Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

571쪽

N V M. Sosico extinctiis sit,ut quasi absorptus uideret,ec diuus quidem Hieroim mus uerbum Hebraicsi

in aliud non mutauit:Septuaginta uero omnino id secerunt,cadem manente sententia sal ἐκ crem He. Et cessauit ignis:ignis sedatus est. LGVs promiscuum quod ascenderat cum eis. 'id est,Qui in medio eius cransicut etiam Septuaginta, κρα οἰχ μκπις ὁ νω EEt xmiscitus populus qui inter illos erat. Rabbi tamen Salomon, ponit iuxta interpretatationem Hieronymi. Qui uidelicet ex Aegyaptris chim eis misti ascendissent:qui idololatriam sapiebant,oc ad pessima quaein eos semper induis

Nerant,ut natura comparatum est . Contrahunt

mim eam res qualitatem, quam in alijs iuxta sepositis senserint.

bdelij:ut no magis ad colorem, quam reliquam forma referatu tax quo cognoscitur'deliu esse s lim. margaritum,quia ei manna simile fuisse dicitur. Manna uero margaritum di colore di specie ressere,quod oc suo loco annotatu est:at ita etiam traditur ab his qui apud Hebraeos de lapidibus scribunt . Mirari autem satis non postlimus Seαptuaginta,qui quod Genesi uerterunt id est, carbuncul nunc interpretant crystallu, s

eius,siciit Becies crystalli QS certe neq3 cxcdcredignu est Nullu enim habet manna similitudine

572쪽

s68 LIBER cum ci ystallo licet bdesium esse crystallum seristiat&Rabbi Salomon,ucrum ecce ueritas res agatur. Nam si manna coriando simile esse perhis hetur,& quasi quidam acini& minutissima graisna crant, & colore albere uidebatur, quid huic simile esse potest cum crystallo E T faciens ex eo tortulas. π .id est, Tor tulas,aut subcinericios panes,ac placentas, quishus oleum adhibetur. Quod N Septuaginta in

Et faciebant ex eo panes stibcinericios, ut enime farre,pani G id genus farina exprimitur, itae multis eius rei granis in unum collectis tale uiddam cogebat,quod panis usiam propePraesaret.EX quo cognoscitur no classicin fuisse g ncris manna illud,& hoc quod reperit hac terna pestate.Nam hocinet cotunderetur, Iaco eum iasiim possct praestar ut ex eo placentae fierent,

nisi forte illud sesidius fuerit.Neq; hoc exigit,ut coquatur,sed absq; alia diligentia edi solet. V A SI panis oleati.' AHoc est, Humcfacti oleo:id est,eius quod oleo perfusiim est,sicut placentae,5c id genus panis:nam 5c eam expositionem sacrae sibi adhibcnt literae,& ipla seipsas explicat .Toto enim hoc loco,eius rei natura declaratur. Septuaginta 8c ipsi ω ni γιυμα. κῶρ ψ ἰλαα Hoc est,Quasi sapor eius quod o leo admistum est: licet peruerse uerba perplexa sint,nam quorsum tendit ἐγίεια

573쪽

N V M. scac V IA grauis est mihi. 's, id est, ia grauior me est:comparatio fit:licet etiaSeptuaginta eodcm modo reddiderint om δενυ uim fu Hoc est,quia grauis est hFres mihi,patet autem ex praepositione Hebraica comparationem fieri. E T I N Veniam gratiam in oculis tuis.) Ex hoc loco cognostitu ubicunq; ea locutio repes

sertus estutam di Septuaginta hoc intelligentes, gratiam uerterunt ελε di, id est, misericordiam: nem intuentes apud Hebraeos gratiam pro uesnustate ac decore accipi, ut fit apud Graecos ac Latinos:sed benefici caritate isericordia*, Nanimi erga alterum propensione, siue illi bene

faciendum sit,sive illius delictis sit parcendum: quod certe etiam beneficii praeclarissimum gesnus est. Tamq; liberalis habendus est, qui iniusi iam condonauit, quam qui suas large profuditi cultates. Imo illud maius, quia dissicilius, ecdeo similius. Hoc ita nomine,cipe in diuinis

literis deus uocatur scillare , hoc est miseriis cors,propter utruncy beneficη genus.In quo mirabiliter eius nobis elucet maiestas,ac magnitudo.Quis enim eo,ad largiendu propensiore quis ad iniurias codonadas procliuior atq; haecJpraes lariss a illa sunt,quae de natura diuina, persta non habuere philosephi. N c Senes

574쪽

Scribe.

