장음표시 사용
111쪽
nitionem doctrinae Deriasimae, quae υ iam ad pietatem Uirtiatemque mon trat. 'Eσι λεκ τοὶ a Deo selecti, iunt Christiani. DIς ιο ἐκλε κτων Θ ag vero mihi videtur esse fdea, vel religio. quam profitentur christiani. Κ ατα 'i. I sigrilii . t litiem, ad quem tetidebat munus Apostolicum. ' Aλήθε ια ε κατ' ἐυσεβεια s.
veritias, i. e. doctrina υcriSSimia, quiae Uiam mora 1 trat ad Uerum Virtutem, nam Κατα et hic fine in indica a. 'Επ' - αἰωνίων b Unde Apes contigit felicitatis aeternau quam DeuS meridiacii exsecr5 Promi'εit ab antiqui5sιmis inde teniporibus. 'Letri h. l. perinde ac καra linem indica . Aliis coniungenda liaec videntur cum Verb s οῆλος Θεοῦ ατος ὀλοο δὲ Ιη σου ut Paulus dicat, i e doctoris mu vere fungi spe aeternae le-licitatis. 'Επ' ἐλπιδι, pro ι'ν ἐλτίθι, ut Actor. II. 26. et I Ccir. IX, IO. 'O α ψευδης Θεος, Deus qui non mentitur, i. e. sal lere ne ieri , α παρα ογιτού. Προ χρ o- νων αἰωνίων, ab Griti qui5Simici tum PoribuS, airi e mulinta secula. 'Eπη γ τει λατο videtur lite cite: Ob Scurius promisit, in oppositione ad ἐφανέρωσε v. 3. Ita U. T. quidem vita aeterna non est pro inissa expressis verbi ; promissa sunt vero multa et maxima bi na per Messiam expectanda, quorum maximum est certissima 1peo aeternae seli. eitatis.
claraυit Promi55ionem Suam tem Pore a SQ CONSlitiato. et quidem per eam doctrino m. cuiu4 yria edictilio deis mandrata est mihi ete. φανεροῦν h. l ime digendum mihi videtur de maiore claritate, qua tempore N. T. declaratae sunt promissiones divinae, quae antea sub involucris quaist
112쪽
IIa quasi latebant. doctrina, quae publice pro ponitur. Καιροῖς δεις e. καιροχ ἡ ἐν τν ἰlta ἐξουσία ἔθετο , Act. I, p. verbis o ἐπι τένθην ἐγω inest talis notus. Graecismus, ut Gal. II, 7. Κατ' ἐπιταγὴν - Θεου, au ctoritate, tuitu, Dei Seruatoris HOStri. Cf. Λct. IX, Is..coll. V. S. Rom. XVI, 26. . Tίτω - πχιν) Cf. I Tim. I, 2. Κατα κοινὴν πίς ιν, reNectu si dei, quam habemuS communem. s.. Targ-- διεταε- ν Proptcrea te reliqui in Creta, ut reliqua PergaS Ordiriare etc. ea nempe, quae ego ob brevitatem te mi Oris Oidinate non potui. Toin compolitione signisiicat interdum: Post alium υἱ-nire et in opere eius immutare quid, aut ei 1uρplo mentum addere. Tὰ ελλειποντα επανορθοῦν dixit in Demolimenta vita Plutarchus. Κατα πόλιν, perciυitates, oppidati m. Titus praedo litus fuerat toti Cretae, quae ob urbium frequentiam O lina dicta fuit ἐκατομτολή.Δ ιaτ αεαμη ν, Praeceperam nempe inde abiens. 3. 'Εί τις - ἀν τοτακτα Uade I Tim. III, 2. M ἐν κατηγορtα ασωτίας, st. οντα, qui non accuSaratur Ditω disSolutae; qui non sunt dissoluti H ανυποτακτα , aut non FubditOS, nempe parantibus. Qui liberos instituit ad fidem, ad obedientiam et temperantiam, ei merito maius regimen credi debet. 7. Δή γαρ οἰκονόμορὰ Θεοῦ eum emphasi pronunciandum. Si in bonorum caducorum administratione fidelitas requiritur, I Cor. IV, a. quanto ea Inagis requiritur in rerum spirituali uni dispensatore t μη αυθαδν t
113쪽
euius gestu, sermone, vultu quid tumidum et Praesi actum. apparet, quod est indicium animi plus aequo placentis sibi. i. 'Oργίλος, iracund M. Gravissi- .mis de caussis cavit Apostolus , ne talis 3pud Cretentes ad Episeopatum admoveretur. Polyb. L. VI. Καθόλου ο περὶ.π νρείαν τροπος aτως--ἀυoli, Aga. παροῦ μόνοις το ς τῶν απαντων
homines, sanctus erga Deum. Ita enim apud scriptores Graecos ponnunquam haee v abula distinguuntur. Philo de Abrahamo: σσιον νε προς σύνη προς ἀνθρύπους. Plutarchus in Demetrior τοῦτου nπρος τους θεους, sσιον, καιοσυνη προς Ἀνθρωπους. Ἐγκρατ te, non ad libidinis solius, sed et ad oneralem affectuum coercitionem refertur imo ad continenti an ietiam a rebus licitis, ubi sit op . lure MAAhanc virtutem in homine tanto muneri admovendo requirit. Λ--, stolus. Cicero pro Muraena Nuἶἰα re conciliare fa- .estius beneDOIentiam muItitudinis poasunt ii, qui, praesunt, quam abotinentis ςt continentio. . , i
tionem, ab Apostolis nempe, aut Paresbyteris in Ctata acceptam. Ericaeus non male suspicatur ex T Ι, a 3. Il, a. pronomen μου etiam hic in contextum reeipiendum. 'Λντιχοσθαι autem λογου, retinere, firmiter tenore mua U. II do.
