장음표시 사용
81쪽
tertia die rei umpta incorruptione.
clim Deus pater dedit omne iudiciu huic filio regi. Moneo ut vos suscipiatis inuicem, sed quia nec viribus vestris. nec doctrina mea, hoc permcere potestis : precor ut Deusdei in quem spero, & vos sperare debetis: repliat et somni gaudio, id est, persoctione dilectionis: quod gaudium ut digni sitis habere, repleat vos pace, id est, omni concordia. Pace dico rosormata in crerinis, id est, in una ea denique integritate fidei, ut eadem fides faciat pacem in vobis. Pax vero nutriat gaudium : repleat dico fide, pace, & gaudio : eis abundetis inoe, id est, ut quanto melius agetis, firmius & abundantius speretis : & ne spes vestra perturbetur: Abundetis in virtutestultus Eri, id est, spiri tus sanctus copiosas vires ministret vobis, perseuerandi in bono. s Paulus incipit hic conuenire quosdam Romanos: laudans eos de integrit te fidei . de plenitudine dilectionis,& omnis scientiae. Sed tamen aliqua
tutum tangit eos : quia non corr. xerant imperfectionem errantium
fratriim, clim bene possent, quia sapientes: cum deberent, quia eos di ligerent : cium etiam necesse hoc esset, quia Paulus intentus aliis, non sussicienter vacare posset correctio ni Romanorum. quasi diceret. Conscientia vestra certa est de integrit te fidei eorum. Similiter etiam ego ipse cerius sum, statres mei, de vobis,
quoniam ipsi toni estis fidae , d lini
M. Nec litigatis cum fratribus vostris: repleti omniscienti ira vim sitis monere alterutrum, id est, instrv. ere infirmam fidem aliorum. Et Ii
cet pleni sitis dilectione & scientia:
tamen audacius, id est, cum aliquan
tuta audacia scribi τοbis statres ex
arte, id est, secundum eam partem, qua aliquantulum imperfecte agendo, litigia fratrum non compescuistis. Scripsit quidem non vos docens, quos sapientes scio , sed tanquam re--cens τυ in memoria- eorum quae
credo vos scire, sed non satis eorum reminiscimini. Dicerent illi quia
perfectos nos fateris, quare nos r
darguis 3 Audacter ait Paulus opter gratiam, id est, propter dignitatem Apostolatus, qua datas mihi a Deo:&hoc magisterium meum cogit me ut vos sic admoneam. Data est mi
hi gratia ideo, ut sim minister Iese Christi ingentibus , id est , permitabsterium mea gentes subiiciam Chri sto, sincti cani Euangelium I ri quod sanctifico dum idem operor, quod praedico. Sanctificans ideo , ut raccepta Deo utiliogenitum, id est, e go offerens getes acceptus sim Deo, vel ut gentes oblatae acceptae sint Deo. Oblatio dico accepta, in
grata in diritu sincto, quia perimpositionem manus do spiritum samotum : quod pseudo dinores fac re nequeunt. Et quia sanctifico Tuangelium : igitur habeogloriam id in , glorior multum in apostolatu
meo.Gloriam dico reserendam non
ad me, sed admum: dc hoc in νὴ Iesu, id est per Christum, qui me con secrauit Apostolum:ideo habeo: tiam : quia non a doloqui atiquiue rum , quae chrim ου non e est per meministrum, ut faciunt pseudo , qui dicunt se secisse quae nunquam fece
runt. Ea non loquor quaeper me non
essicit Deus , sed loquor ea quae per me Christus esticit, in obediamiam gentium, id est, ut vel ego obediam ipsi in gentibus, vel gentes per me in diant ei. Eisicit dico per me Christus enim loqWitur in me. Eis cit etiam factino, in operib M meis quia quod loquor, operor. Es ficit dico in minute Purimo pro igiorum, ad quae facienda dat mihi
virtutem. Signa vocat: vi depulsiones morborum , Prodigia, suscitare mox uos. Prodigiorum dico iactorum in virtute Spiritus
Vel essicit Christus per me in viri te Spiritus smcti, quem per manus meas distribuit. se, inquam, essi cit, et rogo repte erim, id in plenarie praedicax rim O Mehum Christi incipiendo ab Hierusalem et que ad I Micumn re: nec rectam, sed'rircuiram id est,singula loca circum
82쪽
im est , ne aec carem si per aliensi fum amentum d est, luper fidem quam alij Apostoli praedicauerant. Nec tamen haec causa fuit quare ibi n6 prae dicauerit, sed quia Deus ad gentes eum direxit, ne aedificarem dico sic si sicut scriptum est Gentes
quibus non annunciatum, deeo, vi bunt Deum; nec etiam audim unt,intestigent. Propter quoΨquia ri
libus & quasi lapideis praedicabam,
lurimum impediebar venire ad Romani, quare necesse esset: vivos qui fani eratis,infirmos aedificaris Olim impediebar, nunc vlterim non habens locum in his regionibus quia omnes conuersi sunt. Habens autem cupiitatem veniendi sae mos ex multis iam praece ruribus annis, in quo notare potestis quantam diligebi iam habeam ad vos. Cum ego '