Ac principes,scii caduceatores,& comites quos more suo Septuaginta uocant id est, scribas cum tamen non ita recte uocent. Aliud enim sonat scriba Quamobre est etiam in Euanis geliis aduertendit, sumptam esse appellationem hac ex hoc loco,ut magistratus ac principes p

puli scribae appellaretur.Clarumq; est quid sicri ba denotet,non quod forte sentire cogimur, sed quod ex hoc loco potest colligi, principes scili

cet di summos uiros, ac sapientissimos, quales essent risor apud Graecos ac sco. α.D O Nec exeat per nares uestras. Quanquamnare significet, os tamen ac facie saepe deno tat,quamobrem oc pro ore uidetur hoc locos iis mendu,id quod uidetur uerisimilius.Donec inaequit exeat ex ore uestro,donec evomatis has caranes prae saturitate: luamuis 5c Septuaginta coacordes cu Hieronymo sint,εως - ἐκ F μυκτη War,id est,Donec excat e naribus uestris. NVN VID manus domini inualida est. id est, Arctata est,breuiata est, decurtata raram, pro in sumiturin manus,pro potentia, de more lina potentia. guae HcbraicoeLoquitur enim diuina scriptura iuxta humanae naturae morem quoniam* hominum robur in brachris ac manibus sere consistit,

ideo id de deo praedicat quod de hominibus soaret dicendum. Non quod deo sit adscribendum quod humanum est:std quod res diuinas,per res nostras

575쪽

N V M. Drnostras intelligamus.Quare dicit diuina potens tiam non esse diminutam,quae inexhausta est,&infiniti roboris.Rectem hunc locu interpretans tur Septuaginta μα ουχὶ τNAγως n χε id est,Nuquid no sussiciet manus domini. Nam inter multas, quas deo adisibunt proprietates Platonici,in quod uocatur αυτῆρος, id est, Sibi suiu cies:quia eius uis inexhausta est,ic sibi per ennis fontis ubertatem stibministrat,no aliunde accersitam sed e domesticis diuitiis at infinit te natam . Non abbreuiari ergo manum dei est NU G -- cius uires nunquam deficere, ut nullo tempore φminores sint,quia nuquam sunt maiores. Quod 'cnim augeri potest,potest etiam decrescere, quia eadem utriust rei est natura. V T Rum meus stimo opere copleat. id est,Num pretiosum tibi sit uerbu moe: hoc est,num gloria ac potentia mea tibi admira tioni sutura sit,num ea in pretio habiturus sis,N diuinis laudibus exaltaturus. Mecu ea sit sententia,uehemeter ab hac dissentitit Septuagintan pu auru ἐπεὶ - ο λογος μου.Hoc est, Iam cognosces postquam comprendet te uerburneum.Quae quia ueritatem non attingunt, non

est qucrendum quis eorum uerborum sensus sit, quem ne Sibylla quidem eruere possit. ELE ctus e pluribus. , Hoc est,

Ex iuuenibus eius,ex eleetis eius. Ne credamus

electu de pluribus d significare,quod inter osteros Se

576쪽

s r LIBERros Septuaginta esset electus. Et Septuaginta clarius hoc explanant, ὁ . Q ο αυ-. Iesus inquiui electus eius:potest ergo Hebraice intelligi ex iuuenibus eius,& electis,sed primum probabilius. V Is tribuat. Hoc adverbii loco utuntur Hebraei:pro eo enim quod nos dicimus utinam, illi quis dabit:atq; eo modo exponedum est, ubiscunq; eius phrasis usus acciderit. ET s I c CAVER VNT eas per nymmaxm, 'numid est, Et extendaunt expanderarunt sibi. nquam inquiui aceruos, quilibet

suas congerebat coturnices,& ante situm tento rium coaceruabat,tanquam cumulum. Et quo niam magna earum cuilibet erat multitudo, eas extendere cogebantur. Atm haec cum sentcnatia fit,nescio ad opinatus sit Hieronymus,quod

eas siccasse Hebrsos scripserit num ut ea ratione coquerentur quod certe absurdum est credere. Si enim tanta selis fuisset uis ut coturnicum caranes exsiccaret,utit & Hebraeoru carnes sic se sit.Septua8inta tamen eode modo etiam trafiuulerunt, κm εα πις ψυγμους, Hoc est,Sicurauerunt sibi siccationes:atq; ita eos imitatus uis

detur noster interpres. .c APUT XII.

T Ropter uxore eius Aethiopissam N dixe. A Deest in nostra aeditione,alia particula, per quam insertur causa,cur in Mosem irascerentur:

577쪽

uxorem Aethiopissam sumpsissct:quod uxore Aethiopissam haberet:quod tamen non omittis tur a Septuaginta. Refert hanc Iosephus, Mosse duxisse,eo casu quod cum in regia Pharaoonis educaretur, clectus imperator sit contra Aethiopas,atq; inde mulierem abduxerit captis Uam,uxoremm sibi eam fecerit,filiam regis Ae thiopimanduas uxores habuerit Moses, hancta Sephoram. Quod ego fabulosissisu esse exissimo . Mentitur etiam Apollinaris duas ux res habuisse Mosen, quis enim non uidet haec ab eis esse ficta. Clarum enim est hanc esse Sophoram filiam sacerdotis Madian:no quod Masdian Aethiopia si quae ultra Aegyptum est,sed ea Aethiopia,qus Arabiae iuncta est, tra enim Madianitas pugnarunt filii Israel in Palaestinam uenientes . Et Madianitae ex eis locis descendeshant in Aegyptum a V OD O audisset dominus,sratus est.)Noponitur in cotextu Hebraico, quod deus iratus sit,sed tantum modo D. Hoc est, Et audiuit dominus.Septuaginta quot eam partis

