장음표시 사용
331쪽
feri meliora: ergo. R 'ondetur ad hoc, quod quamuis res torru Fibilisfieri possis melius, quamst, tamen uniuersum melius, quod constat corruptibilibus incorruptibilibus, qliam ex incorrm. .ptibilibus tantum; nec id missi: in mundo enim melius est duo esse bona, quam unum tantum. Sed dicetis, unde corruptio prouenit' Re pondetur, quod talis non prouenit ex Deo agente,sed ex Deo non agente,sicut tenebrae fiunt exsole no influente. Tertius diuinae prouidentiae esse tus est creaturas oes in finem debitum inclinare, dirigere,'producere: mouet enim Deus creaturas a ui Llitudinem: nam ipsi in se, ut est bonus dic OB crearum bona est. Secundo Deus est catis bonitatis in alijs, ita etiam una creaturare pectu alterius. Tertiὸ Deus acta adparticipationem ιοnitatis mouet ,sic creatura aliam ad hoc inducit,stmouet Guartus diauinae prouidcntia lectus, est creaturas oes gubernare, ut patet experientia: nam ut Regis ostium, oe domini temporalis est suo imperio regere,stordinare, oesubditosgubernare: ergo multo
magis Regis ςt emi, scilicet Dei erilsea prouidentia omnia gubem nare conferrendo illis, quod est utile, π necessarium ad finem consequendum. Et bςinatis.
Lectio CXI. Post ρης icta arbitror ad maiorem euidentiamprςcedentis distinctionis hodierna die duo examinanda fore quoita,
primo. Virum Deus cognoscat se tantum,an alia a se. Insuper,
332쪽
Iψuper, utrum Jpriam, perfectamq; nec non distinElam eas cognitionem de alijs a se. Circa primum duplici via proparte negatiuapot argui,'primo sic. 'Θcmini sent alia a Deo ut 1i
runt oes dicuntur esse extra Deum, at secundum Aug. lib. lxxx.
iii. q. Deus nequaquam extra si ipsum intuetur: igitur alia a sinσcognosiit. Deinde secundum ordinem obiectorum Picitur es ordo nobilitatis in operationibus, ideo Arist. in Ethicis quartρ flicis, talem ponoat re pectu nobilissimi obiecti, authore enim eodem
se licitas nobilissima ponitur operatio, at quicquid est aliud a Deo vilius m impersectius est eo, quare si Deus alia a se cognsceret, illius intellectus viles Peret, at hoc absurdum est, non ergo alia intuetar . In oppositum se habet Apostolus ad Heb.capite quarto
dicens, sit on nuda, mapertasunt oculis eius. Hoc idem habetu' apud D. Aug. λυ de trin. Deus ergo non tantumst, verum et alia a se cognoscit. Pro determinatione huius questi tres eruntponem dae conclusiones, piarum prima hςe. In Deo est ponere scientiam, heu certam aliorum a si revisionem. Altera est, quod Deus cognoscisse,stalia a si per feeite, re comprehensae. Tertia, quod Deus alia af cognosicit sed non per aliud a sie. Prima iam patet, supposto, se Deussit prima cause, ν nobilissima, cui modus tam
333쪽
iapris in argumentum venit in hunc modum danda re ponsio, quod Deus alia asi non e trase,sed in se cognosi at: nam essentia diuina ratio cognosicendi alia a se dicitur esse, est. Dum ver Deus alia ast intuetur, ne credatis, quod talia, ut obiectaprincipalia cognostat, sid bene, ut secundaria, oe ita primum ruit arν- mentum. Adsecundumpotest dici, quia sicundum ordinem nobilitatis obiectoruprincipalium, o perse attendatur nobilitas, vesignobilitas in operatione, non aut secundum ordinem fecundariorum obie lorum, alioquin eadem operatio simul esset nolitior, σvilior cum contingat eandem operationem; fmμl esse re pectu plurium, quorum unum est minus nobile altero. Sed tunc utrunq; eorum nonpol esse obieritum principales quando aut utrunque catalecitum principale, impossibile est, eadem esse operationem, propter ql minus nobile intelligendo impeditur ab intellectione rei, magis nobilis,o fe vilescit intellectus; cum ergo diuina essentia, or crearura nossint ς obie Taprincipalia diuinae intelledlionis,
