paulus op no solum absolute,sed nec ad horam cessimus subiectioni: hoc est,ut subiicerentur getes legi Moysi & circuncisioni .HEt significanter addidit subiectioni, ad differentiam cestionis quam in propriis factis secit: seruando in propria persona legalia.hoc enim no erat cedere subiectioni gentiu neque etiam Iudaeoru : sed erat cedere consuetudini Iudaeorum. Vt,eritra Euanges' permaneat apud vos. Gentiles. Si enim subiectioni cessissemus quantucunque parum,veritas euangelicae libertatis periclitaretur apud vos Gentiles. Ab iis autem qui videbantur es aliquid. Prosequitur Paulus effectu collationis. Interposuerat si quidem effect in synodi in Tito rationi quare secreto contui Tat: modo aute prosequitur effectum collationis, interserens tamen quales olim fuerant illi primates cum quibus cotulerat. Et ros superius dixit absolute qui videbantur, modo dicit qui viebantur esse aliquid: hoc est,qui spectabatur tanqua in pretio habiti. si uales aliquando fuerint. hoc est,quam alteri aliquando fuerint a seipsis qui modo videbantur esse aliquid fuerat enim idiotae, piscatores,& in nullo habiti pretio. Quo coira de seipsti
superius dixerat op proficiebat in Iudaismo supra multos coartaneos,&c.ad magnificanda siquidem authoritatem sua interserit haec Paulus. Nιlulmea interest considerare scilicet istam dis serentiam. Ac si apertius dixisset contuli cum illis Euangelium, non cosiderado quales aliquado fuerint, sed quales effecti sunt pergratiam dei.Vnde & subiugit rationem quare nihil sua interest considerare statum praeteritum Apostolorum. Deus enim per Diam hominis non accipit.deus ad merita respicit,no ad per in
527쪽
na s Irati a sua metitur, no qualitatibus personarum. Mib; enim qui videbantur ess e aliquid.Supei fluit esse aliquid. Et explicat fructum collationis. Nihil eo tulerunt. nihil apposuerut,nimi tradiderunt notitiae: ad hoc enim hec omnia refert ut monstret quod nihil ab eis didicit. M econtra quir xidissent quod ereditu est mihi euapetia naput M. hoc est inter Getiles.No sufficit Paulo manifestare Degativum fructum collationis i scilicet nihil sibi contulerint sed adiungit fructum affirmativum scilicet societatis.
Sicut G Petro circuncisionis.hoc est,Iudaeoru. Discurrebat liquide Petrus per regionem Iudaeorum euangelizas Iudaeis. Paulus a tem ad euangelizandum gentibus profectus erat. Qui enim operatus est Setro in apostolatu circucisionis, eratus est mibi inter gentes.pro,in gentes. Per hanc parenthesim effectum manifestat in
quo videiunt quod Paulo creditum est euangeliu praeputij sicut di Petro circuncisionis. Fuit aute effectus iste quod illemet deus qui operatus est hoc est qui exercuit vim suae efficaciae per P tium in Apostolatu inter circucisos,idem operatus est, exercuit vim suam per me inter gentes. Videbant enim fluctu conuersionis Iudaeorum per Petrum,& fi uctum conuersionis Gentilium per Paulum,uidebant deu conferre dona spiritussancti puta donum linguaru per Petru inter circuncisbs, & per Paulum inter gentes, videbant miracula per Petru fieri inter circuncisos, per Paulum inter gentes. In his enim effectibus videbant de u operari,hoc est exercere vim operis sui: per Peliu quidem inter circuncisos, per Paulu aute inter gentes. es Et intellige hanc differentiam penes multitudinem uioc est ille in multitudine circuncisorum iste in multitudine genti u. Quod ideo oportet intelligere, ne praecidamus a Petro Gentiles, & a Paulo Iudaeos: sed quod multitudinis erat intelligamus significari. Et quum cognouissent oratiam quae data est mihi. Dixerat quum vidissent: prosequitur,& quam cognouissent gratiam Apostolatus quae data est mima Christo. Iacobus cerbas Ioannes, Euangelista. Hinc clare habes prudens lector quod Petrus sexto aut forte septimo anno Claudii Caesaris erat Hierosolymis. Nam quartusdecimus annus a conuersione Pauli, sextus saltem seu septimus annus imperii Claudi j suit: nam Tiberio qui annis vigintiduobus cum dimidio imperauerat successit Caius imperans annis tribus & mensibus octo, cui successit Claudius. decim ooctauo autem vel decim onono anno imperij Tib
