Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

231쪽

ra LIBER ostendunt circa Boasada, di multis in locis ea

uernas, Ut facile crederemus, quae ab ipsis fere hantur, eam regionem tredecim aliquando urshes habuisse,quarum metropolis Sodomon, sesxaginta stadia ambitu amplecteretur, cuius cir cultus adhuc extaret uestigia. Terraemotibus autem ignium eruptioninus,aquarumcp cessedarum quae di bitumine di siilfure essent conscreis scatebris acum esse esse impetrael exusae fuerint, ut ec urbes aliae quidem sint ab Ortae,alias incolae deseruerim,qui ex incedio euadere potuissent,haec ille. In regionis ergo natus ram,maximi illius incendii causam refert, coderisOMi er scilicet errore,quo di interpres Ptolemaei in quaris detrusi dripartito metitur, Hebraeos idcirco mare rus tu maris m* brum siccis pedibus trasmisisse,quod sinus Ara-- hicus,fluat ac refluat, ut euripi facere sesent,Hebraeosm obseruasse,quando aquae penitus pro'

fluxissent, almea occasione mare esse transiuesctos:quae quam ridicula sint, & quam impossibilia facile est cuilibet iudicare.Eadem stultitia lapsi apud eos multi, ferunt Mosen magu fuisse, quos late refellit Iosephus,contra Appianu gramaticum. Et Iustinus ex Trogo Mosen filiu Is rael asserit fuisse,& omnem eam historiam falsissime receset.Multaclud genus sunt apud eos de lyramenta Ignorabant enim diuinos libros, octamen earum rerum,quas aliquo modo didices rant,causam afferre conabantur.

Et occi

232쪽

Et occidentem. id est, Ad mare. uod ergo ad occidenatem uertit Hieronymus, Hebraice est ad mare, ut sepi a dustu est. Ad occasum enim, sinus I daicus spectat.Septuaginta uero secundum Hobraicum uertunt,6 οωατολὰς,19 θαλαμαν adoratum,& ad mare,quaquam fortasse superfluu est hoc annotare,cum retro obseruatum sit.

Conuallem Mamre.

Conualle interpretatur,queadmodu 3c siiperrius,cum Hebraice sit.N 'a Querceta Mamre,qae 5c Seetuaginta sequunt κατακνι et ι oui ouu G μι-.Habitauit circa quercum IVIamre.Respicit ergo Hierony. ad locu nemos rosem,quercubus in frequet eumq; interpretastus est convalle,licet id no habeatur in cotextu.c A P V T X IIII.

Vm Pontus ut mare signisce aut rivi, tantis. clam notissima,maximis interuallis,ab his Iocis remotam,de quibus hic agitur, uehemeter ambiguu est,qd Hieronymus uoluerit hoc loco per Pontum intelligi,nisi forte locus corruptus sit.Videtur aute,quantum ad Hebraicu nomen attinet,nomen esse urbis,quae appelletur

233쪽

lis LIBERptuaginta quom integrureliquerat in s -mλεος ελλα e . Et Areoch,rex Ellasai .Sic oc Chaldaica interpretatio. Atm hec quatenus ad uario talem hanc spectat. Quod aute de Hieronymo dicendum est,no arbitror eum, Ellasar, Pontum temere reddidisse.Eorum siquide locorum,inspector atq; explorator ipse extitit,diligenter ex his percunctatus est,qui locorum peritiam teneorent.Quod aute magis huc locum adiuuat,illud est,quia hi reges,a cotra Pentapoleos reges conspirarunt,erant Persie:inter quos & rex Senahar memoratur fuisse.Senahar autem notum est esse in Babylonia,de quo loco Berosus Chaldaeus. Nimbrot inquit cohortante Noa cum multis tudine in campu Senahar profectus est,ibi* urshem aedificare coepit,&l turrim excelsam. Atteo stantur di Graeci,eos reges fuisse Persas.na Di a

trans iordanem acciderini,hoc est, bellum quod cotra reges Sodomitaru gesserunt Persae. Quas propter arbitror Hieronymum,aliquo modo diudicisse Ellasar regionem Pontum esse, HS re Una cum rege Persarum, contra Palaestinos pus

gnarit,sed de eo bello nihil in historii s gentilium

comperti habetur. Nam caetera bella,quae cotraeas gentes gesserunt Persae,recentissima simi, ficum eo primo conserantur.