nec Deus intelligendo creaturas impediatur a sui cognitione,pr pterea alia cognscendo non eius intellectus vilescit. Ethre de dubioprimo. Huic nectitur adierum Lim νςriti Virum Deus
propriam distin tumue habeat cognitionem de asie. Pro parto
negariua quidam solent argumentari,Wprimo sic. Ex oium com
sensiu certu est ,αuodpe causem primam,stremotam distincta atq;perfecta cognitio de reses haberi minime pot,at quicquid Deus cognosiit, persam esentia cognoscit , qua est reruprima cause, e remota: quare, Erc. Pr erea Deus alia a se Eo cognoscit, nisi quatenus in eoprς sunt; at non videnturprςexister ὐ
334쪽
distincte ,sed unite, indistincte, non ergo, me. Ides, quia iustincte cognoscat. In oppositum se habet veritas, qua es, quὸd Deus est agens producens distincte: ergo et distincte e scit, coim illum maledictum Aueroem in sua Metaphsica dicentem, Deum alia a si non intelligere, nisi in uniuersali, idest inquantum sunt entia, quae opinio, ut alsa penitus,si admitteretur, proculduabio esset concedere, aliquam in Deo ignorantiam: nam hoc modo Deus secundum Aueroem huius non haberet entis corastionem,
verum quia opinio hςc purus est error, ideo dimittenda , ut ipse Aueroes ad debitas luendas pςnas est dimisus. Dicamus igitus nos pro veritate, quὀdessentia diuina, ut olum rerum Usiciens ea aprima res distincte reprsentet, νθecifice oιa, qua cotinet in se virtualiter: ptare diuinus intellectus, quiperfectissime,
comprehensive fuam nouit essentiam,nouit et ora res ereataspes
Ele, quantum ad earsi distin tionem*ecificum. Nune argumia diluenda,'erit finis. Adprima ergo de causa uniuersali distino
guendum est: nam causa uniuersilis tribusJumi pol modis. no modo inprςdicando,oetalis causa dicitur uniuersalis uniuersalia tote prMirarismis; T g. quando retifex ponitur causa atri claui,
statusica est causa huius statuae, o hoc modo, per causam uniuemsdem non cognoscitur Oectus particularis, vel*ecificiu , neopercausam particularem, vel θecificasingularis Oectus cognoscitur. Alio modo sumitur causa uniuersalis, non per presicationem ,sed quiast emendit adplures esectus, tamensecundum aliquid est eis commune, .nonsecundum id, quod est eis proprium, nisi detera T minetur
335쪽
netur per aliud,seflcsol causa dicitur aerum generabilium; nee WDucper talem causam ress cienter, m distincite cognosci posim neutro horum modorum Deus di bet dici cause uniuersalis. Dicatur igitur tertio modo, dari causam uniuersarem, quae se ems dat ad plura secundum propriam uniuscuiusi'; rationem ab ;hoc, p/od per aliud determinetur, m ita Deus en causa uniueras os οἴum, quoniam uel prodscit, uel producere pol perse, σ -- mediate A se; hoc, quod per 'aliud determinetur, mper talem
e fam sic uniuersalepossunt distine te cognosci lectus: est enim
causa uniuersalis, quia olum causa, propria tamen uniuscui que, quin unumquo , producit, vel producere pol per se ipsum,m ita remisere. Ad alterum argumentum secundum dicitur, qδ Deus creaturas non cognoscit, nisi secuniam quod existunt in ipso. Sed his notetis, quod θ sicundum, dupliciter habet sumi, seo modo fir alter, alio modo reprGenlaziue. Si primo modo, sinsu alsus est,quia Deus res cognoscat, sicundum quod unt in illo,non enim in uniformariter: na ecudum Anselmum essentia diuina cremtura cabatrix est,formaliter ergo solsis tantu cognosceret Deus. Alio modo, 'secundum,potest notare rationem intestigendi, tunc sensius bonus est. Ugquod Deus res creatas non inielitati. nis quia prςexistunt in eo, sicut in causa reproe tante, cpropositio es vera. Tunc nousequitur,qs non intelligat aba a se,sed bene, quod non intelligat per . .
