장음표시 사용
221쪽
so modo nati .mi enim fuit de anci
D, scilicet, Hismael de Agar: hic tus est secundum carnem: quia & Agar
iuuencula erat,& foecunda.Similiter legalis populus natus est de ancilla .i. de lege secundum carnem: quia & incarnalibus dc amore carnaliu seruie bat: si peccaret, statim in carne puniri timebat. Filius autem qui fuit de I, bera, scilicet, Isaac, de Sara natus est
non secudum carnem Sara enim Verula crat lc sterilis, sediter retromisio nem Dei. Deus enim sicut pie promi serat virtute sua nasci secit filium de sterili & decrepita.Similiter populus fidelis qui fuit delibera . i. natus ex fide quae libera est per dilectionem: nosciit ex ancilla per timorem. Hic pulus natus est per repromissionem: quia Deas misericorditer promiserat, se per fidem facere saluationem: ideo eram per repromissionem quia non ferait Deo desiderio carnalium, quae videt, sed amore spiritualiu quae nemo vidit: sed per solam repromi sionem Dei habiturum se confidit. . Omnia,scilicet, Abraha habuis se duos filios. Hunc de ancilla secundum carnem. Hunc de libera per re promissionem .Hscomnia dia ni per ast orta .i. per alium intellectum quam sitiiteratis hic habendum .lpse tamen no singulorum allegoria exequitur, nisi solii de ancilla&libera. Vere sunt dicta per allegoriam. Haec enim .i. ancilla dc libera sent.i signi fi
cant,duo testamenta, 'critas & nouum.
Vnum quidem testamentum .i. legem tenerans silios in seruitutem e quia &timore poenae, & pro carnalibus seruiebant. Illud unum dico datum in monte Sina: ibi enim lex data fuit in deserto. Sina interpretatur mandatum: & per montem altitudinem su perbiae accipimus, ut dicamus ne rans in seruitutem in monte Sina, id est, in superbia mandati. Iudaei enim qui soli lege habebant superbiebant dicentes se populum Dei, aliqs non populum, sed canes. Vnum testametum datum est in monte Sina quae en gar . i. quod testamentum signi fi lcat Agar. Relatio bona in per quae: Ex ros in io D. BRVNON Is
quia sequitur proprium is inini generis. Agar interpretatur alienatio ex ipso nomine innuens vetus testamentum alienandu esse & destruendum. Idem significauit hoc quod noin terra repromissionis, sed in deier to datum fuit, quod nunquam per pera huius legis venturi essent in v ram terram repromissionis. vectinseruitutem: nam Sina est mons in Ar bia. Per hoc enim quod dum essent in captiuitate, accipiebant hanc lege, significabatur quod lex in captiuit te data generabat eos in seruitutem nunquam per opera legis venturos in libertatem. Idem allegoricus imnuit intelle tias. Arabia enim humi litas vel asilictio interpretatur. Vnde sic dicimus: Sina mons est in Arabia. i. mandatum: & superbia est in auli.
ctis seu quod idem est) humiliati per hoc enim quod superbiebant de
mandato & s piissime velut mali secutamigebantur peri em , apparet quod lex illa generasset eos inserui tutem. Sina mons est in Arabia,nnoim comuncZus est, id est, assinit, tus et His Plem id est Iudaico popli C Io videnti Deum : quia aliae gentes tunc temporis nesciebat Deum. Hie rusalem dico, quae nunc eRid est,quae in praesentibus videt, & colit Deum non in spiritalibus: dc ideo non visura in futuro. Mons ille coniunctus est: non quod radices eius porrigantur usque Hierusalem , sia assimilatus Iudaeis; quia per montem Sina significatur superbia eorum, qua dematato superbierunt. Per Arabiam significatur amictio eorum qua pecocantes per legem affligebantur in re seruorum. Ei Hierusalem quaenae est, & quae seruit timore poenae, non amore: Seruit dico cum iis suis, id est, cum Proselitis: qui de gentilita te in circuncisionem transeunt. Vel
seruit tota insimul synagoga cum filiis si is proprijs. Hic illo genere se uitulis , hic alio. Hierusalem quae nunc est seruit : ista Hierusa quaerit Ar um, id est, non carnalia, sed spiritalia appetens, haec eis tibera: quia non ex timore, sed seruit ex di lectione
222쪽
dilectione nec temporalia quςrit, sed aeterna.Haec est Ecclesia fidei, sit perior Hierusalem est mater nostra. Ecclesia cnim nos genuit in liberta tem fidei. VerE libera. Nam laetatur, erumpit,& clamat. Vere mater.Nam filii eius multi. Quod sic ait. Libera estnia: er nostra. Nasic de ea scriptuest in Esaia. Laetare tu Sara fi liis quae
modo nonparis: erumpec clama qua n parturis.i.quq nec de pariendo la
