장음표시 사용
571쪽
C A P V T I. xsgdo exequedo distinguit. Et primum dicit ut deus domini nostri
Iesu Christi proculdubio secudum humanam naturam. deinde dicit Pater oriae. hoe est,pater eiusdem secundum quod'est gloria:boeest secundum diuinam naturam, quae sola est suapte natura gloria .ma vili spiritum sapientia G reuelationis. Non dicit sapientiam sed spiritum sapientia . ut clare explicet quisis de dono spiritus sancti, non de sapientia humana , quae per studium acquiritur,loquitur. Spiritus sapientiae, spiritus est notitiae dia uinorum. Uerlim quoniam huiusmodi notitia habetur quanadoque tecta,& quandoque detecta hoc est . obscura vel clara
ideo adiungit & reuelationis: claritatem per amotionem velisignificans. In agnitionem. pro, in agnitione, eius illuminatos oculos cordis vestri. pro, mentis vestrae. Quod dixerat det v bis spiritum sapientiae & reuelationis, appositive exponit illuminatos oculos mentis vestrae in agnitione eius. Dicendo in
agnitione eius scilicet dei explicae sapientiam: de dicendo
illuminatos oculos mentis vestrae, explicat reuelationem. Vesriatis. Tria cognoscenda distinguit. Primum est. Qua Vpes
vocationis eiuου. hoc est, quid speratur ex vocatione dei ad Christianitatem. Hoc enim multum refert: ne putemus sperandum esse nobis in hae vita sed in futura. Et quae, Auitia gloria hereditatis eiu/ in sanctis. Hoc est secundum sciendum . non
suscit scire quod spes Christiana non tendit ad ea quae sunt praesentis vitae, sed futurae, sed& oportet scire quae sunt diuitiae gloriar: ne fallamur, putantes nos in alia vita habituros Gmiles istis terrenis, sed diuitias spirituales gloriae praeparatae haereditatis in sanctis , in mundis, iis qui nihil inquinatum habebunt. Et nosse quae sunt hae diuitiae,est nosse in quo consitastit felicitas coelestis patriae: quὁd sicilicet consistit in bonis
animae,&e. Et quae sit super eminens magnitudo virtutis. pro,potentiae , eius in nos qui credidimu . pro . credimus, secundum op rationem potentiae virtutis . pro, sortitudinis, eius quam verat-
est iu Christo Iesu. Tertium eognoscendum per spiritum sapientiae & reuelationis, gloria corporis nostri post resurrecti nem est. Ita quod secundum spectat ad gloriam animae: & teristium ad gloriam eorporis. Hanc autem nostri corporis gloriam describit ut effectum superexcellentis magnitudinis p tentiae diuinae in nos qui credimus: quoniam reuera tam magnus essectus est ut corpus mortale imb mortuum , reuocetur
non solum ad vitam sed ad vitam immortalem impassibilem,
572쪽
e loriosam,&e.vi non lassiciat afferre diuinam potentiam qu ni in ea communis est omnibus operibus naturar) sed afferatur magnitudo diuinae potentiq. Et quoniam magnitudo diuin potenti comunis est aliis operibus mirabilibus, affertur supereminens seu superexcelles magnitudo diuinet potentiar. G Et ne in-eredibilis huiusmodi superexcellens magntudo diuinae potetiae eredatur futura in nos,manifestat ea ἱ simili escacia,qua iam exerςuit in Christo. Hanc enim simile essicacia significat dicendo, secudum operatione potetiae sortitudinis eius, qua operatus est in Christo Iesu.Ita quod particula secundu operationem ,r sertur ad particula supereminens magnitudo