336쪽
iactio CXII. PR* tuam ad Uequentem transeamus distinctionem,il
creui duo alia uobis di pr enti enodare citi sita ex Thes. logorum uoto.Quorum primum erit. Vi rum Deus disti
Hesingularia cognoscat. Insiper , utrum Dei scientia uniuersalis , aut particularis censenda fit. Circa privium duplici via pro parte negatiuapotest argui,'primo sic. Dei cognitio sicientifica est, cum in Deo non fit opinio, nec si litis,at de singularibus non
est scientia, immo ab ante rejcienda: igitur Dei cognitio nectu quam se extendit ad ea. Deinde Boetij authoritate sic instarum Singulare est, dumsentitur iuniuersale αιtemdum intelligitur, ateretitio senstiua in Deo non admittitur: no ergo fingularia Deus cognoscit. Ex alio latere,cum illud, quod magis habet de entitate, fit magis eo scibile, fingularia plus habeant de entitate, qua et niuersalia tergo cognoscuntur a Deo. Pro determinatione huius
usti videndum est, quo modo Deus singularia cognostat , ut ergo ipsis tradidit esse, eo modo talia cognita siunt ab illo, oesis dis rebus esset incognitum ab eo, oporteret fateri, quod circa illud tale vacaret diuina operatio, idest, quod non esset operaru ab ipso. Nunc ad argumenta res ondendum, π primo ad primum sic, ilicet cognitio, quasi cognoscit ola alia, una sit sicundum rem, est tamen plures ecundum rarionem, inquantum in plura tendit obie tu , , cplura sortitur nomina. Na inquantu Dei cognitio
337쪽
in ellentia siuae quid aetatem tendit, vel alterius rei simplex intellia
gemia uocatur, quatenus vero in suam tendit essentiam ,sibi rei a causalitatem attribuendo vocatur intellectus, I .g. cumst rerum Uam cognoscit,dici et pol cognitio principiorum,quia causitra sua abys rebus est causa essendi siue ratio cognoscen .Inquantum vero exsiae causalitaris cognitione in aliarum rerum coxnitionem tendit, atque proprietatum eis conuenientium, secundum Iamorationem earum generalem,vel J ecialem,scientia,vel scire,quod est rem per causam cognoscere. Inquantum vero insingularium cognitionem tendit secundum ratione- irae singularitatis, tune dicitur quasicognitio significativa, siue experimentalis, quae in nobis dici nequaquam pol scientifica cognitio. Cum ergo dicitur in primo arxumento, qu)dois Dei cognitio est scientifica, urcendum
est, quod licet Dei cognitio, qua una est,scientifica sit, non tam ra .re podiu οἴum, quia non reapediu sui ipsius, nec rellectu singula riam.Ad illud Boetij dicitur, quod de nobis sit loquutus, in quibos stiva coviitio viget, qua solum est singularium, cir nullo modo
uniuersilium. At cognitio intelle liua, viperfectior, tamsing larium, quam uniuersa lium,s multo magis cognitio Dei intelle- tiua obfuam pefectionem, non solum uniuersalium, uerum etisingularium, includit enim otam perfectionem. Et hςc pro primo pune io si ritur secundo, num Descientia possit dici uniuersilis, vel particularis. Mihi certe videtur prisno a 'ectu uniuersalis: nam illa cientia,Paper causam habetur uniuersalem, uniuersalis.
