Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

441쪽

estsini quom Salomon,hoc ipsi idem sentit .

inquit,hoc loco significat iuncum, quo nomine mare illud appellatur, quod calamo' ac papys

rorum copia in eo nascatur. No ergo ex cadem

causa a nobis N Hebraeis,et mari inditum est nocur Graecis men.Nam rubrum a Graecis appellatum est,Pli rubrum diu nio teste, in harena eius rubra sit, di aquae quasi catur. rubere uideantur, sicut omnes prope asserunt. Alii autem cum quibus est Quintus Curtius, Erythreum mare Vocatum contendunt, ab Erythro rege, ius sepulchrum in littore ab incos Iis ostendatur,quae non uidentur admodum uesrisimilia. D E p os iistid ,id est,Excusisti,concussit,afflixisti: cui etia Septuaginta simile nescio

quid attulerunt, confregisti. c Ο N G Regatae simiaquSJ πη Coaceritatae sunt. Quod Septuaginta non male ipsam sententiam,sed uerbi proprietatem exprimetes reddiderunt, ἔ- γ υδωρ. Diuisa est aqua.Clarum uero est,hoc intelligendum esse iuxta aedistionem Hieronymi. STEΤΙΥ v Nda fluenso hoc est,Steterunt tant aceruus, Undae fluxae Septuaginta hoc idem per alia uerba ἐπαγη ut αἰ τειχος me υδοντα. Congelatae sunt aquae

tanquam murUS.

F L Auit spiritus tuus, Ad 3 P g,id est, Flasti

442쪽

Flasti tu spiritu tuo. Septuaginta paulo secus, απις Αλας γ πν α A.Misisti spiritum tuum. a V I s similis tui in fortibus. -Qltum fortcm, tum deum significat. Ergo dicens dum,quis similis tui in dris fortibus dominet Septuaginta non sere secus ore ομοιρο ν λοῖς κυρα. Quis similis inter deos tibi domine. I N S A Nctitate. Eodem modo Hebraice, ur 'V P, In sanctitate.At Septuaginta ad perses nas retulerunt, αγίοις,inter sanctos.Vem illud Prius tIeriUS. L A V D Abilis. Laudum, deus laus dum,deus omnibus laudibus dignus. D v X fuisti populo. Imitatus est Septuaaginta qui Θc ipsi, ωι' γω ν δικα misy, hoc est, Deduxisti in iustitia.Hebraice non aliud , castra duxisti,castrametatus es. ΕΥ p O Rtasti. Ita Hebraice, mrn,Portasti.At Septuaginta diuersius,χαρεκ λεσας. Admonuisti,HortatUS cS.I R Ati sunt. VHAT conturbati simi contremuerunt, pauerunt.Sed Hieronymus Septuaginta secutus est ωργἰαλῖν, irati sunt. TUNC coturbati sitiat principes.) Sicut est etiam Hebraice At quamobrem Septua

nauerunt principes E dom, nisi 5c ipsi quandam

commotionem innuere Volucrunt.

443쪽

LIBER Iuti sint, pauore extabuerunt: sicut & Septuas ginta, ἐτακησαν d est,tiquefacti sunt. FIANT immobiles. l, id est, Sileant, obmutescant,quod fere maius est: nem enim immobilitatem hoc complectitur.Hieronymus non dissentit a Septuaginta qui oc ipsi,ἰρετωσαν id est, piaescant apidei fiant. . FIRMI Sssimo habitaculo.)Stabilitate habitaculi tui:atq; ita nodissetitit ab Hebraico.LXX.paulo secus, εις ἐπιων κ πικντ οιον Gυ. Ad paratum habitacillum tuum.Hebraice tame significat, firmare,stabilire, ut saepedi juri sumus:aliquando etiam Parare. E co Es P Harao. z π,Equus Pharaonis,potest etiam dici ut uertit Hieronymus. Vtrunm enim sonat Hebraeis equus,tam ipsum animal,Φ animal una cu ascensore. Septuaginta

dem modo NHebraice ἡν - nr Tis

us regnabit in aeternum. Septuaginta non prosprie,-κυθιος ωιπλεων τον ο να HE Mωνα. hora Em, dominus regnans aeternitatem, di in aetersnum, di insuper. Quod annotatur ab Origene, quod additu sit,insuper, adhuc uel ultra, dicitq; eo significari omnem aeternitatem.Vana aut Deusis Febr. est nnotatio Nicolai, nam seculum apud He ' hraeos non eodem modo sumitur, sicut apud

Latinos:sed ipsem aeternitatem significat & alis

444쪽

quando mundum,non annos quinquastino ut ille existimat.

