장음표시 사용
61쪽
sEx PosITIO D. BR v No NisCAP. X. R AT Rrs voluntas quirim cordis mei se Asecratis ad
bib illis, quod aemutitionem quidem Dei habent, sed non secundum scientia. Ignorantes enim iussitiam Dei , o si am quaerentes saluere ustitiae Dei non unodum. Tinis enim legis Christiuad iuuitiam dimis credenti. oso sesenim sisti te quoniam iustitiam quae ex lege eis qui fecerit homo, vivet in ea. . uae autem ex fide eis . iuuitia sic dicit. lis dixeris in corde tuo quis asiem det in caelum : id est, Christum istae re, aut quis defendet in abyssum e hoc
es Christum a mortuis reuocare. Sed
quid dicit 'iplura ' Prope est ter o
more tuo or in corde tuo. Hoc est et e
sitearis in ore tuo Dominum Iesum, drin corde tuo crediriris, quod Dein illum . excitaui, a monuis, saluin seris. Corde enim creditur ad iustitiam . ore autem consis io sit adflutem. Di est enim siriptura. Omnis qui credit in istum, non confundetur. Non enim est istinctis Iudaei es Graeci. T amidem
Dominus omnium , diues in omnes qui in cant i um. Omnis enim quicunque inuocauerit nomen Domini. siluus erit. lumodo ergo inuocabunt, in quom nocrediderunt Z ut quomiao credentes, qWm non audierunt ρ tau modo autem audient ne tradicante omo
δε vero praedicabunt, nisi mittantur
Sicut siriptum est. Auam steri perii
Euangeli antium pacem : Euangelse zantium bona. Sed non omnes obediunt angelis. Esaias enim dicit. D mine quis credi it auditui nostro, e go es ex auditu e auditus autem per verbum . Christi. Sed dico. Nunquia non audiarunt s Eu quidem in omnem terram existi sinus eorum, O in Dei orbis terrae verba eorum. Sed dis nunquid fael non cognouit ρ Primustia cum Grit. Ego ad amulationem vos adducam in non gentem , issem tem insipientem , in iram vos mittam.
μ- a non quaerentibus me, palamare tres his qui me non interrogabant. Ad Israel autem dicit. Tota die expandi mam με .nus meas ad populum non credentem, se contradisolem mihi.
NE quia modo dixerat Israel n5
peruenit in legem iustitiae. sed offenderunt in Christum , putar tur Apostolus Iudaeos ideo dicere r probatos, nec ulterius posse saluari Dicit se orare pro illis, pro quibus φtique non oraret, si apud Deum re probatos cognosceret. Vnde sic ait. Licet Iudii offenderint in Christum, tamen statres voluntas corris mei fi ira illis, id est , bonam voluntatem habeo ad illos , quos si poeniteant confido saluandos. Nec solum voluntas , sed etiam obsieratis fit ad Do*m pro issis, ad habendam illis salaetem. Ideo utique obsecro Deum pro illis , quia testimonium i iste ibo, quod pro certo habent aemulationem, id est, dilectionem Dei. Vel aemula tiorem id est indignationem aduensus sanctos, Zelo Dei,& suae legis. Ex istimantes enim sic tuendam esse logem suam, persequuntur sanctos. Habent utique ςmulationem Dei, non sicundum silentiam. Non enim scienter sic diligunt legem, vel sic indignantur pro lege. Inde ait Beatus
Petrus.Scio fratres quia per ignoran- Ma. o.
tiam fecistis&c. Vere non sc dum scientiam. Nam ipsignorantes iussi- Iam Dei .i. omnem iustificationem ex solo Deo esse, se quaerentes Earuo id est, confirmat uam iustitiam quod per carnalia opera legis iustii carentur quae utique iustitia no Dei, sed eorum esset.Hoc utique quaeremtes nonse nisubiecti iustitia Dei. id est Deo iustificanti: sed potius derogando Deo, iustitiam quae Dei est, asicribebant sibi. Vere iustitiae Dei non sunt subiecti. Nam Christo nolue runt subiici, qui Christis adlusi
dentem iustificat. Christus dico, qui est finis legis: & secundia impletione eius, &secundum hoc quod veniete Christo
62쪽
Christo finita est lex illa , α iam per Christuin locum habet gratia. Vere Christus est ad iustitiam nani lex noest ad iustitiam. Mysis.nsi cri ι,
quomam t.quod homo qui fecerit im stitia. quae est lege. i. carnales obser uantias quas praecipit lex, ipse Diues
in ea lege . i. hoc λlum habebit ex impletione carnalis legis, quod non morietur i udicio legis. .i enim te gem facit.poenam solumodo euadit, sed per eam non iustificatur. De iustitia legis sic ait. Sed de iustitia quae est ex fide, sic dicit idem Moyses.
