장음표시 사용
351쪽
luamini spiritu mentis vestrae. Vndelait. R enerationis per euacuatione: malariae & renouationis perpositio 'inem bonoru : quod utrunq; & regeneratio&renouatio est Spiritus iam QNuper piri ιmm. victi & re mittuntur peccata, & accipiuntur virtutes.
in nos . L sui licienter ad renus sonern omnium delictorum effudit
inquam 'r Iesm Chrisum stior his rum ista sum hominem hoc in. tellecti m. Deus. n. qui in homine illo erat per hominem illum dedit viri tum sanctum: ad hoc ut nos iuBim ii ergrauiam ipsi in Dei, si reris
vitae aeterme: & noch se cundum quod speramus iram in hoc mundo tenemur. Ilic sermo quem dixi . c. per lauacrum regenerationis nos saluari: dc haeredes futuros esse vitae aetemp&c. Hic, inqua, sermoti est dc bene credibilis. Et ideo de hi, quae praedixi, vosite o Tite confirmare Cretenses : ut haec firmiter creden tes, ut si hodie bene operantur , cras meliora operando praeesse faciant hodiernis bonis. Curent etiam praeesse aliis: dando exemplum bonorii hi ere dunt Deo. Et haec. c. praeesse bonis operibus sunt bona illi sipsis: dc sunt v lia hominibus eos imitatibus. De his
confirma Cretenses : sed iras qui nes ogenealogi u & contenti es quae certant inter se de intelle scripturarum, legis, id est, O sibi inuicem videntur contraire: qu cunq; sunt huiusmodi, demta. Sur .n. -Milesii ne aliquo frumi quosque pei' est, mi . i. sine veritate quinitiones has deui . multa etiam caer licum hominem ab unitate fidei diuisum. Devita dico. si incorrigibili v ama. primam e cundalcorr*tionem et quia si bis admonitus non poeta ituerit: hic qui est elusinia
id est, haereticus, smon per ignorantiam : ital sciens& prudens manum mittit in ignem: c hic talis dei quis proprio tuineis, id ex pro lpria deliberatione, nullo ina lien D. BRVNotos
eum d ideo condemnatus est a Deo.
Nota quod ex hoc loco colligitur. PM quod si quis imprudenter errat, cirrorem nisi non defendit, hic
iniudicandus haereticus sed ille tan- oractu, qui quod male de fide senti quod deterius est) incorrigibilis asseuerat& defendit. Quod si hac ratione sy
moniacos negamus esse haereticos: scisit enim se male agere, nec appro bant sed ambitiose caecantur: coiit
hoc dicitur, quia quid ipsiliit ederi i
ctio comparantes dona spiritius nescitur: soli enim Deo occulta coodium reuelata sunt: sed secundum quod in exterioribus eoru tacti na videmus, iudicamus de interiori bus : quia enim in' Discopative manere videmus, quem per precium
adepti sunt ι Iudicamus de eis vide credentibus pecunia posse possideri viri uim sanctum. Quod si dicat be
neficia temporalia solum se& non consecrationem; iaco. ii inesse symoniacos, longe aeterius seim 'tiunt. Scriptum est enim qui serua uerit se, dicatur illi anathema. bici enim corpus & anima nequeunt se
parari ut alterum vivat; sic beneficia temporale a spiritali in Episcop0 ne quit separari. Hoc sentiendum de o dinibus & temporalibus honoribus.
Postquam docuit Titum de rebus Ecclesiasticis, scribit ad ea de quibus
dam priuatis dicens. Cum misero iste o Tite r emam aut Tichic ,s Itina venire aὰ me Pticopolim; bieni Harui hy mare. Et antequam venias raemitte aena perisum legis. n. scribpturς diuinae, vel si talaris, se cum eo ο o. uos utique praemittes ii bene procuratost dando illis quae ne cessaria sunt, ita di co sollicite et in hild ieis. Quod si quaeris vitis e nata accipias, volo ct iam ut nostri Crotenses ἀφ ιρ esse bonis operibψ,dul die in diem meliorando. Sic utiq; praeesse administrando nec aries .m praedicatoribus, et hi Cretento
sed ministrent quaecunque usta e rum necessaria sunt. Laiarantem o nim agricolam oportet primum de
352쪽
ab eo qui habet potestatem do. Iinquenti, si ad miseri . cordiam consi
Hilem mi 'Mitiares Meras facit
Avi usi uniliarestiteras scribit ad Philet nerri, quem ad fidem conuerterat, Romae vinae inca
e. Accepta inde occasione, quia quidam seruus Philemonis Onesi mus, cum adhuc infidelis esset,am mino surtim elapsus,de pecunia mini secretEasportauerat. Dumque se absentaret a Domino , venit Romam ad Paulum in carcere. Ibi ueaccepto verbo fidei. 1 Paulo baptiza tus est ministrauitque Paulo exin de : & rtassis de surata pecunia. Quem Paulus reconciliare cupiens,iemittit seruum cum hac Epistola ad Dominum: in qua agit de Philemo ne, obsecrans eum multis &diuersis causis, ut indulgeat seruo quod peccauit. In quare intendit nos instrue re, & orandum esse pro delinquen.
