장음표시 사용
651쪽
cipitur hoc loco. Quod ne* Septuaginta pers
- ουγι ais γουν. id est,iurauit dicens,si uiderint hominis hi terram. E T noluerunt sequime. id
est,No impleuerunt post me.Etiam h sc locutio , Hebraica est,quam nisi tam Septuaginta quam Hieronymus immutassentivisset obscurior senu tentia.Implere igitur postque,est apud illos cois tsequi,eius uoluntate praecedente quasi sebis qui, perficere quae imperantur. Septuaginta ut dixi & ipsi prudenter immutarunt. ου που συνν Muυγενσαν οπισω μῆ,id est,Non enim secuti sunt post me. Haec tametsi exigua sunt,no inutilia tamen esse noscentur ad intelligenda maiora. c E Nezeum.)-, Quod existimo cu Hieronymo,esse nome familiae,ut etia ipsa nominis forma indicat. Quae enim in Iod apud eos desisnunt,sere getilia stim. Sicut Israeli,id est fractista,& Romui Romanus, Θc Notari Nazareus. Iavani Graecus:ita 8c hoc loco Chenaei nomen gentile est ac familiae.Quare dissentio a S tu ginta,qui hoc tanΦ appellativum transtulcrunt. λαλεβ ηος kφθονα ο λακε He rψων, id est,Chaleb filius Iephtoni,abiunctus, ac diuisus:quod quorsim tendat,medius fidius non uideo. cI RcVN Duxit eum.) id est, Et
Magari eos fecit, instabiles esse: sicut dicitur de Chala,cuius instabilitas eode nonue significata S 4 est .
652쪽
est,cum dicituroris γ- ,id est n motu semper oc instabilis. Per quadraginta annos statio nes mutabant in deserto, donec paulatim pessisma illa natio aboleretur,nouumc, genus surges ret. Septuaginta hanc instabilitatem,& uolubiis litatem uerbo significantissimo expresserunt, a nomine , Rhombus, siue piscis sit sue figura, eius similitudinem imitans, siue rota,
quam circunducentes nent mulierculae, uershum fingentes, hoc modo. risIOGsi rota γυς εν ἡ ἐρνμω 'παρακμτα to, id est,Et claucunuoluit eos per desertu,annos quadraginta.
INc R ementa & alumni ecci) rvm n , id est ncremetum, multiplicatio, multitudo, quod
non tam aperte a Septuaginta uertitur crispini uem/h-των id est, commissio peccanatium hominum. c A V s A necis eritis.) znn: id est, Interis ficietis,corrumpetis, deuastabitis,sicut prudenstissime interpretatus est Hieronymus. At Sesptuaginta paulo secus G ανομ- τε-ολνν συναγωγειν, id est, di delinquetis in totam mulatitudinem hanc.Nam hoc non repraesentat nescem illam, ac ruinam N uastitatem, sed potius delicitum. Innuituri ex eo, ostensuros eos esse omnem multitudinem,cum ad interitum 5c clasdem pertineat. P A R V V Lis nostris urbes. Consiletus era
653쪽
N V M. Iem ponentes,- πολ ρ πῶς απτ resi e n, id est,Et urbes stipellectili nostrae. Nos autem armati di accincti. ', id est,festinantes,prompti:unde Θc sensum appellat Hebraei et Π, a continua motione, quod non sit aliud sensus,quam quidam cotinuus motus, ac uiuacitas,quae in motu consistit: hoc ultimuomiserunt Septuaginta.
ANTE filiosIsrael. Elegantissime Septuaginta Uno nomine, δε φυλακn,id est,prima acies, primi custodes. Vno enim uerbo exprimere nopossumuS.
D I ri Eruntq; filii Gad.) Obseruatione dilagnum hoc loco apud Hebraeos existimo, quos niam nomen pluralis numeri, cum uoce uerbi Dixit Laisnnulari construitur,quod perraro fit.Et confir Ggddidg mat eam sententiam,qua diximus Elctim id est Pp Deos,construi cum uoce uerbi singulari,qua di μμ citur,dii creauit,e 3 significari tres persenas, licet unico uerbo includantur.Ostendiq; hoc etiao consiletudine loquendi Hebreo' posse.Hoc enim loco habetur ' πὶ
hoc est Et dixit fili j Gad, Zc filii Ruben: pro eo
quod dicendum esset,& dixerunt: atq; hoc ansnotari uehementer uelim.
