장음표시 사용
81쪽
Quantum ad primum: qu busdam videtur, quὸd Deus possit e gnosci, quo ad quid ist iijus: quicunq; enim cognostis ea, tu unt rei propria, dicitur propriam, pers diam. cognitionem libus, quoad quidpit, habere. At ex creaturis quςdam propria Deo, nulliq; alij conuenientia, cognosiimus, V.g. quὸd Deussit creator,quod obotens, quod infinitus, ςternus, e milia: igitur de Deo quid per creasAras pol cognosci. Dcinde, ubis est quid est , hutiacm, tunc Uno cognito, cognscitur, σ reliqau, at hςc duo idemtificaur in Deo: ergo qui, sis, cognoscit, nec no, gd est, cognoscet. Inseper illud, quod est Oinosimplex, vel totaliterficitur, viltotaliter ignorasur ,sed Deus bino est simplex, ergo vel totaliter ignoratur, vel totaliter scitur, non enim partim pol cognosci, partim ignorari; cum itaq; totaliter Deum non ignoremus, quias As ipsum essesubstantiam, quae pertinet ad quid est: igitur de
Deo totaliter, quid est, cognscitur. In oppostumst habet veritas, quae est, quod rei cognitio, quantum ad quid est, perfecta dicitur esse, at nos viatores de Deo talim neqzaquam possemus habere et igitur nec quid de Deo coget ere. Pro re ponsione igitur argumentorum distinebo de duplici quid promittenda venit: duplix enim quid, videlicet nominis, m rei. Quae distinctio pol accipi, etet ex parte rei,vel nostra: fumatur ex parte rei, hoc dupliciter fiet, uno modo, ut quod quid rei dicatur, quado res per esentialia principia explicatur. quid uerὸ m minis, dum res per accidentalia declaratur, quae licet nos in cognitioncm rei ducant, no ob id tacta accidentaliaprincipia quidditatis,'esentia nuncupanda erui. Alio mori hςc d in Eo quid nominis, quid rei uidetur posse cood rari,
82쪽
eon Ierari, sic intelligi, qδ quid nominis it tam entium, quam non entium, V.g. hominis, s equi, deinde chimerae, π vacui. Illa uero quid rei, solum habere dicuntur, quae ueras importat res existentes extra, qui modus estproprius. Insuper quo ad nos hςe eadem distis ιο duobus actuc videturpo e capi modis: uno modo, ut cognitio quid nominis vocetur confusa ,stcommmis, milia quid rei sit cognitio 'ecialis, arci; determinata. Solet deinde cuid nominis referri ad cognitionem nominis, siue signficationis, licet ignoretur res habere esse extra adlu, vel non. Notetis deinde
dari a lex quid in genere, cir in flecte ,siue sub proprias a.
Exemplum primi, I .g. quando hominem cognoscimus, animal cognoscentes. Exemptum sicundi , U. g. dum res per proprium genus,Wpropriam isterem iam cognoscitur. Insuper notetis, nos cognitione de aliqua re duobusposse modis habere, vel quo ad φ a, mel quo ad quid. Primo modo cognt 'itur Deus a nob.s, sicundo modo minime, ratio a signatur, gas sic res non se haberet; tunc Deus limitatus esset ad alicii genus, quod dici non debet: quare, .c. Nunc ad argumentum primum formatum ut res'. mdeamus, maior propositionem concedemus: dummodo, quaesti Deo, ut propria coueniunt positiue,staholute dicant essentiam: hinc mianor deinde falsa apparet, nam qua de Deo cognoscimus, non silibratione absoluta, sedper habitudinem ad extra cognoscimus, quae cognitio in genere dicitur, non in 'ecie, quo modo quid de D 'o a
noue s viatoribus pol cognosti. Adsecundum de si est, oe quid est,
Ondetur,quὸdeo modo,quo de Deo, quia est, cognscitur, non
secus,quo ad quid est, pol cognosci,cum sint idem hςc duo in Deo.
