장음표시 사용
601쪽
dieit renoua H. eo quod huiusmodi mentis humanae spiritus se
rat iam in homine condito in primis parentibus.& per Christum renouatur in hominibus. li se spiritus oscio mens no stra renouatur,quum tendit tanquam in finem in cognitionem uniux veri dei & Iesu Christi. Et induite. pro,& induere. Hoc est, tertium, quod didicistis. Nouum hominem. Inter deponere usterem hominem de induere nouum homine, non est disparitas penes hominem nam& vetus & nouus coueniunt in homine.
Vterque enim dicitur homo sed disserentia est penea nouitate
di vetustatem.Non dicit Paulus deponere hominem aut indus re hominem:sed quatenus veterem deponere,quatenus nouum Induere. Possumus siquide vetustatem deponere,iaquam vesti- metum 'eius quod corrumpitur,dc nouitatem induere laquam vestimentum nouum. Qui ferundum deum creatus est in iustitia O sanctitate veritatis. De homine quatenus veteri dixerat qui corrumpitur secudum desideria erroris: de homine vero quatenus nouo dicit qui creatus est secundum deum alienus ab omni corruptione qui creatus est cosormis deo. Et hoc e regione qui eorrumpitur. In iustitia& sanctitate veritatis e regione ad desideria error,s: iustitia contra desideria,munditia veritatis contra
erroris .Est ergo descriptio hominis quatenus noui quod secundum diuinam rationem creatus est,non a nobis factus,in iustitia quae ad partem affectivam ad reddendu cuique quod eidebetur:& sanctitate veritatis,quo ad partem cogno citiuam. Vbi non tantum veritas,sed munditia veritatis significatur,ad exelu, dendum admistionem cuiuscunque erroris: ut intelligamus nouo homini nullum admisceri errorem circa ea quae sunt salutis. et Et dixit harude nouo homine comprehendente nouitatem omnium partium hominis quatenus est homo hoc est partium rationalium seu rationem participantium) contra corruptam vitam Gentilium in omnibus partibus: intellectu, voluntate, eoncupiscibili,irascibili. Propter quod deponentes mendacium. .
Quae velut in genere di it de homi se veteri nouo modo per partes velut in specie exequitur, utriusq; vetetis scilicet & no ui hominis) partes singillatim e regione destribendo sermone hortativo.σVnde ex parte veteris hominis dicit, deponentes
mendacium: ex parte vero noui, Loquimιvi eritatem unusquiseque cum proximosuo. Et rationem utriusque subiungit, Quoniams,mininuicem membra. Membra naturalia eiusdem corporis non
tibiinuicem mentiuntur facto,sed secundum veritatem virium M unum
602쪽
unum alteri subuenit.Ad horum imitatione debemus qui membra sumus Christi,secundum veritatem, quam in corde habemus inuicem communicare. Irascimini. Locutis pallis rationalis est osciumcirasci autem est appetitus qui irascibilis vocatur.Nee est alienum a diuinis praeceptis iraseimini qua nuis alienum dicatur a praeceptis Stoicis. Irasti enim actus est virtutis si moderatum sit. Et propterea Paulus addit, Et nolite pereare. Perinde ae si dixisset: Irascimini moderate,quum increpationis ratio exigit. Su non oecidat super iracundiam vestram. Si contingat vos irasci minus moderate, saltem non sit diuturna ira, sed cito terminetur.Celeritas siquidem terminandi iram significatur prohibendo occasum Solis super iracundiam. Non dat Iucentiam seruandi iram usque ad Solis occasum, sed vult saltem gem die terminari. Et rationem subiungit, Polite dare Deum diabolo. Motus irae humana est passio, sed quum diutius protenditur, locum parat diabolo ad suggerendum quae consona sunt irato:& sic paulatim ad principandum in animo. Qui I eus negatur diabolo,si Quamprimu ita terminetur. es Et quod dicit de ira, simile intellige de reliquis passionibus quu continuantur. Qui serabatur. Ad facta noctua descendit, Iam nissentur. Et quoniam furari ex indigentia prouenit r ideo remedium unde indigentiae suae subuenire possit subiungit, Inagis autem laboret operando manibus suis quia bonum est. Et addidit uod bonum est ad differentiam turpis exercitij. Vt babeat,
