Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

641쪽

N V Μ eius prudentiam,iudicium* commendare

IN holocaustum sempiternu.) Atq; hoc illud

holocaustum est,quod Graece uocatura Holo tum quasi dixeris perpetuitas,cotinuatio,qua Vrη Perpetuum secrificium nunquam intermitteba λ μ tur,ut cotinuus esset dei erga genus humanum amor qui propter sacrificium illud perpetuum ab eis no recedebat,ut esset iustissima dei ad illos assectio,quod nunt eius inter homines abesset memoria,quae sacrificio reprae alabatur. I N calendis.) Sicut etiam praeclare Septua/ginta ἐν νου νιαρ.id est,in noviluniis:siquide meses ad lunae exortu obseruabant,aim etia si mensis non inchoante luna inchoaretur,no Opterea sacrificabant,sed novilunium expectabant,nihil curantes,etia si iam mesis coepisset. Ita & omnes dies festos ac celebres agebant, obseruato cursu lunae.Atm hoc est,quod quintadecima dies mea sis,quo celebrant pascha,raro cum nostris mens sibus conuenit, atq; ille mensis apud illos mois do est Martius, modo Aprilis,non quod mute tur festum, sed quia mcnses ad lunae exortum non semper apud nos inchoantur,quae in festis, ab eis obseritatur, propterea dictum est Genesi capite primo, lunam in signum solennitatum, dictumq; festorum futuram. DE cIMam dccimar. Non est opus ut reo

petatur decimae,sed Hebraicus loquedi modus

642쪽

LIBER est ut dicatur Aoc est decimam decimam,id est,quaelibet decima,cuilibet agno.

modo prscepta sunt:quod ponitur etiam ab SO

rum hoc subiecimus. Fomitem ergo uel panciri sacrific a dixit, quia sacrificium tanquam panis deo exhibetur:uino etiam adiecti ,ec sacrificium quasi quidam panis est,quo suam erga deum uoluntatem ostendunt hominesLicet igitur sacris ficium igni exureretur,non propterea dicedum lucrat in fomitem ignss. Quia fomes ad sacrifiscium,non ad ignem spectat, di sacrificium non

' sacrifici j:nam licet significet ignem

Ouκμφω tame sacrificium intelligimus,Quod Graeci u cant id est,persectum,penitus exussium.Nequid igitur erroris afferret tralatio,alte fomes i

643쪽

mes, sed panis appellatum est, quasi sacer&diuinus panis, quo quasi ab hominibus oblato uescitur deuS. E AE pletis hebdomadibus.)-hoc est n hebdomadibus uestris: his scilicet quin hebdomadibus,quas praeceperat ab expletis as morum diebus numerari. Quo numero eu luto dies primitiarum celebrari iussit,atque hoc optime explicuit Hieronymus. Quod non ita apud Septuaginta, et o ἀμφα. νέων, Oml τει- σφφum ἐυσίαν νέαν κυει , - hoc est, In die nouorum cum offertis sacrificium nouudomino, hebdomadum. is enim id facile inutelligeret, nisi ad fontem ipsum recurreret: in nostra uero aeditione nulla difficultas, quia insterpres intellexit quibus esset uerbis ea declas

randa sententia. c APUT π XIX.

PRima dies. Nisi quis sciret apud Hebraeos

unum accipi pro eo quod est primum,facis te in errorem,oeditionem Septuaginta secutus laberetur,qui hoc modo reddiderunt, a - ἡμμω, ραῆ μιυόρ. id est, Et mense septiis Ao,una mensis. Non enim tam de prima,quam reliquis omnibus diebus id intelligeret:qlprua deter uitauit Hieronymus.Deinde di in eo HOhraicam phrasin sequi non erat necesse,ut diem tacerent, dicentes una mensis:quod tametsi o, mittatur in lingua Hebraea, in nostra tamen aut Graeca

644쪽

c o LIBER Graeca utilum ac mancum uideretur. , OMNE opus seruile. Etiam hoc apud Soptuaginta annotandum fuerat:non enim recte, uertitur apud eos opus seruile, in id quod est, ἔργον λατPsbτην. nam cum λαλι ν, colere signincet,non manibus operari, nis utit arbitras

retur λατPol γ ν id significare quod ad cultum obsequium* spectat:quod no prohibetur in die xae, fiat nam ερπον λα si ν dicerem ipse esse --j. ecclesias adire,sacrificare, orationibus insistere, V atq; id genus alia.Propria uero oc significantissima uox quae eam re apud Graecos exprimeret, χειροπηιη- eratχειροτ ιη ν,id est quod manibus fit,atq3 hoc ψαν. prohibetur Hebraei facere, ut rebus diuinis exis vi seruile pediti uacarent. nes aut plurimum interesse cognoscent inter λατPsi p.,&-ο-m p. aequi

uocatio uero fefellit Septuaginta:siquide apud Hebraeos utrunq; smiitium significat,sci licet diuinum 5c humanum,hoc est opificium fabreficium:& n , , dicitur diuinus cultus: Scaliud exercitationis genus:at non ita fortasse a pud Graecos significaret λ ps ν. sed illud di Minum exercitium tantum, uel si humanum,notamen id quod corporis oc manuum agitatione fit,ec quod diximus haec quide posterant alibi annotari,sea non adeo ad nos pertis

nere animaduertebamus.

