장음표시 사용
341쪽
etiam si nihil dare queunt. Erunt im ce . i. sine concordia: sed semper in
litigio. Erunt criminatores i.iustis crimina imponentes: cum ipsi sint imeonimentes: sed passim ruunt ad quae cunque scelera. Erunt imi nato.i. sine omni mansitietudine crudeles. Et benignitate a mine largitate non erogantes sua indigentibus Erunt etiam proritores,tradentes iustos ad morte. Erunt etiam sirotesrui. i. de maledictis inuerecundi & ctiam si repraehendii tur inde impatietes. Erunt etiam tu
midi . i. inflati animo etiam si nec honorem nec spem honoris habeat: &hi tales erunt,amatores voluptatum
totius luxuriae magis quam Dei: quem in nullo videntur diligere. De his autem subtiliter cauendum est tibi. Hi enim sunt hibentes omem pietHis .i. simulantes se religiosos,&virtutem eius pietatis .i. dilectionem quae vim tus es, totius religionis. Valida enim est sicut mors dilectio. Vel virtutem .i. veritatem religionis opere abnega. res se hos tales deuita. Diceret Timo theus Quare de his prςmunis me,qui suturi sunt circa finem mundi ξ Ideo ait Paulus, hos deuita: quia ex hu futuris in nouissimis diebus sent illi qui
ρenetrant domos &caei. Notandum est quia ex quo coepit mundus habuit in eo Deus regnum suum, & diabolus --m suum. In Abel enim Deus &in Cain
riscrip diabolus regnare coepit. Deus autem. Dc regnum suum assumendo carnem & M. r. quae secuta sunt operando consum 'inauit regnum suum remittedo peci cata &c. quomodo consummari potuit in praesenti quod regnum ad ple
num consummabit in futuro dando vitam aeternam Sicut autem Deus in
bono sic diabolus in persectione iniquitatis constaminaturus est regnum suu circa finem mundi per Antichri stum. Et sicut patriarchas & prophe tas aduetum Christi Deus praecedere voluit; sic multa membra Antichri m pr cedent caput suum .i. Antichri
stum. Contra cuius membra Paulus
instruit Timotheum, dicens. Ex his quos descripsi sunt pseudo doctor , qui penetrant domos, non audentes Ex rox rio uiBRv Nos is A. docere in plateis, ne doctrina eorum pateat in audientia bonorum: sed ut liberius seducant, priuatim in domitibus docet:& sic muliercula s.quq quolibet vento doctrinae leuiter fallun tur . utut seductas quolibet indu illo factas captiuas : quia captiuatae sunt a Deo. & datae sunt sub iura di boli. Vel ad cumulii improperi j sicut
'minas: sic & viros vocat mulierculas.i molles Omni vento doctring c dentes: ut audito nomine imprope rij sui citius erubescat&conuertan A tur ad Dominum. Mulierculas dico oneratas peccatis, dii seductae sunt di bolo : quae mulieres ducatur vari s do triys: qui emper discentes, Hr numquam peruententes ad scientiam et eritas . i. semper laborantes, & nunqu1
ad perfectionem venientes. Et isti ta les non tantum in domibus priuatis docent: sed cita hi homines resiimuit veritati in aperto: quema ora Iamnes cst Mambres duo iratres magi in Aegypto restiterunt Moasicrata Pharaone: faciendoqaaedam per incatae. tiones suas quae Moy ses faciebat, nec
tamen omnia Hi homines Ico corrum i mente . i. deprauati intellectu& o.