e tribuat necessitatem patienti ,non solum restituat quod furatus fuerat,sed ut communicet aliis indigentibus. Omnis sermo ma-lsu. pro, marcidus. Ad similitudinem fluctuum marcidorum
sermo dicitur marcidus qui inutilis,qui abiiciendus suapte natura est. Ex ore vestro non procedat. Vt intelligamus multo magis prohiberi sermonem pestiferuF. Sed si quis bonin ad adi
eatione dei. pro, utilitatis. Apte contra sermonem marcidum Iocat sermonem bonum ad aedificationem alicuius utilitatis: ves sermo ipse non directe sit utilis, tamen sit ad constructionem utilitatis quemadmodum ea quae no intrant aedificium,sunt tamen utilia ad aedificationem. Videt gratiam audientibus. Sermo
marcidus non solum inutilis, sed non gratus est audientibus. quo contra sermo bonus ad aedificationem utilitatis videt gratiam audientibus describitur.Et no dicit ut gratus aut acceptus sit audientibus,sed ut det audientibus gratiam: ad significad vinquorsum tendit utilitas sermonis,scilicet ut det audietibus gratuitum
603쪽
tuitum alIquod donum: puta instructionis aut suasionis,caute. lae,& huiusmodi. Et nolite eontristarespiritissanctum dei. Inter alia veteris hominis ossicia connumerat contristare spiritum dei.
Metaphorico sermone dicitur spiritus sanctus cotristari a nobi quemadmodum dicitur metaphorice deus iratus.Ad similitudinem siquidem contristati spiritus sanctus est, quum habitae lum suum deserit ob displicente sibi conditionem superuenientem.Scriptum est enim de spiritu sancto in nobis quod disciplianae efffugiet fictum,de corripietur a superueniente iniquitate. Tune ergo contristamus spiritum sanctum dei in nobis,quum aliquid displicens ei loquimur aut eommittimus. Mundos iam Ephesios alloquitur: ut rationem habeant horrendi immunditiam ex parte spiritu sancti habitantis in eis. Ae si apertius dixisset,quod si nulla subesset alia ratio horrendi vetere homine, hare sola sufficere debet scilicet ut non eontristetis spiritum sanctum dei in vobis. Unde& subditan quosignati estis in Beredemptionis.Diem baptismi diem redemptionis appellat, eo quod tueredeptio per Christum facta applicatur ad eum qui baptietatureae per hoc ipse tune redimitur executione. Et in illo die signatos intus dicit in spiritu sancto: quonia vere tune gratiam ,quae est velut impressio spiritus sancti recipiunt,qui baptizantur.
Omnis amaritudo ira crisi, rnatio.Legendum est, Omnis amaritudo er furor Gr ira. ut amaritudo reseratur ad cor, furor ad impetum,& ira ad vindictam. Et clamor in voce,eomes singulorum trium praedictorum. Et blasthemia. saepe eomes furoris declamoris. Tollatur a vobis eum omni malitia.Dernum quae sunt v
teris hominis concludens,dicit cum omni malitia. Vote autem inuicem benigni,miserieordes, donantes. Deest,vobis inuicem .E r gione ad tot mala loeat duas uniuersales virtutes : benignita tem feracem omnium bonorum,& misericordiam alienis ma-
Iis subleuandis intendentem .Et his du bus virtutibus adiungiemutuam condonationem iniuriarum, exemplo dei subiuncto. Meut Cr d.m in Christo donauit vobis .uniuersa debita,donando satisfactorem Christum. Per has enim virtutes iunctas imitati ni det,quae sunt noui hominis contraria supradictis amaritudini irae furori,&e.induenda significantur.
