장음표시 사용
71쪽
ctus ignominiae. Nam 'mina eorum immutauerunt naturalimvsum in eum usum qui est contra irati ram. Intellige sexus. Similitis utem oe masculi relicto naturali usu I milia, exarserunt in desideriis suis.pro in concupiscentia sua.in i m masculi in masculos turpιtud nem operantes, mercedem quam oportμit erroris sui in seipsi recipie- Sicut merces merito respodet in bonis, ita transfertur etiam ad mala:& poena quam meruit error,dicitur merces erroris. Ita
Quod pro eo quod errauerunt subtrahendo debita deo gloriam, nuntii lunt huiusmodi ignominiis. Et, sicut non probauerunt de m habere in notitia. Hoc est, & sicut non laudauerunt factis deum illis notum, non laudauerunt factis tantum beneficium Quod haberent in sua notitia deum.quod est eos non egi se gradas deo quod est eos neglexisse tantum beneficium.Tradidit illas deus in reprobum siensum. pro in reprobam mentem. Declarae congruitatem poenae subiunctae . ex hoc quod quemadmodum apsi habentes notitiam dei non usi sunt illa probando iactis 1l-Iam, ita deus tradidit illos in mentem reprobam: hoc est repr batione dignam: hoc est eligentem reproba. Congruum enim est vi sicut ipsi reprobarunt deum notum,ita incurrant mentem
reprobam. Vt faciant ea quae non conueniunt. Declaratur in exte-vioribus actibus reproba mens. Repletos omni iniPitate.pro,inm- sitia. Reliquit interpres hos accusativos construendos postvronomen illos. abii aDrnicatione.Transposimo est nominum. ham in textu prius nominatur fornicatio Se deinde malitia. M-Maritia. Non proprie sumitur ut opponitur liberalitati ised ut est
nars iniustitiae qua homo plus sibi usurpat quam iure coiremat.
Nequitia. pro,vitio, seu vitiositate. Sunos inuidia. Omici s. pro, caede, contentione, solo, alignitate, pro,malo more, susurrones, detrat Ores deo odibiles pro,dei osores, contumeliosos. seu potius Imariosos.Superbos,elaιοsTeia potius glorioλS.Inuentores malorum, pa- Nutibus non obedientes. insipientes, incompositos, ne queectione.pro,
sine dilectionis affectu. ab qwe sedere proicedina gos. sine miseraeordia. Oui quum iuHitiam dei cognouissent. pro,qui iustitiam dei
cognoscentes , uom intellexerunt quoniam qui talia agunt,digni sunt
morte, non solum qui ea faciunt ed etiam qui consentiunt facientibus. Corru pia est litera: nec habetur sensus significatus in textu ab Apostolo .Debet legi sic, Qui iustitiam dei cognoscentes quod qui talia arunt digni sunt morte, non solum ea faciunt id etiam consentiunt iacientibus i patet plenum sensum literae esse q*od isti supra
dicti cognoscentes dei iustitiam sanc scilicet qui talia supradi-
72쪽
cta agunt digni sunt morte nihilominus non solii Ipsi his mose
te digna faciunt,sed etiam consenti ut aliis eadem morte digna facientibus. Vbi ex duplici capite crime horum philosophorum exaggeratur.primo ex hoc quod cognouerunt freniadum diui nam iustitiam agentes talia esse disnos morte. secundo ex hoe quod non solum adducti sunt ut ipsi facerent haec mala, sed via queadeo exorbitarunt ut cosentirent quod alij facerent similia. minus enim malum fuisset si ipsi mala haec perpetrassent, & tamen reprehendissent alios haec facientes. Dum enim non solum Ipsi faciunt sed aliis consentiunt,elsciuntur tanquam docentes
quod haec sint licita.& sie trahunt secum genus humanum in huiusinodi vitia quasi licita.
