장음표시 사용
301쪽
a 8 Pari III. Dist. III de incaria, M. ignoret se esse filium Regis, Regi obsequatur,magis
xjus amorem sibi conciliat,quam si non ut filiusci contra vel b beneficium non est majus, nisi sit major bon volenti nec benevolentia est major sine cognitione boni majoris,quod confertur etenim beneficium est donum collatum absque spe retributionis; unde in beneficio potissimum attendendus est animus donantis, qui sine cognitione doni quod exhibet,benevolus esse non potest. VII. Explicata juxta hanc sententiam efficacia gratiae in actu primo descendo ad explicandam essicaciam gratiae in actu secundo. Tunc auxilium seu gratia dicitur esse estica in actu secundo, quando praeter efficasiam gratiae in actu primo supra explicatam , habetur etiam ipse consensus seu operatio Creaturae cum con- eursu Dei. Et ratio est, quia illud constituit gratiamessicacem in adhu secundo , quod est Donum supernaturale indebitum & non solum potest efficere . sed etiam efficit infallibiliter consensum liberum supernaturalem hujusmodi autem est auxilium supernaturale adjuvans arbitrium in exercitio bonae operationis;&ideo in hoc reponitur gratia efficax in actu secundo Quare illud ipsum auxilium supernaturale, quod consideratum in actu primo dicitur excitans,ac praeveniens, si consideretur ut causans consensum in actu secundo,dicitur adjuvans,& concomitans,d alio nomine vocatur Gratia cooperationis.
Hinc sit, quod gratia inefficax in actu secundo si illa,quae potest quidem ad arbitrium voluntatis consei sim actu ponere, non tamen ponit ac proinde est tantum pure suffciens,& efficax in actu primo, quatenusto efficax in actia primo importat virtutem proximam ad efficiendum, non vero quatenus importat infallibilem connexionem cum consensuri hujusmodi enim
mnnexio independenter ab aliqua sorma extrinseca
302쪽
nempe a scientia media , prout explicavimus in quaestionibus antecedentibus,nequit competere praedeterminationi physicae,aut decreto praedeterminanti, auteondeterminanti, citra libertatis eversionem. Porro gratia, prout estica in actu secundo, ita est essenrialiter connexa cum consensu, ut non sit prior illo, nec posterior, sed omnino simultanee se habeat ad illum simul cum determinatione voluntatis. Et ratici est,quia Gratia prout estica in actu secundo, importat auxilium supernaturale prout actu causans cum o peratione creaturae consensum,ut supra diximus ars
qui amo, qua efficitur consensus est ipsa positio cona lansus, quae vel cum consensu ipso identincatur , uecommunius docent in Philosophia, vel si distinguitur,
non est prior consensu , cum non se teneat ex parteainctus primi, sed secundi ergo gratia efficax in actu se cundo ita connectitur essentialiter cum consensu, ut simultaneὸ se habeat ad illum vi probabilius cum ipso consensu identificetur. Hinc fit , gratiam esticacem in actu secundo in alia quo sensu polle dici necessariam ad bonam operatio.
nem, quatenus voluntas nequit bonam operationem
ponere absque gratiae cooperatione , concursu in actu secundo in alio sensu posse dici non necessariam,quatenus sine ista datur ingratia sufficient , de inefficaci in actu secundo integra vis, & potentia proxima ad bonam operationemri quare est necessaria hujusmodi gratia, ut bona operatio ponatur,4 existat, non vero, ut possit ponici eo pacto, quo diciamus, Visionem v. g. esse necessariam, ut oculus sit videns , non veris ut possit videre , sim causare visonem : antecedenter enim ad visionem datur potentia proxima ad videndum , seu ad ponendam visionem: sicuti ergo juxta diversum sensum , appellationem terminorum verae sunt ambae istae propositiones Deus
303쪽
18 Pars III. Dist. III. de Escacia, c. independenter a meritis videt hominem salvandula , Deus non videt hominem salvandum independenter a meritis ita istae aliae: voluntas sine gratia efficaci in actu secundo , seu sine gratia cooperationis potest consentire 4,voluntas non potest consentire sine gratia cooperationis.
