장음표시 사용
111쪽
sed solum ob nominum diuersitatem diuinam unam in Deo nati ram ignificantis : Deus igitur,quatum ad uam essentiam,sum mamsimplicitatem habet. Et bςc ae tribus punctissatis.
VTRVM ESSE PROPRIE DEO CONUENIAT,
Lectio XXXV. Ibi animum induxi meis Nobil. Aussit. J dubitationes duas
ex textu Magistrisnt. nascentes expurgare, quarum una ad Dei proprietatem attinet, altera vero ad essentia Desidentitate. Zςritur ergo primo. Utrum esseproprie Deo conueniat. Pro parte negatiua arguentes quida dicunt: nosnihil nominare,
nisisecundum quod concipimus, at conceptus,quem de Deo habemus, quia est, eir talis marime confusius est,mno Hrius: lituir huic conceptui, nomen correJondens videlicet esse, qui est, Dei proprium minime erit. Pr terra ea a ςquivoca cum essectu nocommunicat in ratione,quam οἱ fui largitur,mpatet de Sole re-llectu caloris, ςquivoca enim est causa, at Deus, esse creatura re- 'estu cuius dicitur cause ςquiuoea, communicati esse igitur Dei non erit proprimi, ita male Magister sent. In contrariumse habet illud Exodi. Ei. Qui est, misit me ad vos. Deinde soli Deo essentia nomen conuenit: igitur illud esse proprium erit. Pro determinatione huius dubitationis, quot modis proprium sumatur, erit videndum duobus enim solet accipi modis:primo P ut diuiditur
112쪽
contra commune, π cotra transi atam sicundo; exemplum primi dum dicitur, quod homo δprie ridet: exemptam fecundi, ut pra-tsi ridet, dam enim foret, ridire videtur, sed trajlatiae tunsum. Prςterea hominis proprium est ratrocinari, at entire nequacissam, sed commune, licet utrunq; homini proprie possit conuenire, imcia tam Jprium distinguitur contra tiat lusum. Proposita ergo quςstio ,siquςrat deproprio , pro it contra translatum diuiditur, runc esse maximeproprie Deo competet. At si siumatur proprium pro eo quod contra commune distinguitur, tunc esse Dei non via debitur proprium , sed bene aliquo modo appropriatum, quoniam soli Deo esse non conuenit,sed et creaturis, licet Deo perse liori, ac nobiliori modo; ex his argumentum primum patere potest, nam concludebat de proprio contra comune distin Io, non de illo cotra translatum. Ad argumentum secundum dicendum venit, cli causeςqiuoca no dicitur cum lectu communicare in ratione 'cifica. φιά ei largitur, alioquin non esset ς ictuoca cd vn Πρω, est tamen
necesse,quod communicet in rationibus communibus, ct transiendentibus, quae ola circumeunt, ficut εsse bonum, σ hui modi, sub
quo sensu dat esse Deus creaturis,quo secundo modo, aingumentum concludebat, no primo modo. Completo iamprimoqusto, sequitur alterum de identitate diuinae et entiae cum Deo rum quςritur.
Vtrsi essentia, e essesntidem iii Deo realitersicut Magister sient. in textu fateri vidcbasur. Id ibi prima fronte videtur, quod non , nam nihil est in se ipso, at essentia, vcl narum a Dei, qua ea ipsa deitas dicitur esse in Deo, non ergo videtur, quod Dcus sit idem, quo ua essentia, Tel natura. Arguitur ecundo. Affcctus.
