Animadversionum in Athenaei Deipnosophistas libri quindecim. Accedunt virorum doctorum emendationes adnotationes vel editae vel ineditae

341쪽

LIB. IV. CAP. V.

βοσκομεναων. Hie vero Tαων intelligo. ἀμυλων. suarumaeum coque cutur, si Ve re rus cocturum vel boletus pol Vata 'ci desidet io. Sensus autem est, adeo bonos panes illos aut placentas fuisse, ut etiam Borealia celebrantibus apponi potuerint. Moris fuit Athenis, Boreae sacra faceredemerendi illius gratia. Magna solennitate is dies celebrabatur, atque inprimiS lautis opipariSque epulis. βορεαζειν hoc dicebant, et βορεασμον superstitionis hujus ritum. Hesychius: Βορεασμοὶ, 'Aθ Myσιν οἱ ἄγοντες τῶ Βορέφ ἐορτας καὶ θοίνας, ῖνα ανο u malim ανο 0 πνωσιν. αλῆντο ὀὲ βορεασμοί. Videtur dicere, thiasotas horum sacrorum fuit lo appellatos βορεατ ιους. Ego arbitror, βορεασμιοι id elle, quod jam diximus: at qui superititionis nudus sacra concelebrarent, eos esse dictOS βορεαστας ut κωὐκττας, τετραδαττοεις, et similes. VII.: Aύτος δὲ Ξενοκλνς επεπωλε το ςίχας -ρων. At Homerus sic: Aυτος Ωκτιλος ῶς ἐπεπωλεῖτο ςίχας ἀνδρῶν. VIII.: Στη δ' ἄρσπ ουθον ἰων, σχεω- δή οἰ παράσιτος. Duo hemistichia, quae variis locis in Ut ea leguntur, conflavit in verium unam. In priore nihil mutavit. Posterius ita habe t: σχωοθεν ὀέ οἰ ῆλθεν Ἐθννη. IX. : Xαιρεφόων,

olyste: Gευατ ἔπειτ' - κύμα λάρει ορνιθι ἐοικώς. X. :N'στης, αλλοτρίων εὐ εἰδως δειπνοσυνααν. Scribendum p.2ss, Narsin. Apud Homerum memor sum legere in εἰδως ἰππο- συνα et λελασμένος ἱπποσυναων. Caetera Comparent studiosi adoleshentes, quibus, ut dixi, plus est otii, quam. in XlI, non ntelleXerunt interpretes, quid esset

periphrasis. AristophaneS καπνην vocat in Vespis: τί ποτ'αρ ν καπν' Hoc est, ut scribit scholiastes, καπνο- .

in IV. εαφ. ad vo em πανος accedit, καπνωδεις υπιυρoriscnominans. His duobus versibus, O ς ἐπιτετραφαται --γας κρανος οπτανιαων, Ηαὲν ἐπισπεῖσαι δείπνου χρόνον, , δ' coqui periphrasis continetur: nequΡ a ualendus vir doctus, qui οἱ et οἱ δῶ scribit in po

quod declarant illius verba: cibariorum omni enas species XX. et sus: Eν καθωρε, οθι κύματ' ἔτ' ita o κλ δεσκε Si animadvertisΙet Ualecampius, sumtum esse ex Il. in ψ

342쪽

32o I. CASAU BONI ΑΝΙΜ ADU. IN ATHEN. nunquam illa scripsisset, quae pro iniserpretatione horum verborum nobis reliquit. Legant tirones Eustathium. Similis error in versu LXXXVI.: 'Εν καθαρῆ, οθι περ

λοπαδων διεφαίνετο χωρος. Cum unica dictione mutata sit ex Homerico: 'Εν καθαρω, ο, περ νεκυων διεφαίνετο χωροις. XXIV. absque ulla varietato in Omnibus membranis et epitoma ita conceptus est: δ' ὀ Κυκλωψ ἐφίλει, καὶ si κρεσιν ἐξεπεφυκει. Scribebam Του ὁ ο Κυκλ. , et cum sequenti versu continuabam. Describit unum aliquem e servis Xenoclis, illum nempe, qui pinnas mensae intulerat. Eum ait Cyclopi fuisse dilectum, atque adeo a Cyclope in suo antro generatum: horridum aliquem servum, visu turpem et altero oculo captum designat. Josephus vero Scaliger, cum superioribus hunc versum jungens, scribendum arbitrabatur: Tαο δ' ἡ Κυκλωψ εφλη, καὶ εν κρεσιν εξεσε φυκη. Has, inquit, mandebat Cyclops, et in montibus eradebat τα φυκη. Nam