rh Paulus conuersus est,quum praedicationem Ioannis Baptistae
528쪽
constet anno quindeclino imperii Tiberj incoepisse. Qui diu
bantur columnae eo . hoc est,qui spectabantur tanquam columnae sustentantes ecclesiam Christi. Dextras dederunt mihi σ Barnabae societatis. Ecce fructus collationis, non sumus effecti discipuli, sed socii praecipuorum Apostolorum. Vt nos iremus proicatum
Ingentes, ipsi autem in circuncisionem. hoc est,in Iudaeos. Tantum utpauperum memores essemus. Hoc charitatis officium socialiter
initum est, ut pro pauperibus qui erant Hierosolymis procur rent eleemosynas a Getilibus. Quod etiamsolicituri pro,diligens, fui hoe ipsium facere. Hanc Pauli diligentiam habes in utraq; ep stola ad Corinthios. Quum autem venisset Cephas.pro Petrus. εα-tioe nam. Non sufficit Paulo monstrasse se aequalem aliis Ap stolis primis, sed monstrat se quoq; exhibuisse maiorem in actione summo Apostolorum vertice Petro. In faciem, pro,in facie, iares hic. qma reprehensebilis. pro, reprehensus, erat. Hanc rem gelia summarie Paulus proponit: dc deinde per partes explicat. Duo oro posuit, c quod Antiochiae in facie restitit Petro, & quod reprenensus erat Petrus.-Et ab hoc secundo inchoat dicendo. Priusquam enim venirent quidam a Iacobo, Hierosolymitanam eccletiam gubernante Cumgentibus edebat.quod Iudaeis nefas erat.
Quum autem venissent illi i Iacobo, Subtrabebat oe segregabat se
Petrus ab esu cum Gentilibus. Timens eos qui ex circuncisione erat.
Fuerat enim alias Petrus reprehensus a Iudaeis de hoc quM cum Gentilibus Cornelio scilicet centurione &suis mandu- easset. Et simulationi eius consenserunt. pro, 6c una cum illo sim lauerunt, G caeteri Iudaei. qui erant Antiochiae Christiani. Ita iso Barnabas. Vide quantum progrediebatur hoc malum. Diu retur ab illis in illam simulatιonem .pro,pariter abduceretur in illorum simulationem. Appellat Paulus hanc Petri de sequaciu in ductionem a comedendo cum Gentilibus, simulationem re tendo ad obseruationem legis:quoniam hoc in veritate non faciebant ut obseruarent lege: sed erat simulata obseruatio legis. sia quum mississem quod non recte ambularent ad veritatem euan M.
Nota modum loquendi ,sed quu vidissem inlinuantis si quidem est quod aliquantulum tolerauit Paulus puta per triduum sed
quum vidissem l haec non erat recta via ad veritatem euangelii. Hinc enim intelligo Petrum reprehesum. Gentiles siquidem hane nouitatem videntes reprehendebant non tamen coram
ruod Petrus faciebat: dc ideo Paulus proponens hanc historiaixit quia reprehensus erat, scilicet a Getilibus aegre serentibus hanc
529쪽
hane nouitatem Dixi Cephae pro, Petroxoram omnibus. Declarata illa particula,quia reprehensus erat,declarat aliam,scilicet infacie ei restiti. quod enim dixerat in facie, modo dicit cora omni.bus : Si tis q.um I,Quus sis, gentiliter mi H Gr non Iudaice,quomodo gentes cetu I ιι are Cogis inquit exemplo facti tui:facia enim superiorum non tam inuitant quam cogunt subditos ad imitationem. Nos natura Iudai. Dixerat quod non recte ambulabant ad veritatem euangelii:& propterea declarat qubd haec vergebant in detrimentum veritatis euangelicae. Et sunt haec verba Pauli ad Petrum,longam habentia costructionem. Nos inquit natura Iudan ,hoc est,nati obseruatore, legis.Non dicit,nos natura iusti, sed Iudaei sub legis diuinae regula nati. Et non ex Gen tilus luceatores. hoc est,& non ex parentibus Gentilibus nati pe
eatores,id est, fine legis diuinae regula viventes. Ex hoc enim Pex Gentibus homines nascebantur, habebant quod sine diuinae
legis regula viverent peccatores: hoc enim e regione renon det ad nos natura Iudaei. Scιentes autem. Superfluit autem. Quod non