114쪽
doctrinam; totum se eo ecrare verae doctrinae propo nendae, est satia graece dictum. 'Me Hierocles in carmen aureum: φιλίας Diodorus Sie. L. II. ἀντ έχεσθαι, et νῶν ἐλπίδων αντέ- In eiusdem fragmentis est etiam ἀντιχaσ- σώφρονος Παρακαλειν, ' cohortari ad stria tutis studium. 'Εν τ f. διδα σχαλ α υγιαινύσν. per doctrinam εalutarem. Possemus etiam cum Hircaeo poli υγιαινώσν commode supplere vocem μένε Prihortari eoa ad perεeυerantiam in εana doctrina. Τους άν τι λέγοντας intellige omnis generis advertarios , praecipue autem Christianos , qui antea si ierane ludam.
multi, lique pertinaces. Particulae quae in p uri bus libris deest, 'et quam recte abesse putat Grotius , haec via subiretae videtur, ut multos, EOβque pertinaces doetores vanos signisse ei. Glossarium: ανυπότακτος in-'dόniatus. Vialeam bene: inobedient , nempe rectori-
proxime. Duae igitur caussae erant, quare doctorem christianum oporteret esse peritum non modo tradendae, sed etiani hontra adversmos defendendae verae doctrinae, v. quod nimhum doctrinae christianae repugnantes magistri et itumhro multi et perυizacra quoque et morosi essent. Uidd seto κR ad h. l. Mαταιολόγοι, vaniloqui, leυes, futiles, importuni Iscutores, ut Gellius I, I s. locutus. φρεναπά τ αι, fraudulenti, i. e. qui vafre animos irrepunt, κενοῖς λοπιε ἀπατῶντες, Epli. V, 6. τας τῶν
115쪽
IN EPIS TOLAM AD TI TUM C. I. 3 15
' endum, vel resistendum; quorum vaniloquii nimius inconsultusque curius moderatrice Epii copi d Oetrina atque auetoritate ut fraeno i ibi bendus. Per metaphoiani. enim homicum rerumque impetus nimii dicuntur. Θαι. Sie Philo Lib. II. Allegoriar. Pag. M. D. ἐπισσ-
τοῦ παθAc , nam riatis compedCet refraenabitque furorem et impetum cuρiditati4. Suidas: ἐπ iso μι ει ν, ἐμποδίσω. κατασχειν. ουτινες ολους ἔικους ἡνατρέπουσι, i. e. totarum familiarum fidem evertunt. Est enim quod a Tim. II, 18. την πις ιν ανατρέπειν. Sic, totas domos ertere, apud Iuve. alem; et univerSas familias eueristere, apud Ciceronem. DO NOS autem eυertebant ψλ ρε-sαπαται isti. τῆς χρηςολογίας τας των ἀκακων καρδίας ἐμπατῶντες. διδασκοντες α μη δει docendo quaσtradere nefas est. Λιτ οτης magnam vim exugerandi habens. Sic in 3. Maccaba coet Mφέροντα, ire. maxime perniciosa. In Graeco Ies. LXVI. . α ουκ ἐβουλομην, i. e. quas Uct maxime abominabar Hoc autem faciunt αισχρου κέρδεις χαριν, turytalia cri cauεSα, vel ut honorem conlequantur, vel ut spe ete lanctitatis ad se rapiant bona muliercularum, quarum favorem sithi conciliaverant, ut Pharisaei Matui. XXIII, i . CL a Tim. lII, 6. p. - ra. Eιπέ τις - προφητης Unus ex eorum Poetis, pro propheta a tui. cultus; quare PVORheta, Datra, hic p
116쪽
tilia quam poeta vocatur. Vulgo intelligunt Epimanidem quem vaticantibus per furorem annumerat Cicero de Di . vinatione. Clinias apud Platonem vocat eum ανδρα Θaιον. et Apuleius fatidacum. Liber eius nomen habe - .hat: περὶ de Oraculis, testibus Hieronymo, Socrate, Nicephoro. Vid. Epiphan. Haer 42. Sed 'videtur portua intelligi Callimachus, ut Theodoretus tradit; illud dictum fuisse initium eaminia huius PoEtae, dicens. Nam versus ex Epimenide, quem CHRYsOsTOMUahie Iaudat, huc non pertinere videtur. Vox προφ τῶν etiam Graecis in usu. Sacerdotes Ammonis hoc vocabulo appellat Plutarchus, et inter Latinos HIiυε Tragiens se appellavit fanorum antistites, teste Mato. De eruditione Pauli Graeea disseruit HκΝκκ, in animadversionibus ad PALEYI hora5 Pauἶinag p. 4 9. R. co tra ThaIeman rium et Ernestium. Κρῆτες - ἀργαὶ) Verba haec versum hexametrum efficiunt. Sentus est: Cretenaea gemper εunt mendaces . ferinia moribus praediti. pigri, vesυρια libus tantum dediti. Ov dius : Non hoo, quae centum continet iarbes. Quamυis εie mendax. Creta nega- Te patrat. Diogenianus in Paroemiis e-τῶ 1ρευὀa m. Xρῆσθαι Κρη σμω , pro fultere . apud Plutarchum in Aemilii vita. Κακ ὰ θηρία. ferinis moribus homines. Pollux IX: 4. Onomastici : Θηρών