pere:& circa fidem euntes. Ad quam quia no ingrediuntur, reprobati suntri Deo. Ne modo his praedictis de
terreretur Timotheus, cosolaturo Paulus, dicens. Tales quidem futuri
sunt: sed ne timeas cimia ultra Eo pr
mente Ideo qu ia i , pietis is rum sic. it Iamnae&Mambrae ad ultimum nise erit. Illi non vltra proficiet: tu autem quasi diceret, proficere debes D dc potes. Iu enim assecutin es mead urinam in scientia: & mea instituti ni in dispositione vitς & in moribus:& meum propositum, quia sicuti vita aeterna finem laboris mei proposui:
ita & tu assecutus es etiamsi lem quia
sane credis ut ego: & longanimitatem in spe: quia paratus es quamdiu Deo placebit mecum sustinere. Habes et-i
ihil operari necesse sit, dc actus illius pati Aiae.scilicet rejecutiones de loco cete,
ad locum: lcmpiones tormentorum
342쪽
Nosti etiam quatia facta sunt mibit intuebiae, Iconis, Duris, dc praeter haec: quales persicutiones ego suctinui in multis locis. Sed quid inde timere
minin ; & sic eruet te de his quae te pati contigerit. Incitari debes ad con tinentiam exemplo meo, & omnium religiosorum. Omnes euim qui et Oluuipi , id est, religiose ouere in Christo Isu patientur persicutionem & ideo ne turberis si aliqua pateris Pie viventes patientur : homines au rem mali in se seductores aliorum quidem in mundanis . sed hoc totum erit illis in paenis , &in damnationem. Ipsi dico, erram in se: ideo mali mittentes etiam a lios in errorem , & ideo seductores. Ipsi errabunt: tu vero termane in his Praeceptis quae disset pii amer his quae credita sunt libita est, in Pontificali gratia: iens de rememorans h a quo , & quanto Doctore i. sta. Si enim recordaris meae auctori tatis, contemptui siet tibi falsa Do mina. Ei te inde memorem esse vinio: quia tu nosti sacras literas ab infra tra.traditus scholis a matre tua, quae fidelis fuit: quae Omnia possunt te ih btruere ad habendam alui an aeternaevit ad quam itur perfidem : quae fi des it in Christo Iesu. Vere sacrae lite possunt te instruere ad salutem: quia omnis Vriptura in se rata diuini tu , id est si ritualiter secundum De iam intelle a , milia est ad docendum eos qui nesciunt: dc ad arguendum, id est, ad convincendum eos qui fidei contradicunt oc ad corripiendum peccantes : dc se peccasse non abnega ntes. Et ad eruciendum eos qui adhuc rudes stini & simplices. Erudiendum dico iniustitia, id est, ad hoc ut tuitificentur, exuendo rudimenta infide litatis. Sic, inquam , erudiatur ut q tantum in Doctore est: sit ille qui cruditurperfectus Huno Dei. Petscictus ita ut sit instructus ad
CAP. IV. Est cor coram Deo se Chriso Iesu. qui iuri
fatur u e tuos e mortuos, sester adu
s, o pi tum inis , T regnum eius: Praedica terbum. Inga opportune, importune. Ob cra, increpa in
'mni patientia is Doctrina. Erat enim te ira cum sinam Acbinam non susti nebunt: sid ad sua desideria coaceruabus ibi magistros Aruinentes auribus: σ alveritate quidem auultum auertent, ad subtilis autem conuertentur. Tu vero vigila in omnibus labora insae D
ua instar taministerium tuum imple: Sobrius ego. Ego enim iam d. bor: ct
tempus re6lutionis meae instat. Bonum certamen certaui, cursum consiummaui, fidem seruaui. In reliquo reposita eii mihi corona iustitiae, quam rea et mi hi Dominus in isti are iussis iudex.
Piso holam autem mihi, peucr his qui
d ligunt aduentum eius. Festina vense C re ad me cito. Demas enim me deret
quis , diligens hoc siculum , or alis
helsalonicam : Crescens in Galatiam se ius in Dalmatiam : Duas eis mecum se . Guarcum assume adduc tocum: est enim mi Di utilis in ministe
nulam quam reliqui Troah apud Cam - , veniens a re tecum , σιιros:
der aerarius multa mala mihi eudit reddet isti Dominus Huudiim opera eius, quem ortu deuita. Valae enim r uisu verbis nostris. Inprima mead
me deretiquerulit, non istis impuletur. Dominus autem mihi astitit cir consor tauit me, vi ter me praedicatio impleitur , ct audiant omnes gentes , quia ibberatus sum de ore leonis. Liberauit mel Dominus ab omni opere malo, Hrfluum faciei in regnum μum caeleste et cuigio ria i sicuti siculorum. Saluta Pristam se ullam , ct Onesi
fori domum. Erasitus remansit Corinthi. Trophimum autem reliqui infirmumi Mileti. I sina ante hyemem venire.
343쪽
tendunt fabulis: tu tero vigiti, id est, Dominus Iesu Chrastus mPiritu tuo. omni sollicitudine praecaue tibi: drGratia et obiscum, caemen. Diora in omnibub M potes conuertem dis. Utque labor tuus idoneus sita fac
U T quia scriptura Dei nota tibi
opus Euangelitrae. i. praedicatoris: scili 1 se utilis est ad docendum, S ad aricet quod operandum praedicas, guendum,& corripiendum: ideo i rare. Et ita fac ut impleas tuum min, is cor tibi coram Deo, ne hoc ultra a risi. i. officium primicatoris: quod me exi at. Dcoram Christo Iesu, qui