est , sed Dei scientia sic se habet: ergo uniuersalis. Prςterea illa , scientia non lum uniuersiis censenda, immo uniuersalior, qMead
338쪽
ag plura se extendit sed Dei scientia ad omniasi extendite igitur
uniuersalior. Ex alio latere totum oppositum uidetur esse dicendam: nam cognitio rerum secundum proprias raιiones Apecificas,
singularesparticularis est, at Dei cognitio, quam ipse de rebus bal a ,sic si habet: ergo, e Iro. Pro intellediu huius quotionis velim uos scire , nos duobus modis de Dei scientia verbaposse ficere , uno modo pro re informante diuinum intellectum secundum stram modum intelligendi, alio modo , pro ut talis Dei scientia comparatur ad bule lum. Si primo modo loquamur de scientia, nulla est uniuers is, sied easingulare quodda, uniuersalia enim sunt tantum in intellectu obiective,at nusiqua sublestiueseeundurationem siuae uniuersalitatis, sic Dei scientia non pol dici uniuersalis ,sed bene ciusdam singularitas ,sicut essentia diuina. alio modispot confid rari scientia, pro ut comparatur a cibile, vel ad obie tum, sic uniuersilis, uel particularis ab obiecto ἀici potest. His itapositis, dicitur, cit Deipientia est uniuersilis, quaten d oia scibilia se extendit, non tamen una secundum rationem Acipotest ,sed plures, quia scientia, quae sunt in nobis secundum rem diuerse, in Deo sunt diuerse secundum rationem. Cum itaq; in nobis non fit etna scientia, quasi extendit ad omnia scibilia,sed pluressecundum rem, consequens est,cli Dei scientia, quae una est secundum rem, sit plures secundum rationem. V.g. misi ad οι cibilia extendit, penes aut illam primam assignatione scientiae etniuersilis, m particularis erit dicendum, quὸd Dei scientia sit,stvniuersalis,stparticularis,'non uniuersalis tantum, ne particularis tantum. Nunc ad rationem primaprius, forminam
339쪽
formatam de cadis uniuersali habet sic re ponderi , quia illa ciemia, quae est per causam uniuersalem prςdicatione, vel perca am uniuersalem, quae se adplures esse ius extendit ,slumsecundum illud, ql est eis comune, uniuersalis est,pro ut uniuersale
distinguitur contra particulare secundum primam acceptionc ita Dei entia uniuersalis est, quam habet de rebus alijs, nec stam uniuersalis, verum et particularis penes primam accepti nem,'penes secundam uniuersali Altera rario adducta ab aduersrijs solum probat, quod Dei fientia fit uniuersalis iuva
acceptionem secundam uniues litatis, ut iam concessumsuit: est ergo Dei fientia partim particulamis , ut reficognoscit secundum
yeciscas rationes, est etiam uniuersalis, inquantum res secundum has generales, m communes rationes cognoscit.
VTRVM CONCEDENDUM SIT, ET C. Distinctio XXX VI. Lectio CXIII. Satis longo siermone de Dei fienti ecundum si verba fonmus in distinctione seperior cui uidetur hςrcre se quens frigesim exta in ordine, iure merito. Ex quo enim ibi de sicientia Dei ab se lute actum, hic verὸ nunc reripective, quia res itae adstientem comparandae. Nam primo I peculandum, nonon εἴ se in Dei essentia, ut sitini in eius scientia. Secundo qualiter Dei scientia si habeat ad bona, c ad mala. D emum concla lendum, non omnia, qua ex Deo sunt, de ipseposse dici. Quantum ad primum,
340쪽
primim ita fandam. Licet baasint in Dei scientia, Lon ob id ola debent dici esse in eius eisntia. Huius ratio assignari pol in hunc
modum: nam ora, qua in diuinasiunt esentia, eiusdem natu a cum Deo cise dicuntur, at ea, quaesiunt in eius scientia minime, quare Οιa cognita a Deopotei uni dici esse in diuinascientia, licet nequeant esse in eius essentia. Et bςc de primo puncito. In subsiequcnti
secundo membro videnda est, qualiter Deus cognostat, intueaturne bona,'mala: non enim bona eodemodo, π mala cognoscit, sed bona oculo probationis,c mala oculo reprobationis. At diacetis ut bona sunt in Deo, num oe mala eode modo ' restondetur ad hoc,ql non. Nam illa sola in Deo esse dicuntur,ad quae Ddus se habet in rationeprincipj,ut ad bona. Ad mada vero non sic se habet , quare nec in Deo esse, ut bona dicendum est. Rursus dicetis, cur ergo dixit Paulus, Ex ipse per ipsum, Cy in ipse ' restondearis, hane authoritatem intelligendam fore depsitivis, non depriuatianis, nisi siub modo cognitionis reprobationis. Et bςc de duobusR- mentis. In tertio, ultimo Epeculandum venit. Num omnia, quae sunt de Deo, queant dici ex sie ipsi,m vice versa: mihi sane, quod non, apparet: nam illa dicuntur esse de Deo,quae habent esse sesecundum siubstantialitatem, at esse ex Deo denotat gen ratem principationem ; nihil ergo proprie loquendo dicipotest de Deo, nisi quod est de eius siubstantia, ar ex Deo dicuntur esse ola, quae quouis modo principiata: si ergo omne illud,quod est ex Deo, dicitur esse de Deo, tunc ori creatura dicerentur essubstantiales
ipsi Deo, quod es a sum, quia solumper a filij, Spiritus Iuncti, quae fiunt de Patre, ipsipropterea consubsantiales dic f