장음표시 사용
91쪽
tur mala in locutione com emorat. Insipiens a turpiloquio, e parado guttur eoru sepulchro patenti, ac per hoc sceleti. Linguis suis dolose agebant. Medax quomodolibet sermo, dolosa lingua describitur. Venenum aspissumsub Lb s eorum.Hoc ex psalmo centesimoquadragesimo sumptu est. Et sermo nocivus significa luxa similitudine veneni in supremo culmine:stilicet aspidu, quod dicitur incurabile. Quorum os male ieZione G amaritudine Ilenum s. Hoc sumptum est ex psalmo decimo,ubi dicitur, cuius maledictione os plenum est & amaritudine. Et appellatur os plenum maledicentia imprecativa & detestativa,& similiter amaritudine erga alios: dum & imprecantur mala aliis, & execrantur
aliorum facta:& quod peius est amaritudinem aliis sua lingua
ingerunt, non hinc aut inde, sed undique. plenum enim amaritudine effluit undique. Veloces pedes eorum ad effundendumsanguinem. Haec cum aliquibus sequentibus ex Esaiae quinquagesimo- nono cap. sumptum est.Post peccata omistionis & oris adiungit peccata operis,inchoando a pessimo contra proximum opere: homicidio scilicet. Et non simplici, sed cum velocitate pedum, cum festinatione ad humani sanguinis ellusionem Contritio .h minum aliorum. Et i clicitas. hominum aliorum. Iu ω s. hoc est variis studiis & operibus. Forum. ad hoc student ut opprimant imo conterant alios & ad miseriam deducant. Et viam ' cis non cognouerunt. notitia practica de affectiva: sed solis seditionibus aut bellis student. Tollunt itaque vitam,res, honoresque atquem pacem. Non est timor dci ante oculos eorum.Hoc sumptum est ex psalmo tricesimos exto. Et in hoc uno omnia peccata cogitationis seu cordis comprehenduntur. utpote in quo consistits num omnium internorum motuum. Solus enim timor diuini intuitus retrahit ab interna animi deordinatione: quum homines omnes lateat. Scimus autem quod quaecunque lex loquitur.
ii, qui in sex sunt loquitur. Apphirat allata ex scriptura ad Iudaeos. Appellatione legis intellige uniuersam scripturam veteris testamenti. Et est sermo de iis que indeterminate dicuntur in scriptura, ad differentiam eorum quae specialiter de aliqua natione dicuntur: ut apud Esaiam onus Tyri,onus Babylonis,& similia. V omne os obstruatur. Quorsum haec scripta sint, declarat ex fructu. Ideo enim declarantur omnes esse sub peccato,ut obstruatur omne os, tam Iudaeorum, quam Gentilium praesumentium de propria iustitia. Etsi ditu fiat omnis mundus deo. Quanuis mundus uniuersus velit nolit subiiciatur deo, haec tamen icripta sunt
92쪽
sint ut sponte, ut laudabiliter uniuersus mundus se subiiciat deo pro iustificatione gratuita: seu ut alii interpretantur uniuersus mundus obnoxium se reddat deo pro iusti catione. si uia. pro,
propterea,quod ex operibus legis non iustificabitur omnis caro eo meo. Inter iustitiam operis & iustitiam dei haec est differetia,quod iustitia operis iustificat tantum illud opus cuius est ,& operantem secundum habitum illius operis: iustitia autem dei iustificat hominem absolute.Et hoc est dictu quδd iustitia operis non iustificat hominem absolute: quoniam non delet peccata, sed relinquit hominem in peccatis quae fecit. Iustitia autem dei iustificat hominem absolute : quoniam delet peccata quae inuenit in homine. Et penes hanc distinctionem quam manifestius Apostolus subiunget veri ficat quae nunc dictitur&dicta in praecedenti capitulo. Quum enim dictum fuit quod factores legis iustificabuntur apud deum,intellige de iustificatione hominum secundum opera: quum autem modo dicitur 'iuba ex operibus legis non iustificabitur omnis caro coram eo,intelllige de iustificatione hominis absolute. Et dicit omnis caro, ad comprehendendum omnem nationem, siue Iudaeam, si-lue Gentilem: quam superius dixerat iustificari secundum facti er legem enim cognitio peccati. Probat quod lex non iustificat,quia per legem habetur cognitio peccati. Et sumitur cognitio ut opponitur remissioni. Ita quod est sensus: per legem habetur cognitio,non autem remissio peccati. Iustificatio autem absolute oportet quod sit cum remissione peccati. Nunc autem .hoe