VIII. Dicesci gratis esticax in actu secundo distinguitur ab esticaci in actu primo juxta hanc sententiam
per meram causalitatem consensus identihcatam cum ipso consensiti sed causalitas ista unice tribuitur creaturae determinanti concursum Dei in actu primo in disterentem ergo unice gratia cooperationis in hac. sententia tribuitur creaturari quod repugnat EVacuaritur tamen dissicultas distinguendo minorem: unice triribuitur creaturae, ut electivae, ac determinativae,conc ditur mi causae essicienti,ac intendenti essicaciter comsensum,negatur minorvi consequentia. Certe ut cre ,
tura libere operetur,debet ipsa eligere, ac determinare; quia tamen electio bonae operationis poni non pontest, nisi creatura habeat a Deo vires supernaturales,
de seligat auxilium, visum essicax , idcirco princi- . palius bona operatio tribuitur Deo ; sicut si Dux ex praevisone streouitatis militis coferrei illi arma ad fon.
iter pugn.mdum,principalius tribueretur Duci victoria, quam militi, quamvis miles sedeterminet ad pugnandum , idque multo magis, s Dux daret militi non selum arma, sed etiam existentiam,&s certus omnino sit,de bona operatione secutura ut accidit in Deo; propterea Apostolus ait : Non est volenta. neque currentis sed misierentis Deia i , IX. Dices ulterius Gratia essicax in actu secundo est essentialiter connexa cum operatione arbitrii, im per illam in hac sententia constituituri ergo non pendet a porestate dominativa arbitrii ; ergo non cohar
Ri cum libertate. Sed umbratilis est dissicultas , fis
304쪽
u 1 t. V. De oecaci Gratia, id enim illi satis ramo per instantiam Voluntas liberὰ
amans constituitur per amorem liberum ergo haec denominatio libere amantis non pendet i voluntate. Secundo directe, concesso antecedente, negatur confie-quentia , pendet enim a potestate dominativa arbitrii, quod habeatur grati essica in aetu secundo qua tali si unde bene cohaeret cum libertate: tala tamen pendet a voluntate, non existentia gratiae, sed bonus ejus usus,& a Deo efficaciter, principalius intendutur bonus usus gratiae seu bona operatio, idcirco bene etiam stat, Mod gratia cooperationis simul pendeat a voluntate, & simul sit gratia supernaturalis , min- debita dicente Apostolo : Maid habes, quod non accepisti quid autem gloriaris, quas non acceperis Non est olentis neque currentis, sed miserentis Dei; ita ramen miserentis , ut etiam nos ad hanc Dei misericordiam cooperemur. Propterea hortatur Apostolus ut gloriemur in Domino, non quidem praesumptuose, quasi vero ex nostris viribus cooperati simus, sed mo dest , humiliter, quasi accepta a Deo potestate bene usi simus, ita ut de hac etiam nostra cooperatione, quasi de novo dono gratias agere debeamus , quia ilialam eandem accepimus a Deo,seligente ex animo benevolo auxilium Ecax,ut ea ponatur: in hoc itaque
sensu dicit Apostolus: Si potuero gloriari, non ero insiliapiens; nam ut dicitur ad Rom. 2. Gloria, O honor,2
ax41nni operanti bonum gloriari tamen debemus,non quasi non acceperimus.
- . Ex quibus equitur i. gratiam essicacem inctu secundo copstitutam per consensum supernaturalem liberum esse verum donum Dei,& gratiam intrinsecὰ supernaturalem aded ut non possit gloriari creatura,quod illam non acceperit absque ulla praevia exi. gentia, aut merito. Ratio est,quia Deus gratuito dedit
305쪽
liberum,quatenus gratuito selegit auxilium praevisumessicax intendens nobis bonam operationem. Sequitur 2. Gratiam istam cooperationis intrinsecis supernaturalem esse ab inti inseco Ecacem Ratio est, quia essentialiter connectitur cum consensu, imo constituitur per ipsum consensum , si supponamus cum communiori ex Philosophia, quod a stio identificetur cum actibus vitalibus. In hoc tamen dister gratia ista ab intrinseco efficax a praedeterminatione Thomistica, quod gratia entitative,& ab intrinseco emcax, quam nos admittimus, vel identisciuur cum it so consensu, vel saltem non est in priori ad illum quia amo nostra,cum qua identificatur cooperatio Dei seu gratiae non est in priori ad consensum . etiamsi ab illo disti imguatur : At praedeterminatio est in priori ad conse sum,&essentialiter cum illo connectitur, Unde cum non sit in manu voluntatis est laesiva libertatis: hae nimhabet Aug. lib. . de libero arbitrio Si laborioseum
est omnia mandare memoria,hoc brevissimum tene : qua-
ctimque ista causa est voluntatis,s nonpsis erre i,sne
Sequitur 3 Esse in potestate arbitrii habere , vel non habere gratiam cooperationis , etiamsi sine istari alia non possit dari bona operatio. Ratio est, quia ine ista gratia habet homo sussicientiam ad bene mperandum , quamvis non possit conjungere operatim nem suam cum operatione Dei sine ista gratia , Unde cum habeat sufficientiam ad bonam operationem, ad conjungendam illam cum cooperatione Dei anteis cedenter ad istam gratiam,sequitur,quod in manu suasit habere,vel non habere gratiam cooperationis, Sicut enim voluntas in manu sua habet ponere hanc denominationem libere volentis, quia in manu sua habet liberam volitionem, quae constituit hanc denominatio
nem Mita in ivanu sua habet ponete gratia cooperati ni
306쪽
nIs , quia in manu tua habet propinam operationem,
qua constituit inadaequate gratiam cooperationis, seu gratiam ficacem in actu secundo. Sequitur ult. Quod carens gratia cooperationis illa careat sua tantum culpa,& voluntates contra vero habens illam , non habeat ex sua tantum voluntate, sed etiam, principalius ex voluntate Dei. Ratio est quia culpa tantum sua homo peccat,&peccando hanc raritiam recusat; non enim Deus confer gratiam inessicacem ex intentione malae operationis secuturae Contra vero bonam operationem supernaturalem non ponit homo per solas vires suas naturales sed per vires viper turges liberaliter praestitas a Deo intendente tum posse,ium ipsum agere, dum siligit ad id omninb liberaliter auxilium praevisum essicax ergo bona operatio non tribuitur tantum creaturae, sed principalius Deo.