PROpter q-J inexcusabilis es obomo omnis qui iussim. Ex hoe profitentes se esse sapientes non solum faciunt sed etia eon 'sentiunt aliis ut faciant digna morte,Vniuersum hominum genus insectum esse Apostolus significasse se aperit. inde inferens inexcusabilem esse omnem hominem iudicem aliorum.Αli quin non inferret cum praepositione causalitatis, dicendo propter quod. Et vere rationabile est ut sapientibus non solum ma Ia agentibus sed aliorum mala probantibus,omnes fuerint mali. Et propter hoc inexcusabilis redditur omnis homo iudieans
alium. εἴ Apostrophando itaque ad omnem hominem iudicis officio fungentem, dicit, propter quod inexcusabilis es, &e. Vbi aduerte quod quit Apostolus tractet illam particulam, reuelatur enim in . eo iustitia dei,ab opposito scilicet iniustitia )ω proposuerit ad hoc summarie m reuelatur ira dei super omnem impietatem & iniustitiam hominum eoru qui veritatem in iniustitia detinent,& hactenus exequendo hoc per partes declarauerit in professoribus sapientiae quo pacto veritatem in iniustitia detinet,& qua dei ira puniti sunt, modo cosequenter ide declarat in iudicibus post sapietes siquide nasidi primu locu tenent
iudices terrae. Et Ppterea sicut sapientes dixit inexcusabiles , ex propria sapientia collata cli operibus,ita iudices conuincit ineracusabiles ex lprio iudicio collato csi eoru factis. retinent siquide & isti iudices veritate qua norunt,in iniustitia,du illa ututue iudicando alios in iniustitia propriorum factorum. In quo enim Ohemm iudiem teipsum comtemnas. hoc est ipse actus iudioj quo aiterum iudicas,est tua denatio. non formaliter sed viitualiter quonia cotinet codemnatione tui.Et i hoc sit ver probat. i ado
73쪽
.nim a u m a. I,quiis Maioc est quia tu qui iudieas satis ex- de quae facit reu, a te iudicatus,ex hoc enim clare sequitur quod sententia contra illum ,cotinet condemnationem tuam: hoc est sententiam seu me nam quam tu mereris.Si enim tu adulter iudicas alterum adulterum iudicium illud cotinet poenam qua tamereris et Sed occurrit hic quaestio quid est illud a quo inexcusabile dicit Apostolus iudicu facientem similia iis quae tu dicat. nam si illud est impcenitetia, videretur sequi quod alij excurabiles essent ab impce nitentia. Si vero illud est noua culpa ex hoc duod iudicat existens in simili crimine, seu ueretur quod iudex ouatumcunq; ex officio & iuste,iudicaret adulterii, si ipse comisit adulterium, faciendo iustitia,de nouo peccaret,quod videtur durum et Solutio est quod inexcusabilis est a licetia suorum eraminum. ex hoc enim quod iudicat adulterum, redditur omnino inexcusabilis ab allegando quod fuerit deceptus a sapietibus,putado esse licitum iudicado enim alium,dicit quoque seipsum disinum simili poen .Et baec est differentia inter iudicem & alios:
nubd iudex iudicando excludit a se omnem exculationem: alia autem non iudicantes no excludunt a se omnem excusationem. Et eum hoc inexcusabilis quoque redditur a noua cu lpa qua contrahit iudicando perseueras in eodem crimine. Vnde & Paulus verbo presentis teporis utitur,dicendo ea de enim agis quae iudicas.Nec hoc est duru :quonia si turpe est doctori qua culpa redarouit ipsum, multo turpius est iudici. Nec Ppterea inseras nouuDeccatum mortale non enim Omnis culpa est peccatu mortale. simus num Pomam.pro quod,iuiliciis dei s.Ne iudex aliquis e coere possit ch, est exeptus a legibus & legii poenis,ac per hoc noesse eandu ratione de ipso & de subdito:& propterea iudicando subditu po danare seipsum,quia alia ratio est de ipso, & alia de
subdito.Ad tollend inqua huiusmodi exceptione, reddit ratione eius quod dixerat ex certitudine diuini iudici j ad uel sus om-he, talia facietes; siue sint iudices siue subditi:J e M veri eloeos qui nitru ag -.Iudicia humana sunt secundu potestate & subienione:& Ppterea principes remaner indemnati. Iudiciu aut dei est secundu veritate merii torv. & propterea quu iudices in ver11ate habeat merita damnationis,remanet iudiciu dei aduersiis eo; Et dixit haec no solum ad reddendam rationem dicti: Ied ad inanifestandam diuinam vindicta aduersus iudices, sicut manifestaverat eandem duersus sapientes.E ame hoe o homo inui iudicad s-μο---. Iumiro quod, is est es