Timotheus ter. Philemoni, dilem 'Lu adiutori
iis, . Gratia et bis cst pax a Deo' a. r. i. tre nostrο,6r Domino Iese Christo. Grarit ago Deo messemper memoriam tu seriens in orationi lus meis, audies Gritatem tuam, es rim quam habes iis Domino Iesu , ct in omne in Ios e vi cmo municatis ei tua ei rei fiat is, agnitione omnis operis boni in Chri 'Is . Gavilium enim magnum habui, oransititionem in charitare tu Q uti et sera seni Drum requieuerunt per te ater. Propter quod multam ruriam. abens in Christo Iesu imperaudi tibi quo ad rem pertinet, tropter chari ratem magis Alecro, cum sis talis τι Pauli senex , nun autem se vini Iu lese Chri cobsecro te ρro meo filio quem genui in vinculis Onesimo: qui tibiali quando inutilis fuit, nunc tem se mihi se tibi et illis , quem remisitibi. Tu iem Hu- τt mea vipera suscipe . nais
rasum ego volueram mecum detinere, ut O te mihi ministraret in mintulis angeli Sine consilio autem tuo his et Euifacere, et ii ne velut ex nec blate bonum tuum est , volui rimis. Absto enim itio disis ad hora a te, et tinaternum istum reciperes, iam non GVeruum, Ita pro suo charisii, mu Marrem, maxime mihi. mahuὸ aure magis tibi es in carne seium M' Si re hues me scium, si il lum fictis me.Si autem aliquid nocuis tibi aut et tae mihi imputa. Ego pamia ri i mea manu. Ego reduam. τι non amisit Pudotes .mmibide bes. Ita rater ego te marin Dominu re, eos ramea in Chrisio . Coi do .nis, M.
353쪽
Namoero peroratisnes et inraso ma ri me vobis. Salutat te Epaphrara conca iseno meus in Christo Iesu, arcu Ar, i archs, Dramis et Lucina ores mei.
Gratia Domini nonri usis Christio, liritu vestro. m
ad misericordiam moueat Philemonem reticendo hic dignitatui, nomina: vi, ouolus Ch isti 5 ae tera : inducit nomina miseri na, quas patiebatur dicens. Paulus et inctus Chri; Zi Iesu. quem ideo grauius est offendere , quia in vinculis premitur. Videretur enim Paulus contemptui esse Philemoni vel in nul locompati, si audiens eum vinctum esse, clauderet seruo, se o quo precabatur viscera misericordiae r c ne aulus vinctus esset pro culpa
sui: sed pro Christo Iesu. Utque
quanto plures viderit deprecantes, tanto citius indulgeat Philemoniait. Paulus Timotheus ratres si ribunt Philemoni : quadatis spiritualitate: nec hoc solumai cto sedet liam adiutori nostro . qui non cessat adiuuare & sustentare de rebus suis fideles nostros. Scribunt etiam Pau.
lus es Timotheu, Appiae uxori Phi lemonis horori nostrae secundum fi dem : & quadam singularitate dile ctionis chari imae. Ideo Apostolus scribit mulieri, ut illa videns sibi ab Apostolo fieri, quod in sexu mulie bri non consueuerat, conuenienti Dominum suum, flectet cum ad paricendum seruo. Scribunt etiam Pau lus & Timotheus rchippo filio Appiae&Philemonis, nostro comm Do ni, militat enim Deo nobiscum is praedicatione. hic est Archippus qui Colossenses fundauit infide: quem ideo in hac Epistola salutat, ut bene ole hortetur parentes indulgere Onesimo. Scribunt etiam Ecclesiae, id est, familiae ad fidem Christicon uocatae : quae Ecclesial in domo tua ideo totain familiam salutat, quam tam digno nomine i. ecclesiam appellat , ut omnis familia secum pro Onesimo apud Philemonem interix Positio .. D. A Rusio, is A cederet, dicens. omnisus patrifamilias, matri, filio, dc familiaest ratia. id est, remissio peccatorum, i, ae id est, tranquillitas animi sint
inquam, vobis haeca Deopatre nino:
qui potest, dc vult, Domino Iesa Chri IO chai similiter vult & potest: Apostolus exotabilem faciat, ait. Ego audiens charitatem tuam, id est, si lectionem Dei di proximi: audiens etiam em, id est, te in fide Christi perseuerare : ideo charitatem prae r it quia intendebat eum mouere
