장음표시 사용
181쪽
quare haud inconcinne in Oretis Bachi olumi tam quam signum illius naturae, quae omnia pro reat, omniaque complectitur . consecratum est ff). Quae cum ita sint, quid vetat, quo minus I E-sA IAM Prophetam το εν illud harum gentium illiusque cultum reprehendisse dicamus , Cap. LXV. Com. I7. quem prophetae locum ita in
terpretatur Ios EPH vs s CALIGER cumque eo
strationes Deo illi siue idolo fieri, quem Deum ipsi
vocarunt ACHAD, id est, v N V M . idque in medio hortorum ui illi idolo dicisti: in opisthodo. mo templi: subintelligendunt enim templum: pone templum Achad. Nam praepostis IN, qua utitur propheta, est localis . ut etiam sic accipitur ab omnibus Iudaeis e N Ionathan vertit via. e σθεν &c. De cultu certe salsi & commentitii cuiusdam dei ibi sermonem esse, perspicuum est: neque etiam luem in sacris faciendis achiberi Aegyptiis inusitati quid erat: neque sacra illa, quae 1ue fiebant a cultu τῆ ένος fortasse aliena sunt. Sed haec quaestio alium eunuiue latiorem requirit locum: redeamus igitur ad rem propositam. Pythagoras cum ἐκ τοῦ ε νοῦς, ex uniuersa pri piae materiae mole&ipsius monadis & reliquam inu di originem deduceret; noua hoc loco quaestio exoritur , nostro ne duntaxat intelligendi concipiendique modo ita Philosophatus sit, quam-
182쪽
quam ab omni steternitate hic, qui nunc est, mundi ornatus adestet: an vero ipsa re quondam ea, qua dixit, ratione initium habuisse mundum atque ἐκ τοῦ ε νος prodiisse sit arbitratus pSTOR AEus certe ita Pythagoram de mundi generatione sensisse assirmat, esse quidem eum a Deo essectum: non vero in tem liore, sed in
intellectu diuino h). Quae si vera sunt, Pythagoras mundum aeternum credidisse omnino putandus est: neque tota ista de generatione mundi disputatio aliud quidquam sibi velit, nisi ut
definiantur quodammodo caulae rerum, intelligaturque ex quo quidque consequatur & quomodo Z uuam quidem eandem rationem OCEI Lus LuCANus secutus est, mundum statuens aeternum es e, qui nee ortus unquam si, nec finem sit habiturus: quamquam nonnulli istam mundi aeternitatem, quam Ocellus probauit, non ad ipsum illius ornatum descriptionemque: sed ad uniuersam duntaxat materiae molem tradici velint, quam putant ab Ocello, reliquorum philosophorum exemplo, aeternam creditam esse i). Quin & Platoni tale quid tribuitur apud ALCINO VM : Cum genitum vult Plato esse mundum ; nou ιoc eum voluisse putandum est, vi tempus fuerit aliquod . quo murdus non esset: verum
quia semper in generatioste persistit, essent aeque suae praestantiorem aliquam masisque principalem Use causam indicat h). At
183쪽
tamen , quos Pythagoras secutus est, Aegyptios mundo initium omnino tribui sie aparet: neque Ρythagoreorum antiquiorum maxima pars aliter unquam sensit. Quare cum praeter Stobaeum caeteri scriptores omnes eandem Pythagorae mentem adscribant; maiori certe probabilitate posse dici arbitror, mundum secundum Pythagoram omnino generatum esse. Quod quidem cum sententia antiquissimarum gentium apprime consentit, quibus creati mum di memoria, quam a maioribus aeceperant, ita in animis haesit, ut nulla plane, quin eam crediderit, inueniri queat. Aeternitas enim mUndi a Graecis sequenti demum tempore eis taatque excogitata videtur esse. Stobaei certe testimonium hoc loco suspectum esse vehementer, celeber. BRVCKEnus recte obseruat si . Atque Platonis etiam mentem hac in parte asi1ccessoribus esse corruptam accommodatamque
ad Aristotelis rationes, itidem viri docti duduni viderunt sm). Ocellus Lucanus vero, si quidem omnino aeternitatem mundi adteruit, quod tamen dubium esse antea ostendimus, pressias fortasse Eleaticorum argumentis de immutabilitate τὼ ενος, cessisse istis hac ex parte videri
possit, Vt, quamuis non omnem tolleret e natura motum, descriptionein tamen rerum ipsum-
184쪽
que mundi ornatum statueret ab omni aeternitate adfuisse. His certe ipsis argumentis de aeterna constantia eius, quod primum est in natura, Aristoteles postea adductus mundi aeternitatem eodem sere modo, quo Ocellus a plerisque creditur, probauit, tantum addens ex Platonis disciplina quintam istam naturam, eamque compositioni mundi intexens, quam Pythagoreos ignorasse ostendimus. Quod ad finem vero mundi attinet, quem Pythagoram negasse PLUTARCHVs auctor est n), prorsus subscribo eruditiss. anu CKERI L ntentiae: valde timemus, inquientis, ne Plutarchur, vel
