Iulii Caesaris Cordarae e Societate Iesu de profectione Pii 6. p. m. ad aulam Viennensem eiusque causis atque exitu commentarii nunc primum in lucem editi a Iosepho Boero eiusdem Societatis

발행: 1855년

분량: 179페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

Meuta dies est mali mensis vigesima, eum demum Pius post tam longam exagationem sui dominii terras revisit. Mane igitur primo post usitatam meri religionem, actis episeopopeoceribusque ac nominatim Motenim gratiis, popuIo autem qui eonsertissimus erat benedietione donato, iterum se dedit in viam ae Ferrariam iter direxit. Nec tamen discedentem amor et eura Moeenigi deseruit. Eius opera consiliisque Pontifex Medoatum amnem, quem minorem vocant, traiecit ponte glebis instrato atque arboribus obsito, vix ut aquam subterlabentem senserit. Traiiciendo ad Anguillariam nuvio Athesi i avigium ornatissimum. in eoque paratum viribus reficiendis epnium reperit. Nec ultra hune terminum Mocenigi iurisdictio prctendebatur. Rhodigio dehinc transeuntem, quod oppidum est agri rhodigi ni eapnt, Mareus Morus provinciae Gubernator et hiariensis episcopus eum exquisito verborum Ossicio Salu lavere. Vt ventum denique ad venerae ditionis eonfinia Canaro nomen est lo J, Maninius et Contarenus qui secuti hactenus fuerant ut iam suis defuncti partibus veniam retrocedendi petiere. Quos Pius supremum alloquens verbis perhonorificis eompellavit, eorumque eollaudata erga se diligentia plane sibi devinetos atque obligatos dimisit. Iam vero sines ut a Nigit provinciae serrariensis, non Ponti fitem modo esse se sensit, qualis orbe toto catholico erat, v rum etiam in sua ditione Principem. Aderat ibi pro inciae legatus eardinalis Carasa, unaque secum levis firmaturae equites ad Principis custodiam adduxerat Eodem ab usque Taurino magnis itineribus venerat eardinalis a Lanceis, ut Pontisset felicem ab Germania reditum tum suo tum Regis Sardiniae nomine gratularetur. Utrumque Pius suum adm sit in currum, reiectis in alterum Marueeio ae conressinio, per

112쪽

hem accessit, tormenta resonare eoeperunt. Urbem inter in

finitos populi plausus ac festas acclamationes intravit. Η spitium sibi ut ante deIegerat in ordinis dominieani eo nobio. Ibi veniemem expectabant antegressi Boncompagnus eardinalis et senator urbis Berzonicus, praetereaque Nathaeius archiepiseopus serrariensis eum tota urbis nobilitate, et mira omnium gratulatione ac laetitia exceptus est. Cet rum eo quidem vespere solos in eolloquium admisit cardin tes , archiepiscopum atque e nobilioribus quosdam. Cumque interea primae se intenderent tenebrae, urbs tota saeibus ae 'funalibus eoilustrata ad Iaetitiae significationem apparuit, id quod die quoque sequenti laetum. Duos porro dies Pontifex Ferrariae constitit. Quo tempore quam multis e nobilitate viaris ac feminis civibusque honestioribus se assabilem pra huerit ae pedem osculandum permiserit, dici vix potesti Pius egressus domo binis cum eardinalibus et equestri terrestri que custodia militum, puleherrimam ei vitatem circumiiti Aeprimo quidem cathedrale templum aedesque episcopales,

deinde palatium legati invisum ii L Bis ex edito pontificiam benedictionem populo impertiit. At memorabilem in primis secit diem mensis mali secundam supra vigesimam. Eo nam que die quatuor cum adessent Ferrariae eardinales quippe Carasa, de Lanceis et Boncompagno se adiunxerat super Mniens e Fo o Cornelii Dindust consistorium ex his habuit in saerario euenobii, in eoque Alexandrum Mathaeium arehi piseopum serrariensem, quem iam inde ab anno 17 73 die enodecima tulit inter patres adseripserat sibique, ut aiunt, in pectore reservaverat, eardinalam publica allocutione dixit eique purpureum pileolum novas dignitatis insigne, ut ro-