initatem hales in Iesu: ut in eo qui iundamentum est dilectici nis, quam ctiam habes tu omnes sam ctos. n omnes sanctiscatos perba 'tismum. Quare&Oilesimum cincti. ficatum in fide habenda est charitas, d bonitas. Hoc, inquam , audiensa gratias momo, faciens me semper in orationum meis. Ego de concessis bonis gratias ago , semper incrementum habeant oro: ut communicari dei tuae, id est, utimc des tua quae bona tua sanctis com municat at euiarns,id est, omnibus appareat este in agnitio omnis boni. i. per sdem promouearis ad omne bo num , dc illud sit omnibus agnitum: ideo pro incremento charitatis tuae sic oro. Ego enim ha laud um grum: o cum gaudio consilitis Zmintua aritate, id est, in administra tione tuae charitatis, oc gauisus dcc iblatus sum, quia ster Minorum, id est, conuersi per praedicatione fata ctorum requieuerunt perie admini strantem eis. O pater Philemo, murram enim q tem habuerunt perte depellentem frigus, dc esuriem eo
ri n. Propter quo .i. citasta tantam cha
litatem circi sanctos habere consue uim: ex eo habens mutiam uentiam non tantum, quia sic meruerim, sed in Chritis Iesu imperandi tibi. Pocisum enim, si volo auctoritate Ap stolatus, accepta a Ch o Iesu, in perare tibi ρ ad rem pertinet, id est, ad utilitatem tuam. De eo enim quod utile est cogere te possum si placet: sed imperium praetermittendo,
354쪽
AAcro te propter char atem magis quam imperem propter auooritatem. Et obsecrandus es a me: Cure tu talis et Paulus Arellicet ena. Aetas enim consimilis hortatur, ut senex seni consentiat: nec hoc solum: sed etiam magi ad exaudiendum inui
tempore quo obsecro est vincti I
H Grinnimi enim eum in vinculis non exaudit, profecto Iesum Chri stum , pro quo vinctus est, offendit Obsecro inquam,te per haec piaemissa : pro meo uio quZm genui in vinculis. Sicut enim si pare es filium genera rent in carcere, Aeptior esset illis, quia in aduersitatibus suis natussct ; sic Paulus commendat Onesi naum, quem inςarceratus bapti sil
uit, qui fidem Christi non ubuit
propter vincula Pauli Praemissa mul
ta recommendatione , eius nonacia
itimum subditi obsecro , in- n, pro fili quem ego spiritua liter genui, scit; et, Onesimo quisuis tibi inutilis, furtim elabent a te ali, quando,id est,ciam infidelis esten uιncauto factus fidelis , Milis fuit mihi ministrando in vinculis: per hoc utilis tibi. Quicquid enim ipseboni fecit, inde tibi debetur, cuius & ser uias est, & ibrtassis pecunia suit..em Onesimum remis libi cum
ha S Mola. Tu autem si cipe eum si
ut mea 'misera, id est, scito hunc esse in visceribus meis. si hunc nor uscipis , mea viscera abivis.
Onesimium volueram de trirere, id etenim esset mihi necessarius is hic mihi ministraret, mihi deten.
3 sto in vinculis Euangelj, i st , quae
vincula patior , propter Eu gelium quod praedico: quae minisi alio esset ro te, id est, pro tua utilitate. Si enim hic seruus tuus demptus mihi mini straret,iibi qui Dominus eras mercedem acquireret. Sed licet mihi ne cessarius esset: tibi autem,si dei tus mihi ministraret,utilis: ramen nihil horum facere volui sine tuo consilio: id
eo ut ne, id est, mimn esset bonum hoc tuum velut ex metes itate, id est Velles,nolles sed ut esset voluntarium.
AMebes eum suscipere : ideo quia
hoc tis modo recipias eum aeternum,
id fit,perretuo manentem tecum. Si enim in infidelitate perdurans coimspectui tuo semper astaret in hoc foculo quod paru est tecum esset quia mortuus cum impijs depuinctur, tu verό cum iustis Sed modo quia fide iis est nunc & in futuro tecum est
permi sums: ideo ait forsitaa, quia
dispositioDei incerta est hominibus. Et i anaplius no habeas cum ut si uti olummodo,stis habeas eum ca-B rissimum ratrem in Domino pro seruo, i id est, in loco serui. Vel quod habere, scilicet, ut fratrem: plus sciuo . i. qua haberevi seruum charistimum, militi
pro ce coctiari naum. Quia si mihi a leb in i xui tantum in Deo
frater c uanto magis aut tibi ba rus esse debet: & in carne secundum qua seruus est: & in Domino in i o tibi frater est. Quandoquidem adeo charus est mi ergo uscipe illii sicut me, si vis habere me socium. Si enim odisti eum qui tibi proxiinus cst, pr secto nec Deum diligis: &non dili Cigenti Deum non est habeda ulla comunio. Modo fortassis dicetes ille Reddat quae ab lit, & ego indulgea ipsi. Bene enim iustum si dimittere, sed pecuniam repetere, religio Pri sti ana no prohibet: Contra hoc Pali. l's. Sustipe utam. Si autem nocuit tibi 'id: subducendo se tibi. Aut si de quid, quod te nesci', asporta uitia ino non minus miserearis es: si hoc totum imputa mihi. quasi ego hompa debitor sim. Et mihi sanEim putare debes & potes. Ego enim Pamli seripsi mea manu et ego reddam tibi quod debet Onesimus. Ideo ait