Inval

234쪽

In uallem sylvestrem.

non Hoc est In vallem desertam:ac deuastatam, di informem. At Septuaginta Mςαραοα αλυκύν, id est, Uallem salsam. Na αλυκα falsam senat,ut apud Aristotelem,qui in probi

Hoc est, Salsa dulcibus minus sei gere semper. Et forte ab OeM ducitur, hoc est sale.Haec interspretatio meo quod paulo post sequit, nata est. n- η . ipsum est mare salis:de eade uesale loquens. Eam ergo,Septuaginta uocant,usalem αλυκΓυ, id est salarem uel salsam:propter mare,quod post euersam Sodoma,ibi collectum est.

De hac eadem quarto Regu.QV τη mn m n in .id est, Ipse percussit Edom in ualite salis. Percusserunt Raphaim

Diximus eo nomine Gigantes significari, ideol hunc locum uertunt Septuaginta ψιαν osis γίγαντας. Caeciderunt gigantas. Hi ronymus Opinor, gentis alicuius nomen puta:

Dii esses Sed tamen hic per Rephaim gigantes significari, indicio in & Chaldaica aeditio,quae in hunc modum habet Π: 1n .Et perscusserunt gigantes. Approbare tamen etia Hiesronymus uidetur aeditione Septuaginta in Flassionibus Hebraicis.

235쪽

rra LIBER

Et Cuzim cum eis. Hoc quoqs,quasi appellativum esset no prooprium, interpretati Septuaginta sunt ,- έθ- Et gentes fortes. Cuzim enim sortes Heshraice significat. Non esse autem proprium,sed gentem fortem per id nomen intelligi, colligi

etiam potest ex aeditione Chaldaica,quae uocem Hebraicam Cuzim,interpretatur ac uertit fortes.Non improbat tamen Hieros mus interpretatione Septuaginta,sed eos magis sensium quam uerba secutos esse dicit.

Vsque ad campestria Pharan.

Redundat campestria,sed tantum est MN Vsq; ad arborem Pharan.Quam arborem Septuaginta terebinthum facmi,εωρ, et is s s)αν.Hieronymus aute cum locum campestre ac planu esse dicit,quippe qui per ea omnia locauersatus sit. Quapropter neuter male reddidit, scd illi uerba,is sententiam sequitur.

Quae est in solitudine.

u.Super,uel trans desertum.Quod explicatur ab aeditione Chaldaica N pPI.Quae adiuncta est deserto.

Omnem regionem Amalectitarum. Omnem agrum Malachiatarum. Quod miror Septuaginta non ad regioσ

236쪽

ii Ied principes ipsos referre παντοστ ρ Mχον-- αμηλ- . Omnes principes Amalec. Anis maduertite quaeso uarietalcm, quae etiam in cos

dicibus Hebraicis reperitur. Nam Septuaginsta procul dubio,non sed per reic icingisse uidentur. Est enim ut sepe dictum est maxima inter eas duas literas similitudo, neq; pu*tandum est,cos adeo hallucinatos fuisse,ut lite iram pro litera acciperent, quod ne pueris quisdem accideret. Certissime igitur non daici, scd refc legerunt.Miror ipse hanc uarietate. Eatres facit etiam ut suspice pleracp alia tota Biblia

immutata esse.

Omnem substantiam Sodomeorum.

Permulta hoc loco redundant apud Septuar

dati sunt uniuersiim equitatum Sodomeorum. Addunt ergo ex suo hoc:scribunt*,quae putass it accidisse quod nescio an recte in hisce lites ris fiat. In co quom error est quod quaeshbstantia significat,ucuerint equitatum, ut clidannotat Hieronymus.

Abram Hebraeo. Varia est opinio Hieronymi ac Septuaginita di inter Hebraeos si ma disceptatio alijs He Hebraei undebraeos ab Heber dictos putatibus,aliis ab A bra. Mi Ipsum quoq; Abram hic Hebraeum appellari, P 3 uel

237쪽

uel ab Heber ut uelle uidetur Hieronymus, alii ab Habar, hoc est transiuit, ut Abram traiector appelletur,quod Euphrate iussu diuino, relicta

patris sui domo,tranuerit. Atq3 ex eo tempore. Hebraeum appellari coeptu,hoc est transtulem. Atq; hoc sentiunt Septuaginta,qui hoc loco no Abram Hebraeum uertunt,sed Abram id est,transvadantem,aut transfluuiale,ut habes hat antiqua Latinoru aeditio,quos pleri Graeci interpretes scquuturinam Theodoritus o Mἔρραες α μαχῆ να ἐκ πι τον πια ιροχηρ α ααλ H