74쪽
dictam aduersus iudices est, quod illa in praesenti etia vita inilia . cta est ut patet ex supradictis ista autem differtur ad futura vitam.& Ppterea ex duobus capitibus scilicet ex parte intellectus vel ex parte voluntatis dilatione diuinae vindicta no parvipendendam docet. Et incipiens ab intellectu,dicit:existimas autem,n5 credendo futurum post morte diuinum iudiciui quod est pec eatum infidelitatis. Haec enim est prima radix qua ludeximi Glit sibi impunitate.Au diuitiis bonitatu. pro, benignitatis, eius. Altera radix spectat ad voluntate contenente,pro nihilo habetem, diuitias, hoc est abundantia, magnam copia benignitatis,dum deus differt punire,& continue effluit in homines quavis malogabundantes fructus benignitatis feracis bonorum.Et patientiae. hoc est tolerantiae respectu maiora nostrorum quae secimus. Ea longanimitatis a n logum protrahentis vindictam. Hoc enim tria experimur in deo respectu peccatorum in praesenti vita. Contemnis ignorans. Non est legendum ignoras,sed ignorans. Quoniam, pro, auod benignitas dei. ferax continue bonorum. Adpaenitentiate adducit. pro , ducit, id est prouocat. Secundum autem duritiam tuam. Durum est quod non cedit tangenti.& transsatum est ad animum: ut dicatur durus qui prouocatus tanta benignitate,noem ollitur,non eedit diuinae prouocationi. Et intenvit per hoc
declarare quod dilatio vindictae ex parte quidem dei sit propter
bonum peccatorum,ut prouocetur ad poenitentia: sed ex abusu, sed ex parte hominum impcenitentium est ad eumulti poenae. Feιmpaenitens eor.Si verbum verbo reddendum est,tegendum esset,& impceni tibile eor: ut durum dicatur telatum ad diuina prouocatione,im poenitibile autem relatum ad malefacta. ut non sola non poeniteat,sed tam alienum a poenitentia sit,ut poenitere nopossit.Quod in obstinate perseuerantibus apparet.&on tameta
per hoe intelligas ligatas manus diuinae grati sed pessima indurati dispositionem. ThesauriqM. Graecam dictionem reliqui e interpres:quum potuisset Latine dicere recondis. Tibi. deest,ipsi, iram. Ad explicandum hominem singularem non sitae speciei sed sibiipsi aceumulare malum poenae, appellatum iram. In die irae. Explicat tempus vindictae 1 tribus.primo ab ira,direndo in die irae: hoe est in die iustitiae vindieatiuae sine misericordia. Ee
reuelationis. Ecce secundum: hoe est detectionis & in mani sestum deductionis quaecunque erant crimina occulta. Hare enim est
secunda conditio illius dieiauisi iudicii.Deest &.Legendum est.
75쪽
o iusti Iudicis dei. Tertia siquidem illius diei codillo est Iustu in
iudicium diuinum.hoc est no secudum allegata & probata, sea secundum iustitiam dei. Unde tanquam hoc declarans subiun
zit, stoi reddet unicuissecundum opera eius. Hoc est iustu iudicia dei. Et aduerte P more suo Paulus explicat per partes quod dixit summarie, reddet unicuique secundum opera eius. Iu qui secundum patientiam boni operis. Patientia non dicitur boni operis obiective quoniam patientiae obiectum non est bonu,sed malum sed causaliter: hoc est ratione boni operis ad differentiam patientiae ratione mali operis puta furti ,adulteri j, Je huius m di.Describit siquidem Apostolus patientes mala, ratione boni operis: ita quod claudit in iis utranque partem scilicet facere bona opera,& pati mala propter bonu opus. Ex his enim duabus partibus integratur persectio vitae Christianae, integratur vita
quaerunt: Alioquin nomen relativum qui careret verbo ad quod
referretur. Et est planus sensus quod iis qui secundu patientiam boni operis quaerunt gloriam apud deu,& honorem c estem,& incorruptionem carnis suturam in resurrectione. Vita male mim.Construitur hoc accusativum cu verbo reddet, anteposito.