vos,prateriens per vos. Non enim causa est, quare remorerum
biscum qui fideles estis. Videam vos' 'dico: se deducar istae a ui sitarnen itus prius fuera vobis parte id est caliquando remorando vobiscum: quia hic ultellus locum non habeo, &ad vos transire cupita. Igitur quod prius faciendum est operabor, scilicet ibo Hierusalem ministrare sam ctis. Quando Petrus&qui cum eo erant Paulo & Barnabae dextras dedere societatis , iniunxeruάteis ,-Vt in Ecclesiis gentium cyllectiones facerent, unde minis, irent san in Hierii salem, quibus infidei es om- hia abstulerant. Vadam mimorare miris, quia Iacedonii cti chaia, Did est, Ecclesiae eorum probuin iudi- leaverunt flere aliquam cos Zinum
in pam res sanctorum deserendam, id est, in pauperes sanctos, qui sunt Hierusalem Probauerunt qui in hoc non a nobis coacti sed pisa ita latuit eis: & si non place et, δε- bitores tamen sunt eorum, dc ex due ibito facere oporteret. Vere debui, res sunt eorum. Hamsi gentiles faciti siunt panicipe piritualium t onorum A eorum ianitorum, quia siancti illi sp:
ritualia gentibus ministraueruntia bent etiam gentes mini irare sines, in carnal btu. Quandoquidem hoc mihi prius faciendum restat. uisur i. m hoc conμmmauero e schm λPiauero, id est , sub sigillo eo reddi dero fluctam hunc, profici arin f Lorariam transitensper vos. Scio autem quoniam longo desiderio actus, Veniam adet os in abundamiab
nediationis Chinti id est. benedictio. nem Christi faciam abundare in Vmbis,impertiens illud grati Dei quod deest , & quia nunc iturus sum Hierusalem: Igitur si cro vos ratres per
Dominum no fram 'fum Chritium is adiuuetis me tu Mationibus fusis pro me admum : ut hoc adiutorio
liberer ab in eluus qui simi D. Iuria is ut ita oblatio ob eqv mei, id est,
in qua obsequor ,sias acceptasanctis tu Hierosit ma . sine diminutione it lis praesentata : ut hoc prospere completo, meniam ad vos in gaudisper voluntatem Dei, id est, sicut Deus disposuerit: ct religerer vobisu pepficiens in vobis quod imperfectum inuenero sed quia ad hoc neque per vos neq; per messissicitis: D varii sit faciens pacem cum omnibus vobis.
bis Pheben sororem no Ira , quae eum miniseris Tec D. quae est Cenchris: vi ea uscipiatu imminodigiae si mi : drasistatis ei in quocunque negocio et estri indigueris. Etenim ijaqucique auisit mustis, o mihis . Salutate Prista or quilam adiutores moos in Christo Iesu qui pro anima mea si s ceruices s posuerunt: quilus non solum ego gratias ago , sita es cuncta Ecclesia gentium i est domesicam E
Hesiam eorum. Salutate Oaenetum ἀλυ Ium mihi qui sprimitium Eul a Asiam Christo Iese. . Salutate Mariami se multu Iaborauit in vobis. Salutate
83쪽
ExposiTIO D. BR v No Nisconcaptiuos meos, qui mit no ues in AE stolis qui ante me fuerunt in Chri BOIesu. Salutate Ampliatum di nisi, -- mihi in Domino. Salutate Vi Mnaa tutorem nostrum in rigo Iesu : ostathem dicit tam mea. Salutate φροι improbum in Christo. Salatate eos qui mi ex Aristoboli domo. Salutate Her
dianum cognatum meum. Salutate eos
qui si rex Porcisci domo, quisunt in
Domino. Salutare Triphenam ct ιμ .m quaeiaborant in Domino. Salu late Persidam charisi-ων, quae mustum laborauit in Domino. Salutate Ru fum et Zu- in Domino,inmatrem imo meam . Salutare Asincretum O Phegontiam, Hermen, Patrobam, He man, o quicum eis istaures. Salmtate FGAluum Iuliam, or reum ct fgro rem eiin, ct Obmpi Eme dromnes qui cum eis Aint sanctos. Salutatem uicem in osculo sincto alutant vos omnes Ecclesiae GHO.Rogo autem vos Mires, πιι eruetis eos qui issensiones, ct omen uti aeter Zoctrinam, quamios didiciuisfaciunt, oris nare abi . mi modi enim Christo Domino nostra nosteruiunt Uuo et iri obper sies sermones orbenedictis res sed,
cum corda innocentium. est enim
Ddientia ;n omni loco Huulgara est. Gauris igitur in et bis: M volo τυμ in iras in bono, o sit plura in misi. D- autem pacis conterauatanam, A ei vestris velocifer. Gratia Dinivi nostri Ies. Christi et uisium.
Salutat vos Timo hein adiutor . Anein Epistolam ha- in Domino. Salutat vos im, ειθυ--, o uniuersa Ecclestia. Salutas vos Erasim arcariusciuit tis,o- αιυ in stare r. Grasia Domini nostri I Grani cum omni bis, amen. Ei autem quiniens est et os conm'mare, iuxta Euangelium meum, o
'ad carisnem Iesu Christi secuniar velarionem myster, te diri aeternutariti quiantis pate fictum estperser, uras prophetarum sicundum aere' tum interni Dei ad Notionem Dei in
udronicum, o Iubam cognatos se a per Iehum chrastum ui honor es gloria insecuti culorum C men.