boras. Ideo laetare: qui a magis musti si tui desinae Sarae quam si usi ij eius Agar, quae nimc habet virum. Habe at Agar Abraliam cohabitatione, non tamen dilectione. Carebat Sara Abraham cohabitatione, quem ta- me habebat dilectione, quia colebat, diligebat eam ut legitimam Ux 'rem .Esaias qui post longa secula fuit ab Abraham , frustra sic loqueretur de Sara δ: Agar. Ad literam. Duarefc intelligendum est. Verὰ libera est: nam sic ait Esaias. O tu sterilis Eccle. sa. Quia quaedam steriles quae post. 'ca partu sit per gratiam: ut eadem Sa- ira dc Elizabeth: ideo addit, tu sterilis men dilectione. Duae matres sunt: altera libera, altera ancilla : sic nos tres ego & quicunque fideles , fumus non seruitutis, si promisonis, id est, per promissam gratiam Dei eca.dow.i. in similitudinem fiat, qui non lege carnis, sed virtute diuini promis si natus fuit. Ostendit nos ciue natos in similitudii 4elsaac : quia cadem signa quorum figura praecessit in illo: videntur hodie in filijs Ecclesiae. Iit
tamen aduersatur coniunctio lite rae, ii Oc modo. Licet simus filii pro misi onis : tamen quo Moso tunc in
tempore Abraham, hic quis undum carnem natu fuerat, id est, Hismael in equebatur eum qui secundum θ', tum natus est, scilicet icaac. nitinaci cnim nata maior verberabat Isaac adhuc tenerum : quem videbat Do minum sibi, & haeredem suturum: ita etiam fit nunc, quod qui carna ': les sunt persequuntur spiritales & anfligunt: & quia sicut Ilaac affligeba bi tur ab Hismael: ita&nosipirituales asiligimur a carnalibus. Itaque sca tres per hoc apparet quod no sumus quae non paris laetare animo. Erum- filii ancillae : fuimus quidem serui o. pe etiam exteriori gaudio & clama, i. inuita alios ad congaudendum tibi.Tu dico quς non solium non paris, sed nec etiam parturis i .spe carens in tempore legis de pariendo no conaris. Probauit quod sit libera: probat etiam quod sit mater. Litera tamen respondet ad proximum : ideo laetare Sc. quia filii desertae, id est, Eccle sae, quς in tempore legis cohabitati ne a Deo derelicta suit non dilectio ne. In tempore etiam legis magis di texit Deus libertatem fidei, quam ser uitutem legis. Filij inquam desertae magis multi sunt, quam sint fili j eius legis, quae nunc habet virum: tunc enim lex multos genera bat: sed qui fi deles erant, ut Moyses & Prophetae, videtes duritiam eorum, nec saltem cogitabant eos de spiritualibus d cere , quos quotidie in carnalibus mandatis videbant transgres res ecse. Lex quidem tunc habebat virum, id est, Deum cohabitatione, non t lini sub lege: sed iam sumus fili j liborae, id est, gratiae. Sed interserit quae dam dicens: qui secundum carnem sunt, persequuntur nos : sed non est curandum : ipsi enim ei jcientur: nos in ii reditate introibimus. Quod sic ait. iii dicitfriptura' In eodem
Moyse inuenitur: quia cum Sara Vi- -at. ιο.
disset Agar& puerum eius superbitates cotra se dc Isaac, ait ad Abraham: Oceanei tam ostium eius. Similitero filii gratiae dicunt: Domine cijceam cillam, id est. legem : & filium eius, id est, Iudaicum populum. P onerim ius auristi, id est, legis, haeres erit in promissa beati tudine cum filio tiberae, id est, fidei, quemadmodum filius Agar ancillae non fuit haeres cum filio
Sarae liberae. Iraquestures iam nonsu
mur j ancilia ζ sicut expositum est Isid liberae. per hanc li
bertatem quam habemus, Chricitis habens eandem, liberauit nos per eam. CAP.
223쪽
ni Christus nihil vobis proderit. Testis
cor autem rursum omni homini circumcidentis, quoniam Abitor est uniuersae legi aciendae. Tuacuati estis a Christo, qui in lege iustificamini, agratia excisissis. Seo en siritu fide mimgitia expectamus Nam in Chraas Iesu, neque circuncisio aliquid valet, neque inputium: si Mes, quaeper charatatem operatur. Currebatis bene: quis vos fassinauit veritati non obedire ' PG-minicon siritis. Persuasio haec non est
ex eo gus vocavit vos. Modicum sermotum totam massam corrumpit. 6ο com δε in vobis in Domino. quodnibilaliud sapietis. mi autem conturbat vos,portabit iudicium,quicunqb eis illi. Ego am te atre circuncisionem aDuc prae dico e quid adhue'scutionempatior' Ergo euacuatum eis sicandatam crucis: Vtinam ct absitnntur, qui vos conturbat. Vos enim in libertatem vocati esto tres, tantum ne libertatem in occasionem detis carnis, sidper charitatem ritus seruite inuicem. Omuis enim lexin et ostremone impletur. Diliges proximum tuumsicut tribum. asilui rem mordetis comeditis, videte noabinuicem consumamini. Dico autem in Christo. Spiritu ambulate, o desiderio carnis non perficietis. Caro enim concu- sit aduersiusiritum , ritus autem aduersus carnem. Haec enim tinuicem aduer antur, τι non quaecunque vultDULfaciatis. iasi seiritu ducemini, me Fub lue. Manifesta acitem simi ope
