장음표시 사용
301쪽
Eprs TOLARUM PAR s I. Epist. LXX XVIII. 1 sttis tota aut fere tota materia expurgetur: facile solves, advertendo multo
dissicilius e te poros plane clauios aperire, quam postquam semel aperti
sunt impelire ne rursus claudantur; adeo ut satis magna copia materiae debeat Muere antequam claudantur; imo fere tota debet cmuerc, cum
nulla est cavitas, nisi quae cx assiuxu istius materiae, partes vi distendontis, essicitur; quia partes distentae ad litum naturalcm redire dcbent, antequam pori claudantur. Si autem sit cavitas per exesionem partium facta, concedo quidem illam materia corrupta plenam mancre post cx' purgationem ; adeo ut cum pori aperti sunt, non nisi pars exuperans, α latera cavitatis impellens, expurgetur, quae potcst esse decima vel vigesii ma tantum pars in ateriae in illa cavitate contentae: sed quia sola est haec pars exupcrans, quae febris paroxysmum accendit, ideo sola videtur cfenumeranda, & iti semper verum est, totam matextam febris expurgarila singulis paroxysmis. Quantum autem ad gangraenam, etsi sanguinis circulatio, in aliqua parte impedita, possit aliquando cste remota eius causa, proxima tantum est corruptio sive putrefietio ipsus partis, quae ab aliis caulis, quam ab impedita circulatione potest oriri, atque, ipsa jam f. ista, circulationem impedire. Quae de palpitationc habes, non mihi satisfaciunt, & tam varias judico esse posse eius causas, ut non ausim ctiam aggredi ipsas hic enumerare. Non etiam existimo excrementa dissicilius egredi per pilos amputatos, quam per integros, sed planec contra facilius, nisi forte cum radicitus extirpantur, & pori per quos egressi fuerant occluduntur; multique capitis dolorcs cxperiuntur, cum longos alunt pilos, iisque postea
liberantur, capillis amputatis. Causam autem cur capilli amputati crescant, puto esse quod cxcrementa copiosius per amputatos egrediantur: Hocque etiam confirmat expericiatia, quia majores recrescunt, quam ii nunquam fudient amputati; quia nempe ob majorem copiam excrementorum per ipsorum radiccs transeuntium, cae ampliorcs evadunt. Denique convulsionem non puto scri propter tunicarum densitatem, sed tantum quia valvulae quaedam in nervorum tubulis cxistentes, praetcrordinem aperiantur, aut claudantur: quod & spirituum crassities, oc
302쪽
Instructio ad H. Regium, de negotio Voetii contra ipsum, & quomodo ad scriptum contra suas theses respondere debeat.
Vir Clarissime, H Abui hic toto pomeridiano tempore praestantissimum virum D. ALqui multa mecum de rebus Ultrajectinis amicissime ac prudentissime disseruit. Plane cum ipso sentio, tibi ad aliquod tempus a publicis
disputationibus esse abstinendum, &summopere cavendum, ne ullos in te verbis asperioribus irrites. Vellem etiam quam maxime, ut nullas unquam novas opiniones proponeres, sed antiquis omnibus nomine tenus retentis, novas tantum rationes afferres; quod nemo posset reprehendere ; & qui tuas rationes recte caperent, sponte ex iis ea quae velles intelligi concluderent; ut de ipsis formis subitantialibus, & qualitatibus realibus, quid opus tibi fuit eas palam rejicere 3 nunquid meministi me
in Meteoris pag. I sq. editionis gallicae expressissimis verbis monuisse ipsas nullo modo a me rejici, aut negari, sed tantummodo non requiri ad rationes meas explicandas Quod idem si fuisses secutus, nemo tamen ex tuis auditoribus non illas rejecisset, cum nullum earum usum esse perspexisset, nec interim in tantam collegarum tuorum invidiam inc disses. Sed quod factum est insectum fieri nequit. Nunc curandum est , ut quaecumque vera proposuisti, quam modestissime defendas, & si quae minus vera, vel tantum minus apte dicta, elapsa sint, absque ulla pertinacia omendes, putesque nihil esse in Philosopho magis laudandum , quam liberam errorum suorum consessionem. Ut in hoc, quod homo fieres per accidens, se io te nihil