potentiar,&c. Intendit enim & dicit ut sciatis quae sit superemines illa magnitudo in nos secundu operatione,hoc est,similis operationi potentiae sortitudinis eius,det,qua operat' est hoc est exercuit in Christo Iesu. et Dictio interpretata operatione,clarius interpretata fuisset vicaciam. Significat enim no simplicem operatione, sed vim quandam in operando uae explicatur magis dicedo secundu efficacis potenti sortitudinis seu roboris eius,dei. Qua exereuit deus in Christo Iesu in opere resuscitationis & collocationis ad dextera sua.De his enim effectibus est sermo: ut sate subiungit. scitans illum. pro, suscitato illo, a mortui .Caremus ut dictum est participio praeteriti temporis activo. Et ideo utcunque fieri potest, vertitur in participium praeteritu passivum dicedo, suscitato illo a mortuis. Intellige tame qua exercuit in Christo Iesu suscitando illu a mortuis. Et constituens. pro, & sedere fecit, ad dexteram,am incalewbiM. Secundum hanc efficaciam diuinae
potentiae qua suscitauit Christu a mortuis & sedere iam feeit ad dexteram sua in coelestibus,rogat Paulus ut sciant Ephesii quaesit excellens magnituao potentie dei in nos resuscitados de glorificados ineorpore. Hic est sensus literatis. Q Describitur autem Christus sedens non corporali positione,sed quiete regnas. sinit nec est ibi dextera corporea det: sed summa bona dei de texa metaphorice appellantur.Significatur enim quod Christus homo quiete regnat in summis bonis dei, & hoc in coelis exi
oriis. Non suscit Paulo explicasse essicaciam diuinae potentiae in ex itatione Iesu Christi quoad ipsum Iesum Christum & lo
eum eius,sed explicat etiam relative ad angelos & totu uniue sum. Et propterea dicit supra omnem principatu . Quatuor angelorum ordines nominat,quoium nomina ab aliqua prae emi-
573쪽
nentia sumpta sunt: ut ex superiore ad istos,intelligatur superioritas ad omnes. Quodlibet enim horu praeeminetiam aliquam
sonat, ut patet intuenti vocabula. Et omne nomen cinia nominatur.
nousti m tu Mesecuti,sed etiam in f tura .Ne quaestioni locum aliquem relinqueret,generalem particulam subiungit ad comprehendendum omnia citra deum. Nam dicendo & omne nomen quod nominatur,significat & omnem rem qu nominatur tam .
in praesenti quam in futuro seculo: ad differetiam dei qui suapte natura in nominabilis est,quia est incomprehensibilis, qua nuis nos ab effectibus illum nominemus. G Et dixit supra omne nomen quod nominatur,alludens ad nomen dei tetragrammato, quod non nominatur nec uominari potest, ut per hoc clare e
cluderet deu .a Et dixit siue in hoc seculo siue in suturo,ad comprehendendum innumeras substantias spirituales quae non nominatur in hoc seculo utpote ignotae sed nominabuntur in saturo secuto,quando erunt notae. Et omnia subierit sui pedibus eiM. Vt nihil omnino exemptu a potestate Christi intelligamus,e plicat omnia nullo excepto subiecit sub pedes eius: ut omnimodam subiectionem intelligamus ex subiectione sub pedes. Et ipsum dedit Op Osper Omne etati iam.pro,super omnia eccles . Datiui est casus ecclesiae. Inter alios effectus diuinae potentiae in Christo enumerat ultimo p ipsum dedit ecclesiae caput super omnia. Hinc gratiam capitale in Cliristo Theologi assumunt.