604쪽
Estote ετο imitatores dei sicut charissimi. p.dilecti. Tractat
hic illam particula ut simus irreprehensibiles. Ubi prudens lector,aduerte quod proponedo haec adluxit in charitate seu di lectione.Propterea siquidem & tractando unitatem nostram in Christo inseruit charitatem:& tractando munditia terminauit in charitate. Et similiter modo inchoando tractatu de irreprehensibilitate,incipit a dilectione: non qualicunq; , sed ad imitationem dei quemadmodum fili j imitatores debent else patris.& ad similitudinem Christi, subiungendo, Et ambulate in uisi ne seut . Christio dilexit mu .Et explicando qualitatem dilectionis Christi,subiungit, Et tradidit semetipsum pro nobis oblationem.
pro gratiarum actione,& bonis obtinendis. Et hostiam pro peccatis. Pes in odoret is iustati .Loquitur Paulus de sacrificio Christi in ra crucis,more veterum sacrificiorum : de quibus scribiatur in odorem suauitatis acceptari a deo. Locutio est metaphorica more humano significans acceptissimum sacrificium ad similitudinem accepti suavis imi odoris. Fornicatio ause Cr omnis,nimunditia.Irreprehensibilis redditur homo vitando ea quae r prehensione digna sunt. Et propterea Paulus tractas ut irreprehensibiles essent Ephesij discurrit per vitia,monedo vitationem eorum.Nec omnia tractat vitia sed ea quae apud Getiles aut nox stimabantur peccata aut parui fiebant. Et propterea meminit fornicationis,quam non aestimabant Getiles peccatum. Meminit& omnis immuditiae carnalis,non autem adulteri j& ineaestus:quia haec reputabantur etiam apud eos peccata sed impudicitiae mollitiesi& huiusmodi parulfiebant., ut auaritia.Non est hic sermo proprie de auaritia vi opponitur liberalitati,sed veopponitur iustitiae:quam apud Getiles non reputari peccatum, patet ex eo et, rationabile belli causam dicebant rationem pro di imperi j. Vbi constat summa auaritiam interuenire. Printer hoc cyleges ciuiles auaritiam citra dimidium iusti preti j inestra tibus permittunt. Nee nomineturin vobis. Non solu esse sed nec nominari praecipit .Sicut decetsanctos. Ecce ratio quia no decet niud os per baptismum quouis modo appropinquare huiusmodi vitiis. su Hi Ratione multorum turpiu & facto. rum 3c verborum quae apud Gentiles admittebantur,dixit aut turpitudo. Ex similiter subiungit, istultiloquium aut scurrilit,. Vetum aduerte quod dictio interpretata scurrilitas est Eutrapelia quamArist.quarto Ethici virtutem dicit mediu tenentem in
605쪽
ludis & Iocis. Sed a qui uoce Paulus & Arist. visitur Eutrapellarnam apud Paulum est nome offici j seu actus ad delectationem
prouocanda: apud Arist. vero est nomen virtutis quam nou prcs-nibet: quia virtus no est cotraria virtuti. Et propterea interpres antiquus transtulit scurrilitas. Rectius tamen tias ferretur locularitas,aut aliquid huiusmodi,quod est materia virtutis Eutra- peliae,quod raro cum moderamine virtutis fit. Unde& subdit. QPae ad rem non pertinet .pro, non conuenientia.Coplecti tui haec tria apponendo non conuenientia: ut hinc clare intelligas quod non de Eutrapelia virtute, sed de Eutrapellae materia loquitur. Sed magi gratiarum actio . Contra vitia sermonis, gratiarum actione ponit. Hieronymus gratia materiae putat non gratiarum actione,sed gratiosum sermonem significari: ut ῆ legione vitior u linguae dilecte