μαλκον η ἀνθρωπ- πολις , et ibidem de improbo et rapace publicano: θηρίον ἄμικτον. Philostratus in Heroicia. de sycopbanta; ἀναιδὲς. Γατέρες αρτ α ὶ. pigri, Doluptatibus tantum dediti, fruges consumere nati. Ventreε de edacibus ponunt et Graeci et Latini. Euripides Nexandra: κακῶν δοῦλων γένος, γα απαντα,
117쪽
. ras. inertes, quales solet ingluvita facere. et pabuli saticina immoderativa ingasti. Ιαυ enalia: Montani quoque υenter adrat abdomine tardus.13. H μαρτυρία - αληθής a Quasi dicate Epimenidis adduxi verba, non quod sit ipsi multum fidei tribuendum, sed quod id ipsum experientia docuerit me et alios. Pqsset etiam μαρτνρία esse παροιμία: credibila enim est, versiculum illum transisse in speciem proverbii. ἔλο-χa αυτους ἀποτομως θ Admone eOS ερυere. 'A ποτόμως, . -υere, nil cur ns vaniloquorum sermones, aut malignorum susurrationes. Hesychius: ἀποτόμως, σκληρῶς.Dα υγιαίνωσιν ἐν τη πχει Ut doctrinam seruent ε nam, h. e. incorruptam, et salubrem. Malonymice enim doctrinae datur nomen fidei.1 Μη---αληθειαν Iudaicaa D-bulcia intelligit de Messia, rege terreno. de resurrectione priore in his terris, de bello Gog et Magog, de Behemoto et Leviathano ac similibu . 'Εντολαἰ ἀνθρώπων , leges rituales, quae innumeris praeceptis humanis oneratae fuerunt, s. gr. de cibis licitis et vetitis, lotionibus et Ἀποτρaφομ ένων την ἀ-ε ιαν, qui vernunt Neritatem . nam αποτρέφεσθαι notat: aliquid aυergari, sie αυertere, ne avectu aut odore alicuius rei ostendare, deinde: vernere. Matth. V, 24. Is. Παντα μὰν καθαρὰ το e καθαροχ qui puro Sunt animo, nullis cibis inquinantur. Apostolos locutus de Iudaicis fabulis, proseetis a seductoribus, et praeceptis hu manis, speciatim haee addit, de cibis sub lege interdictis.
118쪽
si .quis probus fuerit . inquit' Apostolus, omnihus ethia
uti potest, nec ob ciborum in lege Molis vetitorum usum Deo displicet; quia lex illa non ampli is ad eum pertinet. Καθαρο ς, sc. τόν σ είὀχ1σιν. quod pitet ex opin, posito in sequentibus. Glossae: καθ αρος, SincerUS muridus, purus. I'lato 4. de Legi fit 3 : α καθαρτος τεν ρυχην, ο κακος , γ o rοχ δε καθαρόν ) Qui υicae sunt impurae, quacunque Te Se- ipsos inquinant, et Deo se excitos reddunt. Si quis im-' pius fuerit, ob ciborum abstinentiam non placet Deo; non compen labit ii pietatem ciborum abstinentia. Sira c. XXXIX,
rias cogitationes animo foDent. et impurae υitae εibi conscii sunt. Huius in odi homines rebus omnibus, op timis aetiam, ad libidines suas explendas abutuntur. 6. Θεον-- ἀρνουντρω ὰ Praedicant quidem, Se ag nO4cere Neriam Deum, oeci tibnegant Dita et moribuε. Destruunt re, quod ole profitentur. 'Εργοις, malis dogmatibus, et Vitae impuritate. Caesar ad seditiosos mitties
suos apud Dionem Cassium : ονομα 'Pωμίων ἔχοντας
λυκτοι οντες digni, quos Omnes exaecrenturi ex
o si Deo et hominibus. 'Adόκιμοι, inutiles sicut nummi, qui reiiciuntur. Tales sunt pro sani omnes, esiam si quid faciant, quod oportet, non faciunt, ut oportet.