Ita quod sensus est,reddet vitam aeternam iis qui quaerunt, &c. tis autem qui sunt ex contentione .Ecce secunda pars. Quemadmodum descripsit bene operantes, ab omnibus partibus, ita modo describit male operantes ab omnibus manifeste partibus mali operis. Describit naque eos a tribus,scilicet ex eo quia non ad ret veritati,ex eo quod adhaerent iniustitiae, de ex cotentione qua exterius pugnant contra veritatem:ut ex his extremis, illis quidem in bono opere, istis autem in malo opere,reliquos intelligamus.Appellantur qui sunt ex contetione, illi qui secundum
animum constant ex hoc P contendunt aduersus euangelicam veritatem,tanquam eorum cosistentia Andetur super colenti nem. Et qui no acquiescunt. pro btemperat eritati. od est peccatum omissionis valde necessarij. Credunt, pro, obtemperant
autem iniqMitati.Seu iniustitiae,quod est peccatum manifesti operis iniqui. Ira . indignatio tribulatio oe angustia. pro,indignatio& ira, pressura & augustia supple erit post hanc vitam. Et duo prima se tenent ex parte diuinae iustitiae: indignatio quidem censuram indignos diuino consortio hos habente: ira vero ipsam punitiuam iustitiam significat. Reliqua vero duo qualitatem iudicii seu poenae tangunt:nam pressura subtilitatem exa-
76쪽
CAPUT I I. 12 minis ad similitudinem pressionis, vel poena ad similitudInem
pressorum,& in angustia locali politorum explicat. Ex his enim Orporalibus similitudinibus poenas inferni Paulus describita ut cogitemus ibi de animas cruci adas velut in angustia & velut
in presi ura,quoru neutrum cosumit dc tamen cruciat an omneris animam hominis operantis malum. Dixerat duo, alterum est unicuique, alterum secundum Opera eius. Et declarauit secundum opera tam bona qua mala, supererat ut declararet unicuique,& propterea modo declarat illud ,dicendo in omnem animam: hoc est aduersus omnem animam,absque aliqua exceptione. Et dicit animam, ut intelligamus no expectari ressurrectione corporum inpunitione operantium malum.Iudaei. Deest que. prirnsi γ Graeci.
Quemadmodum salus euangelica primum data est Iudaeo dc
Graeco, ita vindicta primum datur Iudaeo & Graeco male opera ti .Et videtur primu non ordinem executionis,sed ordinem gradus sigiM.ficare. Acii dictum fui flet, potissimu & Iudaei & Graecie
ut qui prius acceperunt donii, grauius puniantur: utpote magis ingrati. Gloria autem honor pax omni operanti Ionum.