Di Es tubae di clangoris. Quod eleganter Septuaginta n α σνμασίας. id est, dies signi,

645쪽

N V M. Maaut nuncti,aut annunciadi:quod per tubae clam gorem fiebat. TREs decimas.) id est,Duae

decimae:duo enim erat arieteS,cuiss una decima dabatur,quare una superfluit apud nos. Nam ocSeptuaginta cum Hebraico sentiunt δυο δ quae mel κεια, m M. id est,Duae decimae,arieti uno. DI E octauo qui est celeberrimus.) π π, id est n quo fit cetus,congregatio populi,consuentus .Eo,inquit,die,omnes ad d1 festum couenietis:quod LXX. paulo obscurius uerterunto ογδόη ψοδὶον Hoc est, Octava die exitus est,egressio est,ta quasi processus.

AVt constrinxerit se iurameto. uin g, id est,Ut costringat super antimam si iam iurametum:hoc est,ut recipiat super se iuramentum: Anima enim sua, pro seipso ponitur .Quhinquit,addixit muramento,aut se sacramento alligauit. Quare no tam proprie rediditur is locus apud Septuagita n οὐ πιπι ρωσμοπαι τue a d αὐ-. id est, et dissinierit aut inis luserit inclusione de anima sua:na super anima sitam in contextu no significat de anima sua,sed

super seipsum. Puto quom pro eo quod legitur legendum potius esse ορώαθ. Voti rea erit. id es, Voto soluedo obfringet,

debet uotu soluere,patre eiuS permittente.Sicut interpretaturia LXX. έσον α πασία δευρα

S id ess

646쪽

μr LIBER id est Stabunt omnia uota eius, oluenda eruit. NE c obnoxia tenebitur sponsioni.) Deest

hoc loco haec particula n, n ξῆ ,hoc est,

Et dominus miserebitur eius. Remittet,inquit, deus et uotum quod uouit.No reputabitur scestus:sicut optime & Lxx.el κυθιν-αυτι hoc est,Et dominus eam expiatam habebit,pec cato 5c secteri non obnoxiam. PER ieiunium affligat animam. Praeclare explicuit.quod erat fere dubium in contextu.

Amoere ab ἔ-,id est,Si uouit ut affligeret animam. Dere. Affligere enim*abstinere sumitur:& afflictio,

abstinentia,poenitetia,quae maxime fit per ieius niv,licet di per alia. Quare animae, id est,suimet afflictio, accepta deo est:ueluti si a cibis, ἡ uestio ptatibus,a rebus delicatissimis abstineamus:n5 tam quod mala ea per se sint,nam bene utetibus mala esse non possiant,cb ut ab hisce abstinentes, quendam erga deum amore ostedamus:quia Papter ipsum,ab his quae nos maxime oblectet,i peramus. ut enim plus amat,pluribus id ostendit argumetis.Totam humanae naturae dignitas in eo est posita,ut deu totis uiribus diligamus,

ex quo ueluti fonte reliquae fundutur uirtutes. Quare in hisce uotis,id datur opera, ut nostram erga deum caritatem ostendamus,cui nostras uoluptates quasi cosecramus, quae certe diuina est oblatio. Vxorem quidem ducere no malum est,

sed siquis ab hac uoluptate propter deum temo

Peret

647쪽

rem acceptissimam.Sed haec omnia, sicut si alijs Mirtutibus adlucta sint, odore suauissimo replet omniacita siquis ea, caeteris uirtutibus seiuncta

possederit nihil prosiliat. Iniqui enim hominis,

ec malevoli,ec obtrectatoris ieiunium no modo deo acceptum non est,uerum etiam est illi inuissum N abhominabile. Solemus enim eo pleritq; errore decipi,ut si solis ritibus pietatem peragas mus,satisfecisse nos credamus.Sed nos sacrae docent literae, deum his nudis ac solis non esse costentum,sed eum animum atque affectum adesse oportere,quo illa reperta sint.