locetur gratiosus sermo. Et vere quadrat materiae. Hoc enim Fcitote linei cutes. Rationem reddit trium primo prohibitorum, subiungendo,Quod omni fornicator aut immundus,aut auarm quod est idostrumseruitus.pro,cui est idolorum cultor. Auarum dicit idolorum cultore,eo quod conuenit utemque in colendo unam Sc eandem rem. Idolorum siquidem cultor argentum & aurum colit: iuxta illud ,Simulacra gentium argentum de aurum: tuum praeter argentum & aurum opera manuum hominum idolum nihil sit in mundo. ut ad Corint. dicit Paulus. Avarus quoque argetum de aurum colit,quii illius deus aurum sit,sicut gulosorum deus venter est: in auro siquide tota auari fiducia coniistit. Non habet hereditatem in regno Chri' σLi. Manifestat hinc, haec esse peccata mortalia: utpote excludentia a regno coelesti, unde & inon repetit alia tria, scilicet tur pitudinem de stulit loquium Se iocularitatem:quoniam illa non sunt secundum suum genus peccata mortalia. Idem aute regnum dicit Christi de dei: eo quod dei vi naturalis regis, Christi autem hominis ut instituti regis,ut communicati tibi a deo regni. Nemo vos 'ducat inanibu, verbis. Hinc apparet non d fui ite docentes haec non es le magni pendenda, sed parua aut nulla esse peccata. Propter haec enim venit ira dei in Iulos diffidelia. pro, inobedientiae, seu impersuasionis. Et verbum venit praesentis est temporis. Ita quod non citat praeteritas vindictas dei sed praesentem tanquam continuam denuntiat. Et potest intelligide vindicta dei, quam in praesenti vita exercet ob haec crimisna, quantiis non discernamus quod propter hanc causam veniat. Sed quicquid de vindicta piaesenti sit, continue venit ira
606쪽
ael propter baec in morte huiusmodi impersuasibilium hominum. Nolite ergo usci participes.proKomparticipes.eorum. tam in culpa, quam in poena. Eratis enim aliquando tenebra. Accumulat Paulus rationem rationi. Et ubi prius ex parte regni dei,&deinde ex parte irae,modo ex contrarietate status praeteriti ad praesentem nititur eos irreprehensibiles reddere .Et statum quidem praeteritum describit tenebrosum imo tenebras,ad significandum dominium tenebrarum in eos. statum vero Christianudet cribit subiungens, Nunc autem I x iu domino. Et dicit domuno,ad significandum lucem gratiae perficientem lucem naturalem. Hslη lucis ambulate. H braico more filios lucis appellat sectantes lucem. Et consonum est ut qui transsati sunt de ten bris is lucem, sectentur vita & opere lucem. Fructus enim luem
pro, spiritus. Non saltat Paulus de materia in materiam, sed declarat lucem per spiritum: ut intelliga mus idem esse sectari lucem in domino,& fructificare spiritui. ut intelligamus lucem hac esse lucem spiritus,no luce corporis. Estiuomiti bonitate in iustitia Cr veritate.Non est fructus spiritus quodcunqne opus, si aliqua ex parte priuatur bonitate aut iustitia aut veritate. Exigit siquide fructus spiritus quod secundum omnes circunstatias sit bonus,sit iustus, sit verus. Et propterea dicit in omni .Differ tia inter veritatem & iustit in m clara est: quia illa ad intellectu, ista ad voluntatem spectat.Unde relinquit quod bonitas spectat ad mores. a Paulus tamen haec quae nunc proponit , sigillatim exequendo tractabit .Hobates quidsit beneplacitum issio. pro,domino. Ad verbum ambulate,resertur hoc