est tempore Messiar.Sine te . hoc est absque iugo legis Mosai . ilia dei. distincta 1 iustitia operis: de qua in principio dictum est, iustitia enim dei in eo reuelatur. Iranifestata est. In die Pentecostes, & deinceps manifestata est sine iusto legis veteris iustitia dei,iustificans hominem absolute. E Et signin tius dicit manifestata est,& non dicit creata aut facta est: quoniam iustitia dei fuit ab initio iustificans omnes sanctos,& non est de nouo facta: est de nouo manifestata.Erat siquidem i stitia fidei in patribus, erat & in aliquibus Gentilibus: ut patet
de Iob. Sed erat tanquam occulta, tum quo ad rem creditam, scilicet Iesum Christum: tum quo ad promulgationem, quoniam non erat mundo promulgat Teii ilicata a lege Oprophetis, Ne iustitiam dei tanquam rem nouam fingere aut introducere
videretur, apposuit quod est testificata lege Moysi & pr vhetis: ut etiam ex testimonio legis & prophetarum declaret
93쪽
no ex operibus legis hoc est no ex iustitia quoruncunq; operum moralium,caerimonialium & iudicialium iustificari simplici tec& absolute homines, sed ex iustitia dei.Iustitia autem dei persidem I sucisim. Dixerat iustitia dei,& dixerat ex fide in fidem: sed
no explicauerat materiam fidei, non explicauerat modum quo : iustitia dei nobis iungitur. Et propterea utrunque modo explicat dicendo,Iustitia autem dei per fidem. Ecce modus quo appueatur nobis iustitia dei. Iesi, Christi. Ecce materia fidei. In omnes Cr super omnes qui credunt in eum. Superfluit in eum. Et vere supec suit:quoniam est in omnes de super oes qui credunt,ut intelligalmus iustitiam dei per fide Iesu Christi esse, fuisse de fore in omnes de super omnes qui credunt. Et non quemlibet saluari in fide sua,sed iustificari tantum per fidem Iesu Christi. Huiusmodi enim iustitia dei semper fuit sic:sed modo est manifestata, testia
scata a lege & prophetis. Dicit autem in omnes de super omnes: ad significandum extensionem iustitiae dei erga omnes, di cum hoc superioritatem .supereminet enim iustitia dei per Gdem Iesu Christi,iustitiis operum. Ponenim est uilinc id.Probat id quod dixerat in omnes & super omnes quonia non est distinctio in hoc.Omnes enimpeccauerui. Hinc videre potes antedictam differentiam esse de intentione Apostoli. Ex hoc enim quod comune est omnibus tam Iudaeis quam Gentilibus peccasse,probat Apostolus iustitiam dei perfidem Iesu Christi in omnes desuper omnes: aperte significans quod per iustitias operum nec Iudari nec Gentiles iustificabantur iustitia remitte te peccata:sed sola iustitia dei per fidem Iesu Christi hoc fiebat, ut clare subiunget. Et egent. pro,carent, gloria dei. Sive per gloriam dei intelligas gloriam coelestis patriae,siue magis ad literam gloria apud deum. Qui enim peccauit, quousque remittatur ei peccatum, non laudatur,non clarus est apud deum. Et dixit hoc directe ad differentiam gloriae quae habetur apud homines , quit quis qua-uis olim peccauerit,iustitias operum exercet. Talis enim caret
loria dei ex hoc q, non est cosecutus veniam peccati: qua nuis abeat gloriam hominii. Et hunc esse sensum literale,in sequenti patere potest capitulo: ubi de Araham dicetur quod ex operibus gloriam quidem habet, sed non apud deum. Iunii tigri tis per gratia et M. Dictio interpretata iustificati,participium est Passivum praesentis teporis,quo lingua Latina caret. Et propter ea aliqui interpretes vertunt iustificantur. Et dicit quod omnes peccauerunt oc carent gloria apud deum: iustificantur aut
94쪽
hoc est ex peccatoribus iusti fiunt, gratis,hoc est n5 ex operibus.