aliud intellexisse , quam quod alii omnes admittunt, nempe illum esse compositum ex duabus rebus realiter distinctis; scd quia verbum, ens per accidens, eo sensu non usurpatur in scholis , idcirco longe melius est si forte uti non possis explicatione, quam praecedentibus meis litteris suggesseram, video enim te ab illa nonnihil desectere, necdum scopulos satis vitare in tuo ultimo scripto ut aperte fatearis te illum scholae terminum non recte intellexisse, quam ut male dissimules ; ideoque, cum de re plane idem quod alii sentires, in verbis tantum discrcpasic; atque omnino ubicumque occurret occasio, tam privatim quam publice debes Profiteri, te credere hominem esse verum
303쪽
ens per sie, non autem per accidens, & mcntem corpori realiter & substantia liter esse unitam, non per situm aut dispolitionem, ut habes in tuo ulti mo scripto, hoc enim rursus reprehcnsioni obnoxium est, & meo iudicio non verum 3 sed per verum modum unionis, qualem vulgo omnes admittunt, etsi nulli, qualis sit, explicent, nec ideo etiam tencris explicare; sed tamen potes, ut ego in Metaphysicis, per hoc, quod percipia mus sensus doloris, aliosque omnes, non essh puras cogitationes me tis a corpore distinctae, sed confusas illius realiter unitar perceptiones; si enim Angelus corpori humano inesset, non sentiret ut nos, sed tantum perciperet motus qui causarentur ab oblectis externis, & per hoc a vero . homine distingueretur. Quantum ad imum scriptum, etsi non videam quid eo facere velis, mihi videtur, ut ingenue & candide fatear quod sentio, nec ad rem pro positam, nec ad forcii nam hujus tempori S satis esse accommodatum; mul ta enim in eo nimis dura, & non satis aperte rationes explicas, quibus bona causa defenditur, adeo ut in eo scribendo, ex taedio forsan atque indignatione, ingenium tuum languisse videatur. Excusabis ut confido
libertatem meam; & quia mihi es et dissicilius, de singulis quae scriptisti
monere quid sentiam, quam aliquod tale scriptum delineare, hoc potius agam, & quamvis multa me alia negotia urgeant, unam tamen aut alteram huic rei diem impendam. Existimo itaque operaepretium esse, ut ad Appendicem Voctii publico scripto respondeas; quia si plane taceres , tibi forte tanquam victo magis insultarent inimici; sed tam bla de ac modeste respondeas, ut neminem irrites, simulque tam solide, ut rationibus tuis se vinci Voetius animadvertat, & ideo, ne sepius vincatur , tibi contradicendi animum deponat, seque a te demulcori patiatur. Cursim hic ponam argumentum illius responsionis, qualem ego ipsam faciendam putarem , si tuo in loco estem; & partim gallice, parti in latine
scribam, pro ut verba celerius occurrent, ne forte, si latine tantum scrib rem, Verba mea mutare negligeres, & stilus nimis incultus pro tuo non agnosceretur.
Henrici Regii , tae. Responsis, ast pendicem; vel nota in
pendicem, ac corolgaria Theologico- Philosophica Domini Gub. metu, tac.
Tum exordium facerem ab amica epistola ad D. Voetium, in qua dicerem me vilis doctissimis, excellentissimis , & subtilissimis thesibus,
304쪽
29 RE NATI DE s CL TR squas de formis substantialibus, aliisque rebus Physicam spectantibus in luccm emisit, quasque specialiter Medicinae &Philosophiae in hac Aca demia Professoribus, inter quos & ego partem aliquam facio, dedicavit, maximo fuisse gaudio perfusum, tum quod vir tantus voluerit tractare istas materias, utpote non dubitans, quin omnium quae haberi possunt validissimis, ad sententiam quam defendendam suscepit, sit usus rationibus; adeo ut post eas non sint expectamiae aliae ; tum etiam quod, cum maxima opinionum pars, quas in thesibus suis defendere voluit, e diametro pugnet cum iis quae ego docui, videatur sua praefatione me potissimum speetare, atque ea rationc ad respondendum invitare, & ad
honestam quandam veritatis curiosius inquirendae aemulationem incitare.