M. ι' ira carnis , quesent fornica io , immum 1a r ditis, impudicitia, luxuria, Nolorum D. stibis. Fruitur, veraeficia, inimicitia, conreu-waritia. tiones, aemulationes,irae, rixae, disses
JI'. invidiae, homicidia, ebrieta--3... 'ei, comessationes, or his similia, quae
o. r. . ia praedico vobis, sicutρraedixi: quonia qui. i. ' Prat, reguum minon consiquem iur. uam autemst iritus est Garita
Christi, carnem μα- eruci eras cum et itys ct coneuscensi,s.Si visi si ritu cliritu se imbulemus. D ef iimur inanisgloria cupidi, inuicera τ'
Licet enim Christus sub lege suo
rit:lex tamen non est dominataei qui Accatum non habuit: sed ei sola li reate secit, quicquid fecit. Et quia filii liberae sumus: &pet Chri .stum libertatem apprehenaimus,sico ut ex cadem lege aperte colligitur insania est, ut qui perfidem liber est, seruum se faciat per legem. Et ideo quia liberi estis fare, id est, perseue
rate hac libertate fidei, se nolite
contineri iugofruitu is atterionere legis iterum. Et benE iterum: quia si vos fideles iam circumia ueni. idem est, quod ad idola conuerti, quibus antea seruiebatis.Dicerent ibii. Nolumus omnem legem suscipe re nisi solam circuncisionem quam habuit Abraham, qui ibit sine lege. Contra hoc Paulus. Noli tecontine
ri iugo legis: quoniam Christus, id est, fides Christi nihil proderit vobis, si
circuncidamini: dc ecce ego Paul cuius auctoritas ubique vulgata est:
hoc diro & astirmo vobis, quod si ci cuncidamini fides Christi non pro derit vobis. No solum quia Christus non proderit vobis: sed etiam pro pter importabile onus legis non de betis circuncidi. Quia sic ait. Te sicer rursum, id est, vel sicut olim dum eram in lege testificabar: Vel rum m. i. iterum hoc adduco ad idem dissilia.dendum quod per pr illa dissuade bam.Testificor omni homini circum, dentiste quoniam. i. cpaod ipse d b, tor uniuersa telis faciendae. Circuire sito enim exigit, ut sequantur caetera opera legis: quemdmodii fides post baptismum exigit, ut sequantur Opora fidei. Et ne putetis vos posse circuncidi, nisi onus i s per omnia portetis: VereChristus nihil proderit vobis:
224쪽
vobis: nam si circuneidamini: eu, Atuatiem, actaris id est inanis sa est vobis fides Christi Dicerent illi. Malumus ii Christo euacuari quam
non circuncidi, sicut Deus manda
uit. Ad hoc Paulus. Non ibium a Christo, sed etiam ex dissua ratia Dei vos, qui in se in se e iustificam, ni, id est , per legem tuistificationem quaeritis. Hic bene determinat, qu limodo prohibeat circumcisionem: i scilicet, ut peream non quaerant lim stificationem: cum tamen passus sit 'circuncidi Timotheum, ut tollereti se suspicionem : uterque tamen B Rullus, Timotheus intelligens nihil conferte iustitiae circumcisio nem. Vere nemo iustificatur in I ger ram nos sbium qui sumus exfide, expecta ius sem iustitiae, id est, beati- tudinem quae ex iustitia speratur. Et quod expectatio nostra certa si constat ex eo, quia expectamus per spirbriam, sic nos sperare insinuantem. Ideo ei fide tantum spem habemus in Chri Iesu . i. in fide Christi Iesu: neque eis Myso ali id vacit, Vneque rapuit m, sia sola es, quat men non sit ociossa, si operetur: Nec contumeliosE , sed per dilictionem Dei & proximi. Fides sista valet in Christoe dc in hac fide vos bis id est,
per dilectionem currebaris, id est, o perabimini. Sed quis uit vos male suadendo non uecreverit cmano me didicistis 3 Vt autem diatis veritati ne consenseritis alicui carnalium: quia eorum non est e no, id est, secundum Deiani, qui per gratiam suam vocat vos ad regnum. Ideo ne consenseritis, quia modicum fermentum,id est, vel sutem consensius, vel sola persuasio, et illi pauci mal E suadentes: hoc, inquam, odicum corrumpit tam massam, &facit acidam, id est, vel totam Eccle
sim, vel omnia bona eorurit. Modi cum quidem fermentum corrumpit totam massam: sed vos non corrui omini. Ego erum confido in vobis, ochoc in Domino. id est, per coomai