83쪽
tamen, quὀd siub rationei'eciali habeant cognosci. Ad Uliamum dicitur, quὸd Deus totaliIerscitur,flue cognoscitur, ρο ιο- talit er ignoratur inciri enim dicitur totaliter in uniuersali ,siue in genere, or totalicr Morari in Epecie. Duplex ergo datur totaliatasycnerica,.ss ecifica,si de prima Apiamur, argumentum ad- nersariorum currit ,side altera, nullum est. Completa iam prima quesbone, accedit altera in ordine secunda,dum quςritur. Vtram Deum cssest perse notum. Pro parte sermali sic arguitur: ista per se nota dicuntur, quoru cognitio nobis naturaliter inest, ut illa primorum principiorum,sed Dei cognitio, authore Damoeno in
principio libri sui oιbus est inserta: ergo Deum csse erit per se notum. Insiper, nonne veritas per se nota est ' at Deus est veritas, ut habetur Io. xiiii. Egosum via ueritas, vita. Deum igitur esse per se notat uidetur diciposse. Ad huius clusionis euidentiam auo prςmittendasunt,quoru prinori licit, ρd sit dicere, Hositioneeseper se notam, ubi notandum venit, illud minime dicu peperse notum, cid per alia it notificandum,mefit tale incomplexum, siue coplexum, C.g. quandosit notitia propositionis persimplices terminos. Illa vero propositio, cui assentitur ab q; hoc, quod probetur per aliam propositionem prius, ac magis notam, dicetur per se nota ,-hoc adhuc dupliciter confiderari habet, uno modo stacundumst, oes rei naturam, alio modo, quo ad nos.Si primo modo propositio sit nota, cognoscetur ex hoc, quando prςdicatum erit de rationesubiectisecundum rei veritatem. Si quo ad nos ,propositio tunc per se nota erit, quando statim terminor il conexio apparebit, nam cognitis terminis, intellectus flatim veritare ub illis cotem
84쪽
tan: terminis apprehendit, hςc cognitio perse nota dicitur, quo aut nos. Nunc ad argumenta veniamus,mprimo primum e medio tollamus, dicentes: Δphcem dari cognitionem Tniuesalem , saee fusam, distin tam. Si loquamur de cognitione uniuersuti, confuse, habet locedi, ql talis nobis fit insita de Deo cognitio a natura ,sub quo sens Damasienus uenit intelligendus. svelimus uerba acere de illa cogntrionesimpliciter capta,hoc modo Damasicrei sententia est nulla. Ad secundum argumentum de umritate per se nota pol dici, quod ueritas in communi sit perse nota, illa uerὸ prima ueritas, de qua currit argumeηtum, nosine habetina licet dest Deus si perse notus ,σ in se, no tamen pol dici per se notus,quo ad nos, nisieo modo, quo alais diximus is Et hπ satis.
DE VESTIGIO, ET IMAGINE. Lectio XXII. S reius de duobus facta fuit mentio, videlicet de uestigio,
se de imagine, iccirco in animum induxi meum qu ita duo mori excitare. Unum de uestigio, alteru de imagine. Quς .ritur ergo primo. Vtrum in omni creatura trinitatis uestigiumsit eo edendum. Pro parte negativa in primissic arguitur. Vestigium
rei illud est, per quod res inuestigatur, seupersimaru Trinitas excreaturis inuestigari nequite igitur in omni creatura uestigium no inuenitur. In uper authoritate Ambr. in hexameron sic arguitur. Lucis natura non est creata in numero,pondere,oe mensiura, σtamen lenes hujusmodi uestigium attendisur, non itaque in omni
85쪽
creatura uestigium reperitur.In opposiumst habet illud Sapientis M. Ora in numero, me. Pro solutione igitur argumentorum, ciuod qu d est v si ij secundum quas attendatur partes, consideradum erit; nam uesi iam nunc videtur transemptiuesumi ad sim b. udinem ues ijproprie dim, quodest impressio ducens in cogniationem ιllius confuse, cuius est, veluti hominis pedis impressis in puluere derelicta, ducens nos in cognitionem hominis. Vnde ubiacunq; erat aliqua Trinitat. reproentatio ,si non distincte ,saltem consisse, ibi quoq; uestigium ponendum, at talis representatio in omni creatura est: igitur, m uestigium. Nunc penes quid habeat
sumi, audite. Nam penes numerum, mensuram, σ pondus attenditur,quae tria in onus siunt creaturis, secundum magis perfectum,m mnusperfectum, ita uestigium primo de creaturispersectioribus dicetur, deinde de minusperfectis, usimodi sunt accidentia. Ad argumenta nunc festinantes minorem prim argumenti confiderabimus, dicentes: Trinit. ex creaturis inuestigari non posse, vel confuse, vel distincte. Primo modo negatur, sicundo modo amgumentum conceditur. Ad ιδεά uero ex mente Ambr. de lucer 'ondetur, quod lucis natura simpliciter considerata est creata innumero, pondere, σ mcnsiura. At sico Aretur, quarenus eris lectus est minus limitatus, quam aliarum crearu inum, tunc diacetur non creata in numero, pondere, σ mensiura, quo modo i quibatur D. Ambr. quod aut o7 intproducta a Deo in numero, in pondere,inmensura, audite: quςlibet enim creatura dicitur
insua spe βψ bre,o formam,per quam ad θ' ciem determin tar, halcre, in siler ordine, in eo ergo,quod est D dam flubstantia
86쪽