11.. iatris discris in corde tuo, id est,nec conde credas nec ore loquaris hoc: quissenii in coetan did est.nedubites etitam quosdam ascendisse in coelum,& adhuc quoscunque iustos ascensuros csse.Id enim dicere, quis ascendit in coelum, ect δε te e Christum de coelo . i. negare quod Christus in coe lum ascederit. Aut ne dixeris in comde tuo quis descendu in a sum, id est, in infernum3 quia hoc taceres reuocare Christum ex mortuu , quod nec Christus mortuus ad infernum dec Ccenderit. nec inde Abraha sanctosq;
suos abstraxerit quod utrunque contra fidem est. Hoc ne credideris, sed hoc quod sequitur crede. Quid Gnim dicit scriptura per cudem Moy-
is 1.2.lsium t Hope eis verbum in ore tuo, id cst, paratum est verbum doctrinae. Vel verbum Dei Christus in Orc tuo, ut confitearis , & rationabiliter i earis illud. Et hoc idem verbum, prope est etiam in corde tuo, ut credasllud. Et hoc verbum quod prope esse
dico, si verbum fidei, id est, do strina habilis adcredendii. Vel Christus in
quem conuenienter credi oportet, uod verbum nos praedicamus. H .cinde praedicamus, quia id est, quod si
confitearu Dominum Iesum in ore tuo,
o credideris in corde Iuo , quod Deus excitauit istam a mortuis,dc quaecunq;
impossibilia de eo credas, nec legemna irae potuisse ipsi obsistere: si hoc inquit confitearis, &credas, non si tum vives vita praesenti, ut perlege, sed etiam saluus eris aeternaliter. V re si corde credideris, saluaberis. MA aeorde creditur ad habendam iustitia, i .iustificationem a peccatis. Qui autem iustificatus est, de saluatione scicurus est. Et vere si confitearis ore, caluaberis. Nam confessio fit ore ad consequendam aeternam salutem. Ideo salutem quia maius videtur posuit ad confestionem oris. Hoc enim
confiteri.s Deum, magnum&praecipuum erat in tempore Apostoli se utente persecutione : quo tempore multi sane credentes non audebant
palam loqui nec confiteri. Probat credulitas cordis iustificet, ab auctoritate scripturae:nec tamen determinat cuius sit fisc scriptura sed in psalmis multotiens aeque valens inuenitur. Vere corde creditur ad iustitia. Nam scripturadicit. Omnis siue Iudaeus sitie Getilis, qui credit in illum
quem Deus excitauit a mortuis,non confundetur .i. non crubescet quasi male crediderit. Bene dico omnis.
Nam non est distinctio apud Deum: Iudaei&Graeci. i. Deus in saluatione sua indifferenter accipit Iudaeum ut Gentilem . & Gentilem ut Iudaeum. Vere apud Deum nulla est distinctio Iudaei& Gentilis: nam idem est D
minus omnium. Qui .n creauit Vnur
creauit & alterii. unde apparet quod aequam voluntatem habeat ad utrimque,&sicut voluntatem, sic etialia bet potentiam. Nam ipse est diues:&abundanter retribuens in omne qui inuocant illum. Probat quod colas sio fit ad salutem. Respondet tamen litera ad proximum. Vere Deus in diues in omnes qui inuocant illum Nam omnis quicunq; sit ille, siue Iudaeus siue Gentilis,q inuocauerit no me Domini saluus erit. Quadoquideoportet eos inuocare ut fatuentur: ergo oportet eos primum credere, ut postea invocent: Quomodo n. im uocabunt illii in quem non credid mi quasii diceret quia credent inuocabunt. Aut quomodo credet eique
non audierunt 3 id est , quia audient credent. Quomodo aute audiet sine praedicante3 .iuauia praedicabitur illis audiet.Quomodo vero praedicabunt nisi mittatues .i quia Des mittet illosi
63쪽
praedicabunt. Ex omnibus his inter-
Nunquid Israel i. Iudaicus populi is rogationibus intendit totum venire non cognouit 3 Duo uini genera cin
ex gratia Dei, a principio vocationis gnitionis. Vnum quo sicuti rem b M
usque ad saluationem eorum. Currinam esse cognoscimus, bonum iiii
enim dicit praedicatores a Deo misius rei diligimus de approbamus: dc sos quos audierunt: & post auditum haec est bona cognitio. Alterum quo credunt:& deinde inuocant,& sic ad rem, sicuti dicitur, ita esse videmus,
vltimum saluantur : totum innuit nec contradicere possumus: de laine reseredum esse gratiae Dei. Vere prae-
rem illam non diligimus, sed quod dicatores mittuntur a Deo sicut scri- solum possumus ὶ iniquum velle adnum est in Esaia. Qua speciosi sunt
illam habemus. Haec est mala comi pedes. i. aduentus Euangelizantium,tio. quam Iudaei in Chri muri habile .i. bene annunciant sum pacem interrunt. Probat auctoritate Moysi Iu Deum &hominem.Et Euangelizan-daeos cognouisse Christum dicens. tium bona inumilitatem, castitate,
Vere Istael cognouit. Nam Moyses dc his similia. Quia supra dixerat eo
primus tempore secunda scripta ne quod audierunt crediderunt: ne pu-mo. n.ante eum scripsit prophetiam tuemus quod solum audire sit ilice Per hoc autem quod ait primus, in ret ad habendam fidem non operari. nuit eiusdem res multos testes ene si te Spiritu S. interius, ait. Licet diacocet non reponat eos. .Vel primus. i. rim quia audient credent: tamen nopraecipies secundu dignitatem. Moy
qes qui audiunt, obediunt Euagelio. sesitiquit primus dicit hoc. Ego ad Nec solus hoc dico: sed Esaias mecuducam vos o Iudaei ad aemulationem
sentiens dicit hoc. Domine quis cre- . i. ad inuidiam dc indignationem a didit auditui nostro i. vel his quae a nimi, in non gentemci. contra genti dierunt a nobis , vel his quae nos amlitatem qitie prius gens mea nodice diuimus a te dc nuciauimus illis 3 Perbatur: quos vosipsi canes vocabatis.