113쪽
solem a similari suis cassis, ait in rebus creatis suppositu no uidetur ele idem, quodsiua natura, nam homo non est idem , quod sua humanitas e igitur neq; esse Dei, GP eius essentia idem. In oppositum illud Io.xiiii.sie habet, Ego sum via, ueritas, m vita; ut ergose b bet vita ad viuentem , ita deitas ad Deum: igitur Deus est ipsa deitas, sicunn D. Thomam prima partesummae, 'uςstione tertia, articulo tertio. Pro determinatione igitur quUbonis scire duetis: aliud esse loqui de rebus compositis ex materia, forma, , aliud de his, quaesunt sine materia, orma; nam in illis necesse est,qJdisserant natura, vel sentia, cy suppositum, quoniam unum siehdet ut materia, alterum uerὸ ut fima. At in his, quae ex materia,Oforma non sunt composita, quia ipse forma per se indiu duari dicuntur: hinc est, quod ipsaeforma sint suppost obsistentis,ideo in eis non dissert si positum,m natura in Deo igitur esse, e ua essentia idem Nunc ad argumenta dicendum:c primo ad primum, quod minorsio intelligendast, esse videlicet, oes essemtiam siue nasuram in Deo reperiri non per modum compositonis, sedper modum summe simplicitatis, licet vita sie essentia, σnatura in Deo diuersitate aliquisponere uideantur, totum hoc erit in nostri intellectus acceptioncm η3ada liqua rei diuersitate.Ad secundu argumentu dici pol ad maiore, lectus videlicet suis debere assimilari causis in eo, cil possunt,m cu creatura Deu ipsum imitentur no perfecte ,sed in eo, cilposisunt, cli ad defectit imis
tionis pertinet hine cli est unu, O simplex, nisi p multa repi senti ipot,m sic in eis accedit copositio ex quaprouenit, qJ in eis no
114쪽
LECTIONES LIB. PRIMI. 87VTRVM DEVS SIT OMNINO SIMPLEX,
Lectio XXXVI. MIbi quidem videtur continuata distulationis series non
esse interrumpenda , sed deinceps quςcunq; inciderint perpendenda; duo itaq; hodierna die prςdeclaratisim tersierere inutile minime erit dubiae quorum primum de Deism-plicitate, alterum vero de eiusdem immutabilitate. Queritur et primo, Utrum Deus itolaosimplex. Insuper, Utrumsolus i mutabilis. Circa primum extant rationes ex mageri Uforma in Deo compositionem detegentes : quarum primas e babet, omnenuod balet animam compositum est, sed Deussi se habet: igitur, o c. Minor per Apostolum be xi.probatur ita dicentem: Iustus eodemiuit,quod fisubtraxerit se, non placebit mima meae. Deus imur ex materia, ct forma videtur es se compositus. Deinde, ut tegere est apud Arist. pluribus in locis, ira,gaudium, tristitia, aba huiusmodisiunt passiones coniundii , at Deo talia inscrascriptura artribuuntur igitur Deus copositus. Prperea individuum ex duplici natura dicitur esie conflatum, at Deus dicitur indiui-duum: ergo, .c. si tὸ sic: Illud quod est melius, Deo ascribi debet, sed apud nos composita meliora simplicibus dicuntur: igitur Deo compositio ut quid melius ascribenda. Quinto sic inflatur: Vbipluralitas, ibi compositio at in Deo relationum realium datur pluralitas: igitur Deus compo*us.Demumsic arguitur: Ea, sunt a Deo,imitari habent ipsium,nam a primo ente fiunt oia enIιμ
115쪽
a primo bono simi Oia bona ed in rebus,quae a Deo spnt, nihil estolauimplex: ergo nec Deus o simplex. In oppositu si habet primo Magister sent. in textu , D. Aug. deinde lib.sexto de
trinitate dicens, cli Deus vere, mi me; plex est; Prςterea supponendi hoc unum venit,quod Deus in se minime sit compo situs, nec alteri componibilis, nec aliudsibi. Nunc ad argumentur 'ondendum, o primo ad primum de anima, quae duobus habet confiderari modis r uno modo pro parte compositi: alio modo pro similitudine a tus: si primo modo capiatur, argumentum nihil c cludit inproposito:si sicundo modo, ita ut anima Deo aettribuasin per similitudinem adlus, tune poterit admitti; σ in hunc modum per animam debemus Dei voluntatem intelligere. Ad secundum restondetur, quὸdira ,Vgaudi , e . in nobispassiones simi, at in Deo nequaquam, CV licet Deo vitribu tur, hoc non t d fectiue,sed eserit ae siolum, siue metaphorice. Ad tertium de indiuiduo,dicipotest duplex csse individuum, unumformale,alterum materiale: primo modo Deus dicitur individuum, at secundo modo minime, c ita nullum est regumentum. Ad quartum dici potapud nos composita esse meliora simplicibus, quarenusperfectio bonitaris creatura non inuenitur in uno plici, nec pol inueniri, sed in multissici Perfectio vero diuinae bonitatis, bene in uno plici inuenitur, proptere impliciter loquendo composita mὰiora Aci nequeunt: quare, nec ipsi Deo attribuenda. Ad quintum de pluralitate relationum realtum pol dici, quod duplex detur pluralitas relationum realium, v suppositorum,quae in eodem compo-