PRAEc Epit ergo Moyses. Nihil dissentit ab Hebraico ΤπD, id est, di praecepit eis, quod postea repetitur,ta dixit ad eos, Atm illud est praeceptum. Septuaginta uero laoc in aliam
654쪽
sententiam acceperunt,putates illud,praecepit, siqnificare potius praefecit, stituit, hoc modo,
est,Et praefecit eis Moses Eleazarum sacerdote,&Iosite filium Naue, di principes familiarum. Verum haec,ut dixi,non est sententia,& no hoc dicitur.Fefellit eos,quia separatim ponitu praecepit, di dixit. I Nter uos habitadi accipiat loca. Huc adiecta est in codicibus Septuaginta tota haec perio
γω λανααν, hoc est, Transportate stipellectilem eorum, & eorum uxores di pecora ante uos in terram Chanaan.Quae clausula hoc loco no hauhetur, adiecta fortasse ex alio loco, aut ab ipsis interpretibus studiose addita, Ut explicarent, quae sibi uiderentur.Sed an recte factum sit,non affirmo. PER circuitum. -,id est, in cofiniis, in terminis,in ultimis locis.Vrbes, inquit, quae ultimis in locis regionis erant positae: quanquaadditur μὴ* ,id cst,per circuitum.Septuaginta
fere di ipsi idipsum Iagnificant, sed alius uerbis,
ortis 'NU OGM οωτηις,id est,una cum ipsis finibus.
I Egbina. Hoc Septuaginta non urbis esse nomen existimarunt, sed uerbum potius. Nam
655쪽
turdiam uerterunt,ici υψωῖν mi σβd est,Et exsaltarunt ipsas,loco eius quod uertit noster interpres Iegbaha.Scd ipse literae cos docere dchues rant,litera enim finalis, hae nomen foemininum esse demonstrat. Deinde nescio quo modo non uiderint non esse uoccm pluralem, neq; posse interpretari exaltarunt, sed potius exaltavit muslier:nam uox foeminina est.
po Rro filii Machir. Septuaginta nec de pluribus scribunt filiis Machir, cum Hebraice scriptust v ,id est,filin Machir, oc eius
quem ponunt,nomen etia mplicant, quod non fit in contextu Hebraico,--κος μαχ1 .id est,Et profectus est Vr filius Machir.Sed per errorem positum esse Vr existimo, cum de pluribus sit hoc intelligendum, o omnibus filiis oc natis ex stirpe Machir.
I ta castro' loca. Haec omia posita sunt ad
explicatione huius uocis hebrai hoc est,Egressiones e .Descripsit inquit, Mosses egressiones,aut eoIuer mansiones,dum e castris egrederentur,describebat masionem praeterita: quod non usin adeo perspicue reddiderunt Sed
id est,descripsit Moses castrorum motiones. Sic enim necesse est interpretari απαραπρ a uerbo απαρω,id est soluo,tollo,solum uerto. Manu
656쪽
GI LIBERM Anu excessa. I 'Vet, id est,in manu excelsa,elata: hoc est,hostium maximo terrore.Magno apparatu, admiratione omnium maxima,
quae omnia sub locutione Hebraica significant. EAE R cuerat ultionem. -, id est,iudicia: iudicauerat enim de diis Aegyp tiorum ut
perderentur. Ad quorum inuocationem creduatur magis stias periecisse incantationes ' uerum Deus de ipsis,iuxta eorum mendacem naturam
iudicauit, meritis addixit suppliciis, ac dedercori,ut orunderentur non esse di l .Dicunt etiam Nini in eis. nonnulli hoc ad cornigerum Hammonem per niger AeD. tinere,quem Aegyptii honore praecipuo uenes prior . rabantur, ad cuius diuinitatem infringendam, Deum Hebraeis agnum comedere iussisse, ut comonstraret eum non esse Deum, quem Hebrari abstimerent. Verum hoc nescio an uerum sit. Evangelium aperte protestatur, agnum in figuram esse immolatum,ut eo,UmIs agnus immos
landus significaretur, non ut dii Aegyptiorum eo infringcrentur, ac mystice significarentur. Sed puto ad aliud pertinere cum dicitu In Deo
os eorum exercuisse ultionem Et quoniam non explicatur in factis literis, possumus sapienter inquirere,non temere nostras cogitationes assearentes,sed eas ueris comprobationes munietes.
Septuaginta di ipsi ultionem interpretantur, se οιρ αυθο εποίνα iam ἐκδε, np, id est, In diis eos rum fecit ultionem.
657쪽
a Vae est in extremis finibus. Hoc est, In fine solitudinis: quod Septuaginta Ionge secus interpretati sunt, propter uocabuli ambiguitatem:nam aliquando tremum, aliquando partem significat, sed eam partem, quae denotat extremitatem, id est, detruncati nem,abscisionem.Ergo Septuaginta sic uertunto'μ ' πι -ς ψ υ, id est, quae est quaedam pars lolitudinis. Sed dicendum est non parte, sed finem, indicio est oesnis locus, ubi eius uos cis usus incidit,ut illud: Finis omnis carnis uesnit, ubi est praesens uox'. Et paulo post nma, id est, In fine terrae Edom, qae Septuaginta,-πυνειον ἐδωμMerterunt, id est, prope terram Edom, aliam id genus ino
I N mara.) Septuaginta uocis interpretationem posuerunt,κ- τmρενεβαλον mκριας,id est, Et castrametati sitim in amaris aut amaritudinishus.Sic enim eum locum Hebraei uocarunt, ab aquarum amaritudine.