Quemadmodum unicuiq; male operanti vindictam desicripsit. ita unicuique bene opera uti praemiud essetabit,eadeseruata adiectione,scilicet. Iuilaoli: primum G Graeco. Vt parem vindicta: ω praemi j respectu uniuscuiusque& specialiter respectu Iudaei MGraeci regulam intelligamus. Nou enim est acceptio personarum apud deum. Reddit rationem totius iudici, descripti scilicet reddet unicuique secundum opera eius quia non est acceptio personarum apud deum. Conlidera quod loquitur de deo tu dice quatenus est iudex,no quatenus est donator, sed quatenus est reddens unicuique ius suum:acceptio siquidem personarum vitium est cotrarium iustitiae:& non habet locum in liberalibus donis. Et propterea Paulus de iudicio loquens, dicit qubd reddet unicuique secundum opera eius,quia no est apud deum per
sonarum acceptio siue respectus: ut textus Gracus tonat. Et vocaeur acceptio liue respectus personaru ut persona opponitur causae: ita quod non ad causam meritoriam, sed personam in tuitus iudicis fertur: I propterea crimen est, vitians iudicium, quod ad merita causae tantum spectare debet. Quicunque enim mne lege peccauerunt. Intendit Paulus amplius stabilire doctrinam huius capituli, qua dixerat quod deus reddet unicuique secundum opera eius, ad quod attulerat rationem,quia non est apua
deum respectus personarum. Probat siqvide modo hoc ultimo
77쪽
ilichum ex hoc ouod quicunq, sine lege peccauerunt,hoe est peccauerunt sine omentione legis scriptae a Moyse.Sine lege peribunt. hoe est fine imputatione quod legem stilpta transgressi fuerine peribunt in diuino iudicio. Et qricunque in lege peccauerunt. hoe est peccando offenderunt legem scriptam Moyii. Perlegens iudicabuntur. hoc est iudicabuntur etiam per demeritum tranΩ
ressionis legis. Et intendit directe per hanc disserentiam quodiuinum iudicium erit secundum merita operum.& sine ullo respectu personarum:vsqueadeo ut gentiles no subditi legi Moysi peccantes,no punientur quod transgressi fuerint lege, de Israehiae subiecti legi Moysi peccantes.punientur de transgressione legis. Hinc enim clare habetur quod nullus est respectus personarum apud diuinu iudicium: sed secundum merita reddet via cuiq;.Non enim aiartores legis iusti sunt apud deum. Ratio cotextus
potest accipi duplex. Altera secudum verba literae: ut scilicet reddatur ratio ultimo dicti,scilicet de quicunque in lege peccauerut per legem iudicabuntur:redditur enim ratio huius ex hoc quM non sufficit audire legem, sed oportet seruare illa. Et iuxta hunc contextum obrepit sequens doctrina de iustitia Gentilium,occasione huius probationis. es Altera ratio cotextus spectat ad implicite dicta. Quum enim dictum est,quicunque sine lege peccauerunt sine lege peribunt,significatum simul est eius contrariti, scilicet quicunque sine lege bona opera fecerunt,sine merito legis iustificabuntur.& similiter quum dictum est, & quicunq; inge peccauerunt per legem iudicabuntur,significatum quoq; est illius cotrartu,scilicet de quicunq; in lege bene operati sunt, per meritum legis iustificabuntur: contrariorum siquidem eadem est scientia.Ita quod quum modo subiungitur non enim auditores legis,explicatur ratio meriti factoru,quod est principale i
telum Pauli. Parui aute refert utro modo introducatur textus:
nam sensus semper redit idem,quod apud deum no pensatur auditus legis sed factum,quod apud deu non pensatur persona audiens legem,sed factum. Et propterea habetur ratio tum iudicii eorum qui peccauetur in lege, tum iudici j communis omnibus secundum facta. s. afti res legis ius scabuntur. Esset hic magna quaestio aduersus doctrinam eiusdem Apostoli,si non haberetur ratio materiae de qua est sermo: quoniam expresse inferius ipse damnabit dicentes iustificari homines ex operibus legis,cuius cotrariu sonat haec litera. Sed cessat quaestio, perspiciendo optractatur hic de diuino iudicio reddete unicuiq; secundu operacius