FIntra Epistola, inserit salutatio
suas licens. Cum his quae super commendaui, commenaeo etiam Pheben foro rem nouram, quae est in mi, niseris Ecclesiae . i. quae ministrati Ρcessaria cui ira Ecclesiae, quam constituit Cenchri . Hoc inquam de ea comendo, et Uuscipiatu mi Domi . αὶ ii. i. vel quomodo vos sanctos decet ea suscipere:vetquomodo ea sancta suscipi eda est: se ei suscepteta Haris in quocum negocio indigueris oestri. r hanc Pneben euntem Ro nia, dicitur Apostolus misisse suam Epistola quam ideo comedativi R mani audita authoritate eius, ac*uescant ei in omniis, quae nε suade bit. Assistedum inci: etenim ipse i iis multis sanctis o mihi si minuti a G. Salutate etiam Prisam e sum, adiurores meos in Chriuo Iesu. . Vel ci. Iuratein Christo, qui uterq;ρπομ runt suas ceruices seo anima mea. Hi Paulo in multis periculis Sc carceribbus subvenerunt. ciuis non e si gratias asor etiam eam Eolestia gentium, qui modo non haberent
postola suti, nisi per adiutorio iora
Salutate se domesticam Eciae m. i. miliam eorum. Saturare Epanetum
d lectum mihi, quieu primismin Asiae in Christin. Hic primi de Asia fidem
accepit a Pauloe Salutate O Mariam, quae multum laborauit in vobis, ab e rore reuocando vos. Ηρο Mari dici
or Luco . o Iasen, ct Sosipater innam nuciasse Apostolo dissensionem timet. Saluto vos ego tertiin, qui Romanorum : quamc sone scrip - sit eis hanc epistolam. Et haec Roma redierat, dc ideo dicit eam labora notare dronicum o Iusa aegnitos meos; in genere Iudaeorum: ct co captiuos meos, qui saepe mecum capti Herunt, quisunt nobiles in tu. de septuaginta duobus filiae cretiantur: qui ctantem Deo mi in Chri u . qui prius Paulo ad fidem in verssum Salutate tu pellenis' tam in Christo. Salusa e eos siunt ex do Aristobrii .familiam quia sedet est. I nainum nequaqua, quia
84쪽
in: idelitatis eii reus. Salutate cos qui
sunt ex domo Narcissi, nec omnes. sed eos quis Maia fidem Domino. Aliqui .n. ex eius familia adhaerent Diio suo in infidelitate. Salutate fum electrin Dammo, Omatrem eius, ac mea. Eius secundum carnem meam secudum
beneficiu Et ut fine facia. lutate sis uicem ex parte mea in 7ulosancte . i. alter alteri dicat. Aut ex parte Pau li osculantes se in osculo pacis in lo in eius. Sicut ego sic omnes Ecclesia Christi salutant et os. Ideo Paulus ex nomine probatas salutauit personas, ne cu modo suadet Romanis a pseu do declinare soria possent de aliquo horum dubitare quos salutauit. Vos autem tres salutatos rogo ut ob eruetis . i. vi callide custodiatis vos ab
eis qui faciunt in sensiones se etiam offendicula pricipitando in peccatum Docentes quod praeter doctrinam est, quam vos a me Iidicissis de ut vos o seruetis, decli nilo penit separami
A milia crus. Salutat et os sestus, arcirius. i. thesaurarius ciuitatis O . vi
tus stater. Omnes isti sic dicentes. Gratia Domini notirino Christior mommius et bis. De omnibus autem bonis vestris sit Deo honor , & glo ria. Et dico quipotens se firmare
os, i ta Tuan otium meum. i. sicut
ego praedico vobis , o iuxtapraedica tionem I su Chrini, cuius praedica io eadem est cum meo Euangelio. Eua
gelii dico& praedicationis habiti si
simundum reuelationem misery. Mys rium vocat saluationem hominum: quae occulta fuit semperante aduen
tum Christised pereu reuelata. My sterii dico taciti 1'orismaternu an te Christum : quia mysterium num in tempore gratiae patefactum est per riptum prophetarum . nuinc tandem intellectas perChristum.Patefactum dico unaum praeceptum aeterm Dcib aeterno hoc in patulo erat: Pa. tefactum ideo ad obeditiorum Dei in cunctis gentibus, id est, ut cunctae gen tes obediant fidei. Quia sit quaerere sentri.Quaerunt. n. quae sua sunt, no C velis quare olim tacitum nunc reuoquae Iesu Christi. Et hi tales se eunt
ria innocentium i. simpliciuper discessermones .i. sedi tornos : c persimulatas benediemones. Debetis declinare ab liis : nam obedientia vestra Ecbonum eius diuulgata es in omni l cum e dc proptereagaudio in vobis. Sed tamen etvlo et ossapientes&astutos esse in bono, ct in malosimilius, Vim litia pucii sitis. Licet dixerim vos fa pientes: tamen quia sapientia vestra parum ex se sola potest, precor ut
Deus pacis conterat Satanam, & membra eius sub peribus et est prostrata,& hoc M. ter. His dictis salutat eos Paulus, dicens : Gratia Dominim inseu Christi si vobisum. Salutat vos Timotheus a iuror meus, o Luco, olasu, Sosipater: vel pater Sosii
β.nt cognati mei. Saluto vos ego Te
HicTertius erat notarius Apostoli, qui salutationibus aliorum suam inmseruit. Ad salutationes suas reuertititur Paulus, dc ait. Salutat vos Gallues meus, ct uniuersa Ecclesia .Ls latum,frustra hoc inqii iris quia mysterii dico cogniti sit apieti Deo: qui solus siemper causam eius sapuit. Patefactum dico per Iesum Christum. Cui Christo. s qui potens est, sit honor gloriam secuti sieculorum. men.
