Animadversionum in Athenaei Deipnosophistas libri quindecim. Accedunt virorum doctorum emendationes adnotationes vel editae vel ineditae

321쪽

rianquit reus. Ait deipnosophista: λάκκου meminit Apollodorus εν Απολ Ghry. Fortasse scribendum est DAVO Reperio namque, laudari hunc poetam in λαρυμοις αποAιπουσι. Exemplum habes apud Suidam in vos βω-moαι Suspectum est etiam, quod sequitur stam. δ ἐν Ι υναικοςρατεία. Alexis in expeditiove

multerum In Pollucis codicibus i. IX. scriptum inο

κ γισοκολαε Edita lectro sacit auctorem vocis κεισολοιχος Alium poetam, de quo Strabo et Pausanias: falso, ut ex sub ectis illius verbis liquet. Nesciebant Graece, qui κνι- emendabant: repugnat enim analogia, et quantum est veterum grammaticorum. In oditis libris prae-er accentum nihil mutandum. Simonidis elegantissimum est epigramma, quo nivem injici suo poculo a convivatore vel pincerna postulat. In primo versu scribo τῆ, nou

V. id enim επιέσσα7Θαι. At hoc loeci semvisiime dicitur de nive in terram desosia, ut rvaretur ea ratIone, quam ante descripsit auctor, aut simili Ideo

'ιέζω. Parum abest, quin exclamem r

322쪽

Zou AE μενος. Antiphanis drama Bombylius. lium Fgrorum. Sanctioni athon et Mochus, scriptores Tyrii. μυς λη. Nicophon, Nicophron

κεχρημιενος, tu vocatus, jusculi egens, nescio, quid legerit vir doctus, qui vertit j fculum fora, t. Nostra lectio

verissma est. Homerus: κομι8ῆς κεχρημένος. Ac Videtur mendici descriptionem Homericam 'O L ρ. esse imitatus : Homero enim juniorem puto Asium cum Eustathio. Sequitur: 'Aν φανης μνη αον υει εγ Ηομ βυλι ae. Bomby-1ium vocabant genus poculi, de quo diximus alio loco. Indo huic fabulae nomen videtur inditum Ob frequentem bombylii in ea mentionem. Ρollux tamen l. X. c. q6. Antiphanem laudat εν Βομβυσειοις. Utrum id sit diversae fabulae nomen, an hujus nostrae, pronuntiare non ausim. Emenda versum istum Alexidis, 'Εν ἀργυρε ποτνηρίου πενταδραχμιφ τινὶ, et scribe, Εν αργυρα ποτηρtW πεταχνιμ τινί Vulgatam scripturam lex metri clamat corruptam. Nostrae emendationis auctor et fundus Athenaeus ipse, qui l. XI. nos huc rejicit, et sic scrip11sse p.r4o. affirmat. Media in hac voce corripitur, ut prior in τεχνη. Ait deinceps: 'Eἐπειηγηνέχθη πλxκους ἐκ γαλακτος,

ἰτριαν τε κοψ μελιτος. Dalecam pius sustulit hinc vocem ἰτρίων, et scripsit G1σαμμ. Quam emendationem neque epitome, neque veteres codices admittunt: verum haec faciento numine ad i. XIV. quodnam edulium in idiomate Syrorum appellaretur, vellem Athe naeus explicuisset. Vox est ex pluribus composita. Olim scribebam χεβροδαλου, cψου πατρω ' ut minutalis aut sarciminis genus ea voce significetur. Tales quid Syri intelligunt vocabulo pri tan , cujus origo a II . Hebraeorum magistri volunt esse υποτριμμα quoddam eX carnibus et ovis. , I autem λεπτον significat. Sed hoc divinare est, quo non aspiramus nos: neque unquam pudebit 1ateri, ea nescire, quae nescimus. At quinam lunt isti historiae Phoeniciae scriptores genere Tyrii, de quibus

323쪽

LIB. III. CAP. XXXVII. goi

Cyn ulcus Ulpianum compellans γ πλσην εἰ μη παρα τοις τα Φοινικικα ita scribendum, non Φοινιγια συγγεγραφοσι, Σκνιαίθω ri καὶ Mωχῆ, τοὰ σοι ς πολίταις. Enim vero pere-Dinus sit in re p. literarum Oportet, qui neget, pro Σουνιαιθωνι scribondum esse Σαγχωνιαθωνι. Hujus antiquis-1imi historici meminerunt multis locis Philo, Josephus, Eusebius, Porphyrius, alii. Berytium quidam illum appellant, ut Porphyrius: alii Tyrium, ut Athenaeus. v Idas: Σαγχα ν χθων, Tυριος φιλοσοφος, εγρα ρε Πα-