mea manu: ponebat enim quaedam
ligna in emolis suis, ut suas esse nemo dubii aret, qui signa videret. Quod ille debet ne renuas imput Vl re mihi : Ct nou dicam tibi indurato&.indulgere nolenti, quod tu debes mihi non hoc solum, sed etiam tei'. sium. Paulus ius his at super eos in rebus eorum quos ad sidem co
uerterat. Vt negationem obtendi Dis Uri,
355쪽
re non audeat, sub iligit adiuratio nem dicens; Philemon irae, arte in Donum,si indulserisone ino: ut est illud Horatii. Siste diuat tens de caetera. Et ideo resis viscera mea id est, Onesimum iu Christi Iesu, id est, propter Chlistum. noc ut . ici licet, reficias eum. Ethramissa Bri tibi, considens de obedientia tio: c 5-do enim te obediturum mihi per his. setiam quod tu faci ne
limo quod dicor A etiam super his p stilo quia non solum indulgebis:sed eddita ipsi gratia tua si qui bii, i
eat ministrabis.Sic sacias. Simule iam cum istis mandatis, para nubi ho
Pitium. , - conis donari et bis per 'ationes vestras Per hoc etiam quod se aduenturum dici Philemonem ad miserandum seruo indust. Si e nim postolus veniens iueniret Donii hum immisericordem, seum
rius corriperet eum. Salutarte Pamst in in Chirim L Vel conestium iis in Christo Iesu : qui propter
C ristum Iesum captiuitatem me cum patitur Salutarit te etiam incar cus, archin, Oen is, Laricas, adis tores mei. Gratia Domini nostri Iesu
misit sit cum stiritu stro, id est
cum Philemone & eius familia. 'en Sicut inprincipio,sic in sine omnes hilutauit, ut omnium affectiones circa Unesimum mitigaret.
non struauerit morem uum, it telet ea tum nominis sui, vel rerinis i , beret linitarem. Haec causam,quod a eos firmens, qui ex circun me crediderant, qui Hentium, Apostolus o non braeorum: Sciens p. eorum sive Liam, laim humilitatem ipsi de myrans, meritum A sui noluit anto ferre. Icim simili modo etiam Ioam es soli ropter humilitatem in epi M la sera nume, Ibum eadem rarisne n praetulit. Hanc erro eptaolam here jur, ut is Hebroso crota
ordinem retinens oveas Euangili ,
N Iudaea erant eses; in fide Christi constitu tae, quibus ScipseChristus pridicauerat: per g - - -ο δε olorum doctrina eius, & quibus auendens instituen das Ecclesias commiserat, iidem si citarant, dc de Christo incarnatio.
, mortem, & resurrectionem α reo bene credebant: sed inepplu rimum errabiat, quod circi inciti
nem; & qvi in I alia obseruabat; credentes sine his neminem p caluari, & in hoc detrahentes Gai nentiae&fides Chri iti. Et superlioci
multas risimiles adducebat ratio nes , scilicet, quod Christus sub lege natus, legem per omnia obserit et, C dc siduando desolutione legis in . remi, reddebat rationes'. quod te gemin nullo solueret: tibi quando opposuerunt ei, quia in sabbato in raret non obseruare sabbamin: reddidi trationem & ait. Si vos ii nil bouem ita a, cum soluente, a quatum citis ne ira quo dis ego soluendo hominem mouis id emira edire ρ Non recor. dantes quoa Cin iis finem illi legi posuisset, dum vetus pascha celebr uit. &illiveteri mox nouum patara nouum cilicet sacrificium in consecrauit, tradens corpus oc sanguinem suum Apostolis suis ostendens qui quid praecesserat, umbram suille, nunc autem primum veritatem se tra te. Propter hoc quia Christum letini viderant obseruasse, quia ite rum retrus dc alii qui praedici rant Iudaei a circunctiione& hususmodi legalibus,non eos coluetant reces: re timentes impatientiam eoru quia mallet omnem fidem desierere, ma
356쪽
sis in quibus conni erant renunciare. Sciebant enim Petriis dc alij, quod sic enutrirent eos in pueritis, non posse eos aliter perduci ad virili ratem perse ctionis. Propter hoc, imquam. circucinonem cum fide Chri ni tene iit: sed Paura videns Chri num inutilem illis esse, quamdiu i gem cum fide tenerent, iuxta illud quod ad Galatas est. Si circunei πιι im, Chri nihi0roderit exsu
perabundanti hanc ilia epistola scri
psit, cum tamen gentium tantum A postolus esset agens secundum quod ad Romanos ait.HM - mius rium meum . quomodo ad ae-utili
nem prouocem carnem meam, c c ra.