hoc quod ait quis credidit, innuit Vel in non gentem.i. contra gentili multos audisse: &si non omnes, ali-
tatem quam faciam non gentem .i
quos tamen credidisse. Et quando non sicut genita est dimittam ea, sed quidem aliqui crediderunt: ergo Mfaciam nouam cieaturam regenera des habetur ex auditu i. credunt ali-
tamaqua dc Spiritu S. Nec solum ad qui, quia audiunt. Non tamen ex ducam vos ut videatis: sed etia mittit omni auditu h betur sana fides : sed vos in iram, ut persequamini eos. ex auditu qui fit per verbum .i. secum Mittam dico in iram. i. ntragentidum doctrinam Christi, fides est salitatem insipientem i.quae prius erat lubris. Licet pauci crederent audi insipiens , quia licet muIti Philoso
tui nostro tamen dico,nunquid non phi gentium scientiam haberent de audierutὶ quasi diceret. De hoc quod mundanis . tamen insipientes eranthon crediderunt inexcusabiles sunt: cum veritatem diuini cultus ignora
quia verbum fidei audierunt. Equi-
rent. Per hoc autem quod Iuda ivi dem in omnem terram exivit sonus dent prophetiam Moysi completam. i. fama corum praedicatorum. Nec esse, in eo quia inuident gentilibus solum fama sed etiam verba eorum, factis Christianis, idolatriam desiere a. eadem quae ipsi praedicabant auditibus, dc nouam legem sequentibus, ta sunt in fines terrae & ita dico terr cognoscunt aduenisse tempus illud quod orbis .i. orbiculatae terrae. Inde quo hoc praedicebat Moyses, sed omni cnim parte terrae audita sunt amaritudo eorum non vult acqui in verba Apostolorum. Audierant uticere verς cognitioni.Moyses hoc&que sicut probatum est. Nec solum cit de Iudaeis Esuas autem audet O ELeos audisse dico : sed dico quod et eis hoc de saluatione Gentium de re iam cognouerunt quod interrogati probatione Iudaeorum. Audet uti iis ponit ut magis eos excitet dicens. que. Hic enim Esaias quia manis stius
64쪽
nius caeteris talitationem Gentium
Prophetauit, ni inpertulit a Iudsis, dc ad ultimum interfectus est ab eis. Ideo sic ait: audet, id est,n5reso i
dans: sed cum audacia dicit hoc. In om msum a non quaerentibus me. ubi ait se inuentum & non qu esitum, ouae repugnare videntur: ostendit e, linia misericordia Dei gentes inue nisse salutem. Inuentus sum inquam agentibus non qu entibus me, naturali ratione, quam eis ad intellige dum me dederam, & apparui hispa lani, id est, in manifesto omnium positus. His dico qui non interrogabant me, id est, cognitionem mei ab aliquo intelligente. Si enim me sua ra tione qu erent, hec cognoscere siis siceret,opportunum esset ut interr garent ab intelligente, quod ipsi iniunus intelligerent. Sic ait Esaias de Gentibus. Ad Issaelautem.i ad Iudaicum populum dicit hoc. Tota .i. toto tempore per praedicatores. Vel tota illa die qua psendi in cruce, ex andi manus meas, id est, assectiones& opera mea ail populum Iudaicum,
non credentem. Nec solum non re dentem,sed etiam contradicentem mi
hi .Expansio manuum Christi in crimce significauit dilectionem, qua semper amplexari voluit Iudaeos, qua et iam in cruce, si poeniterent, paratus erat omnia dimittere. Ecce iterum in Esaia ostendit Iudaeos cognouisse, cum videant hoc quod dixit impletum esse.Ostendit etiam saluatio nemGentium,& reprobationem Iu
IC o ergo: Nunquidre' sit Dein populum .um 8 Ab sit. Nam ct ego subiasPm ex semine i raham, is tribu Beniamin. 2 su repulit min telampam, quampraesciuit. L nn seisi, quia dicit scriptura in Helia: quo
sim Israel ' Domine , HYhetas tuos occiderunt, altaria tua su Herunt, y
mam meam. Sed quid dicis Hi Hui
inum res Uum ' Re ui mihi sinem 'milia virorum, qui non 'ruauerunt tenua ante Baal. Si ergo in hoc tempore reliquiaesecundum elenimem ratiae Demisa nt. Si aut Patia iam non ex opertim. lioquin gratia iam non elagratia..id ergo God quaer bat Israel, hoc non in consecutus: et aio autem consecuta eLI caeteri vera ex coatisiunt,sicutsicriptum est. Dedii si lis Dein stiritum compuncisionis , oc
sis et i non mideant, se aures ut non amdiant , et g. in hodiernum dum. Et D uid dicit. Fur mensa est in raram ipsi Iesue L I, inlaqurum, o in captionem, se in mdatum,ct in retributionem illis. Obsim retatur oculi eorum ne videant, c=do sim eorum per incuri . Dico ergo. Nunquid sie emenderunt, et tradereni' t. Sed istorum delinos in es en tibin, et i itis aemulentur. a si δει mugurum diuisi immundγ, ct diminutio eorum diuitia gentisi: quam to magis plenitudo eorum Z Vuis enim
dico sentibus . tauandiu quidem ubc si genti olus, ministerium
meum honorificabo : si quo modo ad rimulandumprouocem carnem am ct silvos faciam aliquos ex issis. Si enimam to eorum reconciliatio est mundi; quae assumptio nisi et ita ex mortuisy
liqui ex rinis facti simi , tu autem eum oleaser esses , insertus es in Mis: secius radicis o pinguedinis oliva factus es ; noli gloriari a ciuersus ra-os,ri quo/si gloriaris, non tu radicem po V iis, sed radix te. Dicis ergo: Tractisum rami, et tego instro. Bene. Propter intretalitatem stactisunt. Tu autem
Si enim Demnaturatum ramis που
percit, ne fortὸ nec tibi pareat. Viri ergo bonitatem se siveritatem Dei. In res quidem qui cecHerunt eritatem, in te autem bonitarem Dei Hermam siris in bonitate. Alioquin se tu emcideris. Sedo issis uper Mnsierint in incretalitate , inserentur. Potens inenim Deus iterum inpere Hos.
