장음표시 사용
131쪽
, id est, propter te. Ita quidem nunc habet textus Hebraicus. At ego permultis faespe coniecturis adduco minime quidem depras scripturae uatas esse scripturas Hebraicas, sed tamen muti Hebr.an dotis in locis immutatas est e, ubi facilis esset lasp -- psus,facile posset aut dictio in alteram dictiosnem, aut litera in altera, aut syllaba in syllabam transire, quibus aliqua esset affinitas, quod nos saepe admonituri sumus: nunc quod instat agar mus.Duae sunt dictiones Hebraics cuius Ditima litera est refc: altera Vz: , quae dateth habet ultima. priinam adlucta bet litera, significat propter.altera vannitiuu est ab ME,1hoc est, operari, sire. Hieronymus itam uidet legisse fag*, hoc est,in operando, in colendo, quod ipse uertit in opere:nunc autem apud Hebraeos alia lectio est: infinitae sitiat eiusmodi totis saae cris literis uarietates, quae a uariatis codicibus sint prosectae. Cum Hieronymo conueniunt ecSeptuaginta, qui & ipsi candem lectionem ha
γου ἔργοις σου, id est:Maledicta terra in operibus tuis. Aeditio tamen Chaldaica quae 5c ipsa uetusissima est, sentit cum Hebraico No id est, Maledicta terra propter te. Quicquid enim miseriarum in terra reperitur,
propter hominis scelus inuectum est. In Ia
132쪽
In laboribus comedes. , id est,in dolore. Sicut supra mulieri
Protestatus fuerat: tuaquam inter dolorem ac lahorem,nihil prope intersit,cum alteru in altero in horiatur,propterea Graecis Metro' utrunq; sonat. Dolo labor induti stimus uestem pelliceam laistorice quide, mortuorum animalium pelles, allegorice uero crassam istam di mortalem carne:hoc modo cxa Posuit etiam Origenes, quod non uidetur diuisitis literis admodum conlintaneum.
Et uocauit Adam nomen uxoris suae. Quod solet omnibus prope linguis accidere,
ut uocabula unius, in alteram transeuntia, aut immutentur,aut penitus deprauentur, id in primis linguae contingit Hebraicae. Ex qua,si quat in nostrum aut Graecorum sermonem, nomina sumpta sunt, nullum sere apparet in eis pristis P nar compositionis uestigiu.Vt est istud Euae nomen quod corruptissimu est tam apud Graecos
d est,corio quod vτωνας δερμαάνους,ue δε παροτέραν τρωτlus et Dinitas, id est: Et quam
133쪽
irg LIBEREM eorru quam Latinos. Nem ullam etymologiam reclaptinn uocabu pit,si eo modo proferatur,ut nos & Graeci proseia: nant cha rimus.Itaque Chatia dicendu esset,non Eua.Duxa dicen m citur enim ἱ Chai,id est,uiuethuel animalequippe quae fuit omnium uiuentiu mater.Huius nos aue an ab mini corruptela,secit ut putarent Aue dictumnia. esse ab Eua,per inversionem literarum:sicut costraria suerunt his quae beata uirgo intulit, quae inuexit Eua Qtiae quanquam pia slint,non sunt tamen uera:& pietas non falsis, sed maxime uerris debet inniti. Huiusinodi ineptiae infiniis prope inueniuntur apud Latinos, propter linguarum inscitiam sed silentio praetereunda ea Rint, ne in immanissimam quorundam petulantiam incidamus,in quibus nihil inest modestiae oc cais doris:sed aestu comparandae gloriolae Mutur in Omnia praecipites,necp cuiquam uel fanctissimo uiro parcunt. Septuaginta quod proprium nosmen primae mulieris Hierat,non satis ut reor coamode appellativum fecerunt. Quod etiam ab Hebraica ueritate dissentit, ἐκπλεον Αδαρι πομορια ρὶ ροαμορ ου'N, bi , id est:Uocauit Adam nomen uxoris suae uitam. Hebraice tamen non est uita, sed nomen a usta deductum, uita enim Chaim, uocatur, a quo nomine, Chaua, hoc est, Eua.