PRIMAM EPISTOLAM adorinthios. pis τοLA prima ad Co rinthios multas causas di uersasque complectitur. Quarum partem relatione fratrum cognouit Apostolus. Par tim ipsoru Corinthioru sunt literis indicatae.Nonnullas vero pro ossici sui cura aut ordinat aut emendat, ac variis curationi medetur diuensa infirmitate languentibus. Nam apud eos primum curatur dissensi nis vitium,quod multi pseud Apo stolorum intulerunt, unitatem scin dentes Ecclesiae , ut proprii nominis facerent sectatores, ut his exprobrat Verbis
85쪽
verbi, Apolloius Hoc aiuem dico quoa: si uui vestrum dicit. Ego qui i
he: '' autem Christi. Et ob hoc qui dem horum se dicit facere nominumentionem: ut multo niagis erit scant id se facere sub falsorum Ap stolorum nominibus: quod etiam si sub Pauli & Petri fieret nomine, dis
pliceret. Secun causa eius inducitur, qui paternae oblitus reuerentiae, uxorem sibi no erubuit facere de no uerca.Quod faciniis licet fornicatio nem appellauerit Apostolus, tamen ita condemnauit, ut in ultionem fa cti auctorem talis operis diabolo iudicauerit deputandum: Imposita ita diciorum & litium tertia quaestione. arto loco matrimoniorum iura tractantur his. Qinto loco virgini tatis consilium aut e vicino colungitur. Sexto loco de escarum licentia disputatur. atque octavo i co de aliundendo viris, & mulieribus velando capite, ac lacrament rum communione praecipitur. Ono
loco aemulatio quae diuersitate donorum spiritualium nascebatur,sub exemplo membroru& corporisca stigatur. Decimo resurrectionis spes mustis dc argumentis dc rationi , approbatur. Vtimo decolligendis ad necessitatem sanctora nomine charitatis cura vel aedificatio cultui ini ponitur. Interscruntur his pauca qu au ut quibusdam videtur pendet exsuperioribus, aut habent, licet proprias tamen parmulas actiones.
s uersi sunt multifariis a seps Apostolis. a.d- a Philosophiae
a R Avi us praedicauerat C rinthiis , eos ad fide con uerterat : apud quos per annum ac dimidium sicut credimus commoratus est. Videns quod diu & in multis consulendum esset Corinthijs, quia nimis adliante 3ant carnalitati. adiu autem diu lus praesens fuit, anaeserui cum sim plicitate praeceptis eius: quibus ipse quasi simplicibus, simpliciter pra--
cauerat,sciens carnalitati corvin poetius obesse mysteria fidei, si eis reue larentur quam prodesse: & ideo bo num iudicauit simplicitatem eorum magis in simplicibi fouendam esse, quam in altitudine mysteriora Dei de quibus potius haesitarento derent corrumpendam. Sed Paulo a Corinthijs reuerso. introiersit in eos pseudodoctores, qui bonam simpli, citatem prioris doctrinae inuerteret: quorum doctrina quia in mundanis rationibus versabatur, quae penitus spirituali doctrinae cotradiceret; cce pit magis allicere,& ad persuadenda sibi adducere Corinthios : quia maxgis mundo adhaerebant, quam Deo:&deflauere in eis calliditate humanae rationis, quod Paulus aedificaue
rat, sequendo simplicitatem fides Corinthii autem declinantes ab in structione Pauli. praecipitati sunt in multos errores, ut aestimarent meri ta baptizantium, prodesse baptizatis quanto maiora Aent, di nocere si minora suillent. Et hoc modo ho mini tribuebant, quod solius Dei oratisdimittere peccata.Qua de re fie bat ut qui a digniore baptizatus erat, iudicaret minus se dignum eum,quia minus digno baptizat' esset: in hoc
utique derogando Deo errabant: etiam in eo, quia corpus Domini pati lutum discernebant ab alijs cibis.Itorsi in eo quia viri velato capite, muli eres discooperto orarent. Erat etiaalius error : quia fiatura resurrecti nem non sicut Paulus pnedicauerat
86쪽
credebant. Accusabatur etiam inde, pila audiebatur inter eos sornicatio, quam nec paterentur gentiles. Quidam enim eorum nouercam sua duxerat in uxorem: quena nec corr gendo emendauerant, nec participationem Ecclesiae huic tam facinoro ita interdixerant sed per illicitani pa tientia huic incestui cosentire vide bantur. Quibus erroribus cognitis paulus per Sosthene missum sibi cuspistola a statribus qui erant Cloes, qui locus in Archiepiscopatii Corin thiorum claudebatur, scripsit ad eos hanc Epistolam : in qua agit de C
rinthiis errantibus errores corum e numerando, eosdemq; congruis ra ionibus improbandinea uti intentione, ut ab his vitiis eos retrahat.