participium probantes. Et est sensus: ut fili j lucis ambulate probantes quid sit ben flacitum domino. Vere lucis officio sungitur,qui in particularibus occurrentibus examinat, discutit ac discernit quid sit beneplacitum domino. Et nolite communicare operibiti tufuctussirnebrarum. Hactenus proposuit quae usque ad calcem epistolis tractanda sunt: modo incipit proposita singillatim tractare. Et primum tractat particulam illam ut fili j lucis ambulate,ex contrarietate tenebrarum & lucis quam proposuerat. Extendit siquidem tenebras & lucem ad opera, praecipiens ut operibus t nebrarum nihil habeant comune.Et rationem interserit, quia sunt opera infructuosa.Infructuositas siquidem sussiciens est ratio ut abdicentur opera a commercio. χagis autem redarguite. Deficit coniunctio dc, Ac quadrat ut legatur potius. Ita quod i gendum est, Potiui autem redarzuιte. Non sussicit alienum
607쪽
fieri ab operibus tenebrarum,sed oportet etiam & redarguere opera tenebrarum. Et primi quide scilicet non communicandi rationem subiungit,stua enim in occultosunt ab iisis, turpe est G dicere.Optima non communicandi ratio ex turpitudine tali ac tata ut etiam turpe sit dicere,illa sumitur. De venereis loquitur te nebrarum operibus. Rationem autem secundi scilicet potius autem & redarguite subiungit,o muta autem quae argstuntur.pro, redarguuntur, a lumine. pro,a luce, manifestantur. Redargui est mani restari a luce. Igitur quu vos litis lux, ad vos spectat redarguere tenebrarum opera.Omne enim Suod man satur. pro, manifestat lumen,pro,lux,em Ad probadum passiua quod quicquid redarguitur manifestatur a luce affert uniuersalem activa quod omne quod manifestat est lux. Quum aliquid redarguitur, novere redarguitur,nisi manifestetur error, crimen aut desectus:
qui ratio est quod redarguendum sit.Manifestare aute, propriuofficili lucis Paulus dicit: Ut hinc cocludat quod lucis ossicium est redarguere. Quod autem omne quod manifestat sit lux, ad sensum patet in coi poreis. Et idem patet in artibus & disciplinis,&idem in spiritualibus. Propter quod dicit. Per relativum quod ,onficium lucis spiritualis relartur. Surge qui dormis, exurge a mortuis .m illuminabit te Christin. pro,& illucescet tibi Christ'.Paulus ei tat hane sententiam,proculdubio exscriptura .Et quoniam noinuenitur in sacra scriptura ex integro haec sententia, vel ex aliquo librorum sacrorum quibus caremus quorum mentio fit in iustoria Regum seu Paralipo. vel ex cap. so. Esaiae Paulus hanc sententiam attulit exponendo. Ibi enim dicitur surge, absque aliquo nomine: quan uis in Latinis codicibus habeatur Hierusalem. Et hoc surge, Paulus exponit qui dormis:declarando ad quem dirigitur sermo surge,scilicet ad dormientem,proculdubio in tenebris:quoniam qui dormiunt,nocte dormiunt. Et explicando quod ad dormiente somno mortis dirigitur se Ino, adiungit& exurge a mortuis, no corpore,sed anima: quod est surge a tenebris peccatorrum. Ita s totum hoc apposuit Paulus de suo,ad declaradum personam cui dicitur surge,& aquali statu dicitur surge. E Quod aute sequitur,& illucescet tibi Christus,ibide apud Esaia habetur sub aliis verbis, Illuminare quia
venit lumen tuli. Et secundum tempus latur u subditur,super te orietur dominus,quod respondet tranationi Hiero. apud quem