I E ,id est: A plaga orietati ipsius
134쪽
GENE. D, Paradisi Heden.Sicili & supra annotauimus .las dicat ergo,Cherubinos ab ea parte esse collocastos,qua sel oriretur ad Paradisum. Septuaginata uero nescio qua opinione dure , hoc quod de Cherubinis dicitur,tribuunt ipsi Adae,ut dicant
eum ab ea parte a deo constitutum. κρα
id est, & exposuit eum in aduersi Paradiso delistiarum parte: quanquam postea interpretentur quod de Cherubinis dicitur, sed non ut habent Hebraica, κρα ἔ-ἱεν τὰ id est, Et ad hibuit Cherubinos ad loci custodiam.Quod austem in nostra aeditione habetur , di collocauit Cherubin.est masculini generis,numcri plurastis . cius enim singulare est Cherub. Miror erugo Septuaginta cur neutro genere protulerint. πα-cum id genus apud Hebraeos no exs Hebr. utrotet . Qui neque alia norunt nomina, nisi mascuu genere Gistina,ac foeminina. Nos quoin fortas non rcete t. Pronunciamus,beata Seraphin. Emanauit is eraror ab Alexandro,qui censet dicendii Cherubin
Seraphini beata. quanquam Aquila oc Theo
dotinia,Septuaginta secuti,etiam per genus neutrum protulerint Seraphin. Esaiae cap.6. Symamachus autem per masculinii, ut annotat Hi ronymus in epistola ad Damasum papam. Non erat praeterea ut diximus,unus Cherub tantum
ad custodia adhibitus sed plures. Ac fortassen5 alienu est, si duos fuisse dixerimus,propter duas i lem
135쪽
Gladivisi s. lao LIBER Iem numerum,apud Hebraeos usitatu ut inserius annotabimus.
Et flammeum gladium. id est, Et flammam gladii,
Dei laminam gladii, sicut interpretatur Rabbiblose in glossa sua ordinaria, qui de ea uoce insquit tς γ p Izr; p id est, Lingua inquit Italiaca,significat laminam gladii. Quod ergo diciturdi laminam gladii,hoc in ipsum gladium ardens
tem,atq; expositum, qui flammam euomere uis derctur,tantus erat splendor. Atin eo aspectu, exterrebat adeuntes,patioremq; horribilem inii ciebat. Propterea Septuaginta uertcruntquγνην νε μαν τηρ id est, gladium era flammeu,ac uerlatilem. Vcinatilem autem quis dam Hebraei inter erctantur,non quod Ck ucroteret, sed quod esset anceps,duo ona haberet.
Sic enim Auen Esdra rvv a nuruum Is inquit gladius, bina habet ora, atm is est senses eius quod est, Et gladius erat uersatilis.Quod Hebraice est Πn an hoe
est anceps. Volatilem autem Septuaginta uera terunt, quos Zc Hieronymus sequitur. Si qui autem apud nos, praeter hanc Ueriorem sentenaetiam,hunc locum interpretati sunt,propter aediationem Septuaginta accidit. Clarum ctiam in stra quosdam uoluisse,per hunc gladium ilia
telligi allegorice donam torrida qudd per eam sit obli
136쪽
st obliquus solis cursus. Paradisus aute sit subaequinoctiali: nem quicquam ad id iuuat Arrias
Possedi hominem per deum. HEbraice Chana, unde Chain. Licet idem
uerbu,zelari significet,unde Chananeus, qui zelotes interpretatur. Nem est per deum, sed a deo.Sic enim habent Hebraica, Quodda scholiu apud Graecos hic extat, quod tradit Hebraice atq; Syriace haberi ἐκπουσα πιο πιπν ν λῖ,id est acquisivi homine in deo. Quod tamen minime uerum est.Hebraica enim quomodo se haberent uidimus.Per Syram aediationem,quae sepissime a Graecis smptoribus clatat,nescio an as am,eos sentire de ea,quae nunc apud Hebraeos sub nomine Onchelos ec lonasinae circunfertur, in qua non est indeo,scd Hoc est adeo.Possedi autem uelacaq uisiui erat dicendum. Vtraiam enim signiticaationem uerbum Hebraictim complectitur, sicut apud Graecos inis oc magis acquisiui.
t et . a fine dierum, Septuagintani M.Lpost dies:neo addui multas no ponituri a ergo
137쪽
na LIBER ergo apud ullos numerus diffinitus Interpretat aute Hebris,post dies,quibus excoluerat Chain terram, eaq; fructum protulerat . Auen Ezra
nem dierum,quibus excoluisset Chain terram.
nus ad Habes. od Theodotion uertit: Elii flammavit dominus super Hebes. Quam inter
pretationem etiam ipse approbat Hieronymus: quod magnopere miror.uerbum enim Hebraia cum no inuenimus significare aliud,quam attentionem, intuitum,considerationem. Sicut intera Dres uocis apud Hebrsos,de hac uoce hqc scribit
Eius inquit significata sunt,animaduerso, conrasideratio, uel defixus intuitus, ac continuatio. Quamobrem non habet locum Theodotionis interpretatio. Videtur autem is magis sentenotiam, quam uerba secutus. Nam di Hebrari faistentur, eo indicio intellexisse Chain, suum sais crificium acceptum non fuisse, quΘd cositus non esset combustum, sicut sacrificium Habes. Sed neque potuit accendi. sacrificium Chain, cim eius oblatio,ex frugibus terrae esset,quanα quam nihil prohibeat,utrunque potuisse estici, ut tam hostiae Hebet,quam Miges Cham exurirerentur,quo utriusque oblatio cognosceretur
138쪽
G E N E. 133 acceptaan quaestionibus igitur Hebraicis,lamis etsi Theodotionis interpraetationem laudarit Hieronymus,hic tamen ueritatem Hebraicam sequitur. Nem hoc indicio est hanc aeditionem non esse Hieronymi: recte enim N prudenter a seipso dissentit,ut aliud ibi diceret,aliud hoc las secutus sit. Munera.
