장음표시 사용
291쪽
liue errore, id est,de suasione erroris Vtidocerein vos errare in fidet: neque delimmuis ista; sicut illi Nicolaitae: qui suadent mulieres omnibus esse communes. Neque exhortatio nostra est
δεώ. id est, in deceptione. Posset
enim esse neque de errore, neque de immunditia: & tamen in dolo. si in tenderet accipere ab eis. Non fuit in dolo: βdsicut probati, id est, probabi liter sumus inspecti a Deo, vi ab illolcrederetur nobis mangelium Sicut lorobati sumus: i a loquimur, id est non minus in nobis Deus inuenit, Quam se inuenturum praevidit. L Ouimur dico non λlum non placenties. sed nec etiam facti,quasi placennes hominibus, siὰ quaerentes placere / eo , quiprobat corda noura, id est cui etiam aperta est nostra voluntas vere non quasi placentes hominibus , neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis , sicut vos si itis, &lvos in testes appello. Neque fuimus lin sermone auaritias sed etiam in oc
te foue ut salieni suspicari posset de
nobis: & Deus etsisHf. Ea non fuimus quaerentes gloriam ab hominilbus: quia neque a vobis, neque ab aliis Non fuimus in occasione auaritiael um; id est, quamuisl imm visu esse
loneri, accipiendo temporalia a vobis vi
bsichristi Non quaerentes glo-triam: ped facti siremus paruuli in medio,
lid est . humiles in communitate vel frum. Nullus en mi fuit, cui non
condescenderim. Paruuli dico, aut uam nutrix condescendens paruulo,& multa sustinens ab illio. Nec nutrix conducta precio : sed si foueat proprios silis, quibus ex dilectione sola paruula sit: nihil ibi quaerens
praeter filios Tanqua nutrix fit imit: de siderantes vos nores vestras cupide: υolebamus tradere vobis non solun
huangelium Dei, sed etiam si oporteret animas vestras. ideo νοniam faEZι estis nohu charisi mi. Facti sumus Vtiqueraruuli tanquam nutrix Vos enim fratres memores sis laboris nostri orfatigationis: posset enim laborare non usque ad fatigationein , se splerumq'e Deo labora Abat ut magis defessiis desisteret qui
voluntarius. Bene dico laboris dc fa tigationis. Nos enim praedicauimus in vobis Euangelium Dei: opi ramex nocte ac die, quantum diei residuum erat a praedicatione & oratione. Ieseo sic operantes, ne quem viatirum grauaremus & quod ita secerim,
et os estis tectes , es Dem: quamsancte in me, & quam iuste ad proximum Etsine querela, id est, innocenter, sine omni malo fuimus vobis credi sessis. Quia sancte dc iuste fuimus vo bis , sic notum habetis scire citu hoc qualiter test cati humus unumquemque vectrum,deprecantes vos cst coni lintes tribulatos tanquam pater coni
solaretursibus suos. Testificati sumus τι ambularetis dignὶ Dra. id est, ut eo setii digni habere Deum. Vel ut dignum iit Deum habitare in in vobis:
qui Deus voca it vos in suum resnum, idest ad hoc ut modo regnaret in vinbis , qui prius eratis regnum diaboli. in habendam gloriam in futuro. t quia in regnum Dei vocati estis: ideo nos varias agimus Deo sine imiermissone e quoniam cum a nobis accepissitis vereum auditus, id ςst , solo auditu exciperetis verbum Dei: accepistis istud non ut verbum homi
num i se sicut verbum Dei , quo
serum est: qui Deus operuitur in vo-ns quotidie qui cretaeissis. Et vere operatur in vobis. H am vos statos faEri estis imitatores huic irum Dei, qaae Ant in Iudaea: quae sunt dico in Christo Iesu. Imitatores in hoc : cuia passi estis eadem vos
a contrisulibuι vestris , si ut o i ρ i funi a Iudaeis : qui Iudaei non
mirum si persequuntur eos : quia
acciderunt Dominum Uum re ldihetas. ros etiam per cuti sunt, in quo utique non placent Deo : liceti persequendo nos , arbitrentur obi
sequium se praestare Deo. Qui etiam
ludaei adure tur omnibus homini, bovi, id est, utilitati omnium homi num. Prohibentes nox loqui gentibusdut futua fiant. prohibentes ideo. ut siemper impleant peccata sua, don ciuste dc susicienter probati sint:
292쪽
l N I. T Π E s s A L. I I I. 293 in pij ad cumulum dami rationis ve
est, excaecatio Dei venit siver issis et 'ue iustisem. qilando deus. auferet lx o p T E R quod non velamen de cordibus eorum: & tunc Astinentes amplius, reliquiar saluae fient. Vel v Rue ad ii. I ' placuit nobis r an nem, id est, ad mortem quando trare t thenis μlis . odentur perpetuo igni. Et quia VOs ea misimus Timotheum
dem passi estis: ideo fatres vis desti ratrem nostrum, o ministrum Dei intra obis , causa cnim desolationi, anet sitim Christi, ad confirmandos nostrae veniebat a nobis : non quia vos, ct exhortanaeos pro De vestra, ut plangeremus casiam, sed quia timenemo moueatur in tribularionibus istis. bamus. Des blati dico ad tempus, id
'si enim stiti, quoae in hoc positi sumus.