m. Si ni carum e se enim mihi is tuis stratre, mei , ab his quis ni Cloes quia contentisnes sunt inter vos. Hoc a tem Hre, quod um ui rue mestrivim dicit. Ego quidemsum muti, Ego amum hiab , Ego vero Cephae . Ego autem Christi. Diuos ea Christi' unquid Paulus C Mifixus est pro υ hi, Z i ut tu nomine Pauli bapti alisis ρ Gratiaου ago Deo meo quodnem,nem vestrum bapti aut , ni Cris mo Gaium, nequis Picat quia in nomi nemo bapti P ati estis. Eapi aut amrem es Dephanae domum : caeter--- is siquem alium mestrum baptizau rim. Ponen misit me Christha triare, sed euangeli tare : non in f
pientia verbi, ut non evacuetur crux Christi. Verbum enim crucis pereum
tibi ouidem stultilia est , his aurem qui satu unt, id est, nobis virtus Dei est. Scraptum est enim. Per uni si iensium sapientium , o prudentiam prudentium reprobabo. Vbi spiens Zibi Friba' ibi inquisitor huius situ Δ ρ N nesultam fecit Deus septem. tiam huius mund ' Pom quia in Dei Aut v s vocatus Aponius csapientia non cog uit mu ius per si
entiam Deum placuit Deo perfluoi
iam aedicationis saluo facere credemus. moniam cse Iudaei signa petunt, o Misipientiam quaerunt. Posa te raedicamus Chri tam crucifixum Iudaeis quidem standalum, gentibus autem stultitiam : i s autem vocatis N is atque Graecis Christum Dei vir Christi Iesuper voluntarem Dei, o S sthenes ter ειαί a Dei, est Corinthi, famia ea D in Chri o I sis vocatissant Iis,
cum omnibus qui inuocat nome Domini
tia De quae data est his in Christo Id. ue quia tu omnibus Qui res fatale in i , in omni verbo, o in omni diei arsicut lenimentum C laicos a tum H in vobis ; ita it nihil iobis δε se iis et Aa gratia : expectantibus reuelationem Domini nHiri Iesu Chri Hi qui confirmabit et que in sine is nere me, iudie a uenius Domini nostris si Christi. Fidelis Deus, per quem et o carioti, in societat 2 eius Ieseu Cho gi Domini nostri. obsiero autem vos ratres per nomen Domini nostri Iesi, Christi, et id, sum dicaris omnes, o nisi m tu et bis hisinata. Sitis autemper
lutem is Dei sapientiam. ia quia Hulium est Dei, sapientius est bominibus , cst quod infirmum est Dei. f. iii
e u hominibus. Videte enim vocati nem vestram pratres , quia non mulli sapientes sicundum carnem, et muli, tentes , non multi nobiles, sed qui iusta sani mori elegit Deus , vi con- unda apientes , O infirma muni elegis Deus, vi confundat fortia: oen bitia mundi, o contemptibilia euot Deus, o ea quae non unt, ea quae hunt
destrueret , et i nonglorietur omnis chro inconste eius. EAit aurem vos
sis in Chrso Iesu, qui ictus est nobis apientia a Deo, cstiustitia, os nicti
catis, o redempto , ut quemadmodum
87쪽
Εx rosi Tio D. BR v NONI s.co scriptum is, in D mim A locus ipsbrum Corinthiorum stulti quia eis praeserunturn roelia loco,
quia sic eas Corinthiis suppono: ut1 erat ad premendam Corinthio
rum superbiam, nomen authoritatis ponit, dicens. PMQ, quod utiq;n men ubique notum est. Paulus dico, vocatin a Deoiae stolin diuinacatione constitutus. Vel vocatus ab omnibus: quia iam omnes nostat euesse Apostolum. Apostolus dico. Vogatu Christi Iese a. non se praesum' tuose ingerens ut pseudo, sed legatus
Christi testi: nec a Christo missus per
exercendae irae opportunitatem , ut Saul: sed per molatalem i. per beneplacitum Dei.Paulus utiq; ct cum eo So,
henes arer . non quia Sosthenes in hac epistola quicqua scripserit sed ut
Paulus per hoc ostendat, Omnes e rores se cognoscere: quia qui de ei Ddem erat,& inter eos conuersabatur, ei nuciaveratii deo etiam ut ostendat Sosthenem errores eorum ni classe sibi, non malo animo contra eos habito sed desiderio correctionis Orsi.
