장음표시 사용
121쪽
Si tertio modo, tunc talisgenerandipotentia in tribus diuisiisperi.
sonis esse dicetur, γ' ita ad instantias adductas,inad adducem das, quidsit dicendum, ex oppositispatet.
DE VERITATE, ET PROPRIETATE, ETC.
Distinitio VIII. tactio XXXIIII.
id tenendum sit de veritate gignentis I actenus deia
terminatum est: Nunc loquendum de natura per acta - generationis communicata. Prsens igitur distinctio partiri habet in partes tres: in quarum prima fit irmo de diuinae essentiae veritate: in secunda de eius lem immutabilitate: in tertia de Deisimplicitate. CDntum attinet ad primum,proprie Deus dicitur essentiae veritatem habere absq; alicuius non actuaditatis iamixtione, nam ςternus est lae prperito, atq;futuro tempore,o' quod huiusimodi est essentiae, v eritatem fine ulla admixtione habet: quare, me. Pro cofirmatione huius vo statissacrae paginae testimonio utemur: legitur enim, Ego sium, uisum. Insuper, Quo est, misit me ad vos. Prperea extat illud Hieron. ad Damasium ita scribentis : Deussolus, qui exordium non habet, vere essentia nomen tenet; cuius essentia esse nostru comparatum no es verum esse, quia sumus mutabiles, at Deus non sic se habet: quare, mo. Sed dicetis: cum Deus non careat tempore pri senti, pr terito, atque futuro: igitur eius ese miniabile Nam ste ipso tales formari solent pi opositiones, Deus est, Deus fuit, Deus erit. Ad hane usficultatem
122쪽
ficultatem re stondere disicile non erit, quoniam tempora b c, ad duo is ori referri , vel ad ostendendam Dei perpetuitatem, vel variationem; primo modo,prsens tempus pital eritum, at i, suturum de Deo P nunciantur, at secundo modo, nequaquam. Deci rata iam prima parte,sequitur altera, ubi ψὶ sermo de permanentia, a firma stabilitate Dei, qui est uam ese primum Oiam ese,c pernum: igitur immutabilis. Es non haberet verum esse,procul
dubio mutametur; at hoc a De natura υalde remotum est: igitur,
σc. Pro corroboratione baius Apostolus primo loquens de Deo dicebat, solus habet immors i*tem: igitur σ immutabiliatatem. Insuper Iacobus: Apud quem non est transmutatio , nec micissitudinis obumbratio. David, Mutabis ea,m mutabatur,ta aut idem ipsi es. CPrperea D. Aug. βper Genesim dicit, quod Deus nec per loca, nec per tempora mouetur, creatura Uero per loca, em tempora. Hoc idem habetur apud Pphetam ex Deipersona dicentem: Ego Deus, m non mutor olus ergo Deus imm ratilis, cuius esse ςternum, ideo verum. Explanatis adhuc duabus partibus nostri siermonis, accedit tertia, π vltima depromenda,mbi clare man festatvrsmplicitas diuina essentia AD; vlla compositione, nam Deus est materia, oe forma naturalis expers, σearens diuersarum partium compositione , in quo nullum accidens
cum subiecito habet concedi; summe simplex igitur,quantum ad essentiam, Deus habet dici. Sed dubitabitis in hunc modum: Deus est bonus, est iustas, me. Non igitur si me simplex. Ad hoc D. Augress ondet dicendo: Diu quisem Fefmplice multipliciterramen dici, non propter diuestatem partium, vel accidentium,
123쪽
sed tum ob nominum diuersitatem diuinam unam in Deo nati ram ignificantium: Deus igitur,quatum ad uam essentiam,sum , mamsimplicitatem habet. Et bςc ae tribus punctis satis.