Quid refert quod Hebraice si oblatio.
Hanc oblationem, Septuaginta uertunt modo α ,id est munera,modo θυσίας, hoc est sacrifidicia.Oblatio autem appellatur Hebraice omne sa 4 crificii genus.ducitur aute a Nacha obtulit, apis pyi Mori
portauit adduxit, di de hoc multa Gennadius, P quae nihil ad nos.
Propius ad significationem Hebraicam a cessit Hieronymus quam Septuaginta, na intransitiuum est,significat irasci, excandescerre. At Septuaginta & transitiuum fecerunt, Nestis significationem immutarunt uertentes, Geἰλυ καν τον κα : id est, Et moerore affecit
Chain. Videnturq; hi sensisse, deum, moeror attulisse ipsi Chain. Notum enim est quod sesnet λυπω. Potest tamen Zc ad factu ipstim referar ut dicamus em illa di id quod coram accidioset, sollicitum reddidisse Chala, uehementerin
139쪽
34 LIBER cirem displicuisse. Sed Hebraice ad iram ae sus rorem referturride qua re Thcodormis, tabe g
τUαἱ α, is γαρ ina αίυλας in ama ν δ ουτο, Ῥηγι- ῶν Καιν σφογγα. Angebat enim inquit non quod ipse peccas let, sed quod uideret traistris si iccestum: hocm innuit A quila,qui uastaulit,& iratus est Chari uehemcnter.haec ille.Secutus igitur Aquilam cst Hicronymus.
Nonne si bene egeris recipies. -υ ratam EN R id est, An non si bene
egeris,reportatio,vel eleuatio. Alioqui ex Houhrris uolunt id referri ad uultum ipsius Cham, qui conciderat.Non ne inquit si bene egeris ele latio scilicet uultus tui erit, qui decidit . Huiuulocutionis permulta sitiat in scriptura, empla. Vt illud, nc elevabis faciem tuam a peccatis meis.Hac eleuatione Hieronymus refert ad rea: muneratione ex bene actis recipienda. Septuariginta hic omnia plurbant,dculantq; uehemetera cotextu Hebraico.oc ἰαν ορθούς - ενεοίας,ορθειθ ό- δὶελει, me,id est,An non si rccte obtuleraris,recte aute non distribueris peccasii.Quorum
nihil est in Hebraico.Et Sybilla indigent.Explicabo paulopost causam huius uarictatis. Si autem male,statim in soribus peccatum tuum.
140쪽
si non benefeceris, ad hostium mccatum accus Peccatum inhal.Dura prosecto explicatu sententia, Θc quae stribus esse uariis modis exponatur ab interpretibus . Quis q. dam enim apud Hebraeos ita hunc locum inicia ligendum esse autumant: Ad hostium,id est cor dis cogitationes,ubi mala & bona uersantur,acra cubabit peccatum tuum. Scclere igitur flagistiis,nos polluti excruciamur a coscietia,quae ad conficietia in nostri cordis sores semper excubat, quae qui co si 'rib. quid agimus,aut molimur,ilico nobis presto est, G Mi ne F laetos unquam esse mittit. Atm hec prima supplicia sunt, quae ex male actis reportamUS. Hanc poenam protestatus est deus ipsi Cham, quae certe est omnieti miserabilissima. Qtiae ncq; ad tempus desaeuit,sed post multa temporu spas etla,ad plectendum lacerandum animum reuertitur.Quae di fratres Ioseph,post quindecim ansnos, ad admissi sceleris memoriam retrocauit, miliarumq; calamitatum metu eis iniecit. Haec ergo se per excruciatura erat Chain,nisi a mea
dilato scelere abstinctet.Alii exponunt: Ad hos situm sepulchri, semper peccatum tuum accus habit,quousq; dies ille iudicandi accesserit, quo tepore de omnibus perpetratis facinoribus poesna luenda est. Quae omnia uidetur sensisse Hieis ronymus. Admissociatin scelere,ad iudicis poro tam poena suspensa manet, donec ille ferat itidia