116쪽
qua in Deo ponitur sine ulla tamensui compositione, at illas,pposporum ben. compositione dicit, sed talis in Deo non ponitur. Ad
ultimum conceditum, quod ea, quaesiunt a Deo debeant ipsum imi tari,ut causetaprimam causam, non ob id psitum cli debeat dici Deus composuis, eompositione partium quantitatiuarum, vel alio
modo, quia non est corpus, sed summe simplex. Enodato dubio primo, quςritur sicundo, Num Deus sit solus immutatilis. AMihi
certe rationibus quibussam videtur,cit non, nam mouetst: 'itur mutabilis. Antecedens patet per Aug. iiii. super Gensim adiit ram ita dicerem: Spiritus creator mouetse nec per locum, nec per tempus aliquo ergo modo: Deus mutabilis. Insiuper arguituram
thoritate Sapien.vi. ubi dicitur de sapientia, il est mobilior ossis mobilibus, sed ipse Deus est sapientia: igitur mobilis,m ex const-quenti non est solus immutabilis. ndemse arguitur, Appropinquari , m elongari motum Dificant , at talia in sacra pagina de Deo dicuntur, ut habetur Ia. iiii. appropinquate Deo, GP appropinquabit vobis: Deus igitu r mutabilis. In oppositu se habet illud Marachiaepropheta tertio, Ego Deus,m non mutor: re te ergo sensit Magistersint. in textu dicendo: Deum solum immutabilem est e. Nunc ad argumenta dicamus:Φprimo ad primum, q/ D. Aug. loquutussit sicundum Platonis modum, qui volebat primum
mouens mouere se ipsum nominando omnem operati nem motum,
penes quod intelligere velle,stamare quidam motus dicuntur: quia Deus intelligit vult, σse ipsium amat: propterea dis runt Flatonici Deum se ipsium mouere, licet non eo modo, quo. sumitsr motus,inmutatio existentis inpotentia. Adsicundum,
117쪽
in si is, nam una eslsapientia, natura, mpotentia. Vel' dicendum, quod potentia generandi cum natura, dicat proprieta tem: eisqropter referendo intellictu ad proprietatem in filio non spotentia generandi. Nam sic dicitur aliud esse possegenerare, posse generari. At si ad narura boc reseratur, tunc erunt idem τι in textu Magistri sent. est videre. Et sec satis.
VTRVM IN DIVINIS SIT GENERANDI
Nε vitio nobis dari possit, circa Magistri sent. tem
tum aliquantsere versabimur,primo quςrentes. I rugenerandi potentia in diuinis sit concedenda. Pro parte negativa formari possunt nonnulla rationes, quarumprima sic se habet. Omnis potentia, uel est activa uel passiua,sed nulla barum ponitur in diuinis digitur, ,e.Minor quia si lecti, ideo quoad utrunq; men virum erit probanda, nam non videtur in Deop tentia passe admittenda, quia talis est imperfecta, nec activa. a si poneretur, esset hoc verum direre ex parte creaturarum, non diuinorum: quare, σα Verum quia assumptum sub dabis relinquitur, ideo ad Me confirmandum ,-eprobandum, ita erit dicendum, quod talis potentia activast principium tran mutandi aliud, at in diuinis non datur aliud, non itaq; potentia activa in diuinis. Pr erea sic arguitur, potentia ors est reste tu alicuius
Inisbilis, at in Deo nihil estpos bile, ed totum necessarium, non
118쪽
intur in Deor lectu diuinorum est potentiagenerandi. Exadio Latere quia omne generans generat per aliquam potentiam, diuinis datur generatio: igitur'generandi potentia in Patre. . Pro determinarione huius ἀμύtatis scire debetis . potentiae nomen ςquivocum esse, hoc re 'ectu diuinorum, nec non cre durarsi : Potentia enim gener di in diuinis dicitur principium producendi alium per simplice emanationem, non per transimul tione, at in crearuris potentia est principium transimulandi aliud, equivoce igitur, non univoce nomen potenti mitur. Insipernotandum est, quodpotentia re 'ectu fili, debet dici potentia generandi, namΝj productio est generatio, rellectu vero Spiritus senecti potentia Lyrandi, quoniam eiusprodvictio est 'irariopas
sua. Nunc ad argumenta accedo ad primum dico tenet de potentia in humanis creaturis, non in diuinis. Nam in illis est principium tran mutandi aliud, at non sic in diuinis. Ad alterum aingumentum dicitur, quod possibile in diuinis necessarium non excludit,oita argumentum ruit. Insequenti alia considerari ne digna audietis, hς interim satis.