S E ptuaginta palmae. Nihil resert quod Ses
uaginta scribant, αλ N ι νικων, id est,trusci palmarum,aut stipites,cum Hebraice in constextu non habeatur,ad explicationem enim adaditum est.
CONFRI Ngite titulos. V, id est, delubra eorum:ubi dijs suis orationes faciebat, ut interpretat Chaldaica scitio,
658쪽
id est, Domu orationis, aut genuflexionis eom. Vel titulos,hoc est, aceruos lapidu super quos adorabant,ut interpretatur Rabbi Salomon. Siocut uaria erat earum gentium superstitio, a dae monibus reperta,atq; ideo pleruiam irrationabistis. Septuaginta quoq; recte oc secundum aeditisonem Chaldaica interpretantur τας σκοπ3ας, id
est, speculas eorum, locos extantes,alii dixerui spectacula in lapidibus exsciIlpta.s Τ Atuas cominuite. zrraz a id est, Imagines conflatorias,aut aereas, aut fusas ad caminum,ta id genus,quae fiunt multis argenteis, aut aureis rebus in unum collatis, di per ignem liquefacitis: quod N praeclare Septuaginta, ἀ
simulachra, ad fornacem fusa. Ita enim necesse est interpretari. E Τ omnia excelsa. - , id cst, excelsa.
Quod & de collibus,aeditis Q locis potest intestigi,ubi diis suis lucos consecrabant, in eorummmedio delubra statuebant,ibiin eos uenerabans tur:aut certe refertur ad columnas excelsas, sus Per quas idola ponebant in aeditissimo loco, ut inde dii conspicercntur,ec ab omnibus adorarestur,uenerabiliores* uiderentur: hoc postremusenserunt Septuaginta,transferentes, παῖς iacex ας Miam id est, Et omnes columnas eorum auferte,quod oc eo comprobatur. Dicis tur enim hic in contextu, Excelsa eorum coseingite
659쪽
collibus ac lucis non diceretur: quam rem uis detur ad columnas, signa, titulos, ubi Deorum essent erects imagines omnino pertinere.Quod Hero deos in cacumine montium colerent, nifestum est Deuteronomii cap.ir. Vbi Deus praecepit Hebraeis,ut cum ad terra promissam persvenissent,omnes locos idololatriae destruerent, ubi sic ait, Destruite, inquit, omnes Iocos, ubigeteS adorant et MUM ba 'oc est, Deos suos super montes excelsos oc colles, di sub omni ars
E Runt uobis quasi claui. - , Quod
ctiam Hebraei clauos interpretantur. Per aliud enim notius exponens Rabbi Salomon ait,erutuobis ab ,id est,in clauos,aut tanquam claui.Nec absunt ab hac sententia,& Septuaginta, B α σκ&Mπις νωις ο*θαλμοις - , id est,erut simuli,cruces,in oculis uestris. ET LAN ceae in lateribus. - ,id est, In spinas,ut exponunt Hebraei,Rabbi enim Saslamon exponens hoc,scribit,erunt uobis in spisnas,ut sepiant, di egrediendi 5c ingrediendi fas cultatem uobis adimant.Regio uestra circuuala labitur his hostibus, ut uos egredientes extra uestros limites ilico excipiant. Uidetur autemta idem innuere Hieronymus, licet aliis uerbis,
in qua re etia Septuaginta secutus est,qui oc ipsi
660쪽
aut lanceae erunt uobis ad latera.
E T aduriabuntur uobis. et pri in I id est Et affligent uos,angent,uexabunt,hostiliter in cunctis se gerent,& inimicabuntur uobis, ut ipse noster interpres reddidit, Θc Scptuaginta quos sequutus est, U- ῆν, id est, Et inimici uobis erunt,atq; ita uere accidisse postea
cognitum est nam quos in acquirenda terra realiquissent, hi 8c ad idololatriam, & ad peissimos
quos ritus ac mores eos pellexerunt: ex quo di illud consequebatur, ut a deo derelicti, mistis rabiliter ab eisdem affligeretur, quos corruptestarum di impietatum magistros habuissent. Itaui. O . uerbum domini manet in aeternum,nec ulla potest ratione immutari,quia firmissima est rerum, cum suis causis apprensio,& expressio,quae senssim per suos ordines explicatur. C A P V Tm π π I I I I.
iFArs meridiana. ' , Hoc est,ora, stremitas,terminus meridionalis, seu a meris die:nam pars meridiana de confinibus ac te iunis,non fortasse intellucretur,quanquam 5c Septuaginta in eum modum transtulerint, E ζιπαυρον τὸ κλιτος γλ τλυρα, id est,Et erit uobis lautus,quod ad meridiem vergit. Potest etiam si re sententia Hieronymi, propter uocis multis