legitur hoc in loco,& orietur tibi Christus. Manifeste siquidem
608쪽
mundum penes tenebras & lucem.Quia ecce tenebrae operient terram caligo populos,super te aute orietur dominus. Unde conformitas materiar de qua loquitur propheta, ad materia de qua loquitur Paulus, non paruam coniecturam gignit,quod ex illo loco Paulus attulit hanc sententiam:exponeudo per dominum Christum,& reliqua ut diximus. Videte itaque h. tres. Superfluit fratres. Eandem particula vi filii lucis ambulate, explicat ex alio capite,scilicet qua latu ad curam ambulationis rati . ne multorum impedimentorum. Vnde consequenter ad lucem dicit, videte. Quomodo caute. pro, accurate, ambiaetis. Praecipit
Paulus filiis lucis ut viantur luce ad videndum modum studiose accuratet ambulandi: hoc est, proficiendi in via dei. Non qωasi
incipientes. Contrarium officio videndi modum accurate ambulandi explicat insipientiam, ut ostendat necessitatem huius curae.Ad similitudinem siquidem corpore ambulantium describit spiritualem ambulatione: nam tanquam insipietes ambulat quibus non est cura videndi qualiter ambulant. Sed νt sapienses
redimentes. pro,ementes, tempus, quonιatn ibes mati sunt. Sapientiam studiosam circa modum ambulandi explicat quo ad unum in specie effectum, qui est emere tepus: hoc est , opportunitatem proficiendi in via dei. Praecipit Paulus nobis este ambulandum more viatoiu: sui diebus malis siue ex aeris perturbatione siue ex hominu inlidiis itinerantur. Tales enim emunt tempus Opportunum ad ambulandum ne in malitiam dierit incidant: hoe est ut euadat pericula in via. Simili naque modo prccipit filiis lucis ut studiis,officiis,incommodis, & caete. emant opportunit
tem proficiendi meritis,eo quod dies mali sunt: hoc est dies huius viae ad coelestem patriam pleni sunt malis suasionibus,tentationibus,insidiis,& reliquis huiusmodi prouocantibus ad peccatum.Ac li apertius dixisteri quia periculoti sunt dies itineris, utimini sapientia,emite opportunitate euadedi periculamo expictetis ut vobis offeratur opportunitas, sed emite illa ut proficiatis in via dei.Simile quid dicit dominus in euangelio quod abiit re vendidit omnia quae habuit & emit agrum seu margaritamia Nisi quod dominus emptionem ad pretiositatem rei retulit.
Paulus vero ratione periculorum emedam praecepit opportunia talem proficiendi. es Hoc praeceptum adimplent non ibiurn relinquentes mundum,& ad eremum seu monasteria profici lcentes , sed etiam quicunque opportunitatem benefaciendi praeponunt damnis rerum temporalium aut incommodis corporis dec huius
609쪽
huiusmodi. propterea.ut accurate ambuletis. Nolite feri. pro,ne sitis impr dentes. Exequitur illam particulam, probantes quid
sit beneplacitum domino. Explicat modum quo fit huiusmodi
probatio:exesudendo scilicet imprudentiam, quam constat circa singularia vel sari. sed inte2gentes quae si volunt, dei. Pro, domini. Probando, examinando singularia occurrentia,absit imprudentia, hoc est,prudens sit di culsio: terminus aute examinationis sit intelligere qui est voluntas domini,quid est gratum .deo in hoc singulari agendo vel patiendo:lic enim probatio vndique persecta est. Et nolite inebriari.pro,dc ne inebriamini, vino. Supererat ut irreprehensibiles redderentur Ephelit circa ebrietatem, quae non reputabatur peccatum , aut valde paruum.