τραχ Tυρ υν τῖ φοινίγκιων λαλέκτοo. Sauchonitilbon , I ritis philo opbtis . hi ipsit Tyriorum Origines lineun I hoenici m. Mochum nominat iliter auctores rerum Phoeniciarum Tatianus exti . lse cujus locum Operae e1ῖ adieri here. Γεγο- νασι et αρα τοις Osis. τρεις ανξρες, Θεόξοτορ, Υψ κρα- της , . dici χος. τουτων τας βιβλους εις 'Eλληνl6α κατετο iaφί ην χρῶτος, ο τους βίους των φιλοσοφουν ἐπ' ἀκριβὲς πραγ αατευσαμενος. Meminit MOchi hujus etiam Eusebius in. Π ροπαρ. Emendavimus mOX: ὀοτε , , μυςίλη ου γαρ αν ει πολιαι μυςρονι Legebatur prius μυςιώ νου claro ac manifesto mendo, si attendissent interpretes. Utebantur interdum veteres cavo pane ad jusculi haustum aut pultis. μυςίurv vocabant et panem illum, et alia in 1imi lem usum parata instrumenta. Lege Pollucem l. VI. c. I 2. et se nolia Aristophanis in Equites : nam inde dixit comi-C S μυς οισθαι ἀμφοῖν χεροῖν, hat rire ambiah is manibtis Ecce iterum similem errorem CX eadem causa, quae αυ- pepererat nobis. Sequitur enim: καὶ Uς το πεπέριον ο - τα παρέλ; Scribendum πμερι, inducta svllaba tuae perperam geminata est. Nicandri Versus, quem ro-

ύχνοων. Καρθαιιον. In III. versu Nicandri malo scribi XLρα μγ ἐκτρίψειας. Quid sit χίδρον, disputamus l. IV. .e la Im scribi semper debere hoc nomen, non per υd utricte admonent nos γραμματικων παῖξες. Scribe einde, ac vorsum unum ex membranis adjice: Zωuον δὲ γα τα καταντλασον αυτον - αυτοῦ Ἀργυμενος, ἱ-

um interpretationem Athenaeus in erudita periphrasi Miandri versuum quae statim sequitur, non nrasitormisit Ostremum versiam, Ηρεμα δ' ἐν χλ άων κοίλοις ἰάδαίνεα

324쪽

nominatur. Etiam Harpocration in κορδακισμιος et Pollux l. IV. c. 7. atque aliis locis Nicophontem veteris com Oediae poetam agnoscunt auctorem. Aristophanis scholi sitos ipsum Nicophontem, at fabulam illius χειρογαςορων γενναν nuncupat. Suidae tamen Nικοφρων dicitur hic comicus, non solum in ea voce, sed et aliis in locis: dramavero 'Eγχειρογάςορες. Similiter I Jανος γονας et sandoram Nieophroni tribuit idem non semel: Athenaeus, comici interpres ad Aves, Pollux l. VII. c. I O. et t. X. C. 3q. ω- eophonti. scribit autem Suidas, Nicochiarem, alium C micum, et ipsum Xειρργαςορας edidisse, quod confirmat noster, qui l. XIV . et Nicocharem set hanc illius fabulam nominat. In ecloge Nicophronis restituimus ex epitoma ἐγκριθοπάλαις. εγκρίῆες de genere sunt placentarum. Quando ait Aemilianus βάλοιιαί σε δίκην ἀλεκτρυονος ψαφορηθέντα τῆ κορυξ ασθαι, censeo, scribendum est ροκοκκυ ασθαι, cavere. At κορυξασΘαι est certarer quod

parum convenit huic loco. De gallo gallinaceo fere usurpant Attici verbum ἄδειν aut κοκκύζειν , quod ab interprete comici alibi exponitur δίκην ἀλεκτρυονος βοῶν. Hic et r. limpliciter pro λεγε:ν capitur, ut declarant sequentia: καὶ