Verum quia caput in in corpore naturali,quam in corpore mystico puta collegiorauitate,aut regno nunq est super omnia, sed aliqua sunt in corpore naturali siue mystico ad quae vis capitis non sufficit, ideo a Christo quemvis desectum & quamlibet insuffcientiam tollens addidit super omnia. Caput aute met phorice ad similitudine capitis naturalis Christus dicitur eces 1lae,eo quod officia capitis ei conueniant, ut inferius Paulus d clarabit. Quas corpm ipsiuι. Ecclesiam appellat corpus Christi, proculdubio mysticum.Sunt enim fideles velut mebra Christi,ac per hoc congregatio fi elium, quam ecclesiae nome signi ficat,est corpus Cnristi. Et plenitudo G-.Superfluit &,appositive siquidem dicit plenitudo eius, ad explicandum corpus constans
ex omnibus membris .st i omnia in omnisin adimpletur.pro,implet. Eccletia est corpus eius utpote plenitudo eius qui omnia in omnibus implet: hoc est pleuitudine uniuersarum partiu correspondens illi qui implet omnia in omnibus. Ecclesia est velut plenum ex omnibus partibus corpus, impleris Christum sicut
574쪽
eorpus tmelet animal inubi is ix partibus. Christus vero Implae
omnia & ungula in omnibus partibus & mebris spiritualiter, multo magis qua anima implet omnes partes corporis vivificado. Integritas ecclesiae per haec describitur simul cu efiicietia de lassicientia Christi ad uniuersam ecclesiam 5c singula membra.
vestris. Ouia litera ista non habet in sequentibus ad quod verbum reserat & vos, consequens est ut referat ad praecedens vel bum, quo dixit,& ipsum dedit caput super omnia, & vos. Ita quod ubi prius in genere dixerat super omnia, modo in specie explicat Gentiles, dicendo & vos. Nec solum explicat Getiles,sed qualitatem eorum secundu quam Christus consti tutus est caput super eos , dicendo quum essetis mortui deliactis de peccatis: ad significandum quod tunc Christus fuit de incoepit esse caput super Gentiles quum mortui suerunt delictis re peccatis. Chi istus enim no vivificat membra aliqua nisi prius ordine naturae mortua fuerint delictis dc peccatis. EDatiui casus est tam delictis quam peccatis. Et manifeste significat nofructificare, non utiles este delictis omissionum de peccatis commissionum .Poenitentia siquidem significatur, qua detestamur
praeterita,& cavemus ne iterum peccemuscin quibus aliquado amiati's. Recole prudens lector,quod proponendo particulam qui benedixit nos omni benedictione spirituali in super olestibus in Christo,adiunxit electionem dicendo,sicut elegit nos in ipso,&c. Et pei pende lexequendo illam particulam qui ben dixit nos,&c similiter inserit tractatum electionis. Eligentis siquidem est ex massa peccato tu aliquos vivificare. Et hoc nune declarat,primu in Gentilibus electis:& deinde in Iuda is electis. Gentiles liquidem alloquens dicit,in quibus,delictis de peccatis, aliquando ambulastis, similes aliis peccatoribus. Secundum securum mundi huius. hoc est, sine ratione futurae vitae.Viuere siquidesecundum secutum m udi huius, nihil aliud est quam hominem disponere dc exequi opera sua secundu periodum quo durat in
hoc in udo,quod est vivere exclusa relaxione ad alteram vitam, habita sola ratione vitae pretientis.Et hoc comune erat omnibus Gentilibus,unde & summum bonu suum ponebant in immortalitate famae huius mundi. Secundum principem potestatis aeris huius Pirum. Superfluit huius.Alteram rationem peccandi apud Gentiles explicat diabolum: quem nominat principe potestatis ae-
575쪽
mspistus. Et quidem quod sit princeps aliorum demonum,nullam habet difficultatem. Quod vero dicitur aeris spiritus, dupliciter exponi potest. Primu ut aeris nomen fit loci in quo sunt spiritus. Et tunc est ordo literae,secundum principem potestatis spiritus,hoc est, uniuei salis spirituum, aeris, hoc est,qui est in aere. Et hic sensus nullam etiam habet difficultatem , eo quod admittitur daemones habitare in aere. α Alter sensus est, aeris spiris,hoc est aeris spiritus.Ita 2, appositive dixit aeris spiritus ad differentia aeris coporei, aeris qui est elementu i nanimatu . Et hic sensus ingerit quaestionem philosophantibus peripateti-
tioni ut quemadmodu inuenitur vegetatiuii sensitiuum sine secundulocuta olivo,&intellecticu sinc secuti dum locu motiuo,ita inueniatur secundu locu moti uu sine seno, Glivo,quod est ponere buiusmodi aereor spiritus costates ex intellectivo & secundu locu motivo. Et est sermo de motu progres sivo absq; sensitivo.Sed haec diffusiore exigunt tractatu qua locus
iste patiatur. Veru appellatione aeris, non intelligo elementuaeris Ad subtile corpus nostris sensibus ignotu,corpus simplex ac in cori uptibile,natum moueri localiter ab anima ad omnes differentias positionis absque pugnatia aliqua ex natura corporis,sicut corpus coeleste natum est moueri circulariter in ea velocitate qua a sua anima mouetur absque aliqua repugnantia. ut peripa retici tradunt,ut nullus labor interueniat in motu illo.