Paulus, inquam,& Sosthenes frater, scribunt Erasia Dei quas Corinthi Ecclesiae dico fiati scatu .i. a peccatis in baptismo iustificatis. Et hoc totum in Christo Iesu, non per meritum baptizantium, quia Ecelesia collecti. uum nomen est satis congrue iungi tur plurali, ut dicamus Ecclesiae cin
a ficatis: nec solum per Christa san ctificatis, sed per gratiam eiusdem
vocatis sinctis. i. ad hoc, ut sanctifica rentur ut totum , & sanctificatio advocationem ipsaque sanctificatio ex Deo esse cognoscatur: & omne me ritum baptizati dc baptizatoris evcludatuit Pacius scribit Ecclesiae Co rinthiorum cum Omnibus .L & omnibus Ecclesijs, in eisdem erroribus detentis. Omnibus, dico, qui inuocant nomen Domini nostri Iesu Chrisi, que in eo quem inuocat, confitentur, sinium esse iustificantem. Nec omnibus
Ecclesiis dico per mundum , sed his
quae sunt in omni loco i orum Corinthiorum. i. omni Ecclesiae metropoli Corinthiorum sit; positae, dc in eundem errorem lapsae qiuae Gles dc si tamen prouidentia mea illis semper adhibes, quemadmodii Corinthi j s. Hoc ideo Paulus ait ne Corinthii diceret: de nobis tantu habes iudicare, nos vero de subditis Cuius moris ad huc tenetur regulae qa summus pontifex, & si Ecclesias Ecclesiis subiece
rit, de omnium tame errore discutit, sed ex iure mediantibus metropolitanis. Paulus & Sosthenes scribunt hoc Corinthi js gratia sit et o C p. Clim inter Corinthios quida e lent, qui gratiam sibi datam in baptismo
cu issent integram, bene agendo: quibus utiq; remissio non erat opta da,quam iam acceperat,& acceptam firme tenuerat. Cium ero inter eos dem alii essent, qui gratiam accepta errando adnihil auerant; dc his itera ta remissio esset necessaria: pro hac diuersitate perfectorum dc imperfectorii, diuesso modo optanda est si gratia: ut dicamus vobis, qui iterum peccastis, sit secunda gratia.i. iterato remittantur peccata: vobis aute qui accepta iustificationensi irrita feci stis peccado, sit gratia. i. acceptae ii isti ficationis perseueras custodia. Sic de pace: peccatori, si pax animi restituta n6 peccatibus tranquillitasanimi perseueret.Gratia inqua dc pax sit vobis a ne atra nostro, is Ddimino Ie-- christo a quo solo credite esse oem
iustificatione: excluso omni merito baptizatoris quia de Corinthiis quidam erant perieuerates in docti ina Pauli, o5 comunitates errori alioruprima separatim loquitur istis ut aia dito quod bona suum tantς auctori tatis sit apii Apostolum, magis ani metur ad bonii: ideo Sc vi r hoc ma gis incumbat, correctioni erratium fratru dc ut errates absq; reclamati ne obediantistis, coaudicrint persoctione eoru rati esse apud Apollola.
Vnde sic ait Grat ago Deo meo4.que meum facio, nodetrahedoei, quem
admodum pseudo, qui dicset merita baptizatis nocere vel prodesse bapti- ratis. Gratias utiq; ago Deo meo ro
88쪽
vobis semper. i. in omni Gratione mea. Ago inqua gratias ingrati t. in colideratione gratiae Dei, pera ueratis in vobis: gratia data vilis in Chriuo Iesu. i. per Christia Iesuin: qui liminini reconciliatoDeo ministrati pratia De hoc ut 4; gratias ago: quia a. quod acti estis diuites in omni us quia & singulas gratias, &. oea ςQpi , se habetis. Facti Zco in cloa per Chrisbi, cui' ibi amisericordia dat gratia. In omnibus dico. cinomni vero . i. in omni doctrina sipiri ualium,mediocrisi,& simplicium: diuites etia in omni sientia literati morali, ali 0rb a: ita diuites inon initis, tau rem mu Christ. i. doctrina de risto t. stata vobis per sci pturas sicut inqua hoc testimoni 1 c matῶ ea . i. firmi terperseuerat in vobis. Ad que ni sin nrmam tenuistis fidem Christ, ad eum modii ditauit vosDeus sitis gratiis: cuius rei confirmatio vestra causa&similitudo fuit. Ita uti que testi monium Christi coismatum in v bis, et inihilde sti is in tivaria civi omne gratia in firmiter teneatis, quata firmitate vobis tradita est. V bos dic ex ictaribus resutilio rem Do mini nostri Ies. Ob ia. propter securitate qua conseruata iustificatio ne habetis, secuia proolamini diem vestra dissolutionis in qua reuelabitur vobis. Dii n vivimus, anima n stra circus pia came, nequit intueri diuinam es lentiam, qua plenius intuebitur dum a mole carnislibet hi turi qu1 reuelationem qui bene agit, secure expectat: qui verbines: poti fugere hac videtur quam expectare.