non insta subsistas sed cpiicquid piniudicaturus esset tuos se mortuos: quos dicatoris est, facias: dc laborando in an uenerit vivos in hora iudicii: qui aliis & in te opere complendo quod ub momento dissoluentur, & resum alios docueris. Et licet sic moneam, gent. Iudicaturus est etiam ante di fac opus Euangelistae : tamen Mose em iudicii mortuos. Vel iudicaturus B lirius : non vltra modum abstinen- est vivos acinortuos, id est, iustos <iae deditus. ne nimietate ieiuni id peccatores. Testificor etiam tibi perbilitatus quomodo decet) incum- aduentum'ipsim Christi, ut ita para. bere nequeas praedicationi. Propterias sis quasi qui quotidie iudicem actea tanta in stati a te commoneo ' qui, uenientem expinet: ut timore eius
ego ia delibor, id est, lacrificor: de facias quae hortor. Testificor etiam paulatim in vinculis quotidie desi tibi regnum et . in quo ipsi conr cio: cse tempus meae resolusionis, id est, gnabunt sancti: ut amore conregna- dies mortis meae instat & in prori di Ch risto studiose facias, quod mo mo est: quem diem instare ex eo cem neo. Hoc inquam, testificor tibi 'a tus sum : qilia certaui certamen se dica verbum. i. doctrinam Dei &prae quentiam notat' bonr .i .utile Eccle dicando inita opportune eis qui libensiae Dei. Certat, i utiq; patiendo qumier audiunt. Insta etiam importune
cunq; pati oportuit: & cursi m. i. Vel
eis qui primitus ad audiendum dissi citatem bene agendi: ubi non ita p, ciles sunt: sed postmodum cognitati necesse fuit. Hunc utiq; ulum NM ratione libenter audiunt. Azue etiaui: quia adeo ascendit mea Iultitia, . i. nuince contradicentes fidei. Oh quod ultra non habet quo ascedat: dc Vera etiam iustos , ut semper in me in certando & in currendo perura flius promoueantur.Iner paetiamdedem. Ea quia i 1 consummaui cur iniribita austeritate depraehensos in pepideo in re quo . i. i n vita quae nobis ficatis. Haec autem fac in smni patiet ire tura relinquitur, .i. cust is quaecunq; inseramur libenter sit ditur mihi corona iustitiae. i. promeritastineas nec ita ut docere desistas, sed per iustitiam : quam coronam quasi semper esto in doctrina. Ideo tanta debitam reddet mihi Dominus in in
instantia te docere commoneo: auia
is suturae retributionis, nec mihi no rit tempus circa finem mundi, cumgare potest: quia est iuum iudex : &Komines no si inebunt sanam dolari iustitia exigit ut hoe mihi reddatur. nam. Si autem in tempore illo no ro
boretur Ecclesia doctrina Apostoli iam omnibus his qui dili aut a uetumca, peribit fides. Sanam doctrinam riui iudicii .i Q pura habent conscien non patientur , sed coaceruabunt itiam qui . n.sibi male conscii sunt, him et stros iuxta sua desideria. Si luxu utique aduenta iudicis non diligunt, rictu fuerint, luxuriosum:& sic in cpsed formidant..Per hoc plurimum teris. Homines dico tunc prurientes animat Timotheum , quod ait pr auribus.i. noua & inaudita audire cim parari coronam iustiticidiligentibusnientes. In quibus veritas non erit: se aduentum Dei. Instructo Tim i veritate quidem auertent auditum theo in his quae publice agenda erat: m: sita adfabulas in quibus rei ve de quibusdam propriis mandat ei, di
344쪽
solutionis instat: ideo fessi a cito et D nire iame dc necessarius mihi es' quia Demus apostatando reli me, diu
tens hoc p senssiculum, or ille abist Thessaloni M. Cresiens vero alius disci ius in fide permanens abiit in RG iam. Titui vero abiit in Dalm traim. Et sicaliis dispersissiliis ore, mecum est. Veni, inquam, dc in veni lendo asone in reum se adductet ad me. Hic enim est mihi utilis in ministeris. Fortassismissurus erat eviri Apostolus in aliquam legationem. Tichicum aMemmisi v Am. ubi tu' episcoparis. Tu vero veniens ad me re letum penuti m apud Ca lyum reliqui Troades affer etiam bisos: O maxime prae caeteris asser membra- quibus opus habeo ad mittendas Epistolas. Penula vestis erat tradita Tharsensibus, Romanis: propterea quia sponte, & non bello in imperia ν oma norum deuenerant: quam ideo iii bat afferri , ut comprobaret se esse ciuem R omanum,sicut appellauerat apud Festum.Seu penula alia costis erat: quam contra frigus asseriri sibi postulabat, acturias hyemem in carcere. Dum autem venies ad me, cave tibi ab Alexadro: hic enim Alexandis aerarimi nomen dignita. tis se it mihi mullaniati: nee inro: quia Dominin reddet escum in opera e ...em Alexandrum tu etiam deuitar hic enim iam restitit Herbis nostris. Veni utique: quia nocessarii sies In rima. n Afera ne meis,
quado defendi me in conssectum
mnis, nemo discipulorum utim hi se domnis dereliquerunt me. Vt autem lic non im uetur His, Precor .ilbili dereliquerat me: sed Domininam tit mihi: se astando fortem fecit me:
mali operarer i A me liberatum ριι ιmfaciet, translatum inum cael Meui Domino uinculasiculorum men. Accepta au