78쪽
ei',aep hoe tractatur no de meritis ab lute, sed de meritis opera.Collat aut i loQuendo de meritis operu, verissime dicitur m factores legis iustilicabutur apud deu, subintelligitur siquidem
ovantu est ex roe operu. Nec excluditur per hoc meritu fidei,qd superexcedit meritu operis.Appellatur aute factores legis, non coditores legis,sed factis exercetes ea quae sunt legis, e sciant lege scripta liue no.Qusi enim. getes.Nota prudens lector textum
progredi i a quarto adiiciedo Giunctione enim,ut intelligamus progressum neri reddedo sem per ratione rationis, & perci piamus stare semper in eade materia sermone. probat itaq; l factores legis iustificabuntur apud deu,ex hoc, tiles facietes opera legis iustificabuntur apud deum. Vbi licet intueri arte Pauli simul declaratis proposita materia & exequentis ossicia modo deprimendi modo erigendi tu Gentiles tu Iudaeos. Quu enim potuisset declarare*ractores legis iustificabuntur ex operibus multorum veteris testameli,elegit ex industria declarare hoc ex operibus Getiliu: ut qui iam depresserat getes tu in sapietibus extendedo usq; ad foeminas,tu in iudicibus inodo erigat eas.Verii altior adhuc est ratio huius artis: vt.Liustitias legis Mosaicae mostret esse no nisi iustitias operu, ex hoc ipso possunt fieri agetibus quae nec lege nec circucisione habent. Qua lege. s. Moysi scripta. Non babent. supple ut lege: hoc est quii non sint subditi Isti Moysi. Lex enim Moysi no est data uniuerso generi humano,
sed Israelitis tantu. iuxta illud ,no fecit taliter Oinni nationi. Naturaluer. hoc est sine legis adminiculo, naturali lumine rationis.
Ea quae legis μnt faciut. No dicit omnia quet legis sunt faciunt,sed indefinite ea quae legis sunt: ut intelligamus p de morali quae
lumine naturali innotesciit loquitur,no de caerimonialibus nec
iudicialibus legis. Ea igitur quae legis sunt,intellige non solu honorare paretes, no surari, non adulterari,& limoi,sed etia colere unum deu,& reuereri nome eius: haec enim sunt moralia quae legis sunt: haec sunt quae naturali lumine getes faci ut. Et bene notaWaliud est facere ea quae legis sunt,aliud est meritorie facere ea quet imis sunt. Apostolus dicit primu,& no dicit secundu.
Primu enim significat seruare praecepta moralia quatum ad substantia operis. lecundu aute adiungit seruare quantu ad modum operandi,& adiugit modu excedente vires naturalis luminis de humanae facultatis. es Rursus nota s, apostolus no dicit etia demoralibus quet naturali lumine innotescut i oia,sed dicit ea. Et
hoc ideo librandum est,quia naturaliter facere omnia moralia
79쪽
i quae te s sunt est bois sani,qualis non est homo In naturalibus' costitutus post lapsum naturae in primo parente: facere aute naturaliter aliqua moralia quae sunt legis,c5 uenit etia homini imbecilli:qualis est homo post lapsum primi paretis.z Et hec lint
notata propter quaestiones theologoru ex hoc textu .Hinc enim neq; habetur quod meritorie respectu vitae aeternae, neque quod omnia moralia gentes naturali ter facerent,quauis singula quae legis sunt naturaliter facerent: in hoc enim aequales erat Gentiles Iudaris quatenus ex lege pendebant. Fin1modi. pro,ii. lege nombabentes.Costructio est de lignificato,iraliens ad particulares homines. Gentiles: ut intelligamus hinc exceptionem aliquoru particularium a pilus danato genere Gentilium. Ipsi bisont lex. Carentes lege scripta docetes precepta moralia, ipsi met secundum naturale lumen supplent vice legis sibiipsis: pro quanto utuntur recta ratione naturali ut regula suaru affectionum suaru l; operationu. Qui ostendut opus legisscriptum in cordibus suis, hoc est, qui ostendunt δε tis & verbis opus legis . Cnon furari,no moechari, non occidere, non periurare,colere deu,honorare parentes, se uare fide,& reliqua huiusmodi tanquam scriptu, a ratione naturali firmatum, in