Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

721쪽

e praestigiae imponunt.Duns capitali stippiiscio superstitiones,ob quas Deus Didit eas genstes,& aeterna obliuione deleuinquae his erat deae ditissimae.Verisimilem est, nullum spurcitis gesnus,nullam foeditatem, non filisse inter eas nastiones, propter harum superstitionum impietastem,quas earum pater Diabolus, homines doocuerat,in per eas ad homicidi adulteria,uenefiscia, iuria, ad suas explendas quis insatiabiles cupiditates perducerentur . E quibus nascerem tur inimicitiae, odia, fraudes, misci lae, calamit

tes, quas pessimus diabolus incredibiliter assesctat. Ut enim Deus laetatur gaudiis, felicitate, pace tranquillitate nostra:lta pascitur diab ius nostris seditionibus, luctibus, miseriis ,calasmitatibus, tum ridet, tu miris assicitur gaudiis. . Ipse igitur harum impietatumiuit inuentor, ut his adoptatum finem attingeret. Nam qui has seperstitiones persequit,nein ipseselix est un neq; alijs prster calamitatem di mala,quicquam attulit.De his autem uaticiniis ante in libro Lesuitici dictum est.

equiram, eo repetam. Septuaginta tamen eicipsi eodem modo .γω ἐκδώσω εἱ ιάτου.Ego ulcis scar ex ipso,aut ex ipse poenam sumam. Vna mnium sententia est. v o D si tacita cogitatione respondens.

sn 'R, Hoc est, Et cum dixeris in

corde

722쪽

καρδα G Hoc est,Si dixeris in corde tuo.Est erago elegantissime oc apposite uersum a nostro inste te,no seruatis uerbis,nec locutione Hebraisca,quod saepissime facit. Ex quo & uenustissimaec elegatissisa nostra aeditio inter omnes est. Insultis etia pessisis oc maledicis Iudaeis: inuitis ecillis qui Iudatis fidem arrogant. Aut illis etia inotastis,qui duas tenetes uoculas Hebraicas, mistoras ec infelices,ilico tantu autorem, erecto oc fassivoso supercilio danare aggrediuntur,& se aedistiones meliores facere posse iactant. Ridebunt igitur nostri homines Iud λ5c malignos esse dicent,cum eos nostra damnare aeditionem audi

rint.Respondebunt eis: Vos Iudaei maligni oc. improbissimi estis,qui nostra etiamsi pulcherrisma atq; optima sint infringere,lacerare nitimini. Quod spero confidentius quos facturos, cum me scierint,diligetissime ueritatem Hebraicam, di vastatione Septuaginta cum nostra aeditione contulisse,ac praeter leuissima,nihil aliud distana in ea reperissean qua re,& si multa a me fortasse praetermissa sunt, uiam saltem caeteris qui in eo laborare uoluerint,ostendimus. NON timebis eum. -'voῖ3 , id est,Non timebis eum. At Septuaginta longe dis Hersius ο--αώ Ouietis, Non abstinebitis ab eo. Quare diuersius interpretati sunt,oc foratasse non recte.

Caput

723쪽

Quando ardet,quando aestuat cor eius. Siscut 5c Septuaginta in o ια'b μαντα - κώρ-

δα αυ-, id At, Quando incaluit in corde suo. Quanqua nostrum interprete hoc non fugerit: Mem ut saepius diximus,ad nostru loquendi mos dum,horriditatem Hebraicam accomodat. NON Μ I s E Reberis eius. Et hoc perspiscue immutatur, pro eo quod est Hebraice ,π inn, Hoc eli, Non parcet oculus tuus super ipsum. Necesse enim est,haec dicendi genera, atm hae translationes, in alias quae nos siris auribus minime durae sint, conuertantur. Septuaginta uero nihil immutarunt ου ψειατα σίὐἰωο- ῶ, Hoc est, Non parcet ocus ius tuus super ipsum. Accus ANs eum praeuaricationis. Hoc est,praeuaricationis,quo nomine Omne peccati genus denotatur. At Septuaginta Ue-λε-γων -- ἀκρGαν, id est, Accusans eum impiestatis.Videntur. impietatem pro omni facinos re ac scelere accepisse. s I c V Υ fratri suo sacere cogitauit. Cogitauit achinatus est . Et proprie id quod transtulerunt Septuaginta ον ποπιν π res πιπι πιιω id est,Sicut malignatus est,pessime machinatus est facere,a quo tym , Hoc est, scelus, facinus,improbitas.

Pedem

724쪽

mo LIBER

PEDEM pro pede exiges. Nouissime hoe additur apud Septuaginta US Om- δδράμομ

quod quis labem ac nota proximo suo incusses rit,dabitis et,quae in contextu Hebraico non hahentur,quae puto esse ad explicationem ab ipsis interpretibus addita. c APUT ππ.DVces quo a singulas turmas.