rem vobis gratiam Dei, vianthumbuas pietis, quam quod sanum est, o ego vos docui. Vos non aliud sapietis: dille quicuntursat vos id es qui puritatem fidei vestrae admixtione infidelitatis turbidam facit, illepor. i. siti uirium, id est, sustinebit dam. nationem: etiam si sit Petrus, aut angelus de coelo. Modo respondet ad
illud quod imponebant ipsi pseudo:
scilicet, quod prius quidem destruebat circuncisionem , sed modo Hierosolymis correetias a Petro, & ab aliis praedicabat circucisionem. Quod salsum esse comprobat dicens. illi
vos conturbant: sed ego non conturbo vos. Si autem fratres sicut illi imponunt, adhuc praedico circuncisi nem. adhuc ideo , quia dum erat Iudaeus, praedicabat eam Si, inquam, sic
praedico adhuc: sicut a principio praedicationis patior persecutionem a Iudaeis. Quia sicut imponunt si prae
dico circuncisionem: ergo euacuarum
ea scandatam cruris. Iudaei enim scandali tabantur in hoc,quod per solam crucem praedicabam iustificari ho minem : quod si cruci admisceam circuncisionem: .di ex utroque di cani iustificari, placati suntmihi Iu daei. Ego non vos conturbo. sed illi
conturbant vos. Et utinam nonium pellicula praeputii: sed penitin
Asiridantur illi qui vos eonturbant. Non intelligit Paulus membrorum abscisionem: sed sicut abscisi testicu li non generant i sic isti abscindan tur, ne quemlibet generare possint
in errore suo. Conturbant utique vos, dum in seruitutem legis redi gere volunt. Ham vos Otres vocari Eis in libertatem Dei. Hoc tantum modo videte : ne libertatem vestram
aeris i eca Asem carnis, id est , ne propter libertatem licentius vos pos se peccare credatis. Nec hoc facia tis : sed seruitute mulcem per char,
talem spiritus , id est , per spirit, lem dilectionem agentes. s Accepta occasione vult ostendere, eis facilitatem nouae legis quae in uno sermone impletur: & hac iterum occasione corripit eos 1 detracti ne, dicens: Serilite inuicem per in ritatem. N omnis lex impleturin et no
225쪽
iis et semone: in hoc scilicet: Da gratroximum tuum trut rei m : sic et in epistola ad Romanos vi posui mus. Lex praecipit dilectionem: si spernentes legem inuicem moraeris, detrahendo alter alteri: nec solum mordetis, sed etiam comeditis, id est, bona proximi perinuidiam penitus deuotatis: Videtenditansumamini, id est,ne deuoremini inuicem, id est,tu: quia detrahis proximo: ille quia detrahit tibi. Posteaquam satis probauit legem non esse tenendam, in cipit nunc approbare fidem & gra tiam. Litera sic iungitur. Videte ne consumamini sesundum suasionem carnis : mordendo & comedendo vos inuicem: sed dico vobis annistite ritu, id est, perficite bene operan do secundum quod hortatur vos spi ritus id est,ratio. Ambulate dico spi ritu & hoc in Christo, id est, quod tan tum licet facere per Christum : dc non aliud : ut quis secundum ratio. nem operetur. Si in Christo estis, se cudum spiritum ambulabitis. Etiam aliud bonum inde prouenit, quia de Dola carnis, & si per impugnatio nem sentiatis: non tamen aliaρMγῖcietis. Sed licet non perficiatis tamen caro concupisiit aduersiis s=iritum: de sic impugnationem sentitis. Vel dicamus iterum. Bene dico desideria
carnis: nam caro concupiscit aduer
sus spiritum: ritus, id est, ratio
concupiscit ea quae flant aduersiuca nem. vere caro & spiritus alter ad uersus alterum concupiscit. Haec e nim, id est, caro & spiritus a uersam tursibi: non caro carni: nec spiritus spiritui sed inuicem, id est.caro in spi ritum, spiritus in carnem. Adversan tur, ita τι non faciatis omnia ista quae cunque vultis: tea carnales, seu spiri tales. Nemo enim adeo iustus, quino ad vicem cadat. Nemo adeo malus qui non ab aliquo quod caro sui det,se aliqu2do cohibeat. Dixit quod si vivimus, spiritu ambulare possit mus. Quia si spiritum sequimur, deideria carnis non perficimus: quae chro pugnat aduersus spiritum : de qua pugna carnis & spiritus modo it Ex rosi Tio D. BRVNONI sdijudicare dicens: Caro contra spiris
tum: spiritus pugnat contra carnem
uias vos duciminil iritu, id est, in
tione, iam non euisse lege. Lex enim posita est ut peccatores cohibeat: sed si secundum spiritum agitis, iam risi peccatis, dc qui non peccat liber inalem. Qui spiritu ducitur, n'n est sub lege: qui autem carne, iis initiuatur sub lege. Quod aequi pollenter ait: Opera spiritus neminem redigunt sub lege: sed opera caruis illa simio.