Ipsum summopere me beasse istoc facto; assultum istum mihi non posse non esse gloriosum, quia etiam a tanto adversario vinci gloriosum est: me ingentes ipsi propterea agere gratias, addereque hoc cumulo maximorum beneficiorum, quo me sibi obstrinxit. Hic fuse commemorarem quomodo me juverit in professione acquirenda, quomodo milii patu nus, milii fautor, mihi adjutor semper tuerit, &c. Denique quod constituissem ipsius thesibus per alias theses respondere, easque publice ventilandas proponere, si sperare potuissem auditorium adeo favorabile &tranquillum; sed quod hac in parte maximam ipsa habeat praerogativam, quia respectus & veneratio, quae ipsi exhibeatur, non tantum propter Academiae Rectoratum, & Ministerium Ecclesiae, sed praecipue
propter maximam ejus pietatem, incomparabilem eruditionem, omniaque alia excellentia dona sufficiens est ad insolentium impetum sistendum, & impediendum ne quid contra ordinem fiat in auditorio in quo ipse praesidem agit; cum, quia tanta mihi non tribuitur reverentia, duo tresve nebulones ab inimico quopiam ad id missi in auditorium sufficere possint ad turbandam totam disputationem; & quia expcrius istam fortunam in ultima mea disputatione credebam me minus, quam par est consulturum fuisse honori meo, & dignitati muneris ad quod Magistratus me evehere dignatus est in hac Academia, si iterum me exposuistem isti infortunio. Non quod propterea lim animo commotus, aut quod
me pudeat ullo modo eorum quae acta sunt; contra enim cum turbones
isti assiduo interruperint mea responsa, antequam quid opposuerint po' tuerim intelligere, facile judicari potest me mea culpa non dedisse occasionem eorum insolentiae, sed istos destinato consilio ad auditorium accessit se ut disputationem turbarent, & impedirent ne rationes meae satis
bene pollent proponi ut intelligerentur. Atque ex eo stud nihil iudi
305쪽
EPIsTOLARUM'PARs I. Epist. LXXXIX. eari potest, quam quod inimici mei, medio adeo seditioso & iniusto uti,
significent se non qtiaerere veritatem, neque credere quod suae rationes sint adeo validae ac mcae,quia nolunt ut eae intelligantur. Atque si nescire
tur illas turbas mihi iactas este artificio inimici cuiusdam, sed a solo juvenum aliquorum petulantia, novimus etiam optima publico exposita tali sepe casui non minus sublecta esse , quam pessima ac ineptillima. Sic alias contigit alicubi ut ineptiae funambulorum cum summa attentione auscultarentur, & tamen ibidem illi qui repraesentarent bellissimam &elegantissimam Comediam Terentii per tales manuum plausus expulli sunt a theatro, sic, &c. Hae igitur rationes me moverunt ad hunc potius respondendi modum, quam ad scribendum theses ; cui accedit quod veritas multo facilius inveniri possit, dum per otium & defaecato animo duo adversa ejusdem materiae scripta examinantur, quam in disputationis fervore , ubi saepe temporis angustiis exactam utriusque partis a gumentorum pensiculationem impedit, & ignominia quae contrahitur cum videmur victi , si nostrae rationes dcbiliores fuerint, veritatis agnoscendae voluntatem adimit. Rogarem itaque ut hoc responsum . aequi bonique consuleret, utpote ab animo benevolo prosectum, &quo testarer me non esse adeo negligentcm, ut nollem honestae invitationi per theses ejus mihi factae satisfacere, publicc cxponendo quibus argamentis meas opiniones sustineam, quas ipse impugnavit; idque propter bonum commune totius rei litterariae , & peculiariter propter bonum & decus hujus Academiae. Me ipsum veneraturum& aestimaturum semper ut patronum , fautorem amicissimum , Sc.