est, ex quo Tilmotheum ad vos misi Nume, cum apud vos clymus , Praedi mus , donec per eundem constancebamus vobis pessuros nos tribulatio.
tiam vestram audiuimus. Vbi ait adnes, sicut croatum est, essitis. Pro tempus, innuit eos non peccasse. De pterea es ego amplius non sustinens, mi- solati dico remoto ore,id est, sermo si ad cognoscendam fidem vestram e Mene nostro a vobis: & assectu remoto: sorte tentaverit vos is qui tentat , o
non tamen remoto corde abundamiuanis sat labor noPer. Nunc quiem tms, qtaam priusfBinaurin via reveniente Timotheo ad nos a vobis, ct faciem vestram cum mulio desiderio. annuntiante nobis em es charitatem Bene dico cum desiderio , quoniam vestram, se quia memoriam norit M. voluimus venire ad vos: &in ipso iti betis bonam, simper desiderantes nos nere iam eramus. Fe' quidem Paulus via re, sicut nos quoque vos: ideo com
quicquid alij formiaarent, mel,
sititi sumus stati es in vobis in omnio iti tim venire volui: Ied Satanas nec uate, o tribulatione nostra per
impetuit nos. Satanas ideo, ut remo fidem et Hiram quoniam nunc vivimus, ta consolatione magistri , faciliussi τοι statis in Domino. .mam enim vos peruertere posset. Deus ideo hoc eratiarum actionempnsiimus Deo retri. consensit, ut vos de tentatione supebuere pro vobis,in omni gaudio quogam rata gloriosiores haberet: ideo Sata. demus propter vos ante Dominum D as impedivit, quia vos estis spes no Deum nostrum : nocte ac die abundam stra & caetera Vel ita. Ideo venire voltius orantes , et i videamus faciem v ini ius quia 's nostrasses haben-uram, o compleamus ea quae desent fda in futuro : aut quod est dei vestra' si autem Deus o pater tunc iterum. mihi paratum: aut coro ster, cst Dominus Iesu Christus diri- ia glori e , id est, gaudium illud nongat mim no ram ad vos. Vos autem exit mediocre . sed corona gloriae, id Dominus multiplicet, es abundare fa est, corona gloriosa. Dico quod est ciat Uaritatem vestram in inuicem, es gaudium & corona mea. Sed non in omnes: quemadmodum cst nos in et mvos esses per puritatem vitae positi bis ad confirmanIa corda vestra sine nunc ante Dominum nostrum Ie- querela, in sanctitate ante Deum, o pa- sum Estis dico corona praeparata
tremno um, in aduentu Domini no- mihi in a entu eius. Vere tunc eritis
Eri Iesu Chrini cum omnrbus sanctis gaudium mihi &corona quia etiam
eius. tamen. iam ubi carne pressus minus intelligo: euu vos glorian
OR O p τ ε st quod quia eadem praes taurium. I passi estis, &quia nos desblati
'.' sumus a vobis : &quia vos estis gaudium. & corona nostra: propter hoc non fustinentes amphus. sustinentes
deb ait: quia donec per Timotheum bb a conso l
293쪽
coniolatus eos est , α per cundem quomodo in fide staret accepit, quasi graue pondus timens casum eorum sustinuit. Non siistinentes amplius,scuit nobis, mihi & Sylvano, rem nere Athenissetis . i. ita ut soli essemus
a solatio Timothei, qui necessarius erat nobis. Hic significat ab Athenis hanc se direxisse epistolam. Reman simus Athenis, o misimus Timothea
fratrem nostrum, seministrum Dei in Drangelium Christi. Commedo eum i vobis ipsam audite. Misimus inqua, A .i. propter fidem firmiter stam tem. Vel, per fidem vestram iuro mei consolarum esse, quam diligens non peierarem. Cosolati dico in omni is lcessitate .i. poenuria: dc in omni trssu latisne nostra Maanni 1 persecutoribus patior: quia nec etiam afflictio mea
potest gaudium perturbare quod ha. beo de vestra firmitate. Ideo dico
nos conssitatos: quoniam nunc etiam
in tribulatione dc p nuria vivimus .i. in gaudio nos vivere credimus: sivos statis in Domino, quod utique verum adcomismandos vos, ut in melius pro- B est, quia statis. Illud si approbatiuum ficeretis. Confirmandos se exhor- est. Merito ideo vitam us: quia quam tandos vico pro fide et eura custodienda: ne erret vel deficiat. Confirmandos dico, et i nemo vesrum moueatur
in tribulationibus istis, quas Sc vos patimini di nos patimur. Vbi ait.Nemo
moueatur: innuit eos nondum ino
tos , dc se nolle saltem unum 1 fide moueri. Nec debetis moueri: ipsi
nimberi itis, quod nos dc vos positi
sumus in hoc , Vt aduersa patiamur. Scitis utique. Nam cum apud vos ess-mus, prae cabamus vobis non esse passi ros tribulationes : sicut vinopae pro di cto meo factum esu, or vos bene sicitis esse factum. Propterea id est, quia passis sum tribulationes, ne tribulatio imagistri causa esset desectus vestri, ego non ampliussi inens misiad cogno
pendum p dem vestram , ut per lega
itum fidem vestram cognoscerem. Misi ideo, ne forte tentaverit vos is quilientat, id est,cuius ossicium est tenta se ne sic labor noster far inanis Vo bis,succumbetibus tentationi. Olim misi, nunc autem Timotheo a vosu τ niente ad nos: se eo annuuciante nobis dem quam firmiter tenetis: ct chari. tatem vestram Min omnes nos dilige re probatis: annunciante etiam quia .i. quod haberis memoriam nosiri boni sicut debetis: δε derantes semper et Ldere nos sicut nos quoque desideramus
videre tos. Illo hoc annunciante, com
blatis mus tres in vobis. Ideo. i. pro eo quod sic annunciante de vobis, di non propter aliud. Posset enim hoc ipsi annunciari, dc pro alio consola ri.Consolati sumus in vobis persidem alctim gratiarum possumus retribuere Deo pro vobis: in fide dc cliaritate manentibus. Possumus dico nos p siti in omni eaudio quo gaudemus '
ρter vos, existentes ante Deum nostria.