65쪽
sic inquit nunc ut olith et M in Atempore gratiae, qua causa magis credendum cstDeum misericorditer si bi reseruasse electos magis quam olim,cum no erat tempus gratiae. Hoc
inquam in temporina elatu utasiunt inqui ulli quos Deus sibi reli quit. idoneosq; saluationi praesciuit. Reliquiae saluae fa sunt, &ho bearinis electionem Dei, ab aeterno prae uisam: quae electio non fuit propter merita, sed fuitgratiae: qui acta' aliam elegit, &pergratiam saluauit. Si autem haec electio est per oratiam, ita e instar quod non est ex operibm pro metentibus illam: . um si propter opera eligeretur. iam illud quod vocat uvam, non es puras ratra meritum'. Hoc ut coii uenienter de gratia inducit ut nec illi quos De sibi reliquit putet seclestos ex merito sicut nialos quia male melnprunt robatos & liac dicens bene seruit intctioni. Summam auctoritarum supra positarum lite breuiter colligit, Vt aperiat quod per illas auctori tates intendebat dicens. Quia sup
rius dixi, secundum Esaiam Iuda
non credentes, sed contradicentes. Dixi iterum secundum eundem teliquias Iudam meae siluatas. Ergo
quid ex his dictis quae sibi obviare videntur colligemus Hoc utiq; dicemus: O quod quarebat Isiaela. Iudaicus popuI' statuere. f.iunitia suam di
in ea saluari hoc Mn s . Israel in toto non est consecutus,
e risco Duras . i. hi quos Deus Glegit de Israel consecutrsunt saluationem.Cateri vel . qui non sunt elocii, non solum non consecuti sunt, scderi sunt ex cati. Et hoc dico DQursiripiu in in Esaiasticet aliis ver
bis eodem tamen sensu. Derit His Iu daeis Deushpiritu compunctionis T. f ritum malignum qui pungeret eos, 5ccogeret malό agere. Vel spi ritum, . i. Voluntatem compunctionis: qua pungerentur inuidendo, &irascei ldo fidelibus ' Dedit etiam illisomos, a rati talem otionem: sed ita ii iis
et uirant .i. ut bono rationis priuetur. Dedit etiam aures. i. candem ratione
quali quod per se non possent intelligere: debuerat audire & addiscere. Non audiant dico et que in hodiernum unc Hic dies hodierim suit Prophe tae hodiernus etia usq; ad finem insidi sicut illud in balneis: die cii pr.eio, cras hie precio. Duit etiam Diuid de excaecatione Iudaeorum hoc: mens eoru - β. scriptura qua de ouerant animaduertere bonum: fiat illis inti eum. i. illaqueentur in il la quotidae deterius intelligendo: si at etiam illis in caprionem, quia captis lint a Romanis A fiat illis instandi
i n.Miseria eorum dispersorum permundum vocat cadat uini fiat etiaminis in retributione. Clim captionem& scandalum etributio e possct v care. Aeternatame interitum, quia
permanens erit, retributione intelli gi Velita mensa eorum. i. hoc quod
se ilitos & acidos intulerunt Deo,
qui de conuersionemra refici vole bat .siat illis inlaqueu. i. illaqueentur ideo obsidione Rothaitorii. Caetera
non mutatur.Et oculici ratio eoru ob
curentur ne et ideant, & intelligat
iratura. Et dorsum cor v.i .eadem rati
nem qua se ad cognitionem Dei erigere debueriit, illud in rua in terronis, semper magis dc magis praeripi tando in poenis. ' Quia dixi Iud
excaecatos. Ergo nunquid propterea asicomaod Hoenderunt, et traderent
inutiliter, & irrecuperabiliter, quod solum in o in eis casus sistHicini Sest reprimeregentiles, ne se proerat udaeis,licet eos dixit excaxatos quia casus eorum est recuperabilis, & fati uationi gentium plurimum utilis di cens. Absit hoc ut licet os Enderint irrecuperabiliter deo cadant,& inimii liter. Vere non inutiliter sed delim i .per delictum Grum T. Iudaeorum, es factas ingentium. Nisi enim tu daei respuerentverbum Dei, Aposto ii non transirent ad sentes Salus uti que facta est gentibus, mi getes m
entur,i.imitenturicis Iudaeos,qui si deles fuerunt, & quorum lex firma mentum est noui testameti. Vel ita Per delictum Iudaeorum est factas lus Gentibus, ita ut Iudanae uten r
66쪽
si Et secundu hoc probat, quod cas iudaeorum sit recuperabilis. missi
a Virinorum. pro quo ludaei repulsi sunt diuitias 'it mundi i ausa fuit quare gentilitas ditaretur gratia Dei; quanio ma Dplenitudo eorum. i. Iudaei plenarie saluati. erunt diuitiae gentiun)ὶPet hoc casus Iudaeorum recimperabilis probatur. Si enim Deus malum Iudaeorum utile secit sentibus, multo magis credendum est, quod bonum eorum longe utilius faciet gentibus. Delicium eorum sunt d