Post talis argumenti epistolam curarem imprimi, Domini Gisberti metu praefatiuncula, ad doctiss. expertus Medic. 2c. usquead thesin prim
Dicerem me hic summopere laudare ipsuς eivilitatem & humanitatem in eo, quod nulla habita ratione potesttitis, quam ipsi suppeditantium Theologia sua in omnes alias scientias, quas dignitate superat, tum specialiter Academiae Rectoratus in hanc Academiam, noluerit tamcnde rebus Physicis agere sine praevia ad Philosophiae & Medicinae Professores excusatione. Mihi placere reprehensionem qua perit ringit ado lascentes, qui vix Hementu Philosophiae imbuti, atque esidenti valida d
306쪽
monstrarionum eviolsone omnemscholarum Philosophiam exsibilant,antequam
terminos Uus ιntes xerim,eorumque notione de Iuli, auctor superiorum facultatu nefructu legunt, lectionesque edissutiniones, tanquam mutaperso- auistatuaDedaleae,auciare coguntur.Sed quia valde dii igenter ipsos hoc in exordio admonet, ne tam facile id agant,ac ii hoc peccatum quam irequentissimurn esset, cum tamen illud hactenus isit incognitum, non immorito suspicor hoc de solis auditoribus incis intelligi ; antehac enim novi quos da inesse, quia magnos progrcssus, quos brevissimo tempore auditores mei iaciunt, serre non pollunt qui modum docendi quo utor Obtrectare conati sunt, clamando me terminos Philosophiae ipsis non explicare, atque ideo me ipsos iaccre ineptos ad libros vel alios Professores intelligendos, meque ipsos non nili subtilitates quasdam doccre, quarum cognitio ipsos mox adeo inflatos reddat, ut vulgares opiniones irridere audeant. Ac propaerea mihi pcrtu adeo Dona. Voctium aut Rectorem Magnificum, Sc. Esto prodigus in honorificis titulis ipsi tribuendis huius calumniae certiorem factum voluisse obiter Gus hic mominisse, ut mihi occasionem ab came purgandi largiretur; quod facile cfluctum dabo, ostendendo me nunquam tcrminorum, quae e rosessionem meam concernunt, explicationem negligere, cum occatio id exi-
fit, licet malore solicitudine coner rerum cognitionem tradere; S lientissime fateor, cum non utar nisi cuidentis trinis rationibus, &quae a quolibet intelligi possunt, cui tantum sensus communis est integer, mei
ad mentem meam explicandam magna terminorum, a communi loquendi inodo alienorum, multitudine non indigere; atquc ita seri posse, ut citius ipsarum rerum veritas, quam trado, addiscatur, & animo circa praecipuas Philosophiae disscultates satisfiat, quam omnes icrmini memoriae mandari potucrint, quibus alii utuntur in suis opinionibus circa easdem dissicultates explicandis, & quorum omnium adminiculo nunquam satisfaciunt iis, qui rationis lumen sequuntur, sed solummodo dubitationum nebulis mentem replent; & denique me non omittere doctrinam etiam terminorum mihi inutilium, eosque secundum verum suum sensum explicatos, celerius ex me quam vulgo ex aliis disti Quod experientia comprobare possum, quana multi auditorum meorum exhibuerunt etiam in publicis disputationibus, postquam tantum tot men ses, &c. Nullus autem dubito, quin nemo futurus sit, cui tantum cst
fanum sinciput, qui hic quippiam culpare ausit, quin imo non potiussit summopere haec laudaturus; etsi enim hinc saepe contingat, ut qui mea audiverunt, ea quae ab aliis in contrarium docentur, ut minus rationi
307쪽
tioni consentanea, contemnant, vel etiamsi placet exsibilent, nullo modo hujus rei culpa meae, sed potius aliorum institutioni est tribuenda; atque hoc ipsos potius ad meam, quantum fieri potest, imitandum, quam ad eam traducendum, di calumnia sua obruendum, deberet i
Responsio ad primam Thesim. ΡLane hic assentior sententiae Domini Rectoris Mag. nempe quod
innoxia illa entia, quae formas substantiales & qualitates reales voeant , non sint temere de antiqua sua possessione deturbanda; quin &ipsa nondum hactenus absolute reiecimus, sed tantummodo proruemur nos ipsis non indigere, ad causas rerum naturalium reddendas, put musque rationes nostras eo praecipue nomine esse commendandas, quod ab ejusmodi assumptis incertis & obscuris nullo modo dependeant. Quoniam in talibus idem fere est dicere, se iis nolle uti, acdicere, se non ab mitterer quia nempe ab aliis non aliam ob causam ad mittuntur quam ruta necessiriae esse putantur ad effectuum naturalium caulas explica
as ; non difficiles erimus in confitendo nos illa plane rejicere: neque id, ut spero, Mag. Rector vitio nobis vertet, quia dudum scholarum Philosophiam, nominatim Logicam, Metaphylicam, Physicam,si non accuratissime, saltem mediocriter perdidicimus, & misera illa entia nullius usus esse percepimus, nisi ad excaecanda studiosorum ingenia, &ipsis, in
Iocum doetae illius ignorantiae, quam Rech. Mag. tantopere commendat, superbam quandam aliam ignorantiam obtrudendum. Sed ne parum liberales videamur, laudo ctiam quod Mag. Rech. adolescentes a se oce contemptu, & fuga stadii Pnilosophici, atque insuper ab idiotica, rustica, & superba ignorantia vclit revocare, nec ullo modo positim suspicari eum hic respexisse ad illam in meos auditores querelam, de qua paulo ante, quod scilicet vulgarem Philosophiam mea inteIlecta contemnant. Neque cnim fas puto, existimare tam pium virum, ab omni maledicen di studio tam alienum, & mihi privatim summe amicum, tam alienis nominibus uti voluille, ut cognitionem Philosophiae quam doceo, quae que tam vera & apcrta est, ut qui semel ipsam didicit, alias facilc conis remnat , rusticam, idioticam, & superbam ignorantiam appellet, con tempt unque istum opinionum quae falsae ex istimantur, ortum ex cogni-- , Pp tione Disitirco by Corale
308쪽
r93 RENATI DE s CARTA stione Philosophiae verioris, vocet ferocem , & fugam studii Philosophici, tanquam ii per studium Philosophicum, nil nisi studium earum controversiarum, in quibus nulla unquam certa veritas habetur, non autem studium ipsius veritatis, sit intelligendum.