113쪽

12 DE PROPE cTIONE PII VI P. N.

mana fert consuetudo, capiti imposuit. Quo laeto ut iam tu inmutata serrariensium laetitia, momento eodem, una secum assumptis Carasa et Boncompagno, Bononiam iter intendit. Atque ex itinere molitiones sumptuosissimas, quae ad ex- siceandas agri bononiensis aquas fiebant, obiter observavit. Bononiam multo ante solis occasum attigit. Utque praeiverat rumor, tota se civitas in occursum eius edidit, nee modus hilaritati plaudentium et acclamantium sulti Simul hombardae atque aera campana urbe tota personuere. Delatus recta ad coenobium familiae dominicanae, stantes ad lares in eius expectationem reperit cardinales Ioanneltum arehi

piscopum bononiensem, de Lanceis, et qui nuperrime ab Mediolano venerat Durinum. Aderat etiam provolutus in genua prineeps senatus, quem Gon salonerium appellant, cum tota nobilitate. Pontifex cunctis ore manuque benigne salutatis, parata in cubicula subiiti Et eodem vespere, ut in luero poneret tempus, tum singulos cardinales in colloquium admisit, tum ultro gratulationes accepit Regis Hispaniae, quas Comes Zambeccarius, et Begis Sardiniae, quas Comes Blaneus, et Regis Poloniae, quas Marchio Fagnanus, et Iu censis reipublicae, quas Marchio Santinus, in id praecipue delegati serebant. At multo his gratior accidit Ferdinandus Borbonius parmensium Dux, religionis eximiae princeps, qui simile ossicium praestare summo sacrorum Antistiti, non per legatum sed coram per se ipse voluit, utque antea abeuntem in Germaniam faustis ominibus prosecuturus advenerat, ita nune redeunti ut felicem itineris exitum gratularetur , discessit Parma ac tanta sestinatione viam pervolavit ut Bononiam postridie mane pervenerit. Exierat tunc sorte

114쪽

COMMENTARII

pagno atque ad aedem metropolitanam saeris operaturus pro-eesserati Peracto sacro, brevi conficere multa cupiens, transiit in aedes episcopales proximas ibique clerum et magistratus et magnam nobilitatis partem ad oseulum pedis excepit. Hinc ad musaeum bononiense, institutum quod vocant scientiarum, Se contulit, quaeque ibi notabiliora et insignem bibliothecam diligenter inspexit. Templum post haec adiit e Ieberrimam S. Petronii, quod erat per quam magnifiee et eleganter ornatum, et hymnum ambrosianum cum exquisitiore symphonia demutatum exaudiit. Postremo ad palatium publicum legationis divertit, atque ex edito podio, quod eum in usum fuerat egregie apparatum, super populum consertissimum solemne signum bene precantis secit. His porro agendis rebus, ut multum festinaret, totum antemeridianum tempus absumpsiL Itaque non rediit domum nisi post meridiem. Εe-oe autem dum sua se recipit in cubicula, nescias maiorine admiratione an gaudio, sibi oecurrentem videt, quem dixi, Ducem Ferdiciandum. Me mora, Principem amantissime assatur atque complectitur. Is vicissim, quin Sospes redierit, gratulatur, nullamque interea obsequii significationem, quae Ponti fiet Maximo deberetur, praetermittit. Atque adeo iamlum Pii aspectu alloquioque captus apparuit, plane ut constaret, non alia Venisse eausa, quam ut eius alloquiis ae eon- sue udine seueretur. Et eommodum in eodem dominicanorum

eaenobio hospitium ceperat, eoque facilis illi ad Ponti sieem

Nec vero hae uti sacilitate distulit. Mane postero Pontifi-eem adiit intra ipsius eonelavia, cum eoque longum ae lamiliare colloquium habuit. Eo die Pontifex, binis secum B sumptis cardinalibus Ioannetio ac Boncompagno, ad tem-