apuae cum multa alga capiuntur, quae est φύκος, et algas ipsas superiore versu vocabat λισαρα κρηδεμνα. ἔφλ sive ἔφλα valet manducabat, Dorabat. Menander: Κ8 νας καθ' αυτον των τραγηματων ἔφλα. XXV. : Πίννας Φλθε φέρων καὶ αμυλα ηχήεντα. Postrema manifesti vitii sunt comperta. Proclive esset emendare καὶ αναυγδαλα ηχηεγ- τα, nisi et praecedentia obstarent, et magis sequentia. Scribe igitur vel cum acutissimo Scaligero και τηθη μυελοεντα, vel, ut censemus nos, καὶ οσμυλ ' ἐχηεντα. Vο-Cem iχηεντα omnino retinendam puto: est enim Homeri,

quo respexisse parodum non dubκo. Osmyli inter poly- Porum species recensentur. Et οσμυλια dixisse Aristophanem in Danaidibus, ex Athenaeo et Polluce discimus. Olim scribebam καὶ κογχυλι ηχηεντα. XXVI.: ' Aς καταφυγοτριχος πέτρης λευκον τρέφ ει υδωρ. Sine controversa

verum est. quod Scaliger divinavit: 'A κατα φυκοτριχος .as6. π. XXVII. χογὀροφυη passerem interpretor, cui mollis caro instar alicae. XXIX. : Ουὀ' εφθήν τρωσας ῖνα εἴασε cpοῖβοὐ 'Aπολλων. Scaliger: Ουὀ' ε ην τρωσαί μιν, αασε

δὲ Φοὶ βος Ἀπολλων. Invenimus in optimis Hoeschelii

excerpti S τρωγειν. Itaque sic versum concinnamus: Οὐι τρωγειν, επεὶ αασε Φ. A. Homerus: επεὶ φρένας

ἀπληςον ααυξα. Mugilem prehendi et in contrariam pamtem truxi per vim, et Stratoctis inexplebile guttur unguibus

Iaceravi. Nihil hic mutandum censeo. XLVI.: IIολλα δ' - τα καταντα κατα sίγας ἐλθ' ὀ μαγρψος. Corripit

343쪽

LIB. IV. CAP. V.

posteriorem in τέγας, non sine exemplo. Theocritus: A πενια, Διοφλ τε μιγα τας τάχνας θείρει. Sed et Wrς idem signiticabiti Scaliger tamen κατὰ ς ς malebat. Sensus est, isse, redisse cocum saepius e culinam superiorem contignationem, ubi coenatio. αναντα καταντα eleganter appellat scalas. In Homeri versu 1l. ω. loci acclives et declives sic dicuntur. XLIX.: Aύτ V Κυβοιαν λοπαθεις το - μιχόωντο. Melius 'in sex . CerptlS απ Ευβοιας. Sic versu XCV. ἐκ ΣαλαμAος. Poeta intelligit patinas Carystias, quas sui iste Athenis in pretio. discere est exl. IV LIII.: O- θ', Θ ἡ csιηιαὀαο. Recte Dalecampius olla. Optime vero Scaliger 'αλαμ ασαο ' ut alludat ad Homericum Tελ-ωνια - psci in cubitia. Mox ἔνεκα τεαχέων Aiam ερον interpretor Propter Luces, qui te auferes Dir de

αμδροσίν μοι εὀρει LXXVI. scribe: Σανδαλα δ' αἶ o-ε - et παρέθ κεν αειγενῆ ο θανατκων. PlanoS Duscus cujusmodi est solea, vocat sandala immortalium i yyy Vk Hyςζt Ct iarum Nympharum marinarum LXXIX. corruptus est. et vulnus codicibus illatum, cui neque excerpta asterunt medicinam. LXXXI.: Mορ αυρος