culam non addiderunt,sed tantu modo is avunt di,ides Et audiuit dominus:quare abrades da est.Supta uero est ex inferiore loco,ut plerum solet fieri aro quidem in nostris codicibus, creo herrime uero apud Septuaginta,quod trascribeatibus est attribuedum.Qui locos inter se similes

in mar

578쪽

in margine notatos,in contextum intulerunt: itquasi ex eius corpore vidcrentur. I N VISIONE apparebo

id est, Cognoscar ei,certus ei fiam: sicut &Seis

Ptuaginta, P ορο πι , MAS γνωουσωμα , Hoc est,in uisone cognoscar illi:quaquam etiam alis hi utitur sacra scriptura uerbo apparendi: necpputo aliud csse apparere dominum per uisione, ec se ipsum reuelare, ut agnoscatur, quantum mortalibus datum est . Quomodo autcm fierent uisiones prophetarum, ipse nouit qui dominus prophetarum ess . Puto eis angelum apparere, di de futuris eos certiores reddere solitum,non quod res futuras per quandam conceptionem praesentirent, sed quod alloquente eos ange alo,rerum suturarum arcana intuerentur. Fiebat etiam alia ratione futurorum praesensio, cum

ipta rerum imagines praesentes cernerentur, ut incendium, ut captiuitas alicitius urbis . Ipsa enim se res eorum menti ratione quadam diuisna exhibebat, sicut di uirga Mons in dracosnem uersa est, ultimat harum rerum causa est, quia deus hoc dic alia maiora potest. De genere autemprophetiae quo Moses adeo dignus esses cstus est, ecce clarum est, quid sit sentiendiam. Non enim per uisiones ac somnia quicquam ea

prospectitrum dicit,sed familiariter deo per ansgelum eum alloquente,rerum ueritatem intelle

urum. lassi aut prophetiarum genera ex

579쪽

sionem,cum rem intuemur per uisiones. m phctraru se, id est ii somnio,quod pre uisioncm etia esse pos ης test.n na,id est naenigmate,cum aliud uidestur,aliud innuitur,ut erat cum librum comedearet Ezechiel,ec Ioannes in Apocaly si. : vcrra, id es,Per figuras,hoc est cu rerii imagines intuemur, m actra,cum chorOS, cum pompas, cum

praeclarissima quaedam conspicimus. Haec autesuperiora genera omnia per resolutionem corporis fiunt, siue dormiendo, siue etiam uigilando, cum sensus terrenarum rerum eripitur, ut nem iideamus oculis,nel audiamus neq3 tagamus, totaq; mens ad eas corripiatur uisiones. Ideo aestimum praestantissimumcl; genus est,quod non sit per restautioncm,sed nihil statu corporis imis mutato,allocutio diuina fit,quod puto paucissio mis contigisse . Atq; hoc genus prophetiae est, quo deus assat sanctissimos angelos,atq; archam gelos Trophetia enim appellatur, Omne cudeo Probetuc mercium,omnis consuetudo,omnis conses quid.

hulatio itur sanctissimi angeli,ab illa aeterna sayientia rerum futurarum scientiam, omnem agnitionem propter continuam assistentiam, ocdiuinam familiaritatem, sacratissimamm amicistiam hauriunt:cuius di Mosen participe se fecisse testatur ei nimirum admirabilis, quae suo Pra omnes thesauros sit exoptatissima ii qua diuinas di inauditas uoluptates positas esse cesto:

commer

580쪽

s O LIBER commercium Micissimum,amicitia sertunatissim Pinis omnium desidcrioru, uita beatissima. Oportet autem,si eo transvolare cupimus, simiales angelis nos reddere ut nulla in nostris animis labes,nullus dolus,nullae fraudes, nullae improshitates appareant:quibus qui purior fuerit,proσpius ad aeternas illas admittetur uoluptates. CONTRA eos abiit.)No contra eos abiit, sed simpliciter, abiit, ac recessit ex eo loco, Ut postea declaratur. Septuaginta uero puto recte

ude uertisse,sed locus mendosus est, Uid est,recesserunt,Pro eo quod dicendum est, i -- ,id est,ec abini.

DONEc reuocata est Maria. id est,Donec adiuncta est,cogregata est.Septu sinta dimissis uerbis, ipsam rem explicant ἐωρεκΠλκιλ α μαZιαμ,id est,donec expiata est Mairia.Na reuocata nosuisset,nisi a lepra mundata.

O See filium Nun.)Incredibilis in his duo

bus nominibus corruptela di apud nostiis det μή Grscos.Nam cum Iosite duobus nominibus apst ρ- pellaretur eliosua,& Omelia,ita haec corrupes runt Graeci, ut primum in Iesum commutarint, alterum in Auses:quos etiam nos secuti sumus

non usquequaq; quidem,nam Hosta, slio nomisne appellamus. In altero quom nomine scilicet Nun, siumma deprauatio, quia hunc, qui Nun erat dicedus,Naui uocarunt Graeci,quos etiam