ereata, carisam,c principium reprς ista mitaprasona Patri
cuim principium, non de principio demor iratur: in eo ucro, coquandam habet forma, 'eciem, vel bum in diuinis sicundam personam demonstrat: secundum deiη de ordinem , qucm habet, Spiritum sandisi nobis reprsentat. In unaquaq; igitur creatura debct uestigium Trinit. conccdi, quantum ad illa Iria iam latita a nobis, in irascitur quςctioprima. Succedit huic altera, dum quς ritur. Vtrum in homine Ti init. imago si concedenda. Hlaruulibro de Synodus videtur ratiocinari P parte negatiua bis verbis. Imago dicitur eius rei,ad suam imaginatur Jecies indiorenssedntilla viditur inueniriposse θecies indisserens Trinit. manima strae quare Trinitatis imago in homine non erit ponenda. In contrarium se habet illud Gcneis capite primo. Faciamus homine ad imaginem, e similitudine nostram: in homine ergo est Trinit. imago. Pro ris' onsone debetis scire de ratione imaginis εse repr se sentare rem cum a liqua tamen dissimilitudine in creatis.Quoslam te , potest dici ad argumentum desumptum ab Hilario in libro de Synodis, quod minorpropositio duobus confiderari poten modis: uno modo participando eandem naturam secundum flectem , ut
filius in diuinis, qui Patri es milis. e, eius imago. Alio modo non participando eandem naturam fecudum flectem, sed alteram,
quo modo conceditur Trinit. imago in creassuris: Hilarius vero loquebatur primo modo nos verosecundo modo. Et ut clarius hoc
appareat, dicemus duplicem dari imaginem: unam eiusdem na tura, alteram diuersae: primo modo in diuinis fota lius est imago Patris reste tu eiusdem naturae. Alio modo creatura dicitur imago
87쪽
Trinit. non ut baset esse in eade natura sed in altera; Ethςestis.
Distine to IIII. Lectio XXIII. Haec est distinctio quarta huius libri, circa quam versia
tura colinuationem primo ponemus: ecunao ad distimctionis diuisionem festina us: tertiosingulas partes sigillatim ap iemus.Offenso imur, cit essentia unitas in diuinis, or per onarum Trinitas, aut voritate utriusiq; testamenti, nec noper uestigium, imaginem in creaturis inuentas inuectigaripot, consequenter hodierna die determinandum erit de personarum origine, O, distinctione. Habito in hunc modum no m o verborum apparatu nexu presentis distinctionis cum verioribus, nunc diuidi habet hςo aestinctio in segmenta tria, in questionem unam primo. In oppositionem secundo. In reprobationemq; opinionis cuiusdam tertiὸ. Situr ergo, num catholicepossit concedi,Diu
se ipsum genuisse , vel a si alium Deum essentialiter produxisse. Proposito dubio, Magister pollens ingenio, hoc esse negandu, tali ratiocinio docet; illud enim penitus apud fideles negandum esse via detur, quo conccsso sequeretur procul dubio, idemse ipsium gens rasse, aut plures cse Deos. at Deum se, vel ase alium essentialiter Deumgenuisse, est huiusnodi: non itaq; modus iste lociti edi debet
sad ciabolicos conceda. At dicetis vos, nonne ista ut vera conce-
88쪽
.enda' Deasgenuit Decim. Adbocre pondetur, quodsi . Nam Delia Pater genuit Deum A. tum, nec ob id sequitur: errgenuit se Deum, vel alium in deitate Decim: bone alium in persona. Ethςc de primo segmento.In altero in ordine sicudo garruli prςmissae quotioni ut contradicant, quςrunt dic etes. Si Deus genuit Di se, aut igitur Deus Pater genuu Deum, quis Pater ita idem
genuit se ipsium, quod impossibile dicitur, ut habetur lib. primo de
Trin. apud Aug. vel em dicendum, quod Deus Pater genuerit Deum, qui non est Deus Pater , inita plures Di, erunt: ne hoc
admittatur Ppter incoihmoda qua sequeremur, propositiopaulo- ante adducta, quod Deus genuit Deum, non videbitur admittenda. At ne Ab dubio relinquatur Magistrisint. opinio, garrulis ita ei it rellondendum, quod Deus Pater genuerit Deum, qui non est Deus Pater, idissilium, qui non est Pater, qui Deus est, mistefensius verus est, ibi enim non notatur etsi nita alietas ,s dpen. sonae tantum. Extas alius sensius huius propositionis, Deus genuit Deum, qui non est idem Deus cum Patre, tuncfalsa dicitur propositio,'neganda, quia in ipsa alietas natura uiassentiae deno . ιatur, indeptires Dij, quὀdfides catholica non admittit; D hπpro punrito secundo. In ultimo quorundam reprobatur opinio diacentium: nomen essentiale in diuinis posse prςdicari de nomine per ali posse dici de nomine essentiali, uicendo: Deus est Pater. Vnde concedebo ista: tres perfnasiunt unus Deus. Negabant deinde istam. Deus est tres personae, quod tamen carbolice diei potest, ut habetur apud D. Aug. in primo de Trinitate, qui ita ait: recte ipse Deus Trinitas intelligitur, bearus,issolus potens:
89쪽
potest igitur dici, quod ipse Deussit Trinitas, m quod Trinitas si ipse Dius: quare ex dictis erronea fulle opinio aliter dicentium apparet. Et hςc de tota distindlione.