uitiae mundi: Et diminutio illorum,. i. Apostoli qui de Iudaeis electi secudum se partem Judaeorum dim inii runt.Hqc inqua dii 'livitio sunt diui. ti gentisi Apostoli .n .ditauerunt getes verbo Dei. No ideo dicit plenitido quod omnes saluadi sint sicutnec uniuersa peti lito electa est: sed quia multi salvabuntur. Vere plenitudo Iudaeorum saluabitur. Nam etiam in
tempore excaecationis eorum salii
buntur aliqui ex illis. Et hoc dico v bissenti et quia semperqua. qui-ιm ego umApostoli gentium, ad quas solummodo missius sim n honorificabo
tamen meum mimsterium: quia cum
ossicium meum hoc solii exigat pridicare Gentibus, honorificum faciaillud supra hoc quod debeo: labora. do in Iud is Honorificabo dico spistrarii quicquid . n. paterer non cur remis o cem carnem meam. i. Ita
se dum carne mihi propinquos ad
c iandum .i: ad imitandum me in
fide, se ut sic prouocandos uacia. i. Deus per me salvet a uos ex Ilgu.
Causis reddit quare debeat labora re in eis:& idem videtur superius p suisse, sed ibi cum determinatione temporis, ubi ait Plenitudo quam in finem mundi constat fore. Hic au tem ad aliud se nil, dc sine deternabhatione tenam is dicens. Ideo labo rabo salii os facere aliquos ex illis. Nam siam Oo eorum est reconciliatis mundia. si excaecatio eorsi causa suit, vigentilitas recociliaretur Deo: quai. qualis dicenda est assumptio Iudς rum in quotaq; tempore ni vitae e
tec iliauit sibi munda, multoma los credendum est quod peratam'
tionem eoru faciet Deus vivere multos in peccato mortuos: qui ex plo illorii prouocati vivent in fide Chri sti Probat quod genus eorum no impediat assiimptionem eoriam, sed si la incredulitas, dicens. Benedicina sumptio Nabene possint assumptio nem mereri. Sin. Mariosam cta P,
. i. si opostoli dc alii de genere eoruelecti sunt, sancti sunt, constat quod etiam x a . i. illa plenitudo Iudae si salua esse potest. Si . n. Apostolus nubit obfuit genus, nec aliis obesse de bet. Delibationesti dicit ab ea simili tudine: quemadmoduparii quid statur de cibo. p quod tota massa be ne an male condita sti probatur: sic Apostoli delibatio dicebatur totius massae Iudaeorum, in quibus planumerat Iudaeis genus nihil obesse. Prinbat iterum idem per aliud. Id etiaconstate bene posse assumi. Nam radix cocum. i.Abraham, Isaac, da cossi fuia irarix eorumsancta tura mi etiamsini esse possunt. Dicesue
nomihi quod rami illi piri sint: in si eliqui ex ramis per incredulitatem, radice fracti sunt tu aruspi Uertus esinistis .i. loco illorum A. ess oti gera. sterilis. &a sancta radice ali nus faeta es etias inrassicis .i. prophetarum : in quibus radicata in m
Apostolorum: qui pinguedine fidei
dcabundantiam S. Spiritus habuerat. Radicis & pinguedinis dico oliuae a ludaici populi: O Prophetae de Ap stoli de Iudaeis nati sunt. Et si tu alionus a radice insertus es, noti glorioia e instant ramos, neque te prie
ferre illis, quasi tu propter meritum sis eligendus, illi propter genus abi hcitat. mi intriam uri Egloriar
dicetur tibi: Frater tumntortoria,cem,sed radux portat te: quia in te nubium exemplum boni: in radice vero
ut in Abraham exemplum totius mdei. Quia modo abstuli tibi gloriari,
aduei states ramos: ergo i propte rea dic mihi: quia aduersus fractos mi
67쪽
incredit lataim rata . . et i ego in or loco misi. Hoc est,&sic
concedo aitPaulus, sed illi non pro pter genita, scampter inere titatem si amsunt. I, ternuin loco illorsi
pro sola se . Et ideo Gli alium saepe r.
a. superbire cultra fractos: stati me ne sintiliter frangaris: itinendu utiq; est: quiasio κῖ pepercis natura iam
r. .i. ludasunesori ne arcat tibi. cui minus debere videtur non narii rali: quia tu non naturalis per gratia hi sertus es;ille natura is propter culpam repulsus est go vide sonitatem est critatem Dei. In eos auidem qui ceci rem .i in Iudaeos: vide siuerit rom iEautem qui per misericordia iniectuses, ae bonit tem Dei. Boi
Litem ea lege dico , sibi x seris
inea Ionitare . cooperando acceptae parte contigit in Israel .h.in parta non in toto: quare non dicinans ian gratiae. no' rmanseris, sicut Iudaeus eo uvius est: ita tu etiam
rare eru:&illi Iudaeis non perni
rini in incredulitate iterum insere tur bene dico inserentur.