Vel gaudemus ante Deum nostram propter vos: placet enim in conspectu Dei quod oblitus meς tribulationis , congaudeo bonis vestris. Retribuere ideo dicit, quia bona quς Deus tribuit Ecclesijs Pauli: Paulus annumerat collata esse sibi. Gaudemus non solum gratias agentes sed etiam
orantes no re se die abundatius, quam prius nodum audita persectione vostra: orantes hoc, ut videamus faciem vestram: se praesent ea compleamus
in vobis adhue issent ei vegrae.
Paulus cum primum tradidit illis fi dem, quia adhuc simplices erant, nos uilicientes capere mysteria Dei: secundum ea quae fidei necessaria erat, eos initiauit: sed quia modo persecti sint: si modo esset apud eos,aperiret
D scripturas dc mysteria Dei: quae sicut
prius superflua essent eorum simplicitati. sic modo deerant eorum persectioni. Oramus videre faciem v stram : ipsi autem Dein o pater noster, o Dominus Christus diragat viam ni ram.i. faciat directum iter nostrum ad vos. Sive autem veniam, siue non veniam, Dominin se permultiplicet: vor secundum augmetiam membrorum : ctfaciat Audare charitatem v lstri inintiicem: quod oes vicissim diligatis vos in Ecclesia se in Oes . i. etiaad infideles transeat charitas vestra. Faciat
294쪽
Faciat abundare, quemadmoaum ornos abundamus charitate in vobis. Λ-bundare dico : ad confirmanda conti vestra , ut voluntas vestra in omni bono sit confirmata. Confirmanda dico, De quinti, ut nulla sit ibi iniu stitia. Et confirmanda in seni ritate ut in bonis sanciti sitis&confirmati. Sanctitate dico, habita ante Deum c 'arrem noBrum, id est, in beneplacito Dei patris. Corda dico sic confirma da in aduentu.tan consideratione aduentus Domini nostri Iesu Christi.Qui enim bene semper memor erit ad uentus Christi. ad iudicium, timebit peccando prouocare eum. Vel ita. Confirmanda in aduentu.i. usque in aduentum Domini nostri Iesu Chri sti .Christi dico, venturi cum omnibus Arisμis: qui cu eo iudicaturi sint mundum.Vel confirmada cum omnibus sanctis eius: ut sic confirmet &vos quemadmodu confirmauit sanctos suos. .i. ita fiat ut vos sic confirmemini.
E ectera ergo, sta- tres , rogamus vos
obsiecramus in Domino Iese , ut
ambulare or placere Deo, sic se ambuletis , ut abundetis magis. Scitis enim quae praecepta dede rim vobis per Dominum I m. Haec est enim moluntas Dei sancti catis v Era, mi abstineatis vos a fornicarione,
ut Hai mn quisque vestrum vas si um posidere in Ian tificatione , or honore: non in pasime desideri, si cui ogentes quae ignorant Deum. Et ne quis 'pergrediatur, neque circumueniat in negocis stratrem βι- : quoniam vis dex ea Dominus de his omnibus , sicui aediximus vobis, ct testifcatis musron enim vocavit nos Deus in immum
ditiam , sed in sanctificationem. Dique qui hau mit, non hominem sper dissAiu ,sed Deum e qui etiam dedit vir, tum fisum sanctum in nobis. De chari-ltate autem ternitatis non necesse habuimusscribere vobis. I enim vos a Deo didieinis, ut Hligatis inuicem Etenim iiDVacitis in omnespratres, in uniuersa Macedonia. Rogamus autemvo atres ut abundetis magis, seu
ram detis to quisti sitis , ct me rum
negocium agatis : cse operemini mani
bus vobis, sicut praecepimus vobis: d ut honeste ambuletis ad eos qui foris sunt. cr nullius aliquid desiderm
tis. Nilumus autem vos ignorare sta-ires de dormientibus, ut non contristemini , sicut o caeteri quissem non hibent. Si enim credimus quod Iesus morbum esto resi remis 3 ita dr Dein eos qui dormierunt per Iesum adducet cum eo.Hoc enim vobis dicimus in verbo Do mini quia nos qui vivimus, qui residui sumin,in aduentu Domini nonpraeueniemus eos qui dormierunt. tauoniam V
si nominin in iussu Hr in et ore Archan geli se in tuba Dei d endet is coelo, ormortui qui in risso sunt, resiurgentc primi. Deinis nos qui vivimus, quir linquimur, simul rapiemur cum issis in nubibus obuiam Christo in aera: orsis
semper cum Domino erimus. Itas comsela ni inuicem in merbis istis.