115쪽

114 DE PROFECTIONE PII VI P. Uplum se ferre eonstituerat, quod a monte denominant, ubi Milicet imago eolitur B. Virginis ab ipso ut ereditur Eva gelista Luca depleta, atque ibi saerum eonfieere deliberatum habebat. Templum id est augustae molis ae religionis ant quae , sedetque praecelso in monte tribus ab urbe passuum millibus, quo tamen per viam perpetuis porticibus t tamitur; bononiensis opulentiae pariter ac pietatis monumentum insigne. Illue prosectum ut audiit Pontiueem, sequi sest in vit pius Princeps eundem in locum, et summin Saeerdotem saeriseantem magna sua voluptate eo pexit. Nonnihil ibi constitit Pontifex dum sacras dominieam ordinis virgines etialiis quosdam templi eustodes ad pedis osenlum admitteret reonstitit etiam Princeps. Digressus inde Pontifex invisum ii carthusiani ordinis templum ae coenobium, itemque e n bium ae templum ordinis olivetani, duo sumptuosa aediseia situ ornatuque visenda, et utrobique e nobitas ad oseulum pedis exoepit. Tota hae circuitione Prineeps Pontiuem -- qui perrexit; ut ab eo divelli vix posse videretur, donee ambo eommunem habitationem multa iam die repetiere. Quin reliquum diei suit Pontifex partim inter cardinales, partim inter nobiles aut religiosos viros, Princeps totum inter suos dominica nos exegit. Successit dies mali mensis quinta supra vigesimam, qua die Ponti sex Forum Cornelii eogitabat. Prior mane ad eum salutandum acressit regius Princeps, nee brevis inter utrumque suit sermo. Cumque interim eardinales ae tota sero nobilitas in anteriora eubicula convenissent, prodiit in m dium Pontifex, eoque asseelante agmine nee tamen latus d serente Principe, deseendit in aedem sacram, eonstRitque D Ius genibus ante aram S. Domi uici dum sacrum celebrare

116쪽

nr. Divertit inde in Merarium ibique nobiles magno num eo seminas, quae pedem pontificium Oseulari eupiebant, pii voti compotes laesti duo laeto, sua se retulit in eubicula. atque

in eolloquium admisit senatus principem, ut vocant, Gonia- Ionerium. Is ad testandum universae civitatis obsequium vetitebat, et obsequii argumento quaedam ex auro numismata nuper ad memoriam eius itineris egregie eum serebat, quae

parva in lance oblata cum grati animi significatione Pius ae- piti Sed iam in areis tempus discedendi erat. Pius dise dere non sustinuit, nisi prius regium Principem adeo sibi addictum ossicio demeruisseL Itaque in eius eubicula ex nec Opinato se intulit, dataque invicem et accepta quo opinari fas est benevolentiae sensu salute, iterum rediit ad propria. Erant tum Bononiae, ut supra diximus, in comitatu Pontificis duo sedis apostolicae nuntii, Garampus et Ranuccius, ille Viennam rediturus hie in Lusitaniam proseeturus. Hos introduci ad se iussit, atque apta tempori eum singulis elocutus utrumque eum lausta prece dimisiti Proxime aderat praesinita di-Messui hora diei vigestipae, eum iterum assuit regius Princeps Ferdinandus nec enim discedere sine ponuficia henedictione voluit', ae paulum moratus continuo Parmam discessit. Nec ita multo post etiam Pontilax, secum in currum admissis eardinalibus de Laneeis et Carasa, in viam se dedit. Prius tamen quam urbe excederet, divertit iterum ad palatium legationis , atque iterum populo, qui amplissimum illud forum implebat, ex edito benedixit. Haud sane muIlum pro urbis amplitudine ac populi voto Bononiae constitit Pius, brevi tamen tempore tot accepit honoris obsequii ac devotionci argumenta, ut plura maioraque optare vix posset. Vel illud quanium est, quod quaeumque transibat opplebantur populo vide