nifesta, non oportet improperare ea Turpitudo enim corii omnibus est nota & captiuitas. Ideo non curat
detestari carnis opera: quia sol riim nomina satis assignant foedita tem. Opera carnis dico qua sunt ii , scilicet, fornicatis. munditia, i
dicitia luxuri ornicationern vocat cum meretricitas, vel colligatis pol lui. Immunditiam, turpitudinem ii iam quae fit praeter naturam. Et etiam in incestis osculis, dc in traetatione polluta. . Impudicitiam vocat et imsi non sit fornicator, vel immunduM r. --
sed in verbis & habit 3 : motatione
membrorum non sit pudice tempe ratus. Luxuriam vocat superfluita
tem carnis,sive in guia, s 's in coit'. Quae luxuria etiam haberi potest in uxore si superfluE ea Vratur. Opera a icarnis etiam sunt fruitus id se P
vrueficia, inimicitia idonga odia contentiones in vestis, aemulationes, quod
quilibet inuidens laborat usurpare sibi bonum alterius. Sunt etiam ira, id est subitae commotiones animi ide ira rixae quando res agitiis pugni
sunt iterum di sono, quia in e filii in Ecclesia. Sunt etiamfect pro quo in gr co habetur ii eses.s t etiam iniria, id est , malus livor animi: qui
licet se non consecuturum sciat re proximi, inuidet tamen es: cumii Meam habere nosset. Iterum homici diu: ebrietares, id est, consuetae supra modum potationes: dccomm ait
'et se simitia his qua modo prae ιμ--bi sicut es praedixi, cum vobis inii; a praedicaui, axicaueauso in lis : quoniam qui trita agunt , hi non consequentur re mim Dei e si in hoς
226쪽
GALAT. I actu comprehensi sunt Haec pr dicta A quae non patitur parem: nisi praefera
tur omnibus, indignam proii a ad litem. Et si non aperte prouocare audentes: saltem animo im/identes inuice . alter alteri
'sunt opera carnis: sed opera spiritus uni hae. Et no ait opera, sed ad con linendationem, est iruiu. His enim qperibus frui prodest & opo tet. Fructus, inqua, spiritus est A Liri a. dilectio Dei di proximi: de qua charitate sequitur gaudium di t mGaudium vocat lae in conscietiam. Pacem adolan ex dilectione con cordiam. Est etiam fructus spiritusAn animitas impra. Si enim tardat re tributio: n5 tamen minus sperat, vel impatieter expectat. Et est opus spiriti palmitia . qua quaecunque tolera musadue Et bonitas . i. pia affectio animi aetia si non habet quid tribuat. Masernitas. i. largitas communicandi quae iubet. Isin ludo,quod: nato-λbilis di affabilis est omnibus. Et des quae rectE credit in Deum. Mod 'ia. D temperatia verborum & actus. Continentia qua etiam 1 licitis conti net se aliquis Cissitas quod caste utitur licitis, ut vir uxore. Haec sunt opora spiritus:& aduersio opera huiusmodi na es Dae: siculni pra diximus, non estis sub lege. Haec sunt opera carnis. Haec sulat opera spiritus: ut autEsunt
Chris Miunt veras istim Sod sic ait. Crucifixerum hi qui sint Christi,
carnem nullos sensus qua diu in Christo limi inclinare queunt ad vitia. Illi dico certantes cum Pitys ct cum concupissent s. Vitia accipit in actu. Concupiscentias in voluntate. No sollini carnem crucifigamus, ne malum operemur di sed etiam am
bu muisti itu . i. proficiamus bene operan is se dum quod admonetratib iu sta est ut ambulemus spiritu, uia et tui obitu dc si iustificati vivimus spiritu: sequitur ut etia am bulemus biritu. Vivit homo perii
stificationem fides. Ambulat cum peratur ea quae fides exigit. Et si viiii nius5cam lamias: in hac ambula tione non e ciamur cupit inanis . i. mundanae libri Non est peccatum si bene agentes laudamur: sed si lati dari cupimus: no simus cupidi inani gloriae. Nos dico qui hoc cupimus vicem tro cotes quia superbia'
RAT RE s. ' occuparin fuerit ho mo in al,quo dei L. vos qui stiritualo et iis , huiusmodi imgruire in spiritu lenitatis: considerans testsum, ne est tu tentem. Alter alter oner portare, o sic bitu legem
no in Hiero. Vnus uisis enim o situm ortabit. Communicet autem is qui ci echir itur verbo, qui si catechi at in omnibus bonis. No te errare. Dein non irriritur. a enim seminaturi: h mo,haco metet. uoniam qui siminarin carne sua, de carne dr metet corr. Citionem: qui autem siminat is stiritu δε stiritu metet vita aeternam. Bonum autem facienses non deficia turrem re enim sis meteminino deficientes. Ε go dum tempus habemur, operemur λ
meos ei. Videte quat ira sit rosei
vobis mea manu. ciuicunque elum v lunt placere in carne, hi cogunt et os ei cunciri tantum teruris Christipem cutionem nonpatian r. V que enim praeircumiduntur, legem in udiui; sed volunt vos circuncti, ut in carne
vesta Variemur. tra hiautem absit gloriari ni sita cruce Domini nostri Iesii Christi : per quem mihi mun us cruci- 'in Pis ego mundo. In Chri oenimi es neque circunei ahquid valet, noγηρ purium , sta noua crearura. Et quicunque hanc regulum sicuti fueri0, 3 uper Hos, o misericordia esse per rael Dei. De caetero nemo mihi sit. Ego enim emata Domini Iese.
in corpore oporto. Gratia Dominin
227쪽
Postquam in communitate oni. nem Ecclesia correxit &instrinxit; nunc diuisam admonet praelatos, vi in lenitate in rant peccates subditos: dceconuerso admonet subdi tos, Vt aequo animo in omni obediotia audiant praelatos dicens. Quia Viuitis spiritu, ambulate spiritu:etios alitem quispirita sestu . i. praelati. Om nis enim perfectus etiam si ossicio careat, imperfecto tamen praelatus est. Vos, inquam, spiritales licet in mliquo delicto praeoccupatus fuerit aliquis: nec mirum si peccat quiali mo Praeoccupatus dicit non quod ex industria peccauerit, sed quia prouidere sibi nesciuit. Vos, inquam, praelati in Eruite hominem huius alimoiritu non sii roris, sed in spiritu ni ratis. Nunc de plurali transit ad sin 'gularem, loquens similitercissilibet praelato. Cima lenitate corrige delinquentem tu quicunque praelate: com derans teipsum , ne tu etiam tenterissimiliter. Saepe enim Deus sic pie disponit: ut qui indignando obhorret casum proximi, in ide praecipitetur, vel in peius.Nec solum instruatis de
linquentem : sed tuampretate onera alter alterius: praelatus onus subditi. Portate dico compatiendo, orando,
dc ieiunando ut fiat ei remistio. Eisse vicissim supportando vos adimplebi iis kge Christi. Christus enim nescius peccati, dum peccata nostra in cruce portauit; hanc in se legem attulit, ut alter sic portaret peccatum proximi Considerate ipsum, ne similiter ten.