sed gratuito. Et ne quaeras cuius est hoc gratuitu beneficiu,explicat per gratiam ipsius,scilicet dei.Vbiciare explicatur,iustitiam dei iustificantem peccatorem,non ex operibus, sed per gratiam dei haberi. 'Per redemptionem quae Ut in Chrino Iesu. Declarat rationem iustitiae dei ex luterueniente redemptione hominumcta per Iesum Christu. Vbi aduerte quod in hoc quod homines ex peccatoribus fiunt iusti,concurrunt gratia dei & iustitia dei dIta quod non concurrit sola gratia, quae tunc sola concurreret quado deus remitteret peccata sine aliqua solutisie. Sed hoc deus inunqua fecit neque facit: sed gratiae suae inserit iustitiam suam: iquam totiens apostolus nominat iustitia dei. Et modo explicat
quod ista iustitia consistit in redemptione: hoc est in solutione preti j quam fecit Iesus ad absoluendii nos a captiuitate seu semuitute peccati.WAt si tra hoc instetur,quod haec duo sibi inauice aduersantur: scilicet i simus iustificati gratis per gratiam dei,& quod scimus iustificati per redeptionem quae est in Christo Iesu. Nam si per redemptionem,ergo no gratis:& si per gratiam,ergo no per iustitiam redeptionis. Solutio est quod scriptura sacra non dicit nos iustificari per solam gratia,sed per gratia simul de iustitiam,sed utranque dei: hoc est per gratiam dei, &iustitiam dei,& no per iustitiam hominum. Et propterea toties apostolus repetit iustitiam dei. Ita 2, gratia dei non excludit iustitiam det,led iustitiam hominum. Redeptio autem facta per Christum, iustitia dei est,no iustitia nostra,quia ipse Iesus Claristus verus deus est. C Et significanter non dicit quae est facta a Christo Iesu, sed quae est in Christo Iesu:ut redemptionem non
rebus aut pecunia factam, sed existentem in carne & sanguine& anima ipsius intelligeremus. Quem propos it deus propitiatorem. Dictio Graeca anceps est ad propitiatorium masculino vel nei tro genere:quoniam est accusativi casus: magis tamen quadrare proposito videtur masculinum genus: ut sit sensus,que proposuit deus placatorem. Et posuit hoc ad significandu quod redemptio Iesu Christi non minuit,sed potius auget gratiam dei erga
nos ut intelligamus ex diuina gratia non totum dari nobis v hiam,sed etiam dari nobis placatorem. Et propterea ex parte dei introducit huiusmodi redemptorem,dicendo, Quem proposuit deus propitiatorem se i placatore,proculdubio redimendo. zer fidem insanguine ipsius. Paulatim explicat mysteria. In principio enim dixerat,ex fide in fide: postea exrlicauit per fidem Iesu
95쪽
Ch Ist;:dicendo per fidem in sanguine ipsius. Fides enim in sal
guine Iesu ,est fides qui innititur morti quet per effusione sanguinis Iesu suit. E Et aduerte tria per,attulis te apostolu in hac sentetia. Primu dicendo per gratiam ipsius, secudii per redeptione, re tertiit per fide in sanguine, ut intelligamusad iustifica tu nos concurrere primum ex parte dei,gratiam: deinde ex parte Iesa Christi, iustitiam redemptionis:& demum ex parte nostri, fida in sanguine Iesu Christi. Et gratia quidem primum tenet
locum: ut pote etiam causa secundi & tertii. Secundum autem
ita est gratiaequbd tamen rationem iustitiae dei costituit: tertiu scilicet fides applicatio & coniunctio est utriusque nobiscum.