Atque haec pro explicatione huius sententiis dicta sint satis. Qui tamen quae huc faciunt alte discussa velit,
consulat Suarium M.f. de Gratia .as. Bellar.de Gra
De Gratia Habituali Iustificante.
Clualis gratia ad habitualem ordinatur , qua justificamur, danistificamur Propterea ad hujus superni doni naturam , ac proprietates investiganda gradum facimus,Quaerentes primo ejus essentiam tum physicam, tum metaphysicam Deinde ejus formales effectus, incompossibilitatem cum peccato, An ab habitu charitatis distinguatur; talia hujusmodi quaenam vero auxilia gratiae necessaria sint ad gratiam hanc habitualem promerendam , conservandam,vi ad salutem obtinendam , examinabimus disputatione ultima.
307쪽
1yo Pars VI. Dist. IV De Gratia, sec.
U AESTIO I. Quaenam sit physica essentia Gratiae
I. Irca gratiam gratum facientem . xjustificantem plures fuerunt Haereticorum errores negantium, esse qualitatem animae intrinsecam, qua peccata remittuntur, ex injusto homo fit justus. ex inimico amicus,& filius Dei adoptivus,atque haeres vitae aeteInae L therani dixerunt, causam formalem nostrae justificationis esse justitiam Christi nobis imputatam Milander justitiam increatam Dei imputatam nobis Calvianus justificationem haberi per imputationem justitiae Christi nobis monetamen aliud praestare, quam peccam torum remisssionem Bucerus , Pighius duplicem constituerunt causam formalem justificationis,alteram imperfectam consistentem in virtutibus inhaerentibus, alteram perfectam consistentem in imputatione justitiae Christi nobis. Doctrina tamen catholica est ex Tridentinosus 6. cap. . unicam esse causam formalem nostrae justificationis justitiam Dei, non quajustus est, sed qua ηο justos facit; qua videlicet ab eo donati renopamur stiritu mentu nostra,ct non modo reputamur, sed suit Deinominamur , sumus : Additque Tridentimum, illam justis inhaerere, eique inseri Fidem, Spem, Charitatem. Quod autem per hanc reddamur simpli- citer,& absolute justi, & non secundum quid, 4mperfecte,docuit Apostolus ad Rom.f. dicens: S enim
ius delicto mors regnavit per unum, multo magis abundantiam gratia donationis, justitia accipientes inrita, regnabunt per Mum Iesum Christum. Unde fit,duos Lia formales effectus gratiae inhaerentis alterum negat, vim,quatenus tollit mortales; alterum positivum quarenus reddi nos Dei filios adoptivos, amicos in vitae
308쪽
aeternae haeredes. Omnes justificationis causas enumerat Tridentinum loc. eit dicens, quod causa finalis sit gloria Dei ac Christi, vita aeternari Causa efficiens principalis sit Deus Causa meritoria sit Christus Dominus per merita sua passionis Causa instrumentalis, Sacramentum Baptismi,& Poenitentiae: Causa demum formalis justitia Dei, non qua justuMest, sed qua justos nos facit hoc est justitia nobis inhaerens. Magister sententiarum in i . disp. 7. docuit, gratiam non esse habitum creatum sed Spiritum Sanctitua in anima inhabitantem dcima dist. 17. explicat, Spiritum Sanctum intabitare in nobis per qualitatem inhaerentem, qua sanctificamuri ita tamen, ut justitia creata sancti. ficet ut quo,&Spiritus Sanctus , seu justitia increata sanctificet ut quod .haec tamen sententia rejicienda ex verbis Tridentini dicentis,causam formalem justificationis non esse justitiam Dei, qua justus est ergo non sanctificamur ut quod a Spiritu Sancto , sed a justitia nobis inhaerenter His praemissis. II. Dico,physicam gratiae justificantis essentiam comsistere in qualitate supernaturali physice animae inhaerente permanenter, qua homo redditur Divinae naturae particeps, Dei amicus,filius adoptionis, aeternae beatitudinis haeres. Conclusio constat ex Tridentino can. ii ubi Anathematizatur qui dixerit,bominem justificari pel sola imputatione Christi, vel sola peccatorum remissone , exclusa
gratia,O Charitate, qua in cordibus eorum per Spiritum sanctum dissundatur,atque illis inhareat.