tem hac Epistola, ta Pristinct
o -- reliqui tintiliti infirmum: occiuia tot absentes sunt, sina et mre ad me ante hyemem. De his qutem qui nobiscum siti it, salutantie
Eubolin or Pudens,otinus , ct m dis, 'ommina res. Et ego saluto te. Dominin Iesem chriatio si cumspiritutio: dc concedat vinam sit nobisium
.i dilectio inter mi α tricina perse
ideo & adeo it ρr Maiis iis fetur re nis, non cedentem minis eius. Si enim consentirem ipsi inexpleta si e ro praedicatio: ideo etiam confortauit: irii cauasi miseres: oc hoc etiam audiant quod liberat .m ut non Q. sentirem de ore leonis . i. Neronis, vel
diaboli, per Neronem inuadetis me: nec sollim a te e , sed liberauit me Avi us conuersis
secrauit ibi Titii archiepiscopum, qui eos instrueret de quibuscunque D opportuna videtret. Quin auicin Paulus isset Nicopolim quod haec Epistola videtur in nuere in sequentibus i scripsi hanc Fpistolam ad Titum. Audierat enim de eo, qu nimis simpliciter Episcopale exerceret ossicium i quia hae reticos seu quoslibet perue is non expellebat ab Ecclesia Ponti ii imperio, scut deceret. Denunciabat quidem eis quod malε agerent.& desistere deberent: scit eis ab incepto malo non cessantibus quod pontificalis dignitas exigeret non coercebat eos, sed humiliter patiebatur. Qiarc
345쪽
QOre Paulus linae Epistolam scri Dit ad Titiini: agens in ea depon is osticio eo modo ut instruat eum uales consecrare debeat Episcopos, 'per ciuitates sui Arcni episcopatus: maxime hanc instructionem immorans, ut potestate dc imperio: 'pontificati utatur 4 quia licet si sy ceni esse bonum sit, impia nimiari humilitas Episcopi incona modus -- facit regiminiriclesiae: dc ideo in iaci Titum, vi cum imperio Episco pali doceat, exhortetur , & arguat: &siqu haeretici corrigi nolunt , ab Icclesia depellat. Et sic de Episco 'pali ossicio agens , intendit Titum perfectum reddere Episcopum. Vt per exemplum istius , quoscunquel Episcopos nimis sit iplices animatos redderet,& Episcopali imperio utente Asmirictum, nime remis M pDue eum oui sicuis in doctrinam est lem nem, vini Uit exsortar in dia in sina, qui confrasic Or uere.. Sunt enim multi etiammo aientes, vani utebeductoro. maxime aurem circuessione n quos oportet redargui r qui uni morimos Abuerimit, ic enim quae no' ' Onet, turpis lucrigresia. Dixit alis, promtu Horum ridi eta. Cretensis semper mendaces se sit venires pigri Testimomum hoc: rum est. uam ob causo increpa Haes
ius est, salutationem praemitti A v L v s si ita, C dicens. Paulus seruin Dei .L simpl.
Episcopum ne crimine esse cui mi ,
oensatorem non perbum, non ira dum non et inolentum, non8 rc orem
no turm lucri cupidu-s hos ital , bea gnum, uisic 'in ium, tusumn in bonam quidem eae simplicita tem. Seruus utique Dei, si inimen
M. usu Christi, id est, agens& coercens siogulos qu'modo Ap stolicae sublimitatis imperium cri-git. Tu itaque exemplo meo sic esto
simplfx , ut ponti licite imperium non im j t nimia humilitas. Mun ideo dixit seruus Dei, dc , , stolus Christi: quin dc Apostolus it Dei: d seruus Christi: si iam ut irinuat quod per Christum Deus Pater iii ministςrium A stolatus Pauli idirexeriti Appuoius dico sic d melinum Dei. Sequitur enii dc piae sicat quam i ue unistrophetae: dc qui cm que elemo . Apostolus etiam se tuum a iiii 4 - aeris ρ .i. ist 'duro magi d de very cognitione . i. Non cuiusli bet velit to es o si ei us qua est sic simpietatem ii quae veritas simu tu
veritatis euntia D se in vita aeri
346쪽
nae: quia per iidem acceptam , &per agnita veritatem, speramus nos consequi vitam aeterni. Nec frustra quia 3: a vitam promisit. i. se daturum prae ordinauit: nec de hac promissione dubitare licet: promisit enim hanc ille qui non mentitur dc mentiri non potest: quia Deus est. Nec in tempo
re promisit: sed ut diligentia promissae rei in Deo consideretur, promisit haec ante tempora secutiria id est.ab ae terno sic praeordinauit ante tempora, quae volvuntur per secula. Promi. sit,inquam: manifestauit aute4. compleuit quod promiseraistis .i .in con. gruis temporalibus vitam aeternam:
quia Abel vidit inde aliquid , personius autem Abraham : & ita paula. tim Prophetae quanto amplius propinquabat redemptio , tanto magis
de ea cognouerunt:& Ioannes magis omnibus , qui digito demonstrauit vitam aeternam.i. Christum: sed maxime in tempore gratiae manifesta uit Deus vitam aeternam .s verbum βιum . i. filium incarnatum, natumq;: aliis modis. Manifestauit etia hoc verbum in praedicatione , quae credua est . i. per praedicationem quae commissa est mihi. Oedita utiq; mihi est 'und praeceptum Dei quia Deus ita precepit.Dei dico rastrifaluatoris. Paulus, inquam, talis & talis scribit, Titollecto quodam speciali modo.