tibus,scilicet in sanguine ipsius.Et subiunguntur ad reddedam rationem quare in Languine ipsius,quare deus posuit Iesum pla catore in sanguine ipsius Iesu. Et explicatur ratio,scilicet ad oste. sionem iustitiae suae,scilicet dei. ad demonstrandum enim iusti- tiam diuinam statuit deus Iesum placare deum in proprio san guine,tanquam soluendo pretium redemptionis humanae. Propter remisionem praecedentium deli Joru.Subditur hic ratio iustitiae eius. Et est remissio praecedentium delictorii,ad hoc ut remiti rentur praecedentia delicta exegit iustitia diuina huiusmodi sapradictam redemptionem: alioquin remissio delictorum noeia let fructus iustitiae diuinae.Ubi clarissime videre potes quod superius diximus de intentione apostoli,in hoc disserre iustitiam dei a iustitia operii,quod iustitia operum non est remissiua praecedentium delictorum iustitia autem dei est remissiua praec dentium delictorii. α Et significanter apposuit praecedentium: ut intelligamus etia praeteritorum hominu ante aduentu Christi peccata. Propter quod declarandum apertius subiungit, Insissentatione. pro,tolerantia, A ad Orsensionem iuniti uae inlue tempore.Dixerat ad ostensionem iustitiae suae propter remissionem praecedentium delictorum, subdit modo rationem quare inter praecedentia delicta & ostensionem iustitiae diuinae intercessit tantum temporis spatium. Et explicat quod ratio est tolerantia diuina qua praxedentia delicta tolerauit ad hoc ut in hoc tempore a se diuinito ostenderet iustitiam diuinam. Et ne quaeras quorsum ista tolerantia dilativa iustitiae subiungit rationem.
Vt sit ipsi tu, iUiscam qui est ex de I s Cimini. S uperfluit Christi: hoc est propter duo simul implenda. Alterum est ut sit in ecutione ipse detos iustus,& no solam misericors seu gratiam confe
96쪽
on serens. Et hoc directe est ratio ostensae diuinae Iusti tiar. Ait rum est visit iustificans eum qui est ex fide Iesu. Et hoc directe respicit dis finitionem iustitiae ad tempus hoc, stilicet mortis Imsu: ad hoc ut iustificetur homo a deo non qualitercunque, sed ratione fidei in sanguine Iesu. Oportuit enim expectari ipsam mortem Iesu, in qua executioni mandata est redemptio & placatio. Et expectari aute fide: quia oportet omnes qui iusti scantur,esse,hoc est constare secundum mentem & animum, ex fidelasti. Vbi ei tergo,briatio nia 'Superfluunt duae dictiones: stilicet est & tua. Ita quod legendum est, Ubi ergo gloriatio3 Infinite infert,arguendo,ubi ergo gloriatio 3 Et est sermo de gloria iustitiae.infert autem ex dictis, scilicet quod propter remissionem Praecedentium peccatorum posuit deus placatorem Iesum in fide sanguinis ipsius. Hinc enim excluditur omnis gloria humanae iustitiae. Et sermo iste quan uis communis esse possit Iudaeo α Gentili, dirigitur tamen directe ad Iudaeum, de quo mou rat quaestionem an excelleret: quique gloriabatur de iustitia legis a deo acceptae per Moysen. Excluia eue . scilicet gloriatio. Per quam legem y Interrogatiue legendum est. Factorum 3 Interrogatiue legendum est. Legem factorum appellat legem Moysi, α quo ad moralia, & caerimonialia, & iudicialia: quoniam erat lex operum , sicut & quaelibet alia lex scripta. Et in hoc