Vos utiq; Christu expectatis ργi que admodum vos confirmauit in prael rito: sic etiam eo malit cotin ετ 1 in diem di lutionis vostr Nec ita dico infirmabit, ut a vonialibus vos cohibere possitis, ted G firmabit tae crimine. i. immunes sa ctosa capitalibus. In fine di .sset Huc in die uetus Domini nos i Iesu Chri ut, qui unicuiq; iusto aduenit. in dissolutione sitscipiens anima eiustos serendam ideo sic determinauit sine Amine: ne si sorte videret eos in ve . A nialibus cadere, insultaret Ecdiceret. Ecce nunc apparet iustitia corsi, quos Paulus tanti iaciebat.Vere de caetem confirmabit: nam hoc promisit di cens. Ecce ego vobis in sum omni-bim diebus usu ad cosummationem seculi. Dein Wil promisit friti e stoc mentiri Eon potest unde cons- do quia cofirmabit: confido etia iseo: qui fer quem ea vocati estis: qui si vos dii in peccato essetis per mistorici ia vocavit, credEdum est utiq; iam iustificatos &iam prona rentes confirmet de caetero. Perci Eviil vocati estiis in habendam socie talem ' eius . . . vi pyo modo vestro in ius utiata filio eius permaneatis. Nec adoptiui filii dico, sed Iese Chri fai nostri proprii& consubstantialis.s postqui perfectos in bono suo co roborauit conuertit te mone ad eos qui peccauerant in praedictis dicens. Vos persectos de conrmatione vestii laudo: sed vos q erratis omni diruictione eo inropera: me Do- nostri Iesi Christi: quos tamen; C tres appello, licet erraueritis. Ideo fratres eos vocat,ne si n5 fratres em appellaret prς nimietate peccati desperarent. Obsecro, inqua,vos vispid/earistin m. i. Hoescofiteaminis,
tun Deu posse peccata dimittere: ob dicedo non int in molis schisinata .i aliquae scissurae infidelitatis. Sinismatano sintn sitis perfecti in redem Uua. in eade vὼuntate, se in eadem reo, ut ide&velitis dc sciatis. si t. inqui ide volunt, nec tameidesciui Sila alii quota diuersi est volantas,&tamen est de scientia Propterea sic os obstato: quia nificatum est mihi tari utem de vobis atres mei . mpeream pri icta repetit. Significatu est viil ab his uisiunt σου. Pia.i. quod
reis A ssunt inter vos. i. qFi . altercolendat in alterum.Goes nome est
loci in a cluepiscopatu Corin inrum. Vnde E c colentio madata sue rat ipsi per Sosthenem. Qima noni o hic ideo ponit, ne errore suum dissi. mul re velint corinthii. Scientes u Paulus ab eisde, qui inter eos reuer tantur, hoc agnouerit Nec solii quod
89쪽
8sEx post Tio D. BR v Nonis tendatis noui, sed etia verba ipsi coletionis. De aute Leo 'dicit nusquisq. v gra praeserens se de baptizatore suo alter in alterum. Hoc utique'
dici ego quide longε maiori iustitia discretus ab illo, qui seriorem habuit, baptizatore. O iduam Pauci. Apollo: qui erat Archiepit opus Corinthi bra. Fgo vero Cephae. i.
P tri Non ideo haec nomina ponit: ui
uit; sed ideo, quiis nomina il lseudo, de quibus gloriabantiariere dicerent Paulus quia inui liliis nollet nos gloriari de non
nil eorsi sed bonii iudicaret: si de
homine suo sociorati; gloriaremur. Ad hoc remouendum posuit Paulus ome sua & Petri ostendes quod suo omine nollet eos gloriari. Quod si 'non de nomine Pauli, multo minus lotianda est de pseudo doctoribus. infidele hoc dicunt. Ego Pauli, Ego Cephae. Sed sidelis dicit: erasum Chri. Pi.cuius gratia sola iusti at Et quia hie dicit se esse Pauli; hic alteri , re Ch Um diuisi e & ia non unus scis Cistulit Christi sunt. Qui sque enim baptitatore suu facit Christum , da dimititere peccata.quod Christi solii est at uoluit illi. Vel ita. Christ' diuisius est, quia divisim dat munera gratiae si dii minus per ista, magis per illii iii stilicat. Vel quia sic mal E dicedo erra iis, propterea Christ' diuistis, separatus est a vobis. Vos Christu diuiditis iaciendo quis'; fusi Christa. Vel cre ditis Christia divisim dare gratia. vi nunquid Paulus , que aliqui in vobis Christu fusi faciunt: vel propter cui meritu creditis Christu melius dare
intro vobis Hoc utiq; negare n5 p
testis . per Christu redisti sitis, que
Paulus no attigit. Aut nisaein nomine
Pauli priori estis ' Si utique verba baptismi solerter aretavitis, quibus Deoibli confitemini ι intelligeretis omnem iustificationem esse ex Deo: dc qua loquidelibe bonuiti baptismi vobis erratibus sit in malii: ideo iahoc bonum non feci ago Deo meoquia neminem vestrum
nisi risum o u. propterea nolo aliquos baptizasse: ne dicat aliquis crin nomine meo baptiori estis: cum Crispo & Gaio baptizaui est rimumdfamiliam De his recordor: nesidiosi formatiquem alium bapti auerim. Ideo tam paucos baptizaui, oria Chriam non misit me baptigare in hoc multum humiliat ministeria baptizandi, ubi dicit se non esse micissim ad hoc quod etia sacere pol sunt quilibet infideles, si necessitas poposcerit. In quo tamen Corinthii vicis sim se praeserebant alter alteri. Dicit hic sacramentum Ecclesiae ideo tem. pore necessitatis concessum esse, etiainfideli quia estillud,sine quo nemo potest saluari.Sed alia sacramenta p. milia sunt ideo solis ministris, quia si ad salute prosint: no sunt tamen ea sine quibus homo nequeat caluari:
qiuia sola fides baptismatis si integrEseruata sod salutem sui scit. Hi edebant sino fine facit, dc d e praedicati,
ne sita sermone incipiti dicens. Christus non misit me baptizare, Eua gelizare Proicare quidem misit me, non insipientia te bi.i. non in verbo si sapientia mundi ac hoc ideo, ut nῖ
humanae sapietiae sequerer, qu penitus destruunt immortale mori posse; mortuu itera vivereria penitus comprobaretur Christa no sustine motte crucis: de sic destiueretur precium totius salutis quare no in verbosa sa
pietia mussi missus sum, secuda quas rationes facit E euacuari potest crux Christi. Veses sequerer sapietia madi euacuaretur crux Christi. Naveribaa pr dicatio trutis rei uri ad a.