Tito dic tio sicundum communem. iCatholicam dem, i ii qua eum genui& non secundum carnem. Catholicon . n. commune vel uniuersale di citur. Vel Tito filio optat sapere sescundum communem i. vulgarem fi dem:& non secundu priuatas doctri nas liaereticorum.Sit tibi Titegratia & secuitum remigionem peccatorii,& secundum episcopale officium.Sit etiam tibi pa e .i. tranquillitas animi quanta hic haberi potest. Haec utique tibi sint a Deopatre qui potest,&qui voluntatem habet. Et a Iesu Chri , qui similiter&potest seliratorem ro& voluntatem habet. Finita falsita tione sic alloquitur Titum O Tite ogo reliqui te consecratumArchiepiscopa Cretaegraria huius rei .i. pro hac
A re: quae si fiat, grata erit mihi. Resaii te illa haec est:υrtu corrigas . i. Vt com rigendo quae corrigenda sunt perficias ea quae desunt. Hoc autem dictum est de moribus. Et corrigendo mores conlitiun etiam presbyteros episcopos per singulas ciuitates sub tectas tuo Archiepiscopatui. Constituas. inquam, eo modosicut ego tibi di sui. Vbi ait. Sicut ego tibi dis
posui, notat quod cum apud eum esset, instruxerit eum de consecratio ne Episcoporum. Eum scilicet con
stitue Episcopum, siquu fuerit, sine crimine, id est , sine actu & infamia
cuiuslibet criminalis. Qui etiam fumrit vir et nius et xoris, ut idem alibi ex posuimus. Habens etiam siti, fide os, id est , qui in fide sana filios suos instruxerit: habens eos in accusatione luxuriae: quod nec etia ina. Ius rumor inde exierit. Si enim fi lios suos permisit luxuriari, exem, plum dedit non se benE correcturum filios Ecclesiae. non habens fi lios non zbdites .i inobedientes sibi
- Si enim remissus apparuit in priua tis filiis , ostendit quod non suffici lenter coerceret creditam sibi Eccle vii arri. Ideo volo ut qui sine crimine' fuerit, constituatur Epi scopus: oportet enim Episcopum esse sine crimine, &actu , & sit spitione , sicut dis pensatorem Dei, id est, sicut eum qui Deum ipsum dispensat his quibus praedicat. Oportet etiam Episcopum nou esse siverbum, id est, non cupientem se superponere aliis. Npn is cundum , sed bene regat animum. Non vinolentum, id est, non multo vi. no deditum. Mupercussorem .i. qui corporalibus armis non percutiat, habet enim arma sancti Spiritus. Vel non perciitientem conscientias auditorum : ne tale quid praedicet, unde praua opinio oriatur. Non cupidum turpis lucri, id est, non neg
iciis secularibus implicitum : sed&stitalem , qui pauperes hospitio rece perit. Receptisq; pauperibus, & quibuscunque benignum, id est, large sua ministrantem. Sobrium etiam cibo, potu, & vestitu. etiam &ad
347쪽
3 8 ExposITIO ad proximos sibi. Sanctum etiam ad Deum.Continentem etiam, Ut exemplum continendi sit aliis. Et praeteri haec oportet eum esse ampleritentem, l. i. diligenter & assidue tractantem
sermonem Melem.i. Veracem: nec omnem verum sed eum qui est cum md frin nrapui idoneus est ad praedicationem. Sunt enim multa vera,
quibus intendere Episcopum culpa esset. Et ideo amplectatur hunc semmonem, τι & per usum & per scientiampotens sis exhortari fideles in do Lirina sana. Possit etiam per usum sei per scientiam arguere eos, qui tur 1 dicunt seriae doctilinae .l. conuincere
infideles qui fidem impugnant. Et
necesse est ut sit c potens sit arguere: quia siunt multi inobedientes episcopis. Sunt etiam vaniloqui, loquentes inutilia : in hac vana locutionesiant pilui Iores. i. habent artem & calliditatem seducedi auditores per vaniloquia. Possent enim vana loqui sine calliditate seductionis: & maxime
prae omnibus seducunt illi qui fiunt δε
circuncisione Iudaei : quos ideo 'ortet
redargui : quia praecipui seductores sunt. Hi enim qui de circuncisione venerunt, subuertunt non solum patremfamilias domus: sedctiam et ni uersu domos . i. omnem fanum anni a centes gratia . i. amore turpis lucri ea quae nec credere, nec docere o rtet.