117쪽

116 DE pno PUTIONE PII VI P. Mae laetis aeclamationibus personabant' Adde quod toto triduo sub noctem accensae urbe tota sunt faces ac festivi ignes asesere. At Romam Pontifex properabat, distabatque adhuc mi lia passuum sere trecenta. Forum Cornelii non attigit nisi post Oeeasum Solis, atque in ipso urbis aditu artum triumphalem reperit operis perquam magnifici, quem in eius honorem Cosmus Morellus indidem ei vis idemque arehitectus exeritens extruxerat. Hinc ad aedes episeopales tetendit. Hospitari nempe deereverat apud urbis episcopum Ilaudum cardinalem avunculum, ut alibi dixi, suum, qui e curru exscendentem excepit ac parata in cubicula introduxit. Nemini eo quidem vespere Pontifex se videndum praebuit, praeter quam Bando et quos secum adduxerat cardinalibus. At sequenti die, quae diss erat d minica , progressus publice in templum eathedrale divin m Hostiam toto spectante populo obtulit. Quo peracto descendit in subterraneum, ac super aram Petri Chri sologi aureum eximii operis calicem sua manu deposuit, suturum sui erga be tum civem cornelieasem obsequii pe petuum monumentum.

A templo publieum ad palatium ei vitatis deserri voluit, atque inde populo solemnem benedictionem impertitus, redii

domum. Erant tum Foro Cornelii tardinales omnino septem, praeter enim Bandum, Carata et de Lanceis, de quibus dictum supra, huc a Bonomia Boncompagnus et Ioanneltus, ab Ravenna Valentus, ab Ferraria Mathaeius advenerant. Inter hos et Abundium Rearonicum senatorem ui bis Romae, qui Boncompagno uxoris suae Dat: i comitem se adiunxerat, totum eum sere diem Pius exegit; intereaque eonsistorium

indici iussit in diem posterum, quo die Alexandro Mathaeio recens creato cardinali novae dignitatis insignia tradere eou

118쪽

. Mituerat. Hae ergo die, quae mali mensis erat vigesima septima, inter cardinales pontificali paludamento indutus apparuit, et Mathaeio purpureum galerum solemni caeremonia capiti imposuit. Eundem deinde pileum haud sine apparatu ac pompa, ut romana conSuetudo fert, ad novum cardinalem nocte ingruente transmisit. Qua in re placuit adhibere Ant Dium C roncum virum nobilem corneliensem, qui tum negotia Pontiseis procurabat apud Regem Sardiniae, sed in patriam ab usque Taurino hae oblata occasi0ne venerat. Quem proinde Pius per causam gerendi pilei suis honorariis euhieulariis adscripsit. Ceterum eo die nihil praeterea actum notabile, nisi quod cardinalibus de rebus suis reserentibus aures praebuit. et ad eelebritatem seque lis di i rite peragendam se tomparavit

Sequenti porro die rem inceptavit eximiae celebritatis, quam incredibili tum quidem gaudio spectarunt comesienses, at deinceps. eadem redeunte die mali vige ima octava, anniversaria recordatione recolant necesse est. Templum videlicet cathedrale erat Foro Cornelii, ut alibi me dicere memini, insigni illud quidem magniscentia , sed recens a landamentis extractum opera et impensa episcopi cardinalis Bandi necdum solemni ecelesiae ritu dedicatum. Hane ergo Pius dedicationem, partim rogatu avunculi landatoris partim propriae pietatis instinctia, a se fieri censuit oportere. Et vero secit. Non dieam apparatus quae pompa fuerit, quae summi Sacerdotis religio ac maiestas. Saeras caeremonias exequentem adiuvabant duo cardinales archiepiscopi Ioanneltus bononiensis et Mathaeius serrariensis. Duo ex aulae pontificiae praesules, Nardinus et Codroneus, diaconi et subdiaconi partes agebant, eardinales eeteri eireumsistebant. Quod templi