sui nunc operatur influos dissidem .pro,in filiis inobedientiae. Ex vlicatur modus quo secundum principem spirituum ambulau xunt Gentiles,similis modo quo operatur idem princeps in filiis inobedientiae. Et intellige per operari,instigare,suadere,ientare,&c. Istis enim modis operatur diuersis viis in iis qui adhuc sunt filii inobedientiae, proculdubio diuinae, qui non obediunt praeceptis diuinis,&c.In quibus Cr nos. Iudaeos adiungit smiles Gentilibus quo ad delicta & peccata,& similiter elecios de pec catorum massa. In quibus scilicet delictis & peccatis,& nos Iudaei. Omnes aliquando conuersatisumus. Neminem excipit dicendo omnes. In ἐestiter scarnis nostrae. De Gentilibus dixerat secudum seculum in udi huius,excludendo spem futurae vitae. In Iudaeis non eande dicit rationem peccadi quoniam in eis erat Ddes alterius vitae sed dicit in desideriis carnis nostrae. Quod ma agis explicas subiugit,I uteies γρIlantatem. Pro, volutates,carnu dc
576쪽
Prurimum.Concupiscentiae carnales indacebant nos ad opere exequendum voluntates hoc est appetitus carnis de appetitus cogitationum,ut voluntates cogitationu referantur ad peccata carnalia:& voluntates cogitationu reserantur ad peccata spiritualia. Et eramus natura. hoc est, naturali pronitate.Fomite enim naturalem significat. Filii irae sicut γ caeteri. Hebraico more undire dignos ira hoc est punitione filios irae appellat.Comune raicem precandi omnibus tam Iuda is quam Gentilibus innatulam item describit: ob cuius executionem omnes sumus digni diuina ultioe.veus aute. pro,sed deus, qui diues est in misericordia Non simpliciter misericors, sed diues in misericordia describia tur deus: eo nulla ex parte deest aliqua miseredi efficacia, sed omni carens superiore & omni u creator ac dominus,potest que
cunque de quantumcunque misericordiae effectum exercere. pro
re nimis,pro,mestam baritate uam qua dilexit nos. Et hic quoque non dicitur propter dilectionem suam, sed adiungitur multam ut multiplex & magnus effectus significetur.Et pronomen
nos,Iudaeos demonstrat: ut coniunctio sequens testatur. Ei. pro, etia, quis essemus mortui peccatis conuiuificauit nos Chri L ..Superflui teos. Recole prudens lector i a principio huius capituli dictum,Se vos eum essetis mortui delictis dc peccatis.Adiungit nanque Gmili dispositione seipsos Iudaeos Gentilibus, dicendo etiam quuellamus mortui peccatis, hoc est, non aliter nos quam vos. Vos enim quum essetis mortui delictis & peccatis,etiam nos quum essemus mortui peccatis couiuificauit Christo. Vide quam apte.