etiam comprehenditur lex naturalis : quae similiter est lex factorum. Non. Ecce responsio quo ad partem negativam. sapertiarm Mei. Et est responsio quo ad partem affirmatiu*m. Legem fidei appellat uniuersam structuram prius dictorum ςoncurretium ad iustitiam dei iustificantis homines. G si qua ris quo pacto lex fidei distinguitur a Paulo contra legem oppirum etiam moralium: quum etiam fides in genere operum in Prehendatur. Credere enim opus est nostrum. Solutio est quMycredere in eum qui iustificat impios, innititur iustitiae aliena Isti licet det per Christum: reliqua vero opera innituntur iustiti in propriis, ut stilicet quodlibet opus secundum se bonum est, delbonum reddit habentem & ideo iustitia fidei distinguitur contra iustitiam operum.Arbitramur enim. Pro,igitur, iustificari homonem pir fidem ne operibio legis. Explicat clarius intentam conesi sonem ex praemissis, licendo, Arbitramur igitur iustificari h minem per fidem sine operibus legis, iustificantibus.Non enim
intendit excludere opera legis, de quibus supra dixit quod factores legis iustificabuntur apud deum. Non intendit inquam exclu
97쪽
excludere ab executione sed a iustificatione: hoc est a virtute ἰi stificativa hominis absolute: quod est dicere a virtute remissiua
peccatorum. De tali enim iustificatione est sermo. An Iud Orumdem tautum3Directe affertur haec ratio aduersus ccrimonialia de
iudicialia praecepta legis Moysi:quoniam haec erant propria Iudans:Moralia siquidem comunia erant illis & gentibus Et intendit quod si ad iustificandum hominem requirerentur opera legis iudicialia & caerimonialia,in quibus tanquam propriis gloriabantur Iud ei,sequeretur quod Iudaeoru tantum esset deus. supple iustificator. Et propterea ad hoc excludedum dicit,an Iudaeoru deus tantum 3Sicut modo vere dicimus quod credentium tantum est deus: luoniam solos credentes iustificat. None σgentium immo gentium. Et rationem subdit. Quandoquidem x nus
se dem. Ex hoc quod unus atque idem deus est qui fide iustificatta Iudaeos qua gentiles, manifestat quod deus est Ic Iudaeorum es gentilium. hoc est quod non oportet gentiles effici Iud os,no oportet eos subire iugum legis Moysi ad hoc ut iustificentur.
Qui in lificat. pro,iustificabit. Futuri est temporis,ad significandum perseuerantiam, hoc est quod non modo tantum, non praeteritos aut praesentes tantu,sed semper in hoc perseuerabit 2 iustificabit fide Et dixit hoc in futuro,quia iam dixerat de praeterito: propter remissionem praecedentium delictorum. Circuncisionem ex fide. hoc est circuncisos non ex ipsa circuncisione sed fide superius explicata. Elpraeputium. hoc est gentiles perseuerantes incircuncisos. Per Mem. ean dem:& non per iustitias operum moralium. Legem ergo dclauimus per sdem Interrogatiue legendum est. mouet enim aduersus dicta quaestionem: tanquam ex his sequatur quod fides destruat legem Moysi. Absit. Resposio est horrentis. Sed legem immi. noc est firmamus. Adueri.
hic quod quum fides Iesu Christi semper fuerit explicite vel
Jmplicite in omnibus qui consecuti sunt remissionem peccat gum ab initio mundi ,ex hoc quod commendatur & declaratur
virtus fidei ad iustificanduino destruitur nec aboletur lex Moy si alioquin oportuisset legem Moysi nunqua habuisse locum a-iud fideles ) sed declaratur 9, nec in lege nec in operibus legis est vis remissiua peccatorii. α propterea optime Paulus horret dicendo absit. Quod autem subdit,sed legem statuimus hoc est firmamus non est sic intelligendum quod per hanc doctrinam firmitatem aliquam lex Moysi acceperit: sed quod comme lata fides redundat in sulcimentum legis. Et vere sic est.na ni si fides fulciret
98쪽
fulciret legem, vacillaret & nutaret in metibus hominum tanquam humana adinventio : ut patet ex hoc quod talis habetur
lex Moysi apud infideles. CAPUT III I.