quisquis libelli de placitis pbilosophorum auctor
est, Platonis dogma cum bthagorico confuderit.' Si enim expositam hactenus physiologiam Italicam supponimus ; mmdus necessario Anem habete cuncta enim in monada seu potius, ut docuimus, εἰς το εν, in Universum) satumque chaoricum redeunt, s ex monari s εκ του ενος nouus mundus oritur. Vndo Philolaus duplicem mun- , di interitum, lene es aqua, adseruit sapud Plutarch. de Plag. ph. L. II. c. s. et quae Uud' barbaros quoquo fuere recepta, quos pracceptorcs
Ex ista igitur una atque uniuersia totius materiae colluvie quasi, Ordine singuli prodierunt
numeri, n de Plae. Pliit. L. II. c. q. s o l. e. P. I O88
185쪽
numeri, sue elementa rerum, ea lege coniuncta inter se & copulata, Vt series quaedam causarum eventuumque inde in mundo essiceretur. Monas vero, seu unitas, nobilissima primae materiae pars, prima emersi, ordinis postea atque descriptionis naturae initium suturum. Alterum deinde principium, sue numerus secundus, dyas est, seu binarius: de quo ORIGE-Nis philosophumena: δευτερον ἡ δυας, Θυ1Aυς ἀριΘαος, ἡ δε ἀυτος αρτιος υπο ταν ἀριΘ - λητικων καλειτα . Hanc monada) sequitur numerus binarius , foemina: hie vero is ab arithmeticis etiam appellatur par o integer sp). Huius dyadis ut intelligamus quae sit vis, quodque munus, omissis quidem scholae Alexandrinae ineptis commentis, primum id teneamus, antiquis limo cuique historiae philosophicae interpreti, qui partium stridio non sit ductus, aliud quid in mentem non venisse in eXponenda Pythagorae dyade, praeterquam materiae genuS, quae sit monadi, siue mentis effectioni 1libiecta,
vi essiciatur aliquid, I ID GENES I. AERTIVS certe: αα μεν των ἀπάντων μονάδα, inquit, ἐκ δε της ιλοναδος, ἀρριτον δυάδα, ως αν υλοτη μονάδι, 'τιω οντι υπρώκ' . Principium quidem omnium esse unitatem: porro ex unitate indefinitam dualitatem, VELUTI MATERIAM auctori, unitati, subiecisse s q). Totidem sere verbis PLUTARCHVs : την μονάδα.
186쪽
υλικον, οπερ εςὶν ό όρατος κοσμος. Item posea unitatem es indefinitam dualitatem iuprincipiis crefert Pythagoras): pertinet vfro ex eius sententia principiorum illud quidem suntlas ad causas cicientium cae intelle otium rerum rhoe aut dualitas 3, AD MATERIAM Q ΑΚ
PATITUR ET EFFICITUR ALIO ID, qua-bi es adjectabilis mundus fr). Idem P Lv-
TARCHus alio loco: πυΘαγορας τῶν ἀρχῶντο μεν μονάδα θεον - - - τῆν δε α ριτον δυο. α, δαιμονα φ το κακον, περὶ is eςι ἐτουλικον et ηεις, ες ορατος ὁ κοσμος. P rhagoras erincipiorum alterum, unitatem nimirum, Deum Docat alterum vero, dua-tinatem . daemonem saluit cae malum, Per quam
R v M', atque irae mundus sensibus percipitur s).
Atque, si quidem Pythagoras toto isto numerOTum genere, non intellinuales quasdam aut ACOrpore remotas naturas, sed ipsa mundi elementa eorumque ordinem atque. seriem complexus est, quod, ni fallor, 1 upra perspicue ostendimus; qui possit, quaeso, ilia dyadi subiecta essh vis, nisi, cum monaui, quae est ceu aessiciens mundum, opponatur, vi materiam istam significet, ex qua totius mundi ornatus effectus est.
187쪽
est. Quocirca Pythagorei dyada etiam Demina appellarunt, quod ex ea, monadis tamquam essectionis atque patris ope, descripta atque definita corpora lunt generata : hoc enim ipso consito priscos philosophos deorum alios mares, alios foeminas appellasse, dudum a viris doctis demonstratum est st). Neque iuniorum interpretum plerique non viderunci, aliam dyadi vim tribui vix polle: tantum addiderunt nonnulli, istam, tamquam materiam, a monade sue Deo Creatam genitamque elle, quod quidem eo Vsque intendunt, ut fere creationem ex nihilo Pythagoram statuisse contenderent su). Huius autem opinionis infirmitatem satis castigauit illustr. Mos REM ius siv). Quapropter illa duntaxat relinquitur quaestio, an emanando so lasse atque emuendo ex Deo dyas siue materia secundum Pythagoram nata& exorta sit 8 Quod quidem omnino ita se habere arbitror, si Deum non m Onada illam, quae pars est uniuers, dicas,
sed ipium potius uniuersum, τὰ ἔν illud, siue
totum primae materiae complexum atque congeriem , de qua copiose paragrapho superiori disputauimus. Quo minus enim crassioris materiae molem ex monade, siue intelligente isto igne, condensato quasi & exstincto, quod Heraclitus Stoicique volebant, Pythagoram deduXi se
c re Differt. de creat. ex Nihilo. f. XIII. seq.