imb quam verissime dictum fuerit,& ipsum dedit caput super
omnia,& vos quum essetis mortui delictis & peccatis.Capitis taquidem est vivificare membra quorum est caput. Illi enim vivificationi similem vivificationem adiungit erga Iudaeos tamiliter dispositos,dicendo etiam quum essemus mortui peccatis eouiuificauit Christo.Nihil est enim aliud couiuificatos fuisse Christo quam accepisse Christu in caput. Ad utrosque ergo taGentiles quam Iudaeos vivificatione a capite Christo processita
se manifestauit,prius utrisque ordine naturae poenitetibus, sicut prius naturae ordina tollitur tenebra quam luceat aer. ingratia Ialuati sitis. Superfluit cuius. Per modum parenthesis excitat Ephesios in persona Gentilium, ad librandum quod gratia saluati sunt. Et quum communem Iudaeis ac Gentilibus vitam ex Christo capite docuisset,no absque mysterio dixit, gratia saluati estis non dixit,gratia saluati sumus. Spectat liquia dena
577쪽
CAPUT II. 2ffidem hoe ad differentiam illam inter sal utem Iudeorum & Gentilium qua ad Ro. i s. Paulus explicat,quod scilicet Iudaei saluati sunt per Christum ad verificadas promissiones factas patribus, gentes autem super misericordia sperare.Tanqua salus genti si ex eapite Christo sit omnino ex gratia: salus autem Iudaeorum sub eodem rapite habeat nonnihil iustitiet expromissione facta patribus. Et corressitauit O consederefecit meret Itibus in ciri Ies.. Ad utrosque resertur Iudaeos scilicet Jc Gentiles corres scitatio de consessio: sicut utrique vivificati sunt Christo capiti. α Vbi aduerte quod non dicit,& corresuscitauit, de consedere fecit in coelestibus quoniam hoc fuisset manifeste falsum: quoniam adhuc non erant in coelestibus consedentes corresuscitati,
imo nec sunt sed adiungit in Christo Iesu: ut intelligamus quod
Christo resuscitato θc eleuato ad sedendum in dextera patri , omnia mebra eius sunt corresuscitata de eon sedentia non in s ipsis,sed in Christo. Humano more loquitur Paulus,quo si unus de cognatione mea effectus esset rex,omnes consanguinei gloriaremur quod corregnamus in illo. et Et dixit haec ad manis standu quod proposuerat: scilicet qui benedixit nos omni ben dictione spirituali in super elestibus in Christo. Hae sunt enim benedictiones, quas habemus in supercoelestibus in Christo. Vt ostenderet in seculis ab ascensione sua usque in
aeternum. Abundotes.pro,supereminentes, diuitiasgratia in
ianitate.pro,in benignitate ister nos in Christo Ies.. Ideo cosedere nos fecit in eoelestibus in Christo, ut in venturis seculis manu staret deus benignitatem suam super nos,membra Christi I su. Verum benignitatem quae feracitas beneficioru est non simpliciter significat,sed adiungit gratiae suae: Vt beneficia non iustitiae,sed gratiae tribuantur.Nec susticit explicare gratiam,sed explicat diuitias gratiaemec hoc sufficit,sed describit supereminentes diuitias.Ad significandum excellentiam multiplicem beneficioru gratiae eius. Et vere monstrare haec incoepit deus a die pintecostes in ecclesia primitiva tot de tanta & talia in mebris suis ut iam incoeperimus videre supereminentes diuitias gratiqeius in benignitate super membra Christi,& venturis omnibus seculis manifestae facitae sint. Gratia enim. Dixerat per parentii
sim , gratia saluati estis: explicat id quomodo factum est,nec recedit a propofito: sed necessaria est particula haec ad declaran dum modum quo homines efficiuntur membra Christi. Non enim sufficit dicere gratia estis saluati,sed modum oportet e
578쪽
fieare,qui explicatur subiungendo , Esis saluat; per Mem. Ita
quod salus vestra ex parte dei procedit a gratia: veruntamen ex parte vestra interuenit fides. Et hoe nou ex γ u. Dixi oportere interuenire fidem vestram,attamen scitote quod fides vestra noest ex vobis. Esi quidem vestra,sed non ex vobis. Vnde declarans subiungit, Te, enim donum es. Superfluit enim. Non ex operi-λω. Ideo dixi, quod credere non est ex vobis, quia est donum dei, non ex operibus: hoc est, non ex merito operum, sed quod gratuito conceditur. Ne quis glorietur. Si credere haberemus ex meritis operum,esset locus gloriationi acquirentium fidem ex
operibus suis: sed ex eo quod credere donum dei est gratuitum, nulla ex parie habemus unde gloriemur quod saluati sumusrua gratia qua saluamur,dei est gratia:& fides qua saluamur,gratuito nobis a deo datur.Propter quod subiungit, Ipsius enim sumus factura.quia ipsius dei sumus factura quaten' Chi istiani sumus.