: Prob. Etiam ratione , primo quidem, quὁdhu- iusmodi gratia sit qualitas constat, quia non potest esse substantia,posito,qubd inhaereat substantiae complerae; nec potest ad aliud praedicamentum pertinere.Deinde,
qud hujusmodi qualitas si physica permanens,& suis
pernaturalis radix, ac fundamentu sapernaturalitatis.
309쪽
1 1 Parsali Dio. IV De Gratia, MI sc ostenditur: Dantur in nobis actus heologici isupernaturales Fidei, Speiin Charitatis, cum ad illos
aliquando exercendos obligemuri ergo dantur in nobis principia intrinseca horum actuum, nempe habitus infuli supernaturales 3 ergo datur gratia habitualis, quae sit qualitas physica permanens supernaturalis, radix,& fundamentum tum habituum, tum actuum supernaturalium. Utraque consequentia est probanda. Probatin prima,quia licet Deus possit esse proxime asisistens potentiis naturalibus ad eliciendos actus superinnaturales,eisque per decretum quasi habitualiter unitus at connaturalis modus operandi potentiae creatae postulat, ut persi incipium intrinsecum fiat proximὸ potens ergo dari di bent principia intrinseca permanentia ad actus Fidei, Spei, charitatis superna. turales,nempe habitus infusi sicut datur lumen Gloriae intrinsecum in ordine ad Visionem beatam Probatur nunc secunda consequentia , quia cum habitus infusi sint quaedam potentiae, proprietates supernaturales, quae dant simpliciter posse relatὸ ad actu suis pernaturales, debent connaturaliter supponere naturam ejusdem ordinis, hoc est supernaturalem huiusmodi autem est gratia quae sit qualitas physica supernaturalis permanens,radix omnis supernaturalitatis, qua habitus infusi vel physice,vel morali tersuant;ergo datur de facto gratia habitualis , cuius physica essentia sit qualitas permanens supernaturalis, radix omnis supernaturalitatisseu quae natura supernaturalis sit.
III. hic. i. Non est de fide gratiam habitualem e sequalitatem physicam cum Tridentinum loquens de justitia inhaeirente nunquam utatur nomine habulsis unde explicari potest vel de actibus supernaturalibus inhaerentibus, vel de gratia actituli, iit docent sol Med. Sal apud Amic dis'. 19 se'. 1. Ex altera parte dicere , quod gratia sit forma moraliter iitha,
310쪽
crastis I massentia plastica Gratia. 2'3rens videtur consermius locutioni Apostoli dicentis Rom. s. Sicut per inobedientiam unius hominis pecca tores constituti sunt multi, ira per obedientiam,musjuslicon intuentis multi atqui per inobedientiam Adami
homines constituuntur peccatores performam mora
lem,non physicam ergo per obedientiam Christi homines fiunt justi etiam per formam moralem. Confirm. Quia estectus gratiae, nempe esse filium adoptivum,Amicum,haeredem, sunt estectus morales; ergo ipsa gratia est forma moralis. Resp. Vas'. r. 1 dist.io s. cap ε putare, esse de fide, quod gratia sit qualitas physica , saltem respectu parvulorum, qui absque proprio actu per baptiimum
iustificantur cum relate ad istos non possit explicari Tridentinum, quod loquitur de actibus supernatur libus inhaerentibus, aut de gratia actuali , quando loquitur de justitia inhaerente. Verum dato, quod nec hoc sit de fide, conveniunt tamen Doctores, id pertinere ad Conclusionem theologicam, adeo ut oppositum sit temerarium.&saltem errori proximum. Adde, Trideditinum damnare eos, qui volunt mos justificari per justitiam Dei, aut per Christi merita . nobis moralitet inexistentia per imputationemri ergo videtur excludere inhaerentiam solum moralem formae sane λficantis Adtextum Apostoli dicendum , non eo
dem modo parvulos esse injustos per originale ex Adami culpa dimanans . acesse justos per gratiam dumanantem a meritis Christi: Etenim originale,cum sit actio moralis,& libera non poterat physice ad parvulos libertatis expertes pertinere, nec ab Adamo ad 3psos physice profluereri propterea originale est proprium uniuscujusque proprietate actionis moralis,eo
modo,quo voluntas toris contrahentis est moraliter
propria pupilli , ex hoc quod a Republica Tutor sit constitutus put pupilli in ordine ad rurahendum t