Macet. MN ρος, αντα θ εην γαλέη, σπαρος, δε ὀ μα--ξος. Acutissimi viri conjecturam adjuvant excerpta in

nersecticino Deest aliquid

344쪽

κάεσσι. Crudellam Vocat το, σι υλῆνα, cujus partem capere non potuerat. Caussam contintit posterius hemistichium: quia, inquit, vi et impotia convivarum ni frusta discerptus est. omnes manu exarati praeserunt ραθέεσσι pro ραγίδεσσι. In Versu poetae, quem παρωξεῖ, est βελεεσσι. XCVIt.: , Ἀθηναίων κατἡκειντο φαλαγγες. In licissime Dalecamp.: tibi Atheniensium phalanges constiterunt. Itane 7 κατάκειντο consilierant ' Si hoc voluit parodus, cur

mutavit Hom0ricum verbum λαντο; Sic enim poeta: ιυ 'Aθηναίων αντο φαλαγγες. Atqui phalanges Atheni sensium Matroni nihil aliud nisi convivae, quos ex alio

Homeri loco ις χας αγξριυν supra vocabat. Hi non αντο, sed κατέκεnυτο. jacebant in convivialibus lectis. CV.: ε ρα νιψαμένοισιν αar 's κεανοῖο ροαθυν. Vera procul

dubio scriptura. Posterius hemistichium apud principem

valuin leges non semel. Tamen in excerptis scriptum O 'sZκεανοῖο ριδων τε. Si liberet argutari, dicerem, rosa-ceam aquam intelligi, esseque figuram ἔν διά ουοῖν. Sic hodie finitis epulis vel rosa cea, vel nardina, aut similis lavandis manibus funditur. Sed aquae rosaceae nulla dum fuit, neque multo post notitia: verum olei tantum rosaeui. Alibi diximus, ὀ et α saepissime permutata reperiri in antiquis membranis. Sic hoc loco ρόδων male leo erunt pro ροαoov. CVI.: 'stραῖος πως ηλεε φερων μυρονηρινον ν M. Non clam me est, flores distingui in vernos et aestivos, ut μυρον ἐαρινον sive ῆρινον dictum videri queat factum ex floribus vernis. Puto tamen alienum hoc averitate, et scribo ἴρινον aut εἴρινον : nihil enim refert. ut diximus l. V. Et profecto non aliter scripsit Matro. Vide l. XU. CX.: Aεσβιος, ἡ ξ,. πλελον ανί, υπῖρ ανδρα πε--πωκει. LeSbium vinum ita praestans, ut in seo bibendo cortarent homineS sese invicem superare. CXIU.: ἐυ

cabant Proba et integerrima lectio.

345쪽

LIA. IV. CAP. VI. CAPUT SEXTUM. ciborum περιφοραι et παραδ ορ ei in cisviviis Atheniensium. Discr/men inter Uoces M μοι, et Clementis locus emendatur. Via ος λευκος. Polemonis liber ω- - κοινα ου mdsit καινα ον. Locus Xenoph9utis ex Hlutarcho emendatus. Eupolidis fabula Eilotes. Voces Laconicae αἰ λον, κο Hς, φυσικιλλος, ει σκερος. Diana Corythallia Spartae culta. Tiassii fons. Epicharmi Periallos. Alia nonnulla.