iusti catur homo ex veribus lega nisi per fidem Iesu Chrim. Duas co-ditiones ipsorum apostolorum praemittit. Alteram tanquam ex naturali origine a patribus dei cultoribus: nos natura Iudaei n5 ex gentibus peccatores. Alteram scientiae infusae, quod non ex
operibus legis sed per fidem Christi iustificatur homo. Et tunc
subiungitur tertia conditio,quae est executionis scientiae. Et nesin tantium Iessem credimus. pro, credidimus,uriumsicemur ex fide christi, non ex operibus legis.Credere enim in Christum ad consequendam iustificationent,est exequi quod scimus de iustificatione consequenda mediante fide Christi. Et ad maiorem e plicationem idem quod superius dixit scitu, modo subiungendo repetit ut rationem intentionis.Propter.pro, propterea, quia
ex veribus legis non iustificabitur omnis eam. Vt dictum est, quod erat scitum,modo explicatur intentum, imbui ratio intentionis. Et dicit omnis caro,ad coprehendendum tam Iudaeos qua Gentiles: caro enim pro homine ponitur. si us quaerentesios mseari in christi. Post tres conditiones ipsorum Apostolorum,a gumentum intentu format Paulus aduersis simulationem P
tri,quod si nos quaerentes iustificari in Christo, Inuenti fumus σi peccatores.deruendo lege, non seruando legem. Nota & ipsi: quoniam resertur ad id quod dixerat,& non ex gentibus peccatores.significat enim quod si nos quoque in Christo deserentes obseruationem legis inuenti sumus peccatores, quemadmodu
530쪽
nati ex gentibus in uenti su ni peccatores: utpote sine obseruatione diuinae legis. Factu si quidem Petri S sequacium quantum propria natura facti est,tignificat Iudaeos in Christo peccatores: quoniam sis nificat libertatem euagelicam esse peccatum: qu niam significat non seruare legalia esse materiam timoris coraviris iustis qui venerant a Iacobo. Nunquid ChriIlus peceati minister6ὶ3Quu debuisset inferre,ergo Christus peccati minister est, reuerentius loquens interrogatiue exaggerauit nunquid Christus peccati minister est3 Et vere Christus peccati minister fui Cset,si Iudaeos conuersos non obseruare legem peccatu esset:quoniam fuisset minister libertatis peccandi. Ut. Horrentius est, Si enim quae deI ruxi,iterum irae reaedisco.pro dificol uaricatore me tangi tuo. Crediderim ego ab hoc loco verba Pauli ad Galatas esse declarativa eoru quae dixerat Petro. In cuius signum hactenus locutus est pluraliter, modo incipit loqui singulariter. In primis siquidem declarat illam particulam, inueti sumus & ipsi peccatores,ex eo P si legalia quae credendo in Christum destra xi, iterum aedifico, seruando illa,praeuaricatorem me constituo crededo in Christu,meipsum definio facto reaedificationis praeuaricatorem credendo in Christum .Ego enim per lege legi mortuus sum. Prius declarauit qua ratione illa particula , inuenti sumus dc ipsi peccatores,sequitur ex reditu ipsorum ad legalia: modo manifestat quod secundu veritate non inueniuntur peccatores Iudaei deseientes legalia in fide Christi.ex hoc enim op ipsius imgis veteris authoritate ego Iudaeus credes in Christu mortuus sum ipsi legi veteri,non debeo amplius vivere secundum caerimonias legis veteris.Nec oportet afferre loca legis in quib' hoe sancitu est,quonia uniuersa de Messia prophetata huc tendunt. Video xivam, uno confixus sum cruci. pro, Christo crucifixus sum. Manifestat postremo quod dixerat, non ex operibus legis,sed per fide Iesu Christi iustificari homines: manifestando vita animae per mortem Christi,mediante fide iustificate prouenire. Vnde&duo extrema proponit. Alterum tanquam ultimum fructum,ut deo viva.Alter u tanqua principium,Christo concrucifixus sum,imo tanquam & principi u & meritu. In eo enim midicit Christo, principium,in eo vero qd dicit concrucifixus sum, meritum significat. Concrucifixum intellige fide per dilectione operante: hoc est fide affectu ac factis imitantibus Christum erucifixum. Duo autem iam non ego,vivit vero in me chrilius. Explicatillam particulam ut deo vivam .EXplicat autem tanqua corriges