Quare,quia non erat eorum Apost lus,nomina dignitatis in hac epistola praeponere noluit, sicut solet in sin gulis. Ideb etiam haec reticuit, quia exosus erat illis, propterea quia le-
' mrsequebatur, & ubiq; destriae
bat: unde saepius incusauerunt eum, imponentes ei, quod legem , Deo no esse datain diceret, & omni tempore suisse inutilem: quare ut se purigaret ab istis, oportuit eum in Hiem salem secundum ritus Iudaeorum purificare:&purificatum in templum ascedere & Timotheum discipulum circuncidere Si autem cum ut persecutorem legis suae, eum odio habe rent : dignitatis suae nomina praepo
sui si in principio obstreperent, dicentes, nec audiendum illis esse ini micum situm. etiam si secundum rationem suaderet. Propter haec deui tanda dignitatis suae mentionem nofecit. Quasi diceret Nulla mea aucto ritas vos compellit, sed attendite aii
ctoritates legis vestrae es Prophetata dc ex ipsa lege dc Prophetis intellige sis in Christo fuisse finem legis. Et quia in caeteris notare sium non prae posuit, dixerunt quidam, hanc non esse Pauli, sed alii tirnabae alii Lucae, alij Clementis esse dicebant. Contra
quos sic argumentatur Hieronymus. Si quia Palai nomine non titulatur, Pauli non est, ergo quia nullius no mine titulatur, sit nullius. Lucas uti
Acum. In hac autem Oiliola materia habet eminentiam Christi & inutilitatem legis: comprobans per eadem lege& Prophetas eorsidem in Christo finem linuisse legalia,quq nec eo tempore quo esse debebant alicui proderant, nisi per fidem venturi: sed Christus sic ad iustificationem sussicit, ut adiutorio legis non indigeat, dc silex admisceatur, fide ii ritam faciat. Eo tuae sic de Christo &l e ait, ut Iudaei legalia deserant, de in eminentia Christi iustificationem Π quaerant dc accipiant. Circa finem etat iam epistolae instruit eos de morali tate: quia si ut vitium naturale Iu daeis semper fuit, luxuriosi nimis Grant in cibis & in libidine
soru er quem fecit esse cuti. im sit θ-- r gloria is figura se i
stantiae erim, porta que omnia verso D. - . virtutis sua,' 'ationem peccatorum in
aciens, sido a teram maiestatis in excelsis antὸ melior an elis siectus, qua radi ferent nomen hae l, eo urit Cui enim dixis aliquando
gelorum' Tibin meus es tu ego hodie - Act iteras rursum. Ego ero iri inpatrem,
se ipsi erit mihi insilium. Es cum it
rum in ira est primogenitum in ori P ραν. m terrae, disit. M adorent eum omnes
angeli Dei. Et ad angelos quidem diei i iis an Assitas obitur, o mini- s. . . se pasi flammam ignis. Aolium amum. Thronus tuur in in saeculums cui ct et irga aequitatis virga regni tui. Dilexisti iustitia est ias, inlauitate:
opterea unxis te Dein tum oleo ex
357쪽
u autem penna- , se omnes vivo Fimentum veterescent. Ei velut amictum mutabis eos O mutabatur: tuam
rem iis ipse es, o anni tui 1um tem
quem autem a gelorum dixit ah Panis sis a dextris meis, donec po nam inimicos tuos abestumpedum tu rum' Nonne omnes sunt ad inserat
rystirum in ministeriam ι, propter eos p/i haere itarem capiunt Euru'
cipio probare intendit, Chri ilium Dei audi edum esse, coim serendo eu prophem, qui, si ideo a diendi fuerunt, quia Deus per eos ut per instrumentum locutus est, multo magis obseruanda sunt praecepta Christi .in quo Deus locutus est, ut insilio. Consere iterum Christum an gelis, quia si verba angelorum peros Prophetarum prolata obseruabantur, obseruanda sunt verba Christi longe amplius, qui longe melior angelis est enectus. Et haec omnia quae praemittit spectant ad conelusionem, inserius positam, ubi ait. Propterea abundantius & t. Quasi diceret. Ob
seruate quae dicta sunt a filio, quia Deus olim loquens patribus nostris: L prioribus ludaeis qui & in carne &in cultu Dei patres nobis sunt, linquens. inquam, patribus in Prophe tis. Non enim Prophetarum erant, quae loquebantur: sed Dei loquentis per eos ut per instrumentum. In hoc nomine quod Deus est, multum o ponebant Paulo, dicentes,quia Deus
immutabilis esset. Legem aut Deum dedisse negari non posset, immutabilem debere esse legem : quam qui mutari non poterat, dedisset. olim,
inquam, Deus loquens patribu in Pro Helis A fultifariam . i. multotiens, ut
cum positione dissionis non insista mus. Multotiens, inquam, quia &Abraham, & Isaac, & Iacob, & vni
cuique eorum multis vicibus. L quens etiam multis moris , quia modo per somnia ut Danieli, modo
aperta voce ut Moysi: nunc interi ri aspiratione, ut Dauid Ves multis riam . i. diuerso genere locutionis ut
huic in somnio, illi sermone aperti illi interius aspirando, & iob diue