. quia plerosque convivarum praeteribandi εα ἡ Τ

rarentur in Lyceo et Academia eonbmia 'A

ui oporteat a timere, quae sun eookI

346쪽

improbe ingeniosum. καταξα παντας τους lip οποιῆς puto significare, consensu et justu omnium, quibus sacra curae, stactam esse patinam. Alioquin non male scribus παντως, omnino, nulla eXcusatione admissa. Lege δέοντος aut δέον απεχεσθαι τιυν ιιακροθεν. Mox in verbis Platonis discrimen constituitur inter Olera et M ηαατα hac nostrorum librorum lectione: αχὰ λάχανα γε, οἱα δη ἐν ἀγροῖς' Nχῖψατα τε ἐψ,ήσονται. Sed melius apud Platonem: καὶ λαχανα γε, οἱα δ' ἐν αγροις, ἡψηματα εψησονται. Cave, confundas haec tria, ε φημα, ζωμος et βο- φημα. N=ηματα appellabant cocta Olera, aut legumina, vel alia absque carner ζωμον jusculum, in quo carnes coxeranc Clemens Alex. Paedag. L II. tenuis mensae . cibos enumerans: βολβοὶ, ἐλαῖαι, λαχάνων Dια, γαλα, τυρος, τα τε ιυραῖ, , Nηματα τε παντοδ απα ζω μων ανε καν οπτου ὀίς κρέ eo, 8 μεταξοτέον. Separat Clemensi κατα et ζωμους, et statim addit: in carnibus sit opus. Unde clarum est, ζωμοῦς id esse, quod diximus. Sed non ferenda est menda, quae optimi scriptoris sententiam corrumpit. Nam scribendum est: καν ὀέν κρέως, ο του μαλ- λον si ἐφθει μεταδοτεον. Si carnium opus sit, assatas, quam Iurulentas, praestat apponere. Ita scribendum esse declarant, quae sequuntur. Astertenim exemplum discipulorum domini Jesu Christi, qui illi post resurrectionem cibum petenti dederunt o του μέρος. Quid sit ροιkal-μα, exposuimus l. super. Quod diximus significari voce P a 9- εψημ ae, Galenus appellat et ζωμὸν, sed cum adjectione λευκον. Sic ille γγιειν. l. IV .: προσαγορευω δε λευκον ζω-

ριον, oταν ανευ σαρκος τε καὶ πολυ δη μαλλον της αλλης καρυκείας σκευασθς, ανηθου τε καὶ αλιυν ἐμ βληθέντων εἰς ώδωρ συν ἐλαίω καὶ πρασω βραχεῖ. Sed notanda sunt ver-ha, quae ista praecedunt: ει δε σαρκος βουλοιτο γευσασθαι. σην των πετραίων ἰχθυων ῆ ονίσκων ἐν λευκω ei χω καλιυς

ησαντα διδοναι. Ex his intelligimus, appellatum suisse album jus, in quo vel olera tantum Vel etiam pisces cocti suissent, at non item, in quo carnes. Idem Galenus I. III. de lacult. alim. capite eo, quo tractat de piscibus carnem habentibus mollem, album jus ita fuse describit:

τίγνεται δὲ μος, οταν, υξατος δαψιλους ἐμβληθέντοe, ἐλαίου

τις αυταρκες ἐπιχέας, ανγηθου τε και πραθs μικρον, ει θ

347쪽

LIn. N. CAP. VI.

φαίνεσθαι τον ολ γ ζωαον αλμυρόν. Signifieationi hiate

vocis εψημα ad line est nomen ἐψαναι, quo significabantur olerum fasciculi, ut C. 3. dicebamus. Non autem Olerum tantum fiebant εψηματα, sed et legumina Cozia VO- carunt c-αατα. Aristoteles i. II. de parti: τα των γε-δροπωγ N - α καὶ των χλλων καρπίδν, δια το γῖς εἶναιτο πλειςον μερος, ἐξιοντος τοῦ μιχ ενrος υγροῦ, γίνεται και γε θα παμπαν. Alibi docet idem, vocata o quibus, cum frigetiunt, superficies in tenuem crultam concrescit. De gener. anim. l. II.: olla δὲ υγροῖς FAE V, σαλα ατωθεσι θε, θερμαινομένοις περά ςαται, καθαπερ μτως ν π ψυχροι νως, το περφρον. Logas alibi το δει κεγχρου ε φ μα, quod proprie κεγχρωχῖν appellabant. Mox legunt antiqui εκ πλαγέντα κελευσαι, non ἐκπλαγέντα προ κειμεγα κεA. Et paulo post E κοτως ἀνδρικω τοι απαν- των ε Αακεδαιμονιοι. Sequitur non longe: Πολέμων δ' EJ, αρα αενοφωντι καναθρω του παρα AάκωG κχiουμένου μισγου κοπιὸος μν μονευον Κρατῖνον si Πλάτοις λέγειν. Deest verbum φρον aut παραγει. Et miro sermoniS CDmpendIo εν τω παρα αενοφωντι κανά ρω dictum pro ἐν τῶ