cordibus suis. es Et scito quod scriptu non est participium sed nomen: ad lignificandum quod monstratur abnis opus legis tanquam quid decretum ac fixu in cordibus suis ad similitudine legis scriptae. Testimonium reddente illis .pro simul testificante.Supei fluit enim illis. Conscientia ipsiorum. Foris verbis& factis monstrant opus legis scriptum in cordibus suis: inluxxero huius legis in corde scriptae testimonium reddit eosicientia ipsoru . Et inter se iuuice, cogitationsi accusantiis aut etia defendentia. pro, & inter se inu ice cogitationibus accusantib' aut etia defecidentibus. Inter costietia& cogitationes accusantes vel defend tes haec est differetia, i coscientia sonat applicatione scietiae ad factu seu factedii examinado illud an factu vel no faciti,an benean male factu ,& similiter an faciedum an no faciendu, bene vel male. cogitationes aut accusantes vel defendetes sunt velut par
tes hinc& inde ad scietiae exame cocurretes,velut allegates rationes pro&cotra ex rationibus naturalibus.Sunt.n.cogitati nes detendetes excusando factu ex aliqua circustatia fecitdu re cha ratione:& sunt cogitationes accusantes,couincedo i secundu recta ratione est male factu .hmoi enim coucientia cum his cogitationib' testis est internae legis In die quύ iudicabit de , occultas, . Mema coscietiae R cogitationu accusantiu aut defendetia
80쪽
Intestiste de bl in die quo iudicabit deus occulta hominum.
intendit enim Apostolus.in illo die librabutur apud diuinum
iudicium merita conscientiariam & rationum accusantium seu excusantium.& propterea meminit occultoru .huiusmodi enim occulta sunt in hac vita in cordibus hominu. sciomia euangelium meum. hoc est a me praedicatum. Et dicit hoc, ne intelligeres extariis prophetare de futuro iudicio.μr Iesum Christum. Rese aec particula ad vel bu iudicabit. Est enim sensus.in die quudeus per Iesum Christum iudicabit. pater enim omne iudicium dedit filio hominis. de ipse est qui constitutus est adeo iudex unuorum & mortuorum. Et sic patet v, factores legis apud diuinuiudicium iustificabuntur quantum est ex meritis operum pr
Priorum . si autem. pro, ce,tu Iudam eo ominaris. Declarauit Piactores legis iustificantur apud deum ex operibus Gentilium et declarat modo idem ex malis factis Iudaeorum, audietium quidem legem, sed non facientium secudum eam. In quo simul incipit deprimere Iudaeos:& similis criminis arguit crimina iudiacum. Ubi etiam nota artem Pauli quod ad erigedas gentes de primendosq; Iudaeos respectu diuini iudici j penes opera, assere mala opera Iudaeorum, & edi uel bona opera Gentilium. Ita g quo ad opera bona utitur gentibus: quo ad mala vero utitur Iudaeis. Et rationabiliter: quia difficile apparebat laudare gentes de bono opere. Monstrat itaque no ex professione legis, sed ex factis damnari Iudaeos,incipiens a praerogatiuis Iudaeorum. Inter quas prima describitur generis: dicendo,ecce tu Iudaeus cognominaris. Tempore Pauli apostoli Israelitae nominabatur Iudaei, sicut & hodie. Et propterea usitato nomine utitur dicedo Iudaeus,loco nominis genetis. magnifaciebant siquide Iudaei genus suu Rationabile aute est,cognomen Iudaicum a tribu Iada derivatu sit ad oes tribus Itirael, ab eo tepore quo tribus Iuda in tanto pretio habita ut concessum sit ei redire in Hierusale de reaedificare templum,&c. shb Cyro rege Persarum. ex lucenim Israelitae redeutes ad terra promissionis appellati videtur Iudaei a principibus & magnatibus Gentillii. Et sic derivatu est Iudaicum cognomen ad oes Israelitas ubicunque essent,ita φ usque hodie vocantur oes Iudaei. Et tali etiam nomine appellantur astriptoribus gentilibus. Et requi seu in lege. Requiescis inquam intellectu tam circa credenda, quam circa agenda. Quae est mcunda praerogativa. Et gloriaris in deo. legissatore & culto a te.
Quod ad tertiam pretrogatiuam spectat.Et nosti νoluntatem e . Ecce