creat in Christo Iesu.ad differentiam creationis in esse naturae. Haec siquide est ratio quare ea ex quibus sumus saluati,sunt dei: quia ut Christiani lumus creati factura dei, tanquam ex nihilo producti in tali esse.Iu operitu, bonis, quae praeparauit deus ut in i lis ambulemus Ne e ares ex supradictit quod non ex operibus sal- . uati sumus ne quis glorietur, declarat quomodo opera nostra
currunt ad salutem nostra. Et contistit sententia in hocs opera nostra concurrunt cosequenter. ta quod ex hac doctrina excluduntur merita operum nostrorum antecedenter respectu fides ,& asseruntur consequestia ad fidem. Et propterea quu prius exclusisset antecedeter dicendo non ex operibus modo apponit consequentia,dicendo quod creati sumus in Christo Iesu in operibus bonis. Quod magis explicans,dicit:quae opera bona prae parauit deus ut ia Christiani ambulemus in illis. Hoc enim manifeste sonat sequelam ad sdem, & tanquam concomitan ia Gdem a deo concedi. Propter quod. Totum potest referre, scilicet& salutem per fidem & progressimi in bonis operibus. Icemores Mote. Dixerat tu prin pio livitas capi tuli,& vos, nee tractauerat aliquid speciale quare dixerit & vos. Et propterea amodo tractat propriam Gentilibus rationem propter quam dixit vos. quod vos aliquando quieratu gentes rucarue .pro, quod, vos quondam gentes in carne. Et declarando quid intendi i perio carne subiungit,stui dicebamini preputium ab ea quae dicit- ci cuncisio in carne manu acta. hoc est, qui dicebamini praeputi una addicierentiam incuncisionis carnalis, quae erat apud Iudaeos.
579쪽
stiae impro,quod eratis .hoc est,cuod reuocare debent ad m, moriam. Ita in tempore ne risu. hoc est,non Christiani, ant quam essetis Christiani seu carentes fide Christi inratis. Ita quod
totum hoc videlicet illo in tempore sine Christo est subiectum
enuntiationis: & verbum aetatis iungit praedicatu alienati,&c.
Et est ordo literae quod illo in tempore sine Christo, eratis
alienati, & caetera. lienati a conuersatione. pro, a ciuilitate,
IsraeL hoc est,alieni ab unitate populi sub una diuina lege: ad disserentiam etiam Iudaici populi, sub una politia diuinae losis viventis. Et hostiles testamentorum. Dictio Graeca peregrinos & hospites significat. Et utriusque sensus capax videtur lia ra : nam si legitur hospites, refertur ad proselytos. si legitur peregrini,refertur ad ipsos Gentiles in Gentilitate manentes. xt significatur quod erant extranei a testamentis. Quod des rans subiungit, promissionis Rem non habentes. Et hinc apparet quod non de hospitibus proselytis, sed de omnino extraneis i quitur. Quod autem pluraliter dicit testamentorum, refertur ad multitudinem promissionum, tanquam aliud testamentum fuerit promissio de semine Abrahae, aliud promissio de terra quae vocatur terra promissionis, aliud de perseuerantia felici in eadem seruando mandata. Ab omnibus enim describunt Gentiles extranei:ad differentiam Iudaeorum,spem habentium promissionis omnis factae per huiusmodi testamenta.Quanuis possit reserri pluralitas testamentorum ad testamentum vetus& novum,ad differentiam Iudaeorum Christianorum qui spem promissionis utriusque testamenti habebant. Et me dio in Memundo. Superfluit hoc. Et demum inquit Paulus,eratis sine deo in mundo: non eratis sine deo in opinione vestra , sed eratis sine deo existente vere in mundo: quoniam non adorabatis v rum deum qui est in mundo uniuerso, sed deum opinatum,qui non est deus: ad disserentiam & Iudaeorum & Christianorum
lentium unum verum deum. Nunc a tem in Christi Iesis vos.