348쪽

καὶ τρυπων. st Plutarchus: καναθρα ὀε καλουσιν εἴδωλα γρυ- πων ΞυMνα και τραγελαφων, εν οι ς κομίζουσι τας παι3ας ενται c πομιπαῖς. Sed observanda nobis sunt praecedentia

ejusdem gravissimi scriptoris verba: καὶ το καναθρον φησινο Ξενοφων έθεν τι σεμνοτερον εἶναι τῆς ἐκεwου θυγατρος, θτων ἄλλων. Narrat Xenop on , canathrum sitiae Agesilai nihil ornatius fuisse , quam iastixum. In Xenophontis CG-dicibus vulgatis de canathro filiae Agesilai ne verbum quidem exstat hodie : verum superius allata disertissimi auctoris verba ita, nisi fallimur, legit Plutarchus in suis codicibus: ἀκκ τατω δε, ιυς ἐπι πολιτικου καναθρου η θυγατηραυτου καττει εἰς 'Aμυκλας. Quia sunt aliquot eaedem literae similes in κανα ου et Θυγατηρ, aliud agens librarius alteram vocem omisit, ut tot locis observavimus et indi- Cavimus. Et tes, Eupolidis drama mox citatum, Pollux Etiam commemorat l. IX. Sequitur deinde expositio duarum Laconicarum vocum, κοπις et αἶκλον, quam mutuatus est auctor a Polemone, cujus propterea facta modo est mentio. Polemonis locus incipit ab his verbis: δεῖ πνον δ' iam ἰδίως Αχον η κοπίς. Desinit ante ista: ταυταμεν ο Πολέμων. Hunc scriptorem Spartanum fuisse vel Sparta oriundum, declarat, quod ait: ευωχοῦσιν, ἀ μονον τους ἐκ τῆς χ1uεὀαπῆς αφικνουμενους. Laconica vox est φυσίκιλλος, quam Athenaeus interpretatur parvulum panem: vulgo Lacedaemone panem vocabant βεσκεθον, aut panis certe genus quoddam, auctore Hesychio. Cootballia

D ana Spartae culta sesto die Tithenidiorum ea est, quae in aliis Graeciae urbibus dicebatur Κουροτροφος. Dubitari enim non potest, sic dictam, quod faceret τους κορες Θαλ-λειν. Alii tamen peculiare nomen ea voce significari putant. Fanum hujus deae fuit, teste Athenaeo, παρα την λεγομενην Τίασσον. Lego Tιασσαν, ac verto prope Tias favi fontem, nam de fluvio dixisset τώ, non την. Hesychius: Τιασσα, κρηνη ἐν Αακεδαιμονία ' τινες δὲ ποταριον.

Pausanias ait fluvium. Addit Polemon: Θυουσι δε καὶ τους ταλαθηνους ορθραγορισκης. Puto, scripsisse Polemonem ο - Θαγορισκους vel ορθαγορικους. Caussam asseremus sequenti capite. Ibi etiam dicemus, cur ista verba, το δε αἶκλον

terpretibus non recte accepta, sic verti debeant: At illud. quod dicitur αἰκλον, aliis quidem Doribus signiscat idem,

ac δειπνον, coena. Putavit Polemon, το αι κλον aliud Spartae . aliud apud caeteros Doras significare. Epicharmi

fabula, eX qua assertur testimonium a Polemone, i. VL

349쪽

lucem vero l. X. c. 36. simpliciter, ut hoc loco: ἐν 'Ελ- p. Ε ειρητρει το του γειτονος καλιον. Scribo verba Epicharmi: Εκαλεσε γάρ τυ τις - αἶκλον ἐκω τυ δεεκων τρέχων. Voca Pit te aliqreis crapi e ad convitatum riu cupide eripuisti te fuga. Quae autem poetas sejus fabula appellatur hic Περίαλλος, sub finem libri Περίαλοι uno λdicitur. Fortasse Περίλαος verum istius dramatis nomen. Id erat u sitatum viri nomen in Sicilia , ut scimus ex historia Phalaridis. Sed et περίαλλος Graecum vocabulum est. de eo, qui caeteris praestat, aut vult videri praestare. Nunc dicamus, quid Lacedaemone vox αἶκλον significaverit ex sententia Polemonis. Verba sunt illius: ἐν δε τνδεο κεθα-ονι Ιοῖς εἰσίῆσιν εἰς το φειξιτιον μετα δεῖπνον το

distinctio aliud Polemoni affingit, quam quod ipse sensit

ac dixit. Scribe. μετα το δειπνον, τυ καλου μ ενον δικλον

εἰ σφέροι. Existimavit enim Polemon, appellasso Lacedaemonios aeclum apophoreta, quae dabantur convivis,

qui phiditia agitaverant. Hoc quoque sequens disputatio probabit.