'ODein Mens ei Z iterum raso Ere illas sicuti olim eosdem inseruit. Et Ver)Dex potens est, nam actum huius poten ire a uos licet paucos inserendo hoc tepore paulatim exercet: quod aequi pollenter est. Deus viique pintest eos inserere: Namsitu Gentilis exeipure ex agro. L ex infructifera radice: oleastio dico naturali tibi per longam consuetudinem. Et si in rotus ei per gratiam in bonam oliua : &hoctant a natur 4 contra consumtudinem, quae diuturnitate temporis in naturam transicrati quantὸm
V, hi Iudaei inserentur suae olivae, quae eorum est cun umnaturam' Si tu nonaturalis insertus es propter fidem, noti est causa quare naturales rami
non dineant inseri propier eandem iussim. s Probauit siuperius quod neus potentiam taberet inserta in
los per actu in sue potentiae, quia r uera inseretur dicens:VGE Iudasi ite rum inseremur. Na & nunc tempore excaecationis eorti secti dum partem
insem itur, & ad ultimum omnis Is rael saluta fiet. Quiansic aliqui insta
iam partem eorum reinseri atres nolo vos ignorare, Me conti sse. caecitatem in II ei, ut intrarent
gentes: qu utiq; mysteritam est: vi asi ordo rei consideratu .causta in Eexcaecationis Iud riam.& illumina tionis genusi,nsi intelligitur. Quam caecitatem dc illuminationem; ideo nolovosi orare esse mysterium, et
lin putare possitis hoc sapientiae ve 'istrae, quae fa m tu' 'huius rei in
telligeren' sussicit. Simm h c ca sia non sit, mysterio ultaretur. sed vobis na fieret: sume pili putaretis hoc sapietiae Hraeiqiix i
Jc mira ut titudinen uini consi iij. Ho quam nolo s ignorari uia 4. o caecitas consigit in Israel. Et hoc irae: no mini omnes e
caecati tulit Contigit' icit, quatum
ad ignorantiam hon una, ius ca'
C sas huiusmysteri in C. nixa nihil contingentiae iii Mortuitum inprouidentia Dei r quiscuto
nia sic& causas omnium nouit. C.
citas utiq; contigit in Israel, dono miraret enitudo lentis nud do. & temporale est ac causale. Quasi ceret. Ideo Iudaei excaecati sunt mintraret , retandiu, donec intr- plenitudogentium. Necscplense do ut singuli de gen busfuar csed eo respectu quo vix aliqui deo ibus prius saluabantu si Dicit in tempore grauς fuisse plenaria salua tio gentium. E cpostquam introisset plenitudo gentium, salum Arei
omnis Mael: non tamen omnes ne braei: ita quicunque essent astrael vi dentes Deum. sententia tamen quin
rundam elota Iudaeos in sine inum di saluandos.Probat quod lubi nao. ri
partim saluentur; dc in fine enarper auctoritatem Maedicens: Pn: dico lsrael saluum fieri, hoc non ea . me se scutier sine Lassero. Hoc utiq; scriptum est. Veniet ex sun. Lexi
68쪽
I N ROM A N. Sapientia &scientia Dei diues dici
tur secundum multam copiam. Alta dicitur, secundum inscrutabilem profunditatem. Sapietia Dei dicitur qua sequantus est cognoscit. Scien tia qua quaecunq; sunt creaturarum nouitio altitudo sapientiae dc scien tiae Dei, qua n incompris usibilia funii uincia e in . i. nemo sussicit compra hedere profunditatem iudiciorrum, quae pertractat apud se. Dic et albquis. Quamdiu apud Deum pertra-aannit iudicia, verum est quod non intelliguntur; sed in actum deducta, satis compr hendunt r.Contra hoc Paulus iudicia Dei dum apud Deum pertractantur , sicut compraehendi nequeunt ita etiam viae eius, pera tiones ipsorum iudiciorum sunt in vestigabitis. Probat per Esaiam, quod
ρr misit dices. Vere sapietia scien tia Dei sunt inu habiles. Vm sensem Domini 'Nemo utiq;
quod Deus sensit cognoscere potuit Et vere iudicia&opera iudicioraim sunt inuestigabilia. Nam quis fuit c simarius eim, cuius consilio ordinaret suaὶ Vel quem in consilio dispositi nis suae admitterces Nemo utique.Et sicut nemini aperuit sensum suum, ita quae me bona ex misericordia tribuit. Quis enim dedit illi' potuit qui dem aliquis post iccepta gratiam in aliquo mereri. Sed Pu dedit io prior antequam Deus daret gratiam; &eisie danti non gratis dabitur a Deo, sed retribuetur quia promeruit 3 Haec sunt Esaiae: quae auteni sequatur omba sunt Pauli. Veianem' priorO- illi, puniam ex ipso, operi sim, o in i sunt ιmni cet diuersasprppositiones, ex ipso, per ipsum, in ipso notat distinctionem personarum trinitatis. Per idem pronomen terrepositum , notat identitatem sub stantiae dices. Ex ipso.i. ex patre quod principium nono ab alio: Et per ipsum .i. per filium: qui a patre princi piunt habet: & per quem pater fecit omnia. Et inipso.i in Spiritu sancto,
qui a patre procedit χ nlio, qui bo nitas Dei dicitur, pcr. a bonitatem subsistunt creata. Exi inquam,
per i pium, oc in i pio iunt Uinitia: insi
itaque de omnibus debetur gloria dc gratiarum actio, pro omnibus bonis quae dat misericorditer. Et haec glo ria sit insicuti . L aeternaliteri amen .i. videte ut ita fiat. Poterat hic finita Epistolam, sunt icter enim utrumq; populum, ne inter se vicissim superbirent represserat, multasque rationes indepraemiserat: Sed quia eis ia non intra se conteriose superbietibus iam cessaria erat alternata dilectio: Ad-2 monet 3 deo eos ia a contentione sedatos subseruire sibi inuicem, vn supportare alterum, ut per huiusnam di subii iure, coalinat in eis & con ita scatvinculum dilectionis. .