teris.Nam siquis inconsiderate agens,
existimat si se aliquid, cum ex se nihij si .dc si gratia in eo aliquid sit: ipse scopina coci ei um. i. seductor sit ipsius est. Nolite seduci sedet nu*usque probet .i. Videat an probabile sit
opus sium: o sic probatus habebit
riam latum modo is emetipso.i. apud se in conscientia, ct neu in altero. non in consideratione dc contemptu alterius. In se debet gloriari non in altero. Ham unusquisque iseu iustus seu peccator, in die illo On, tum a. manipulum sui 'm,quc operat sua colligere digna sui3r seu bonum, seu malum. Vel ita de peccatore tantum sermo sit. Tu tiuste ne glorie ris in contemptu peccatoris. Nam φnusquisque peccator portabit onus suum. i. pondus peccati sui. Admonitis praelatis, quales se debeant exhibere subaltis; admonet subditos vireuerenter obediant pranatis. dicens Pr latus cum lenitate instruat subdi tum. Is autem qui cateci atauur instruitur, licet non exemplo boni operis: sed saltem et rho: Is, inquam,
communicet dc obediat ei in omnibus
bonis quae facit dc hortatur. H dico qui catechi Pici. canat instruit illum. Dico communi te his qui vos instruunt: dc nolite errare .i. nolite vos
excusare, dicen es non esse obediendum eis qui verbo benE docent, ocnon sic agunt: ideb nolite sic errare:
occasione decipietur quod si decipe retur, irrisibilis esset. VerEnon irri detur : quia quae inauerit homo, haec
utique metet. Et vere seminata metet:
quoniam qui feminat in carne ini. qui operatur corruptibilia carnis deside ria: hic utiq; metet Acarne corruptionem , quia seminauit corruptionem. ivor eminat inlliri .i. secundurationem. Hic meret estiritu risi ita, scilicet, vitam aetςrnam. Post
quam divisim praelatos, deinde sub ditos instruxit; iterum omnem rcclesiam mixtim admonet, dico. Vos
praelati in lenitate subditos instruite. Vos subditi in omni bono his qui
vos instruat, communicate. Omnes
autem tam praelati qua subditi aequEbona facientes ηοu ficiamin bene oporando. Nec deficere debemus in orando: quia metemus mercedem peris tempore sto . i. Opportuno, non . eientes in moendo. D quia mei mus non deficietes: ergo dum tempus operandi halemus. i. i' hoc mundo:
peremur bonum ad ρm se maxime rimen ad AmeEitos prius enim si delibus necessaria ministrare debe mus, dehinc si superabundar etiam in 'delibus. Ab hoc loco Apostoliis propria manu praescripsi epistol ou oe Galateambigere r b c opistolam
228쪽
esse Pauli quia destruebat hic circuit cisione de quo illi pseudo dixerant Galatis , quod modo Paulus doc
ret circumcisionem. Vnde sic ait:Vt haec praecepta credatis esse mea :
hie qualibus lueris scripsi et bis , abhinc mea propria manu, ut cogniti
ne scripturie meae certi essetis, hanc Epistolam esse meam. his quae scripti, obedire debetis, non illis. ut
cunque enim solaniplacere illis Iudaeis in carne, id est, in carnalibus persuasis, hi cogunt vos circuncidi. Cogunt utique , quia importuno sermone vos compellunt ad id, quod rationi bus comprobare nesciunt. Cogunt vos circuncidi: hoc tantummodo in tendentes, ut non patiantur a Iudais exsecutionem crucis Chrim , quam praedicant. Iudari enim crucem Christi cum circuncisione benὰ concedebant praedicari. Vere ideo tanti urine patiantur , quia amore legis ni .hil faciunt. od sic ait. Hi pseudoqui circunciduntur non e oriunt trigem : sita pro eo solo et runt et os ei cuncti e mi glorientur apud alios in carne vestra circuncisa. Aiunt enim illis. Videte quantum incrementum per nos lex vestra habeat, illii glori antur in carne. Sed mihi absit loriiri, nisi in cruce Dominino ri u Chri m. Ego enim nec quaero, nec praedico gloriam, nisi crucis. Per quem crucem. Crux enim secundum Priscia num, de dubiis generibus est. Et se cundum Halmonem in graeco mai culini: & ideo translator noluit uiutare relationem. Per quem crucem:
vel per quem Christum crucifixum, quod idem valet. t undus est mihi crucifixus r ita quod nihil amplius de suis oblectamentis offerat mihi nisi diis. Ego etiam crucifixus sum muli do : quod si mihi mundus aliqua os seri : ita crux Christi me coiirmatum astrinxit, quod non possim decire ab illa. Ideo in cruce tantum n rior: quia in Chri Iese nescircum cibis valet aliquid , neque praetuti misi flumiabdon acreatura, id est,ibdes quae innovat mentem : &etiam
carnem cibatis facit a peccatis libera A Non ideo addidit praeputium, quod aliquid putaret illud valere ad fidem;
sed ut ostenderet circuncisionem no plus conferre in Christo, quam prae putium. Ego tantum glorior in crimce : quicunque hane regulam crucis secuti fuerint, ut in ea tantum glorientur , pax sit super talis Galatas qui