ID, VEL AD ALI Q VID, ET , virum in filio concedenda.
'iones duas pro matari intellectu eorum, quae actasiunt a Magistro sint. hodierna die examinare stari, quinyprima erit degenerana potentia in diuinis,
119쪽
num dicat quid, vel ad aliquid. Altera de potentia generandi je ' di ij. An scillare insibo debeat concedi. Circa primam
sane dicendum venit, quodgenerandipotentia in patre tu ad alia quid,m non dicat quid : nam D.Aug.ait, cit eo Pater est Parer, quo est ei fibus ,sed Paternitare Pater se igitur Paternitate generat ,-sic generandi potentia in Patre dicetuis ad aliquid, non quid. At video hic vos ingenio pollentes totum cppositum sentire, nam genit- gignenti,ut pura Patri, in naetura as itari dichur,innon inproprietate,sed natura dicis quid, non itaque generandipotentia in patre erit ad aliquid, sed dicet quid ro δε- terminatione huius d Pultaris notare debetis ,pro ut nostro nunc inseruit noto . potentiam duobus accip04se modis: uno modo formaliter , alio modo fundamentaliter. Stante hac disynctione, duobus formatis iam argumentis non erit discite re pondere. Ad illud ergo Aug. Acentis , eo Pater est Pater, quo est risibus ommaliter hoc esse memm concedimus. negamus ramen, quod fit eo fundamentaliter,e Vereradipotentia in Patre erit ad ahquid formaliter, licet non fundamenta iter , quo modo argumentum cundum eurrissicut,stalia, quae contra banc Teruat possent adduci. Completa iam prima clusioἡe de duasus, altera Iob quiluar,iam qu ritur. trumgeneranssuotentia infitiose conc
denda ; pro parte Uxrmativa sic instat in limago persidia, illud quoq;perferite debet imitari, cuius imago est oed filius in diuinis dicitur esse vera, atq;perfecta Patris myo rigitur ipsum baset imitari,sed, si'Unerandipotentiam non baberet,perfecite eam n. uimitaretur, debet quisbogene dipotentiaco cedi Nerea, nulla
120쪽
Iastientia ponitur in Patre,quae non fit in filio, nullasimiliter potentia, quae non fit infibo, at generandi potentia est in UPatre: ergo, insilio. In ver authoritate liniari, de Trini suadeo vobis infitio generandi potent iam no esse denegandam: Vir enim iste ait, quod talis generandi potentia perfectione infinitam dicit: igitur communis tribus personis elui : quare , c c. Ad hanc ergo sicultatem dirimendam, velim vos stire, Intentiam duobus a ripi posse modis: uno modo absolute, idest pro forma aboluta, qua dicitur principium I da boam,suefundamentaliter; alio modo, pro forma sub illo re pedis cum oubus ad generandum requisitis. Siprimo modo fumatur, tunc erit fatendum, quod tribus fit communis talis potentia personi cudum Ansielmum, qua nihil aliud est, ruam memori cunda. A secundo modo capiatur, Patritaritum potentiagenerandi,suesbumprodiscendi aptabitur. His itaq;positis, nunc ad argumentum primum est dicendum, quia in .disinis imitario penti Usemiam, non penes generandi potentiam,
siue relationem attenditur: quare nullum ea modo considerandi diuers est argumentum. Ad tersi,negatur modus arguendi: nam non est simile descientia, degenerandi potentia in Patre, quia scientia est mere absolutum, propterea comunis est tribaspersonis, at generandi potentia intrinsecusrelatione includit, raIione cuius.
onus tribus personis conuenis e non potest alij alio modo volentes proposita quoionisatisfacere, θ eneiadigerundium, tripliciter accipipose dicunt: active, passiae, vel impersonaliter. Si primo modo, generandi potentiam in Patre tantumponunt. Si fecundo modo, infitio conceditur generandi potentia, idest ut Ineretur.