pientibus insidi, qui ideo pereates dicianturiquia sapientia eoru cito mi bit &destruetur. Vel quia propter hac sapientia peribunt & danabutur. Gaviiiii crucis sapientibus qui Ehuius insidistinitias' quia humana ratio nemine cogit ut risi' qui ini
mortalis erat in natura mori potuerit qui mortu' item vixerit Pereatu
quide est stultitia: his qui si Diset,
id est, nobis , quia verbotis Uemtia de linamus nobis utique veri iam
90쪽
crucis est virius Dei. iiderant . n.
tantam debilitatem uti per ino te superari antiqvsi hoste: cuius sor titudo in omne genus hominu prae ualuerat, miramur in hoc magis vir tute Dei: ubi per debilitate destruxit fortitudine ia sit per apertam fotatitudinem minore extingueret pote. tia, vere non in sapientia verbi misis set me Deus: sic enim e i uni est in Abdia Ho r. - ait Dominus Is entia apientium siue quia destrua illam siue quia damnabo illos: prointerea adliaesertini humanae sapatiae. Nec solii sapientiam perdam: sed et iam pi Mentia. i. proludentia qua callide iciunt praemunire sentetias suas, se aliqua impugnatione sagantur. Quidam .n. habent sapientiam artis, qui tamen nesciunt se satis primunire contra cauillationes obi j cientis. Illam utiq; priuetiam reprobabo: qina neminem de huius mundi prudentibus in ministerio meae praedicationis assumam, vel iungitur ibi ubi ait pereuntibus. Vere pereuntesmam scriptum est. Perdam sapietiam sapientili. dc vere huiusmodi prudentes repro bati sunt: Haec sunt verba Apostoli
Nam et i est sipiens. i. logicus ille qui in argumentatione sua confidit:& bi est si iba. i. ethicus qui de moribus agit: Et ubicunqui Orhum culicii physicus, qui naturas omnium reruconquirit 3 Si logicus ille dicat si pe
petit cum viro concubuit, mentitur:
quia Matia sine coitu virili deviri tui in concepit. Si ethicus dem ribus: de cultura idolorum doceat, repellitur : quia noui mores, nouus
cultus inducta, est. Si iterum phyla
cus dicat repugnare naturae, ut virgo paria mortuus vivat, mendacii reus
est. Quandoquidem & sapies, Id scri ba,&pbysicus repelluntur: none per hoc palam est quod Deu scit i. in probaui fine stulta , AtDiam huimmundi: ideo Deus sapientiam huius mundi repellit: tiam sic lacuit Deo. &cu audias hoc placere Deo, causam huius ne quisieris. Placuit viiii Deo er stultitia raeduationis. i. & per stivi i in rem praedicata,&per stultos pinri dicatores iam triere cres nos in icii deo per stultitiam placuit ei saluare crederes, quia madus a. homines ina lili non e uouerunt Dei; per carnaleni
sipientiam. Qiam si aliqui philosophi
intellexerunt esse unum Deum , qui omnia creasset,no tame hoc cognouerunt in sapientia: eia.ut intellige rent cosilium Dei: quo ordine disponebat saluare perditum homine per incarnationem verbi, & aera. Velita,quod mundus non cognouit Deu res iam sapientiam. Hoc fuit insa pientia Dei .i ita placuit sapietiae Dei ut mundanae non admisceret siuam. Vere per stultitiam saluauit credem res nam & res praedicatast lilia suit ocpr catores stulti. Vere per rem 'u- tam praedicatam , nam quoniam Imriiqua ia per signa Deu ut in Aegyp to cognouerant, petunt adhuc ad comprobadum esse vera de Chri sto quod praedicatur ovae .i .genti tes qui Deumignorant, quaerat pia tia. i volunt sibi per mundanas ratio nes approbari quod de Christo dici tur. Nos aute ut satisfaciamus Iudaeis, Creaedis in Christu virtutem Dei quia iudaei virtutem miraculorum requimini. Graecis vero quaerentibus sapie
ii pr dicamus Chrisue sapientia D. quod utrumque Eleali quidem Iu daeis & Π is virtus est & sapietia se ire obrii auditum est osui ilia Diueo dirimi per stultam rem saluos fieri criaentes. Nuc literam exponamus. Vere per stultitiam Deus saluat credentes: quoniam Iudaei quide tunt signa, qui per miracula Deu co gnoscere consueuerurit Et grici mi danam quaerunt sapientiam, quia aliud no intelligunt. Nos autem stultip camus rem stultam. Christum crucifixum, Iudaeis quides data, quia improperatur eis quod rege sua rimcifixerunt. itibus autem Eustitiam
quia intelligere nesci ut, qua ratione quem Deu Acimus, ei de mortuum fuisse dicamus. Iudaeis quidem & gri cis reprobatis scanditum est & stulti
ua: sed issisIu is no graecis vocatis
a Deo elecus, praedicamus bri ivirture Dei: quod Deus maius inir