119쪽
m EPISTOLAM AD TITUM C. H. Pis
3. δἐ - διδασ/καλία ) Nero doceto, quae conυeniunt cum sana illa disciplina, de qII cap. I. 9. λα- λειν, docere, ut Luc. IX, M. et passim in Epistolis.
aetate, non dignitate, quod Patet eos com . 3. R. N3 φ ια- λ Iac. εο bri . Seneca Controvers. Il, 6. Luxuriosus a dot cens peccat. denex insanit. Λd reliqua es. i Tim.
et hie intellige aetate provectaa. Has oportet esse ἐν κατατηματι l. ροπ ρεπ κις, conυeraatione ea, quas Christianas decet. Vox κατ α ς lgii is hic sumetur ἔnec am.ctum tantum, sed et gestum, incessim, vultum etc. complectitur. Porphyrius de abi in. L IV. τὸ δὲ σεαυὸν αυτων ἐκ τοῦ κατ α σξ ματ ἐωρῖτο. Hinc βλέμματι κω κινε κατι κατας' u. ατικος, Pluta litis in Gracchorum vita. Ἱεροπρεπε ro Uulgatus vertit: in habitu garicto, i. e. in habitu, qualis decet Christianos. M διαβολους, non criminatrices, ut bene Vulgatus. M ἐινω πολλω ὀa δουλω αενας, i. e. ἐαυτας δήλας ποιου. - σας. Δa ὀκλ ωμένον ὀ Ius etiam Philoltratus II, i . dixir; et vino corpus uranciρare, Apuleius. N n temere autem praecipiendum hoc ait aetatis provectioris seminis. Selioliastes vetus Homeri, Iliad. 'de anubiis Ioquens: χαιρει τω ὀίνω 8 ηλικia αυτ . Καλοδιδασκαλης , recta docentes, magistrae honestatis et virtutis, quae xed. dant iuniores prudentes, ut sint amantea maritorum, liberorum etc. ut statim dieitur.
120쪽
τυα σωφρονίζωσι τας δεδασκουσα ἀντας φιλανδρους εἶναι. Priora verba Vulgata se exprimite ut prudentiam doceant adolescentulas. Σωφρονέειν, facere ut quis sapiat, hortari, docere. φιλάνδρους aἶναι, ut dine maritorum amant , ut Bruti Porcia, quam φίλανδρον. . ΙΤlutarchus vocat. φιλοτέκνως, liberorum amante s. Σωφρονας - ἀγαθας In glossis: σώφρων γυν/pudica. CaSta. 'οι κουρὰς, eustodes domi. i. e. domiae continentes. Quem in . sensum L. 3 i. Cod. de procurat. mulierra Nagare non ROSSunt δine contumelia, aut laesione et nota matrimonialis pudoris. Artemidorus I, sa. ρύς ἐπὶ το πολυ οιαουροῦσιν αι γυναῖκες. 'Aγα benignas. Si ὀικουροῦς α Θαe sne interpunctione iungas, vertere potes: Bonaε cuεtodes domus, i. eis UiligenteS. υ τασσομένας τοι κοις ανδράσιν Passivum pro Reciproco. Sic in Pthitarchi Coniugal. praeeeptis: μαυτας - τοι ανδροσιν υποταττουσα Artemidor II, aa..τwναι - - τε ανδρὶ πειθομένν/. θα - βλias uir Noclifamari possit doctrina diυina; quod facile fieri potuisset, si qua mulier , cliristiana vixisset Iieentius. Cf.
a Tim. VI, I. Τους νεωτέρους - σωφρονAν Nε ωτέρ se hic est , νώς, ut Io. XXI, 18 . Σωφρον ara , caste et gobrie Di Dere. A Senioribus ad iuniores moribus formandos tran-
lit. Cicero in Catone maiore: O ia non eadem diis sparibus aetatibus tribuuntur; alia εunt inυenum, utilia conpiaritia aetatis.
7. Περι- ἔργων Exhibete exemplum uniuersas Oirtutis. 'Εν τῆ διδασκαλίε ἀδιαφθοριαν Nil habere