Hoc est, Duces, principes, magistri milii tu. Quos Septuaginta interpretant χὐαμ ατεις, Driba laeua id est,Scribas.Ex quo intelligimus crabas in euagelio qui si gelio proprie eos dici,qui principes ac duces potantur. puli essent.Quos improprie ut pleram alia, striis has appellarunt ipsi Septuaginta interpretes . Euangeliu uero aeuitione Septuaginta,quae iam in omniu pectoribus radices egerat, sequebatur: ec res his nominibus appellabant, quibus 5c illi appellassent. Vsus enim inoleverat,ut non uidearentur dura quae illi transtulissent, ec cosuetudo emolliisset. Atque hoc est, quod sepenumero

enim faciebat ad erudiendos homines,codicum uarietas,di illos Septuaginta,quoru iam esset rescepta fides,ostendere imperitos Id no modo aedificationem fecisset,sed pietatem uehementer laessisset,rebus praest in ta recentibus. Nem enim unius uoculae dissonantia,aut impropria trast tiri

725쪽

rabit. Aliter haec sentetia ab LXX. transfertur, aliter habetur in Hebraico.Illi enim et isms σου πιν Pχν ταρ sp παπιας πραεν νενους ris λαου, hoc est,tit costituet principes exercitus praecedetes

ΣEn a, hoc est,Et recensebul prinscipes exercitus summam totius populi. Quare nec nostra nec Graeca tralatio, cu Hebraico consentit.Innuitur enim,cum principes locuti suissent,& formidolosi ad sua recessissent, relicuam multitudinem recensiterunt, quae remasisset ex his, os uti meticuloses dimitti iusserat. O F Fcres ei primum pacem. , hoc est,Et uocabis cum ea pace. odest intelligendum,ut interpretatus est Hieronymus. Verum Septuaginta aliquanto diuersius

si extra ciuitate euocandos esse dem5stret, quod ne semiliatur quidem his literis. O Mnem praeda exercitui diuides ' ira , hoc est, Omnem praedam diripies tibi. Quemadmodum oc Septuaginta παιαν ἀδε

Praedam,aut supellectissem diripies tibi. N Vltu omnino permittes uiuere. T Omne

726쪽

QVos elegerit dominus No de aliquibus

Levitis hoc dicitur, sed de omnibus. Sic enim habet In a- a ,id est,Quia eos elegit dominus. cui di Septuaginta,usa rumia θι- ἱαγ κυρι Quoniam eos elegit dominus. Η Ominis cadauer occisio idipstim quidcm significatur uoce Hebraica ,-n quam non tam proprie Septuaginta transfertit Foru πιι π, hoc est Vulneratum.Potest enim quis esse uulnerautus,sed minime occisius.Eam uoce utimur hista, rici Graeci,no pro his,qui occisi sint,sed qui sint vulnerati,& adhuc superuiuant. Q V E Μ redemisti. Quod Septuaginta exprimunt,inde eos uidelicet eripuerit, - εκ γκ ρμγυά ,hoc est, os redemisti de terra Aegypti.

T v A Vte alienus eris. ,hoc est,Et tu expiabis sanguinem innoscente. Sicut & Septuaginta, est ηανωρ πιο ια-m mram , id est, Tu uero extrahcs sanguinem innocentem quare in nostra aeditione sensus no

tam apertus.

VAE radet caesarie. Haec omnia de ipsa muliere dicunt,ut ea haec otia faciat. Sic em habet Hebraicum nN ΠΙ-,hoc est,Et radet caput suui. Quare male a Septuaginta reseratur ad ipsiim uiru,per secunda persiona, M Iet ρ τό Mqαλta rum hoc eos Et rades caput citis.

727쪽

Eodem errore additur,-- avi, hoc est Et ungues eius circumputabis.Et aliud quod sequitur,o-- απιαφωχμωλω- άαρ αυδες, hoc est, Et auferes uestem captiuitastis eius.

D Imittes eam liberam. Recte di prudentera Septuaginta locutio mutata est pro eo quod est Hebraice dimittes ea n ,hoc est, Animo sit Voluntati suae. Lxx. igitur, ηαπις cie ais ελιρι si π,hoc est, Dimittes eam liberam. Quos sequixur Hieronymus.cLV A Ndo peccauerit homo. Hsc paulo obscurius sententia a Septuaginta reddita est, ἐδεων α ροπινι αμαρ- ρυζίμα θαν xaesit si hoc est,Si fuerit in aliquo delicio iudicium mortis,& mortuus fuerit.Desunt aliqua. NON permanebit cadauer eius. Et hoc Gadeo proprie ab Septuaginta redditur, επι -- θέοντα το σῶμα ouris αλ Ι-ου, hoc est, obdorantiet oc corpus eius super lignum. co I A maledictus a deo. m 'a, hoc est, Quia maledictio domini est, qui

pendet in ligno,aut qui suspensus est.Sed den minationssius pro denominatis uintur Hebraei. Dicentes id esse mendacium,esse ueritatem, esse maledictionem,esse benedictione, pro eo quod est,esse falsum,uerum,maledicturninenedictum.