ῖα τηρ Wῆουρας κρα ἰδωμι ι,-αμαλακM. Hoc estJpse quide arbitror Hebraeos dic ex eo quod Abram patriarcha cum e Chaldaea in Palaestina proficisceretur, fluuium transmiserit, nam H hraeus Syrorum lingua,transiens appellatur. si ab Heber Hebraei uocantur,no eos modo Heshraeos nucupare necesse esset,sed pleras* etiam alias gentes,quae ab Heber genus ducunt,& ut alias praetermitta, eo profecti sitiat Ismaelitae,

di hi qui a Cetura, & Idumaei,& Ismaelitae, atq; ali j.Haec ille.Alri autem ab Heber omnino eos dici contendunt,sicut hoc loco uertit Hieronyσ

238쪽

-κ.οup αὐ- φ α ι--εθα ββριαμ, αλ ατ ἔ οωγγ' ηὐαπις εριανοτε I. Et nunclauit inat Abram trastiadenti,nomen gentilitium quod a progenitore Bo acceperat Abram, hoc loco in sca uoce uersiim ponit. Nam Hebreus traies fior dicit.Sentit ergo diuus Acacius, Abra, Herhrsi cognometu ab Heber accepisse. Nulla uero ratione admitti potest,ut Hebrari ab Abraham appellentur,propter literarum uarietatem,ut arshitratur alicubi Augustinus:licet idcm de ciuiaetate dei. i6. existimet Hebraeos ab Heber esse uocatos potius enim Abrahamaei essent appelladi. AB συα Hebraei autem respuunt se ab Heber cognomisnari,q, is idololatra ut ferunt, fuerit:nefasq; sit, tam sanetam gentem,ab homine prophano at impuro nome sortiri.Mihi certe probabilius uis det Hebrsos ab Heber dici,quam ab Habar,hoc est transiuit,nam id etiam ipsa uox demonstrat. siquide nomina gentilia apud Hebraeos,periodin ultima proseruntur. Ut est ,Iudaeus, NIsta elita,& π' .Hamalachita, aliuita de singulis.eandem formam habet hoc loco,ta hoc est Hebraeus. ut quemadmodum

Israeli ab Israel ducitur, ita ab Heber Hibri . Quod si ab Habar duceretur,ut Hibri traiectore significci, potius licter diceretur,uel habar per P Φ cameta

239쪽

cameae, ql fit in nominibus appellativis. Numquam itam appellativa nomina,eam formam se,

quunt. stis est 5c Chaldaica editis,qus N ipsa

Di gentile id nome interpretatur,scilicet tibi forma ipsa est nominum gentilium . Veriosma igitur uidetur Hieronymi sententia. Nam post diluuium, cum adhuc uiueret Heber, litis quam confusio facta est.Ac uera antiquissima lingua,in ca domo remansit: cum totius fami liae caput esset Hebe ab co nomen ea lingua aenatio accepit.Et cum in domo Abraham, intergra ac syncera permansisset,lii soli Hebraei, ea lingua Hebraea uocari meruit.Caeteri quide qui ab Heber descendissent,no sunt Hcbraei uocati, Propter eam,quam diximus causam. Non enim puritatem illam seruarui. Atin hoc modo resetulitur,quod obiicitur a Theodorito Ead cp rastione non recte sentient Hebraei:nam 8c cognati Abraham idololatrae fuerunt,a abus ille Ocrea tus est,nihilin obstat quδd idololatra Heber fuerit:cu ab eo si non linguam,saltem genus duc rent Hebrari.Sunt autem Hebraei in rebus sitis

aequo superstitiosiores,ni ucs; sibi eblandiunt. Numerauit. Sequitur Septuaginta,qui di ipsi ιν en

Pro eo,quod Hebraice esto,id est, oc duxit in praelium,aut expedivit.

240쪽

Et Phaenicem. Non est in contextu,nem apud Septuaginta, sed tantummodo usi Soba.Soba quocRnon autem Phenix,ad leuam Damasci sibitur esse, ut re ipsi Septuaginta dicunt m τ ta n αριςθαδαμσκον persecutus est eos usq; Soba,quae est ad leuam Damasci.

Vniuersam substantianti

Substantiam tantu ad equos reserui Septuas ginta,sicut di simius v et 2 pqὶ τορῶ. Gnμαν, & auertit omnem equitatum Sodos meorum, cum tamen nomen Hebraicum,quod hic ponitur scilicet totam facultate, Unis Dersa,bona significet:sicut di silpra de Lot at Abram dicebatur:& erat facultas eorum copi sa.ubi est praesens nomen:uertendum ita ,ut fescit Hieronymus.

Ipsa est uallis regis.

Pacio diuersius Septuaginta, ψ γ meressio p πραι rλεων, id est,campus regis.Hebraica Uero habent ut uertit Hieronymus ipsa est uallis regis.quae tempestate Hieronymi appellabatur a Pinestinis,Auson.

Melchisedec. Hunc alii angelum,alia spiritu sanctum stiisse UdasHee P s assere