τείας. L. XlI. laudatur Antiphanes D Hνταίω. Suspicor, non aliter hie esses scribendum: nihil statuo tamen. III versum illorum, qui ex fabula asseruntur, ita concipe, posita majores distinctione in secundi fine: ου Θεττα κουτον χρηςον εἶνm φασὶ δε; Duorum, qui hic loquuntur, ὰixerat alter, se habere chondrum Megaricum: alter subjicit, mirari se, quod non Thessalicum potius emerit, qui

optimus cluat. Sequentium verborum sententia est imperfecta. Ea autem, nisi menda subest gravior, ita scribenda: Tῆς Φοινίκης σεμίδαλὶς εκ σφοθρ' EE-ητχ -

μένη. Testimonio Aristophanis, quo probatur, χωρον veteres posuisse pro sorbitione, addi potest ex Hippocra

lis Περὶ παθων libro r ροφ,ήματα δε ἐν ταῖσι νήσοισιν απασι

διδοναι, γ' πτισανην, si κέγχρον, si αHητον, si χόνδρον. Idem sapiens alibi χόνδρου ρο τοῦ mentionem facit. Dixerunt autem Graeci ροφηματα, quae nostri hodie potares eoois. Τheophrastus in l. de ignes ab aquis separat ροφα ματα hoc

discrimine, quod sint σωματωδέςεθα και παχυτεθα. Libro

huic finem imponit auctor: Eχέτω τέλος ites j βίβλος,

325쪽

LIA. m. CAP. XXXVII. 3οῖ ἐμὶrαὶ λ rati προὶ πει ι - ἔ-ra, κατα- Vc iste, fluein nactus tu ferinone dentis Si loquitur, quasi absolverit omn0m ciborum historiam et enarrationem. Quod salsum est: tantum nimde us egit, qui ad gustationes purtinent.

326쪽

ISAACI CASAUBONI

ANIMADVERSIONUM

ATHENAEI DEIPNOSOPHISTAS

LIBER I UARTUS.

Argumentum libri quarti, quinti et sexti. Caranus Macedo. Hippolochas et Lynceus discipuli

ad coenam ipsam convivator nos deduceret : quod tamΘn ab eo sactum non est. Nam ad ciborum historiam nouolt rediturus ante librum VII., ubi pisces enumerantur, qui fuerunt coenae legitimae caput. LIber Ille ita meipit: 'Επιτελου νου δ' του Conferri debent cum istis verbis, quae scripta sunt exte. I. III.: χρομε ἡ βίβλος, cπὶ τοῖς λογεις τεις περι τ- εδε ατ ν ἔκ α τῆν καααςροφὴ ν' - - δείπνου απο

continent, habitos a convivis, dum post gustationem exspectatur coena. Initio istius narrat deipnosophista, uua magnificentia Caranus Macedo nuptiarum 1aarurusolemnia celebrarit. Hujus historiae auctor Hippol

327쪽

LIB. IV. CAP. I. . SOSohiis Macedo in ea epistola, quam scripserat ad Lynceum Samium, aequalem suum et studiorum in Theophr. schola Consorte 'it enim de Hippolocho, fuisse illum Thoopnraui discipulum: libro autem superiore de Lynceo 1dem dictum est σπυρι ρεψαι δείγνω quid sit suimus infra c. XXV. Frustra sunt, qui ista verba, τα

τοια κακεινου δντιπροπινοντος αυτω, de mendo habent suspecta. sunt enim Κροτωνος υγάςερα, quod aiunt. προ-

proprie est praebibere et alteri calicem porrigere

Sed poni solet απλως pro tradere, praebere et us

Joannes Chrys. In περι ηπιοr τος oratione: τοῖc αἴIoic προπίαι. Hinc apud summum oratorem προπωμ' - Κλλαδα, et προ -ν τῆν ἐλευθερίαν, tradere per proditionem. L. super. dicebat Cunuleur so Ulpiano προπίνειν φιλοτησίαν , cum illi veterum testimonia suggereret, quorum erat cupidissimus. Similiter ait hoc loco, τι Ῥοπινει γ τα Οαοια Lynceum Hippolocho cum Vusdem argumenti literas ad eum daret. Miror au

tem, si reete habet, quod paulo posti seriptum est, οἰ π

excidisse literam unam, necossario restituendam hoc modo ρ η C et viginti Cetae non est numeri editus pro caetera magnificentia. Et erat Caranus spon

teae IlituS tilia fuIt, ut arbitror, cujus originem et nobilitatem commemorat aliquanto post Hippo ichus Num

non pertineant 7 Hippoloelii narrationem non integram huc transtulit auctor: sed summa tantum, ut ait illius capita, quae tamen ipsa non sine noxa ad nos nerveni Teve hoe mihi persuadet. Scribo autem ἐδοθησαν φιαλα αργυραι SκαςF- δωρεάν ' non δωρεκ. Sic melius MSS