188쪽
se credamus, non illud solum obstat, quod supra de duplici Pythagorae principio dictum est:
sed & Omnium fere auctorum unus constantissumusque consensus, qui d)ada pariter atque monada, tamquam diuersas separatasque naturas ita definiunt, Vt neutra ab altera orta, sed utraque potius ex uniuerso, seu εκ-ενος, aequaliter educta esse videatur. Quo praecipue copiosa spectat ARIs TOT ELis disputatio, Pythagoram duo, eaque contraria rerum principia statui illa
GENIs oratio de uno & de genitis ex isto monade & dualitate ty). PLVΥARCHVS Veroid unum acerrime agit, ut monada & dyada in
Pythagorae disciplina toto genere differre cui n-cat et in. Nec, quae monadi pariter ac dyadi a
Pythagoreis adsignantur, Virtutes temere patiuntur, Ut alteram ex altera genitam iudicemus. PLvTARCHO enim si sides habenda cst; aeque longo interuallo Vtriusque naturam separabant Pythagorei, ac Plato naturam mentis a materia monada vocantes το ἀγροον, ut Plato τῆν αρ- χἡν των αρμων : dyada vero το κακον, το ἄπειρον , τοῦ καμιττυλοῦν, malum, indefinitum, curvum sa). Vnde eodem modo, quo Plutarchus
alio loco de Platone ostendit b), de Pythago
reis xli vid 3. su per. y vid. f. citi a ) de Isid. ct Osir. T. I. OP. P. 344.
a PLUTARCH. l. e. b de generat. anim. T. I. Dp. P. 6 3 S.
189쪽
reis etiam essicitur, non posse ex ipsorum sententia materiam tam prauam corruptamque ab
ipso Deo, qui sit optimus, originem duxisse. Stoici enim, qui & ipsi mali sedem in materia
ponebant, cum eandem sta ruerent ex Deo ortam esse, vix unquam tam grauibus acerbisque verbis de materiae malignitate conquesti deprehenduntur, nisi quando Platonis auctoritate commoti, huius nonnunquam loquendi sormulis usi sunt: id quod sENECAE inprimis multis locis videtur accidisse. Sed hoc loco unus occurrit DIOGENLs LAERT Ius, qui dyada eae mona- de ortam esse velit sc): in cuius tamen verbis stati in videbimus nihil inesse, quod emanatio nem quandam crassioris materiae ex monade sive igne postruat. Antea vero istuc teneamus necesse est, in dyadis ratione materiam equidem, sed eam adhuc indigesta in indefinitam, iue veris sari. Etenim ignis ope & actione materiam in tres tributam ese ac descet iplam partes deinceps declarabitur: prius vero, quam accideret ista diuisio, materia crassior commista quasi iacebat& confusa, neque definiti quid aut distincti in ea licehar obse mari: atque hic quidem iste status ii ateriae est, quem dyadis nomine complexus ese Ρythagoras videatur. Inde enim tactum est, ut dyas Εορμος semper audiat, id est, indefinita, nullisque numeris rationibusue adhuc delcripta: dicitur eadem & οι πειρος, in ita, cuius nec sorma nec sines obseruari licebat; e DIOG. l. c.
190쪽
cum contra ἡ μονας appelletur πεοπερασμενη, definita, in qua ratio & prudentia inerat, quibus natura τῆς μοναδριοῦ determinata pulcerrumeque exornata erat sil . omnium vero clarissime ista materiae indigestae forma, quae dya
specie dicuntur, quatuor esse primus asseruit: non tamen eis υι quatuor utitur, sed tamquam duo
essent fla: rene quidem per se inton: oppostis .
vero, Perra, aere aqua, tamquam Dua naIura se). Quo sensu Empedoclem Aristoteles
primum dixerit, qui in quatuor elementa tribuerit rerum naturam, id quidem antea iam ostensum est: nunc vero illud intelligamus, quaest dyadis vis, quoque consilio Pythagorei in duas primum Partes omnem rerum complexum descripserint. Altera C emPe Pars, eaque nOhilior, ignis est, siue ἡ μονὰς, tamquam causaessiciens mundum: altero vero rudis est indigestaque materiae crassioris moles, quae quamuis trium elementorum, aeris nimirum, aquae atque terrae semina quasi complecteretur; confusac d PLUTARCH. l. e. ARISTO T. Metaph.