Et hoc introducit declaraturus fructu spiritus superius propositum, licendo,fructus enim spiritus est, & caetera. Ebrietatem siquidem implentem hominem vino, e regione locat plenitudinis spiritus. Prohibet itaque ebrietatem tanquam rem reprehensibilem. Et rationem subiungit, In quo est luxuria. Luxuria non est proprium venereorum nomen, sed commune moribus& actibus superfluitate proniis. Nec est clarum an relativum in quo referat vinu,an reserat inebriari vino: na si refert inebriari, non eget glossa: quoniam manifeste interuenit ibi superfluus potus.Si autem referatur vinum,tunc est sensus quod vinum est prouocatiuu ad ea quae sunt luxus: ut experientia testatur in homi vibus bene potis. Sed implemini spiritulancto.Sia perfluit lancto quamuis subintelligatur.Tractat ut dictum est illam particulam,fructus enim spiritus est in omni bonitate. Et propterea incipit tractatum illius a plenitudine spiritus. Ex explicat bonitatem spiritus triplici ratione. Primum relative ad seipsos loquendo. Loq-entes mobismetipsis in psalmis mnis G eanticisDmtua bus. Et hoc proprie spectat ad partem contemplativam. Loqui enim internum intillectus est. Et significat per hoc quod homo conferat psalmos de hymnos diuinae laudis,& cantica non secularia; sed spiritualia: meditando ea quae significant. Cantantes
O Uadrntes in cordibus usitiris domino. Secunda relatio est ad dominum ,non per modu loquentis,sed per modii cantatis.Quem modum magis explicans dicit in corde vestro: ad significandusi, cantus est partis affectivae relatae ad deum, gaudendo & exultando in domino: laetantium siquidem est cantare. Gratias agentes semper pro omnibus. Tertia relatio est ad proximos, imo
ct ad omnia beneficia gratias agedo. Et dicit semper,non actu,
610쪽
sed animi promptitudine.Et dicit pro omnibus ut eo munio nactorum exerceatur. In nomine domini Iesu Chrsiti. Gratiarum actio inuocato Christo homine tanquam medio mandatur: vc. quemadmodum est medium in beneficiis, ita sit medium ingratiarum actione. Teo G patri. Deus nomen est naturae: pater personae primae trinitatis,aut est nomen amoris, seu offici j, quo nos adoptauit.Subiecti inuicem in timore Christi. Ultima bonatatis pars describitur in mutua subiectione non legali,sed in timore Christi talem enim subiectione essicit spiritus extendendo bonitatem animi singulorum ad mutuam subiectionem obreueretiam Christi in singulis habitatis. Huiusmodi enim subaaectiommunis este debet tam praelatis quam subditis, tam d minis quam seruis,&c.quu nihil aliud sit quam subiici Christo
priis subdit asint.pro,inotearactat illa particula & iustitia,in iustitia inter virum & uxorem,inter patrem & filium,inter dominum 3c seruum: unde ab uxoribus incipiens,mandat ut sint is ditae propriis viris. Et modum subiectionis subiungit. Sicut domim. Non dicit sicut dominis:quia non mandat uxores esse velut seruas maritorum: quod significaretur si dixisset sicut dominis. Sed dicit sicut domino,boc est sicut Christo: hoc est, voluntarieo ex amore. Sic enim subiicimur Christo. Unde ad hac similitudinem sicut domino declarandum subiungit, Quoin iam vis eaput est muli ris pro,vxoris, sicut christio caput es ecclesia. Ratio subi monis non assertur dominium,sed esse caput :& hoc comm ne esse Christo & marito dicitur: Christo respectu ecclesiae, marito respectu uxoris. Et de Christo quidem ecclesiae capite superius dictum est, de viro autem n2 sit quaestio penes quid in proposito attenditur similitudo capitis, subiungit de Christo. Ipse saluator corporis eius. pro,& saluator corporis est, veintelligamus de hoc ossicio capitis esse sermonem,scilicet de os.ficio quo caput saluat corpus.Christus quidem saluator est corporis sui quod est ecclesia:& maritus saluator est uxoris, pasce
do,gubernando,regendo,protegendo eam. Sed sicut. pro, sicut autem,ecessa subiecta es orasto, ita Cr mulieres. pro, uxores. vim suis. pro, propriis, in omnibus. pro, in omni. Explicat clare quod dixerat sicut domino, adiungendo in omni: ut intelligant uxores in omni re,in uniuersa actione debere subiici maritis sicut ecclesia Christo: hoc est,ut in nulla re,in nulla actione admittant aliquid contrarium maritis Christi Is