sis modis, quia si in somnio tantum, putaretur inane quod ita fuisset ait dita: sed ubi hic aperto sermone, hic in somnio alius interna aspiratione, omnes idem de de eode perhibebat certiorent fide tot modis intellectae rei faciebat. Multifariam, inquam multo genere locutionis, dc multis modis. i. diuersis operationibus ut in ardenti rubo Moysi. in vellere sicco, dcvdo Gedeoni. dc similiter multis aliis. Olim loquens patribus in Pro
phetis : locutu nobis in filio. Quo
ad illud antiquius prae s lepus, po nil loques & ad illud quod quasi pN
sens erat, positi praeteritum locutus
significat idem se loqui per filium mlocutus est per prophetas, nisi quod
in Prophetis occulta veritas, es ad huc complenda, in filio autem aperta veritas & completa. Dicens ei in Deus loquens patribus locutus est no bis fidis eorundem patrum innuit ei
dem populo non diuersa suisse locu tum, sed si per Prophetas Iudaeis per filium solis loqueretur getibu se set opinari ad diuersiri populos de diuersis suisse locutum. Locutus est nobis reus me scilice in Hiam istis adhuc erum multi sipersunt qui ea
loquentem & audierunt de viderunt Velita. Locutus est diebus istis sicut dimini est. Locutus dico nouissime quae haec locutio Dei per filium no iii illina fuit: nullius nouitate locu rionis ulterius immutanda: sed olim locutus in Prophetis est non noui si mesquia veritatem locuturus in filio destructurus erat umbram, quam loquebatur in Prophetis. Et si Prophe tas audistis . quia Deus locutus is in
Prophetis .; abundantius obseruate
quae de Deo in filio audistis. Nunc incipit magnificare filium, modo se cundlim humanam modo secti dum diuinam, modo secundum vi amq; simul substantiam dicens. . em filium Deus pater ηstituis .i miniter stisdiuit haria minis frumta est, firmum posse rem omnium: non haereclam quasi pater eius decesserit,
358쪽
redem se dum quod idem ait: Omnia quaecunq; habet pater, mea sunt. H c constitutio secundum quod homo est, facta est in eo, in quo secun dum diuinam ab aeterno fuit omnis plenitudo: per quem iterum filium focis non solum coelestia, sed etiams
'la .i. quaecunque saecularia videtis
iuxta illud. Omnia in sapientia secisti. Hoc secundum diuinam dictum est de filio: ut iii ius olimsit stydorgi
riae .i. diuinae essentiae patris,quae diuinitas per cxcelletiam gloria dicitur.&consideratione illius nihiI glorio sum videtur.Filius,inquam, splendor
est gloriς quia sicut radius solem significat lucere, ita filius radius est no tificans patrem , non tamen aliud a patre sicut nec radius aliud est i sole.
Hoc autem secundum utramq; naturam, maxime secundum diuinam
dictum est de filio. Qui filius etiam
cum sit fura sit antiae eius .i. plena ostesio enentiae patris. Figura autem non quod diuersus a patre,sed idem: eadem enim substantia filius est cum
patre, haec secundum diuinam tantia. Portans omnia: quia sicut nisi
pcx filium creari non poterat, sic nisipe silium creata subsistere non posient. Portans omnia verbo .i. sola Vo
luntate, sicut quemlibet regem iudicaremus potentem , qui solo verbo gubernaret imperium suum. Por.
tans , inquam, omnia verbo virtuti, tuae. i. virtuoso verbo suo. Haec om
nia nihil adhuc ad illos, quia dicerent, quid prodest nobis si per eum facta sunt omnia: si splendor sit gloriae &c. Ad hoc Paul iis respondet. Filii is dico faciens purgationem peccato rum id est purgans homines 1 pecca
is, &quod purgare possit comprobatur ex praemissis: per quem facia &por ara dicuntur omnia,&qui cum
patre eadem cst siubstantia&c. Qiuod etiam tempore legis Iudaei confitebantiar, ubi dicebant eidem Christo. Quis potest dimittere peccata nisi solus Deusὶ Hic plane ostendebant neminem posse saluari a peccatis per
A faciens. Hoc de filio dictum est secundium diuinam. Qui filius cum sit talis & talis, sidet ad dexteram mat statis, id est, ad aequalitatem paternae maioritatis. Maiestas enim dicitur essentia Dei: nec in illo paradiso vnde pulsus est Adam, sed sedet μα-
cep, cςlorum, locatus in dextera patris,hoc secundum humanam.Nunc filium comparat angelis, ita tamen ut longe praeserat illis dicens. Filius,
inquam , ectus tanto metior angelu, quanto disserentius haereditavit nome,
id est honorificentiam postquam re B surrexit &ascendit. Differentius ideo, quia cum adhuc esset passibilis ocmortalis, differens nomen habuit: quia angeli ministrabant ei: sed ascedem multo dii serentius nomen post sedit. Et quia differentius esse posset, non tamen prae angelis, ideo ait. Di ferentius, ita ut sit prae illis angelis.