328쪽

p.:q4. stituta in tuum locum voce ἔπινεν, quae ab elis non potest sine pernicie sententiae: etsi ne in membranis quidem aliter. Non damno editam lectionem in istis: 'Hθη ξεημων ηθέως απηλλοτριωμένων του σωφρονεῖν, cum Juin eqset

bona mens a nobis ulienata. Sed neque in anu eXaratam

improbo, ἀπηλλαγράνων του σωφρονεῖν. Quali esset illis strenuis potoribus oneri ac molestiae mens recta, vel potius pudori. Diriuscula transpositio in istis videtur: εμοὶ μεν γυμναὶ δοκω. Mollius sonat scripta lectio: ἐμοι μεν

θοκω, γυμιναί. Sequitur: πίναξ ἀργυρους 'ολίγον περίχρυσος οσος, ωςε δέξασθαι μέγεθος χοιρου. I idetur scribendum περίχρυσος ολος, τοσουτος, ωςε ὀέe. Alibi docebamus, panaria veterum et Graecorum et Romanorum reticulato opere solita fieri: quare etiam Horatio et Iuvenali reticulum appellari vas illud, in quo vaenales panes ad mercatum deserebantur: Theophr. aliisque Graecis γυργοους. Hoc nunc repetimus, ut eXplicemus ista Hippolochi: κελευει ἀρτοφορα δια ἱμαντων ἐλεφαντIνων πεπλεγμιένα δοθῆναι, dari jussit panaria plexa eloris elepbantinis. Reticulati operis clarum argumentum vox πεπλεγμένα. Lora elephantina fortasse aliquis capiat

de corio elephanti. Sed ἱμαντας arbitror appellare Hippolochum virgas subtiles ex ebore, quibus ceu vimine utebantur in contexendis panariis istis. Ita exponendum esse, declarat, quod sequitur de panariis argenteis. Nam quae ista argentea praecesserunt, erant dubio procul eborea. Atque haec sunt, quae postea vocantur πλεκτα ἐλεφαντινοι. Interpretibus, qui eX eboris ramentis Confici posse canistra arbitrati sunt, dissicile, credo, non

erat, quod inter αδυνατα omnes mortales omnium aeVΟ-rum habuerunt. funem eX arena nectere, ut est verbum vetus. Legunt vero interpretes ως καὶ των δοθέντων ns νἀνασεσαγμένων. Nos omnium membranarum lectionem resiluimus, ἀνασεσωσμένων, id est, quod nobis fervarentur, quae mensae fuerant appo Sta. Ideo n. sportulas asserri jusserat Caaranus, ut in eas convivae congererent, quicquid domum ad se vellent auferri. Ait deinceps: ἐπεισβαλλουσιν ἡ μιν, οἱ κἀν τοῖς χύτροις τοῖς 'Aθα τσι λειτουργγήσαντες. Prae stantiam histrionum sive των Διονυσου τεχνιτων Verbis significari, non est obscurum. Quare ita Verte: ingrediuntur nostrum triclinium histriones, digni, qui vel Athe nis per C trorum solemnia produceretitur. Non est dubium, festum Atheniensium Chytros per multos scenicos

329쪽

LIB. IV. CAP. II.

artifices solitum celebrari. Ideo inter praecipua oblecta--nta quibuS iruerentur, qui in ea urbe viverent. ponit mox Hippolochus Ayναια καὶ Xυγκς Θεωιεῖν. Est vero nota ambitio eorum, qui publicos ludos Athenis tuo sumptu edebant: nullis enim parcebant impensis, quo postent histriones peritissimos coemere, et sumptuosissumo choragio instructos in scenam produeere. Non semel mirati sumus, λειτουργεῖν usurpasse Hippolochum de hi-1trionibus, quibus proprie id verbi minime convonit: sed oeis potius, quorum sumptibus ludi curabantur. et histriones Instruebantur. Nemo oratores Graecos legit, Quin hoc sciati Istud igitur observemus. Simul quaeramus, quinam sint σκλ ροπαικται inter ludicrarum artium artificos Hippolocho nominati. Nam quod Da locamp. σκλη- η emendabat, 'd theatralia pegmata reserens, verium e non est, nedum Verum. Vir magnus emendabat