μῖνος, hoc est, Quia maledictus a Deo est, omnis suspen

728쪽

D E V T. πις suspensiis. Citatur is locus a diuo Paulo ad GDiathas cap.3. Atque eum maledictum appellat, qui in ligno pendeat, uerbo Graeco ἰm ταρωπος. Ex quo contemnimus expositionem Herhraeorum,qui maledictum hoc loco dicunt accipi pro despecto. Nulla enim ratione id dicitur,oc in contrarium est tanti uiri, ec ueterorum insterpretum autoritas.c APUT XXII.

Non tenebis eam cum filius. Est quidem

istud praeclarum humanitatis exemplum, quo etiam admonemur,quantum deo grata ius sitia humanitas sit, quando ne in beluas quis de oc irrationabilia uoluit nos esse immites. Noquod ius nobis sit cum illis, sed quod nihil est

tam a diuina natura,& morseus humanis alienu, cist inclementia 5c crudelitas. Docemur. quinutum momenti ad propagandam hanc corporea Mitam,& acquirendam futuram habeat, si placi di ac benigni simus. Additur enim causa,Vt sistis,inquit,longaevi silper terram. Qui enim crudelis N inhumanus est, is quantum de alterius ademit uita,tantudem detraxit suae.Dum, alienae uitae insidiamur, iure quodam diuino fit, ut ruinam nobis quandam praeparemus adeo homicidae breuissimis uitae suae spacris peractis,eodem interitu fere semper occumbunt, quo ipsi

Peremerunt alios.Docemur ergo,hoc praecepto

humanitatem, benignitatem, di clementiam. Id

ae s quod

729쪽

hoc est,Hoc praecepto humanitatem nos docet. Nam si quis aviculam matre abstulerit, ipses pullos reliquerit omnino moriciatur ea sublata, quae eos alcbat.Sin uero di hanc di illos coepeis rit larum est,omne auium genus brcui pcritus rum ii consimilia caeteri facerent. F Acies murum tecti. - ,hoc cst, Facies sepimentum quoddam. aut munimentucirca tectum tuum,cum domum tuam aedificas, ncquid inde labatur,ta aliqvcm interficiat,& in domum tuam caedis causa rcferatur, ac ita quo que polluatur.Tota itaque sententia non rccte apud nos uersa uidetur. Neque enim uult fieri inuru tecti,sed aliquid aliud,quod retineat,quae collapsura e tecto sunt, dum aedificatur. Nam ocRabbi Salomon hoc ipsium attestatur, qui quod

noster interpres uertit murum, ipse exponit M p a d hoc est,Sepimentum,per circuitum totius iccti. Vci igitur aliquid desuper fieri Praecipit, ut quae cadunt ibi sitstineantur. Aut innuit,ut in aedificanda domo, fiat quodda uald

730쪽

D E V T. γγ seditio.Quae loco minache, quod Hieronymus interpretatur murum, habet ny n,quod Rabis hi Salomon exponit m v v ,hoe est, Munimentum quoddam, quod intra ipsum

tectum,&uiam est.Hoc Septuaginta uerterunt m Mglus, id est,coronam,vallum. Sed in eo errartur apud ipsos, di nos, quia quod Hebraice ad

materiam cadentem e tecto refertur, ipsi oc no, ster interpres ad homines inde praecipitantes retulerunt. Ex quota sententiam obscuram fecearunt.Cum enim dicitur,facies vallum circa tesctum in imo, ne effundatur sanguis in domo tua, & sis reus labente alio &c. Sic habet Hobraice- ,hoc est, Cum cerciderit id quod cadit ex ipse tecto. Is error a Sesptuaginta profectus est, qui ec ipsi, ἐ- -imά -σων, hoc est, Cum ceciderit qui lapsus est:

λ4bendum potius, mi m τὸν. Atque ita omnia quadrabunt. NON S Eres uineam tuam stero semine.

G, hoc est, Non seres uisneam siue agrum tuum ex diuersis permixtis. Sicut alibi ipse noster uertit interpres. Hanc enim uarietatem, ec commixtionem execratur Deus.De qua re Levitici capite decimonono,dictum est,Sicut di Septuaginta, v Mem απως γναμπιλωνα Gὐ δα ορον,id est,Ne seras uineam tua ex diuersis.