collaudauit δε ad incremetum perfectionis adhortatus est. Nunc in cipit instruere partem illam, quae Videbatur corrumpi sornicatione, cu riositate, octo , &de resurrectione dubitando, dicens. vos perfectos sic laudo, & ad incrementum inuito. De caetero ergo=atres, id est, ad altera partem agens, rogamus vos qtrasi rem debitam: ct obsecramin mitius agentes , dum precamur quod imperare licet.Obsecramus, inquam, in Domi- 'no Iesu, si de illo gaudere vultis: et t' quemadmodum accepinis a nobis , quomodo oporteat mos ambulare or plus
re Deo. Ambulare dicitur in his quae ex dilectione sine quibus homo ne quit saluari. Placere in his quae ex dilectione homo superaddit: viser.
295쪽
206Ex post Tio D. BRVNo Nisuare virginitatem, nihil possidere in Amundo : quae sit non faceret, possiet tamen saluari. Oporteat ambularet sicut credo quod ambulatis , licet
sic vos admoneam. Rogamus &o secramus , ut abundetis ari u-lando & placendo admoniti a me quam prius. Et debetis abundareἹ7itis enam quae, id est, quam dij praece 'ta dederam vobis per Domistum D um, sic instituentem mihi. Digna utique praecepta dedi vobis. Nam hac est voluntas Dei vestra sanctimatis, id est, ut vos sanctificati sitis, remoto omni vitio a vobis. Haec est, inquam, ve- rstra sanctificatio: et i et os abstineatis a fornicatione, ne corrumpatis uxorem proximi. Et visitatun qui que vo Irum possidere si um sas, id est, suum corpus. Sicut enim miles in tabernaculo . sic spiritus in corpore militare debet Deo, manibus ministrando pauperibus, pedibus visitando in firmos, & similia in caeteris membris. Possidere ideo dicit: quia cor pus ita debet domari a spiritu, ut possideatur quasi scruus rationis , pomtans quodcunque onus imponitur si bi. Possidere dico in sani L Patione: ut fiat sanctum in liabitatione virtu tum : es possidere inhonore, Vt non inclinetur ad actum turpitudinis, &non in desiderio , ut saltem desideret turpem actum , nedum opere ur. Desiderio dico quod est eme in passsione. Grauis enim passio est animi vivere in desiderio carnis. Viuere
in passione desiderit , si ut salsi chri
stiani, O gentes quae tenorant Deum, faciunt. Abstinet ea rnicatione,&ab adulterio. Quod sic ait. Nequis si perveriatur mirem βιum in et Eo priuato negocio cum uxore eius habito , neque circumueniat in eodem. Supergredi esset, si violenter raperet alterius uxorem. Circumuenire, si seductione precii vel precis subuer- 'teret uxorem proximi consentire si bi. Hanc sententiam non satis aper te innuunt verba libri , sed priora & sequentia hanc velle videntur. Vel illa priora mutantur. Abstinete a fornicatione cum meretricibus : ut
sciat unusquisque vestrum possiderei suum vas , id est, suam uxorem quae corpus est viri in sanctificatione , id est, inmunditia,&inhonore. Non in turpitudine , & non in passionei desideri j, id est, ne nimis carnaliter assiciatur circa uxorem, sicut gentes faciunt quae Deum ignorant. Illud
quod sequitur non mutatur ideo nomo circumueniat fratrem & caetera: quoniam Dominusvindex est de his omnibu/: tam de fornicatione, quam de adulterio : sicut praediximus vobiscum essemus apud vos: eris calisi mus testimoniis scripturarum. V te Dominus vindex est de his : nam
Deus non vocavit nos in immunditiam
operandam , sed in sina rationem habendam : & quia non in immun ditiam, sed vocavit nos Deus in san ctificationem : itaque qui Pernit hoc cauere scilicet a fornicatione dc ad ulterio : non spernit hominem, sed De um , qui vocat in sanctificationem: spernit etiam hospitem suum Spiritum sanctum.Qu'd sic ait.Mi Deusdediis'iritum δειumffectum in t obi, quem si Deum spernitis , cum Deo spretum perditis. De sornicatione α adulterio sic vos instruimus t sed de charitate staternitatis non habemus necesse ribere vobis: quia et si Ad, eisti, I Deo vel interius inspirante,
vel in Evangelio hoc docente, mi diligatis inuicem, ubi ait. Hoc est praeceptum meum &c. Ideo iterum non est necesse scribere vobis: quia et ossa citis it AI praeceptum dilectionis in omnes patres existentes in uniuersa Glacedonia. Sed licet non sit necesse ideo scribere vobis : tamen rogam uios omnes mires ut magis solito abundetis in charitate, o detis operam visitis quieti: non ita per urbem caeriosi rumoribus inquirendis: & o si iis quieti, agatis ventrum nego Ium, ne contemptis propriis) aliena negocia curetis. In his verbis vitium curiositatis interdicit. Et ut sitis qui ti, manibus vestris unde vobis habeatis, ne ociosi alienos labores illicite consumatis. Hic ociositatem prohibuit. Operamini dico,