REliqua uero utensilia. Non est hoc ab illo

superiore distinguendum, quod uidelicet

seorsum,hac praedam oc seorsum illam tulerint. Sed eundem in locum omnia comportarunt in campestribus Moab , ubi erat Moses cum unis uersa multitudine. Od etiam apud Septuaginta declaratur. Eodem quoq; in loco erant castradi Moses cum Eleazaro, quod uidetur distina guere Hieronymus. ΕΤΙΑΜ in paruulis. Quod Lepius annos tauimus, semper existimasse Scptuaginta id est Paruulus, significare stupellcctilem,ctiam hoc loco uidere licet: quod enim uertit Hierronymus etiam in paruulis, illi--α αγαρο-: id est,cu omni celeritate,aut perfectione,aut S a cum

648쪽

644 LIBER cum omni dependentia 5c supellectili. Deinde ubi dicitur puellas di omnes foeminas uirgines, S Hebraice ru*J dia hoc est,Omne puerile inter foeminas,aut omnis puella,illi i 3 παλμ

supellectilem foeminarum.Quam absurditatem etiam ipsa uerba ostendunt:non enim supellexinterficitur,aut non interficitur, quod illi uocauhuli impcritia fateri coacti sunt. V erum in maximis uiris,non sunt minima obseruanda, quia ecultro fortasse conniverunt.

DE ATRA Lia. ', Quod Rabbi Salo

mon dicit esse Id m, id est,aurium ornamensium. Sec uitur uero noster interpres Septuaginota Vin Φιον, id est,Dextrale,aut quod circa dea xtram inuoluitur: quod Ambrosius dextroin cherium appellasse uidetur: alibi inaures uertit

HieronymUS. PER I scelides. uox Graeca,a etint,id est,ciriscum,ta σκελν crus. Crurium enim Ornamenta

sunt,at 3 ita etiam exponitur ab Hebraeis. Sed Septuaginta diuersius Ptis α reddiderunt:hoc est Brachialia ut exponit Suidas, qui hoc dicitcsse ornamentum brachiorum. Verum haec,no adeo magni facienda sunt. Nam in eiusnodi res hiis dissentire facile fuit. I N diuersis speciebus. --z,hoc est,omne uas opificri,aut omne uas fabrefactu, Omne genus rum,crateres,phialae,cyathi,calices

649쪽

Iices,aurea argenteam tmiuersa. Hoc fortasse in nostra aeditione erat obscoerius,diuersae enim species,non ad opificia,sed aliud aliquid referreren itur,at hoc clarissime explicatur apud Septu ginta παν σκευος ειργασμῆνον. id est,omne uas fauhrefactum, aut caelatu: nam ψγασδε Θ in oratione Socratis ad Nicoclem, aurum caesas tum seu fabrefactum significat. c A P V Τ γππI LAPtas animalibus aledis terras γ'erat inis

uolutu,& inelegans Hebraice, fecit uenussisssimum sic enim legitur, Hoc est,Et ecce locus, locus pecul4,aut pecoris .Propterea Septuaginta,nihil uerbis i

mutatis,non secus interpretati sent et v Ο mete, απρο κτε run, id est,Et erat locus, locus pecoris

hus. Illud quom in eis obseruatione dignu duximus,quia no uidentur distinxisse castim v apud Hebraeos, dativus esse potest,& genitivus. Hoc aute loco proculdubio erat genitivus Nam diu cendoalle locus erat pecoribus, suspicaremur eum a pecoribus possideri. Quare aeditioe Hieis ronymi nihil potest dici uenustius. Explicant autem post Septuaginta,longe apertius te νψόας , eundem locum nuncupantes.

IJ A Bemus iumenta plurima.) Fortasse logendum esset armenta, cui proprie corresponsdet Hebraicum,& κτήνγ Graecum:licet

hoc magis pecus significet.

650쪽

LIBER

Cur subuertitis mentes. id est,Quare retrahitis,reuocatis cor:quod prus denter uertit in metes,nam no tam apud omnes constat,an principatus sit cordi tribuendus.Ima mutatum quom a Septuaginta est δανοἱαρ,id est,

cogitationes,animum,mentem.

S V Buerterunt cor. Cum idem sit hoc loco uerbum,quod N pauloante,& Hieronymus eosdem Latino ipsem expresserit, Septuaginta las

men non eodem.Primum enim Herterunt

δαπεφεοα τας δανοίας. id est,cur subuertitis meates .Hic ucro et απόκοαν Mi ψρδαν, id est,& recedere fecerunt coriaverterunt. Potest enim ea dem sententia,uariis modis explicari. si uidebunt. Annotauimus sepenumero,

plerat in euangeliishepistolis Apostolorum, aliis noui testameti uoluminibus, obscura inaueniri propter locutiones Hebraicas,quae aliud apud illos,aliud apud nos sonet.Quis enim, epli causa,corum qui minus assueti stint,intelligeret,si,s imi apud cos pro eo quod est non:non di co temper sed maxime quado iurant.Rarow inarem ri h uenies apud Septuaginta permutari,sisin non, apud Hieronymum frequentiisme.Igitur & l cus ille:si introibunt in requiem meam,secundumorcin Hebraicum accipiedus est, pro eo quod est non.Et illud semel iuraui, si Dauid mentiar, id cst,n6 mentiarita alia complura,quae nos suis annotare locis non pigebit.Quare,si,pro no a cipitur