Vere in Cretensibus sunt mali sedit. ctores: quod quidam ex illis
Cretens inproprius . i. naturali si quare magis credendum est ei. Hic autem videns secundum quod subtiliter considerauit vitia Cretensium: hic autem dictus est Epimenides , qui dixit hoc de illis:
Cretenses semper summerices &sunt busiae Destialiter meditantes:& malae. i. quomodo meditantur sic crudeli ter operantes. Sunt etiam pigri ventres. i. luxuriantes & onerantes se cibis. Ideoque ad omne bonum tardi. Ne autem de veritate horum dubitaretur,quia gentilis fuit ille qui hoc dixit: asserit hoc Paulus dicens risi monium hoc quod Epimenides testatus est de Cretensibus, ierum eae ob
A quam causeam, quia mendaces sunt, &
cum austeritate& Pontificali imperio, ut sani perseuerent in is, non imitendentes iudaicis fabulis : quia quod
de circuncisione reducenda docent, fabulae sunt: nec rei veritatem habent.Non debent intendere his quia fabulae: & quia sunt mandata homi. num & non Dei : olim enim sub ve teri lege Deus quidem mandauit citacundisionem & c tera: sed postquam
venit tempus gratiae, Deus praecepit hoc non fieri .Et ideo ai t. Non inten B dant mandati . non Dei, sed hominum auersantium se a meritate: ia verita
tem legis, spiritalem .c intellectum
nolunt accipere. Ex quibus sequentibus innuit, quod hi tales a quibus
dam cibis abstinendum esse praedicarent dicens. Non est intendendum fabulis Iudaeorum, qui iudicat quosdam cibos immundos , clim omnia quibus uti consuetudo est, sint mum da mundis .i. his qui in munditia &sanctitate percipiunt ea. Hos enim cibos Deus condidit ad sustentatio nem seruientium sibi: quare munda& digna sunt his, qui mundo corde,& opere Deo seruiunt. Omnis etiam
creatura in eo quod a Deo creata est, munda est. Hic tamen non est necesse de omnibus agere. Mundis con
scientia &fide omnia sunt munda: sed coinquinatis conscientia se infide libus , etiam quod mundum reputat, non est illis mundum. Cum enim in creatorem non credant, & inquina tam habeant conscientiam: iniustu D est eos uti aliqua creatura Dei Nihil illis est mundum: 7.imens .i. intelloctus fides .c estrum o conficienti uni inquinatae r quare nihil eis est mun dum. Fortastis diceret aliquis. Quare isti sunt inquinati, cum confiteantur
Deu 3 Scio quidem ait Paulus; quod confitentur ore si nosse Deum, sed quid hoc prodest 3 7 avi enim Deum infantis suis. Negant pro certo, cum sint
abominati . i. male ominati vela nu mero hominum redempti per Dea. Cum etiam sint incredibiles . i. non habiles credere pro nimietate impio tali s
348쪽
tatis suae. Cum etiam lintreprobati an
omne bonum nihil quod bo ni similitudinem habeat operantur. Plemnq; enim quidam infideles faciunt talia, quae licet Vere bona non sint, na tamen esse videntur. CAP. II. V autem loquere qua docent senam doctrinam. Senes visebrysint. ρπῶ-ci , prudentes, sint . in fide, in dilectione, inpitientia. mussimiliter inhabitus mcto . non criminatrices . non multo τι- seruientes , bene docentes , vin dentiam doceant. t dolescentu vi
rudentes, castas , Νobrias. domus cmram habentes . benignaae, subditas viris seis, ut non bωι metur verbum Dei. Iuvenes similiter hortare, ut si , sint. In omnibus teipsum praebe exemplum bonorum operum, in doctrina, in tegritate, ingrauitate. Verbum sem num irrepraehensibile et ut is qui exaduers est vereatur - : nihil habens milia ..., Dominis r . i. μυμbiatos esse: in omnibusplacentes,
a tria εν, non contradicentes , non pravaeantes,
sed in omnibus sirim bonam ostendemites e τι doctrina aluatoris nostri Dei ν isam ornent in omnibus. Apparuit enim vi -- ltia Dei luatoris nostri omnibus homi AT ,.-a nibus erudiens nos, ut abnegates impi
rras redimeret ab omni iniquitate : ormundaret sibi populum acceptabilem si Cratorem bonorum operum. Haec loquerco exhortare, o argue cum omni impe
R robi sic peruerse agunt: tu G.