296쪽
Iu I. THEss A L. V. as ramini quia praecepimiis vociis: sevi honeste imbuuiis Me , aut foris si 'id est, in conspectit inlidelium: ne habeant in quo possint detrahere vobis Ideo etiam operamini: vinulliin ab uidis serramid est,ut habentes de proprio labore res alterius no
concupiscatis: quod egestas veniens ex octo desidera compellit. Nunci dubietatem quam de resurrinione habebant, congruis rationibus a soluit. dicens. De charitate non est necesse scribere vobis : sidis dormiensibus notum v vos ignorare tres. Dormientes vocat mortuos: ut
stendat tam facile Deum resuscitare mortuos, quam facile est dormien tem suscitari e somno. Ideo nolumus vos ignorare de dormientibus, ut non confrinumini immoderate su lper mortes propinquorum. Puttitis ci etiam falsi Christiani, qui non' halenti em surrectionis suturae. Et de resurrectione desperantes sc con-ltristari non debetis : quia credimus
tuis Isio res rexu : dc Vt veram G cius resurrectionem probet, praemit tit. Iesus vere mortuus est oc resum rexit: si hoc, inquam, credimus ita es
credere debemus quod eos qui vivendoper Iesum: dormierunt per losum, id est, vita quorum & mors in Iesu fuit: eos,inquam, adducet Draucum eo, id est, cum Iesu impacibiles, immortales in gloria. Falcain qu tunda opinionem, qui dicebant compora in die illo adhuc integra posse
resurgere , ea vero quae essent diit, tuta in cineres , nunquam resurgere, destruit, dicens. Vere qui dormio runt adducentur cum Iesu. Nam hoc qui tu Auin verbo Damini. Deus empa hoc nobis reuelauit qui id est, quod nos qui vivimus in aduentu Domini: sequi re uis us tot malis. p nit se quasi futurum in die ultimis: ideo quia persecutio Apostolo rum & fidelium sub Antichristo su
turorum , simili dissicultate compa tabitur. Vnde idem alibi. Nos sumus in quos fines seculi deueneruntNos, inquam, qui residui sumus in aduri
mierunt in resurrectione qui ante nos dormierunt: ut Abraham & cmteros . In hoc versii utrunqtie fecit,& veritatem resurrectionis omnium
approbauitidi de quibus dubitabant,
eorum resurrectionem prius suturam este ostendit. ' Hic tamen notandum, quod iustorum resurrecti nesolummodo approbat. Vere nos residui non praeueniemus priores
quoniam ipseDominus Christus d emisi de caelo in is seu & cum imperio: qui olim descendit in obedientia dc humilitate: descendet ei iam tu voce Archan b. siue hi carchangelus si Pnificet Christum propria voce insis-
naturum: siue alium angelum detenminatum, non habenti avis illam vocem daturus sit ad quam resurrigent mortui. In voce archangelicti ni a Dei: vox enim i erit quasi tuba , quae suos excitat : aduersarios
terret: sic vox illa inuitabit sanctos ad palmam , impios deterrebit ad enam. Sic, inquam, Iesus descem det: se tunc monui qui iam diu suntiis Chricto ut Abraham & caeteri,ser pent primi. Et deinde post: illos nos
qui misimus in tempore illo : dc qui relinquimur tot persecutionibus Antichristi: simiarapiemurcum ita primribus M Nubes enim porta
bunt nos obuiam Domino in aera Vbi
de omnibus iudicabit: ct exinde re muscum Domino semper nos electi. Erimus, inquam, sic . i. cum corpori bus resumptis in incorruptione. Et quia ex his verbis approbata est v bis veritas resurrectionis. Itaque com oti tinuicem in verbis istis Dei es ter alterum dicente' 'vere resum
mus impassibil , cum Domino etimus M.
E tempor us aurem omomentis non indignis
297쪽
pax ct bisuritas e tuis repentinus eis vreueniet interitio sicut doloris et te ro habentis o non os ient.Vos auten bratres non estis in tenebris, ut vos dies in tanquam fur compraehendat. 9ma esenom vos iij lucis estis,o ij diei. Non
noctis nsumus niliis nes tenebrarum. Igituri sidet
non dormiamus uui ct caeteri fessive, lemus sessobri' simus. taui enim dormis uni,nocte dormiunt : o qui ebrissimi, nocte ebo uni. 2 3s autem qui diris
muη, Fbrysimus, induit loricam si di, se charitatis, O galeam s=em salutis.