Vid Ereto giremiti inuenisse Abrasam patrem notarum se nis dum carnem 3 Mouerat in principio capituli terti j qu stiones duas,alteram de Iudaeo, alteram de circuncisione. Et soluta prima quaestione modo intendit tractare secundam : scilicet qui utilitas circundisionis.Unde & resumit eam in patre circuncisionis Abraham sub aliis verbis: dicendo quid ergo dicemus inuenisse Abraham patrem nostru secundum carnem: hoc est secundum carnalem circuncissionem Z Ita op secundum carnem refertur ad verbum inuenisse. Et emergit haec quaestio ex dictis:scilicet op non ex operibus sed ex fide Iesu Christi iustitia dei est in omnes &super omnes. Hinc enim quaestio consurgit.quid ergo Abraham inuenit secundu circuncisionem in carne,si non inuenit iustitiam dei3 Si enim Abraham ex operibus legis iustifcatus HARespondet quaestioni. primo negative quo ad iustificationem: hoc est ιν per circuncisione non est iustificatus. Et ad hoc declarandum assumit conditionalem cuius antecedens est, Abraham ex operibus iustificatus est:consequens autem est,mbet oriam. pro, glorificationem. sed non apud deum. Quia enim circuncisio carnalis inter opera est, ideo coprehendendo etiam circuncisi
nem & reliqua moralia opera assumit m si Abraham est iustificatus ex operibus siue moralibus siue caerimonialibus, habet quidem gloriationem quoniam ex operibus iustis habet unde glorietur sed non apud deum: quia remanerent adhuc delicta eius. Quantucunque enim ut prius dictum sui 0 homo exerceat
se in bonis operibus moralibus & caerimonialibus, niiquam tamen per haec consequitur remissione peccatorum: sed iustificatur tantum in operibus & in seipso secundu habitus operum. Et propterea habet merita virtutum unde glorietur,sed non apud deum,apud quem remanet adhuc inglorius ratione peccatorii.
Mid ιnim dicit scri ura Z Proposita conditionali, progreditur aestructione consequentis authoritate stripturae. Consequens fuerat,n5 habet gloriatione apud deum hoc intendit destruere, mostrando ex authoritate stripturae veritate sui contrarij: stiliacet s Abraham habuit iustitiam apud deii. Credidit Abraham deo,& reputatu est illi ad iustitiam. Ex Gene. I s.cap. sumpta est haec semetia. In qua apparet 2 fides Abrahae reputata est illi ad iustitiam
99쪽
έustitiam apud deum. ita in iustitia apud deum no ex operibus sed ex fide imputata est Abrahae. Ei aut e qui operatur. Declarat ex inducto textu disteretiam intentam inter iustitiam ex operibus S iustitiam ex file. Declarat aute hoc dupliciter.Primo ponde- rado verba scripturan scilicet credidit & imputatum est. Deinde confirmat authoritate David. Et utitur ratione tali, Operanti merces non gratuito sex ex debito datur: non operanti aute sed credenti,gratuito imputatur fides eius ad iustitiam: ergo Abraham no ex operibus sed ex fide iustificatus est. Vide singula. Ei
aute qui operatur. hoc est qui opera meretur siue moralia si reca rimonialia,&c. 'terces non imputatursecundum gratiam,seed secui dum debitum. Haec visi uersilis est clarissima. Ei vero qui non oper tur. Non dicit qui cotraria operatur,sed solu negat merita operum,hoc est etiam si no operetur,etiam no concurrentibus meritis operum. enti autem in eum qui iustifcat impium. remittendo peccata. eputatur. Pro,imputatur.Interpres mutauit vocabula: modo imputatur,modo reputatur: quum tame Paulus eodeviatur vocabulo. Quod potius significat imputari quam reputari, significat enim ascribi,attribui. Fides eiici ad iustitiam. In hoc ipso qj fides imputatur ad iustitiam, significatur no ex debl-to,nsi ex merito consertur iustitia: cuius oppositum dictu est de erante. Ita i inter credentem & operante elicit Paulus disserentia:l credens non meretur,m credenti non debetur