E regione ad id quod dixerat illo in tempore sine Christo,dicit
nunc autem vos in Christo Iesu: hoc est, iam Christiani. etiariiquando eratis linge. Dixerat alienati de extranei, modo dicit longe eratis non distantia locali, sed dissimilitudine. Fueri sistra . propinquitate assimilationis & coniunctione charitatis. In sanguine Chrini. Mors Christi in cruce attulit vos de toginquo ad propinquum , effecit vos de dissimilibus finities sibi Saliis
580쪽
& aliis iustis. Ipse enim est pax mitia. hoc est ipse est ratio& ess
ctor pacis nostra . Qui jecit mirmire, m.hoc est, Iudaeos & Getiles fecit unum. Et medium parietem maceriae soluens. ininuriti uu in
earnes . uum astu inpiisserproratione, luia ipse Chiistus est pax nostra,inccepit hoc manifestare ab opere,dicendo qui fecit utraque unum:& modo lubiungit modii quo fecit ex utrisque unum,dicendo duo, alterum est quod medium parietem mac viae soluit,alterii s inimicitias in carne sua soluit. et Et primit quidem ad similitudinem dicit separatorum locoru quae separatur interstite muro seu maceria : tanquam loca ex una parte sint unius populi,& loca ex altera sint alterius Si quis em dirum. ret interstitium illud, faceret utraque loca v nu, tollendo distinctiu una inter ea. Et quoniam huiusmodi interstitiu quandoque fit dropace finitimorum,quadoque autem fit pro inimicitia adtollendum comunionem hincinde,& interstitiu, te quo Paulus loquitur inimicitiae erat,ideo ad hoc manifestandum quum dixisset & medium parietem maceriar soluen .statim subluxit sine coniunctione aliqua velut appositive inimicitias in carne sua, quo est alterum solutu a Christo faciendo pacem. Et haec quide proponendo Paulus dixita. executive autem tractando proposita singula explicat,inchoans a solutione interstiti j, dicendo, Legem
mandatorum decretis. pro,in decretiis uacuans ut duos condat in se metipso in uno nouo homine. pro in unu nouit homine. Adverte quoad literam quod praeteriti temporis deberent esse participia soluens & euacuans, significat enim quod soluit & euacua uit E Quod ergo dixit medium pariete maceriae soluit, modo explicat quod euacuauit lege consistente in decretis mandatorii hoc est, legem Mosaicam. Haec enim sicut in epistola ad Roma. appellatur lex factorum,ita hic appellatur in decretis mandatorum: ad differentiam legis spiritus, quae est lex Christi.Illa siquidem tantummodo praecipit opera agenda vel cauenda:ista autem confert credere & viuere in Christo. Et appellatur inteistitium maceriae iuxta id quod in epistola ad Galatas appellatur in manu dimidiatoris. Lex enim vetus non erat data mundo, sed Israelitis tantum,& erat distinctiva Israelitaru a reliquis populis mundi:ac per hoc erat velut interstitiu maceriar inter populum Israel & Getiles. Et dicitur maceriae ut intelligatur interstitium non in perpetuum,sed ad tempus donec veniret Christus. Maceria enim breuis est durationis. Dicitur maceriae eo lex factorum vidistinguitur cotra legem spiritus est sicut maceria, constans