uoniam non posuit nos Deus in irao, pia D acquisitionem salutis per Dominum nostrum I 2m Christum,qui tuinis pro nobis evisue vigilemus Aue dormiamus, simulcum iri vivamus. Propter quod consolamini inuicem, orae sicate alterutrum , scutes fauiti
Rogamus au em vos ratres, ut nouer,
iis eos qui morant inrierios, ct insunt vobis in Domino , ct monent vos, ψ habeatis illis abuncantius in chari. tate, o propter opus Agorum pacem hibete cum eis. Rogamus autem vos a tres, corripite in victos , consolaminim Atinimes, susei ite in si Mos, patiemtes Mea omnes. Videte ne is ma-5-ρ, malo alicui reddat: seu Ner quod bonum est sectamini iis inuitemo in ues. Semper gaudete, sine inte misi one orate, in omnibus gratias agis te. Haec est enim voluntas Dei in Chri Iesu, in omnibus vobis. Spiritum nolite extinguere, prophetias nolite renore. omnia aut probat e , quo bonum
ess tenere, ab omnisse e mala abalnei vos. Ine aut mur pacis sanestificet vos per omnia: et i integer Piritus et Perct omao corpus sine querela in adiuno Domini nostri Iese Chri
uetur. Tirilis est qui vocavit vos, qui etiamfaciet. Fratres orate o nobis. Silutate pratres omnes in osculo sancto. luro et sper Dominum, ut legamur
Epistola haec omnibus foctis stat irim Gratia Domini nomi usu Christitio
Postquam resuctemone corro rum satis dilucidE approbauit,ssedit de illa ultima die quς iustis ad gloriam, impiis sutura est ad paenam ut terrore illius diei hi qui in pecca
w ωrnicationis , curiositatis . dici. cii erant, resipiscant: desiderio su tutae gloriae conformitati bonorum s. inserant. Litera sic iungitur. De resurrectione mortuorum quia tynorabatis, seripsimus vobis: seditemporibus futuris usque ad diem tu dici j, id est, quot tempora, seu centum, seu mille annitaturi sint usque ad diem iudicii. Vel de temporibus, id est, in aestate an hyeme. An die an nocte futurum sit iudicium: o Lmomentis, id est, qua hora diei vel no ctis : aestatis an hyemis. De his uti que fratres, i Detis et feriba svolis. Ideo non indigetis:
diligenter , id est, diligenti inuesti
gatione scripturarum scitis . hoc quod nos inde scimus : id scilicet quia dies Domini ita veniet sicut furvenit in nocte. Diem non ideo di quod determinatE sciat in Me
futurum iudicium : sed ideo, quia tunc in illo iudicio omnia essit quasi in die, id est, in aperta mani sest C tione, quae prius fuerant occulta. Domini dicit hunc esse diem : quia tunc incipient omnia fieri ex volun tale & imperio Domini: sed nunc fiunt.in hoc mundo non ex volun late Dei multa , sed fiunt ex permassione. Dies , inquam, Dona ini ve niet ita sicut tar, ut magis occultus sit veniens in nocte. Fur quidem sin die veniat, facilius prouidereno bis possiimus ab eo : sed si in nocte nox ipsa opportunitatem in i nistransadiuuat furis iniquitatem. Ideo dies ille venire dicitur , sicut fur in nocte : quia sicut quilibet diues sero
multa circundatus opulentia, nincte interceptus a fure, in crastina se nudum inuenit , sic illi qui in peccatis negligunt, a die illo prout dere sibi . sero diuites in mundanis, in crastino sublati de mundo inue nientur nudi, perditis temporali bus. &aeternis mancipati incendiis. Dies Domini hic maxim E intelligi tui dies iudicii: quae tamen dies Do mini in morte uniuscuiusque incipii
298쪽
pit. Notandum etiam, quod dies illa impiis quidem, nolentibus prout dere sibi sicut fur in nocte veniet sed iustis semper vigilantibus quacunque hora veniat, non venit sicut iur : quia potius tunc augebuntur quam in aliquo diminuantur. Vere ita veniet sicut sur: quia m illi ama tores mundi dia exiit pax est nobis
in praesentibus es securit o de si ituro: tunc superueniet eu repentium imteritus , id est, improuisse damnatio. Repentinus dico , sicut dolor habemti in et terra repentinus superuenit. Non determinat quid in utero ha beat, sed hoc esse dictum depr an te muliere satis intelligitur. Et propter utruque, praegnantis dolori comparauit: & quia ille dolor subitus est nec scit praegnans determinare sbi horam certam, sed ubicunque inte cepta fuerit, parit, & propter mai rem angustiam huius doloris; sic in illo die di improuisus veniet interitus & omni plenus angustia. Nevideretur hic interitus is etrasitorius sicut dolor pr nantis subiungit Superueniet quidem interitus, o non Fugient impii illum interitum sem. per hieo perdurates. Quia modo tata asperitate verboru eos deterruit in sequentibus demulcet eos: dicens eos non esse quibus debeat hic intori tus superuenire. Impii quidem non effugient repentinum interitum: sed
vos tres non estis in tenebris, id est in ignorantia & obscuritate peccati, is isti dies compraehendat vos tanquam fur. Comprehenderet eos si in pec catis impoenitentes inueniret. Vore non estis in tenebris : Ram vos