119쪽

DE PROFEcTIONE PII VI P. M.

vacuum nobilitas et clerus implebat. Dedicationem Pontifex elausit oratione latina plena roboris et gravi alis, quam h buit ad populum, id potissimum spectans ut eoruelienses

Petrum Chrisologum ravennatem episcopum civem suum et magni sacerent et honore debito tolerent. His demum haud sine Iabore eon laetis rebus, sacro indumento deposito. divinae adstitit rei, quam ex aItari recens consecrato primus cardinalis Ioanneltus secit, atque e templo in domum episeopalem, quo venerat cardinalium ac procerum comitatu, se retuli L. Ita magnam diei partem cum transegisset, ut erat defatigatus die reliquo domi se ton inuit, non tamen otiosus. Cardinales enim eum essent in suam quisque sedem redituri, adsuere viritim eum ut supremum alloquerentur ae veluti missionem peterent. Quos ipse Singulos non solum peramauter excepit, sellongo ae familiari sermone detinuit et cum magna gratiarum aetione dimisit. Nocturnas horas sibi, ac Bando avunculo

reserva it.

Successit dies mali undetrigesima, qua Pius die Camenae in paterna domo pernoetare decreverat. Νec tamen tornelienses deserere induxit animum, nisi prius novum iis ben volentiae signum praebuisset. Mane igitur, iisdem assectantibus card ualibus venit ad palatium publicum eivitatis ac populo qui totam obiacentem aream implebat ex edito benedixit. Hinc obiter inspectum iit novum templi aedificium. quod pro eoenobilis olivetanae familiae Bandus magnisico opere moliebatur. Quippe hoc coenobium sacerdotii nomine commendatum habebat. Νee ultra moratus, iterum salutatis eardinalibus, eum usitato suo comitatu se dedit in viam Caesenam versus. Vix abierat Pontifex, cum duo cardinales Bon-e0mpagnus et Ioan tius Bononiam alii duo carasa et Ma-

120쪽

haesus Ferrariam, Valentus Ravennam, de Lanceis Taurinum, Suo quisque itinere discessere. Caesenam ab Foro Cornelii m dio sere spatio tendenti occurrit Faventia. Ηue Pontifici appropinquanti apparuit praesim portae ingens tabula cum inseriptione, quae felicem ab Germania reditum ei gratulabatur. Ab adversa porta similis proStabat inseriptio, quae Romam progredienti felicem itiueris exitum comprecabatur. Pius urbem ingressus divertit ut ante in domum sui consanguinei Scipionis Tannelli, ibique paulum moratus episeopum, magistratum urbis, canouicos et nobiles quosque ad oscuIum pedis clementer admisiti Mox invisum iit operosam moliti nem novi tanalis, qui ad commercii commoditatem Zannelli ipsius sumptu effodiebatur. Nec parum eSi deIectatus cum iacta in aquam praesente et inspectante se vidit duo egregiae formae navigia, et suos cuiusque nautas Simili omnes nec in venusto vestitu spectandos. Ad publicum palatium inde venit atque e nobili mentano ornatissimoque populum succlamantem ae fausta omnia compreeautem apostolica benedietione laetum dimisit. Siquidem vero dies praecipitabat, continuo currum conscendit ac rursus arripuit viam, nihilque moratus Forolivit nobili retoroqui in urbe nisi quatenus mutarentur equi, perrexit Caesenam progredi, nec eo tamen nisi post occasum solis pervenit. Quo gaudio plausuque suum simul ei-vem ac Principem ab tam longinqua terrae plaga reverte lem caraenates exceperint, opinari fas est. Sed laetus in primis ad lares domus Braschiae, ubi exscendit, eo anguine rum et assinium occursus fuit. Inventae ibi genibus nixae s rores eius duae Olympia ac Iulia, et fratris ivor vidua Antonia, itemque duae neptes Theresia ac Marianua puellae elegantissimae et qui demum euucue geutem Braschiam nonnulla

SEARCH

MENU NAVIGATION