ro non sic , sed loquere ea quae docti loqui sana Doctrina. Hoc. loquere senibiis. Usenes sebri' sint, non de 'diti potationi Eint eti1pudici.i. casti. Sint prudentes, ut nouerint docere Aliuniores : sintsini iustaec sint sani rudilrisione: ut sicut Domesticos sic oes alios diligant. Sint etiam sani inpatientiae quod non sic patiantur coui cia, quod ad opprobria impatientes sint. admone, ut sint in hauetis anno .i. qui sanctitatem earum indicet:& ut non sinat criminaIrices .i. no imponant crimina quibuslibet, qui morbus maxime vetularum est. Ou sint etiam seruietes multo vino, sed bene docentes iiec in Eccle-sa:vel viros doceant: sed ita dico, mi, adolestem uias doceant prudentiam. hac V scilicet,etit ament miro ιos dc non adulteros : ut etiam diligant sirussi somni sollicitudine, fouentes eos: &doceant eas esse trudentes, & ea ου,& siurias: & in cibis, & in ornamen. tis: & habentes curam damus, id est, laborent cum viris bene procurares, miliana. Doceant etiam eas esse benignus in erogatione eleemosynaruidc bditas miris si is r non super viros habentes imperium . Haec omnia admone fieri:0 verbum .i. praedic tio Dei non bla emetur: si enim maC'lieres contra viros sit perbirent, si ecsent incestae& caetera, opinarentur
insipientes sic contineri in Christiana doctrina, &ideo blasphemarent verbum Dei. Iuvenes iliter hortire, ut Abry Ant,dc temperati. Vt aua
ρ Dieipsium exemplum aliis bonorum ιι,-- operum nec in quibusdam, sed in om- ορσε nibiu operibus. Prabe,inquam, te exemplum eis in doctrina ut quod utile auditoribus sit, doceas di dein inreqrLtate omnium virtutum perse s& integer sis in bonis: & doce ingra uitate . i. cum seueritate& imperio pontificali. Et verbum doctrinae tuaesit anti: nihil infidelitatis habeat ad mixtum, sit etia irreprahesibiis: quod nec aliqua occasio repraehcsonis in de queat concipi: & hoc ideo expcidit, et tu qui stea adverse,id est, insi delis insidiator , mereatur malum duerere δε nobis : nihil habens unde ma te dicere possit. Hortare etiam sim sσ-uos essesiuisitos Dominis sivis ne supe biant contra eos sed bene sint tum i
349쪽
tes eis in omiuem sibi imperatis : non contr.i dicentes eis in aliquo,&nostam dantes et de rebus sibi creditis: vel de labore sibi imperato ut cum laborare debent vacent ocio sed ostendemtes in omnibus actionibus suis fidem christianam esse bonam,id est, utilem τι sic faciendo ornent in Onnubin Lictrinam Dei se luatores muri. Cum enim serui iacti fideles non subdit cant: sed deuotius Dominis utique serviant , ornatur per hoc doctrina Dei & laudatur, qu seruos sic infirm& maiestate: qui usque ad illudiem nunquam consessi sunt Christum es sic Deum. 43ι Christus Iesus inter hos duos aduentus dedit simetipsum
pro nobis: ideo ut redimeret nos ab omni iniquitate , id est , dc 1 fragilitate carnis , &a potentia & suggestione diaboli. Priuiquam enim Christus in
cruce nos redimeret, non poteramus obniti diabolo, & suggestioni eius, nec fragilitati nostrae carnis: a quo periculo nisi nos Deus si beraret:
xit fideles & subditos esse dominis. 3 peccatis . nihil tamen prodestet: nisi l& virtutem daret resistendi singulti lonibus diaboli re fragilitati carnis, Pii enim primum hontinem in tan
lavirtute cicatum subucrtere potuit; quanto magis cum qui tot miseriis passibilitatis & mortalitatis premitur Dedit etiam semetipsum vinos mundaret ab omni delicto : seu originali, seu actuali in baptisimo. Nos dico, factum populum acceptabi-om sibi post emundationem baptis malis: per hoc quia sectatorem bo- ideo moneo te laborare in omnibus: seu serui sint, seu Domini, seu senes , seu iuniores: quoniam Deus pro omni bos saluandis apparuit. Apparuit utique cum verbum patrisfactum caro in utero virgini, praebuit se visibile hominibus. paruit, in quam, gratia Dei , id est, Deus per gratiam : non ex meritis hominum: sed per sola misericordiam.Dei dico noli saluatoris : & sicut pro nobis saluandis apparuit quod iam per fi dem iustificati sumus: sic pro omniac horum operum prius enim ab imp hio hominibus saluandis apparuit: &ideo in omnibus laborare debes. Et quia apparere Dei non ad salutem si is liceret, nisi ab eodcm instri iere mur: ait, apparuit Deus per gratiam
erudiens nos omnes: hoc scilicet. V nos abnegantes impietatem,id est, cui turam idolorum, abnegantes de deria sicularia id est, quae & seculum ministrat,&quorum causa est: mia
mussobrie. i. temperate in nobisipsis: dc iustὸ ad proximum: &pi vivamus ad Deum : etiam inhoe tam tragili corpore, in quo vix iuste vivere li. cet : sic sobriE, iuste, &pie vium do expe nantes beata 'em id est, spe ratam beatitudinem, se expectantes aduentum gloriae Iesu Chriui , id est quando Christus qui prius in humi
litate ut erudiret nos apparuit: adue ni et cum gloria iudicare seculum.