MARIA.) Dicendu esset Miriam, sic enim est Hebraice sed forte .ppter uocis asipes

ritat ,Mariam uerterunt Septuaginta.Vbi ocillud obseruandum,m, esse de nominis essentia, ideo non posse Graece ac Latine declinari, nisica ratione, qua inflectimus Adam, Abraham. Hanc Hebrari,ideo Mariam uocatam asserunt, raditi quia per receptione quae cabala uocatur, ea naM EM.ta amarum imperium Aegyptiorum super Hebraeos acceperunt coepisse Nam mara Hebraiuce amarum sonat, uerba ipsa Hebraica stibncia, rea, ,hoc est, Maria uixit usi ad libertate,uocatumin nomen

eius est sic, propter imperii amaritudinem, quo tunc oppressi Hebraei fiunt.Nam prius tam θc si

sciuirent,non tamen uis adeo premebantur.

P R O P Hetes. Verisimile est,no ita scripsisse Hieronymum,nam prophetes masculinum est. Sed Septuaginta secutum N Graecam forma potius uertisse prophetis,cuius genitivus est prosphetidos,uel more Latino uertisserphetissam, sicut multi habent codices. civ IBVs praecinebat.) et 7 , Et rea spondebat eis Maria anchoando scilicet rursum

canticum.Est tamen eadem sententia. Illa enim inchoabat ac praecinebat, illae prosequebantur.

Septuaginta etia secundu Hieronymum, FOL

445쪽

κ μ t m Inchoabat eis Mariam: quan*id magis significet impcrabat, aut presecta crateis Mariam. TULIT M Oses lirael.) xt discedere fecit,elcuare fecit. Si ptuaginta cum Hieronys

autem Moyses filios Israel,castra moueri secit. c O Ngruum nonacia impositit. π*VVocatum cst nomen eius: nam impcr nalia ocpastitia aepe uoce activa apud illos cstcruntur. Sicut Sc illud Et Adae non inueniebatur adiutorium:ubi legitur, 'τ inueniebat: passivum lasnacia est, lici impersenale. Septuaginta quoque

τοo,id est,Cognominatus est locus. Quare pase siue aut impersonaliter est lincndum. c V Nctum laguorem quem posui in Aegyσpto. Patet male legi in impressis codicibus Ci scis, παῖν νοον ta Grirperis, Omne aegritudine, quam intulisti Aegypt 3s: cum legendu sit ista-γαὶ p. Nam oc Hebraice AE, 'Prara posui.c APUT π VI.' Is Ane quom iacuit ros . Hoc quidem noni Vt alio modo intelligitur clia Hebraice, sed

apud Septuaginta aliud diuersiim uerterunt .Hi enim uidentur innuere, mane quom apparuisse coturnicem, cum ros iam super habas appares

446쪽

quid ex his innuitur c Nisi forte aliquid desit, quod certe admodum probabile cst. V A SI pilo colusium. -,id est,Minutum,collectu,aggregatu,sicut exponit Rab hi Salomon,qui ait m,id est, aggregatum, inuolutum:cui non dicit inueniri simile in sacra scriptura.Onchelos quoque Chaldsus similiter' ,id est,siccit lapillus. Septuaginta quoque optime eius rei natura expresserunt, Met: βρ ἀοαὶ Mριον λουικον, - ἰ παγος Si γπς, id est, Exiguum tanquam coriandrum candidum, sicut glacies super terram. Neque alia recitat Onchelos de eius rei natura. Auen Esdra eadem prope quae 5c hi :mvγα Rr, . Et quod consentaneum

est,quadratum erat.Numero' quoque cap. Undecimo scribitur,eius figura fuisse quae Zc bdelli

id est,unionis,aut margariti. M A N Η VJ Erat uox Hcbraica ponenda,ut inde cognosceretur ductu nomen manna,quod non est obseruatum a Septuaginta, qui Graeca tantum posuerunt, Getiyαν πιες , πια vasis. Dixerunt aster ad alterum quid est hoc. Ab hoc itaque ductum est nomen manna, Matui unde. nec Graecum,nec Latinum,quanqua co sint usi

Creci ut suo latini cos imitati:ati hoc nome

447쪽

64o LIBER eleganter etiam explicat Theodoritus hoc in

cospexissent, se mutuo interrogabat quid esset. Itam hanc ei appellationem indiderunt,sic enim manna interpretatur. Nesciebant enim ad esset. Itaque factum est, ut interrogatio uicem nomia Nantia etia nis habuerit Inuenitur autem etiam hac tempeshodie repta state multis in locis manna,etiam inItalia:coalesro . scit in foliis uirgultorum:specie est,qua oc pruisna mane colligitur, antequa sole liquefiat. Eius usus est in medicina ad multas aegritudines.De manna, quod filiis Israel coelitus missum est,hse scribit Philotam υsθαα πω ἁwἔω, γόδερ ζαθμα

quae sic Latine possunt reddi, Postera die, insquit,ros condensus ac creber circa uniuersa casstrauisus est. Qui sensime coelo cadebat, non quod pluuia esset, aut aqua, aut grando, siuendi, uel glacies, nam haec hyeme nubibus uastium habitum induentibus solet efiici, sed quasi miliu