CAPUT SEPTIMUM.

Didynu contra Polemonem disputatio. Did mus dictus ΒιβλιολαΘας et Xαλκεντερος ' Origenes Συντοι κτικος. Currus καμαρωτeὶ , Camerae. Tentatus ripi ci desperatus locus. βαρακες et αβαζακες. τολυπαι. καταγγελλειν την εορτην. προφυζα ματα μαζουν. Multa alia emendata. Posteaquam recitavit Athenaeus integrum locum Polemonis de Spartanorum conviviis, subjicit haec verba: προς ου ἀντιλέγων Δίξυμος ὀ γραμματικος ' otii contrudicens Di--inus grammaticus haec scribit. Est vero prolixus admodum, qui describitur ex Didymi scriptis, locus: continuatur enim per aliquot paginas usque ad haec verba. πε- 'κ των φεi τ ων Δικ. , aut etiam sortasse ad ista, e μ ητριος ὁ ο Σκῆψιος εν του πρειω τκ Τρωὶ κοῦ διακοσμου. Solent auctores post recitatum alicujus scriptori.

350쪽

323 Ι. CAs Αυ BONI ANIΜADV. IN AΤHEN. testimonium, paulo praesertim longius, his aut similibus verbis lectorem admonere: Haec ide. Ut modo Athenaeus: ταυτα tu ἐν ὀ ΓJολεμων. Id quia ab illo sectum non est post allatum Didymi locum, divinandum nobis hodie est, quousque illius grammatici verba eXtendantur. Qua de re, jam diximus, quid nostri judicii esset: neque dubitamus, idem nobiscum judicaturos, qui suerint cunque γονιμοι κριτικοι. Falsus est judicii, dubio procul, eruditissimus Dalecam pius, cum putavit, desinere Didymum

loqui in istis: αλλά κενὰσθαι συ μβαίνει τῆν πολιν προί, Ιην Θεαν. Hic error multorum errorum optimo viro caussam

praebuit. Et sane mirum est, non vidisse illum, reprehensionem Polemonis a Didymo factam, ut testatur clare Athenaeus, s quentibus maxime verbis contineri. Quod autem scribit auctor, Didymum hunc, editis CIO Cio C1 D. 26a. In libris, Βιβλιολαθαν, oblivionem fibrorum, esse cognominatum, quod suorum scriptorum saepe non meminisset: do numero librorum consentit Suidas, cognomen voro aliud ei tribuit: Xαλκεντερον enim fuisse dictum, ut si Ibatine dicas voventrum vel Ae iocordum, quod indefatigabili diligentia in studiis uteretur. Non dubito, alluississe auctores hujus app0llationis ad Homericum hemistichium, χαλκεον δε Mοι ητορ ἐνειη. Ego Origenem potius Chalcenterum appellaverim, cujus incredibilis assiduitas et vigiliae sex millia librorum pepererant: propter quae cognomen meruit Συντακτικῆ. Verum haec Obiter. Nunc Didymi verba percurramus. Principio ut explicaret, quid esset καναθρον apud Lacedaemonios, quia canathri uius praecipuus, uti videtur . erat in Hyacinthiorum celebratione, totum solemnitatis ejus ritum describit Didymus. In ea narratione plana sunt omnia et sana, nili cum ait de virginibus Spartanis: αἱ μὲν ἐπὶ καναθρω τῶν ξυλίνων

ρωτων ε. Quam lectionem super. c. exposuimus. Currus tectos vocat Didymus καμαρωτους, ut Strabo naves tectas vocatas ait καμιαρας, Tacitus cameros. Quin ista quoque tecta vehicula Graeci καριαθας nuncuparunt. Pollux l. X.

ἴτω γαρ ωνομ ασεν Ηροδοτος. Theodoreti Θεοφιλῶ ς Mae- syma, Herveto interprete nam graece is liber, quod sciam, editus non est)r tam medici despera isent et puerum

moriturum aperte dixissent, non abjecit mulier spem meliorem, sed illum imitata Sunamitidem mulis imponit eameram.

라틴어 텍스트