omnes egri tu lucis, id est, geniti in luce fidei: diei, id est, in bonis operibus generati : quia sicut lux praecedit, dies sequitur: Sic fides prior est. opera bona sequuntur. Fi iij lucis & non estis filii tenebrarum, id est, ignoratiae,& non filii seris. i. densitatis peccatorii. Sicut. n.tenebrς nincte praecedunt, sic prius ignor1tia vo ritatis: & per ignorantiam venitur in densitate peccati. Et quia filii lucis &diei simus no noctis & tenebrarum
A igitur dormiamus .i. non torpentes
innuas sicut in eos . & etia falsi fide les se vigilemus. i. in bono operando studiosi limus esse ν .i. non amore temporalium inebriati min. Debonius vigilare & sobrii esse : quia qui
dormiunt.i. torpescunt, illi dormiunt nocte i. propter noctem .i.densitatem
peccatorii in quibus sunt: se qui simio ἐν amore temporalisi, obli ti coelestium: hi unt ebry mcte. i. propter no ctem. i. sicut dictum est densitatem peccatorsi. Qui ebrii sunt, nocte sunt ebrii, sed nos qui sumus non noctis sed diei,simus sobrii i non amore te poralium excaecati . simus, inquam,ibbrii: induti loricam ei. Et bene fidem loricae comparauit quia sicut in lorica multi hami sunt concatenati in unum, sic in fide multa sunt ad cre
dendum necessaria: consatenata ta men in eandem Vnitatem. lndati et iam loricam charitatis qua Deum diligamus & proximum, securi sim iis & bene protecti fide& charitate ad omnem impetum hostium. Et indu c ri leam hanc : scilicet spem suturae
viis: viscut Galea protegit caput; ita mens nostra spe futurae beatitu. dinis obuoluatur. Debemus sperare salutem : quoniam Deus nonposuit nos in iram. i. in perditionem: ρ p suit nos in praemissis, fide, charitate dc spe, in acquisitione lutis, id est, ut per hoc acquiramus perpetuam salutem. Salutis dico habendae, per Dominum nostrum Istim Christum. ponit trieritum Christi, quo istam salutem nobis promeruit dices. Chuistius mortuus 'o nobis, ut nos vivamus simul cum ilis in aeterna gloria. Sive et liti mus, id est, siue viui in aduentu Christi inuenti fuerimus .ue dormiamus. i. siue mortui inuenia mur.Propter quoia. i. quia fidem,chari tatem,& spem dedit nobis in acquisitionem salutis ideo conflamini inu, cem eos qui nouerunt inae ct aediscate alterutrum eos qui ignorat cui Gdo quod vos . s Post quam partem perfectorum de fide & no fidei fatis collaudauit; alteram
vero partem de correctione admonuit:
299쪽
pora orationis non negligatis.Vel m
ternatim aedificat, quomodo se con- rate sine intermissione: ut siue do temperare debeant subditi praelatis inlatis siue vigiletis, semper oretis. Et& E conuerso, dicens. Bonos dein- iuxta hanc sententiam dicunt sancti, cremento laborare errantes a pecca illum soli per esse in oratione, qui in iis declinare admoneo. Vos autem
nullo offendit: sed siue vigilet, siue ratres qui subditi estis, τι dormiat, semper ad Christum an ii
noueritis eos qui Lborant inter vos. i.
lat. Et in omnibus quaecunque sacitis: praelatos qui ieiunando, orando, &vel dicitis urite eratias Deo: siue in λdocendo, de salute vestra laborant.bant aduersa, siue demulceant vos Noueritis dicit, ut in his quibus indi prospera. Orate & aeti te stratias: quia gent ministrent illis. Qui laborat di et oluntas Dei haec est in omnibus et iis co: 2praesunt et Ais in Domino, sic dicut omnes oretis & agatis gratias. Est ponenter se qui monent vos ad modico in ChriΠo Iesu .i in institutioneliora.Non solium ut noueritis sed et
Christi tesu: cumq: sit institutio Deila it abundantius habearis illis in chri&voluntas oportet orare, gratias arilate quam soliti sitis. Et habete ptigere. Quod ibi ait Semper gaudete dccem . i. concordiam cum eis si vos a
caetera ad praelatos spectat, de ad sub crius repraehendunt propter opus isi ditos. Omnes gaudete dc orate. Vos rum. i. sciet quia sic exigit opus mi autem praelati, mi te extin uere iri nisterii illorum: ut vos aberrantes ad tum: ut ea quae Spiritus sanctus mi viam iustitiae compellant. Subditos nistrauerit subditis occultetis Et vos sic rogamus : et os autem patres qui subditi nolite renereprophetias .i. re praelati estis rami hoc: corripite ad uelationes scripturarum, iactas vo
periori correctione inquietos .i. curi-bis 1 praelatis. Et licet dicam nolite
osos vagantes per urbem.Consolamini spernere tamen omnia prosate.i. pro
usi animose pusillum animu inpas babiliter prius co siderate, ne admixsione tribulationum habentes. Vel
tione sallitatis decipiamini. Et post pusillanimes i. pusillam confidentia quam probaueritis, tenere illud qu demisericordia Dei ha bedo proina. bonum. i. utile est: dc ab inete vos non
manitate scelerum desperantes. Sus solum ab eo quod malum est: sed et cipite in*mos. i eos qui infirmae sunt iam omnis ecie mala . i. ab eo quod fidei de resurrectione desperates sui aliquam imaginem mali retinet: ct
cipite ad sanandam infirmitatem si iam si malum sit. Ideo maxime dixit. dei: sicut medicus suscipit aegrotum a specie mala : quia illi haeretici nati Et estote patientes ad omnes, &ad in tuabant voces fidei, ut per aequi pol quietos,&ad pusillanimes, do ad in lentias vocum , simplices traherent firmos. Ne si contradicunt consera- in errorem Vos praelati dc subditi f.