non peccauerunt. Et miserisordia, id est, secunda remi illo nis qui lapsi sunt. Et non tantum super illos : sed etiamsi per omnem frael. Non quisuerit carnis, sed Des In Christo tan tum quaerite gloriam. De cetero, id est, de circuncisione quam excludo ne mo mihi mole rus sit. Vel ita in prae terito me molestati estis : sed de cae tero .i. amodo videte ne quis mihi molestus sit. Nec debetis me mole. stare. o enim porto in corpore meost
'mata Domini Iesi, Chri t. Stigma dici itur signum quod fit calido ferro. Hic autem Paulus cathenas & c era tonmenta sustinens pro Christo stigma. ta. i. signa,quod miles Christi esset in
corpore portabat. Gratia Dominin
e in i Iesu Christi si tum siritu is
bo veritatis , perstiterunt in seri Hos costaudat Ioliri; sicribens eis ab urbe Roma de carcereter Tichicum dii
NONIS IN EANDEM. Pursus ciuitas est in Asia. . Non haec est Asia quae diuidit orbe sed est prouincia quaedam in Graecia: ha ns septem ciuitates: quarum Ephesus metropolis est : quibus Ioannes relegatus in
Pathmos insula scripsit apocalypsim. Hi Ephesij audito verbo fidei anu lo, crediderunt: & opera fidei lauda biliter
229쪽
yliter operati sunt: quibus Aposto lus dum Romae esset in carcere, stri' iit hanc Epistolani sollicite prouides eis, ne sorte de eo quod in fide bene perstiterat ita perbirent;& hoc virtuti suς ascriberent. Quod sicut inceperat in eis inisericordia Dei, pie consummabat. In hac aut Epistola materiam habet beneficiaDei. De quibus in huc modum agit: ostendens ea esse n6 ex merito hominis, sed ex beneplacito Dei. Ostendit etia beneficia Dei esse' huiusmodi, quod nemo tanta peri lctione ascendit in illis, quin adhuc relinquatur ei quo ascendere possit. Sicut enim homo semper habet quo recidat; ita semper habet quo crescat. Agit etiam hic, quomodo patres debeant praeessie filiis, fili j paretibus su iici. Similiter de dominis & seruis. De uxoribus & maritis quanta confoederatione sibi vicissim pro modo conditionis & sexus debeant sub se uire De beneficiis Dei in hunc moduideo agituae Ephesii de bono quod agunt occasionem habeat superbiendi: dum nihil ex se , sed totum se ha bere audiunt ex misericordia Dei. steriam ideo ne torpeant in bene a gendo: dum audiunt se posse inueni re quo crescant in obsequio Dei. Hos Ephesios Paulus di scedens ab eis in v num conuocauit. dicens eis: Ecce s nam fidem tradidi vobis : videte ne hac irritam faciatis. Ego enim amo do liber sum: sed si male egeritis, De iis hoc requiret 1 vobis. Pro his veribis & huiusmodi solertiores fuerunt prouidere sibi.
tarem Dei ,sinctis omnis qui Funt M 'Hibus in Christo Iese Gratia
Ex post Tio D. BR v No Nis iri ne id , Deus o pater Domini risis Iesu Christi, qui benediximus in omnibi nediatione stirituali in est sibin in Christior sicut eluit nos in i ante mari constitutionem, ut fp in pni rictimmaculari in conspectu eius inchariti e. ciuipraedestinauit nos in adistisis
florum per Iesum Christu in i ι-: si
cunia propositum volutari Me in lamdem gloriagratia uae: in Dagrat ciuit sin dilectos in quo habe
mus redemptione per sanguinem eius in remissunempe intorum , secundum. Auitiasvasiae eius, quae perabundauiso in nobis in omnisapientia o prudenti 'iii notum faceret nobis sacra tum v luntatis suae, secundum beneplacitu eiu
qu pro fit in eo, in is fatis plouitudinis tempora in aurare omnia in Christo, quae in coelis G in terra uni in ipso. In quo etianos horae vocati si ura aedestinarisecundum propositum eius, qui operatur omnia ecundum consilium et oluntatis Ain, visimur in lauri gloria eius nos tui ante sperauimus in Christo. in quo ovos cum audissetis verbum v ritatis , Euangelium sitatis vestrarer pistis. In quo credentes signati estis biritu premi fioni a Zαν si pium
aereditatis nosirae in redemptionem a
sui sitionis in laudem gloria i m. Pro' terea O ego auriens vestra quae si in Christo Iesu, ct L ctionem in omnessa Ios , non cesso alias agens pro v bis: memoriam et euri faciens in orati
nibus meis, ut Deus Domini nostiri Ies. Christi, Pater gloria dei vobisspiritum sapientiae or reuelationis in agnitione ius ita inatos oculos cordis mestri r ut latis sit ei vocationis eius o quae diuitiae gloriae haereditatise insanuic se quin sitsupereminens magnitu ovi
tutis eius in nos, qui cred musscudum operatione olentia virtutis eius, qua
operatus egi in Christo Iese , usilians is sum a mortuis. Et con tueus ad Ax: ra iam in caelestibin super omne im Dium, se potestatem, virtutem, o
ominationem. Et omne nomen quo
nominatur non silum in hoc culo : si etiam in futura: cseo is ibictis seoperibus eius. Et iasum dedit equi Apra omnem Ecclesiam , quae est co P .i μή
230쪽
ρορ --ο Gin qui omnia adimpletur.