VTRVM EsSE PROPRIE DEO CONVENIAT,
in Deo solo sint idem. Lectio XXXV. ΙN animum induxi meli Nobil. Audit. J dubitationes duas
ex textu Magistrisent. nascentes expurgare,quarum una ad Dei proprietatem attinet, altera vero ad essentia Dei identitate. Qui ritur ergo primo. trum esseproprie Deo conueniat. Pro parte negatiua arguentes quida Acunt: nos i ii nominare, ni ecundum quod concipimus, at conceptus,quem de Deo habemus, quia est, se talis maxime confusius est, oe no I prius: igitur huic conceptui, nomen corre 'ondens videlicet esse, qui est, Dei proprium minime erit. Pr erea cause ςquivoca cum essem non communicat in ratisne,quam essectui largitur,vipatet de Sole reste caloris, ςquivoca enim es causa, at Deus, ese creatura re petitu cuius dicitur causa ςquiuoea, communicati esse igitur Dei non erit proprima, ita male Magister sent. In contrariumse habet illud Exodi. Ei. Qui est, misit me ad vos. Deinde soli Deo essentiae nomen conuenit: igitur illud esse proprium erit. Pro determinatione huius dubitationis, quot modis proprium sumatur, erit virindum duobus enim solet accipi modis: primo P ut diuiditur
124쪽
rara commune, π cotra translata ecundo; exemplum primi
dum dicitur, quod homo Jprie ridet: exempltim fecundi, Ut pra-tsi ridet, dum enimforet, ridire videtur ,sed trablatiae tanIum. Prςterea hominis proprium est ratiocinari, at entirene 'aquam, sed commune, licet utrunq; homini proprie possit conuenire, im quantum AEprium distinguitur contra tia insatum. Proposita ergo quςaio ,si quςrat de proprio ,pro ut contra transatum d uiditur, runc esse maxime proprie Deo competet. Alsi Amatur proprium pro eo quod contra commune distinguitur, tunc es Dei non via debitur proprium, sed bene aliquo modo appropriatum, quoniam soli Deo esse non conuenit, sed et creaturis, licet Deo perseditori, ac nobiliori modo; ex his argumentum primum patere potest, ηam concludebat de proprio contra comune distinnio, non de illo cotra translatum. Ad argumentum secundum dicendum venit, cli causesquiuo no dicitur cum lectu communicare in ratione Elacifica, φιί ei largitur, alioquin non esset ς claraoca, scd vn voca, est tamen
necesse,quod communicet in rationibus communibus, m trarisiendentibus,quae o D circumeunt, sicut εsse bonum, σ huismodi, sub
φω sensu dat cise Deus creaturis,quo secundo modo, argumentum concludebat, no primo modo. Completo iam primo eiusto, sequitur alterum de identitate diuinae et entiae cum Deo dum quςritur.
ii si sentia, ct esse ni idem in Deo realitersicut Magister sient. in textu sereri videbatur. Mibi prima fronte videtur, prodnon, nam nihil est in se ipso, at essentia, vel nastura Dei, qua ea ipsa deitas dicitur esse in Deo, non ergo videtur, quod Ucus sit idem, quo ua cientia, vel natura. Arguitur ecundo. flus.
125쪽
soletit a similari suis c sis, at in rebus crearis supposi si no uidetur esse idem, quod siua natura, nam homo non es idem , quod sua humanitas e litur neq; esse Dei, eis eius essentia idem. In oppositum illud Io.xiiii.sie habet, Ego sium via, ueritas, m vita; ut ergose b bet vita ad liuentem , ita deitas ad Deum . igitur Deus est ipsa deitas,sicundu D. Thomam prima partesummae, PUbone tertia, articulo tertio. Pro determinatione igitur quotionis scire debetis: aliud esse loqui de rebus compositis ex materia, e forma,e, aliud de his, quaesunsne materia, triorma; nam in illis necesse est,cij disserant natura, vel essentia,Osuppositum, quoniam unum sie
habet ut materia, alterum uero ut fo)ma. At in his, qua ex materia, c forma nonsunt composita, quia ipse formaper se indiu
duari dicuntur: hinc est, qu)d ipse formami suppostasib m-
tis,ideo in eis non differt suppositum,m naturarin Deo igitur esse, oesua essentia idem Nunc ad argumenta dicendum prim o ad primum, quod minorsic intelligendast, ese videlicet,stes emtiam sue nasuram in Deo reperiri non per modum compositionis, sedper modum summesimplicitatis, licet vita esse essentia, σnatura in Deo diuersitate aliqua ponere uideantur, totum hoc erit in nostri intellectus acceptioncm no ad aliqua rei diuersitate. Adfec duargumentu dicipor ad maiore, efflus videlicet suis debere assimilari causis in eo, ql possunt,c cu creatura Deu ipsim