tis ideo manus ad litigium. Dicerent cite quod potestis : ipsi autem Deus illi. Patimur quidem illos,sed no vi
atis perficiat in vobis illud in quo
tra docebimus eos. Ad haec Paulus. deficitis. ncti; et et os per omnia: ' Estote patientes: &in patiendo via. in sanctificatione ab eo data vos cote ne quis reddat alicui malum prom seruet perseueranter. Quod ira ait 6, sublicentes verbum instructionis: sanctificet vos: o fruetur interer . Llicet prius impatienter auditum: pia non corruptus aliqua tabe mali emner siectamini id quod bonum elari us et effera ratio vestia, ne velit c5 utile ad instructionem Ecclesiae. Scissentire sensitalitati: cranima .i. sen-ctamini dico crinuicem . i. inter vos sualitas, ne malesuadeat rationi: in Ecclesia: d etiam transeudoin corpus seruetur sime querela, neyOl- ne docendo etiam infideles. Ea m luatur opere cuiuslibet turpitudinis. re siue pati oporteat siue non, Seruetur dico in. i. usque in a et . te , se orate e intermisi ne, deter- Vel in aduentu . i. inconsideratione
minatarum norarum : Vt certa tem-
aduentus Domini nostri Isu Christi. Oratu
300쪽
orate& caetera sequuntur faci-A laborabat , quanto eos persectioresse quia istis est Deus qui v pergrat tram et eauis quietram faciet .i. in -- bis consummabit id, ad quod vocati estis. Nos ita laboramus pro vobis: dc vos ratres oratero nobis Osalutite omnes tres ex dilectione nostrai, ut sanctor Halter osculetur al
AP Thessal uicenses secundam ri
bis Epistolam i sotio: G- n ium facit eis de temporibus nouissimis,
d de aduerμν deiectione cribit hari
Epinotam ab lihenis ster Titum diu num Onesimi macolitum.
A N C iterum Epistolam seribit Thessalonicensibus ideo quia in praecedenti Epistola ex verbis
Pauli, ubi dixerat: nos qui vivimus i a ρiemur obuiam Domino in aera ac caelo
M sumpserant hanc suspitionem, ut ipsis viventibus futura putarent Antichristium,diemque iudicii. Vnde&pIrimum erant perterriti. Sed quia malum erat eos de falsitate terreri, iudicauit Paulus ideo iterum scribe re eis ne si non determinaretur haec ambiguitas, dum post dies Pauli inuenirent non contigisse, quod pati tum putabant sic pr dixisse:& in hoc oc in omnibus quae docuerat,arguorent Paulum de mendacio : & sic avia veritatis , quam illis tradiderar, recederent.Praeterea aliud malum ex hac dubietate posset contingere: ut si satanas videns illos credetes in prinximo futurum iudicium, ostenderet se in aere insignitum diademate, se i Christum venietem ad iudicium a serens,salleret Thessalonicenses: de quibus peruertendis tanto amplius esse sciebat: Vel in somniis apparendo, eos in eodem ludificabaret. Ideo etiam hanc iterum scripsit, quia illi curiosi & ociosi non ad imperium Pauli fuerant correcti. Scripsit ite
rum ideo, quia persecutiones ad patientiam quartim eos in priori arma, uerat, nondum defecerant: sed sor. lassis augmentatae suerant. Haec tria, persecutiones , diem iudicii, dcillos incorrectos materia habuit,armando eos ad patienda omnia ostendens iustis gloriam qui tribulantur, cos M tribulantibus suturam damnatione. Determinans etiam certis Sc cui dentibus signis futuram diem iudiciis illosq; incorrectos praecipiens a communione Ecclesiae sequestrari, non tamen iam eis, sed scribens Ecclesiae de illis. Ea utique intentione sic agit, ut qui patiuntur proChristo perseu rantes sint in patiendo: &qui terriuerant propinquitatem putates tu. cij non terreantur de falsitate. Et qui adhuc incorrecti fuerant, saltem rubescendo, sic a communione ali tum proiectos resipiscant, salutati nem praemittens ait.
CAP. I. AvLvs S luanus oret imotbem, Ecclesiae Thessalonicensium in Deo ρ ire nostro or Domino Iesu Christo, ratia vobis ei ρax a Deo patre nostro Domino Iesu Christo. Gratias agere debemus semper Deopro vobis tres ta vi dignum ens quoia Vpercrescit des et stra, cst alidas charitas iuscuiusis et seruis inui ce, ita ut o missi in bisgloriemurm es ii Dei pro parieti a vestra side in omnibus persiculisnis seris estribulationibus, quas sustinetis in exE- a iussi iud ν Dei es amni habeamini in regno Dei pro quo ut patimini: sita men iusium est apud Deum retribuere Tum