Bs E C R o itaque et os ni tresper misericordiam Dei,
Iba hostiam viventem, an Deopticensem, rationalite μ qui vestrum. Et nolite confrem ilhui seculo, sed reformamini in nouisa
Ctesi in vestri , mi pro iis uagi v .luntas Deilona, O bene ueni o fecta. Dico enim per Paria a me data eis 'mihi, omnibus quo ni inser vos, non pluW apere, qua Morie sere: si rei iam istatem, se unicuique sicut miniis i mensuras dei. Sicus enim in uno' cor re multa membra habemus, omnia autem membra non eun em actum holbent; ita multi et num γω umus in chri K., si uti ais Ater alteriin membra habentes autem donatione Dus dum varia , qu/dura est nais, rentes. Sive prophetiam ecudum rati ne de rue ministeria in ministraum A. Sive qui ducet in doctrina. Qie hortatur, inexhortando. tribuit,
insim cituri minas, in silli im
d ne. imiseretur, in hi risurimulctio, is simulatione. Orientes malum, ta haerentes bono. Charitatem raremi, tuis inuicem Hligentes, honore inuici praeueniries uilicio me nonpigri, . t ruferuentes, Desmin eruientes. Apeba rara n tribula risnepotentes. Ora
69쪽
rum communicantes Io si talitatem , A. an 's. sene icit re uentibus vos. Benedicite, semiue oti cera Ga
ulli malum pro malo redde rex. pro uidentes bona non fantum coram Deo,
detrio coram omnibus homiribus inferi Mea quod ex vobis est, cu- omni
late locum irae. ac pium est enim: Mihi et indicta es eu retribuam, dicit Dominuri Sias 'erit inimicus tuus, cibi tam siti potu dais. Hoc enim faciens , carbono ignis conse super caput eius. Noli vinci a malo, d vim
Li τερ A sciungitur. Quando quidem ex Deo dc per Deum, &
in Deo sui omnia. Itaque straires - o .L per omnia sacra moneo ηγsecro utim permiseris, iam Dei per Apostolatum mihi, non iain uerim , sed permis iuri diam tradita. Vel obsecro permisericordiam Dei, ex qua om nia bona esse seperius probaui ut ex b mimi parata ficiatis , non solum animas, sed etiam corpora via, . Exhibeatis ilico hiatiam. Lmortificatam secun dum d sitionem sordium, d vi secundum positi'nem virtutum. N ad tinip viventem; sed amictam .i. invita virtutuni sanci ini& perdurantem,& in hac vita dc san ctitate non lucrum vel laudem misai quaeretem, sed Deo per oti tallic Lem. 'Et ne quia modb dixerat exhibete coipora vestrahostia, putare, aliquis inligendum esse cori
dit Apostolus. Ita vico libriam, ut . sequium me um sit ratiotiabile .i. yttam discretione ieiunetis, vigiletis ciet. Modo diceret aliquis. Paratus' sum exhibere me Dςo, quaaudiu no conturbat me mundus ; sed durum est resistere mundo cogeti me. Cotta 'ua hoc diutus Histi tales exhibere mole conformari a. conso
meri sieti buic saeculo, ut in aliquo obtemperetis mundo blandienti seu deterrenti vos. Nolite conformari
saeculo , sed reformamini per bapti cmum , qui prius deformati estis per culpa Ad .ves resoria ramini i die innovamini, qui nouam riua iustificati ac mia. Reforma inidico, pi ficie o assidue in nouit, resinfim me latae a per magis ac ni gis benό operan innovamini , et sic obe is .i. probabiliter cognoscatis, quaesiti untis Dei, dunta duco sena . i. utilis fac entibus eam, ob notacens, his qui actu ex riuntur
eam nec ita in uno beneplaces, ut hi
ho displiceat d i' omnibus per es
ua. mora vestra hostiam exhibe re Deo illud admoneo , sine aliqua districtione obedioatiae. 1 cauteri quod sequitur rico pergrat iami. p toauctoritate nostri apostolatus. Considorandum est, qui e praedicta
solum moneat: qio auson sequun- tu omni auctoritate interdicat: ea enim quae offensionem gentiant, licet praelanini subditis vi obedientiae interdicere : sed postquam legesnnon violant , non ita uos di siti ad meliora , solummodo bene ticiant, sed ex dilinione monendi. Si olim districtione obedienti d per sectiora cogertariis, inagis in pocdamnaret empti latus, quani aesi uaret cum si pisceptum non facerent , isanin v tatur 'opter inobe dientiam: dc ideo potius a tonitio ne trahen si sunt ad maiora, qualis inactione, quare sic est Perba ABn Apostolatus quae a uia st mihi, aere dc praecipio omnibus , es ita bimilibus quod singulis, qui mi inter ibi: hoc. s. dico: n plus his, o in V ere am portet se pere .L quam iides sana exi nec vobis penitus inte dico sapore , volo vos sapere ad ridia