. ii hint M quibus est sine λ σκηροπαικτM. Ssdvellem exposuissent, qui isti sint quae ratio

nominis, et quis veterum mentionem fecerit latropaeclade lusione scruporum iniserpretentur: sed id uuoque 1lne auctoritate. Nos putamus, legi posse παικται. Potest misi ,- - v haud fieri δε- Q S 'x 7φη θ*V ητο . Quod tam bunaud probem. Nam rectum et verum est omnino u/χ8ο-

i. I. C. Ih Praestigias isto loco descriptas similium multarum historiarum collatione illustravimus in libro de venatione amphitheatrali. CAPUT SECUNDUΜ.

arcula. Thebae, et nomina Thebana multa S rIaca. in πιν Nin v. 'χοι- όραγματα. Lucernae machinosae. S illa ,- centra in coenationibus. σιβ ι et σιγυ- Aristotelis et Theophra di sipulorum di Futationes hodiernis dissimiles. Erucae ιnter cibos. πεοττοὶ π στρεμματα, spirae.

ά. qRR sint in reliqua Hippolochi narratione,

dgentiam nostram desiderent. Ait Hippolochus:

330쪽

go8 1. cAsAu BONI ANIMADV. IN ATHEN. Θηβy κατακειμενος ἀργυρα. Nemo dubitabit, verum esse θηκτ. Mirum tamen, unde manarit edita lectio, quae in multis etiam antiquis habetur, θὴ br. Antiquis limi Graeci eam vocem a Syris mutuati, n D, theba, enim illi) videntur usurpasse pro sua. Hesychius certe agnoscit et interpretatur κιβωτιον. Graeci interpretes Exodi c. a. Θ vel Θίβιν dixerunt: quae vox fuit b. Augustino incognita, ut ipse scripsit. Puto, allusisse eo Hesychium. Thebas inde nuncupatas a Cadmo Phoenice, non ignorant, qui alia multa tractus illius nomina ad suam originem facile revocari posse animadverterint. At Rabbini vice versa Graecum suum usu secerunt. nam illis p P aut Πῆ l pro theca non infrequens.

Ait: τα δὲ τοῖς θεραπουσιν αποδεθωκαμεν. Malim ἔμιξε-δωκαμεν. Nam ἀπο8gum sententiae non convenit. Jam dixit: επεξοίκαμεν D κM ταυτα το la Guις. Paulo antevorbo λαθου- usus est in ea sententia. Ait: αἰτεῖ σαυ- φον χορτιον. Scyphum poscit, qui congium caperet. Haec

priscorum MSS , haec Eustathii lectio: non, quod visum

interpretibus, χρυσουν. Ait: οἰς λεχθε σιν οι. οἐννέα παντεc ἀνεςαν. Eleganter Homeri verba sententiae .r46. suae accommodat. 'u. 'LLς νείκε τσ' ὀ γέρων, οἱ ἐννέα πάντες αγλαν. Si Verum est, convivas non fuisse

plures viginti, putem, scripsisse Athenaeum: οἱ Γ ἐυνεα

κου δέκα παντες ἀνέςαν. Jam enim unus EX eo numero

exemptus erat, Proteas, de quo dictum est. Ait: αεθοῦς οργ:1ςρίδες διεσ=αυ- μένω τρόπον inlρηιdων. Hoelclielu epitome: τι ,ον --. Fortassean non male. Ait: σου ποτοῦ ὀὲ προ οντος. Scribendum ποτae nam aliud ποτος, aliud ποτος. Sic paulo post: - ο Κάρανος αρξας ποτη.

Non, ut legitur, ποτου. Et moX ανα ιννυουσι τον οικον Verte e sicciut coenurionein, Vel aperiunt. οἰκος est triclInium ipsum, ubi coenabant, vel in ea Coenatione leparata pars quaedam instar cellae. Etiam Latinis oeci, cui ad Theophrastum observabamus. Ait: κμ αναπετασθεισαν,

άραγματων, καὶ Ερωτες, καὶ 'Αρτέαιδες, κω Π ανες. Vetus inventum est mechanicorum, parva molitione Varias rerum species exhibere in loco eodem aut subjecto, et, ni loquitur auctor libri de mundo, παντοδαπαί αποτ νἰδέαο Id totum peragebatur ope illius. quam Graeci γαστρίαν μηχανηρο appellant, designatam Hippolocho voce σχασθέντ . Auctor libri de mundo inter artis illius mirabilia cum neurospastarum solertiam releri, tum eO-

라틴어 텍스트