Responsio ad Thes secundam, c DUodecim hic puncta proponuntur, quae optime paulo ante ab ipta Iag. Rectore praeiudicia & dubia fuerunt appellata; quia nihil affirmandi, sed dubitandi tantum occasionem dare possunt, iis qui magis praeiudiciis quam rationibus moventur, & perfacile solvuntur ab iis
qui rationum momenta examinant.
In primo quaerit an concibari poμ opinio negans formas substantiales eum sacra scriptura. Qua de re nemo potest dubitare,qui tantum sciet, Prophetas & Apostolos, aliosque, qui dictante Spiritu Sancto sacras scripturas. composuerunt, de cntibus istis Philosophicis, & extra scholas plane ignotis, nunquam cogitasse. Ne enim aliqua lit ambiguitas tu verbo, hic est notandum,nomine formae substantialis,cum illam negamus, intelligi substantiam quandam materiae adsunctam, & cum ipsa totum aliquod more corporeum componentem, quaeque non min f, aut etiam magis quam materia, sit vera substantia, sive res per se subsistens, quia nempe dicitur esse actus, illa vero tantum potentia. Husus autem substantiae, seu formae substantialis, in rebus mere corporalibus, a materia diversae, nullibi plane in sacra scriptura mentionem fieri putamus. Atque inter caetera, ut agnoscatur quam parum urgeant ea loca scripturae, quae a Mag. Reci. hic citantur, puto sufficere si omnia referamus : nempe Gen. I. vers. II. habetur. Et mi, Germinet terra herbam virentem acientem semen, cs lignum pomiferumfaciensfructum juxta genuι secum. Et 2I. Creavit Deus cete grandia, ta omnem ansmam mventem atque motabilem , quam produxerunt aqua in species si s , cs omne volatile secundum genus suum, tac. Rogo ut omnes textus hoc loco adseras, omnes enim pcrlegi,
nec quidquam video quod ipsi faveat. Neque enim potest dici verba generis aut speciei designare disterentias substantiales, cum sint etiam g ncra & species accidentium ac modorum, ut figura est genus, respcinucirculorum di quadratorum, quae tamen nemo suspicatur habere sorinas substantiales, &c.
309쪽
2. Veretur, ne ormasseubstantiales in rebuspure materialibus negemus,
dubietare etiam possimus. in detur aliqua in homine; aliorumque errores qui ani' mam mundi universalem, aut quid simile ιmaginantur, non tam feliciterruto retundere, quam assertores formarum.