Vere nomen haerea itauit prae angolis. Nam vox patris ait ad illum. FLlim meus es tu quod nulli angelorum dixit. Sed ad maiorem confirmationem sub interrogatione: h6cita ait. Cui angelorum dixit aliouando, id est, C nec priusquam confirmarentur, nec postquam per casum aliorum cosi minati sunt: Dixit, inquam, Tutius mem consubstantialis, non adoptiuus, Ego enim pater geΜui te hodie, id est, in aeternitate. Propter infirmitatem intellectus nostri, cum hodie quod nota praesentis temporis est posuit praeteritum genui, ne si dice rei hodie gigno te , suspicaremur eum non ab aeterno genitum de patre. Et ideo genui dixit, secun dum infrmitatem nostram, hodie secundum diuinitatem in qua nihil praeteritum, nihil futurum, sed omnia ibi hodie praesentia. Et rursum cui angelorum dixit hoc aliquandoὶ vel sine interrogatione. Rursum pater hoc ait de filio. Vbi ait rursum: de eodem significat eme dictum. Ait pater. ero iis V, id est, ad ho norem illius, ero illi inpatrem, 'A filius erit mihi in sitium ad me magnificandum. Ero, dc erit posuit, non quia hic pater: ille filius non sit ab
359쪽
ab aeterno, sed quantum ad communem notitia hominum. Nee ad hoc
ille pater, nec iste filius: sed in die iudicii erit pater,erit filius cum omnes impii cognoscent Christia, esse Christum filium Dei: quod vi uetes nega, uerunt Hςc duo secundiim diuinitatem dicta sunt de Christo. Et iterum dicit pater de eodem filio: adoret eum omnra anteli Dei: sed praemittit quando hoc si ictum sit. Cam pater intro . i. ostendit introducendum; r mogenitum suum Christum in orbem terrae. Introducit ideo: quia in inte riora cordiu ductus est: cum, inqua, introducendum ostendit: dicit. illud& iungitur in litera Psalmi. Arent eum, scilicet, filium se dum huma
de eo post resurrectionem accipiendum est. Illud praecedens: ero illi in patrem in Esaia inuenitur in Psalmo etiam. Mi sericordias Domini: quod idem valet: ibi habetur. Ipse inuoca bit me pater meus es tu. Illud quod sequitur, adorent eum, habetur in Psalmo. Dominus regnauit exultet terra: nisi quod ibi est adorate: hic a.dorent. Dicit etiam pater de eodem filio pertinens ad angelos. Hoc, scilicet qui filivsociis c letles stiritu uos angelos .i. suos legatos mittes eos quo placet. Nec tantum illos inferiores: sed etiam flammam i s. i. seraphim, qui ordo dignitate alios prςcellit. Facit minifros suos etiam secudum hia manam naturam obsequentes illi. Hoc pater ait, pertinens ad angelos Hoc autem ide ait ad filii ini. O Deus fili Thranus musci iudicialia sedes tua remanet insaeculum sicuti Et merito quia regni tui est virgi aequitatis .i. directa aequitas & inflexibilis. Vir. ga regis recta: dc ideo de aere solet seri,ut signum sit directae & inflexibilis aequitatis. quae aequitas in Christo di. directa est dc inflexibilis. Merito ite
tum Thronus tuus est in aeternum: quia tu dilexisti iustitiam. i.omne bonum non coactus. sed ex dilectione amplexatus es. Et sicut dilexisti iusti tiam, ita odissi iniquitatem . i. Omnet
malum. Quidam enim sic diligunt Diustitiam, ut tamen quasdam iniusticias odio non habeant. Et proptereait Thronus tuus esset in aeternum, Ut virga aequitatis esset tibi. ut diligeresu: ljtiam ripi r haec omnia ut existe et in tὸ 5 Deus fili Deus pater unxit: go. scilicet: qui loquor unxi te. Alii erministros ut David dc Saul vncti sunt: Christi is autem propria operatione patris. Vnxit te, inquam, um consubstantialis tibi oleo l.Spiri tu sancto: quia sicut oleum carnem, sie Spiritus sanctus fouet & demul cet animam. Oleo dico Et merito dicitur exultationis: quia
homo ille per spiritiam de quo coaceptus est . a peccato permansit im munis. Vnctiis est Christus Spiritu s. in utero matris. Accepit iterum Spiritum sanctum in baptismo, quando in specie columbae super eum visius est non tamen iri baptismo spiritum accipiens , quasi notia tristificatione indigeret: sed ut ostederet quod Spiritum sanctum hominibus in baptis mo ad iustificii dum tribueret. Unxit
te Deus oleo prae participibus tuis . i.