iustitia. ex hoc ipso pscriptura dicit st, fides eius imputatur ad iustitia. Operans vero inquantu operans, ex debito sortitur mercedem iustificationis suae,no remissiuς tamen peccati: ut saepe dictu est. Secundumpropositum gratia dei. Hae quatuor dictiones superfluae sunt adiunctor sorte ab aliquo ad explicandu quid importat imputari fide ad iustitiam. vere siquide imponit gratuitam iustitiet Ollatione. Sicut Dauid dieit.Cofirmat idem authoritate Dauidis:primo explicans sententia quae habetur ex verbis Dauidis ad propositu,subiungedo. Beania uel ominis.supple esse. Cui Iesu accepto fert.pro,imputat. Idem enim est vocabulu apud Paulum. Iustitia ne operibus. Haec sunt apostoli verba d i cta S Davide quoad sensum .verba aute ipsius Dauidis subiunguntur. Beati quora remissaesunt iniquitates. Et est sermo de beatitudine in spe. Reminci autem iniquitates dicuntur quo ad offensam,secudum quam iniuria illata est deo. Et quorum tecta sunt peccata. Quo ad turpitudinem actuum: ne stilicet eoru turpitudo redundet amplius in eos qui peccauerunt:hoc est,ne sint amplius turpes.Bevim mircui
100쪽
mnim tauἰt ominus peccatu . ad reatu na aeternς poena'. Ex his omnibus & specialiter ex hoc ultimo scilicet non imputatione peccati accepit Apostolus Dauidem dicere deus imputat iustitiam sine operibus ita ' beatum illu reddit. Nullius enim op ris nostri mentio a Dauidest, sed solius diuini operis remittentis,tegentis de no imputantis. Seatitudo ergo haec. Applicat authoritatem Dauidis ad propositam materia de iustitia Abrahae. Ioeircuncisione tantς manet. superfluunt duae dictiones. Diatum manet.An etiam in praeputio Ex hac Dauidis authoritate arguit ad propositam materiam,quaerendo an haec promulgata a Dauidebeatitudo habeat locu in solis circuncisis an etia in non circucia sis. Et statim probat s habet locum in no circuncisis, ex tepore quo fides Abrahae reputata est ei ad iustitia irra quia scilicet tune teporis hoc fuit quado Abraham no erat circuncisus, sed adhuc crat in praeputio Et progressus literae est clarus primo repetens Quod dii tu est,sicilicet.Sicimus enim quia. pro,quod,reputata est des Abrahae adlusitiam. Sc deinde dices, Quomodo erro reputata est. Inquirit statum Abrab In circumisione. hoc est in natu circuncisionis. An inpraeputio 3 hoc est in statu praeputi j. Et subdit responsionem clarissimam. Non in circuncisione sed in praeputio. ut patet Gene. is. Et num accepit circuncisionis. Postqua respondit negative quo ad iustificatione quaestioni motae quid inuenit Abrahain carnali circuncisione. Respodet modo affirmative: hoc est declarat quid assecutus est Abraha per circuncisione, declarat quae utilitascircuncisionis. Oportebat enim non solii dicere qui I n5 confert, sed etia quid confert. Et explicat utilitate circuncisionis esse utilitate signi. Et hoc accepit apostolus ex Gene. tr. cap. Vbi Hare dicitur a deo ad Abraham de circucisione. Et erit in signupacti intermin& vos.Ita Abraha accepit carnalis circuncisi
nis signu: hoc est circuncisione in innu. Sigila Mi itiae ei qua est in p putio.Superfluit est. Per hoc φ circundisione accepi t in signu pacti foederis inter deu,&c. Accepit ipsam in signaculo, hoe est tanqua charactere seu impressam notam no cuius '; rei sed ustitiae habitae ex fide in praeputio.Ita P circuncisione dicit non
solii signum distincti uti populi asciti a deo, sed etia in specie esse
velut citaractere iustitiae imputatς Abrahae in praeputio quia credidit deo. Hae sunt igitur duae utilitates circuncisionis, haec sunt quae cost tus est Abraham in circuncisione carnali. Visit pater omnivcredentiuperpraeputiis. Ex re significata signaculo circunerusionis scilicet iustitia fidei imputati Abrahae in