Ad sicundum. Addi potest, e contra ex opinione assirmante formas substantiales, facillimum esse prolapsum in opinionem eorum qui dicunt animam humanam esse corporcam & mortalem; quae cum agnoscitur sola esse forma substantialis,'alias autem ex partium configuratione &motu constare, maxima haec ejus supra alias praerogativa ostendit ipsam ab iis natura disterre, & naturae differentia viam aperit facillimam ad eius immaterialitatem immortalitatemque dcmonstrandam, ut m Mcditationibus de prima Philo phia nuper editis videri potest; adeo ut nulla excogitari possit hac de re opinio Theologiae magis favens. Ad quintum. Absurdum sane sit pro iis qui ponunt formas substantia les, si dicant ipsas esse immediatum suarum actionum principium; non aurem absurdum esse potest pro iis qui formas istas a qualitatibus activis
non distinguunt; nos aulcm qualitates activas non negamus, sed nega mus tantum ipsis entitatem aliquam majorem quam modalem esse tribuendam; hoc enim fieri non potest nisi tanquam substantiae concipiantur. Nec etiam negamus habitus, sed duplicis generis illos intelligi inus; nempe alii sunt pure materiales, qui a sola partium configuratione, aut alia dispositione, dependent; alii vero immateriales, sive spirituales ut habitus fidei, gratiae, &c. apud Theologos, qui ab ea non pondent, scd
sunt modi spirituales menti inexistcntes, ut motus, aut figura, est modus corporeus corpori inexistens. Ad octavum. Vellem explicare, quomodo etiam automata sint opera
naturae, & homines in iis fabricandis nihil aliud faciant, quam applicarcactiva passivis; ut cliam taciunt dum triticum seminant, vci mulum ge ne rari curant; quod nullam differentiam estentialem, sed tantum a natura inductam asteri; valde tamen iacit disterre secundum magis & minus, ut ais, quia paucae illae rotae in horologio, cum innumeris ossibus, nervis, venis, arteriis, &c. vilissimi animalculi nullomodo sunt comparandae. Loca avtcm scripturae quae citat client hic rursus omnia asterenda, ut camlumnia appareat, nihil enim urgent. Ad decimum. Eodem titulo Geometria & Mechanicae omncs cssent re jiciendae; quod quam ridiculum S a ratione alienum nemo non videt. Nec hoc sine risu possem praetermittere, sed non suadeo. Ad undecimum. Non dicimus terram a situ, politura,& figura moveri.
310쪽
3oo RE NATI DE s CARTE Ased tantum disponi ad motum; nec vero ost circulus unam rem ab una moveri, & ab alia disponi ad motum. Nec etiam vitiosus est circulus,
quod unum corpus moveat aliud, & hoc moveat tertium, & hoc ter tium moveat rurius primum, si prius moveri desierit; ut nequc est circulus, quod unus homo pocuniam tradat alteri, quam hic alter tradat tertio , qui tertius primo rursus tradere potest.
Ad duodecimum. Qui dicunt per haec principia nihil explicari, legant
nostra meteora, & conferant cum Aristotelis mei coris; item Dioptricam cum aliorum scriptis, qui de eadem materia scripserunt, di agnoscent opprobrium omne opinionibus a natura diversis remanere. AD TERTIAM THESI M. Rationes omnes, ad probandas se
mas substantiales, applicari possunt sormae horologii, quam tamen nemo dicet substantialem. AD au ARTAM THESIM . Rationes, sive demonstrationes Physicae contra formas substantiales, quas intellectum veritatis avidum plane cogere arbitramur, sunt in prunis haec a priori Metaphysica, sive Theologica; quod plane repugnet ut substantia aliqua de novo ex istat,
nisi de novo a Deo creetur: V idemus autem quotidie multas ex illis formis, quae substantiales dicuntur, de novo incipere esse, quamvis a Deo creari non putemur ab iis qui putant ipsas esse s ubstantias; ergo male hoc putant. Quod confirmatur exemplo animat, quae est vera forma substantialis hominis; haec enim non aliam ob causam a Deo immediate creseri putatur, quam quia est substantia; ac proinde, cum aliae non pute
tur eodem modo creari, scd tantum educi e potentia materiae, non putandum etiam cst eas esse substantias. Atque hinc patet non cos qui formas substantiales negant, scd potius eos qui affirmant, eo tandem per solidas consequentias adigi poste, ut fiant aut biniae, aut Athei. NON lem itaque ut rejiceres argumentum ab ortu sermarum peditum, nee Thersiticum appellares, quia videtur ad hoc referri; sed ponerem tantum, ea quae ab aliis ea de re dicta sunt nos non tangere, quoniam ipsos non sequimur. Altera demonstratio petitura sine, sive usu formarum substantialium; non enim aliam ob causam introductae sunt a Philosophis, quam ut per illas reddi posset ratio actionum propriarum rerum naturalium, quarum haec forma cilci principium & radix, ut habetur in Theli praecedenti; sed nullius plane actionis naturalis ratio reddi potest per illas formas substantiales, cum earum assertores lateantur ipsas esse occultas, & a se non intellectas; nam si dicant aliquam actionem procedere a forma substantiali, idem est ac si dicerent, illam procedere a re a se