tem. Nec iterum vos omnes ad eundem terminum Volo de sapientia is rare , ut non satis sit vobis, nisi
omnes aequo 'do sapiatis , ideo suesciat sapere, scuti μου dissem Assii singulis mensi am
70쪽
- eLi dona sua men surata, iecudum
modum & oppominitatem fidei vestrae. Ideo Romanos antimietate sapienti aereprimit, quia ipsi supra m dum inuci ligabant causas mysterio rum Dei. Hoc aut quod Deus nemini totum sapere dedit, sed per partes sit ullis diuisit, multa valet ad hoc, ut ubi subserviant , d ut alteralteri vicii sin sese contemperent. Cum enim Vnus ignorat, qu'd alter sapit, dc econuerso: in diuerstate Mepta rum gratiarum subseruit alter alte ri , de quo congruam similitudinen, suppositit: quia quemadmo m die se ni Ara rues corpore diuersos sim si rhasentia: pG manui subseruit: do
portat manum ad tangendum quod cupit, manus pedi: dum pedem vestit. Sissenos Huersamem bra um vi, silis, cilicientia sicut chim ab eadem anima diuersa me bra in eodem corpore sensiticantur ita nos in corpore Ecclesiae her eua dem spiritum omnes vi uincamur.
Litera sic gitur: Deus viis dona
sua diuisii dedit. Nam sicut in uno corpore habemus quidem multa membra , sed nonomnia membra habent eundem actumata nos inulti unum corpus sumus in capite Chri sto: sed inguli sumus membra: ita quod aiser aherius id est, ut hic oculus
subseruiat illi pedi. & sic in caeteris quae contemperantia subseruitionis utimum est idonea ad custodiam humilitatis & unionis Singuli mi
alter alterius igitur a. propterea quia utauit nos Deus ita vicis
sim subseruire, sumus habentes donationes differentes : Vt hic prophe tiam,hic doctrinam &c Si enii singuli oes donationes haberent, non esset vi de alter alteri subseruire vel ne ilarius esset. & scruter inalterasiuserbiret, non relicto unde unus alteri e contemperaret.HAentes dico Emerentes rinationes:& hocsM-- variam a. per Spiritus uictum, pse Matia lata est nota per gratiam
Donationes dico, ut e habeamus
ro virm .i. Nam defuturis co Agnitionem , vel quorumlibet secre
ltorum reuelationem, habentes dico prophetiam & hoc scundum rati ne dei. No determinat cuius fidei, vel nostrae vel auditorum , dc adv-trumq; referri potest ita. secundum rationen fidei nostrae, quia Deus scicundum quod videt conueniens esse,& modum fidei nosti vel reuelat secreta, vel praenunciat suturaevel secundum rationem fidei auditorum quia quemadmodum Deus videt fidem & capacitatem audientium, ta tum dat praedicatoribus, ut revelenteis vel annuncient.Nos uti ' haben tes prophis feci ndum rationem fidei ves nostrae, vel auditorii simus alter alterius membra. habemus ministerium administrandi iratribus temporalia: debemus alter alterius
esse membra 'sicut nobis scitu est. Sive illepta ocet, dincere dici quod & scientiam docedi & gratiam sermonis habeat, qui, in
quam, docet; sit membrum alterius md bina. Ille vero exhortatur, sit membrum alterius Lexhortani. Docere est sipienti minus scientem,
sed exhortari potest & animare adibonii, minus sciens longE se pruden litore, ut quilibet rusticus posset qui de exhortari ad bellum sorte milite, cuius tamen belli peritiam rusticus
ignoraret. iasii tribuit, tribuat iusimplicitatrii. non spe recipiendi,non amore terrens laudis. sed psola dile ctione proximi. Ille Vero qui troa, proit inhossiciiud adieci.omni vigilatia cura subditorum serat. πιι habet v, eroget, se phraterui at. Qui verono habet tribuat, misereatur tameanimo: & ille g miseritur, faciat hoc in hi Armieci. no coam praecepto te
gis, sed seruens spiritu dilectionis. Et quia ut hoc modo sibi inuice subsenui edo, alter alteri se contemperaret,
vidit necessariam est) dilectionem subiungit de illa dicens, ythis modis alter alterius mebrum fiat . sit in vo bis clitectio: dc hoc in simulitione. dc foris se ostendat, dc intus ardeat dilectio. Nec ita diligatis, ut malo