448쪽

z π o. amilium tenuissimum ac breuissimum. Is autem ros,propter crebrum descensum, quasi aceruos circa tentoria effecerat. Res plane incredibilis, haec ille. G O M E R. Tres choenices Arelas teste Hieronymo.Iosephus quoq; de hac mcnsura,inquit νῶς n ιασυκαου-ς Tres continet semicoactulas:quanquam res abeat in infinitum. Nam di hoc esset declarandum. Nam colytam Priscis anus heminam esse dicit,hoc uersu. At colylas quas si placeat dixisse licebit. Heminas ecipit geminas sextarius unus. ON O D cuiam operandum est facite. usn id est, Quod coquedum est coquite: quod uero mox sequitur ad lixandum pertinet:

Quodcunq; coquendum est, coquite. Sic enim hoc loco πιμον significare arbitror.s V Μ E uas unum. n hoc est, Vas, scit phialam. Quod Septuaginta uenuste uertea

ream. Quod autem aureum addiderunt, id ex opinione est, licet non exprimatur in codice Hebraico.

DECIMA pars ephi. Hoc late exponit diuus Hieronymus, dicunt Hebraei esse id rμι

quod a nobis appelletur modius. Quamobrem, nodias. dubie uerterunt huc locum Septuaginta,ipsum ephi,hoc modo exponentes

449쪽

μουτ ον iis . hoc est,Gomor est decima pars trium mensurarum. Videnturin intellexisse modium esse tres mensuras,nam loco trium mensiirarum ponitur cphi Hebraice, quod nescio an recte existimatum sit,uci saltem clare expositum. CAPUT π VII. Dominus exaltatio mea. Quoniam Uersbum anceps est apud Hebraeos,modo exsaltationcm,modo refugium sisnificans,ideo Sesptuaginta interpretati sunt κυωρ mi - τρυγι Dominus refugium meum. CLV I A manus solius domini. Hoc loco Uerba perobscura inueniuntur in contextu Hebraico,quae sic habent meta

hoc est,Et dixit,quia manus super thronum doramini, bellum domino, contra Amalech. Quae Hchraeis,hoc sere modo exponuntur.Innui per haec iuramentum, iurasse scilicci dominum per . thronum suum sempitonum. Manus enim sis ρ ρ gnificat iuramentum, ut illud, Leuo manum incocto:& illud, Eleuauit dexteram suam, ac sini siram suam in coelum. Cuius iuramcnti ratiosnem esse dicunt,quod quemadmodum sani coeli,sic firma crit res, quam iuramus. Sic iurauit hoc loco deus,per thronum suum,nimirum rem sempiternam,& immutabilem. Hoc idcm innua

it & Chaldaica aeditio, di Rabbi Salomon ea uehementer approbat. Sic di Auen Esdra. in re alio modo uerterut hoc Septuaginta, ec nihil

450쪽

conueniunt cum Hebraeis, sic Om ἰν-κκυ ίμα ν λεμει κυειο .QtI id in manu occisa pus gnabit dominus.Minus etiam hunc sciasum attigit Hieronymus. Aut textus deprauatus est,ut

desit super,dicendum sit. Quia manus super solium domini,hiel aliquid eiusmods.

IU T quod liberaucrat cos dominuS. I Liberauerat eos. Nihilin aliud exprimitur; innuita: cos de labore uiae cripuisse. At Septus populum sitium de manu Aegyptiorum, α aemanu Pharaonis. hoc inquam ociose additum est deinde non hoc innuebatur. LAETA Tuscp est Iethro. Hoc idem 5c Hehraice Et laetatus cst. Attamen non ita insterpretati sitim Septuaginta, εἱ in δε ἰωθωρ. Obssupuit Iethro: di recte mea quidem sententia. Nam tot prodigi js auditis obstupuit. E. O quod superbe egerint contra uos. V ἱSuperbe egerunt in eos:uel,quia superabi fuerunt in se,intumuerut in animis suis. Aut cos refertur ad ipsum Israel. Septuaginta hanc sententiam penitus immutarunt oc aliud ab Hebraico omnino distanum innuunt om lim ὁ αυδιρ. Quoniam imposuerunt eis: reseruntq; id forsitan ad calumnias, oc onera, quibus Aegyoprii affligebant Hebrae . Stulto