imitentur no perferit e ,sed in eo, ql psunt, ql ad defectit imum lionis pertinet hinc qi est una, Ssmplex, nisi p multa repi menti pot,m sic in eis accedit copositis ex quaprouenit, qJ in eis no
126쪽
LECTIONEI LIB. PRIMI. 87VTRVM DEUS SIT OMNINO SIMPLEX,
Lectio XXXVI. MIbi quidem videtur continuata dis talionis series non
esse interrumpenda, sed deinceps quςcunq; inciderint perpendenda; duo itaq; hodierna te prςaeclararis imtersierere inutile minime erit dubiae quorum primum de Deisimplicitate, alterum vero de eiusdem immutabilitate. CNritur ergo primo, Vtrum Deussit omosimplex. Insiler, Utrumsolus in mutabilis. Circa primum extant rationes ex materi oforma in Deo compositionem detegentes: quarum primas e habet, omne quod habet animam compositum est ,sed Deus sic se habet: igitur, e . Minor per Apostolum beb.M.probatur ita diccntem: Iustus ex fide vivit,quod si subtraxerit se, non placebit anima meae. Deus igitur ex matreia, forma videtur se compositus. Deinde, ut legere est apud Arist. pluribus in locis, ira,gaudium, tristitia, O alia iam modisiunipassiones coniuncti, at Deo talia in sacra seria plura attribuuntur: igitur Deus copositus. Prperea individuum ex duplici natura dicitur esse conflatum, at Deus dicitur indiui- .duum: ergo, c c. si to sic: Illud quod ea melius, Deo ascribi debet, sed apud nos composita melio simplicibus dicuntur: igitur Deo compositio ut quid melius ascribenda. Quinto sic inflatu rebipluralitas, ibi compositio at in Deo relationum realium da urpluralitas: igitur Deus compositu Demum sic arguitur: Ea, qκα sunt a Deo,imitari habent ipsum,nam aprimo ente sunt oia entia,
127쪽
a primo bono sunt oia bona sed in rebus,quae a Deo sunt, nihil est Omosimplex: ergo nec Deus olao simplex. In opposiit e babet primo Magister sent. in textu , D. Aug. deinde lib. sexto de
trinitate dicens, cli Deus vere, oesumme implex est; Prςterea supponendum hoc unum venit,quod Deus inse minimesiit compossitus, nec alteri componibilis, nec aliudsibi. Nunc ad argumentar 'ondendum, . primo ad primum de anima, auae duobus habet confiderari modis: uno modo pro parte compositi: alio modo pro similitudine af tus: siprimo modo capiatur, argumentum nihil c cludit inproposito est secundo modo, ita ut anima Deo attribuatur persimilitudinem adlus, tunc poterit admitti; π in hunc modum per animam debemus Dei voluntarem intelligere. Ad secundum restondetur, quod ira, c gaudiam, in nobispassisnessint, at in Deo nequaquam, oe licet Deo attribuantur, hoc non fit de- fedhue,sed es bae siolum, siue metaphorice. Ad tertium de indi- miluo,dicipotes duplex csse in iduum, unum formale,alterum materiale: primo modo Deus dicitur individuum, at secundo modo minime, mita nullum est argumentum. Ad quartum dici pota pud nos composita esse meliora simplicibus, quatenusperfectio bonitatis creatura non inuenitur in unos plici, necpotinueniri, sed in multis sic. Perfectio vero diuinae bonitatis, bene in uno simplici inuenitur, proptere impliciter loquendo composita meliora dici nequeunte quare, nec ipsi Deo attribuenda. Ad quintum de pluralitate retarionum realium pol dici, quod dupleta detur pluralitas relationum realium, v juppositorum,qua in eodem compo
128쪽
in Deo ponitum sine ulti tamen sui compositione, ar illasipposporum bene compostione dicit, sed talis in Deo non ponitur. Ad
ultimum conceditur, quod ea, quaesiunt a Deo debeant ipsem imi tam vi causet a primam cansam, non ob id equitur,ql debeas dici Deus compositis, compositione partium marititatiuarum, vel alio
modo, quia non est corpus, sed summe Jimplex. Enodato dubio primo, quo itur secundo, Num Deus sit solus immutatilis. Mihi