iit Iesu: quena christus lesus A. postolum gentibus consecrauit. Vnde apparet quod vobis Apostolus sit. Paulus, inquam, Apostolus Christi: non per meritum suum, sed ruola voluntatem & bonum placitu Dri c& vos quod boni estis no merito v stro, sed gratiae Dei reseratis. Paulus, inqua,Apostolus, per voluntate Dei scribit omnibus sanctisci. persectiorib' qui in virtutibus sanciti sunt: Scribit etiamsi elibusci. minus persectis: qui tamen bene seruauerunt integritate fidei: Rid esticius dico in Christo Iesu. i.
qui fidem Christi Iesu custodiunt. a iis dico&fidelibus qui unt Eph
Optat hocPaulus. Gratia sit vobis perseverans, qui non peccauistis: his qui saltem in venialibus lapsi sunt, sit gratia secund. ae remissionis. Sit et, iam ves ripax a Deo patre visero , Omino Iesu Christo, sicut saepe expinctum est. Vt ostendat omne beneficium esse ex misericordia Dei: in
primis de beneficiis suis Deo gratias agit, dicens. Tened Iussit Deus opitis Domini λαὸν iri Iesi. Christi, qui si pater est Christi: nos autem fides ii Christi: sic per Christum pater nobis est. Benedictio nostra in Deo, nihil aliud est quam laudare & magnifica.
ingloriam eius. Benedictio aute Dei in nobis exaltatio nostri est & proia eius hostrae salutis. Hic nunc exequi tur duas electiones Dei in nobis, 'G- iam qua ii ab aeterno tales futuros elegit. Anteram in tempore, quando nobis spiritum cooperate nobis misericorditer infudit:&utriusque cle mollis completiones adtulist. Pri naum pones ea quae tepore ultima fit, in qua immortalitatem & impassi bilitatem recuperaturi sumus. Hancaute quia dignior est proponit eiquet completur ubi anima per misericor diam Dei ab onere peccatoriam libo atur dicens: Benedictus sit Deus qui
lenea ira. exaltavit nos: ideo per
'praeteritum quod sutura est designa uit: ut os aeret se adeo certum de in omnisus A li futurabenedictione, , quomodo aliquis cert' est de eo quod videt pri tertile. ldeo etiam sic ait quia intest xit sanctos iam secudum animas co- regnare Christo. 5 nedixisnosmum iu Omni bene i Aone. Omni ideo, qa sus-ficiens: Benedictione duco inivali licet n. secundum corpus irat hςcbenedictio tame est spiritualis quia sic ut spiritus hominis ibio i tuitu gloriae Dei sustetabitur; sic corpus pabulo visionis Dei saturabitur. pcnedictione dico habita iam quibus da se
cudum animas: dc plene sanctis om sinibus honorida: no in hac terra sed in tu estibus: ut etia dignitate loci be
nedictio haec comine abilior siti Be nedixit dico : sic in Christo Iesu .in inperatione Christi Iesii, in quo pater omnia operatur. 0aensa impletione qaetius electionis subdit electionem quae secunda iustificationem animae
impletur hoc tempore determinatispr dictam impletione esse miseri cordia Dei per electione, de qua sul, est dicta. Sic nosDeus ex gratia bene
dixit: ut eae sola gr tia elegit no,
ante constitutione munia h piaminon est no praecessiisse meritum hominis.
H. t nos dico in ipsi Chri in quo omnia fecit: vel in ipso permasuros. Ad hoc Elegit. tu ri immaculari facti positione norit immaculaticinudatione malorii. Esse mus Wiq; talom ectu e .i. Vt G-spiceremus eu solu& in nullo muridum attesseremus. Ves in c6spectu e si .i qui ab eo conspiceremur. Elegit nos, dico, in charitate . in sola duoectioine. Dicta Electione quae hic coni pletur secundu iustitia animae, subdit illa electione cuius ia praeposuit co
pletioneni dicens. Elei inos ut esse moes sancti e et 1 aeriai uisci pra ordinauit ad aeterno: ves praeparauit in tepore nos iu a optione .ru habes
da. Noluit dicere immortalitate, sed ut totum res rei gratiς Des in ado tionem . i. in incorruptione silliorum ex sola adoptione Des nobis conces sam. Adoptionem dico habenda , Iesiuiis ChriBum. Nos dico ventium in ipsum: ut sicut ipse, sic dc nos inti