Lectio XXIIII Ιylter pati distinctione quarta quπebamusprimo. trum
isset vera h propositio. Deus genuit Deum. Deinde, num genitale nomen posset dici depersonali,σ vice versae iuxta quae duo clusita nonsecus proponentur doo, vntis quorum attin lit ad generationem in diuinis, alterum ad veritatem huius propositionis, Deus est Pater, Filius, Spiritussancius. si umadprimum ,solei cis ri, Utram generatio in diuinis sit cocedem due m. bi cer: e primo allecita videtur esse dicendam , quὸd non, a quo mi operius remouetur, σ infinias, sed mutatio ad generationem ponitur siperior, quae non ιst in diuinis, non igitur ibi; neratio. Insupcr ,siin distinis foret genera io, vel univoca, vel Huivoca est censenda, at nullum horum potest a iiii: igitur neq; in diuinis generatio. Λ inor, quia claudicat, iccirco quo ad utrun3 ; membrum declaratur,m primo,quod non pissis esse unia uoca, quia tantum disserunt gignens, s genit quam v propri rates eorum coobtutivae, at paternitas, filiatis,qus patrem g veni cm, G situmgenitum costithunt, diueisaram uni rationum, non igitur in diuinivserit esse generatio univoca. Quo ad ahexamembrum
90쪽
dicipotestsecundum D. Aug. quod infitiosi persccta
imaginis ratio, civoniam in eo nulla ψὶ dissimilitudo, at ratio ςqui- M perfectam excludissimilisu nom, ibi ergo in diuinis conre denda non venit generatio squi ca. Dcmum cpotcst argui, o mansistandum in druinis non gencrationem dari, nam si daretur,thnc Deus alium Deum ge=ixisset : generans enim distis uitur a1cnerato, at qui Dcus genuit Deum: igitur Deusgenitus distinguitur agenerante , ita siequi vidcbitur , quod Deus alium g merit Deum, cit veritati est dissonum, non enimplures Dir concedantur ,sed Unus Deus, non stitur generatio in diuinis admittenda. In oppositum vero extat illud Esaiae ultimo. Ego, qui alijs generationem tribuo , nunquid flerilis ero ' deinde admittitur in diuinis Paternitas: ergo, generario, licet hoc adamosfim lumine naimae, nec se citer queat Fbari.Nunc luendaesunt rationes O primo prima ; dum itaq; arguebatur, quod in diuinis non st ncedendageneratio,quia ibi non est mutatio, omissa maiore, re-l'Ondetar ad minorem, hac distinctione duplicis generationis, diuinae sicilicet,, humanae hoc secundo modo currit aduo serj argumentum , scdprimo modo est nullum. Adsecundam argumcnium dico: duo in diuinis co deranda esse: vnsi ex parte natura, alicrum exparte diuerserum proprietatum gcnerantis, o geniti, primo modo in diuinis generatio univoca attenditur,non secundo modo,ut vidi batur ratiocinium concludere. Ad tertium argum tum dici potest, quod maiorsin hunc modum intelligatur, licet, ql Deus alium genuerit Deum personaliter, Ilinc vera erit
Iropo itis, sint talis cr et crofa a.Rubus ad minorem acci potiri