certe rationibus quibusdam Tidetur,eil non, nam mouetste igitur mutabilis. Antecedens patet per Aug. iiii. super Gensim ad literam ita dicet em: Spiritus creator mouetse nec per locum, nec per tempus aliquo ergo modo: Deus mutabilis. In seper arguitur amihoritate Sapien.vi. ubi dicitur de sapientia, ri est mobilior olbis mobilibus, sed ipsi Deus est sipientia: igitur mobilis,c dis ex conβ-quenti non est solus immutabilis. Ndemsc arguitur, Appropinquatri, cus elongari motum Dificant, at talia in sacra pagina de Deo dicuntur, mi habetur Ia. iiii. appropinquare Deo,stas propinquabit vobis: Deus igitur mutabilis. In oppositus habet illud Assalachiaeprophetae tertio, Ego Deus,m non mutor: recte ergo sense Magistersint. in textu dicendo: Deum solum immutabilem esse. Nunc ad argumenta dicamus:Φprimo ad primum, cit D. Aug. loquutu secundum Platonis modumqui volebat primum
mouens mouere seipsum nominando omnem operationem motum,
penes quod intelligere velle,sta mare quidam motus dicuntur: quia Deus intelligit vult, oese ipsum amat epropterea dis runt Platonici Deum se ipsum mouere, licet non eo modo, quo sumitur motus,stmutatio existentis inpotentia. Adsecundum,
129쪽
quod mobilis visapientia dicipotest: hoc esse vertim similitudinirie, maritiae,scdpassicie nequaquam a tertium respondetur, quod appropinquari , m elongari de Deo inscripturis dicuntur metaphorice, videlicet inquantum percipimus ipsius bonitatis influentiam,vel eo deficimus. Deus ergosummes plex, solus immutabilis, ut Magistersint. dicebat. Et hςcsatis.
DE DISTINCTIONE TRIUM PERSONARUM.
Distinctio IX. Lectio XXXVII. HActenus ad aures Magistri sent. de natura communia
cata per generationem verbascimus: Nunc indisti Elione nona loquemur de genitoris, geniti coeterniarsite, tria facientes; nam primo Patris, lij coeternitate se demus: Insiver positionemponemus Tertio incidentis clusi nis ambiguitatem dissolvemus. Cir primum hoc lemmaponitur. Dei filius ab ςtemo a Patregenitus , Patri simpbciter coeternus. At me ratione loqui ne videamur, propter sic dicemus, id coeternum esse Deo fine quo Deus nunquamsit, nec e epotuit, at hic e lius genitus a Patre: igitur ipsi Patri coeternus. Nec illud Obstat, quὀVbussit alius a Patre inposnalitate, c ab illo di- sin impersonaliter, noen non ante fuit Pater , qua lius , cum persona diuinasint sibi inuice coeternae, σ in natura idem. Huic meritati iidetur aduersari ille maledictus Arrius dicendo fle. Si filius esset nurus principium haberet, no itaq; Patri coeternus. Ad
130쪽
hoc errorema excludendum, velim ita Vos dicere cum Aug. 6llfilios si Patri non est coeternus, Pater aliquandos si fines pientia, eo qui lius est sapientia atris: Vel Paterfuisset alia
quando*esilio, deinde filiam habuisset, q stare nequeunt. Patrier os lius coeternus. Uerum ga Arrius arguebat dictas: Si filius esset natus , principium haberet, oe ita non posset Patri esse co remus: quoniam ςquivocatio est causa erroris, iccirco arbitror esse
distinguendu de duplici principis,scilicet durationis,m originis. Verbum oue filius in diuinis, hoc secundo modo dicitur habere. principium ,sed non primo: quare ruit error s Et hςc de primo puncto. In altero ex dictispotest apponi talisproposit io. Fili, pera. na generalis est inessabilis, quia omne verat'ensium, non solum humanum, verum et Angelicum,quis etenim intelle iuvercipere poterit Patrem in diuinis, filio non esse Priorem ' certe nullus rinobilis igitur verbis teneratio quamuis quida male opinentur ipsum pseper intellectum creatu comprehendi, iuxta illud Isaiae. 3 3. Generatione eius quis enarrabit f hic ne laboremus in ςquiuo: scire debetis: Christi triplicem generationem sue natiuitatem dari: videlicet, diuinam, humanam, oegratuitam. Prima ess eri Patre, Secuta ex matre,Tertiasit in mente.De Patre nascitur emaliter, de matre temporaliter, in mente si iritualiter; σ ista tres natiuitates summuntur secundum tres naturas, quae sunt in Christo:scilicet deitas, caro,oe θiritus. Naex Patre nocitur Deus, ex matre caro, in mente vero nascitur Epiritus , cilicreperpatiam; ex Patre nascitur semper, ex matre nocitursemel, r in mentes pe. Secundum natiuitatem diuina cibus haια Paerem