prς Apostolis & teris.qui Spiritum
'sanctu acceperunt. Prς illis ideo quia Christus de Spiritu sancto, omnes alii de semine carnis concepti sunt. Haec omnia secudum humanitatem de filio dicta sunt: haec pater dixit destio: & iterum propheta ad patrem de eodem filio, secundum diuinam. O Domine pater, tu funda,li terram. i. firmiter stabilisti hanc Ecclesiam: quae terra dicitur comparatione superioris Ecclesiae angelorum Fundasti dico in principio per principium quod est filius iuxta quod idem de se ait. Ego principium qui & loquor
vobis. Fundasti terram :&coelum . i. maiores sanctos, ut Apostolos, qui mysteria tua compliaut subditis.Hos inquam, non solum fundasti: sed di
cedi sunt propria opera manuum tuirum. In excellentia enim horum ap
paret manus tua fuisse operata, sicut quilibet artifex diceret. Haec imago egregia opus meum est sed in illa de terius facta non cognosco me, cum tamen utraque opus eius sit. Et ipsi coeli
360쪽
I N A r B R. Ax o s I. coeli peribunt . i. morte destri letur, quicquid ex natura sua erunt: se opera nebis in His . i. iustitia di caetera quae tu operaberis, in illis permanebunt. Et omnes siue coeli, siue terra vetera ent . i. paulatim corrumpentur
mi ctia carnis. Veterascent dico,&peribunt ut testimentum . i. ' cudum corpus quod in eis est, circundans animam tanquam vestimentrum. ipsi peribunt, im .corpus, quod quasi amictus a
nimae est. Mutabis impassibile facta& immortale. Iutabuntur etiam scicundum animas gloriosiores factas
dc in oeliatione Dei seoficietas. Ipsi
'st L immutabilis contra hoc quod ipsi veterascunt: crae cient . L aeternitas, a priman seu.c antra hoc quod illi ininteperi
bunt: Non solum per pr missa maiorai elis comprobatur, sed etiam perhoe dichim filio Sede a dextris quod nulli dictum est angelori Quia ad
quem angelorum dixit pater aliqua- do: sicut idem verbum sit pra notaui mus. a. r. i.iudica & quiesce a Axtris .in Diioribus mehi: quoadusque ρ nam inimicos tuos si bestiam ρ tuorum. tata plenariesubiectos tibi. ut
scabellum subi jcitur pedibus. Perpedes tamen humanitas Christi intelli gitur, quae ultima pars in illo. Hςc au tem plena sibi ere , consummanda est inultuno iudicio secundum humam talem filii. Vere nulli angelo rum dixit hoc quod dixit filio: sede dextris, quia angeli ministri sunt filii hoc autem repugnans est ut ministri sint Christi, & eiusdem dignitatis. Quod ita ait: ide. constat hoc non dies uni alicui angelorum, quiano e omnes angelici sti ii quot
quot uni, si inradministratu .i is posti ut administret Christo iut quia
quidani ministri constituti sunt, qui bus imperare non audent domini, ad hoc remouendum addit. Ita dico
ad ministratorij, quod in mini serium quocunque sibi placet etiam. i. propter homines. Mul tum subiectos constat esse Christo: imperio cuius deseruiunt etiam ho minibus, qui minores sunt angelis Propter eos dico, qui capient haereditatem flutis .i. qui possidebunt aeter nam salutem in haereditatem a. fi
niam tibi possessionem CAP. IL
dantius oportet obseruirenos ea q auiuimus,
ne forte pere uamus. Si emm qui per angelos di
nis aeuoicatis drino Lentia acie is mercedis retributionem uomo. donus e giemus , tantam ne exerismus salutem se eum initium accepi sit enarrandiper Dominum, ab eis quia ierunt, in nos confirmata est, conte.
ante Deo signis oportentis συ dis virtutibus, oe Spiritus fani Zi astribu itonibu/ sicundum Ham voluntatem. Eu enim angelis sulierit Deus orbem terrae Murum de qVoloquimur. Testa tus e s autem in quodam loco quis aiscn. id est homo quo memor es eius, auis in hominis quoniam visitas eum et uinuidi eum paulo minus ab 'elis, gloria honore coro aui eum, sei iluisti eum se per opera manuum tu rum. Omnia ubiecim si D edibus eiu Di eo enim uo omnia ei caluit, nihil imisit non siubis mei. 'nc autem necdum videmus omnia fiubis D ei. Eum autem qui morico quam angeli, minoratus est, mi emus Iesium propter assisnem mortis, gloria o honore coro. narum , ut varia Dei pro omnibus P
garet morerem. Decebat enim eum 'ρ ter quem omnia, est per quem omnia qui illos s ingloriam a duxerat, auctorem salutis /orum per ρ ionem consummare. riten sanctificat,
quisanctificantur, ex uno omnes. Pro ter quam causam non tu is treseos et care,dicra,s.7 unciati nomen
tuum statribus meis, in medio Ecclesia lauibote. Et iterum. Ego ero deni in
eum. Et iterum. Ecce ego sepueri mei
vos ridis mihi Deus. Bia ergo pueri commuinauerulcaria orsi uini: se