Christi dico, magni Deio nostri μιuatoris e quia tunc in iudicio velint nolint confitebuntur eum magnum Deum & saluatorem sanctorum: v nientem tunc cum potestate magnario diaboli & fragilitate carnis eruit, dehinc ab omni delicto mundat, &hoc utrunq; in baptismo: postea per pol ptionem bonorum facit nos a ceptabiles Deo. Hic praedicta Deum s. apparui sie per gratiam, Venturum autem in iudicium cum gloria & cae tera : loquere & doce cos qui nes i. um 1ese exhortare eos qui sciunt: ut praeparent se dignos secundo aduentui. Quod si admoniti obedire renu
unt,argue eos cum omni imperio.i. episcopali seueritate : ita ut nemo te u tem lat. i. vi nimia humilitas tua non generet cotemptum pontificalis au thoritatis.
dire, ad Omne opus bonum paratos es 2 n
minem hi 'hemare . non litigiosis sp
350쪽
id mori us, minem ostendenos mam n wrtet . n. magis obedire Deo quam istudinem ad onmes homines. mus enim aliquando es nos insipientes' es increduli, 'erramus, seruirmes δεμ δεγs ervo piatum Par is , - - sitia es inutilia agentes in talos, oriem res inuicem. Con autem benignitas ct humanitas apparuit fluatoris nostriori, non ex operibus iustitiae quae fer,min nos ,sed cun mi isam mi rudi dia aluos nos fecit, per lauacrum ro rationis es renouationis Spiritin' ai: quem essu it in nos abund per Isim Chrissum fluatorem nostra me ti 'a cari gratia ipsius, haeredes 'sicundum vitae aeterea. Fidetissimmo est. Et de his et olo te corasmare, ut curent bonis operibus osse qui credat Deo. Haec sunt bona es et lilia homini lbus. Stultas autem quae iones, O gen alogias, o contentistio, o p - ί gis deuita. Suut enim inutiles c et Nae. Haereticum hominem post et nam o 'unaeam correptionem deutra : mens
iis . ersus est qui ei modis, o
delinquit, cum krproprio iudicio conmilemnatus. Cum mi ero a te h mam aut Tichicum, festina ad me. nire Isic es m. Ibienim tui emare. Zenam legisseritum es ostliti is amitte, ut nihilistis desit. Discant autem o cstri bonis operibus in P a et is nec Farios ut non sint insimctuosi. Salutant te qui niscum siunt om 4 s. Saluta e s qui nos amant in fide.
Graiiasei cum omnibus vo . men.
Ε modo Tit quia dixerat Paulus 7 omni imperio opinaretur cominissum sibi ho um, sibi tanta subi j debere,&no potestatibus msi,di: haec remouendo alti Arinone illis Cretenses . Abaei tui esse principibmmundi: ut regibus, o Caeterispumi uis luendo tributa, dccensus d bitos illis Admone etiam illos o
udire dicto, id est, maeceptis princi
na: nec tamen ad opus ne rium sed paratos esse ad omne opus bonum,
quod praecipitur eis a principi suis. Si e im ad culturam idoli ire iube rent eos principes, seu ad quodlibet
nefarium, non esset eis eundum. hominibus. Admone eos etiam, nominem dominora suoru blas emare: nec etiam litigiosos. i. nec decerta reco tra Dominos: sed modestos & bene teperatos, ostendentes omnia man tu limo dc humilitarem: non latum ad dominos: sed etia ad omnes homines.s' opterea sic volo omncs obedire, etia i fidelibus Dominis: quia sortassis qui modo infideles sunt, fient cito fideles sicut & nos. Eramus. n. iii an c. i. ulo ante insipientes, etiam si sapientes mundi essemus. Et quia decos gnitione Dei nihil sapiebamus: ideo
Hieramus intreduli, no habentes fidem Dei.Eramus etia errantes. i. peccantes dc uis de se irs: quia si desiderabamus pecunia seu honores, mul to labore seruiebamus ad hac consoquenda. Seruientes etia voluptatibubcarnis varys.l. secundum omnes sen sus.Quod n. Oculus videbat,uel auris audiebat, manus hoc copra hendere laborabati Nos dico, agentes in mal, tia: quia quae mala licet, erant insere bamus proximis agentes etia in inui Q. quia cit amplius non poteramus, proximis inuidebamus. Nos dico ori biles aliis, & e conuerso odietes alios: eluido inuicem .i. in recompensati nem odii. Tales prius eramus benignitas Dei .i. Deus per benignita
tem: se humanitas Dei an uis. Designat quare, & per quid ii sactu sue ri yropter benignitate .c. & per liu manitatem. Cum utique Deus causibenignitatis per humanitatem munitam verbo patris apparuit mundo. Dei dico, nostri aluatoris, sicut pro nobis, sic pro eis qui adhuc infideses sunt saluandis apparuit hoc suit ex operibus tumiis quae ras E quod ferimus .i. hoc ut Deus appareret na quam promeruera' us: si cuna M a m ericordia erit nos i luos Deus
er lauacrum regenerario . i. per 'tisma in quo prima generatio quς in peccatis est, destruitur: & secuda is rituali,s generatio habetur: se perlaiaacrum re uationis. Baptismus.n.q praecedit, tales nos efficit, qui quotidie crescendo in melius, magis ac